Kazakhstan

3.1. Thời kỳ cổ đại và trung đại

Con người đã sinh sống trên lãnh thổ Kazakhstan từ thời đại đồ đá cũ. Văn hóa Botai (3700-3100 TCN) được cho là nơi đầu tiên thuần hóa ngựa. Dân số Botai có nguồn gốc chủ yếu từ một nhóm người châu Âu cổ đại được gọi là người Bắc Âu Á cổ đại, đồng thời cũng có một số hỗn hợp di truyền từ người Đông Á cổ đại. Chăn nuôi du mục phát triển trong thời đại đồ đá mới. Dân số chủ yếu thuộc chủng Capcasoid trong thời đại đồ đồng và thời đại đồ sắt.
Lãnh thổ Kazakhstan là một phần quan trọng của Con đường Thảo nguyên Á-Âu, tiền thân của Con đường tơ lụa. Các nhà khảo cổ tin rằng con người lần đầu tiên thuần hóa ngựa ở các thảo nguyên rộng lớn của khu vực này. Trong thời tiền sử gần đây, Trung Á là nơi sinh sống của các nhóm người như văn hóa Afanasievo (có thể là người Ấn-ÂU), sau đó là các văn hóa Ấn-Iran sơ khai như Andronovo, và sau này là các nhóm người Ấn-Iran như Saka và Massagetae. Các nhóm khác bao gồm Scythia du mục và Đế quốc Achaemenid của Ba Tư ở lãnh thổ phía nam của đất nước hiện đại. Các văn hóa Andronovo và Srubnaya, tiền thân của các dân tộc thuộc văn hóa Scythia, được phát hiện có nguồn gốc hỗn hợp từ những người chăn nuôi du mục Yamnaya ở Thảo nguyên phía Tây và các dân tộc thuộc thời kỳ đồ đá mới giữa ở Trung Âu.
Năm 329 TCN, Alexandros Đại đế và đội quân Macedonia của ông đã chiến đấu trong Trận Jaxartes chống lại người Scythia dọc theo sông Jaxartes, ngày nay được gọi là Syr Darya dọc theo biên giới phía nam của Kazakhstan hiện đại.
Vào thế kỷ 6, các dân tộc Turk bắt đầu di cư vào khu vực này, dần dần thay thế và đồng hóa các cộng đồng nói tiếng Iran trước đó, biến dân số Trung Á từ chủ yếu là người Ấn-Iran thành chủ yếu có nguồn gốc Đông Á. Hãn quốc Turk đầu tiên được Bumin thành lập vào năm 552 trên Cao nguyên Mông Cổ và nhanh chóng lan rộng về phía tây đến Biển Caspian. Hãn quốc này sau đó chia thành Hãn quốc Đông Turk và Hãn quốc Tây Turk. Hãn quốc Tây Turk đạt đến đỉnh cao vào đầu thế kỷ 7.

Người Cuman tiến vào các thảo nguyên của Kazakhstan ngày nay vào khoảng đầu thế kỷ 11, nơi họ sau đó hợp nhất với người Kipchak và thành lập liên minh Cuman-Kipchak rộng lớn. Các thành phố cổ Taraz và Hazrat-e Turkestan từ lâu đã đóng vai trò là các trạm dừng chân quan trọng trên Con đường Tơ lụa nối liền châu Á và châu Âu, nhưng sự hợp nhất chính trị thực sự chỉ bắt đầu với sự cai trị của người Mông Cổ vào đầu thế kỷ 13. Dưới thời Đế quốc Mông Cổ, các quận hành chính có cấu trúc chặt chẽ đầu tiên (Ulus) được thành lập. Sau khi Đế quốc Mông Cổ bị chia cắt vào năm 1259, vùng đất mà sau này trở thành Kazakhstan ngày nay nằm dưới sự cai trị của Kim Trướng Hãn quốc (còn gọi là Ulus của Jochi). Trong thời kỳ Kim Trướng, một truyền thống Turk-Mông Cổ đã xuất hiện trong giới cai trị, theo đó những hậu duệ đã bị Turk hóa của Thành Cát Tư Hãn theo Hồi giáo và tiếp tục cai trị các vùng đất này.

3.2. Hãn quốc Kazakh

Năm 1465, Hãn quốc Kazakh ra đời từ sự tan rã của Kim Trướng Hãn quốc. Được thành lập bởi Janibek Khan và Kerei Khan, hãn quốc này tiếp tục được cai trị bởi gia tộc Tore (triều đại Jochid) theo truyền thống Turk-Mông Cổ. Trong suốt thời kỳ này, lối sống du mục truyền thống và nền kinh tế dựa vào chăn nuôi gia súc tiếp tục thống trị thảo nguyên. Vào thế kỷ 15, một bản sắc Kazakh riêng biệt bắt đầu hình thành giữa các bộ lạc Turk. Tiếp theo đó là Chiến tranh giành độc lập của người Kazakh, qua đó hãn quốc giành được chủ quyền từ tay nhà Shaybanid. Quá trình này được củng cố vào giữa thế kỷ 16 với sự xuất hiện của ngôn ngữ, văn hóa và kinh tế Kazakh.
Tuy nhiên, khu vực này là tâm điểm của các tranh chấp ngày càng gia tăng giữa các emir Kazakh bản địa và các dân tộc nói tiếng Ba Tư ở phía nam. Ở thời kỳ đỉnh cao, Hãn quốc Kazakh cai trị một phần Trung Á và kiểm soát Cumania. Lãnh thổ của Hãn quốc Kazakh mở rộng sâu vào Trung Á. Đến đầu thế kỷ 17, Hãn quốc Kazakh phải vật lộn với tác động của sự kình địch giữa các bộ lạc, điều này đã chia cắt dân số thành các horde (jüz) Lớn, Trung và Nhỏ. Sự chia rẽ chính trị, sự kình địch giữa các bộ lạc và tầm quan trọng ngày càng giảm của các tuyến đường thương mại trên bộ giữa đông và tây đã làm suy yếu Hãn quốc Kazakh. Hãn quốc Khiva đã lợi dụng cơ hội này và sáp nhập bán đảo Mangyshlak. Sự cai trị của người Uzbek ở đó kéo dài hai thế kỷ cho đến khi người Nga đến.
Trong thế kỷ 17, người Kazakh đã chiến đấu chống lại người Oirat, một liên minh các bộ lạc Mông Cổ phía tây, bao gồm cả người Dzungar. Đầu thế kỷ 18 đánh dấu thời kỳ đỉnh cao của Hãn quốc Kazakh. Trong giai đoạn này, Tiểu Horde đã tham gia vào cuộc chiến 1723-1730 chống lại Hãn quốc Dzungar, sau cuộc xâm lược "Thảm họa Lớn" của họ vào lãnh thổ Kazakh. Dưới sự lãnh đạo của Abul Khair Khan, người Kazakh đã giành được những chiến thắng quan trọng trước người Dzungar tại sông Bulanty năm 1726 và tại Trận Añyraqai năm 1729.
Ablai Khan đã tham gia vào các trận chiến quan trọng nhất chống lại người Dzungar từ những năm 1720 đến những năm 1750, nhờ đó ông được nhân dân tôn vinh là "batyr" ("anh hùng"). Người Kazakh phải chịu đựng các cuộc tấn công thường xuyên của người Kalmyk Volga. Hãn quốc Kokand đã lợi dụng sự suy yếu của các jüz Kazakh sau các cuộc tấn công của người Dzungar và Kalmyk để chinh phục vùng đông nam Kazakhstan ngày nay, bao gồm cả Almaty, thủ đô chính thức trong một phần tư đầu thế kỷ 19. Tiểu vương quốc Bukhara cai trị Shymkent trước khi người Nga giành được quyền thống trị.

3.3. Thời kỳ thuộc Đế quốc Nga

Vào nửa đầu thế kỷ 18, Đế quốc Nga đã xây dựng Phòng tuyến Irtysh (Иртышская линия_{Irtyshskaya liniya}^Russian), một chuỗi gồm 46 pháo đài và 96 đồn lũy, bao gồm Omsk (1716), Semipalatinsk (1718), Pavlodar (1720), Orenburg (1743) và Petropavl (1752), nhằm ngăn chặn các cuộc tấn công của người Kazakh và Oirat vào lãnh thổ Nga. Vào cuối thế kỷ 18, người Kazakh đã lợi dụng Khởi nghĩa Pugachev, tập trung ở vùng Volga, để tấn công các khu định cư của người Nga và người Đức Volga.
Vào thế kỷ 19, Đế quốc Nga bắt đầu mở rộng ảnh hưởng của mình vào Trung Á. Giai đoạn "Ván cờ Lớn" thường được coi là kéo dài từ khoảng năm 1813 đến Công ước Anh-Nga năm 1907. Các Sa hoàng đã cai trị hiệu quả hầu hết lãnh thổ thuộc Cộng hòa Kazakhstan ngày nay.
Đế quốc Nga đã thiết lập một hệ thống hành chính và xây dựng các đồn trú quân sự và doanh trại trong nỗ lực thiết lập sự hiện diện ở Trung Á trong cái gọi là "Ván cờ Lớn" để giành quyền thống trị khu vực trước Đế quốc Anh, vốn đang mở rộng ảnh hưởng từ phía nam ở Ấn Độ và Đông Nam Á. Nga đã xây dựng tiền đồn đầu tiên của mình, Orsk, vào năm 1735. Nga đã áp dụng tiếng Nga trong tất cả các trường học và tổ chức chính phủ.
Những nỗ lực của Nga nhằm áp đặt hệ thống của mình đã gây ra sự bất bình của người Kazakh, và đến những năm 1860, một số người Kazakh đã chống lại sự cai trị của Nga. Nga đã phá vỡ lối sống du mục truyền thống và nền kinh tế dựa vào chăn nuôi, người dân phải chịu đựng nạn đói, và một số bộ lạc Kazakh đã bị tiêu diệt. Phong trào dân tộc Kazakh, bắt đầu vào cuối thế kỷ 19, tìm cách bảo tồn ngôn ngữ và bản sắc dân tộc bằng cách chống lại những nỗ lực của Đế quốc Nga nhằm đồng hóa và kìm hãm văn hóa Kazakh.
Từ những năm 1890 trở đi, ngày càng nhiều người định cư từ Đế quốc Nga bắt đầu thuộc địa hóa lãnh thổ Kazakhstan ngày nay, đặc biệt là tỉnh Semirechye. Số lượng người định cư còn tăng hơn nữa sau khi Đường sắt xuyên Aral từ Orenburg đến Tashkent được hoàn thành vào năm 1906. Một Cục Di cư (Переселенческое Управление) được thành lập đặc biệt tại Sankt-Peterburg đã giám sát và khuyến khích việc di cư để mở rộng ảnh hưởng của Nga trong khu vực. Trong thế kỷ 19, khoảng 400.000 người Nga đã nhập cư vào Kazakhstan, và khoảng một triệu người Slav, Đức, Do Thái và những người khác đã nhập cư vào khu vực này trong một phần ba đầu thế kỷ 20. Vasile Balabanov là quản trị viên chịu trách nhiệm tái định cư trong phần lớn thời gian này.
Sự cạnh tranh về đất đai và nước uống giữa người Kazakh và những người mới đến đã gây ra sự phẫn nộ lớn đối với ách thống trị thuộc địa trong những năm cuối của Đế quốc Nga. Cuộc nổi dậy nghiêm trọng nhất, cuộc nổi dậy Trung Á, xảy ra vào năm 1916. Người Kazakh đã tấn công những người định cư Nga và Cossack cùng các đồn trú quân sự. Cuộc nổi dậy đã dẫn đến một loạt các cuộc đụng độ và các vụ thảm sát tàn bạo do cả hai bên gây ra. Cả hai bên đều chống lại chính quyền cộng sản cho đến cuối năm 1919.

3.4. Thời kỳ Xô viết

Sau sự sụp đổ của chính quyền trung ương ở Petrograd vào tháng 11 năm 1917, người Kazakh (lúc đó ở Nga được gọi chính thức là "Kirghiz") đã trải qua một giai đoạn tự trị ngắn ngủi (Chính phủ tự trị Alash) trước khi cuối cùng phải khuất phục trước sự cai trị của những người Bolshevik. Vào ngày 26 tháng 8 năm 1920, Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết tự trị Kirghiz thuộc Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Liên bang Nga (RSFSR) được thành lập. CHXHCNXV Tự trị Kirghiz bao gồm lãnh thổ của Kazakhstan ngày nay, nhưng trung tâm hành chính của nó là thị trấn Orenburg chủ yếu có dân cư Nga. Vào tháng 6 năm 1925, CHXHCNXV Tự trị Kirghiz được đổi tên thành CHXHCNXV Tự trị Kazak và trung tâm hành chính của nó được chuyển đến thị trấn Kyzylorda, và vào tháng 4 năm 1927 đến Alma-Ata.
Sự đàn áp của Liên Xô đối với tầng lớp tinh hoa truyền thống, cùng với tập thể hóa cưỡng bức vào cuối những năm 1920 và 1930, đã gây ra nạn đói và tỷ lệ tử vong cao, dẫn đến bất ổn. Trong những năm 1930, một số thành viên của giới trí thức Kazakh đã bị hành quyết - như một phần của các chính sách đàn áp chính trị do chính phủ Liên Xô ở Moskva theo đuổi.
Vào ngày 5 tháng 12 năm 1936, Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết tự trị Kazakh (lãnh thổ lúc đó tương ứng với Kazakhstan hiện đại) được tách khỏi Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Liên bang Nga (RSFSR) và trở thành Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Kazakh, một nước cộng hòa liên bang đầy đủ của Liên Xô, một trong mười một nước cộng hòa như vậy vào thời điểm đó, cùng với Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Kirghiz.
Nước cộng hòa này là một trong những điểm đến của những người bị lưu đày và kết án, cũng như các cuộc tái định cư hàng loạt, hoặc trục xuất do chính quyền trung ương Liên Xô thực hiện trong những năm 1930 và 1940, chẳng hạn như khoảng 400.000 người Đức Volga bị trục xuất khỏi Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết tự trị Đức Volga vào tháng 9 - tháng 10 năm 1941, và sau đó là người Hy Lạp và người Tatar Krym. Những người bị trục xuất và tù nhân bị giam giữ trong một số trại lao động lớn nhất của Liên Xô (Gulag), bao gồm trại ALZhIR bên ngoài Astana, nơi dành riêng cho vợ của những người bị coi là "kẻ thù của nhân dân". Nhiều người di chuyển do chính sách di chuyển dân cư ở Liên Xô và những người khác bị buộc phải định cư không tự nguyện.

Chiến tranh Xô-Đức (1941-1945) đã dẫn đến sự gia tăng công nghiệp hóa và khai thác khoáng sản để hỗ trợ nỗ lực chiến tranh. Tuy nhiên, vào thời điểm Stalin qua đời năm 1953, Kazakhstan vẫn có một nền kinh tế nông nghiệp áp đảo. Năm 1953, nhà lãnh đạo Liên Xô Nikita Khrushchev đã khởi xướng Chiến dịch Đất chưa khai phá nhằm biến các đồng cỏ truyền thống của Kazakhstan thành một vùng sản xuất ngũ cốc chính cho Liên Xô. Chính sách Đất chưa khai phá mang lại kết quả trái chiều. Tuy nhiên, cùng với những cải cách hiện đại hóa sau này dưới thời nhà lãnh đạo Liên Xô Leonid Brezhnev (tại vị 1964-1982), nó đã đẩy nhanh sự phát triển của ngành nông nghiệp, vốn vẫn là nguồn sinh kế của một bộ phận lớn dân số Kazakhstan. Do nhiều thập kỷ thiếu thốn, chiến tranh và tái định cư, đến năm 1959, người Kazakh đã trở thành một dân tộc thiểu số, chiếm 30% dân số. Người Nga chiếm 43%.
Năm 1947, Liên Xô, như một phần của dự án bom nguyên tử, đã thành lập một bãi thử bom nguyên tử gần thị trấn Semipalatinsk ở phía đông bắc, nơi thử nghiệm bom hạt nhân đầu tiên của Liên Xô được tiến hành vào năm 1949. Hàng trăm cuộc thử nghiệm hạt nhân đã được tiến hành cho đến năm 1989 với những hậu quả bất lợi cho môi trường và dân số của quốc gia. Phong trào chống hạt nhân ở Kazakhstan đã trở thành một lực lượng chính trị lớn vào cuối những năm 1980.
Vào tháng 4 năm 1961, Baikonur trở thành bệ phóng của Vostok 1, tàu vũ trụ với nhà du hành vũ trụ Liên Xô Yuri Gagarin là người đầu tiên bay vào vũ trụ.
Vào tháng 12 năm 1986, các cuộc biểu tình hàng loạt của thanh niên dân tộc Kazakh, sau này được gọi là cuộc bạo loạn Jeltoqsan, đã diễn ra ở Almaty để phản đối việc thay thế Bí thư thứ nhất của Đảng Cộng sản CHXHCNXV Kazakh Dinmukhamed Konayev bằng Gennady Kolbin từ CHXHCNXV LB Nga. Quân đội chính phủ đã đàn áp tình trạng bất ổn, một số người thiệt mạng và nhiều người biểu tình bị bỏ tù. Trong những ngày cuối cùng của chế độ Xô viết, sự bất mãn tiếp tục gia tăng và được thể hiện dưới chính sách glasnost ("cởi mở") của nhà lãnh đạo Liên Xô Mikhail Gorbachev.

3.5. Thời kỳ độc lập

Kazakhstan tuyên bố chủ quyền trong Liên Xô vào ngày 25 tháng 10 năm 1990. Sau cuộc đảo chính thất bại vào tháng 8 năm 1991 tại Moskva, nước này tuyên bố độc lập hoàn toàn vào ngày 16 tháng 12 năm 1991, trở thành nước cộng hòa Xô viết cuối cùng làm như vậy. Mười ngày sau tuyên bố của Kazakhstan, chính Liên Xô cũng tan rã. Giai đoạn này đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử Kazakhstan, khi nước này bắt đầu một con đường chính trị và kinh tế mới tách biệt khỏi sự kiểm soát của Moskva.
Nursultan Nazarbayev, nhà lãnh đạo thời cộng sản của Kazakhstan, trở thành tổng thống đầu tiên của đất nước. Dưới sự lãnh đạo của ông, Kazakhstan chuyển đổi từ một nền kinh tế kế hoạch hóa thời Liên Xô sang một nền kinh tế thị trường, tập trung vào tư nhân hóa và đầu tư nước ngoài. Việc chú trọng cải cách kinh tế, đặc biệt là trong lĩnh vực dầu mỏ, đã giúp Kazakhstan trở thành một trong những quốc gia mạnh nhất về kinh tế ở Trung Á. Đến năm 2006, Kazakhstan đóng góp khoảng 60% GDP của khu vực, chủ yếu thông qua xuất khẩu dầu mỏ. Tuy nhiên, các cải cách chính trị tụt hậu so với những bước tiến kinh tế này, và Nazarbayev duy trì một chế độ cai trị độc đoán trong suốt nhiệm kỳ tổng thống của mình.
Năm 1997, Nazarbayev dời đô từ Almaty, thành phố lớn nhất nước, đến Astana (sau này đổi tên thành Nur-Sultan vào năm 2019), một quyết định tượng trưng cho mong muốn hiện đại hóa và khẳng định quyền kiểm soát đối với các vùng lãnh thổ rộng lớn của đất nước. Việc thay đổi thủ đô là một phần của những nỗ lực rộng lớn hơn nhằm thiết lập một bản sắc dân tộc mới và chuyển trung tâm chính trị khỏi các trung tâm thời Liên Xô cũ.
Bối cảnh chính trị của Kazakhstan dưới thời Nazarbayev được đặc trưng bởi chủ nghĩa đa nguyên chính trị hạn chế. Trong cuộc bầu cử quốc hội năm 2004, đảng Otan ủng hộ chính phủ, do Nazarbayev lãnh đạo, đã thống trị Majilis (hạ viện). Các đảng khác có thiện cảm với tổng thống, chẳng hạn như khối nông nghiệp-công nghiệp AIST và đảng Asar (do con gái của Nazarbayev thành lập), đã giành được hầu hết các ghế còn lại, trong khi các đảng đối lập phải vật lộn để giành được đại diện. Các nhà quan sát quốc tế, bao gồm cả Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu, đã chỉ trích các cuộc bầu cử vì không đáp ứng các tiêu chuẩn dân chủ.
Mặc dù tuyên bố tiến tới dân chủ, hệ thống chính trị của Kazakhstan vẫn mang tính độc đoán cho đến tận thế kỷ 21. Năm 2010, nước này vẫn được xếp hạng là một chế độ độc đoán trên Chỉ số Dân chủ của The Economist. Nazarbayev, người đã cai trị kể từ khi độc lập, tuyên bố từ chức vào ngày 19 tháng 3 năm 2019, sau gần ba thập kỷ cầm quyền. Người kế nhiệm ông, Kassym-Jomart Tokayev, đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2019 và nhậm chức vào ngày 12 tháng 6 năm 2019. Hành động chính thức đầu tiên của Tokayev là đổi tên thủ đô thành Nur-Sultan, để tôn vinh di sản của Nazarbayev.
Tuy nhiên, nhiệm kỳ tổng thống của Tokayev phải đối mặt với những thách thức đáng kể. Vào tháng 1 năm 2022, Kazakhstan bị rung chuyển bởi các cuộc biểu tình quy mô lớn sau khi giá nhiên liệu tăng mạnh. Tình trạng bất ổn nhanh chóng leo thang, và Tokayev đã đáp trả một cách quyết đoán bằng cách nắm quyền kiểm soát Hội đồng An ninh quốc gia, loại bỏ Nazarbayev khỏi vị trí này và củng cố quyền lực của mình. Điều này đánh dấu một sự thay đổi mạnh mẽ trong động lực chính trị của Kazakhstan, với việc Tokayev báo hiệu sự từ bỏ hệ thống cũ thời Nazarbayev. Vào tháng 9 năm 2022, tên của thủ đô được đổi lại thành Astana, một động thái được coi là một phần của những nỗ lực rộng lớn hơn nhằm tạo khoảng cách với ảnh hưởng của cựu tổng thống.

4.1. Địa hình và biên giới

Kazakhstan có diện tích lãnh thổ khoảng NaN Q km², là quốc gia lớn thứ chín trên thế giới và là quốc gia không giáp biển lớn nhất. Địa hình chủ yếu là thảo nguyên rộng lớn ở phía bắc, chiếm khoảng một phần ba diện tích đất nước, đây cũng là vùng thảo nguyên khô hạn lớn nhất thế giới. Về phía nam, địa hình chuyển dần sang sa mạc và bán hoang mạc như Kyzylkum và sa mạc Muyunkum. Phía đông và đông nam được bao bọc bởi các dãy núi cao như Altai và Thiên Sơn, với những đỉnh núi tuyết phủ quanh năm, trong đó có đỉnh Khan Tengri (7.01 K m). Phần phía tây của đất nước là vùng đất thấp bằng phẳng gần biển Caspi và một phần nhỏ lãnh thổ nằm ở phía tây sông Ural được coi là thuộc châu Âu.
Kazakhstan có đường biên giới chung với 5 quốc gia:

• Nga: 6.85 K km về phía bắc và tây bắc. Đây là một trong những đường biên giới đất liền dài nhất thế giới.
• Trung Quốc: 1.53 K km về phía đông.
• Kyrgyzstan: 1.05 K km về phía đông nam.
• Uzbekistan: 2.20 K km về phía nam.
• Turkmenistan: 379 km về phía tây nam.

Ngoài ra, Kazakhstan còn có đường bờ biển dài với Biển Caspi ở phía tây và tiếp giáp với Biển Aral (hiện đã bị thu hẹp đáng kể) ở phía tây nam.

4.2. Khí hậu

Kazakhstan có khí hậu lục địa "khắc nghiệt" và khí hậu thảo nguyên lạnh, nằm vững chắc trong thảo nguyên Á-Âu, nổi bật với thảo nguyên Kazakh, có mùa hè nóng và mùa đông lạnh. Thực tế, Astana là thủ đô lạnh thứ hai trên thế giới, sau Ulaanbaatar. Lượng mưa thay đổi giữa điều kiện khô cằn và bán khô cằn, mùa đông đặc biệt khô.
Sự khác biệt về nhiệt độ giữa các mùa rất lớn. Mùa hè, nhiệt độ trung bình có thể vượt quá 30 °C ở các vùng phía nam, trong khi mùa đông, nhiệt độ có thể giảm xuống dưới -20 °C ở phía bắc. Thủ đô Astana nổi tiếng với mùa đông khắc nghiệt, là một trong những thủ đô lạnh nhất thế giới. Lượng mưa hàng năm nhìn chung thấp, dao động từ 100 mm đến 200 mm ở các vùng sa mạc và bán hoang mạc, và có thể đạt 400 mm đến 500 mm hoặc hơn ở các vùng núi cao. Mùa đông thường khô và có tuyết rơi nhiều ở phía bắc và các vùng núi.

4.3. Tài nguyên thiên nhiên

Kazakhstan có nguồn cung cấp dồi dào các nguồn tài nguyên khoáng sản và nhiên liệu hóa thạch dễ tiếp cận. Việc phát triển khai thác dầu mỏ, khí đốt tự nhiên và khoáng sản đã thu hút hầu hết trong số hơn 40.00 B USD vốn đầu tư nước ngoài vào Kazakhstan kể từ năm 1993 và chiếm khoảng 57% sản lượng công nghiệp của quốc gia (hoặc khoảng 13% tổng sản phẩm quốc nội). Theo một số ước tính, Kazakhstan có trữ lượng uranium, crom, chì và kẽm lớn thứ hai thế giới; trữ lượng mangan lớn thứ ba; trữ lượng đồng lớn thứ năm; và đứng trong top mười về than đá, sắt và vàng. Năm 2015, sản lượng vàng của Kazakhstan là 64 tấn. Nước này cũng là một nhà xuất khẩu kim cương. Có lẽ quan trọng nhất đối với phát triển kinh tế, Kazakhstan cũng có trữ lượng dầu mỏ và khí đốt tự nhiên đã được chứng minh lớn thứ 11 thế giới. Một trong những địa điểm đó là Mỏ khí ngưng tụ Tokarevskoye.
Tổng cộng có 160 mỏ với hơn 2,7 tỷ tấn dầu mỏ. Các cuộc thăm dò dầu mỏ đã cho thấy các mỏ ở bờ Biển Caspian chỉ là một phần nhỏ của một trữ lượng lớn hơn nhiều. Người ta nói rằng 3,5 tỷ tấn dầu và 2,5 tỷ mét khối khí đốt có thể được tìm thấy ở khu vực đó. Nhìn chung, ước tính trữ lượng dầu mỏ của Kazakhstan là 6,1 tỷ tấn. Tuy nhiên, chỉ có ba nhà máy lọc dầu trong nước, đặt tại Atyrau, Pavlodar, và Shymkent. Các nhà máy này không đủ khả năng xử lý toàn bộ sản lượng dầu thô, vì vậy phần lớn được xuất khẩu sang Nga. Theo Cơ quan Thông tin Năng lượng Hoa Kỳ, Kazakhstan đã sản xuất khoảng 1.540.000 thùng dầu mỗi ngày vào năm 2009.
Kazakhstan cũng sở hữu trữ lượng lớn phosphorit. Hai trong số các mỏ lớn nhất bao gồm lưu vực Karatau với 650 triệu tấn P₂O₅ và mỏ Chilisai thuộc lưu vực phosphorite Aqtobe nằm ở tây bắc Kazakhstan, với trữ lượng từ 500-800 triệu tấn quặng 9%.
Vào ngày 17 tháng 10 năm 2013, Sáng kiến Minh bạch Công nghiệp Khai khoáng (EITI) đã công nhận Kazakhstan là "Tuân thủ EITI", có nghĩa là quốc gia này có một quy trình cơ bản và hoạt động để đảm bảo công bố thường xuyên doanh thu từ tài nguyên thiên nhiên.
Việc khai thác tài nguyên, đặc biệt là dầu khí, đóng góp lớn vào GDP và thu ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, sự phụ thuộc vào tài nguyên cũng đặt ra những thách thức về đa dạng hóa kinh tế và quản lý bền vững. Chính phủ Kazakhstan đã có những nỗ lực để thu hút đầu tư vào các ngành công nghiệp chế biến và công nghệ cao, nhưng ngành khai khoáng vẫn giữ vai trò chủ đạo. Tác động xã hội và môi trường của ngành công nghiệp khai khoáng cũng là một vấn đề được quan tâm, bao gồm ô nhiễm, suy thoái đất đai và ảnh hưởng đến các cộng đồng địa phương.

4.4. Sinh vật hoang dã

Kazakhstan có mười khu bảo tồn thiên nhiên và mười công viên quốc gia cung cấp nơi trú ẩn an toàn cho nhiều loài thực vật và động vật quý hiếm và có nguy cơ tuyệt chủng. Tổng cộng có hai mươi lăm khu vực bảo tồn. Các loài thực vật phổ biến là Astragalus, Gagea, Allium, Carex và Oxytropis; các loài thực vật có nguy cơ tuyệt chủng bao gồm táo dại bản địa (Malus sieversii), nho dại (Vitis vinifera) và một số loài hoa tulip dại (ví dụ: Tulipa greigii) và các loài hành tây hiếm Allium karataviense, cũng như Iris willmottiana và Tulipa kaufmanniana. Kazakhstan có Chỉ số Toàn vẹn Cảnh quan Rừng năm 2019 với điểm trung bình là 8,23/10, xếp thứ 26 trên toàn cầu trong số 172 quốc gia.
Các loài động vật có vú phổ biến bao gồm chó sói, cáo đỏ, cáo corsac, nai sừng tấm Á- Âu, cừu Argali (loài cừu lớn nhất), linh miêu Á-Âu, mèo Pallas, và báo tuyết, một số loài trong đó được bảo vệ. Sách Đỏ các loài được bảo vệ của Kazakhstan liệt kê 125 loài động vật có xương sống bao gồm nhiều loài chim và động vật có vú, và 404 loài thực vật bao gồm nấm, tảo và địa y.
Ngựa Przewalski đã được tái thả về các thảo nguyên sau gần 200 năm.
Hệ sinh thái đa dạng của Kazakhstan bao gồm các thảo nguyên rộng lớn, sa mạc, bán hoang mạc, núi cao và các vùng đất ngập nước. Các khu bảo tồn thiên nhiên như Khu bảo tồn thiên nhiên Aksu-Zhabagly và Vườn quốc gia Korgalzhyn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ các loài động thực vật đặc hữu và các hệ sinh thái độc đáo. Tầm quan trọng của bảo tồn đa dạng sinh học ngày càng được công nhận, đối mặt với các thách thức từ biến đổi khí hậu, phát triển công nghiệp và nông nghiệp.

5.1. Cơ cấu chính phủ

Kazakhstan là một nước cộng hòa tổng thống đơn nhất theo hiến pháp. Tổng thống là nguyên thủ quốc gia và có quyền phủ quyết các dự luật đã được Quốc hội thông qua, đồng thời cũng là tổng tư lệnh của các lực lượng vũ trang. Thủ tướng đứng đầu nội các các bộ trưởng và giữ vai trò là người đứng đầu chính phủ Kazakhstan. Nội các bao gồm ba phó thủ tướng và mười sáu bộ trưởng.
Kazakhstan có một Quốc hội lưỡng viện bao gồm Majilis (hạ viện) và Thượng viện (thượng viện). 107 ghế trong Majilis được bầu theo khu vực bầu cử một thành viên; ngoài ra còn có mười thành viên được bầu theo danh sách đảng. Thượng viện có 48 thành viên. Hai thượng nghị sĩ được lựa chọn bởi mỗi hội đồng dân biểu (mäslihats) của hai mươi đơn vị hành chính chính của Kazakhstan (mười bảy tỉnh và ba thành phố có tầm quan trọng quốc gia). Mười lăm thượng nghị sĩ còn lại do tổng thống bổ nhiệm. Các đại biểu Majilis và chính phủ đều có quyền sáng quyền lập pháp, mặc dù chính phủ đề xuất hầu hết các dự luật được quốc hội xem xét.
Cơ quan tư pháp bao gồm Tòa án Tối cao và các tòa án địa phương. Hiến pháp năm 1995 quy định việc thành lập Tòa án Hiến pháp, tuy nhiên, vai trò này sau đó được chuyển giao cho Hội đồng Hiến pháp, và đến năm 2022, Tòa án Hiến pháp đã được tái lập sau cuộc trưng cầu dân ý.
Năm 2020, Freedom House đánh giá Kazakhstan là một "chế độ độc đoán hợp nhất", cho rằng tự do ngôn luận không được tôn trọng và "luật bầu cử của Kazakhstan không quy định các cuộc bầu cử tự do và công bằng".

5.2. Đảng phái và bầu cử

Cho đến gần đây, đảng Amanat (trước đây là Nur Otan) là đảng cầm quyền và chiếm đa số áp đảo trong Quốc hội. Sau các cuộc cải cách chính trị, hệ thống bầu cử đã có những thay đổi nhằm tăng cường tính cạnh tranh và đại diện của các đảng phái khác. Các cuộc bầu cử tổng thống và quốc hội được tổ chức định kỳ. Tuy nhiên, các tổ chức quốc tế thường xuyên bày tỏ quan ngại về mức độ tự do và công bằng của các cuộc bầu cử tại Kazakhstan.
Cuộc bầu cử tổng thống gần nhất diễn ra vào năm 2022, với chiến thắng thuộc về Tổng thống đương nhiệm Kassym-Jomart Tokayev. Cuộc bầu cử lập pháp gần nhất diễn ra vào năm 2023, theo hệ thống bầu cử hỗn hợp mới, với một phần đại biểu được bầu theo danh sách đảng và một phần được bầu trực tiếp tại các khu vực bầu cử một thành viên. Kết quả cho thấy đảng Amanat vẫn duy trì vị thế đa số, nhưng một số đảng khác và các ứng cử viên độc lập cũng giành được ghế trong Majilis.
Các xu hướng chính trị hiện nay bao gồm nỗ lực của chính phủ nhằm thực hiện các cải cách chính trị và kinh tế, trong bối cảnh xã hội dân sự ngày càng năng động và có những yêu cầu cao hơn về minh bạch, trách nhiệm giải trình và sự tham gia của người dân vào quá trình ra quyết định.

5.3. Cải cách chính trị

Kể từ khi Kassym-Jomart Tokayev nhậm chức tổng thống vào năm 2019, và đặc biệt sau các sự kiện tháng 1 năm 2022, Kazakhstan đã khởi xướng một loạt các cải cách chính trị quan trọng. Các cải cách này nhằm mục tiêu "phi tập trung hóa" và "phân bổ" quyền lực giữa các cơ quan chính phủ, sửa đổi hệ thống bầu cử và tăng cường quyền ra quyết định của các khu vực.
Một trong những thay đổi quan trọng là việc giới hạn nhiệm kỳ tổng thống xuống còn một nhiệm kỳ bảy năm, được thông qua bằng một nghị định vào tháng 9 năm 2022. Quyền lực của quốc hội được mở rộng, trong khi quyền lực của tổng thống bị hạn chế. Người thân của tổng thống bị cấm giữ các vị trí trong chính phủ. Tòa án Hiến pháp được tái lập và hình phạt tử hình bị bãi bỏ.
Tổng thống Tokayev đã thành lập Hội đồng Tín thác Công cộng Quốc gia vào tháng 6 năm 2019 như một diễn đàn công khai để thảo luận về các chính sách và cải cách của chính phủ. Ông cũng công bố khái niệm 'nhà nước lắng nghe', nhằm phản ứng nhanh chóng và hiệu quả với các yêu cầu mang tính xây dựng của công dân. Ngưỡng thành viên tối thiểu cần thiết để đăng ký một đảng chính trị đã được giảm từ 40.000 xuống còn 20.000 thành viên. Các địa điểm đặc biệt dành cho các cuộc biểu tình ôn hòa ở các khu vực trung tâm được phân bổ và một dự thảo luật mới phác thảo quyền và nghĩa vụ của ban tổ chức, người tham gia và quan sát viên đã được thông qua.
Những cải cách này được kỳ vọng sẽ thúc đẩy quá trình dân chủ hóa, tăng cường minh bạch và pháp quyền tại Kazakhstan. Tuy nhiên, việc thực hiện và tác động thực tế của chúng vẫn đang được theo dõi và đánh giá.

5.4. Phân chia hành chính

Kazakhstan được chia thành 17 tỉnh (облыстар^Kazakh, oblystar^{Kazakh (Hệ thống gõ Latin)}; области^Russian, oblasti^{Russian (Hệ thống gõ Latin)}) và bốn thành phố trực thuộc trung ương. Các tỉnh lại được chia thành 177 huyện (аудандар^Kazakh, audandar^{Kazakh (Hệ thống gõ Latin)}; районы^Russian, rayony^{Russian (Hệ thống gõ Latin)}). Các huyện tiếp tục được chia thành các huyện nông thôn ở cấp hành chính thấp nhất, bao gồm tất cả các khu định cư nông thôn và làng xã không có chính quyền thành phố liên kết.
Các thành phố Almaty, Astana và Shymkent có địa vị "quan trọng cấp nhà nước" và không thuộc bất kỳ tỉnh nào. Thành phố Baikonur có một vị thế đặc biệt vì nó được Nga thuê cho đến năm 2050 để phục vụ sân bay vũ trụ Baikonur. Vào tháng 6 năm 2018, thành phố Shymkent đã trở thành một "thành phố có ý nghĩa cộng hòa".
Mỗi tỉnh được đứng đầu bởi một äkim (tỉnh trưởng) do tổng thống bổ nhiệm. Các äkimi cấp huyện do các äkim cấp tỉnh bổ nhiệm. Chính phủ Kazakhstan đã dời thủ đô từ Almaty, được thành lập dưới thời Liên Xô, đến Astana vào ngày 10 tháng 12 năm 1997.
Các tỉnh và thành phố trực thuộc trung ương của Kazakhstan (thủ phủ trong ngoặc đơn):
# Tỉnh Abai (Semey)
# Tỉnh Akmola (Kokshetau)
# Tỉnh Aktobe (Aktobe)
# Tỉnh Almaty (Qonayev)
# Astana (thành phố trực thuộc trung ương)
# Tỉnh Atyrau (Atyrau)
# Baikonur (thành phố trực thuộc trung ương, quản lý bởi Nga)
# Tỉnh Đông Kazakhstan (Oskemen)
# Tỉnh Jambyl (Taraz)
# Tỉnh Jetisu (Taldykorgan)
# Tỉnh Karaganda (Karaganda)
# Tỉnh Kostanay (Kostanay)
# Tỉnh Kyzylorda (Kyzylorda)
# Tỉnh Mangystau (Aktau)
# Tỉnh Bắc Kazakhstan (Petropavl)
# Tỉnh Pavlodar (Pavlodar)
# Shymkent (thành phố trực thuộc trung ương)
# Tỉnh Turkistan (Turkistan)
# Tỉnh Ulytau (Jezkazgan)
# Tỉnh Tây Kazakhstan (Oral)

Mỗi khu vực hành chính có những đặc điểm riêng về kinh tế, văn hóa và dân số, phản ánh sự đa dạng của đất nước.

5.5. Quan hệ đối ngoại

Kazakhstan theo đuổi chính sách đối ngoại đa phương, được gọi là "chính sách đối ngoại đa vector" (көпвекторлы сыртқы саясат^Kazakh), nhằm tìm kiếm mối quan hệ tốt đẹp và cân bằng với các nước láng giềng lớn là Nga và Trung Quốc, cũng như với Hoa Kỳ và phần còn lại của thế giới phương Tây. Nước này là thành viên của Liên Hợp Quốc, Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), Cộng đồng các Quốc gia Độc lập (CIS), Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO), Liên minh Kinh tế Á Âu, Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO), Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE), Tổ chức Hợp tác Hồi giáo (OIC), Tổ chức các Quốc gia Turk và Tổ chức Quốc tế Văn hóa Turk.
Kazakhstan đóng vai trò tích cực trong các vấn đề khu vực và quốc tế. Nước này đã đảm nhận vai trò chủ tịch OSCE vào năm 2010 và là thành viên không thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2017-2018. Kazakhstan cũng ủng hộ các phái bộ gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc tại Haiti, Tây Sahara và Côte d'Ivoire.
Mối quan hệ với Nga vẫn là một ưu tiên hàng đầu do vị trí địa lý, lịch sử và các mối liên kết kinh tế, quân sự chặt chẽ. Nga thuê khoảng 6.00 K km² lãnh thổ bao gồm Sân bay vũ trụ Baikonur.
Quan hệ với Trung Quốc ngày càng trở nên quan trọng, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế, thương mại và đầu tư, với vai trò của Kazakhstan trong Sáng kiến Vành đai và Con đường.
Quan hệ với Hoa Kỳ và Liên minh châu Âu tập trung vào hợp tác kinh tế, năng lượng, an ninh và các vấn đề dân chủ, nhân quyền. Kazakhstan đã tăng cường hợp tác song phương với Hoa Kỳ để thúc đẩy an toàn hạt nhân và không phổ biến vũ khí hạt nhân, ổn định khu vực ở Trung Á, thịnh vượng kinh tế và các giá trị phổ quát.
Trong cuộc khủng hoảng Ukraina, Kazakhstan đã cung cấp viện trợ nhân đạo cho Ukraina và bày tỏ lập trường ủng hộ giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột, nhấn mạnh sự cần thiết phải tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ của Ukraina.
Tháng 3 năm 2020, Kazakhstan công bố "Khái niệm Chính sách Đối ngoại giai đoạn 2020-2030", nhấn mạnh chính sách đối ngoại cởi mở, dễ đoán và nhất quán; bảo vệ nhân quyền, phát triển ngoại giao nhân đạo và bảo vệ môi trường; thúc đẩy lợi ích kinh tế của đất nước; duy trì hòa bình và an ninh quốc tế; và phát triển ngoại giao khu vực và đa phương.
Sau cuộc xâm lược Ukraina của Nga vào tháng 2 năm 2022, Kazakhstan ngày càng theo đuổi một chính sách đối ngoại độc lập hơn, được xác định bởi các mục tiêu và tham vọng chính sách đối ngoại của riêng mình, cố gắng cân bằng quan hệ với tất cả các cường quốc lớn và tránh phụ thuộc quá mức vào bất kỳ quốc gia nào.

5.6. Quân sự

Lực lượng Vũ trang Cộng hòa Kazakhstan được thành lập sau khi Kazakhstan giành độc lập, kế thừa phần lớn trang thiết bị và đơn vị từ Quân khu Turkestan của Lực lượng Vũ trang Liên Xô. Lực lượng này bao gồm Lục quân, Không quân và Hải quân (hoạt động trên Biển Caspian). Ngoài ra còn có các lực lượng như Vệ binh Cộng hòa và Lực lượng Biên phòng thuộc Ủy ban An ninh Quốc gia. Tổng thống là Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang.
Ngân sách quốc phòng của Kazakhstan đã tăng lên trong những năm gần đây, tập trung vào hiện đại hóa trang thiết bị và nâng cao năng lực sẵn sàng chiến đấu. Quân đội Kazakhstan đã tập trung vào việc mở rộng số lượng các đơn vị thiết giáp. Từ năm 1990, các đơn vị thiết giáp đã tăng từ 500 lên 1.613 vào năm 2005. Không quân Kazakhstan chủ yếu bao gồm các máy bay thời Liên Xô, bao gồm 41 chiếc MiG-29, 44 chiếc MiG-31, 37 chiếc Su-24 và 60 chiếc Su-27. Một lực lượng hải quân nhỏ được duy trì trên Biển Caspian.
Kazakhstan là thành viên của Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO) và tham gia tích cực vào các chương trình hợp tác quân sự khu vực và quốc tế, bao gồm chương trình Đối tác vì Hòa bình của NATO. Nước này đã cử các kỹ sư quân sự đến Iraq để hỗ trợ sứ mệnh sau xâm lược của Hoa Kỳ tại Iraq. Trong Chiến tranh Iraq lần thứ hai, quân đội Kazakhstan đã tháo dỡ 4 triệu quả mìn và các loại thuốc nổ khác, giúp cung cấp chăm sóc y tế cho hơn 5.000 thành viên liên minh và dân thường, và lọc 718 m³ nước.
Từ năm 2002, cuộc tập trận gìn giữ hòa bình chiến thuật chung "Steppe Eagle" đã được chính phủ Kazakhstan đăng cai. "Steppe Eagle" tập trung vào việc xây dựng liên minh và tạo cơ hội cho các quốc gia tham gia làm việc cùng nhau. Tiểu đoàn gìn giữ hòa bình KAZBAT hoạt động trong một lực lượng đa quốc gia dưới sự chỉ huy thống nhất trong các hoạt động gìn giữ hòa bình, với NATO và Quân đội Hoa Kỳ. Vào tháng 12 năm 2013, Kazakhstan thông báo sẽ cử các sĩ quan đến hỗ trợ các lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc tại Haiti, Tây Sahara, Bờ Biển Ngà và Liberia.
Chính sách quốc phòng của Kazakhstan tập trung vào việc bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và duy trì ổn định khu vực.

5.7. Nhân quyền

Tình hình nhân quyền ở Kazakhstan được các nhà quan sát độc lập mô tả là yếu kém và thường xuyên bị chỉ trích bởi các tổ chức quốc tế. Mặc dù hiến pháp Kazakhstan đảm bảo các quyền tự do cơ bản, nhưng trên thực tế, chính phủ bị cho là áp đặt những hạn chế đáng kể đối với tự do ngôn luận, tự do hội họp, tự do lập hội và tự do tôn giáo.
Freedom House liên tục xếp Kazakhstan vào nhóm các quốc gia "không tự do" và Economist Intelligence Unit xếp hạng Kazakhstan là một "chế độ độc đoán" trong Chỉ số Dân chủ của mình, xếp thứ 128 trên 167 quốc gia vào năm 2020. Phóng viên không biên giới xếp Kazakhstan ở vị trí thứ 142 trên 180 quốc gia trong Chỉ số Tự do Báo chí năm 2024.
Human Rights Watch trong báo cáo năm 2015 đã nêu rằng "Kazakhstan hạn chế nghiêm trọng quyền tự do hội họp, ngôn luận và tôn giáo." Tổ chức này cũng mô tả chính phủ là độc đoán. Năm 2014, chính quyền đã đóng cửa các tờ báo, bỏ tù hoặc phạt tiền hàng chục người sau các cuộc biểu tình ôn hòa nhưng không được phép, và phạt tiền hoặc giam giữ những người thờ cúng vì thực hành tôn giáo ngoài sự kiểm soát của nhà nước. Các nhà phê bình chính phủ, bao gồm cả lãnh đạo phe đối lập Vladimir Kozlov, vẫn bị giam giữ sau các phiên tòa không công bằng. Giữa năm 2014, Kazakhstan đã thông qua các bộ luật hình sự, thi hành án hình sự, tố tụng hình sự và hành chính mới, cũng như một luật mới về công đoàn, trong đó có các điều khoản hạn chế các quyền tự do cơ bản và không tương thích với các tiêu chuẩn quốc tế. Tra tấn vẫn còn phổ biến ở các nơi giam giữ. Tuy nhiên, Kazakhstan đã đạt được những tiến bộ đáng kể trong việc giảm số lượng tù nhân.
Một báo cáo của chính phủ Hoa Kỳ năm 2014 cho biết:
"Luật pháp không yêu cầu cảnh sát thông báo cho người bị giam giữ rằng họ có quyền được có luật sư, và cảnh sát đã không làm như vậy. Các nhà quan sát nhân quyền cáo buộc rằng các quan chức thực thi pháp luật đã ngăn cản người bị giam giữ gặp luật sư, thu thập bằng chứng thông qua việc thẩm vấn sơ bộ trước khi luật sư của người bị giam giữ đến, và trong một số trường hợp đã sử dụng các luật sư bào chữa tham nhũng để thu thập bằng chứng. [...]
Luật pháp không quy định đầy đủ về một tòa án độc lập. Nhánh hành pháp hạn chế mạnh mẽ tính độc lập của tòa án. Các công tố viên giữ vai trò gần như tư pháp và có thẩm quyền đình chỉ các quyết định của tòa án. Tham nhũng rõ ràng ở mọi giai đoạn của quy trình tư pháp. Mặc dù các thẩm phán nằm trong số những công chức được trả lương cao nhất, các luật sư và giám sát viên nhân quyền cáo buộc rằng các thẩm phán, công tố viên và các quan chức khác đã đòi hối lộ để đổi lấy các phán quyết có lợi trong phần lớn các vụ án hình sự."
Dự án Công lý Thế giới trong Chỉ số Pháp quyền năm 2015 xếp Kazakhstan thứ 65 trên 102 quốc gia; quốc gia này đạt điểm tốt về "Trật tự và An ninh" (xếp thứ 32/102 toàn cầu), và điểm kém về "Hạn chế Quyền lực Chính phủ" (xếp thứ 93/102), "Chính phủ Mở" (85/102) và "Quyền Cơ bản" (84/102, với xu hướng giảm cho thấy tình hình xấu đi).
Mặc dù chính phủ đã thực hiện một số cải cách, bao gồm cải cách cảnh sát và số hóa hệ thống tư pháp hình sự, nhưng các vấn đề như hạn chế đối với các phương tiện truyền thông độc lập, đàn áp các nhà hoạt động xã hội và chính trị, và thiếu một hệ thống tư pháp thực sự độc lập vẫn còn tồn tại. Quyền của người LGBT cũng là một vấn đề đáng quan ngại, với tình trạng phân biệt đối xử phổ biến.
Chính phủ Kazakhstan đã có những nỗ lực cải thiện tình hình nhân quyền, bao gồm việc hợp tác với các tổ chức quốc tế và thực hiện các khuyến nghị. Tuy nhiên, việc thực thi hiệu quả các cải cách và giải quyết các vấn đề tồn tại vẫn là một thách thức lớn.

6.1. Tổng quan kinh tế

Kazakhstan có nền kinh tế lớn nhất ở Trung Á. Được thúc đẩy bởi giá dầu thô thế giới cao, các số liệu tăng trưởng GDP dao động từ 8,9% đến 13,5% từ năm 2000 đến 2007 trước khi giảm xuống 1-3% trong năm 2008 và 2009, và sau đó tăng trở lại từ năm 2010. Năm 2018, Kazakhstan có GDP là 179.33 B USD và tốc độ tăng trưởng hàng năm là 4,5%. GDP bình quân đầu người của Kazakhstan là 9.69 K USD.
Nền kinh tế Kazakhstan tăng trưởng 4,6% vào năm 2014. Đất nước này trải qua sự suy giảm tăng trưởng kinh tế từ năm 2014 do giá dầu giảm và ảnh hưởng của khủng hoảng Ukraina. Nước này đã phá giá đồng tiền của mình 19% vào tháng 2 năm 2014. Một đợt phá giá 22% khác xảy ra vào tháng 8 năm 2015. Kazakhstan là nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ đầu tiên trả hết nợ cho Quỹ Tiền tệ Quốc tế, sớm hơn 7 năm so với kế hoạch.
Kazakhstan đã vượt qua cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu bằng cách kết hợp nới lỏng tài khóa với ổn định tiền tệ. Năm 2009, chính phủ đã đưa ra các biện pháp hỗ trợ quy mô lớn như tái cấp vốn cho các ngân hàng và hỗ trợ các ngành bất động sản và nông nghiệp, cũng như cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME). Tổng giá trị của các chương trình kích thích lên tới 21.00 B USD, tương đương 20% GDP của đất nước, với 4.00 B USD dành để ổn định ngành tài chính. Trong cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu, kinh tế Kazakhstan suy giảm 1,2% vào năm 2009, trong khi tốc độ tăng trưởng hàng năm sau đó tăng lên 7,5% và 5% vào năm 2011 và 2012. Chính phủ Kazakhstan tiếp tục theo đuổi chính sách tài khóa thận trọng bằng cách kiểm soát chi tiêu ngân sách và tích lũy tiết kiệm doanh thu dầu mỏ trong Quỹ Dầu mỏ - Samruk-Kazyna. Khủng hoảng tài chính toàn cầu buộc Kazakhstan phải tăng cường vay nợ công để hỗ trợ kinh tế. Nợ công tăng lên 13,4% vào năm 2013 từ 8,7% vào năm 2008. Từ năm 2012 đến 2013, chính phủ đạt được thặng dư tài khóa tổng thể là 4,5%.
Vào tháng 3 năm 2002, Bộ Thương mại Hoa Kỳ đã công nhận Kazakhstan là nền kinh tế thị trường theo luật thương mại Hoa Kỳ. Sự thay đổi này công nhận các cải cách kinh tế thị trường thực chất trong các lĩnh vực khả năng chuyển đổi tiền tệ, xác định tỷ lệ tiền lương, sự cởi mở đối với đầu tư nước ngoài và sự kiểm soát của chính phủ đối với các phương tiện sản xuất và phân bổ nguồn lực. Vào tháng 9 năm 2002, Kazakhstan trở thành quốc gia đầu tiên trong SNG nhận được xếp hạng tín dụng cấp đầu tư từ một cơ quan xếp hạng tín dụng quốc tế lớn. Đến cuối tháng 12 năm 2003, tổng nợ nước ngoài của Kazakhstan là khoảng 22.90 B USD. Tổng nợ chính phủ là 4.20 B USD, chiếm 14% GDP. Tỷ lệ nợ trên GDP đã giảm. Tỷ lệ tổng nợ chính phủ trên GDP là 21,7% vào năm 2000, 17,5% vào năm 2001 và 15,4% vào năm 2002. Năm 2019, tỷ lệ này tăng lên 19,2%.

6.2. Các ngành kinh tế chính

Nền kinh tế Kazakhstan phụ thuộc nhiều vào khai thác tài nguyên thiên nhiên, đặc biệt là dầu mỏ và khí đốt, nhưng cũng đang nỗ lực đa dạng hóa sang các lĩnh vực khác như nông nghiệp, du lịch và công nghiệp chế biến.

6.2.1. Nông nghiệp

Nông nghiệp chiếm khoảng 5% GDP của Kazakhstan. Ngũ cốc, khoai tây, nho, rau, dưa và gia súc là những mặt hàng nông sản quan trọng nhất. Đất nông nghiệp chiếm hơn 846.00 K km². Đất nông nghiệp hiện có bao gồm 205.00 K km² đất trồng trọt và 611.00 K km² đồng cỏ và đất làm cỏ khô. Hơn 80% tổng diện tích đất nước được phân loại là đất nông nghiệp, trong đó gần 70% là đồng cỏ. Đất trồng trọt của nước này có tỷ lệ sẵn có trên đầu người cao thứ hai (1,5 ha).
Các sản phẩm chăn nuôi chính là sản phẩm sữa, da, thịt và len. Các loại cây trồng chính của đất nước bao gồm lúa mì, lúa mạch, bông và gạo. Xuất khẩu lúa mì, một nguồn ngoại tệ mạnh quan trọng, nằm trong số các mặt hàng hàng đầu trong thương mại xuất khẩu của Kazakhstan. Năm 2003, Kazakhstan thu hoạch 17,6 triệu tấn ngũ cốc, cao hơn 2,8% so với năm 2002. Nông nghiệp Kazakhstan vẫn còn nhiều vấn đề môi trường do quản lý yếu kém trong những năm thuộc Liên Xô. Một số loại rượu vang Kazakh được sản xuất ở vùng núi phía đông Almaty.
Các chính sách nông nghiệp tập trung vào việc tăng cường năng suất, hiện đại hóa công nghệ và cải thiện cơ sở hạ tầng nông thôn. Tuy nhiên, ngành này vẫn đối mặt với nhiều thách thức như biến đổi khí hậu, thiếu nước tưới tiêu ở một số vùng, và khó khăn trong việc tiếp cận thị trường cho nông dân quy mô nhỏ. An ninh lương thực và cải thiện đời sống nông dân là những ưu tiên hàng đầu của chính phủ.

6.2.2. Năng lượng và khai khoáng

Năng lượng là ngành kinh tế hàng đầu. Sản lượng dầu thô và khí ngưng tụ tự nhiên từ các lòng chảo dầu khí của Kazakhstan đạt 79,2 triệu tấn vào năm 2012, tăng từ 51,2 triệu tấn vào năm 2003. Kazakhstan đã tăng xuất khẩu dầu và khí ngưng tụ lên 44,3 triệu tấn vào năm 2003, cao hơn 13% so với năm 2002. Sản lượng khí đốt tại Kazakhstan vào năm 2003 đạt 13,9 tỷ mét khối, tăng 22,7% so với năm 2002, bao gồm sản lượng khí đốt tự nhiên là 7,3 tỷ mét khối. Kazakhstan nắm giữ khoảng 4 tỷ tấn trữ lượng dầu có thể thu hồi đã được chứng minh và 2000 kilômét khối khí đốt. Kazakhstan là quốc gia sản xuất dầu lớn thứ 19 trên thế giới. Xuất khẩu dầu mỏ của Kazakhstan vào năm 2003 trị giá hơn 7.00 B USD, chiếm 65% tổng kim ngạch xuất khẩu và 24% GDP.
Các mỏ dầu khí lớn và trữ lượng dầu có thể thu hồi là Tengiz với 7 tỷ thùng; Karachaganak với 8 tỷ thùng và 1.35 K km³ khí đốt tự nhiên; và Kashagan với 7 đến 9 tỷ thùng.
KazMunayGas (KMG), công ty dầu khí quốc gia, được thành lập vào năm 2002 để đại diện cho lợi ích của nhà nước trong ngành dầu khí. Mỏ Tengiz được phát triển chung vào năm 1993 như một liên doanh Tengizchevroil kéo dài 40 năm giữa Chevron Texaco (50%), ExxonMobil của Mỹ (25%), KazMunayGas (20%) và LukArco (5%). Mỏ khí đốt tự nhiên và khí ngưng tụ Karachaganak đang được phát triển bởi BG Group, Agip, ChevronTexaco và Lukoil. Các công ty dầu mỏ Trung Quốc cũng tham gia vào ngành công nghiệp dầu mỏ của Kazakhstan.
Kazakhstan đã khởi động Kế hoạch Kinh tế Xanh vào năm 2013. Kế hoạch này cam kết Kazakhstan sẽ đáp ứng 50% nhu cầu năng lượng từ các nguồn năng lượng thay thế và tái tạo vào năm 2050. Nền kinh tế xanh được dự kiến sẽ tăng GDP thêm 3% và tạo ra khoảng 500.000 việc làm. Chính phủ đã đặt giá cho năng lượng sản xuất từ các nguồn tái tạo. Giá 1 kilowatt-giờ năng lượng sản xuất từ các nhà máy điện gió được đặt ở mức 22,68 tenge (0.12 USD), 1 kilowatt-giờ sản xuất từ các nhà máy thủy điện nhỏ là 16,71 tenge (0.09 USD), và từ các nhà máy khí sinh học là 32,23 tenge (0.18 USD).
Ngành khai khoáng, đặc biệt là dầu mỏ và khí đốt tự nhiên, là trụ cột của kinh tế Kazakhstan. Nước này cũng có trữ lượng lớn uranium, than đá, sắt, đồng, kẽm và nhiều kim loại khác. Việc xuất khẩu các nguồn tài nguyên này mang lại nguồn thu ngoại tệ lớn, nhưng cũng khiến nền kinh tế dễ bị tổn thương trước biến động giá cả trên thị trường thế giới.
Tác động xã hội và môi trường của ngành khai khoáng là một vấn đề đáng kể. Ô nhiễm môi trường, suy thoái đất đai và ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng là những thách thức cần giải quyết. Vấn đề công bằng trong phân phối lợi ích từ tài nguyên cũng được đặt ra, nhằm đảm bảo rằng người dân địa phương và toàn xã hội được hưởng lợi một cách thỏa đáng từ sự giàu có tài nguyên của đất nước.

6.2.3. Du lịch

Kazakhstan là quốc gia lớn thứ chín theo diện tích và là quốc gia không giáp biển lớn nhất thế giới. Tính đến năm 2014, du lịch chiếm 0,3% GDP của Kazakhstan, nhưng chính phủ đã có kế hoạch tăng tỷ lệ này lên 3% vào năm 2020. Theo Báo cáo Cạnh tranh Du lịch và Lữ hành của Diễn đàn Kinh tế Thế giới năm 2017, GDP ngành du lịch và lữ hành ở Kazakhstan là 3.08 B USD hay chỉ 1,6% tổng GDP. WEF xếp Kazakhstan thứ 80 trong báo cáo năm 2019.
Năm 2017, Kazakhstan xếp thứ 43 về số lượng khách du lịch đến. Năm 2014, The Guardian mô tả du lịch ở Kazakhstan là "kém phát triển trầm trọng", mặc dù đất nước có cảnh quan núi non, hồ và sa mạc. Các yếu tố cản trở sự gia tăng du lịch được cho là bao gồm giá cả cao, "cơ sở hạ tầng tồi tàn", "dịch vụ kém" và những khó khăn khi đi lại trong một quốc gia rộng lớn, kém phát triển. Ngay cả đối với người Kazakhstan, đi nghỉ ở nước ngoài có thể chỉ tốn một nửa chi phí so với đi nghỉ ở Kazakhstan.
Chính phủ Kazakhstan, từ lâu được mô tả là độc đoán với lịch sử vi phạm nhân quyền và đàn áp phe đối lập chính trị, vào năm 2015 đã ban hành "Kế hoạch Phát triển Ngành Du lịch 2020". Kế hoạch này nhằm mục đích thành lập năm cụm du lịch ở Kazakhstan: thành phố Astana, thành phố Almaty, Đông Kazakhstan, Nam Kazakhstan, và các tỉnh Tây Kazakhstan. Kế hoạch cũng tìm kiếm khoản đầu tư 4.00 B USD và tạo ra 300.000 việc làm mới trong ngành du lịch vào năm 2020.
Kazakhstan đã áp dụng chế độ miễn thị thực vĩnh viễn lên đến 90 ngày cho công dân Armenia, Azerbaijan, Belarus, Gruzia, Moldova, Kyrgyzstan, Mông Cổ, Nga và Ukraina, và lên đến 30 ngày cho công dân Argentina, Brasil, Ecuador, Serbia, Hàn Quốc, Tajikistan, Thổ Nhĩ Kỳ, UAE và Uzbekistan. Nước này cũng thiết lập chế độ miễn thị thực cho công dân của 54 quốc gia, bao gồm các quốc gia thành viên Liên minh Châu Âu và OECD, Mỹ, Nhật Bản, México, Úc và New Zealand.
Du lịch bền vững và mang lại lợi ích cho cộng đồng địa phương là những khía cạnh được chú trọng trong chính sách phát triển du lịch.

6.3. Ngoại thương

Vai trò ngày càng tăng của Kazakhstan trong thương mại toàn cầu và vị trí trung tâm trên Con đường Tơ lụa mới đã mang lại cho đất nước tiềm năng mở cửa thị trường cho hàng tỷ người. Kazakhstan gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới vào năm 2015.
Kim ngạch ngoại thương của Kazakhstan năm 2018 là 93.50 B USD, tăng 19,7% so với năm 2017. Xuất khẩu năm 2018 đạt 67.00 B USD (tăng 25,7% so với năm 2017) và nhập khẩu là 32.50 B USD (tăng 9,9% so với năm 2017). Xuất khẩu chiếm 40,1% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Kazakhstan vào năm 2018. Kazakhstan xuất khẩu 800 sản phẩm sang 120 quốc gia.
Các mặt hàng xuất khẩu chủ yếu của Kazakhstan bao gồm dầu thô và các sản phẩm từ dầu mỏ, kim loại màu (đồng, kẽm, chì), kim loại đen (sắt, thép), ngũ cốc (chủ yếu là lúa mì), uranium và các khoáng sản khác.
Các đối tác thương mại chính về xuất khẩu là Ý, Trung Quốc, Hà Lan, Nga và Thụy Sĩ.
Các mặt hàng nhập khẩu chủ yếu bao gồm máy móc thiết bị, phương tiện vận tải, sản phẩm hóa chất, hàng tiêu dùng và thực phẩm.
Các đối tác thương mại chính về nhập khẩu là Nga, Trung Quốc, Đức, Hoa Kỳ và Ý.
Chính phủ Kazakhstan đã và đang nỗ lực cải thiện môi trường thương mại, đơn giản hóa thủ tục hải quan và thúc đẩy hội nhập kinh tế khu vực và quốc tế.

6.4. Đầu tư trực tiếp nước ngoài

Kazakhstan đã thu hút 330.00 B USD vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) từ hơn 120 quốc gia kể từ khi độc lập (1991). Năm 2015, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết Kazakhstan được nhiều người coi là có môi trường đầu tư tốt nhất trong khu vực. Năm 2014, Tổng thống Nazarbayev đã ký ban hành luật ưu đãi thuế để thúc đẩy đầu tư trực tiếp nước ngoài, bao gồm miễn thuế doanh nghiệp 10 năm, miễn thuế tài sản 8 năm và đóng băng hầu hết các loại thuế khác trong 10 năm. Các ưu đãi khác bao gồm hoàn trả vốn đầu tư lên đến 30% sau khi cơ sở sản xuất đi vào hoạt động.
Năm 2012, Kazakhstan thu hút 14.00 B USD dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào đất nước với tốc độ tăng trưởng 7%. Năm 2018, 24.00 B USD FDI đã được đầu tư vào Kazakhstan, một sự gia tăng đáng kể kể từ năm 2012.
Năm 2014, Ngân hàng Tái thiết và Phát triển Châu Âu (EBRD) và Kazakhstan đã thành lập quan hệ đối tác nhằm Tái tạo Năng lượng cho Quá trình Cải cách ở Kazakhstan để làm việc với các tổ chức tài chính quốc tế nhằm chuyển 2.70 B USD do chính phủ Kazakhstan cung cấp vào các lĩnh vực quan trọng của nền kinh tế Kazakhstan.
Tính đến tháng 5 năm 2014, Kazakhstan đã thu hút 190.00 B USD tổng vốn đầu tư nước ngoài kể từ khi độc lập vào năm 1991 và dẫn đầu các nước SNG về FDI thu hút trên đầu người. Đánh giá Chính sách Đầu tư năm 2017 của OECD ghi nhận rằng "những bước tiến lớn" đã được thực hiện để mở ra cơ hội cho các nhà đầu tư nước ngoài và cải thiện chính sách thu hút FDI.
Trung Quốc là một trong những đối tác kinh tế và thương mại chính của Kazakhstan. Năm 2013, Trung Quốc đã khởi xướng Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI), trong đó Kazakhstan đóng vai trò là một trung tâm quá cảnh.
Các lĩnh vực thu hút FDI chính bao gồm khai khoáng (đặc biệt là dầu khí), luyện kim, sản xuất, giao thông vận tải và viễn thông. Chính phủ Kazakhstan tiếp tục các nỗ lực cải thiện môi trường đầu tư thông qua việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, tăng cường bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư và phát triển cơ sở hạ tầng.

6.5. Tài chính

Ngân hàng Quốc gia Kazakhstan đóng vai trò là ngân hàng trung ương, chịu trách nhiệm về chính sách tiền tệ, ổn định hệ thống tài chính và quản lý dự trữ ngoại hối. Các ngân hàng thương mại lớn trong nước bao gồm Halyk Bank, Kaspi Bank và ForteBank.
Thị trường tài chính Kazakhstan đã có những bước phát triển đáng kể từ khi độc lập. Năm 1998, Kazakhstan đã thiết lập một chương trình cải cách lương hưu. Đến tháng 1 năm 2012, tài sản lương hưu là khoảng 17.00 B USD (2.50 T KZT). Có 11 quỹ hưu trí tiết kiệm trong nước. Quỹ Hưu trí Tích lũy Nhà nước, quỹ duy nhất thuộc sở hữu nhà nước, đã được tư nhân hóa vào năm 2006. Cơ quan quản lý tài chính thống nhất của đất nước giám sát và điều chỉnh các quỹ hưu trí. Nhu cầu ngày càng tăng của các quỹ hưu trí đối với các kênh đầu tư đã thúc đẩy sự phát triển của thị trường chứng khoán nợ. Vốn quỹ hưu trí đang được đầu tư gần như độc quyền vào các trái phiếu doanh nghiệp và chính phủ, bao gồm cả trái phiếu châu Âu của chính phủ Kazakhstan. Chính phủ Kazakhstan đang nghiên cứu một dự án để tạo ra một quỹ hưu trí quốc gia thống nhất và chuyển tất cả các tài khoản từ các quỹ hưu trí tư nhân vào đó.
Ngành ngân hàng Kazakhstan đã trải qua một chu kỳ bùng nổ và suy thoái vào đầu thế kỷ 21. Sau nhiều năm mở rộng nhanh chóng vào giữa những năm 2000, ngành ngân hàng sụp đổ vào năm 2008. Một số tập đoàn ngân hàng lớn, bao gồm BTA Bank J.S.C. và Alliance Bank, đã vỡ nợ ngay sau đó. Ngành này bị thu hẹp và tái cấu trúc, với các khoản vay toàn hệ thống giảm từ 59% GDP năm 2007 xuống còn 39% vào năm 2011. Ngân hàng Quốc gia Kazakhstan đã giới thiệu bảo hiểm tiền gửi trong một chiến dịch nhằm tăng cường sức mạnh cho ngành ngân hàng. Một số ngân hàng nước ngoài lớn có chi nhánh tại Kazakhstan, bao gồm RBS, Citibank và HSBC. Kookmin và UniCredit đều tham gia thị trường dịch vụ tài chính của Kazakhstan thông qua các thương vụ mua lại và xây dựng cổ phần.
Trung tâm Tài chính Quốc tế Astana (AIFC) được thành lập với mục tiêu trở thành một trung tâm tài chính hàng đầu trong khu vực, thu hút đầu tư và cung cấp các dịch vụ tài chính theo tiêu chuẩn quốc tế.

6.6. Cơ sở hạ tầng

Kazakhstan đã đầu tư đáng kể vào phát triển cơ sở hạ tầng giao thông, viễn thông và năng lượng để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế và cải thiện đời sống người dân.
Giao thông:

• Đường bộ: Mạng lưới đường bộ đang được nâng cấp và mở rộng, bao gồm các tuyến đường cao tốc quốc gia và các tuyến đường kết nối khu vực. Các dự án lớn như Hành lang Giao thông Tây Âu - Tây Trung Quốc đi qua Kazakhstan, đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối châu Á và châu Âu.
• Đường sắt: Đường sắt chiếm 68% tổng lưu lượng hàng hóa và hành khách đến hơn 57% đất nước. Có 15.33 K km đường sắt hoạt động chung, không bao gồm các tuyến đường sắt công nghiệp. Hầu hết các thành phố được kết nối bằng đường sắt; các chuyến tàu cao tốc đi từ Almaty (thành phố cực nam) đến Petropavl (thành phố cực bắc) trong khoảng 18 giờ. Kazakhstan Temir Zholy (KTZ) là công ty đường sắt quốc gia. KTZ hợp tác với nhà sản xuất đầu máy của Pháp Alstom trong việc phát triển cơ sở hạ tầng đường sắt của Kazakhstan. Ga đường sắt Astana Nurly Zhol, nhà ga đường sắt hiện đại nhất ở Kazakhstan, được khai trương tại Astana vào ngày 31 tháng 5 năm 2017. Có một hệ thống tàu điện ngầm nhỏ dài 8.56 km ở Almaty.
• Hàng không: Các sân bay quốc tế lớn như Almaty và Astana đóng vai trò là cửa ngõ quan trọng. Hãng hàng không quốc gia Air Astana cung cấp các chuyến bay nội địa và quốc tế. Năm 2009, Ủy ban châu Âu đã đưa tất cả các hãng hàng không Kazakhstan vào danh sách đen, ngoại trừ duy nhất Air Astana. Sau đó, Kazakhstan đã thực hiện các biện pháp để hiện đại hóa và cải tổ giám sát an toàn hàng không. Năm 2016, các cơ quan an toàn hàng không châu Âu đã loại bỏ tất cả các hãng hàng không Kazakhstan khỏi danh sách đen.
• Đường thủy và cảng cạn: Cảng Aktau trên biển Caspi là một trung tâm vận tải quan trọng. Cảng cạn Cổng Khorgos là một trong những cảng cạn chính của Kazakhstan để xử lý các chuyến tàu xuyên Á-Âu, di chuyển hơn 9.00 K km giữa Trung Quốc và châu Âu.

Viễn thông: Mạng lưới viễn thông, bao gồm internet và điện thoại di động, đã phát triển nhanh chóng. Chương trình "Digital Kazakhstan" nhằm thúc đẩy số hóa và phát triển công nghệ thông tin.

Năng lượng: Cơ sở hạ tầng năng lượng bao gồm các nhà máy điện, đường ống dẫn dầu và khí đốt. Kazakhstan đang nỗ lực phát triển năng lượng tái tạo để đa dạng hóa nguồn cung và giảm tác động môi trường.

6.7. Năng lực cạnh tranh kinh tế

Theo Báo cáo Cạnh tranh Toàn cầu 2010-11 của Diễn đàn Kinh tế Thế giới, Kazakhstan xếp thứ 72 thế giới về năng lực cạnh tranh kinh tế. Một năm sau, Báo cáo Cạnh tranh Toàn cầu xếp Kazakhstan thứ 50 trong số các thị trường cạnh tranh nhất.
Trong Báo cáo Môi trường Kinh doanh năm 2020 của Ngân hàng Thế giới, Kazakhstan xếp thứ 25 toàn cầu và là quốc gia tốt nhất thế giới về bảo vệ quyền của nhà đầu tư thiểu số. Kazakhstan đã đạt được mục tiêu lọt vào top 50 quốc gia cạnh tranh nhất vào năm 2013 và đã duy trì vị trí của mình trong Báo cáo Cạnh tranh Toàn cầu 2014-2015 của Diễn đàn Kinh tế Thế giới được công bố vào đầu tháng 9 năm 2014. Kazakhstan vượt trội hơn các quốc gia khác trong SNG ở hầu hết các trụ cột cạnh tranh của báo cáo, bao gồm thể chế, cơ sở hạ tầng, môi trường kinh tế vĩ mô, giáo dục đại học và đào tạo, hiệu quả thị trường hàng hóa, phát triển thị trường lao động, phát triển thị trường tài chính, sự sẵn sàng về công nghệ, quy mô thị trường, sự tinh vi trong kinh doanh và đổi mới, chỉ tụt hậu trong hạng mục y tế và giáo dục tiểu học. Chỉ số Cạnh tranh Toàn cầu cho điểm từ 1 đến 7 trong mỗi trụ cột này, và Kazakhstan đạt tổng điểm 4,4.
Các điểm mạnh của Kazakhstan bao gồm nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú, vị trí địa lý chiến lược, và những nỗ lực cải cách kinh tế. Tuy nhiên, các điểm yếu bao gồm sự phụ thuộc vào xuất khẩu tài nguyên, mức độ đa dạng hóa kinh tế còn hạn chế, và những thách thức trong quản trị nhà nước và môi trường kinh doanh.

6.8. Vấn đề tham nhũng

Tham nhũng là một vấn đề nghiêm trọng và dai dẳng ở Kazakhstan, ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế và xã hội của đất nước. Năm 2005, Ngân hàng Thế giới đã liệt kê Kazakhstan là một điểm nóng về tham nhũng, ngang hàng với Angola, Bolivia, Kenya, Libya và Pakistan. Năm 2012, Kazakhstan xếp hạng thấp trong một chỉ số về các quốc gia ít tham nhũng nhất và Diễn đàn Kinh tế Thế giới liệt kê tham nhũng là vấn đề lớn nhất trong việc kinh doanh tại nước này.
Theo Chỉ số Nhận thức Tham nhũng năm 2023 của Minh bạch Quốc tế, Kazakhstan đạt 39 điểm trên thang điểm 100 (trong đó 0 là "rất tham nhũng" và 100 là "rất trong sạch"). Với số điểm này, Kazakhstan xếp thứ 93 trên 180 quốc gia trong Chỉ số. Mặc dù có những cải thiện so với các năm trước, điểm số này cho thấy tham nhũng vẫn là một thách thức đáng kể. So với điểm trung bình toàn cầu là 43 và điểm trung bình của khu vực Đông Âu và Trung Á là 35, Kazakhstan vẫn còn nhiều việc phải làm.
Chính phủ Kazakhstan đã thực hiện nhiều biện pháp chống tham nhũng, bao gồm cải cách luật pháp liên quan đến dịch vụ công, tư pháp, các công cụ phòng chống tham nhũng, tiếp cận thông tin, và truy tố tham nhũng. Một báo cáo của OECD năm 2017 ghi nhận rằng Kazakhstan đã cải cách luật pháp trong các lĩnh vực này. Cục Điều tra Liên bang Hoa Kỳ (FBI) và Cơ quan Chống tham nhũng Kazakhstan đã ký một Hiệp ước Tương trợ Tư pháp vào tháng 2 năm 2015.
Tuy nhiên, việc thực thi các biện pháp chống tham nhũng vẫn còn hạn chế và hiệu quả chưa cao. Các vụ bê bối tham nhũng liên quan đến các quan chức cấp cao vẫn xảy ra, gây mất lòng tin trong công chúng và ảnh hưởng đến môi trường đầu tư. Cần có những nỗ lực mạnh mẽ hơn nữa để tăng cường tính minh bạch, trách nhiệm giải trình và sự tham gia của xã hội dân sự trong cuộc chiến chống tham nhũng.

8.1. Nhân khẩu học

Cục Điều tra Dân số Hoa Kỳ liệt kê dân số Kazakhstan là 18,9 triệu người (tháng 5 năm 2019). Các ước tính chính thức cho thấy dân số Kazakhstan đạt 20 triệu người vào tháng 11 năm 2023. Năm 2013, dân số Kazakhstan tăng lên 17.280.000 người với tốc độ tăng trưởng 1,7% so với năm trước theo Cơ quan Thống kê Kazakhstan.
Ước tính dân số năm 2009 cao hơn 6,8% so với dân số được báo cáo trong cuộc điều tra dân số gần nhất từ tháng 1 năm 1999. Sự suy giảm dân số bắt đầu sau năm 1989 đã bị chặn đứng và có thể đã đảo ngược. Nam giới và nữ giới chiếm lần lượt 48,3% và 51,7% dân số.
Mật độ dân số thuộc hàng thấp nhất thế giới, trung bình dưới 6 người/km². Dân số tập trung chủ yếu ở các thành phố lớn và các vùng nông nghiệp phía bắc và phía nam. Tỷ lệ đô thị hóa ngày càng tăng, với phần lớn dân số sống ở các khu vực thành thị.
Theo Chỉ số Đói Nghèo Toàn cầu (GHI) năm 2024, Kazakhstan xếp thứ 25 trên 127 quốc gia có đủ dữ liệu. Điểm GHI của Kazakhstan là 5,3, cho thấy mức độ đói nghèo thấp.

8.2. Các nhóm dân tộc

Tính đến năm 2024, người Kazakh chiếm 71% dân số và người Nga chiếm 14,9%, mặc dù số lượng của họ đã giảm kể từ khi Liên Xô tan rã. Các nhóm khác bao gồm Tatar (1,1%), Ukraina (1,9%), Uzbek (3,3%), Đức (1,1%), Uyghur (1,5%), Azerbaijan, Dungan, Turk, Triều Tiên, Ba Lan, và Litva. Một số dân tộc thiểu số như Ukraina, Triều Tiên, Đức Volga (0,9%), Chechen, Thổ Nhĩ Kỳ Meskhetian, và các đối thủ chính trị Nga của chế độ, đã bị trục xuất đến Kazakhstan vào những năm 1930 và 1940 bởi Josef Stalin. Một số trại lao động lớn nhất của Liên Xô (Gulag) đã tồn tại ở đất nước này.
Làn sóng nhập cư lớn của người Nga cũng liên quan đến Chiến dịch Đất chưa khai phá và chương trình không gian Liên Xô trong thời kỳ Khrushchev. Năm 1989, người Nga chiếm 37,8% dân số và người Kazakh chỉ chiếm đa số ở 7 trong số 20 khu vực của đất nước. Trước năm 1991, có khoảng một triệu người Đức ở Kazakhstan, chủ yếu là hậu duệ của người Đức Volga bị trục xuất đến Kazakhstan trong Thế chiến II. Sau khi Liên Xô tan rã, hầu hết họ đã di cư sang Đức. Hầu hết các thành viên của cộng đồng thiểu số Hy Lạp Pontic nhỏ hơn đã di cư sang Hy Lạp. Vào cuối những năm 1930, hàng ngàn người Triều Tiên ở Liên Xô đã bị trục xuất đến Trung Á. Những người này hiện được gọi là Koryo-saram.
Những năm 1990 được đánh dấu bằng sự di cư của nhiều người Nga, Ukraina và người Đức Volga của đất nước, một quá trình bắt đầu từ những năm 1970. Điều này đã khiến người Kazakh bản địa trở thành nhóm dân tộc lớn nhất. Các yếu tố bổ sung trong sự gia tăng dân số Kazakhstan là tỷ lệ sinh cao hơn và sự nhập cư của người Kazakh từ Trung Quốc, Mông Cổ, và Nga.
Chính phủ Kazakhstan thực hiện chính sách thúc đẩy sự hòa hợp và đoàn kết giữa các dân tộc. Hội đồng Nhân dân Kazakhstan là một cơ quan tư vấn có vai trò quan trọng trong việc duy trì sự ổn định và đồng thuận xã hội. Các chính sách hỗ trợ các nhóm dân tộc thiểu số bao gồm việc bảo tồn và phát triển ngôn ngữ, văn hóa của họ.

8.3. Ngôn ngữ

Kazakhstan chính thức là một quốc gia song ngữ. Tiếng Kazakh (một phần của nhánh Kipchak thuộc các ngôn ngữ Turk) được 80,1% dân số sử dụng thành thạo theo điều tra dân số năm 2021, và có vị thế là "ngôn ngữ nhà nước". Mặt khác, tiếng Nga được 83,7% dân số sử dụng tính đến năm 2021. Tiếng Nga có vị thế ngang bằng với tiếng Kazakh là "ngôn ngữ chính thức", và được sử dụng thường xuyên trong kinh doanh, chính phủ và giao tiếp giữa các dân tộc. Tuy nhiên, chỉ có 63,4% người dân tộc Kazakh và 49,3% dân số cả nước nói tiếng Kazakh hàng ngày, theo cùng một cuộc điều tra dân số.
Chính phủ đã công bố vào tháng 1 năm 2015 rằng bảng chữ cái Latinh sẽ thay thế chữ Kirin làm hệ thống chữ viết cho tiếng Kazakh vào năm 2025. Các ngôn ngữ thiểu số khác được nói ở Kazakhstan bao gồm Uzbek, Ukraina, Uyghur, Kyrgyz, Tatar, và Đức. Tiếng Anh, cũng như tiếng Thổ Nhĩ Kỳ, đã trở nên phổ biến trong giới trẻ kể từ khi Liên Xô sụp đổ. Giáo dục trên khắp Kazakhstan được thực hiện bằng tiếng Kazakh, tiếng Nga, hoặc cả hai. Trong bài phát biểu từ chức năm 2019, Nazarbayev dự đoán rằng người dân Kazakhstan trong tương lai sẽ nói ba thứ tiếng (Kazakh, Nga và Anh).
Chính sách ngôn ngữ của Kazakhstan nhằm mục tiêu củng cố vai trò của tiếng Kazakh là ngôn ngữ nhà nước, đồng thời duy trì vị thế của tiếng Nga và khuyến khích việc học ngoại ngữ, đặc biệt là tiếng Anh.

8.4. Tôn giáo

Theo điều tra dân số năm 2021, 69,3% dân số theo Hồi giáo, 17,2% theo Kitô giáo, 0,2% theo các tôn giáo khác (chủ yếu là Phật giáo và Do Thái giáo), 11,01% chọn không trả lời, và 2,25% tự nhận là vô thần.
Kazakhstan là một nhà nước thế tục mà hiến pháp đảm bảo các quyền tự do tôn giáo. Điều 39 của hiến pháp quy định: "Quyền và tự do của con người sẽ không bị hạn chế dưới bất kỳ hình thức nào." Điều 14 cấm "phân biệt đối xử dựa trên cơ sở tôn giáo" và Điều 19 đảm bảo rằng mọi người đều có "quyền xác định và cho biết hoặc không cho biết dân tộc, đảng phái và tôn giáo của mình." Hội đồng Hiến pháp đã khẳng định các quyền này trong một tuyên bố năm 2009, trong đó tuyên bố rằng một luật được đề xuất hạn chế quyền của một số cá nhân thực hành tôn giáo của họ là vi hiến.
Hồi giáo là tôn giáo lớn nhất ở Kazakhstan, tiếp theo là Kitô giáo Chính thống Đông phương. Sau nhiều thập kỷ đàn áp tôn giáo của Liên Xô, sự độc lập đã chứng kiến một sự gia tăng trong việc thể hiện bản sắc dân tộc, một phần thông qua tôn giáo. Việc tự do thực hành tín ngưỡng tôn giáo và thiết lập tự do tôn giáo hoàn toàn đã dẫn đến sự gia tăng hoạt động tôn giáo. Hàng trăm nhà thờ Hồi giáo, nhà thờ Thiên chúa giáo và các công trình tôn giáo khác đã được xây dựng trong vòng vài năm, với số lượng các hiệp hội tôn giáo tăng từ 670 vào năm 1990 lên 4.170 ngày nay.
Một số số liệu cho thấy người Hồi giáo không giáo phái chiếm đa số, trong khi những người khác cho rằng hầu hết người Hồi giáo trong nước là người Sunni theo trường phái Hanafi. Những người này bao gồm người dân tộc Kazakh, chiếm khoảng 7% dân số, cũng như người dân tộc Uzbek, Uyghur, và Tatar. Ít hơn 1% thuộc trường phái Sunni Shafi`i (chủ yếu là Chechen). Cũng có một số người Hồi giáo Ahmadi. Tổng cộng có 2.300 nhà thờ Hồi giáo, tất cả đều liên kết với "Hiệp hội Tinh thần của người Hồi giáo Kazakhstan", đứng đầu là một mufti tối cao. Các nhà thờ Hồi giáo không liên kết bị đóng cửa một cách cưỡng bức. Eid al-Adha được công nhận là một ngày lễ quốc gia. Một phần tư dân số là người Chính thống giáo Nga, bao gồm người dân tộc Nga, Ukraina và Belarus. Các nhóm Kitô giáo khác bao gồm Công giáo Rôma, Công giáo Hy Lạp, và Tin lành. Tổng cộng có 258 nhà thờ Chính thống, 93 nhà thờ Công giáo (9 Công giáo Hy Lạp), và hơn 500 nhà thờ Tin lành và nhà nguyện. Lễ Giáng sinh của Chính thống giáo Nga được công nhận là một ngày lễ quốc gia ở Kazakhstan. Các nhóm tôn giáo khác bao gồm Do Thái giáo, Tín ngưỡng Bahá'í, Ấn Độ giáo, Phật giáo, và Giáo hội Các Thánh hữu Ngày sau của Chúa Giêsu Kitô.
Theo dữ liệu Điều tra dân số năm 2009, có rất ít Kitô hữu ngoài các nhóm dân tộc Slav và German.
Chính phủ Kazakhstan đảm bảo quyền tự do tôn giáo và tín ngưỡng, đồng thời duy trì sự hài hòa giữa các tôn giáo khác nhau.

8.5. Giáo dục

Giáo dục là phổ cập và bắt buộc cho đến cấp trung học và tỷ lệ biết chữ của người lớn là 99,5%. Trung bình, các số liệu thống kê này bằng nhau đối với cả phụ nữ và nam giới ở Kazakhstan.
Giáo dục bao gồm ba giai đoạn chính: giáo dục tiểu học (lớp 1-4), giáo dục phổ thông cơ sở (lớp 5-9) và giáo dục phổ thông trung học (lớp 10-11 hoặc 12) được chia thành giáo dục phổ thông liên tục và giáo dục nghề nghiệp. Giáo dục nghề nghiệp thường kéo dài ba hoặc bốn năm. (Giáo dục tiểu học được bắt đầu sau một năm giáo dục mầm non.) Các cấp học này có thể được theo học tại một cơ sở hoặc tại các cơ sở khác nhau (ví dụ: trường tiểu học, sau đó là trường trung học). Gần đây, một số trường trung học, trường chuyên, trường năng khiếu, gymnasium, lyceum và gymnasium ngôn ngữ và kỹ thuật đã được thành lập. Giáo dục trung cấp chuyên nghiệp được cung cấp tại các trường chuyên nghiệp hoặc kỹ thuật đặc biệt, lyceum hoặc cao đẳng và trường dạy nghề.
Hiện nay, có các trường đại học, học viện và viện nghiên cứu, nhạc viện, trường cao đẳng và cao đẳng nâng cao. Có ba cấp độ chính: giáo dục đại học cơ bản cung cấp các kiến thức cơ bản về lĩnh vực nghiên cứu đã chọn và dẫn đến việc cấp bằng cử nhân; giáo dục đại học chuyên ngành sau đó sinh viên được cấp Bằng Chuyên gia; và giáo dục đại học khoa học-sư phạm dẫn đến bằng thạc sĩ. Giáo dục sau đại học dẫn đến Kandidat Nauk ("Ứng viên Khoa học") và Tiến sĩ Khoa học (PhD). Với việc thông qua Luật Giáo dục và Luật Giáo dục Đại học, một khu vực tư nhân đã được thành lập và một số cơ sở tư nhân đã được cấp phép.
Hơn 2.500 sinh viên ở Kazakhstan đã nộp đơn xin vay vốn sinh viên với tổng số tiền khoảng 9.00 M USD. Số lượng các khoản vay sinh viên lớn nhất đến từ Almaty, Astana và Kyzylorda.
Các chương trình đào tạo và phát triển kỹ năng ở Kazakhstan cũng được các tổ chức quốc tế hỗ trợ. Ví dụ, vào ngày 30 tháng 3 năm 2015, Nhóm Giám đốc Điều hành của Ngân hàng Thế giới đã phê duyệt khoản vay 100.00 M USD cho dự án Kỹ năng và Việc làm ở Kazakhstan. Dự án nhằm mục đích cung cấp đào tạo cho những người thất nghiệp, tự kinh doanh không hiệu quả và nhân viên cần đào tạo.
Hệ thống giáo dục Kazakhstan đã có những cải cách nhằm nâng cao chất lượng và hội nhập quốc tế, bao gồm việc áp dụng các tiêu chuẩn giáo dục mới và khuyến khích hợp tác quốc tế trong lĩnh vực giáo dục.

8.6. Y tế

Kazakhstan đã đạt được những tiến bộ đáng kể trong việc cải thiện các chỉ số y tế cơ bản như tuổi thọ trung bình và tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh. Tuổi thọ trung bình là khoảng 73,5 tuổi (năm 2021). Hệ thống dịch vụ y tế bao gồm các bệnh viện công và tư, các trung tâm y tế cơ sở và các phòng khám chuyên khoa.
Chính phủ Kazakhstan đã triển khai nhiều chính sách y tế công cộng nhằm phòng chống bệnh tật, nâng cao sức khỏe người dân và cải thiện khả năng tiếp cận dịch vụ y tế. Bảo hiểm y tế bắt buộc được áp dụng để đảm bảo mọi người dân đều có thể tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe cơ bản.
Tuy nhiên, ngành y tế Kazakhstan vẫn đối mặt với một số thách thức, bao gồm sự chênh lệch về chất lượng dịch vụ y tế giữa thành thị và nông thôn, tình trạng thiếu hụt nhân lực y tế ở một số khu vực, và nhu cầu đầu tư thêm vào cơ sở hạ tầng và trang thiết bị y tế hiện đại. Việc đảm bảo quyền tiếp cận y tế công bằng và chất lượng cho mọi người dân, đặc biệt là các nhóm dễ bị tổn thương, vẫn là một ưu tiên hàng đầu.

9.1. Văn hóa truyền thống

Trước thời kỳ thuộc địa của Nga, người Kazakh có một nền văn hóa phát triển cao dựa trên nền kinh tế chăn nuôi du mục của họ. Đạo Hồi được du nhập vào khu vực cùng với sự xuất hiện của người Ả Rập vào thế kỷ thứ 8. Ban đầu, đạo Hồi bén rễ ở các vùng phía nam của Turkestan và lan rộng về phía bắc. Nhà Samanids đã giúp tôn giáo này bén rễ thông qua công việc truyền giáo nhiệt thành. Kim Trướng Hãn quốc tiếp tục truyền bá đạo Hồi trong các bộ lạc trong khu vực vào thế kỷ 14.
Lối sống du mục đã định hình nên nhiều đặc điểm văn hóa độc đáo của người Kazakh.

• Trang phục truyền thống: Bao gồm "chapan" (áo choàng dài), "saukele" (mũ cô dâu cao), và các loại trang phục làm từ da và lông thú, phản ánh điều kiện khí hậu và lối sống du mục.
• Ẩm thực: Các món ăn chủ yếu làm từ thịt (đặc biệt là thịt ngựa và thịt cừu) và các sản phẩm từ sữa. Beshbarmak (món thịt hầm với mì), kazy (xúc xích thịt ngựa), và kymyz (sữa ngựa lên men) là những món ăn nổi tiếng.
• Nhà ở truyền thống: Yurt (lều tròn của người du mục) là biểu tượng của văn hóa du mục, dễ dàng tháo lắp và di chuyển.
• Chế độ gia đình: Gia đình truyền thống Kazakh mang tính gia trưởng, coi trọng sự kính trên nhường dưới và mối quan hệ họ hàng.
• Tín ngưỡng dân gian: Bên cạnh Hồi giáo, nhiều tín ngưỡng và phong tục cổ xưa liên quan đến thờ cúng thiên nhiên và tổ tiên vẫn còn tồn tại.

Các lễ hội truyền thống như Nowruz (Tết Ba Tư, đón năm mới) và các trò chơi dân gian như Kyz kuu (đuổi bắt cô gái trên ngựa) và Kokpar (cướp dê) vẫn được duy trì và tổ chức.

9.2. Văn học

Văn học Kazakh có một truyền thống phong phú, bắt nguồn từ văn học dân gian truyền miệng của các bộ lạc Turk. Các akyn (nhà thơ, người kể chuyện du mục) đóng vai trò quan trọng trong việc gìn giữ và truyền bá các sử thi, truyện cổ tích và các bài hát dân gian.
Nhà thơ, nhà tư tưởng vĩ đại Abai Qunanbaiuly (1845-1904) được coi là người đặt nền móng cho văn học viết Kazakh hiện đại. Tác phẩm nổi tiếng của ông, "Sách của những lời nói" (қара сөздері_{Qara sözderi}^Kazakh), là một công trình triết học và tuyển tập thơ, trong đó ông phê phán các chính sách thuộc địa của Nga và khuyến khích người Kazakh khác đón nhận giáo dục và xóa mù chữ. Các tạp chí văn học Ay Qap (xuất bản từ năm 1911 đến 1915 bằng chữ Ả Rập) và Qazaq (xuất bản từ năm 1913 đến 1918) đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển đời sống trí thức và chính trị của người Kazakh đầu thế kỷ 20.
Các nhà văn và nhà thơ nổi tiếng khác của Kazakhstan bao gồm Mukhtar Auezov (tác giả sử thi "Con đường của Abai"), Gabit Musirepov, Saken Seyfullin, và Jambyl Jabayev. Văn học hiện đại Kazakhstan tiếp tục phát triển với nhiều tác giả trẻ tài năng, phản ánh những thay đổi và thách thức của xã hội đương đại.

9.3. Âm nhạc

Âm nhạc truyền thống Kazakh gắn liền với dombra (đàn luýt hai dây) và kobyz (đàn nhị), cùng với các làn điệu dân ca (küy) và các bài hát sử thi. Các akyn cũng là những nghệ sĩ biểu diễn âm nhạc tài ba.
Nhà nước Kazakhstan hiện đại là nơi có Dàn nhạc nhạc cụ dân tộc Nhà nước Kurmangazy Kazakhstan, Dàn nhạc Giao hưởng Nhà nước Kazakhstan, Nhà hát Opera Quốc gia Kazakhstan và Dàn nhạc Thính phòng Nhà nước Kazakhstan. Dàn nhạc nhạc cụ dân tộc được đặt theo tên của Kurmangazy Sagyrbayuly, một nhà soạn nhạc và người chơi dombra nổi tiếng từ thế kỷ 19. Trường Cao đẳng Đào tạo Âm nhạc-Kịch nghệ, được thành lập vào năm 1931, là học viện giáo dục đại học đầu tiên về âm nhạc. Hai năm sau, Dàn nhạc Nhạc cụ Dân gian Kazakhstan được thành lập.
Quỹ Asyl Mura đang lưu trữ và xuất bản các bản thu âm lịch sử của các mẫu nhạc Kazakh vĩ đại cả truyền thống và cổ điển. Nhạc viện hàng đầu ở Almaty là Nhạc viện Qurmanghazy. Nó cạnh tranh với nhạc viện quốc gia ở Astana, thủ đô của Kazakhstan.
Âm nhạc Kazakhstan từ thời kỳ trước khi có ảnh hưởng mạnh mẽ của Nga bao gồm nhạc cụ và nhạc hát. Nhạc cụ, với các bản nhạc ("Küy") được các nghệ sĩ độc tấu trình bày. Lời bài hát thường xuất hiện trong nền (hoặc "chương trình") cho âm nhạc, vì nhiều tựa đề Küy đề cập đến các câu chuyện. Nhạc hát, hoặc là một phần của một buổi lễ như đám cưới (chủ yếu do phụ nữ trình bày), hoặc là một phần của một bữa tiệc. Ở đây chúng ta có thể chia thành các thể loại phụ: hát sử thi, không chỉ chứa các sự kiện lịch sử, mà còn cả gia phả của bộ lạc, các bài hát tình yêu và các câu thơ giáo huấn; và một hình thức đặc biệt là sự sáng tác của hai hoặc nhiều ca sĩ trước công chúng (Aitys), có tính chất đối thoại và thường bất ngờ thẳng thắn về nội dung.
Ảnh hưởng của Nga đối với đời sống âm nhạc ở Kazakhstan có thể được nhìn thấy trong hai lĩnh vực: thứ nhất, sự ra đời của các tổ chức học thuật âm nhạc như nhà hát hòa nhạc với sân khấu opera, và nhạc viện, nơi âm nhạc châu Âu được trình diễn và giảng dạy, và thứ hai, bằng cách cố gắng kết hợp âm nhạc truyền thống Kazakh vào các cấu trúc học thuật này.
Ngày nay, bên cạnh âm nhạc truyền thống, âm nhạc đại chúng hiện đại và nhạc cổ điển phương Tây cũng rất phát triển ở Kazakhstan. Nhiều nghệ sĩ Kazakhstan đã đạt được thành công trên trường quốc tế.

9.4. Mỹ thuật

Mỹ thuật Kazakhstan có nguồn gốc từ nghệ thuật trang trí và thủ công mỹ nghệ truyền thống của người du mục, như thảm dệt, đồ da, đồ trang sức và chạm khắc gỗ. Các họa tiết thường lấy cảm hứng từ thiên nhiên và cuộc sống du mục.
Ở Kazakhstan, mỹ thuật theo nghĩa cổ điển có nguồn gốc từ nửa sau thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20. Nó chịu ảnh hưởng lớn từ các nghệ sĩ Nga, như Vasily Vereshchagin và Nikolai Khludov, những người đã đi nhiều nơi ở Trung Á. Khludov có ảnh hưởng đặc biệt đến sự phát triển của trường phái hội họa địa phương, trở thành thầy của nhiều nghệ sĩ địa phương. Nổi tiếng nhất trong số này là Abilkhan Kasteyev, người mà Bảo tàng Nghệ thuật Nhà nước Kazakhstan được đổi tên theo vào năm 1984.
Trường phái mỹ thuật Kazakh được hình thành đầy đủ vào những năm 1940 và phát triển mạnh mẽ vào những năm 1950. Các họa sĩ, nhà đồ họa và nhà điêu khắc địa phương, được đào tạo theo hệ thống giáo dục nghệ sĩ thống nhất của Liên Xô, bắt đầu hoạt động tích cực, thường sử dụng các họa tiết dân tộc trong nghệ thuật của họ. Các họa sĩ O. Tansykbaev, J. Shardenov, K. Telzhanov, và S. Aitbaev, các nhà đồ họa E. Sidorkina và A. Duzelkhanov, và các nhà điêu khắc H. Nauryzbaeva và E. Sergebaeva ngày nay được coi là những nhân vật chủ chốt của nghệ thuật Kazakhstan.
Hội họa và điêu khắc hiện đại Kazakhstan cũng phát triển mạnh mẽ, với nhiều nghệ sĩ tìm tòi những phong cách và chủ đề mới, kết hợp giữa truyền thống và hiện đại.

9.5. Ẩm thực

Trong ẩm thực quốc gia, thịt gia súc, như thịt ngựa và thịt bò có thể được chế biến theo nhiều cách khác nhau và thường được phục vụ với nhiều loại bánh mì truyền thống. Đồ giải khát bao gồm trà đen, thường được phục vụ với sữa và trái cây sấy khô (chẳng hạn như mơ khô) và các loại hạt. Ở các tỉnh phía nam, người dân thường thích trà xanh. Các loại đồ uống truyền thống có nguồn gốc từ sữa như ayran, shubat và kymyz. Một bữa tối truyền thống của người Kazakh bao gồm nhiều món khai vị trên bàn, tiếp theo là súp và một hoặc hai món chính như pilaf và beshbarmak. Họ cũng uống đồ uống quốc gia của mình, kumys, bao gồm sữa ngựa lên men. Các món ăn truyền thống tiêu biểu khác bao gồm kazy (xúc xích thịt ngựa), shuzhuk (một loại xúc xích khác), và các món ăn từ bột mì như baursak (bánh rán). Văn hóa ẩm thực Kazakhstan phản ánh lối sống du mục và sự sẵn có của các nguyên liệu địa phương.

9.6. Thể thao

Kazakhstan luôn thi đấu tốt trong các cuộc thi Olympic. Quốc gia này đặc biệt thành công ở môn quyền Anh. Điều này đã thu hút sự chú ý đến quốc gia Trung Á này và tăng cường nhận thức của thế giới về các vận động viên của họ. Dmitry Karpov và Olga Rypakova là một trong những vận động viên Kazakhstan đáng chú ý nhất. Dmitry Karpov là một vận động viên mười môn phối hợp xuất sắc, giành huy chương đồng tại cả Thế vận hội Mùa hè 2004, và 2003 và 2007. Olga Rypakova là một vận động viên, chuyên về nhảy xa ba bước (nữ), giành huy chương bạc tại Giải vô địch điền kinh thế giới năm 2011 và Huy chương Vàng tại Thế vận hội Mùa hè 2012. Thành phố Almaty của Kazakhstan đã hai lần đăng cai Thế vận hội Mùa đông: vào 2014 và một lần nữa cho Thế vận hội Mùa đông 2022. Astana và Almaty đã đăng cai Đại hội Thể thao Mùa đông châu Á 2011.
Các môn thể thao phổ biến ở Kazakhstan bao gồm bóng đá, bóng rổ, khúc côn cầu trên băng, bandy và quyền Anh.
Bóng đá là môn thể thao phổ biến nhất ở Kazakhstan. Liên đoàn bóng đá Kazakhstan là cơ quan quản lý quốc gia của môn thể thao này. FFK tổ chức các đội tuyển quốc gia nam, nữ và futsal.
Vận động viên bóng rổ nổi tiếng nhất của Kazakhstan là Alzhan Zharmukhamedov, người đã chơi cho CSKA Moskva và đội tuyển bóng rổ quốc gia Liên Xô trong những năm 1960 và 1970. Đội tuyển bóng rổ quốc gia Kazakhstan được thành lập vào năm 1992, sau khi Liên Xô tan rã. Kể từ khi thành lập, đội đã thi đấu cạnh tranh ở cấp châu lục. Thành tích lớn nhất của đội là tại Đại hội Thể thao châu Á 2002, nơi đội đã đánh bại Philippines trong trận đấu cuối cùng để giành huy chương đồng. Tại Giải vô địch bóng rổ châu Á chính thức, nay gọi là FIBA Asia Cup, thành tích tốt nhất của người Kazakh là vị trí thứ 4 vào năm 2007.
Đội tuyển bandy quốc gia Kazakhstan là một trong những đội mạnh nhất thế giới, và đã nhiều lần giành huy chương đồng tại Giải vô địch Bandy thế giới, bao gồm cả phiên bản năm 2012 khi Kazakhstan đăng cai giải đấu trên sân nhà. Đội đã giành chiến thắng trong giải đấu bandy đầu tiên tại Đại hội Thể thao Mùa đông châu Á. Trong thời Liên Xô, Dynamo Alma-Ata đã giành chức vô địch quốc gia Liên Xô vào năm 1977 và 1990 và Cúp châu Âu vào năm 1978. Bandy được phát triển ở mười trong số mười bảy đơn vị hành chính của đất nước (tám trong số mười bốn vùng và hai trong số ba thành phố nằm bên trong nhưng không thuộc vùng). Tuy nhiên, Akzhaiyk từ Oral là câu lạc bộ chuyên nghiệp duy nhất.
Đội tuyển khúc côn cầu trên băng quốc gia Kazakh đã thi đấu khúc côn cầu trên băng tại Thế vận hội Mùa đông 1998 và Thế vận hội Mùa đông 2006, cũng như tại Giải vô địch khúc côn cầu trên băng thế giới nam 2006. Giải vô địch khúc côn cầu Kazakhstan được tổ chức từ năm 1992. Barys Astana là đội chuyên nghiệp khúc côn cầu trên băng chính của Kazakhstan, và đã chơi ở giải quốc gia Kazakhstan cho đến mùa giải 2008-09, khi họ được chuyển sang chơi ở Kontinental Hockey League. Trong khi đó, Kazzinc-Torpedo và chơi ở Supreme Hockey League từ năm 1996 và Saryarka Karagandy từ năm 2012. Các vận động viên khúc côn cầu trên băng hàng đầu của Kazakhstan bao gồm Nik Antropov, Ivan Kulshov và Evgeni Nabokov.
Các võ sĩ Kazakhstan thường được biết đến trên toàn thế giới. Trong ba kỳ Thế vận hội gần đây, thành tích của họ được đánh giá là một trong những thành tích tốt nhất và họ có nhiều huy chương hơn bất kỳ quốc gia nào trên thế giới, ngoại trừ Cuba và Nga (trong cả ba kỳ đại hội). Năm 1996 và 2004, ba võ sĩ Kazakhstan (Vassiliy Jirov năm 1996, Bakhtiyar Artayev năm 2004 và Serik Sapiyev năm 2012) đã được công nhận là những võ sĩ xuất sắc nhất về kỹ thuật với Cúp Val Barker, được trao cho võ sĩ xuất sắc nhất giải đấu. Trong môn quyền Anh, Kazakhstan đã thi đấu tốt tại Thế vận hội Mùa hè 2000 ở Sydney. Hai võ sĩ, Bekzat Sattarkhanov và Yermakhan Ibraimov, đã giành huy chương vàng. Hai võ sĩ khác, Bulat Zhumadilov và Mukhtarkhan Dildabekov, đã giành huy chương bạc. Oleg Maskaev, sinh ra ở Zhambyl, đại diện cho Nga, là Nhà vô địch hạng nặng WBC sau khi hạ gục Hasim Rahman vào ngày 12 tháng 8 năm 2006. Nhà vô địch hạng trung WBA, WBC, IBF và IBO đương kim là võ sĩ Kazakhstan Gennady Golovkin. Natascha Ragosina, đại diện cho Nga, nhưng đến từ Qarağandy đã giữ bảy phiên bản của danh hiệu siêu trung nữ, và hai danh hiệu hạng nặng trong sự nghiệp quyền Anh của mình. Cô giữ kỷ lục là nhà vô địch siêu trung nữ WBA trị vì lâu nhất, và nhà vô địch siêu trung nữ WBC trị vì lâu nhất.

9.7. Điện ảnh và Truyền thông

Ngành công nghiệp điện ảnh của Kazakhstan được điều hành thông qua các hãng phim Kazakhfilm thuộc sở hữu nhà nước có trụ sở tại Almaty. Hãng phim đã sản xuất các bộ phim như Myn Bala, Harmony Lessons, và Shal. Kazakhstan là nơi tổ chức Liên hoan phim hành động quốc tế Astana và Liên hoan phim quốc tế Eurasia được tổ chức hàng năm. Đạo diễn Hollywood Timur Bekmambetov đến từ Kazakhstan và đã tích cực trong việc kết nối Hollywood với ngành công nghiệp điện ảnh Kazakhstan.
Nhà báo Kazakhstan Artur Platonov đã giành giải Kịch bản hay nhất cho bộ phim tài liệu "Linh hồn đã bán" về sự đóng góp của Kazakhstan trong cuộc đấu tranh chống khủng bố tại Giải thưởng Truyền thông Doanh nghiệp và Truyền hình Cannes năm 2013.
Phim Em trai (Bauyr) của Serik Aprymov đã giành giải thưởng của Bộ Ngoại giao Liên bang Đức tại Liên hoan phim Trung và Đông Âu goEast.
Tự do báo chí và truyền thông ở Kazakhstan vẫn còn nhiều hạn chế. Chính phủ kiểm soát chặt chẽ các phương tiện truyền thông đại chúng, đặc biệt là truyền hình và các tờ báo lớn. Các nhà báo và phương tiện truyền thông độc lập thường xuyên phải đối mặt với áp lực và sách nhiễu. Theo Phóng viên không biên giới, Kazakhstan xếp hạng 161/180 quốc gia trong Chỉ số Tự do Báo chí Thế giới. Mặc dù có những cải cách được công bố, nhưng tình hình tự do báo chí nhìn chung chưa có nhiều cải thiện đáng kể.
Trung tâm hỗ trợ truyền thông ở Almaty, được Cục Dân chủ, Nhân quyền và Lao động của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ hỗ trợ, đã được mở để giúp đỡ các cơ quan báo chí ở Kazakhstan.

9.8. Di sản thế giới

Kazakhstan có ba di sản văn hóa và hai di sản thiên nhiên trong danh sách Di sản Thế giới của UNESCO. Các di sản văn hóa là:

• Lăng mộ Khoja Ahmed Yassaui, được thêm vào năm 2003
• Các bức chạm khắc đá trong Cảnh quan Khảo cổ Tamgaly, được thêm vào năm 2004
• Con đường Tơ lụa: Mạng lưới các tuyến đường của Hành lang Trường An-Thiên Sơn, được thêm vào năm 2014

Các di sản thiên nhiên là:

• Saryarka - Thảo nguyên và Hồ của Bắc Kazakhstan, được thêm vào năm 2008
• Tây Thiên Sơn, được thêm vào năm 2016

9.9. Các ngày lễ

Kazakhstan có nhiều ngày lễ quốc gia và lễ hội quan trọng, phản ánh lịch sử, văn hóa và truyền thống của đất nước.

• Ngày 1-2 tháng 1: Tết Dương lịch (Жаңа жыл_{Jańa jyl}^Kazakh)
• Ngày 7 tháng 1: Lễ Giáng sinh của Chính thống giáo Đông phương
• Ngày 8 tháng 3: Ngày Quốc tế Phụ nữ (Халықаралық әйелдер күні_{Halyqaralyq áıelder kúni}^Kazakh)
• Ngày 21-23 tháng 3: Nowruz (Наурыз мейрамы_{Naýryz meıramy}^Kazakh) - Lễ hội mùa xuân và năm mới truyền thống.
• Ngày 1 tháng 5: Ngày Đoàn kết Nhân dân Kazakhstan (Қазақстан халқының бірлігі күні_{Qazaqstan halqynyń birligi kúni}^Kazakh)
• Ngày 7 tháng 5: Ngày Bảo vệ Tổ quốc (Отан қорғаушы күні_{Otan qorǵaýshy kúni}^Kazakh)
• Ngày 9 tháng 5: Ngày Chiến thắng (Жеңіс күні_{Jeńis kúni}^Kazakh) - Kỷ niệm chiến thắng trong Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại.
• Ngày 6 tháng 7: Ngày Thủ đô (Астана күні_{Astana kúni}^Kazakh)
• Ngày 30 tháng 8: Ngày Hiến pháp (Конституция күні_{Konstitýsııa kúni}^Kazakh)
• Ngày 25 tháng 10: Ngày Cộng hòa (Республика күні_{Respýblika kúni}^Kazakh) - Kỷ niệm ngày Kazakhstan tuyên bố chủ quyền năm 1990.
• Ngày 16 tháng 12: Ngày Độc lập (Тәуелсіздік күні_{Táýelsizdik kúni}^Kazakh) - Kỷ niệm ngày Kazakhstan tuyên bố độc lập khỏi Liên Xô năm 1991.

Ngoài ra, còn có Eid al-Adha (Qurban Ait) là một ngày lễ Hồi giáo quan trọng, ngày nghỉ được xác định theo lịch Hồi giáo. Các phong tục tập quán liên quan đến các ngày lễ này bao gồm các cuộc tụ họp gia đình, các buổi biểu diễn văn hóa, diễu hành và các nghi lễ truyền thống.