Úc

3.1. Thời tiền sử và người bản địa

Con người bắt đầu định cư trên lục địa Úc ước tính từ 50.000 đến 65.000 năm trước, thông qua các cuộc di cư bằng cầu đất liền và các chuyến vượt biển ngắn từ khu vực ngày nay là Đông Nam Á. Hiện chưa rõ có bao nhiêu làn sóng di cư đã góp phần tạo nên tổ tiên của người Úc bản địa hiện đại. Madjedbebe, một hang đá ở Arnhem Land, có thể là địa điểm lâu đời nhất cho thấy sự hiện diện của con người ở Úc. Các di cốt người cổ nhất được tìm thấy là Di cốt hồ Mungo, có niên đại khoảng 41.000 đến 42.000 năm trước.
Văn hóa của người bản địa Úc là một trong những nền văn hóa liên tục lâu đời nhất trên Trái Đất. Vào thời điểm người châu Âu tiếp xúc lần đầu, người bản địa Úc thuộc về nhiều xã hội đa dạng, với các nền kinh tế khác nhau trải rộng trên ít nhất 250 nhóm ngôn ngữ riêng biệt (các ngôn ngữ thổ dân Úc). Ước tính dân số bản địa trước khi người Anh đến định cư dao động từ 300.000 đến 3 triệu người. Các nền văn hóa của người bản địa Úc gắn bó sâu sắc với đất đai và môi trường, với các câu chuyện về Thời Mộng được duy trì qua truyền khẩu, các bài hát (songline), điệu múa và tranh vẽ. Một số nhóm người bản địa đã thực hành canh tác bằng lửa, nuôi cá, và xây dựng các nơi trú ẩn bán kiên cố. Các tập quán này được mô tả khác nhau là "săn bắt hái lượm", "nông nghiệp", "canh tác tự nhiên" và "thâm canh".
Người đảo eo biển Torres, một dân tộc Melanesia riêng biệt, đã định cư trên các hòn đảo của họ ít nhất 2.500 năm trước. Khác biệt về văn hóa và ngôn ngữ so với các dân tộc bản địa trên đất liền, họ là những người đi biển và kiếm sống bằng nghề làm vườn theo mùa cũng như các nguồn tài nguyên từ rạn san hô và biển cả. Nông nghiệp cũng phát triển trên một số hòn đảo và các làng mạc xuất hiện vào những năm 1300. Vào giữa thế kỷ 18 ở miền bắc Úc, đã có sự tiếp xúc, giao thương và giao lưu văn hóa giữa các nhóm thổ dân địa phương và những người Makassar (từ Indonesia ngày nay) đến đánh bắt hải sâm.
Sự xâm chiếm của người châu Âu đã gây ra những tác động tàn khốc đối với cộng đồng bản địa. Dân số bản địa suy giảm nghiêm trọng do bệnh truyền nhiễm, mất đất đai, bạo lực và sự phá vỡ các cấu trúc xã hội và văn hóa truyền thống. Các chính sách đồng hóa cưỡng bức, bao gồm cả việc bắt trẻ em bản địa ra khỏi gia đình (được gọi là Thế hệ bị đánh cắp), đã gây ra những tổn thương sâu sắc kéo dài đến ngày nay.

3.2. Khám phá và thuộc địa hóa của người châu Âu

Lịch sử thành văn của Úc bắt đầu với việc người châu Âu khám phá hàng hải. Tàu của Công ty Đông Ấn Hà Lan, Duyfken, do Willem Janszoon làm thuyền trưởng, đã thực hiện cuộc đổ bộ đầu tiên của người châu Âu được ghi nhận ở Úc vào năm 1606. Cuối năm đó, Luís Vaz de Torres đi thuyền về phía bắc Úc qua eo biển Torres, dọc theo bờ biển phía nam của New Guinea. Chuyến đi của Abel Tasman vào năm 1642 là chuyến thám hiểm châu Âu đầu tiên được biết đến đã đến Vùng đất Van Diemen (Tasmania ngày nay). Trong chuyến đi thứ hai vào năm 1644, ông đã lập bản đồ bờ biển phía bắc Úc ở phía nam New Guinea. Sau các chuyến đi của Tasman, người Hà Lan đã có thể lập bản đồ gần như hoàn chỉnh các bờ biển phía bắc và phía tây của Úc cũng như phần lớn bờ biển phía nam và đông nam Tasmania. Họ đặt tên cho lục địa này là Tân HàLan.
Năm 1770, Thuyền trưởng James Cook đã đi thuyền dọc theo và lập bản đồ bờ biển phía đông, mà ông đặt tên là "New South Wales" và tuyên bố chủ quyền cho Anh Quốc. Năm 1786, chính phủ Anh tuyên bố ý định thành lập một thuộc địa hình sự ở New South Wales. Vào ngày 26 tháng 1 năm 1788, Hạm đội Thứ nhất do Thuyền trưởng Arthur Phillip chỉ huy đã đến Vịnh Sydney, Cảng Jackson. Một khu trại được thành lập và Quốc kỳ Liên hiệp được kéo lên. Ngày này sau đó trở thành ngày quốc khánh của Úc.
Hầu hết những người định cư ban đầu là tù nhân, bị lưu đày vì những tội nhỏ và được giao làm lao động hoặc người hầu cho những "người định cư tự do" (những người nhập cư tự nguyện). Sau khi được ân xá, các tù nhân có xu hướng hòa nhập vào xã hội thuộc địa. Sự kháng cự của người bản địa, các cuộc nổi dậy của tù nhân và nạn cướp bóc ở vùng hẻo lánh đôi khi bị đàn áp dưới thiết quân luật. Cuộc Nổi dậy Rum năm 1808, do các sĩ quan của Binh đoàn New South Wales thực hiện, đã dẫn đến một chính quyền quân sự tạm thời. Trong hai thập kỷ tiếp theo, các cải cách xã hội và kinh tế, cùng với việc thành lập Hội đồng Lập pháp và Tòa án Tối cao, đã chứng kiến sự chuyển đổi của thuộc địa hình sự thành một xã hội dân sự.
Dân số bản địa đã suy giảm trong 150 năm sau khi người châu Âu đến định cư, chủ yếu do các bệnh truyền nhiễm. Chính quyền thuộc địa Anh đã không ký bất kỳ hiệp ước nào với các nhóm người bản địa Úc. Khi việc định cư mở rộng, hàng chục ngàn người bản địa và hàng ngàn người định cư đã thiệt mạng trong các cuộc xung đột biên giới, mà nhiều nhà sử học cho rằng bao gồm cả các hành vi diệt chủng của người định cư. Những người định cư đã tước đoạt phần lớn đất đai của những người bản địa còn sống sót. Tác động đối với người bản địa là vô cùng tàn khốc, bao gồm mất đất, bạo lực, bệnh tật và sự phá vỡ các cấu trúc xã hội truyền thống. Các cuộc kháng cự của người bản địa, dù thường xuyên và dũng cảm, cuối cùng đã bị lực lượng vượt trội của người châu Âu áp đảo.

3.3. Mở rộng thuộc địa

Năm 1803, một khu định cư được thành lập ở Vùng đất Van Diemen (Tasmania ngày nay), và vào năm 1813, Gregory Blaxland, William Lawson và William Wentworth đã vượt qua Dãy núi Blue ở phía tây Sydney, mở đường cho việc định cư của người châu Âu vào nội địa. Yêu sách của Anh được mở rộng ra toàn bộ lục địa Úc vào năm 1827 khi Thiếu tá Edmund Lockyer thành lập một khu định cư trên King George Sound (ngày nay là Albany). Thuộc địa Sông Swan (ngày nay là Perth) được thành lập vào năm 1829, phát triển thành thuộc địa lớn nhất của Úc về diện tích, Tây Úc. Các thuộc địa riêng biệt được tách ra từ New South Wales: Tasmania năm 1825, Nam Úc năm 1836, Victoria năm 1851, và Queensland năm 1859. Nam Úc và Victoria được thành lập như những thuộc địa tự do-họ không bao giờ chấp nhận tù nhân bị lưu đày. Sự phản đối ngày càng tăng đối với hệ thống tù nhân đã lên đến đỉnh điểm với việc bãi bỏ nó ở các thuộc địa phía đông vào những năm 1850. Ban đầu là một thuộc địa tự do, Tây Úc đã chấp nhận tù nhân từ năm 1850 đến năm 1868.
Sáu thuộc địa đã giành được chính phủ tự trị riêng lẻ từ năm 1855 đến 1890, quản lý hầu hết các công việc của riêng mình trong khi vẫn là một phần của Đế quốc Anh. Văn phòng Thuộc địa ở Luân Đôn vẫn giữ quyền kiểm soát một số vấn đề, đặc biệt là đối ngoại. Các nghị viện thuộc địa dần dần mở rộng quyền bầu cử cho nam giới trưởng thành từ năm 1856, với quyền bầu cử của phụ nữ bình đẳng theo sau từ những năm 1890 đến những năm 1900. Một số thuộc địa đã áp dụng các hạn chế về chủng tộc đối với việc bỏ phiếu từ năm 1885.
Vào giữa thế kỷ 19, các nhà thám hiểm như Burke và Wills đã vẽ bản đồ nội địa Úc. Một loạt các cơn sốt vàng bắt đầu vào đầu những năm 1850 đã dẫn đến một làn sóng người di cư mới từ Trung Quốc, Bắc Mỹ và lục địa châu Âu, cũng như các vụ bùng phát cướp bóc ở vùng hẻo lánh và bất ổn dân sự; vụ sau cùng lên đến đỉnh điểm vào năm 1854 khi các thợ mỏ ở Ballarat phát động Cuộc nổi dậy Eureka chống lại phí giấy phép khai thác vàng. Những năm 1860 chứng kiến sự gia tăng của blackbirding, nơi Người đảo Nam Hải bị ép buộc hoặc bắt cóc để làm lao động giao kèo, chủ yếu bởi những người thực dân Queensland.
Từ năm 1886, các chính phủ thuộc địa Úc bắt đầu bắt nhiều trẻ em thổ dân ra khỏi gia đình và cộng đồng của họ, với lý do bảo vệ trẻ em và các chính sách đồng hóa cưỡng bức. Chiến tranh Boer thứ hai (1899-1902) đánh dấu sự triển khai lớn nhất ở nước ngoài của các lực lượng thuộc địa của Úc.
Trong suốt thế kỷ 19, quá trình mở rộng thuộc địa đi kèm với việc tiếp tục chiếm đoạt đất đai của người bản địa, các cuộc xung đột vũ trang và sự lan rộng của bệnh tật. Người bản địa bị đẩy vào các khu bảo tồn hoặc sống bên lề xã hội thuộc địa, đối mặt với sự phân biệt đối xử và mất mát văn hóa nghiêm trọng. Các cơn sốt vàng đã mang lại sự giàu có và thúc đẩy sự phát triển của các thành phố, nhưng cũng làm gia tăng căng thẳng xã hội và môi trường.

3.4. Từ thành lập Liên bang đến các cuộc Thế chiến

Ngày 1 tháng 1 năm 1901, Liên bang các thuộc địa đã được thành lập sau một thập kỷ lập kế hoạch, các hội nghị lập hiến và các cuộc trưng cầu dân ý, dẫn đến việc thành lập Thịnh vượng chung Úc như một quốc gia theo Hiến pháp Úc mới.
Từ năm 1901, Úc là một lãnh địa tự trị trong Đế quốc Anh. Úc là một trong những thành viên sáng lập của Hội Quốc Liên vào năm 1920, và Liên Hợp Quốc vào năm 1945. Đạo luật Westminster 1931 đã chấm dứt khả năng của Vương quốc Anh trong việc lập pháp cho Úc ở cấp liên bang mà không có sự đồng ý của Úc. Úc đã thông qua đạo luật này vào năm 1942, nhưng nó được tính lùi lại đến năm 1939 để xác nhận tính hợp lệ của các luật được thông qua trong Chiến tranh thế giới thứ hai.
Lãnh thổ Thủ đô Úc được thành lập vào năm 1911 làm địa điểm cho thủ đô liên bang tương lai là Canberra. Trong khi Canberra đang được xây dựng, Melbourne đóng vai trò là thủ đô tạm thời từ năm 1901 đến năm 1927. Lãnh thổ Bắc Úc được chuyển từ quyền kiểm soát của Nam Úc sang Thịnh vượng chung vào năm 1911. Úc tiếp quản việc quản lý Lãnh thổ Papua (trước đây là thuộc địa của Anh) vào năm 1905 và Lãnh thổ New Guinea (trước đây là New Guinea thuộc Đức) vào năm 1920. Hai lãnh thổ này được thống nhất thành Lãnh thổ Papua và New Guinea vào năm 1949 và giành độc lập từ Úc vào năm 1975.

Năm 1914, Úc gia nhập phe Hiệp ước trong Chiến tranh thế giới thứ nhất, và tham gia chiến đấu trên nhiều mặt trận. Trong số 324.000 quân nhân phục vụ ở nước ngoài, khoảng 60.000 người thiệt mạng và 152.000 người bị thương. Nhiều người Úc coi thất bại của Quân đoàn Úc và New Zealand (ANZAC) tại Gallipoli vào năm 1915 là "lễ rửa tội bằng lửa" đã hun đúc nên bản sắc của quốc gia mới (Tinh thần Anzac). Ngày bắt đầu chiến dịch được kỷ niệm hàng năm vào Ngày Anzac, một ngày lễ quan trọng ngang với Ngày Úc của quốc gia.
Từ năm 1939 đến 1945, Úc gia nhập phe Đồng Minh trong Chiến tranh thế giới thứ hai. Các lực lượng vũ trang của Úc đã chiến đấu tại các chiến trường Thái Bình Dương, châu Âu và Địa Trung Hải và Trung Đông. Cú sốc từ thất bại của Anh trong trận Singapore năm 1942, ngay sau đó là vụ đánh bom Darwin và các cuộc tấn công khác của Nhật Bản trên lãnh thổ Úc, đã dẫn đến một niềm tin rộng rãi ở Úc rằng một cuộc xâm lược của Nhật Bản sắp xảy ra, và một sự chuyển hướng từ Vương quốc Anh sang Hoa Kỳ làm đồng minh và đối tác an ninh chính của Úc. Từ năm 1951, Úc đã là đồng minh của Hoa Kỳ theo Hiệp ước ANZUS.
Giai đoạn này chứng kiến sự phát triển của chủ nghĩa dân tộc Úc, sự tham gia vào các cuộc xung đột toàn cầu với những tổn thất nặng nề, và những tác động kinh tế xã hội sâu sắc từ Đại khủng hoảng. Các chính sách như Chính sách Úc Da trắng vẫn còn hiệu lực, phản ánh thái độ phân biệt chủng tộc phổ biến thời bấy giờ.

3.5. Thời kỳ hậu chiến và đương đại

Trong ba thập kỷ sau Chiến tranh thế giới thứ hai, Úc đã trải qua những bước tiến đáng kể về mức sống, thời gian giải trí và sự phát triển của các khu ngoại ô. Các chính phủ đã khuyến khích một làn sóng nhập cư lớn từ khắp châu Âu và gọi những người nhập cư này là "Người Úc mới". Việc nhập cư quy mô lớn được biện minh trước người dân Úc bằng khẩu hiệu "populate or perish" (tạm dịch: tăng dân số hoặc diệt vong), và từ những năm 1960, chính sách Úc Da trắng đã dần được nới lỏng.
Là một thành viên của Khối phương Tây trong Chiến tranh Lạnh, Úc đã tham gia Chiến tranh Triều Tiên và Tình trạng khẩn cấp Malaya trong những năm 1950 và Chiến tranh Việt Nam từ năm 1962 đến năm 1973. Căng thẳng về ảnh hưởng của cộng sản trong xã hội đã dẫn đến những nỗ lực không thành công của Chính phủ Menzies nhằm cấm Đảng Cộng sản Úc, và một sự chia rẽ cay đắng trong Đảng Lao động vào năm 1955.
Kết quả của một cuộc trưng cầu dân ý năm 1967, chính phủ liên bang đã giành được quyền lập pháp đối với người bản địa Úc, và người bản địa Úc đã được tính đầy đủ trong điều tra dân số. Lợi ích đất đai trước thời thuộc địa (được gọi là quyền sở hữu bản địa ở Úc) lần đầu tiên được công nhận trong luật khi Tòa án Tối cao Úc phán quyết trong vụ Mabo kiện Queensland (Số 2) rằng Úc không phải là terra nullius (terra nullius_{te-ra nu-li-út}^Latin) hay "đất hoang và chưa canh tác" vào thời điểm người châu Âu đến định cư.
Sau khi bãi bỏ những tàn tích cuối cùng của Chính sách Úc Da trắng vào năm 1973, nhân khẩu học và văn hóa của Úc đã thay đổi do một làn sóng nhập cư lớn và liên tục của những người không phải gốc Âu, chủ yếu từ châu Á. Cuối thế kỷ 20 cũng chứng kiến sự tập trung ngày càng tăng vào các mối quan hệ chính sách đối ngoại với các quốc gia Châu Á-Thái Bình Dương khác. Đạo luật Úc năm 1986 đã cắt đứt các mối quan hệ hiến pháp còn lại giữa Úc và Vương quốc Anh trong khi vẫn duy trì vai trò độc lập của quốc vương với tư cách là Nữ hoàng Úc. Trong một cuộc trưng cầu dân ý về hiến pháp năm 1999, 55% cử tri đã bác bỏ việc bãi bỏ chế độ quân chủ và trở thành một nước cộng hòa.
Sau các cuộc tấn công ngày 11 tháng 9 vào Hoa Kỳ, Úc đã cùng Hoa Kỳ tham gia Chiến tranh Afghanistan từ năm 2001 đến năm 2021 và Chiến tranh Iraq từ năm 2003 đến năm 2009. Quan hệ thương mại của quốc gia cũng ngày càng hướng về Đông Á trong thế kỷ 21, với Trung Quốc trở thành đối tác thương mại lớn nhất của quốc gia với một khoảng cách lớn.
Để đối phó với đại dịch COVID-19, từ tháng 3 năm 2020, các biện pháp phong tỏa và các hạn chế khác đối với các cuộc tụ họp công cộng và di chuyển qua biên giới quốc gia và tiểu bang đã được chính phủ Liên bang, tiểu bang và lãnh thổ thực hiện. Sau khi triển khai vắc-xin vào năm 2021, các hạn chế này đã dần được nới lỏng. Vào tháng 10 năm 2023, Úc tuyên bố rằng COVID-19 không còn là một sự cố bệnh truyền nhiễm có ý nghĩa quốc gia.
Thời kỳ này đánh dấu sự chuyển mình mạnh mẽ của Úc thành một quốc gia đa văn hóa, năng động và có vai trò ngày càng tăng trên trường quốc tế. Tuy nhiên, Úc vẫn đối mặt với những thách thức liên quan đến hòa giải dân tộc, quyền của người bản địa, vấn đề người tị nạn, biến đổi khí hậu và bất bình đẳng xã hội. Sự phát triển dân chủ tiếp tục được củng cố, nhưng cũng đi kèm với những cuộc tranh luận về bản sắc dân tộc và tương lai của đất nước.

4.1. Đặc điểm chung

Úc bao gồm lục địa Úc, đảo Tasmania, nhiều đảo nhỏ ngoài khơi, và các lãnh thổ hải ngoại xa xôi như Quần đảo Ashmore và Cartier, Đảo Giáng Sinh, Quần đảo Cocos (Keeling), Quần đảo Biển San Hô, Quần đảo Heard và McDonald, và Đảo Norfolk. Úc cũng tuyên bố chủ quyền đối với khoảng 42% Nam Cực là Lãnh thổ châu Nam Cực thuộc Úc, tuy nhiên tuyên bố này chỉ được bốn quốc gia khác công nhận.
Lục địa Úc nằm giữa vĩ độ 9° và 44° Nam, và kinh độ 112° và 154° Đông. Được bao quanh bởi Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương, Úc bị tách biệt khỏi châu Á bởi Biển Arafura và Biển Timor, với Biển San Hô nằm ngoài khơi bờ biển Queensland, và Biển Tasman nằm giữa Úc và New Zealand. Rạn san hô Great Barrier, rạn san hô lớn nhất thế giới, nằm cách bờ biển đông bắc một khoảng ngắn và kéo dài hơn 2.30 K km.
Đất liền là lục địa nhỏ nhất thế giới và là quốc gia lớn thứ sáu về tổng diện tích. Úc đôi khi được coi là hòn đảo lớn nhất thế giới và thường được mệnh danh là "lục địa đảo". Úc có đường bờ biển dài 35.88 K km (không bao gồm tất cả các đảo ngoài khơi), và tuyên bố một vùng đặc quyền kinh tế rộng 8.15 M km². Vùng đặc quyền kinh tế này không bao gồm Lãnh thổ châu Nam Cực thuộc Úc.

Hầu hết Úc là khô cằn hoặc bán khô cằn. Năm 2021, Úc chiếm 10% đồng cỏ và bãi chăn thả gia súc vĩnh viễn toàn cầu. Độ che phủ rừng chiếm khoảng 17% diện tích đất liền của Úc. Lục địa Úc tương đối bằng phẳng, với độ cao trung bình là 325 m so với 870 m của tất cả các lục địa. Dãy núi Great Dividing chạy dọc hầu hết miền đông Úc, chia tách các vùng đất thấp trung tâm khỏi các vùng cao nguyên phía đông. Với độ cao 2.23 K m, Núi Kosciuszko là ngọn núi cao nhất trên đất liền. Cao hơn là Đỉnh Mawson, với độ cao 2.75 K m, trên Đảo Heard, và ở Lãnh thổ châu Nam Cực thuộc Úc, Núi McClintock và Núi Menzies, với độ cao lần lượt là 3.49 K m và 3.35 K m.
Murray-Darling là hệ thống sông chính, thoát nước cho hầu hết nội địa New South Wales và Nam Queensland về phía Hồ Alexandrina và biển ở Nam Úc. Ngoài ra còn có các hệ thống sông ven biển nhỏ hơn, các hệ thống thoát nước nội địa như hệ thống Hồ Eyre, và các hệ thống hồ muối ở trung tâm và tây Úc. Các con sông của Úc có lưu lượng đổ ra biển thấp nhất so với bất kỳ lục địa nào. Địa hình bằng phẳng, khô cằn của lục địa cũng làm cho các con sông chảy chậm, dẫn đến sự tích tụ muối trên đất liền. Nhiễm mặn ảnh hưởng xấu đến đất đai của Úc, vốn nghèo dinh dưỡng so với tiêu chuẩn thế giới.
Dân số Úc tập trung ở các rìa ven biển. Khoảng 95% dân số sống trong phạm vi 100 km tính từ bờ biển; mức trung bình của thế giới là 39%. Mật độ dân số của Úc là 3,5 người trên mỗi kilômét vuông, đây là một trong những mức thấp nhất trên thế giới. Tuy nhiên, có sự tập trung dân số lớn ở các thành phố dọc theo bờ biển ôn hòa phía đông nam, và mật độ dân số vượt quá 38 người trên mỗi kilômét vuông ở trung tâm Melbourne.
Vị trí địa lý của lục địa Úc trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương mang lại cả cơ hội và thách thức. Là một quốc gia đảo lớn, Úc có lợi thế về an ninh hàng hải và tài nguyên biển, nhưng cũng dễ bị tổn thương trước các tác động của biến đổi khí hậu như nước biển dâng và các hiện tượng thời tiết cực đoan.

4.2. Địa chất

Trước đây là một phần của các siêu lục địa Rodinia và Gondwana, Úc hoàn toàn tách khỏi Nam Cực khoảng 35 triệu năm trước và tiếp tục trôi về phía bắc. Khi kỷ băng hà cuối cùng kết thúc, mực nước biển dâng cao đã tách rời lục địa Úc khỏi New Guinea khoảng 8.000 năm trước và khỏi Tasmania khoảng 6.000 năm trước.
Úc nằm sâu trong mảng kiến tạo Úc. Lục địa này tương đối ổn định về mặt địa chất, không có các hoạt động kiến tạo núi lớn, núi lửa đang hoạt động hoặc các đứt gãy kiến tạo lớn. Tuy nhiên, mảng Úc đang di chuyển về phía bắc-đông bắc với tốc độ khoảng 6 đến 7 cm mỗi năm và hiện đang va chạm với Mảng Á-Âu và Mảng Thái Bình Dương. Các ứng suất nội kiến tạo resultante dẫn đến hoạt động địa chấn tương đối cao đối với một khối đất ổn định về mặt địa chất. Đã có 18 trận động đất với độ lớn mô men lớn hơn 6 từ năm 1901 đến 2017. Trận động đất Newcastle năm 1989 là trận động đất gây chết người nhiều nhất ở Úc, làm 13 người thiệt mạng. Đã có các núi lửa hoạt động ở phía đông lục địa gần đây nhất là 4.600 năm trước, và hoạt động núi lửa vẫn tiếp diễn ở các đảo Heard và McDonald xa xôi.
Vỏ lục địa Úc được tạo thành qua ba chu kỳ từ các nền cổ Archean lâu đời nhất ở phía tây đến các đai tạo núi trẻ hơn ở phía đông (hình thành khoảng 541 triệu đến 252 triệu năm trước). Các loại đá bề mặt cổ nhất của Úc có niên đại từ thời kỳ Archean. Một số ở Tây Úc có tuổi đời hơn 3,7 tỷ năm và một số khác ở Nam Úc có tuổi đời hơn 3,1 tỷ năm. Các tinh thể zircon cổ nhất trên Trái Đất, có niên đại 4,4 tỷ năm, đã được tìm thấy ở Tây Úc. Tuy nhiên, khoảng 80% diện tích Úc được bao phủ bởi các loại đá trầm tích và đất regolít có tuổi đời dưới 250 triệu năm.
Địa chất Úc đa dạng với các loại đá cổ xưa, các cấu trúc kiến tạo phức tạp và sự hiện diện của nhiều loại tài nguyên khoáng sản quan trọng như sắt, than đá, vàng, bauxite, uranium. Các hoạt động địa chất như động đất và núi lửa tuy không phổ biến như ở các khu vực vành đai lửa Thái Bình Dương nhưng vẫn hiện hữu và tiềm ẩn nguy cơ.

4.3. Khí hậu

Khí hậu Úc đa dạng, từ khí hậu nhiệt đới ẩm ở đông bắc và tây bắc đến khí hậu khô cằn ở trung tâm. Vùng ven biển phía nam có khí hậu ôn hòa và ẩm ướt, với băng giá mùa đông và tuyết ở các vùng cao nguyên đông nam và Tasmania. Khí hậu bị ảnh hưởng bởi vị trí của Úc trong "vĩ độ ngựa" có xu hướng mang lại điều kiện khô cằn. Nhìn chung, lục địa Úc là lục địa có người ở khô hạn nhất, với lượng mưa trung bình hàng năm là 470 mm. Khoảng 70% diện tích đất nước là khô cằn hoặc bán khô cằn, và khoảng 18% là sa mạc.
Khí hậu cũng bị ảnh hưởng bởi các hệ thống khác nhau như Dao động El Niño-Nam, Lưỡng cực Ấn Độ Dương và Chế độ Vòng Nam. Úc có sự biến đổi bất thường về lượng mưa trong năm và giữa các năm, dẫn đến hạn hán và lũ lụt thường xuyên. Bão và áp thấp nhiệt đới phổ biến ở vùng nhiệt đới Úc. Gió mùa hè mang lại lượng mưa đáng kể cho miền bắc Úc và các vùng áp thấp mang lại mưa mùa đông ở miền nam. Các vùng nóng nhất nằm ở phía tây bắc đất nước và mát nhất ở phía đông nam. Điều kiện cháy rừng phổ biến ở miền nam Úc.
Biến đổi khí hậu do gia tăng phát thải khí nhà kính đã dẫn đến nhiệt độ Úc tăng 1.5 °C kể từ năm 1910 và gia tăng các hiện tượng nắng nóng cực đoan và mưa lớn. Lượng mưa đã giảm từ tháng 4 đến tháng 10 ở miền nam Úc kể từ năm 1970 và mùa cháy rừng kéo dài hơn kể từ những năm 1950. Lượng mưa đã tăng ở miền bắc Úc kể từ những năm 1970. Số lượng bão nhiệt đới đã giảm kể từ năm 1982 và tuyết ở vùng núi cao đã giảm kể từ cuối những năm 1950. Mực nước biển đang dâng cao quanh Úc và các đại dương xung quanh đang trở nên axit hơn.
Những tác động này đặt ra những thách thức nghiêm trọng cho nông nghiệp, nguồn nước, đa dạng sinh học và đời sống con người ở Úc.

4.4. Đa dạng sinh học

Mặc dù phần lớn Úc là bán khô cằn hoặc sa mạc, lục địa này bao gồm một loạt các môi trường sống đa dạng từ các vùng đất hoang núi cao đến các rừng mưa nhiệt đới. Nấm là điển hình cho sự đa dạng đó-ước tính có 250.000 loài-trong đó chỉ có 5% đã được mô tả-xuất hiện ở Úc. Do tuổi đời lớn của lục địa, các kiểu thời tiết cực kỳ biến đổi và sự cô lập địa lý lâu dài, phần lớn quần xã sinh vật của Úc là độc đáo. Khoảng 85% thực vật có hoa, 84% động vật có vú, hơn 45% chim, và 89% cá ở vùng ven bờ, ôn đới là đặc hữu. Úc có ít nhất 755 loài bò sát, nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào khác trên thế giới. Ngoài Nam Cực, Úc là lục địa duy nhất phát triển mà không có các loài họ mèo. Mèo hoang có thể đã được du nhập vào thế kỷ 17 bởi các vụ đắm tàu của Hà Lan, và sau đó vào thế kỷ 18 bởi những người định cư châu Âu. Chúng hiện được coi là một yếu tố chính trong sự suy giảm và tuyệt chủng của nhiều loài bản địa dễ bị tổn thương và có nguy cơ tuyệt chủng. Những người nhập cư đi biển từ châu Á được cho là đã mang dingo đến Úc vào khoảng sau kỷ băng hà cuối cùng-có lẽ là 4000 năm trước-và người bản địa đã giúp chúng phân tán khắp lục địa như thú cưng, góp phần vào sự suy giảm của hổ Tasmania trên đất liền. Úc cũng là một trong 17 quốc gia đa dạng sinh học lớn.
Các khu rừng của Úc chủ yếu bao gồm các loài cây thường xanh, đặc biệt là cây bạch đàn ở các vùng ít khô hạn hơn; keo thay thế chúng trở thành loài chiếm ưu thế ở các vùng khô hạn hơn và sa mạc. Trong số các loài động vật nổi tiếng của Úc có các loài đơn huyệt (thú mỏ vịt và thú lông nhím); một loạt các loài thú có túi, bao gồm kangaroo, koala, và wombat, và các loài chim như đà điểu Emu và chim kookaburra. Úc là nơi sinh sống của nhiều loài động vật nguy hiểm bao gồm một số loài rắn độc nhất thế giới. Chó Dingo được người Nam Đảo du nhập, những người đã giao thương với người Úc bản địa vào khoảng 3000 năm TCN. Nhiều loài động thực vật đã tuyệt chủng ngay sau khi con người đến định cư lần đầu tiên, bao gồm cả động vật lớn Úc; những loài khác đã biến mất kể từ khi người châu Âu đến định cư, trong số đó có hổ Tasmania.
Nhiều vùng sinh thái của Úc, và các loài trong các vùng đó, đang bị đe dọa bởi các hoạt động của con người và các loài động vật, chromista, nấm và thực vật xâm lấn được du nhập. Tất cả các yếu tố này đã khiến Úc có tỷ lệ tuyệt chủng động vật có vú cao nhất so với bất kỳ quốc gia nào trên thế giới. Đạo luật Đạo luật Bảo vệ Môi trường và Bảo tồn Đa dạng Sinh học 1999 của liên bang là khung pháp lý để bảo vệ các loài bị đe dọa. Nhiều khu bảo tồn đã được tạo ra theo Chiến lược Quốc gia về Bảo tồn Đa dạng Sinh học của Úc để bảo vệ và bảo tồn các hệ sinh thái độc đáo; 65 vùng đất ngập nước được liệt kê theo Công ước Ramsar, và 16 Di sản Thế giới tự nhiên đã được thành lập. Úc được xếp hạng thứ 21 trong số 178 quốc gia trên thế giới về Chỉ số Hiệu suất Môi trường năm 2018. Có hơn 1.800 loài động thực vật trong danh sách các loài bị đe dọa của Úc, bao gồm hơn 500 loài động vật. Các nhà cổ sinh vật học đã phát hiện ra một địa điểm hóa thạch của một khu rừng mưa tiền sử ở McGraths Flat, Nam Úc, nơi cung cấp bằng chứng cho thấy khu vực sa mạc khô cằn và vùng cây bụi/đồng cỏ khô cằn này từng là nơi sinh sống của vô số sinh vật.
Các vấn đề môi trường nổi cộm bao gồm cháy rừng, hạn hán, xâm nhập mặn, mất đa dạng sinh học và tác động của biến đổi khí hậu. Những nỗ lực bảo tồn đang được thực hiện nhưng đối mặt với nhiều thách thức.

5.1. Cơ cấu chính phủ

Úc là một quân chủ lập hiến liên bang theo hệ thống nghị viện. Charles III trị vì với tư cách là Vua Úc và được đại diện tại Úc bởi Toàn quyền ở cấp liên bang và bởi các Thống đốc ở cấp tiểu bang, những người theo Điều 63 của Hiến pháp và theo thông lệ hành động theo lời khuyên của các bộ trưởng của họ. Do đó, trên thực tế, toàn quyền đóng vai trò là một nhân vật pháp lý đứng đầu cho các hành động của Thủ tướng và Nội các. Toàn quyền trong một số tình huống có thể thực thi quyền dự trữ: các quyền có thể thực thi khi không có hoặc trái với lời khuyên của bộ trưởng. Khi nào các quyền này có thể được thực thi được điều chỉnh bởi thông lệ và phạm vi chính xác của chúng không rõ ràng. Việc thực thi các quyền này đáng chú ý nhất là việc bãi nhiệm Chính phủ Whitlam trong cuộc khủng hoảng hiến pháp năm 1975.

Thượng viện (thượng viện) có 76 thượng nghị sĩ: mỗi tiểu bang có 12 người và mỗi lãnh thổ đại lục (Lãnh thổ Thủ đô Úc và Lãnh thổ Bắc Úc) có 2 người. Hạ viện (hạ viện) có 151 thành viên được bầu từ các khu vực bầu cử một thành viên, thường được gọi là "khu vực bầu cử" hoặc "ghế", được phân bổ cho các tiểu bang dựa trên dân số, với mỗi tiểu bang hiện tại được đảm bảo tối thiểu năm ghế. Hạ viện có nhiệm kỳ tối đa là ba năm, nhưng điều này không cố định và các chính phủ thường giải tán hạ viện sớm để tổ chức bầu cử vào một thời điểm nào đó trong vòng 6 tháng trước khi hết nhiệm kỳ tối đa. Các cuộc bầu cử cho cả hai viện thường được tổ chức đồng thời với các thượng nghị sĩ có nhiệm kỳ sáu năm chồng chéo ngoại trừ những người từ các lãnh thổ, những người có nhiệm kỳ không cố định nhưng gắn liền với chu kỳ bầu cử của hạ viện. Do đó, chỉ có 40 trong số 76 ghế trong Thượng viện được đưa ra bầu cử mỗi lần trừ khi chu kỳ bị gián đoạn bởi một cuộc giải tán kép.

5.2. Các đảng phái và bầu cử

Hệ thống bầu cử của Úc sử dụng bỏ phiếu ưu tiên cho Hạ viện và tất cả các cuộc bầu cử hạ viện của tiểu bang và lãnh thổ (ngoại trừ Tasmania và ACT sử dụng hệ thống Hare-Clark). Thượng viện và hầu hết các thượng viện tiểu bang sử dụng hệ thống đại diện tỷ lệ kết hợp bỏ phiếu ưu tiên với đại diện tỷ lệ cho mỗi tiểu bang. Việc ghi danh và bỏ phiếu là bắt buộc đối với tất cả công dân đã ghi danh từ 18 tuổi trở lên ở mọi khu vực pháp lý. Đảng chiếm đa số trong Hạ viện thành lập chính phủ và lãnh đạo của đảng đó trở thành Thủ tướng. Trong trường hợp không có đảng nào chiếm đa số, Toàn quyền có quyền hạn hiến định để bổ nhiệm Thủ tướng và, nếu cần thiết, bãi nhiệm một Thủ tướng đã mất tín nhiệm của Quốc hội. Do vị trí tương đối độc đáo của Úc hoạt động như một nền dân chủ nghị viện Westminster với một thượng viện mạnh mẽ và được bầu cử, hệ thống này đôi khi được gọi là có "sự biến đổi Washminster", hoặc như một hệ thống bán nghị viện.
Có hai nhóm chính trị lớn thường thành lập chính phủ ở cấp liên bang: Đảng Lao động Úc và Liên minh, là một nhóm chính thức của Đảng Tự do và đối tác nhỏ hơn của nó, Đảng Quốc gia. Ở cấp chính quyền tiểu bang, mối quan hệ giữa Đảng Quốc gia và Đảng Tự do khác nhau, với các đảng sáp nhập ở Queensland và Lãnh thổ Bắc Úc (các nghị sĩ liên bang tuy nhiên lại thuộc về phòng đảng của Đảng Tự do hoặc Đảng Quốc gia); liên minh ở New South Wales, Victoria và Tây Úc; và cạnh tranh với Đảng Tự do ở Nam Úc và Tasmania. Trong văn hóa chính trị Úc, Liên minh được coi là trung hữu và Đảng Lao động được coi là trung tả. Các thành viên độc lập và một số đảng nhỏ đã giành được đại diện trong các nghị viện Úc, chủ yếu ở các thượng viện. Đảng Xanh Úc là đảng lớn thứ ba về cả số phiếu bầu và số lượng thành viên và lớn thứ tư về đại diện trong quốc hội. Cuộc bầu cử liên bang gần đây nhất được tổ chức vào ngày 21 tháng 5 năm 2022 và kết quả là Đảng Lao động Úc, do Anthony Albanese lãnh đạo, đã được bầu vào chính phủ.
Sự tham gia chính trị của người dân, bao gồm cả các nhóm thiểu số, là một khía cạnh quan trọng của nền dân chủ Úc, mặc dù vẫn còn những thách thức trong việc đảm bảo sự đại diện đầy đủ và công bằng cho tất cả các thành phần xã hội.

6.1. Các bang và lãnh thổ

Úc có sáu tiểu bang-New South Wales (NSW), Victoria (Vic), Queensland (Qld), Tây Úc (WA), Nam Úc (SA) và Tasmania (Tas)-và hai lãnh thổ chính trên đất liền tự quản-Lãnh thổ Thủ đô Úc (ACT) và Lãnh thổ Bắc Úc (NT).
Các tiểu bang có quyền chung để ban hành luật trừ một vài lĩnh vực mà hiến pháp trao cho Liên bang (cấp chính quyền liên bang) quyền hạn độc quyền. Liên bang chỉ có thể ban hành luật về các chủ đề được liệt kê trong hiến pháp nhưng luật của Liên bang sẽ được ưu tiên áp dụng hơn luật của các tiểu bang trong trường hợp có sự mâu thuẫn. Kể từ khi Liên bang hóa, quyền lực của Liên bang so với các tiểu bang đã tăng lên đáng kể do sự giải thích ngày càng rộng rãi đối với các quyền hạn được liệt kê của Liên bang và do các tiểu bang phụ thuộc tài chính nặng nề vào các khoản trợ cấp của Liên bang.
Mỗi tiểu bang và lãnh thổ chính trên đất liền đều có nghị viện riêng-đơn viện ở Lãnh thổ Bắc Úc, ACT và Queensland, và lưỡng viện ở các tiểu bang khác. Hạ viện được gọi là Hội đồng Lập pháp (House of Assembly ở Nam Úc và Tasmania); thượng viện được gọi là Hội đồng Lập pháp. Người đứng đầu chính phủ ở mỗi tiểu bang là Thủ hiến và ở mỗi lãnh thổ là Thủ lĩnh Bộ trưởng. Nhà vua được đại diện ở mỗi tiểu bang bởi một Thống đốc. Ở cấp Liên bang, đại diện của Nhà vua là Toàn quyền.
Chính phủ Liên bang trực tiếp quản lý Lãnh thổ Vịnh Jervis nội địa và các lãnh thổ hải ngoại: Quần đảo Ashmore và Cartier, Quần đảo Biển San Hô, Đảo Heard và quần đảo McDonald, các lãnh thổ Ấn Độ Dương (Đảo Giáng Sinh và Quần đảo Cocos (Keeling)), Đảo Norfolk, và Lãnh thổ châu Nam Cực thuộc Úc. Các đảo xa xôi Đảo Macquarie và Đảo Lord Howe lần lượt là một phần của Tasmania và New South Wales.

6.2. Các thành phố lớn

Úc có năm thành phố (bao gồm cả vùng ngoại ô) có dân số hơn một triệu người. Phần lớn dân số Úc sống gần bờ biển. Các thành phố lớn như Sydney, Melbourne, Brisbane, Perth, Adelaide là những trung tâm kinh tế, văn hóa và xã hội quan trọng, thu hút dân cư từ khắp nơi trên đất nước và thế giới. Mỗi thành phố có những đặc điểm riêng biệt, phản ánh lịch sử và sự phát triển độc đáo của nó. Sydney nổi tiếng với Nhà hát Opera Sydney và Cầu Cảng Sydney; Melbourne được biết đến với văn hóa nghệ thuật, thể thao và ẩm thực đa dạng; Brisbane có khí hậu cận nhiệt đới và lối sống thoải mái; Perth là một thành phố phát triển nhanh chóng ở bờ Tây với ngành công nghiệp khai khoáng mạnh mẽ; Adelaide nổi tiếng với các lễ hội nghệ thuật và vùng sản xuất rượu vang. Sự tập trung dân số và hoạt động kinh tế ở các thành phố lớn cũng đặt ra những thách thức về cơ sở hạ tầng, nhà ở và môi trường.

9.1. Các ngành kinh tế chính

Nền kinh tế Úc đa dạng với nhiều ngành đóng góp vào sự thịnh vượng của quốc gia. Các ngành công nghiệp chủ chốt bao gồm khai khoáng, nông nghiệp và chăn nuôi, cùng với một khu vực dịch vụ phát triển mạnh mẽ.
Khai khoáng: Úc là một trong những quốc gia hàng đầu thế giới về khai thác và xuất khẩu tài nguyên khoáng sản. Các loại khoáng sản quan trọng bao gồm quặng sắt, than đá, vàng, bauxite, urani và khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG). Ngành khai khoáng đóng góp đáng kể vào GDP và kim ngạch xuất khẩu của Úc, tạo ra nhiều việc làm và thu hút đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, ngành này cũng đối mặt với những thách thức liên quan đến biến động giá cả thị trường thế giới, tác động môi trường và quyền của người bản địa đối với đất đai truyền thống.
Nông nghiệp và chăn nuôi: Nông nghiệp Úc nổi tiếng với các sản phẩm chất lượng cao như lúa mì, len, thịt bò, thịt cừu và các sản phẩm từ sữa. Ngành chăn nuôi gia súc, đặc biệt là bò và cừu, chiếm một vị trí quan trọng. Úc là một trong những nhà xuất khẩu nông sản hàng đầu thế giới. Các vấn đề liên quan đến ngành này bao gồm biến đổi khí hậu, quản lý nguồn nước, phúc lợi động vật và sự cạnh tranh từ các thị trường quốc tế.
Dịch vụ: Khu vực dịch vụ là ngành kinh tế lớn nhất của Úc, đóng góp phần lớn vào GDP và việc làm. Các ngành dịch vụ quan trọng bao gồm:

• Du lịch: Úc là một điểm đến du lịch nổi tiếng thế giới với các cảnh quan thiên nhiên đa dạng, các thành phố sôi động và nền văn hóa độc đáo. Ngành du lịch tạo ra doanh thu đáng kể và nhiều việc làm.
• Giáo dục: Úc thu hút một lượng lớn sinh viên quốc tế đến học tập tại các trường đại học và cơ sở giáo dục nghề nghiệp, biến giáo dục thành một ngành xuất khẩu quan trọng.
• Tài chính: Khu vực tài chính và bảo hiểm của Úc phát triển mạnh mẽ, với các ngân hàng lớn và một thị trường chứng khoán năng động.
• Y tế và chăm sóc sức khỏe: Ngành y tế đóng góp vào phúc lợi xã hội và cũng là một nguồn việc làm quan trọng.
• Bán lẻ và bán buôn: Các hoạt động thương mại này phục vụ nhu cầu tiêu dùng trong nước.

Các vấn đề liên quan đến quyền lao động, tác động môi trường của các hoạt động kinh tế và công bằng xã hội là những khía cạnh được quan tâm trong tất cả các ngành kinh tế chính của Úc. Chính phủ và các tổ chức xã hội dân sự đang nỗ lực giải quyết những thách thức này để đảm bảo sự phát triển bền vững và công bằng.

9.2. Thương mại

Úc là một quốc gia có nền kinh tế mở, phụ thuộc nhiều vào thương mại quốc tế. Các mặt hàng xuất nhập khẩu chính, các đối tác thương mại và các hiệp định thương mại tự do (FTA) đóng vai trò quan trọng trong việc định hình bức tranh kinh tế của đất nước.
Xuất khẩu: Các mặt hàng xuất khẩu chính của Úc bao gồm:

• Khoáng sản: Quặng sắt, than đá, vàng, khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG), bauxite, đồng. Đây là nhóm hàng xuất khẩu lớn nhất, đóng góp đáng kể vào kim ngạch xuất khẩu.
• Nông sản: Thịt bò, lúa mì, len, thịt cừu, sữa và các sản phẩm từ sữa, rượu vang.
• Dịch vụ: Du lịch, giáo dục (thu hút sinh viên quốc tế), dịch vụ tài chính và chuyên nghiệp.

Nhập khẩu: Các mặt hàng nhập khẩu chính của Úc bao gồm:

• Máy móc và thiết bị vận tải: Ô tô, máy móc công nghiệp, thiết bị điện tử.
• Nhiên liệu và dầu mỏ tinh chế.
• Hàng tiêu dùng: Quần áo, giày dép, đồ gia dụng.
• Hóa chất và dược phẩm.

Đối tác thương mại: Các đối tác thương mại chính của Úc bao gồm:

• Trung Quốc: Là đối tác thương mại lớn nhất của Úc, cả về xuất khẩu và nhập khẩu.
• Nhật Bản: Một thị trường xuất khẩu quan trọng cho khoáng sản và nông sản của Úc.
• Hoa Kỳ: Đối tác thương mại và đầu tư quan trọng.
• Hàn Quốc: Thị trường xuất khẩu khoáng sản và năng lượng.
• Các quốc gia ASEAN: Khu vực thương mại ngày càng quan trọng.
• Liên minh châu Âu: Đối tác thương mại truyền thống.

Hiệp định thương mại tự do (FTA): Úc tích cực tham gia vào các FTA để thúc đẩy thương mại và đầu tư. Một số FTA quan trọng bao gồm:

• Hiệp định với New Zealand (Closer Economic Relations - CER).
• Hiệp định với Hoa Kỳ (AUSFTA).
• Hiệp định với Trung Quốc (ChAFTA).
• Hiệp định với Nhật Bản (JAEPA).
• Hiệp định với Hàn Quốc (KAFTA).
• Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).
• Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP).

Quan hệ thương mại quốc tế của Úc không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn đặt ra những thách thức. Sự phụ thuộc vào một số thị trường xuất khẩu nhất định (đặc biệt là Trung Quốc) có thể tạo ra rủi ro địa chính trị. Ngoài ra, tác động của thương mại đối với xã hội và môi trường, chẳng hạn như quyền lao động trong chuỗi cung ứng toàn cầu và lượng khí thải carbon từ vận tải quốc tế, cũng là những vấn đề cần được quan tâm và giải quyết. Úc cam kết thúc đẩy thương mại tự do và dựa trên luật lệ, đồng thời đảm bảo rằng lợi ích từ thương mại được chia sẻ một cách công bằng và bền vững.

9.3. Năng lượng

Úc là một quốc gia có nguồn tài nguyên năng lượng phong phú, nhưng cơ cấu năng lượng và chính sách liên quan đang trong giai đoạn chuyển đổi quan trọng hướng tới sự bền vững.
Nguồn năng lượng chính:

• Than đá: Úc là một trong những nhà sản xuất và xuất khẩu than đá lớn nhất thế giới. Than đá nâu và than bitum được sử dụng chủ yếu để sản xuất điện trong nước. Tuy nhiên, vai trò của than đá đang giảm dần do những lo ngại về môi trường và sự phát triển của năng lượng tái tạo. Trong giai đoạn 2021-22, than đá (cả than đen và than nâu) chiếm khoảng 49,2% tổng sản lượng điện.
• Khí tự nhiên: Úc có trữ lượng khí tự nhiên đáng kể, cả khí tự nhiên thông thường và khí than đá phiến. Khí tự nhiên được sử dụng để sản xuất điện, trong công nghiệp và cho tiêu dùng dân dụng. Trong giai đoạn 2021-22, khí tự nhiên đóng góp khoảng 18,8% vào sản lượng điện.
• Dầu mỏ: Úc có sản xuất dầu mỏ trong nước nhưng vẫn là một nhà nhập khẩu ròng các sản phẩm dầu mỏ tinh chế. Dầu mỏ chủ yếu được sử dụng trong ngành giao thông vận tải.
• Năng lượng tái tạo: Năng lượng tái tạo đang phát triển nhanh chóng ở Úc, bao gồm:
  • Thủy điện: Chiếm khoảng 6,5% sản lượng điện (2021-22).
  • Năng lượng gió: Đóng góp khoảng 11,1% sản lượng điện (2021-22) và đang tiếp tục mở rộng.
  • Năng lượng mặt trời: Bao gồm cả các trang trại năng lượng mặt trời quy mô lớn và các hệ thống năng lượng mặt trời trên mái nhà, đóng góp khoảng 13,3% sản lượng điện (2021-22).
  • Năng lượng sinh học: Chiếm khoảng 1,2% sản lượng điện (2021-22).

  Chính sách năng lượng: Chính sách năng lượng của Úc đang đối mặt với thách thức cân bằng giữa an ninh năng lượng, khả năng chi trả và các mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính. Chính phủ liên bang và các tiểu bang đã đưa ra các mục tiêu và chính sách khác nhau để thúc đẩy năng lượng tái tạo và cải thiện hiệu quả năng lượng. Mục tiêu quốc gia là đạt 82% năng lượng tái tạo vào năm 2030 và phát thải ròng bằng không vào năm 2050.
  Tình hình cung cầu: Úc là một nhà xuất khẩu năng lượng ròng, chủ yếu là than đá và LNG. Tuy nhiên, thị trường điện trong nước đôi khi phải đối mặt với những thách thức về độ tin cậy và giá cả, đặc biệt là trong quá trình chuyển đổi từ nhiên liệu hóa thạch sang năng lượng tái tạo.
  Tranh luận về tương lai năng lượng bền vững: Có những cuộc tranh luận sôi nổi ở Úc về tương lai của ngành năng lượng. Các vấn đề chính bao gồm tốc độ chuyển đổi sang năng lượng tái tạo, vai trò của khí tự nhiên như một nhiên liệu chuyển tiếp, sự cần thiết của việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng lưới điện mới, và các chính sách hỗ trợ cho các cộng đồng bị ảnh hưởng bởi sự suy giảm của ngành công nghiệp than đá. Tương lai năng lượng bền vững của Úc sẽ phụ thuộc vào các quyết định chính sách, đổi mới công nghệ và sự tham gia của cộng đồng.

9.4. Khoa học và công nghệ

Úc có một nền khoa học và công nghệ phát triển, đóng góp vào sự đổi mới và tăng trưởng kinh tế của đất nước.
Năm 2019, Úc đã chi 35.60 B AUD cho nghiên cứu và phát triển (R&D), chiếm khoảng 1,79% GDP. Một nghiên cứu năm 2022 của Accenture cho Hội đồng Công nghệ cho thấy lĩnh vực công nghệ của Úc đóng góp 167.00 B AUD mỗi năm cho nền kinh tế và sử dụng 861.000 người. Ngoài ra, các hệ sinh thái khởi nghiệp gần đây ở Sydney và Melbourne được định giá tổng cộng 34.00 B AUD. Úc xếp thứ 23 trong Chỉ số Đổi mới Toàn cầu năm 2024.
Với chỉ 0,3% dân số thế giới, Úc đã đóng góp 4,1% các công trình nghiên cứu được công bố trên toàn thế giới vào năm 2020, trở thành một trong 10 quốc gia đóng góp nghiên cứu hàng đầu thế giới. CSIRO, cơ quan khoa học quốc gia của Úc, đóng góp 10% tổng số nghiên cứu của cả nước, phần còn lại do các trường đại học thực hiện. Những đóng góp đáng chú ý nhất của Úc bao gồm việc phát minh ra quang phổ hấp thụ nguyên tử, các thành phần thiết yếu của công nghệ Wi-Fi, và sự phát triển của tiền polymer thành công về mặt thương mại đầu tiên. Tính đến năm 2024, 13 nhà khoa học Úc đã được trao Giải Nobel vật lý, hóa học hoặc y học, và hai người đã được trao Huy chương Fields.
Úc là một đối tác quan trọng trong việc hỗ trợ thám hiểm không gian. Các cơ sở như kính thiên văn vô tuyến Mảng Kilômét Vuông và Mảng Kính thiên văn Gọn Úc, các kính thiên văn như Đài thiên văn Siding Spring, và các trạm mặt đất như Tổ hợp Truyền thông Không gian Sâu Canberra đóng vai trò quan trọng trong các nhiệm vụ thám hiểm không gian sâu, chủ yếu của NASA.
Các lĩnh vực nghiên cứu chính bao gồm y sinh học, nông nghiệp, công nghệ thông tin, khoa học môi trường và năng lượng tái tạo. Chính phủ Úc và các tổ chức tư nhân đầu tư vào R&D thông qua các chương trình tài trợ và ưu đãi thuế. Hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của Úc bao gồm các trường đại học, viện nghiên cứu, các công ty khởi nghiệp và các tập đoàn lớn.
Tuy nhiên, việc chuyển giao công nghệ từ nghiên cứu sang ứng dụng thương mại vẫn là một thách thức. Các cân nhắc về đạo đức và xã hội, chẳng hạn như tác động của trí tuệ nhân tạo và công nghệ sinh học, cũng ngày càng được quan tâm.

10.1. Dân số

Úc có mật độ dân số là 3,4 người trên mỗi kilômét vuông tổng diện tích đất liền, khiến nước này trở thành một trong những quốc gia có dân số thưa thớt nhất thế giới. Dân số tập trung đông ở bờ biển phía đông, và đặc biệt là ở khu vực đông nam giữa Đông Nam Queensland ở phía đông bắc và Adelaide ở phía tây nam.
Úc cũng có mức độ đô thị hóa cao, với 67% dân số sống ở các Khu vực Thống kê Thủ đô Lớn (khu vực đô thị của các thủ phủ tiểu bang và lãnh thổ đại lục) vào năm 2018. Các khu vực đô thị có hơn một triệu dân là Sydney, Melbourne, Brisbane, Perth và Adelaide.
Giống như nhiều quốc gia phát triển khác, Úc đang trải qua một sự thay đổi nhân khẩu học theo hướng dân số già hóa, với nhiều người nghỉ hưu hơn và ít người trong độ tuổi lao động hơn. Năm 2021, tuổi trung bình của dân số là 39 tuổi. Tổng dân số Úc tính đến năm 2023 ước tính khoảng hơn 26 triệu người. Các xu hướng thay đổi dân số bao gồm tỷ lệ sinh giảm, tuổi thọ tăng và sự gia tăng nhập cư.

10.2. Các dân tộc và nhập cư

Từ năm 1788 đến Chiến tranh thế giới thứ hai, đại đa số người định cư và người nhập cư đến từ Quần đảo Anh (chủ yếu là Anh, Ireland và Scotland), mặc dù cũng có một lượng đáng kể người nhập cư từ Trung Quốc và Đức trong thế kỷ 19. Sau Liên bang hóa năm 1901, chính sách Úc Da trắng được tăng cường, hạn chế việc nhập cư thêm từ các khu vực này. Tuy nhiên, chính sách này đã được nới lỏng sau Thế chiến II, và trong những thập kỷ tiếp theo, Úc đã tiếp nhận một làn sóng nhập cư lớn từ khắp châu Âu, với nhiều người nhập cư hơn đến từ Nam và Đông Âu so với các thập kỷ trước. Mọi sự phân biệt chủng tộc công khai đã chấm dứt vào năm 1973, với chủ nghĩa đa văn hóa trở thành chính sách chính thức. Sau đó, đã có một làn sóng nhập cư lớn và liên tục từ khắp nơi trên thế giới, với châu Á là nguồn nhập cư lớn nhất trong thế kỷ 21.
Ngày nay, Úc có dân số nhập cư lớn thứ tám thế giới, với người nhập cư chiếm 30% dân số, tỷ lệ cao nhất trong số các quốc gia phương Tây lớn. Năm 2022-23, 212.789 người di cư thường trú đã được nhận vào Úc, với mức tăng dân số di cư ròng là 518.000 người bao gồm cả những người không thường trú. Hầu hết nhập cảnh theo thị thực tay nghề, tuy nhiên chương trình nhập cư cũng cung cấp thị thực cho các thành viên gia đình và người tị nạn.
Cục Thống kê Úc yêu cầu mỗi cư dân Úc kê khai tối đa hai tổ tiên trong mỗi cuộc điều tra dân số và các câu trả lời được phân loại thành các nhóm tổ tiên rộng. Tại cuộc điều tra dân số năm 2021, các nhóm tổ tiên được kê khai phổ biến nhất theo tỷ lệ tổng dân số là: 57,2% người châu Âu (bao gồm 46% người Tây Bắc Âu và 11,2% người Nam và Đông Âu), 33,8% người châu Đại Dương (bao gồm những người kê khai "người Úc" là tổ tiên của họ), 17,4% người châu Á (bao gồm 6,5% người Nam và Trung Á, 6,4% người Đông Bắc Á, và 4,5% người Đông Nam Á), 3,2% người Bắc Phi và Trung Đông, 1,4% người châu Mỹ, và 1,3% người châu Phi Hạ Sahara.
Tại cuộc điều tra dân số năm 2021, các tổ tiên cá nhân được kê khai phổ biến nhất theo tỷ lệ tổng dân số là: Anh (33%), Úc (29,9%), Ireland (9,5%), Scotland (8,6%), Trung Quốc (5,5%), Ý (4,4%), Đức (4%), Ấn Độ (3,1%), Thổ dân Úc (2,9%), Hy Lạp (1,7%), Philippines (1,6%), Hà Lan (1,5%), Việt (1,3%), Liban (1%).
Tại cuộc điều tra dân số năm 2021, 3,8% dân số Úc tự nhận là người bản địa-Thổ dân Úc và Người đảo eo biển Torres. Việc hòa nhập người nhập cư đã đạt được nhiều thành công, tạo nên một xã hội đa văn hóa phong phú. Tuy nhiên, vẫn còn những thách thức liên quan đến phân biệt đối xử, duy trì bản sắc văn hóa và sự hòa giải với cộng đồng bản địa. Các vấn đề liên quan đến người bản địa, bao gồm quyền đất đai, sức khỏe, giáo dục và tỷ lệ tội phạm, vẫn là những ưu tiên hàng đầu của chính phủ và xã hội Úc.

10.3. Ngôn ngữ

Mặc dù tiếng Anh không phải là ngôn ngữ chính thức của Úc theo luật định, nhưng nó là ngôn ngữ chính thức và quốc gia trên thực tế. Tiếng Anh Úc là một biến thể chính của ngôn ngữ này với một giọng và từ vựng đặc trưng, và khác biệt đôi chút so với các biến thể khác của tiếng Anh về ngữ pháp và chính tả. Tiếng Úc phổ thông đóng vai trò là phương ngữ chuẩn. Ngôn ngữ ký hiệu Úc được gọi là Auslan được 16.242 người sử dụng tại nhà vào thời điểm điều tra dân số năm 2021.
Tại cuộc điều tra dân số năm 2021, tiếng Anh là ngôn ngữ duy nhất được nói ở nhà đối với 72% dân số. Các ngôn ngữ phổ biến tiếp theo được nói ở nhà là Quan Thoại (2,7%), Ả Rập (1,4%), Việt (1,3%), Quảng Đông (1,2%) và Punjab (0,9%).
Hơn 250 ngôn ngữ thổ dân Úc được cho là đã tồn tại vào thời điểm người châu Âu tiếp xúc lần đầu. Khảo sát Ngôn ngữ Bản địa Quốc gia (NILS) năm 2018-19 cho thấy hơn 120 biến thể ngôn ngữ bản địa đang được sử dụng hoặc được phục hồi, mặc dù 70 trong số đó đang bị đe dọa. Cuộc điều tra dân số năm 2021 cho thấy 167 ngôn ngữ bản địa được 76.978 người Úc bản địa nói ở nhà - Yumplatok (Tiếng Creole Eo biển Torres), Djambarrpuyngu (một ngôn ngữ Yolŋu) và Pitjantjatjara (một ngôn ngữ Sa mạc Tây) là một trong những ngôn ngữ được nói rộng rãi nhất. NILS và Cục Thống kê Úc sử dụng các phân loại khác nhau cho các ngôn ngữ bản địa Úc.
Các chính sách hỗ trợ ngôn ngữ thiểu số và ngôn ngữ bản địa đang được triển khai nhằm duy trì sự đa dạng ngôn ngữ của đất nước.

10.4. Tôn giáo

Úc không có quốc giáo; điều 116 của Hiến pháp Úc cấm chính phủ liên bang ban hành luật
thiết lập bất kỳ tôn giáo nào, áp đặt bất kỳ nghi lễ tôn giáo nào, hoặc cấm tự do thực hành bất kỳ tôn giáo nào. Tuy nhiên, các tiểu bang vẫn giữ quyền thông qua các luật phân biệt đối xử tôn giáo.
Tại cuộc điều tra dân số năm 2021, 38,9% dân số tự nhận là không tôn giáo, tăng từ 15,5% vào năm 2001. Tôn giáo lớn nhất là Kitô giáo (43,9% dân số). Các giáo phái Kitô giáo lớn nhất là Giáo hội Công giáo La Mã (20% dân số) và Giáo hội Anh giáo Úc (9,8%). Việc nhập cư không phải từ Anh sau Chiến tranh thế giới thứ hai đã dẫn đến sự phát triển của các tôn giáo phi Kitô giáo, lớn nhất trong số đó là Hồi giáo (3,2%), Ấn Độ giáo (2,7%), Phật giáo (2,4%), Đạo Sikh (0,8%), và Do Thái giáo (0,4%).
Năm 2021, gần 8.000 người tuyên bố có liên hệ với các tôn giáo truyền thống của thổ dân. Trong thần thoại thổ dân Úc và khuôn khổ thuyết vật linh phát triển ở Úc bản địa, Thời Mộng là một kỷ nguyên thiêng liêng trong đó các thực thể linh hồn vật tổ tổ tiên đã hình thành Sự Sáng Tạo. Thời Mộng đã thiết lập các luật lệ và cấu trúc của xã hội cũng như các nghi lễ được thực hiện để đảm bảo sự liên tục của cuộc sống và đất đai.
Úc đảm bảo tự do tôn giáo và các vấn đề liên quan đến sự chung sống giữa các tôn giáo thường được giải quyết một cách hòa bình, mặc dù đôi khi vẫn có những căng thẳng và hiểu lầm. Vai trò xã hội của tôn giáo đã thay đổi theo thời gian, với sự suy giảm ảnh hưởng của các tôn giáo truyền thống và sự gia tăng của những người không theo tôn giáo nào.

10.5. Giáo dục

Việc đi học tại trường, hoặc đăng ký học tại nhà, là bắt buộc trên toàn nước Úc. Giáo dục chủ yếu thuộc trách nhiệm của từng tiểu bang và lãnh thổ; tuy nhiên, Liên bang có ảnh hưởng đáng kể thông qua các thỏa thuận tài trợ. Từ năm 2014, một chương trình giảng dạy quốc gia do Liên bang xây dựng đã được các tiểu bang và lãnh thổ triển khai. Các quy định về việc đi học khác nhau giữa các tiểu bang, nhưng nói chung trẻ em phải đi học từ khoảng 5 tuổi đến khoảng 16 tuổi. Ở một số tiểu bang (Tây Úc, Lãnh thổ Bắc Úc và New South Wales), trẻ em từ 16-17 tuổi phải đi học hoặc tham gia đào tạo nghề, chẳng hạn như học nghề.
Theo các đánh giá của PISA năm 2022, học sinh 15 tuổi của Úc xếp thứ chín trong khối OECD về đọc và khoa học và thứ mười về toán. Tuy nhiên, chưa đến 60% học sinh Úc đạt Tiêu chuẩn Thành thạo Quốc gia - 51% về toán, 58% về khoa học và 57% về đọc.
Úc có tỷ lệ người trưởng thành biết chữ ước tính là 99% vào năm 2003. Tuy nhiên, một báo cáo năm 2011-2012 của Cục Thống kê Úc cho thấy 44% dân số không có trình độ năng lực văn học và tính toán cao, điều này được những người khác giải thích là cho thấy họ không có "các kỹ năng cần thiết cho cuộc sống hàng ngày".
Úc có 37 trường đại học công lập và ba trường đại học tư thục, cũng như một số cơ sở chuyên môn khác cung cấp các khóa học được phê duyệt ở cấp giáo dục đại học. OECD xếp Úc vào nhóm các quốc gia có chi phí học đại học đắt đỏ nhất. Có một hệ thống đào tạo nghề dựa trên tiểu bang, được gọi là TAFE, và nhiều ngành nghề tiến hành các chương trình học nghề để đào tạo công nhân mới. Khoảng 58% người Úc từ 25 đến 64 tuổi có bằng cấp nghề hoặc đại học và tỷ lệ tốt nghiệp đại học là 49%, cao nhất trong số các nước OECD. 30,9% dân số Úc đã đạt được trình độ giáo dục đại học, đây là một trong những tỷ lệ phần trăm cao nhất trên thế giới.
Úc có tỷ lệ sinh viên quốc tế trên đầu người cao nhất thế giới, với 812.000 sinh viên quốc tế theo học tại các trường đại học và cơ sở dạy nghề của quốc gia vào năm 2019. Theo đó, vào năm 2019, sinh viên quốc tế chiếm trung bình 26,7% tổng số sinh viên của các trường đại học Úc. Do đó, giáo dục quốc tế chiếm một trong những ngành xuất khẩu lớn nhất của đất nước và có ảnh hưởng rõ rệt đến nhân khẩu học của đất nước, với một tỷ lệ đáng kể sinh viên quốc tế ở lại Úc sau khi tốt nghiệp theo các loại thị thực kỹ năng và việc làm khác nhau. Giáo dục là ngành xuất khẩu lớn thứ ba của Úc, sau quặng sắt và than đá, và đóng góp hơn 28.00 B AUD cho nền kinh tế trong năm tài chính 2016-17.
Các vấn đề về công bằng trong giáo dục, chẳng hạn như khoảng cách thành tích giữa học sinh từ các hoàn cảnh kinh tế xã hội khác nhau và giữa học sinh bản địa và không bản địa, vẫn là những thách thức cần được giải quyết.

10.6. Y tế

Hệ thống y tế của Úc được coi là một trong những hệ thống tốt nhất thế giới, với tuổi thọ trung bình cao và khả năng tiếp cận dịch vụ y tế rộng rãi.
Tuổi thọ của Úc là 83 tuổi (81 tuổi đối với nam và 85 tuổi đối với nữ) là cao thứ năm trên thế giới. Úc có tỷ lệ ung thư da cao nhất thế giới, trong khi hút thuốc lá là nguyên nhân gây tử vong và bệnh tật có thể phòng ngừa lớn nhất, chiếm 7,8% tổng số tử vong và bệnh tật. Đứng thứ hai trong các nguyên nhân có thể phòng ngừa là tăng huyết áp ở mức 7,6%, với béo phì đứng thứ ba ở mức 7,5%. Úc xếp thứ 35 trên thế giới vào năm 2012 về tỷ lệ phụ nữ béo phì và gần đứng đầu các quốc gia phát triển về tỷ lệ người lớn béo phì; 63% dân số trưởng thành bị thừa cân hoặc béo phì.
Úc đã chi khoảng 9,91% tổng GDP cho chăm sóc sức khỏe vào năm 2021. Nước này đã giới thiệu một chương trình bảo hiểm y tế quốc gia vào năm 1975. Sau một thời gian bị hạn chế quyền truy cập vào chương trình, chương trình này đã trở thành phổ cập một lần nữa vào năm 1981 dưới tên gọi Medicare. Chương trình này được tài trợ trên danh nghĩa bởi một khoản phụ phí thuế thu nhập được gọi là thuế Medicare, hiện ở mức 2%. Các tiểu bang quản lý bệnh viện và các dịch vụ ngoại trú trực thuộc, trong khi Liên bang tài trợ cho Chương trình Phúc lợi Dược phẩm (trợ cấp chi phí thuốc) và chăm sóc ban đầu.
Mặc dù hệ thống y tế của Úc được đánh giá cao, vẫn còn những thách thức liên quan đến việc đảm bảo khả năng tiếp cận dịch vụ y tế công bằng cho tất cả các nhóm dân cư, đặc biệt là những người sống ở vùng sâu vùng xa, người bản địa và những người có thu nhập thấp. Các vấn đề sức khỏe chính bao gồm bệnh tim mạch, ung thư, bệnh tiểu đường và các vấn đề sức khỏe tâm thần.

10.7. Nhân quyền

Úc có các biện pháp bảo vệ mạnh mẽ đối với quyền dân sự và chính trị, và quốc gia này đã ký kết một loạt các hiệp ước quốc tế về quyền con người. Các tài liệu quan trọng bảo vệ nhân quyền bao gồm Hiến pháp, Đạo luật Phân biệt Chủng tộc 1975, Đạo luật Phân biệt Đối xử Giới tính 1984, Đạo luật Phân biệt Đối xử Người khuyết tật 1992, và Đạo luật Phân biệt Đối xử Tuổi tác 2004. Hôn nhân đồng giới đã hợp pháp tại quốc gia này từ năm 2017. Không giống như các nền dân chủ phương Tây tương đương khác, Úc không có một hiến chương nhân quyền liên bang duy nhất trong Hiến pháp hoặc theo luật định; tuy nhiên, ACT, Victoria và Queensland có các hiến chương cấp tiểu bang.
Các tổ chức quốc tế như Human Rights Watch và Ân xá Quốc tế đã bày tỏ lo ngại trong các lĩnh vực bao gồm chính sách đối với người xin tị nạn, Tử vong của người bản địa trong trại giam, thiếu sự bảo vệ quyền con người được ghi nhận, và các luật hạn chế biểu tình.
Cụ thể, các vấn đề nhân quyền nổi bật tại Úc bao gồm:

• Quyền của người bản địa: Mặc dù đã có những tiến bộ, người bản địa Úc vẫn phải đối mặt với sự bất bình đẳng đáng kể về sức khỏe, giáo dục, việc làm và tỷ lệ bị giam giữ. Các vấn đề về quyền đất đai, quyền tự quyết và bảo tồn văn hóa vẫn còn nhiều tranh cãi.
• Quyền của người tị nạn và người xin tị nạn: Chính sách giam giữ người xin tị nạn bắt buộc và việc xử lý đơn xin tị nạn ở các trung tâm ngoài khơi đã bị chỉ trích rộng rãi bởi các tổ chức nhân quyền quốc tế.
• Quyền của người nhập cư: Các vấn đề liên quan đến phân biệt đối xử, tiếp cận dịch vụ và quyền lao động của người nhập cư vẫn là những mối quan tâm.
• Quyền của phụ nữ: Mặc dù đã có những cải thiện đáng kể, bạo lực gia đình và bất bình đẳng giới trong việc làm và trả lương vẫn là những vấn đề tồn tại.
• Quyền của cộng đồng LGBTQ+: Việc hợp pháp hóa hôn nhân đồng giới là một bước tiến quan trọng, nhưng cộng đồng LGBTQ+ vẫn phải đối mặt với sự phân biệt đối xử và các rào cản pháp lý trong một số lĩnh vực.
• Quyền của các nhóm yếu thế khác: Bao gồm người khuyết tật, người cao tuổi và những người sống trong cảnh nghèo đói.

Chính phủ Úc và các tổ chức xã hội dân sự đang tiếp tục nỗ lực để giải quyết những thách thức này và cải thiện tình hình nhân quyền tại quốc gia.

11.1. Nghệ thuật

Úc có hơn 100.000 địa điểm nghệ thuật đá của thổ dân, và các thiết kế, hoa văn và câu chuyện truyền thống thấm đẫm nghệ thuật thổ dân Úc đương đại, "phong trào nghệ thuật vĩ đại cuối cùng của thế kỷ 20" theo nhà phê bình Robert Hughes; các nghệ sĩ tiêu biểu bao gồm Emily Kame Kngwarreye. Các nghệ sĩ thuộc địa ban đầu thể hiện sự mê hoặc với vùng đất xa lạ. Các tác phẩm ấn tượng của Arthur Streeton, Tom Roberts và các thành viên khác của Trường phái Heidelberg thế kỷ 19-phong trào "đặc trưng Úc" đầu tiên trong nghệ thuật phương Tây-đã thể hiện tình cảm dân tộc trong giai đoạn trước Liên bang hóa. Mặc dù trường phái này vẫn có ảnh hưởng vào những năm 1900, các nghệ sĩ hiện đại như Margaret Preston và Clarice Beckett, và sau này là Sidney Nolan, đã khám phá các xu hướng nghệ thuật mới. Phong cảnh vẫn là trung tâm trong tác phẩm của họa sĩ màu nước thổ dân Albert Namatjira, cũng như Fred Williams, Brett Whiteley và các nghệ sĩ hậu chiến khác, những người có tác phẩm đa dạng về phong cách nhưng độc đáo của Úc, chuyển đổi giữa hình tượng và trừu tượng.
Văn học Úc phát triển chậm trong những thập kỷ sau khi người châu Âu đến định cư, mặc dù các truyền khẩu của người bản địa, nhiều trong số đó đã được ghi lại bằng văn bản, có từ lâu đời hơn nhiều. Vào thế kỷ 19, Henry Lawson và Banjo Paterson đã ghi lại trải nghiệm về vùng đất hoang sơ bằng một vốn từ vựng đặc trưng của Úc. Các tác phẩm của họ vẫn còn phổ biến; bài thơ thơ bụi của Paterson "Waltzing Matilda" (1895) được coi là quốc ca không chính thức của Úc. Miles Franklin là tên của giải thưởng văn học uy tín nhất của Úc, được trao hàng năm cho cuốn tiểu thuyết hay nhất về cuộc sống Úc. Người đầu tiên nhận giải này, Patrick White, đã giành Giải Nobel Văn học năm 1973. Các tác giả Úc đoạt Giải Booker bao gồm Peter Carey, Thomas Keneally và Richard Flanagan. Các nhà trí thức công cộng Úc cũng đã viết những tác phẩm quan trọng trong lĩnh vực của họ, bao gồm nhà nữ quyền Germaine Greer và nhà triết học Peter Singer.

Trong nghệ thuật biểu diễn, các dân tộc thổ dân có truyền thống ca hát, múa và âm nhạc nhịp nhàng tôn giáo và thế tục thường được trình diễn trong các corroboree. Vào đầu thế kỷ 20, Nellie Melba là một trong những ca sĩ opera hàng đầu thế giới, và sau đó các nghệ sĩ nhạc pop như Bee Gees, AC/DC, INXS và Kylie Minogue đã đạt được sự công nhận quốc tế. Nhiều công ty nghệ thuật biểu diễn của Úc nhận tài trợ thông qua Hội đồng Nghệ thuật Úc của chính phủ Úc. Mỗi tiểu bang đều có một dàn nhạc giao hưởng, và một công ty opera quốc gia, Opera Australia, nổi tiếng với soprano lừng danh Joan Sutherland. Múa ballet và khiêu vũ được đại diện bởi Ballet Úc và các công ty tiểu bang khác nhau. Mỗi tiểu bang đều có một công ty kịch được tài trợ công khai.

11.2. Truyền thông đại chúng

The Story of the Kelly Gang (1906), bộ phim dài tự sự đầu tiên trên thế giới, đã thúc đẩy sự bùng nổ của điện ảnh Úc trong kỷ nguyên phim câm. Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, Hollywood đã độc quyền ngành công nghiệp này, và đến những năm 1960, sản xuất phim của Úc gần như ngừng hoạt động. Với sự hỗ trợ của chính phủ, Làn sóng mới của Úc những năm 1970 đã mang đến những bộ phim kích thích và thành công, nhiều bộ phim khám phá các chủ đề về bản sắc dân tộc, chẳng hạn như Picnic at Hanging Rock, Wake in Fright và Gallipoli, trong khi Crocodile Dundee và loạt phim Mad Max của phong trào Ozploitation đã trở thành những bộ phim bom tấn quốc tế. Trong một thị trường điện ảnh tràn ngập nội dung nước ngoài, các bộ phim Úc đã chiếm 7,7% doanh thu phòng vé địa phương vào năm 2015. AACTA là giải thưởng điện ảnh và truyền hình hàng đầu của Úc, và những người Úc đoạt Giải Oscar đáng chú ý bao gồm Geoffrey Rush, Nicole Kidman, Cate Blanchett và Heath Ledger.
Úc có hai đài truyền hình công cộng (Đài Phát thanh Truyền hình Úc và Dịch vụ Phát thanh Truyền hình Đặc biệt đa văn hóa), ba mạng truyền hình thương mại, một số dịch vụ truyền hình trả tiền, và nhiều đài phát thanh và truyền hình công cộng, phi lợi nhuận. Mỗi thành phố lớn đều có ít nhất một tờ báo hàng ngày, và có hai tờ báo hàng ngày quốc gia, The Australian và The Australian Financial Review. Năm 2024, Phóng viên không biên giới xếp Úc thứ 39 trong danh sách 180 quốc gia được xếp hạng về tự do báo chí, sau New Zealand (thứ 19) và Vương quốc Anh (thứ 23), nhưng trước Hoa Kỳ (thứ 55). Thứ hạng tương đối thấp này chủ yếu là do sự đa dạng hạn chế của quyền sở hữu truyền thông thương mại ở Úc; hầu hết các phương tiện truyền thông in ấn đều nằm dưới sự kiểm soát của News Corp Australia (59%) và Nine Entertainment (23%).

11.3. Ẩm thực

Hầu hết các nhóm thổ dân Úc sống bằng chế độ ăn uống gồm các loài động thực vật bản địa, hay còn gọi là bush tucker. Nó đã trở nên phổ biến hơn đối với những người Úc không phải là thổ dân kể từ những năm 1970, với các ví dụ như chanh sim, hạt mắc ca và thịt kangaroo hiện đã phổ biến rộng rãi.
Những người định cư đầu tiên đã du nhập ẩm thực Anh và Ireland vào lục địa. Ảnh hưởng này được thấy trong các món ăn như fish and chips, và bánh pie thịt Úc, có liên quan đến bánh pie thịt bò của Anh. Cũng trong thời kỳ thuộc địa, những người di cư Trung Quốc đã mở đường cho một nền ẩm thực Trung Hoa-Úc đặc trưng.
Những người di cư sau chiến tranh đã biến đổi ẩm thực Úc, mang theo truyền thống ẩm thực của họ và đóng góp vào các món ăn kết hợp mới. Người Ý đã giới thiệu cà phê espresso và cùng với người Hy Lạp, đã giúp phát triển văn hóa quán cà phê của Úc, trong đó flat white và bánh mì nướng bơ hiện được coi là những món ăn chủ lực của Úc. Pavlova, lamington, Vegemite và bánh quy Anzac cũng thường được gọi là những món ăn mang tính biểu tượng của Úc.
Úc là một nhà xuất khẩu và tiêu thụ rượu vang hàng đầu. Rượu vang Úc chủ yếu được sản xuất ở các vùng phía nam, mát mẻ hơn của đất nước. Quốc gia này cũng xếp hạng cao về tiêu thụ bia, với mỗi tiểu bang và lãnh thổ đều có nhiều nhà máy bia.

11.4. Thể thao

Các môn thể thao phổ biến nhất ở Úc theo sự tham gia của người lớn là: bơi lội, điền kinh, đạp xe, bóng đá, golf, quần vợt, bóng rổ, lướt sóng, bóng lưới và cricket.
Úc là một trong năm quốc gia đã tham gia mọi Thế vận hội Mùa hè của kỷ nguyên hiện đại, và đã đăng cai tổ chức Thế vận hội hai lần: 1956 tại Melbourne và 2000 tại Sydney. Nước này cũng sẽ đăng cai tổ chức Thế vận hội 2032 tại Brisbane. Úc cũng đã tham gia mọi Đại hội Thể thao Khối Thịnh vượng chung, đăng cai tổ chức sự kiện này vào các năm 1938, 1962, 1982, 2006 và 2018.
Đội tuyển cricket quốc gia Úc đã thi đấu với Anh trong trận Test đầu tiên (1877) và trận One Day International đầu tiên (1971), và với New Zealand trong trận Twenty20 International đầu tiên (2004), giành chiến thắng cả ba trận. Đội cũng đã vô địch Cricket World Cup nam sáu lần, một kỷ lục.
Úc có các giải đấu chuyên nghiệp cho bốn loại hình bóng đá, mức độ phổ biến tương đối của chúng được phân chia theo địa lý. Bắt nguồn từ Melbourne vào những năm 1850, bóng đá kiểu Úc thu hút nhiều người xem truyền hình nhất ở tất cả các tiểu bang ngoại trừ New South Wales và Queensland, nơi rugby league chiếm ưu thế, tiếp theo là rugby union. Bóng đá, mặc dù xếp thứ tư về lượng người xem truyền hình và nguồn lực, nhưng có tỷ lệ tham gia chung cao nhất.
Phong trào cứu hộ lướt sóng bắt nguồn từ Úc vào đầu thế kỷ 20, sau khi nới lỏng các luật cấm tắm biển ban ngày trên các bãi biển Úc. Nhân viên cứu hộ tình nguyện là một trong những biểu tượng của đất nước.