Thụy Điển

3.1. Thời tiền sử

Lịch sử tiền sử của Thụy Điển bắt đầu vào dao động Allerød, một giai đoạn ấm áp khoảng 12.000 năm trước Công nguyên, với các trại săn tuần lộc thuộc Văn hóa Bromme của thời kỳ Đồ đá cũ muộn ở rìa băng tuyết, tại tỉnh cực nam của đất nước ngày nay là Scania. Giai đoạn này được đặc trưng bởi các thị tộc nhỏ của những người săn bắt hái lượm, những người dựa vào công nghệ đá lửa.

Thụy Điển và người dân của nó lần đầu tiên được mô tả bởi Publius Cornelius Tacitus trong tác phẩm Germania (năm 98 sau Công nguyên). Trong Germania 44 và 45, ông đề cập đến người Swede (Suiones) là một bộ tộc hùng mạnh với những con tàu có mũi tàu ở cả hai đầu (thuyền dài). Các vị vua (kuningaz_ku-nin-gaz^{Germanic languages}) nào cai trị những người Suiones này vẫn chưa được biết rõ, nhưng thần thoại Bắc Âu trình bày một dòng dài các vị vua huyền thoại và bán huyền thoại có từ những thế kỷ cuối trước Công nguyên. Chữ rune đã được sử dụng trong giới thượng lưu Nam Scandinavia ít nhất từ thế kỷ thứ hai sau Công nguyên, nhưng tất cả những gì còn sót lại từ thời La Mã là những dòng chữ ngắn gọn cho thấy người dân Nam Scandinavia nói tiếng Proto-Norse vào thời điểm đó, một ngôn ngữ tổ tiên của tiếng Thụy Điển và các ngôn ngữ German Bắc khác.

Vào thế kỷ thứ sáu, Jordanes kể tên hai bộ tộc sống ở Scandza, cả hai hiện nay đều được coi là đồng nghĩa với người Swede: Suetidi_Xu-ê-ti-đi^Latin và Suehans_Xu-ê-han^Latin. Người Suehans_Xu-ê-han^Latin được thế giới La Mã biết đến như những người cung cấp da cáo đen và, theo Jordanes, họ có những con ngựa rất tốt, tương tự như ngựa của người Thuringii ở Germania_Géc-ma-ni-a^Latin.

3.2. Thời đại Viking

Thời đại Viking của Thụy Điển kéo dài khoảng từ thế kỷ thứ 8 đến thế kỷ thứ 11. Người ta tin rằng các Viking Thụy Điển và người Gutes (cư dân đảo Gotland) chủ yếu đi về phía đông và nam, đến Phần Lan, Estonia, các quốc gia Baltic, Nga, Belarus, Ukraina, Biển Đen và thậm chí xa tới Baghdad. Các tuyến đường của họ đi qua sông Dnieper về phía nam đến Constantinople, nơi họ đã thực hiện nhiều cuộc đột kích. Hoàng đế Byzantine Theophilos nhận thấy kỹ năng chiến đấu tuyệt vời của họ và mời họ phục vụ trong đội cận vệ cá nhân của mình, được gọi là Đội cận vệ Varangian. Các Viking Thụy Điển, được gọi là Rus, được cho là những người sáng lập ra Rus' Kiev. Hành động của những Viking Thụy Điển này được tưởng nhớ trên nhiều bia đá rune ở Thụy Điển, chẳng hạn như bia đá rune Hy Lạp và bia đá rune Varangian. Cũng có sự tham gia đáng kể vào các cuộc viễn chinh về phía tây, được tưởng nhớ trên các bia đá như bia đá rune Anh. Cuộc viễn chinh Viking lớn cuối cùng của Thụy Điển dường như là cuộc viễn chinh không thành công của Ingvar Du Hành Xa đến Serkland, khu vực phía đông nam biển Caspian. Các thành viên của cuộc viễn chinh này được tưởng nhớ trên bia đá rune Ingvar, không có bia đá nào đề cập đến bất kỳ người sống sót nào.

Trong giai đoạn đầu của Thời đại Viking, một trung tâm thương mại ở Bắc Âu đã phát triển tại Birka trên đảo Björkö, không xa nơi Stockholm sau này được xây dựng, ở khu vực trung tâm Thụy Điển. Birka được thành lập vào khoảng năm 750 sau Công nguyên như một cảng thương mại bởi một vị vua hoặc các thương nhân cố gắng kiểm soát thương mại. Birka là mắt xích Baltic trong tuyến đường thương mại Dnieper qua Ladoga (Aldeigja) và Novgorod (Holmsgard) đến Đế quốc Byzantine và Vương quốc Abbasid. Nó bị bỏ hoang vào khoảng năm 975, cùng thời điểm Sigtuna được thành lập như một thị trấn cách đó khoảng 35 km về phía đông bắc. Người ta ước tính rằng dân số Birka thời Viking là từ 500 đến 1000 người. Các phát hiện khảo cổ cho thấy Birka vẫn còn giàu có trong thế kỷ 9 và 10. Hàng ngàn ngôi mộ, tiền xu, đồ trang sức và các mặt hàng xa xỉ khác đã được tìm thấy ở đó.

3.3. Sự thành lập Vương quốc Thụy Điển và thời Trung cổ

Thời điểm chính xác Vương quốc Thụy Điển được thành lập vẫn chưa rõ ràng. Việc xác định niên đại này phụ thuộc phần lớn vào việc liệu Thụy Điển được coi là một quốc gia khi người Svear (Swedes) cai trị Svealand hay khi người Svear và người Götar (Geats) của Götaland được thống nhất dưới một nhà cai trị duy nhất. Trong trường hợp đầu tiên, Svealand lần đầu tiên được đề cập là có một nhà cai trị duy nhất vào năm 98 bởi Tacitus, nhưng gần như không thể biết điều này đã diễn ra trong bao lâu. Sử thi Beowulf mô tả các cuộc chiến tranh Thụy Điển-Geatish bán huyền thoại vào thế kỷ thứ sáu.

Tuy nhiên, các nhà sử học thường bắt đầu dòng dõi các vua Thụy Điển từ khi Svealand và Götaland được cai trị dưới cùng một vị vua, cụ thể là Erik Người Chiến Thắng và con trai ông là Olof Skötkonung vào thế kỷ thứ mười. Những sự kiện này thường được mô tả là sự củng cố Thụy Điển, mặc dù các khu vực đáng kể đã bị chinh phục và sáp nhập sau đó. Trong bối cảnh này, "Götaland" chủ yếu đề cập đến các tỉnh Östergötland và Västergötland. Småland ít được quan tâm vào thời điểm đó do những khu rừng thông rậm rạp, chỉ có thành phố Kalmar và lâu đài của nó có tầm quan trọng đáng kể. Cũng có các khu định cư của người Thụy Điển dọc theo bờ biển phía nam của Norrland, một trong bốn vùng đất của Thụy Điển.

Thánh Ansgar theo truyền thống được ghi công với việc truyền bá Kitô giáo vào Thụy Điển năm 829, nhưng tôn giáo mới này không bắt đầu thay thế hoàn toàn tín ngưỡng đa thần cho đến thế kỷ 12. Trong thế kỷ đó, Thụy Điển trải qua các cuộc đấu tranh triều đại giữa các gia tộc Eric và Sverker. Xung đột kết thúc khi một gia tộc thứ ba kết hôn với gia tộc Eric, thành lập triều đại Bjälbo, dần dần củng cố Thụy Điển thành một nhà nước mạnh mẽ hơn. Theo Truyền thuyết về Thánh Erik và Biên niên sử Erik, các vị vua Thụy Điển đã tiến hành một loạt các cuộc Thập tự chinh đến Phần Lan đa thần và bắt đầu xung đột với Rus', những người lúc đó không còn mối liên hệ nào với Thụy Điển. Việc Thụy Điển thuộc địa hóa các khu vực ven biển của Phần Lan bắt đầu vào thế kỷ 12 và 13. Đến thế kỷ 14, việc thuộc địa hóa này trở nên có tổ chức hơn, và đến cuối thế kỷ, một số khu vực ven biển của Phần Lan chủ yếu là người Thụy Điển sinh sống.

Ngoại trừ các tỉnh Scania, Blekinge và Halland ở phía tây nam bán đảo Scandinavia, vốn thuộc Vương quốc Đan Mạch trong giai đoạn này, chế độ phong kiến chưa bao giờ phát triển ở Thụy Điển như ở phần lớn châu Âu. Kết quả là, nông dân phần lớn vẫn là một tầng lớp nông dân tự do trong suốt phần lớn lịch sử Thụy Điển. Chế độ nô lệ, còn được gọi là thralldom, không phổ biến ở Thụy Điển, và thể chế này dần suy yếu do sự lan rộng của Kitô giáo, khó khăn trong việc kiếm nô lệ từ các vùng đất phía đông biển Baltic, và sự phát triển của các thành phố trước thế kỷ 16. Thực tế, cả chế độ nô lệ và chế độ nông奴 đều bị bãi bỏ hoàn toàn theo một sắc lệnh của Vua Magnus Eriksson vào năm 1335. Thụy Điển vẫn là một quốc gia nghèo nàn và kém phát triển về kinh tế, nơi hàng đổi hàng là phương tiện trao đổi chính.

Năm 1319, Thụy Điển và Na Uy được thống nhất trong một liên minh cá nhân dưới thời Vua Magnus Eriksson, cháu trai của Vua Magnus Ladulås của Thụy Điển và Vua Haakon V của Na Uy. Magnus Eriksson cũng cai trị Scania từ năm 1332 đến năm 1360. Vào giữa thế kỷ 14, Thụy Điển bị Cái Chết Đen tấn công. Dân số Thụy Điển và phần lớn châu Âu bị tàn phá. Dân số không đạt được mức trước năm 1348 cho đến đầu thế kỷ 19, với một phần ba dân số chết từ năm 1349 đến 1351. Trong giai đoạn này, các thành phố bắt đầu giành được nhiều quyền hơn và bị ảnh hưởng nặng nề bởi các thương nhân Đức của Liên minh Hanse, đặc biệt hoạt động tại Visby. Năm 1397, Nữ hoàng Margrete I của Đan Mạch (con dâu cũ của Magnus Eriksson) đã thành lập liên minh cá nhân của Thụy Điển, Na Uy và Đan Mạch thông qua Liên minh Kalmar. Tuy nhiên, những người kế vị của Margrete, với trung tâm quyền lực ở Đan Mạch, không thể kiểm soát được giới quý tộc Thụy Điển.

Năm 1520, Vua Christian II của Đan Mạch, người cố gắng khôi phục Liên minh Kalmar bằng vũ lực, đã ra lệnh thảm sát các quý tộc Thụy Điển ở Stockholm, một sự kiện được gọi là "Tắm máu Stockholm". Sự tàn bạo này đã kích động giới quý tộc Thụy Điển nối lại cuộc kháng chiến, và vào ngày 6 tháng 6 năm 1523 (nay được kỷ niệm là Ngày Quốc khánh Thụy Điển), họ đã tôn Gustav Vasa làm vua. Điều này đôi khi được coi là nền tảng của Thụy Điển hiện đại. Ngay sau đó, vị vua mới đã bác bỏ Công giáo và dẫn dắt Thụy Điển vào Cải cách Kháng nghị. Thuật ngữ riksdag_rích-xđag^Swedish lần đầu tiên được sử dụng vào những năm 1540, mặc dù cuộc họp đầu tiên mà đại diện của các nhóm xã hội khác nhau được triệu tập để thảo luận và quyết định các vấn đề ảnh hưởng đến cả nước đã diễn ra sớm nhất là vào năm 1435, tại thị trấn Arboga. Trong các phiên họp Riksdag năm 1527 và 1544, dưới thời Vua Gustav Vasa, đại diện của cả bốn giai cấp (giáo sĩ, quý tộc, thị dân và nông dân) lần đầu tiên được triệu tập tham gia. Chế độ quân chủ trở thành cha truyền con nối vào năm 1544. Khi Gustav Vasa phá vỡ thế độc quyền của Liên minh Hanse, ông được người dân Thụy Điển coi là một anh hùng. Hơn nữa, khi Thụy Điển phát triển, tự giải phóng khỏi Liên minh Hanse và bước vào thời kỳ hoàng kim, việc nông dân theo truyền thống là những người tự do có nghĩa là nhiều lợi ích kinh tế hơn đã chảy về phía họ thay vì rơi vào tay tầng lớp địa chủ phong kiến.

Cuối thế kỷ 16 được đánh dấu bằng một giai đoạn cuối cùng của sự đối đầu giữa những người Công giáo còn lại và các cộng đồng Kháng Cách mới. Năm 1592, cháu trai Công giáo của Gustav Vasa và là vua Ba Lan, Sigismund, lên ngôi vua Thụy Điển. Ông theo đuổi việc củng cố ảnh hưởng của La Mã bằng cách khởi xướng Phản Cải cách và tạo ra một chế độ quân chủ kép tạm thời được gọi là Liên minh Ba Lan-Thụy Điển. Sự cai trị độc đoán của ông, đặc trưng bởi sự không khoan dung đối với những người Kháng Cách, đã châm ngòi cho một cuộc nội chiến khiến Thụy Điển rơi vào cảnh nghèo đói. Để chống lại, chú và người kế vị của Sigismund, Charles Vasa, đã triệu tập Thượng hội đồng Uppsala vào năm 1593, chính thức xác nhận Giáo hội Thụy Điển hiện đại theo thuyết Luther. Sau khi bị phế truất vào năm 1599, Sigismund đã cố gắng giành lại ngai vàng bằng mọi giá, và tình trạng thù địch giữa Ba Lan và Thụy Điển tiếp tục trong một trăm năm tiếp theo.

3.4. Đế quốc Thụy Điển

Thụy Điển nổi lên thành một cường quốc trên lục địa châu Âu dưới triều đại của vua Gustavus Adolphus, chiếm đoạt lãnh thổ từ Nga và Liên bang Ba Lan-Litva trong nhiều cuộc xung đột. Trong Chiến tranh Ba Mươi Năm, Thụy Điển đã chinh phục khoảng một nửa các nhà nước của Đế quốc La Mã Thần thánh và đánh bại quân đội Đế quốc tại Trận Breitenfeld năm 1631. Gustavus Adolphus đã lên kế hoạch trở thành Hoàng đế La Mã Thần thánh mới, cai trị một Scandinavia thống nhất và các nhà nước của Đế quốc La Mã Thần thánh, nhưng ông đã tử trận tại Trận Lützen năm 1632. Sau Trận Nördlingen năm 1634, thất bại quân sự đáng kể duy nhất của Thụy Điển trong cuộc chiến, tình cảm ủng hộ Thụy Điển trong các nhà nước Đức đã phai nhạt. Các tỉnh của Đức này lần lượt tách khỏi quyền lực của Thụy Điển, chỉ còn lại một vài lãnh thổ ở phía bắc Đức: Pomerania Thụy Điển, Bremen-Verden và Wismar. Từ năm 1643 đến 1645, trong những năm cuối của cuộc chiến, Thụy Điển và Đan Mạch-Na Uy đã chiến đấu trong Chiến tranh Torstenson. Kết quả của cuộc xung đột đó và việc kết thúc Chiến tranh Ba Mươi Năm đã giúp thiết lập Thụy Điển thời hậu chiến như một lực lượng lớn ở châu Âu. Hòa ước Westphalia năm 1648 đã trao cho Thụy Điển các lãnh thổ ở phía bắc Đức.

Vào giữa thế kỷ 17, Thụy Điển là quốc gia lớn thứ ba ở châu Âu về diện tích đất liền. Thụy Điển đạt đến lãnh thổ rộng lớn nhất dưới sự cai trị của Charles X sau Hiệp ước Roskilde năm 1658, sau khi Charles X vượt qua các eo biển Đan Mạch. Nền tảng thành công của Thụy Điển trong giai đoạn này được cho là nhờ những thay đổi lớn của Gustav I đối với nền kinh tế Thụy Điển vào thế kỷ 16 và việc ông giới thiệu Đạo Tin Lành. Một phần ba dân số Phần Lan đã chết trong Nạn đói lớn 1695-1697 tàn phá đất nước. Nạn đói cũng tấn công Thụy Điển, giết chết khoảng 10% dân số Thụy Điển.

Vào thế kỷ 17, Thụy Điển tham gia nhiều cuộc chiến tranh, ví dụ như với Ba Lan-Litva, cả hai bên đều tranh giành lãnh thổ của các quốc gia Baltic ngày nay. Chiến tranh Ba Lan-Thụy Điển (1626-1629) kết thúc bằng một thỏa thuận ngừng bắn tại Stary Targ (Thỏa thuận ngừng bắn Altmark) vào ngày 26 tháng 9 năm 1629, có lợi cho người Thụy Điển, theo đó Ba Lan nhượng lại phần lớn Livonia cùng với cảng quan trọng Riga. Người Thụy Điển cũng có quyền đánh thuế thương mại của Ba Lan trên biển Baltic (3,5% giá trị hàng hóa), và giữ quyền kiểm soát nhiều thành phố ở Phổ Hoàng gia và Phổ Công tước (bao gồm Pillau, Memel và Elbląg). Người Thụy Điển sau đó đã tiến hành một loạt các cuộc xâm lược vào Liên bang Ba Lan-Litva, được gọi là Đại hồng thủy. Sau hơn nửa thế kỷ chiến tranh gần như liên tục, nền kinh tế Thụy Điển đã suy yếu. Việc xây dựng lại nền kinh tế và tái trang bị quân đội trở thành nhiệm vụ cả đời của con trai Charles X, Charles XI. Di sản của ông để lại cho con trai mình, vị vua tương lai của Thụy Điển, Charles XII, là một trong những kho vũ khí tốt nhất thế giới, một đội quân thường trực lớn và một hạm đội lớn. Nga, mối đe dọa nghiêm trọng nhất đối với Thụy Điển vào thời điểm này, có một đội quân lớn hơn nhưng lại tụt hậu xa về cả trang bị và huấn luyện.

Sau Trận Narva năm 1700, một trong những trận chiến đầu tiên của Đại chiến Bắc Âu, quân đội Nga bị tàn phá nặng nề đến mức Thụy Điển có cơ hội rộng mở để xâm lược Nga. Tuy nhiên, Charles XII đã không truy đuổi quân đội Nga, thay vào đó quay sang chống lại Ba Lan và đánh bại vua Ba Lan, Augustus II Kẻ Mạnh, và các đồng minh Sachsen của ông tại Trận Kliszów năm 1702. Điều này đã cho Nga thời gian để xây dựng lại và hiện đại hóa quân đội của mình.

Sau thành công trong việc xâm lược Ba Lan, Charles XII quyết định thử xâm lược Nga, nhưng điều này kết thúc bằng một chiến thắng quyết định của Nga tại Trận Poltava năm 1709. Sau một cuộc hành quân dài ngày phải đối mặt với các cuộc đột kích của người Cossack, các kỹ thuật tiêu thổ kháng chiến của Sa hoàng Nga Pyotr Đại đế và mùa đông cực kỳ lạnh giá năm 1709, quân Thụy Điển bị suy yếu với tinh thần tan rã và bị áp đảo về số lượng trước quân đội Nga tại Poltava. Thất bại này đồng nghĩa với sự khởi đầu của sự kết thúc của Đế quốc Thụy Điển. Ngoài ra, dịch hạch hoành hành ở Đông Trung Âu đã tàn phá các lãnh địa của Thụy Điển và lan đến Trung Thụy Điển vào năm 1710. Trở về Thụy Điển vào năm 1715, Charles XII đã phát động hai chiến dịch chống lại Na Uy vào năm 1716 và 1718. Trong nỗ lực thứ hai, ông bị bắn chết trong cuộc bao vây pháo đài Fredriksten. Quân Thụy Điển không bị đánh bại về mặt quân sự tại Fredriksten, nhưng toàn bộ cấu trúc và tổ chức của chiến dịch đã sụp đổ với cái chết của nhà vua. Bị buộc phải nhượng lại các vùng đất rộng lớn trong Hiệp ước Nystad năm 1721, Thụy Điển cũng mất vị thế là một đế quốc và là quốc gia thống trị trên biển Baltic. Với ảnh hưởng đã mất của Thụy Điển, Nga nổi lên như một đế quốc và trở thành một trong những quốc gia thống trị của châu Âu. Khi chiến tranh cuối cùng kết thúc vào năm 1721, Thụy Điển đã mất khoảng 200.000 người, 150.000 người trong số đó đến từ khu vực Thụy Điển ngày nay và 50.000 người từ phần Phần Lan của Thụy Điển.

Quyền hành pháp trong lịch sử được chia sẻ giữa Nhà vua và một Hội đồng Cơ mật quý tộc cho đến năm 1680, sau đó là sự cai trị chuyên quyền của Nhà vua do các giai cấp thường dân của Riksdag khởi xướng. Như một phản ứng đối với thất bại của Đại chiến Bắc Âu, một hệ thống nghị viện đã được giới thiệu vào năm 1719, tiếp theo là ba hình thức khác nhau của chế độ quân chủ lập hiến vào năm 1772, 1789 và 1809, hiến pháp sau cùng đã trao một số quyền tự do dân sự. Ngay trong giai đoạn đầu tiên trong ba giai đoạn đó, 'Kỷ nguyên Tự do' (1719-1772), Riksdag của Thụy Điển đã phát triển thành một Nghị viện rất tích cực, và truyền thống này tiếp tục vào thế kỷ 19, đặt nền móng cho quá trình chuyển đổi sang nền dân chủ hiện đại vào cuối thế kỷ đó.

Vào thế kỷ 18, Thụy Điển không có đủ nguồn lực để duy trì các lãnh thổ của mình bên ngoài Scandinavia, và hầu hết chúng đã bị mất, đỉnh điểm là việc mất miền đông Thụy Điển vào tay Nga năm 1809, trở thành Đại Công quốc Phần Lan tự trị cao trong Đế quốc Nga.

Với mục đích tái lập sự thống trị của Thụy Điển ở Biển Baltic, Thụy Điển đã liên minh chống lại đồng minh và người bảo trợ truyền thống của mình, Pháp, trong Chiến tranh Napoleon. Tuy nhiên, vào năm 1810, một Thống chế Pháp, Jean-Baptiste Bernadotte, đã được chọn làm người kế vị giả định của Charles XIII; vào năm 1818, ông thành lập Nhà Bernadotte, lấy tên hiệu là Charles XIV. Vai trò của Thụy Điển trong Trận Leipzig đã trao cho nước này quyền buộc Đan Mạch-Na Uy, một đồng minh của Pháp, phải nhượng Na Uy cho Vua Thụy Điển vào ngày 14 tháng 1 năm 1814 để đổi lấy các tỉnh phía bắc Đức, tại Hiệp ước Kiel. Những nỗ lực của Na Uy nhằm duy trì vị thế là một quốc gia có chủ quyền đã bị vua Thụy Điển, Charles XIII bác bỏ. Ông đã phát động một chiến dịch quân sự chống lại Na Uy vào ngày 27 tháng 7 năm 1814, kết thúc bằng Công ước Moss, buộc Na Uy phải tham gia một liên minh cá nhân với Thụy Điển dưới vương miện Thụy Điển, kéo dài đến năm 1905. Chiến dịch năm 1814 là lần cuối cùng Thụy Điển tham chiến.

3.5. Lịch sử cận và hiện đại

Lịch sử cận đại và hiện đại của Thụy Điển được đánh dấu bằng những biến đổi chính trị quan trọng sau Chiến tranh Napoleon, quá trình công nghiệp hóa, chính sách trung lập trong hai cuộc chiến tranh thế giới, việc xây dựng nhà nước phúc lợi và những thay đổi chính sách đối ngoại quan trọng gần đây, bao gồm việc gia nhập EU và NATO.

3.5.1. Thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20

Công ty Đông Ấn Thụy Điển bắt đầu hoạt động vào năm 1731. Lựa chọn rõ ràng về cảng nhà là Gothenburg ở bờ biển phía tây của Thụy Điển, cửa sông Göta älv rất rộng và có cảng lớn nhất và tốt nhất của hạt cho các chuyến đi biển xa. Thương mại tiếp tục vào thế kỷ 19, và khiến thị trấn nhỏ này trở thành thành phố thứ hai của Thụy Điển.

Từ năm 1750 đến 1850, dân số Thụy Điển tăng gấp đôi. Theo một số học giả, việc di cư hàng loạt sang Mỹ trở thành cách duy nhất để ngăn chặn nạn đói và nổi dậy; hơn 1% dân số di cư hàng năm trong những năm 1880. Người ta cho rằng từ năm 1850 đến 1910, hơn một triệu người Thụy Điển đã chuyển đến Hoa Kỳ. Tuy nhiên, Thụy Điển vẫn nghèo nàn, duy trì một nền kinh tế gần như hoàn toàn nông nghiệp ngay cả khi các nước Tây Âu bắt đầu công nghiệp hóa.

Mặc dù tốc độ công nghiệp hóa chậm chạp vào thế kỷ 19, nhiều thay đổi quan trọng đã diễn ra trong nền kinh tế nông nghiệp do những đổi mới liên tục và sự tăng trưởng dân số nhanh chóng. Những đổi mới này bao gồm các chương trình bao chiếm đất đai do chính phủ tài trợ, khai thác mạnh mẽ đất nông nghiệp và giới thiệu các loại cây trồng mới như khoai tây. Văn hóa nông nghiệp Thụy Điển bắt đầu đóng một vai trò quan trọng trong chính trị Thụy Điển, điều này vẫn tiếp tục cho đến thời hiện đại với Đảng Nông dân hiện đại (nay gọi là Đảng Trung tâm). Từ năm 1870 đến 1914, Thụy Điển bắt đầu phát triển nền kinh tế công nghiệp hóa tồn tại cho đến ngày nay.

Các phong trào cơ sở mạnh mẽ đã nổi lên ở Thụy Điển trong nửa sau thế kỷ 19 (công đoàn, các nhóm tiết độ và các nhóm tôn giáo độc lập), tạo ra một nền tảng vững chắc cho các nguyên tắc dân chủ. Những phong trào này đã thúc đẩy quá trình chuyển đổi của Thụy Điển sang một nền dân chủ nghị viện hiện đại, đạt được vào thời điểm Chiến tranh thế giới thứ nhất. Khi Cách mạng Công nghiệp tiến triển trong thế kỷ 20, người dân dần chuyển đến các thành phố để làm việc trong các nhà máy và tham gia vào các công đoàn xã hội chủ nghĩa. Một cuộc cách mạng cộng sản đã được tránh khỏi vào năm 1917, sau khi chế độ nghị viện được tái lập, và đất nước được dân chủ hóa.

3.5.3. Thời kỳ hậu chiến và Chiến tranh Lạnh

Thụy Điển chính thức là một quốc gia trung lập và vẫn nằm ngoài NATO và Khối Warszawa trong Chiến tranh Lạnh, nhưng về mặt riêng tư, giới lãnh đạo Thụy Điển có mối quan hệ chặt chẽ với Hoa Kỳ và các chính phủ phương Tây khác. Sau chiến tranh, Thụy Điển đã tận dụng cơ sở công nghiệp còn nguyên vẹn, sự ổn định xã hội và các nguồn tài nguyên thiên nhiên để mở rộng ngành công nghiệp của mình nhằm cung cấp cho việc tái thiết châu Âu. Thụy Điển đã nhận được viện trợ theo Kế hoạch Marshall và tham gia vào OECD. Trong hầu hết thời kỳ hậu chiến, đất nước được cai trị bởi Đảng Dân chủ Xã hội Thụy Điển chủ yếu hợp tác với các công đoàn và ngành công nghiệp. Chính phủ đã tích cực theo đuổi một lĩnh vực sản xuất cạnh tranh quốc tế gồm các tập đoàn lớn.

Thụy Điển là một trong những quốc gia sáng lập Hiệp hội Mậu dịch tự do châu Âu (EFTA). Trong những năm 1960, các nước EFTA thường được gọi là Bảy nước Ngoài, trái ngược với Sáu nước Trong của Cộng đồng Kinh tế châu Âu (EEC) lúc đó.

Giống như nhiều quốc gia công nghiệp hóa, Thụy Điển bước vào giai đoạn suy thoái kinh tế và biến động sau các lệnh cấm vận dầu mỏ năm 1973-74 và 1978-79. Vào những năm 1980, một số ngành công nghiệp chủ chốt của Thụy Điển đã được tái cấu trúc đáng kể. Ngành đóng tàu bị ngừng hoạt động, bột gỗ được tích hợp vào sản xuất giấy hiện đại hóa, ngành thép được tập trung và chuyên môn hóa, và ngành cơ khí được robot hóa. Thứ hạng GDP bình quân đầu người của Thụy Điển đã giảm trong thời gian này.

3.5.4. Lịch sử gần đây

Một bong bóng bất động sản vỡ tung do việc kiểm soát cho vay không đầy đủ kết hợp với suy thoái kinh tế quốc tế và sự thay đổi chính sách từ chống thất nghiệp sang chống lạm phát đã dẫn đến một cuộc khủng hoảng tài chính vào đầu những năm 1990. GDP của Thụy Điển giảm khoảng 5%. Năm 1992, một cuộc khủng hoảng tiền tệ đã khiến ngân hàng trung ương phải tăng lãi suất lên 500% trong một thời gian ngắn.

Phản ứng của chính phủ là cắt giảm chi tiêu và tiến hành nhiều cải cách để cải thiện khả năng cạnh tranh của Thụy Điển, trong đó có việc giảm nhà nước phúc lợi và tư nhân hóa các dịch vụ và hàng hóa công. Một cuộc trưng cầu dân ý đã được thông qua với 52,3% ủng hộ việc gia nhập EU vào ngày 13 tháng 11 năm 1994. Thụy Điển gia nhập Liên minh châu Âu vào ngày 1 tháng 1 năm 1995. Trong một cuộc trưng cầu dân ý năm 2003, cử tri Thụy Điển đã bỏ phiếu chống việc gia nhập đồng Euro. Thụy Điển giữ chức chủ tịch Liên minh châu Âu từ ngày 1 tháng 7 đến ngày 31 tháng 12 năm 2009.

Vào ngày 28 tháng 9 năm 1994, phà MS Estonia bị chìm khi đang vượt biển Baltic, trên đường từ Tallinn, Estonia, đến Stockholm, Thụy Điển. Thảm họa đã cướp đi sinh mạng của 852 người (501 người trong số đó là người Thụy Điển), trở thành một trong những thảm họa hàng hải tồi tệ nhất thế kỷ 20.

Cho đến năm 2022, Thụy Điển nhìn chung vẫn duy trì chính sách không liên kết quân sự, mặc dù nước này đã tham gia một số cuộc tập trận quân sự chung với Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và một số quốc gia khác, đã đóng quân dưới sự chỉ huy của NATO tại Afghanistan, tham gia các hoạt động gìn giữ hòa bình do EU tài trợ tại Kosovo, Bosna và Hercegovina, và Síp, đồng thời giúp thực thi một vùng cấm bay do Liên Hợp Quốc ủy nhiệm trên bầu trời Libya trong Mùa xuân Ả Rập. Ngoài ra, đã có sự hợp tác sâu rộng với các quốc gia châu Âu khác trong lĩnh vực công nghệ quốc phòng và công nghiệp quốc phòng; một số vũ khí do Thụy Điển sản xuất đã được quân đội Liên minh sử dụng tại Iraq. Để đối phó với cuộc xâm lược Ukraina của Nga năm 2022, Thụy Điển đã tiến hành các thủ tục chính thức để gia nhập NATO, cùng với Phần Lan. Sau nhiều tháng trì hoãn do sự phản đối của Thổ Nhĩ Kỳ và Hungary, Thụy Điển đã trở thành thành viên NATO vào ngày 7 tháng 3 năm 2024.

Trong những thập kỷ gần đây, Thụy Điển đã trở thành một quốc gia đa dạng văn hóa hơn do tình trạng nhập cư đáng kể; vào năm 2013, ước tính 15% dân số là người nước ngoài sinh ra, và thêm 5% dân số là con cái của hai cha mẹ nhập cư. Dòng người nhập cư đã mang lại những thách thức xã hội mới. Các vụ bạo lực đã thỉnh thoảng xảy ra bao gồm cả cuộc bạo loạn Stockholm năm 2013. Để đối phó với những sự kiện bạo lực này, đảng đối lập chống nhập cư, Đảng Dân chủ Thụy Điển, đã thúc đẩy các chính sách chống nhập cư của mình, trong khi phe đối lập cánh tả đổ lỗi cho sự bất bình đẳng ngày càng tăng do các chính sách kinh tế xã hội của chính phủ trung hữu.

Thụy Điển bị ảnh hưởng nặng nề bởi cuộc khủng hoảng di cư châu Âu năm 2015, cuối cùng buộc chính phủ phải thắt chặt các quy định nhập cảnh vào nước này. Một số hạn chế về tị nạn sau đó đã được nới lỏng trở lại.

Vào ngày 30 tháng 11 năm 2021, Magdalena Andersson trở thành nữ thủ tướng đầu tiên của Thụy Điển. Cuộc tổng tuyển cử tháng 9 năm 2022 kết thúc với chiến thắng sít sao cho khối các đảng cánh hữu. Vào ngày 18 tháng 10 năm 2022, Ulf Kristersson thuộc Đảng Ôn hòa trở thành Thủ tướng mới.

4.1. Khí hậu

Hầu hết Thụy Điển có khí hậu ôn hòa, mặc dù nằm ở vĩ độ bắc, với bốn mùa rõ rệt và nhiệt độ ôn hòa quanh năm. Mùa đông ở cực nam thường yếu và chỉ biểu hiện qua một số giai đoạn ngắn có tuyết và nhiệt độ dưới không; mùa thu có thể chuyển sang mùa xuân ở đó mà không có một giai đoạn mùa đông rõ rệt. Các vùng phía bắc của đất nước có khí hậu cận Bắc Cực trong khi các vùng trung tâm có khí hậu lục địa ẩm. Vùng ven biển phía nam có thể được xác định là có khí hậu lục địa ẩm sử dụng đường đẳng nhiệt 0 °C, hoặc khí hậu đại dương sử dụng đường đẳng nhiệt -3 °C.

Do sự điều hòa của biển tăng lên ở bán đảo phía nam, sự khác biệt về nhiệt độ mùa hè giữa các đường bờ biển của vùng cực nam và cực bắc là khoảng 2 °C vào mùa hè và 10 °C vào mùa đông. Sự khác biệt này càng lớn hơn khi so sánh các khu vực ở nội địa phía bắc, nơi chênh lệch nhiệt độ mùa đông ở cực bắc là khoảng 15 °C trên cả nước. Mùa hè ấm nhất thường xảy ra ở Thung lũng Mälaren quanh Stockholm do khối đất liền rộng lớn che chắn bờ biển đông trung bộ khỏi các hệ thống áp thấp Đại Tây Dương vào tháng Bảy. Nhiệt độ cao ban ngày ở các trung tâm hành chính của Thụy Điển dao động từ 19 °C đến 24 °C vào tháng Bảy và từ -9 °C đến 3 °C vào tháng Một. Nhiệt độ lạnh hơn bị ảnh hưởng bởi độ cao lớn hơn ở nội địa phía bắc. Ở mực nước biển, nhiệt độ cao trung bình lạnh nhất dao động từ 21 °C đến -6 °C. Do mùa hè ôn hòa, vùng Bắc Cực của Norrbotten có một số vùng nông nghiệp ở cực bắc nhất thế giới.

Thụy Điển ấm hơn và khô hơn nhiều so với các nơi khác ở cùng vĩ độ, và thậm chí ở xa hơn một chút về phía nam, chủ yếu là do sự kết hợp của Dòng Vịnh và gió tây nói chung, gây ra bởi hướng quay của Trái Đất. Do vĩ độ cao của Thụy Điển, thời gian ban ngày thay đổi rất nhiều. Phía bắc Vòng Bắc Cực, mặt trời không bao giờ lặn trong một phần của mỗi mùa hè, và nó không bao giờ mọc trong một phần của mỗi mùa đông. Tại thủ đô Stockholm, ban ngày kéo dài hơn 18 giờ vào cuối tháng Sáu nhưng chỉ khoảng 6 giờ vào cuối tháng Mười Hai. Thụy Điển nhận được từ 1.100 đến 1.900 giờ nắng hàng năm.

Nhiệt độ cao nhất từng được ghi nhận ở Thụy Điển là 38 abbr=on ở Målilla vào năm 1947, trong khi nhiệt độ lạnh nhất từng được ghi nhận là -52.6 abbr=on ở Vuoggatjålme vào ngày 2 tháng 2 năm 1966.

Trung bình, hầu hết Thụy Điển nhận được từ 500 abbr=on đến 800 abbr=on mưa mỗi năm, làm cho nó khô hơn đáng kể so với trung bình toàn cầu. Phần tây nam của đất nước nhận được nhiều mưa hơn, từ 1.00 K abbr=on đến 1.20 K abbr=on, và một số khu vực miền núi ở phía bắc được ước tính nhận được tới 2.00 K abbr=on. Mặc dù ở các vị trí phía bắc, miền nam và trung tâm Thụy Điển có thể hầu như không có tuyết trong một số mùa đông. Hầu hết Thụy Điển nằm trong bóng mưa của Dãy núi Scandinavia qua Na Uy và tây bắc Thụy Điển. Dự đoán rằng khi Biển Barents ít đóng băng hơn trong những mùa đông tới, do đó trở nên "Đại Tây Dương hóa", sự bốc hơi bổ sung sẽ làm tăng lượng tuyết rơi trong tương lai ở Thụy Điển và phần lớn lục địa châu Âu.

4.2. Thảm thực vật

Thụy Điển có khoảng cách đáng kể từ nam ra bắc, gây ra sự khác biệt lớn về khí hậu, đặc biệt là trong mùa đông. Vấn đề liên quan về độ dài và cường độ của bốn mùa đóng vai trò trong việc quyết định những loài thực vật nào có thể phát triển tự nhiên ở các địa điểm khác nhau. Thụy Điển được chia thành năm đới thực vật chính. Đó là:

• Đới rừng lá rộng phía Nam
• Đới rừng lá kim phía Nam
• Đới rừng lá kim phía Bắc, hay Taiga
• Đới bạch dương núi cao
• Đới núi trọc

Đới rừng lá rộng phía Nam, còn được gọi là vùng nemoral, là một phần của một đới thực vật lớn hơn bao gồm cả Đan Mạch và phần lớn Trung Âu. Nó đã trở thành các khu vực nông nghiệp ở một mức độ khá lớn, nhưng các khu rừng lớn và nhỏ vẫn còn tồn tại. Khu vực này được đặc trưng bởi sự phong phú về cây cối và cây bụi. Sồi là cây chiếm ưu thế nhất, nhưng dẻ gai cũng có thể tạo thành các khu rừng nhỏ hơn. Du từng hình thành rừng, nhưng đã bị suy giảm nghiêm trọng do bệnh cây du Hà Lan. Các loại cây và cây bụi quan trọng khác trong vùng này bao gồm cáng lò, cơm cháy, phỉ, kim ngân hoa, đoạn (vôi), dâu trục, thanh tùng, táo gai, tầm gai, dương rung, thanh lương trà, whitebeam Thụy Điển, bách xù, nhựa ruồi, dây thường xuân, sơn thù du, liễu dê, thông rụng lá, anh đào dại, anh đào dại, phong, tần bì, tống quán sủi dọc theo các con lạch, và ở đất cát thì bạch dương cạnh tranh với thông. Vân sam không phải là loài bản địa nhưng từ khoảng năm 1870 đến 1980, các khu vực rộng lớn đã được trồng bằng loài cây này. Trong 40-50 năm qua, các khu vực trồng vân sam trước đây đã được trồng lại bằng rừng lá rộng.

Đới rừng lá kim phía Nam, còn được gọi là vùng boreo-nemoral, được giới hạn bởi giới hạn tự nhiên phía bắc của sồi (limes norrlandicus) và giới hạn tự nhiên phía nam của vân sam, nằm giữa đới lá rộng phía nam và taiga xa hơn về phía bắc. Ở các phần phía nam của đới này, các loài cây lá kim được tìm thấy, chủ yếu là vân sam và thông, xen kẽ với các loại cây lá rộng khác nhau. Bạch dương mọc gần như ở khắp mọi nơi. Ranh giới phía bắc của sồi cắt ngang qua đới này. Mặc dù trong khu vực tự nhiên của nó, vân sam trồng cũng phổ biến, và những khu rừng như vậy rất rậm rạp, vì cây vân sam có thể mọc rất dày đặc, đặc biệt là ở các khu vực phía nam của đới thực vật này.

Đới rừng lá kim phía Bắc hay Taiga bắt đầu từ phía bắc ranh giới tự nhiên của sồi. Trong số các loài cây lá rộng, bạch dương là loài duy nhất có ý nghĩa. Thông và vân sam chiếm ưu thế, nhưng các khu rừng ngày càng thưa thớt hơn khi đi xa hơn về phía bắc. Ở cực bắc, khó có thể nói rằng cây cối tạo thành rừng thực sự do khoảng cách lớn giữa các cây.

Đới bạch dương núi cao, ở dãy núi Scandinavia, tùy thuộc vào cả vĩ độ và độ cao, là một khu vực mà chỉ một loại bạch dương nhỏ hơn (Betula pubescens hoặc B.tortuosa) có thể phát triển. Nơi đới thực vật này kết thúc, không có cây nào mọc cả: đới núi trọc.

Thụy Điển có điểm trung bình Chỉ số toàn vẹn cảnh quan rừng năm 2019 là 5,35/10, xếp thứ 103 trên toàn cầu trong số 172 quốc gia. Thụy Điển được xếp hạng thứ sáu trong Chỉ số Hiệu suất Môi trường năm 2024. Chỉ số này kết hợp nhiều chỉ số khác nhau xung quanh các vấn đề đã biết trên toàn thế giới và đo lường mức độ phù hợp của chúng giữa các quốc gia theo thang điểm. Thụy Điển đạt điểm cao trong các thông số như ô nhiễm không khí, chất lượng không khí, quản lý chất thải, vệ sinh và nước uống, v.v.

5.1. Hệ thống hiến pháp và chính phủ

Thụy Điển có bốn đạo luật cơ bản (grundlagar_{grunn-la-ga-r}^Swedish) cùng nhau tạo thành Hiến pháp: Văn kiện Chính phủ (Regeringsformen_{re-ye-ring-sfo-men}^Swedish), Đạo luật Kế vị (Successionsordningen_{súc-sê-khôn-sô-đning-en}^Swedish), Đạo luật Tự do Báo chí (Tryckfrihetsförordningen_{tryk-fri-hết-sfo-đning-en}^Swedish), và Đạo luật Cơ bản về Tự do Ngôn luận (Yttrandefrihetsgrundlagen_{ýt-tran-đê-fri-hết-grunn-la-gen}^Swedish).

Khu vực công ở Thụy Điển được chia thành hai phần: pháp nhân được gọi là Nhà nước (staten_sta-ten^Swedish) và chính quyền địa phương: chính quyền địa phương bao gồm Hội đồng Vùng (regioner_{rê-gi-ô-ner}^Swedish) (được đổi tên từ hội đồng hạt (landsting) vào năm 2020) và Đô thị tự trị địa phương (kommuner_kôm-mu-ner^Swedish). Chính quyền địa phương, chứ không phải Nhà nước, chiếm phần lớn hơn trong khu vực công ở Thụy Điển. Hội đồng Vùng và Đô thị tự trị độc lập với nhau, Hội đồng Vùng chỉ đơn thuần bao phủ một khu vực địa lý lớn hơn Đô thị tự trị. Chính quyền địa phương có quyền tự quản, theo quy định của Hiến pháp, và có cơ sở thuế riêng. Mặc dù có quyền tự quản, chính quyền địa phương trên thực tế vẫn phụ thuộc vào Nhà nước, vì các thông số về trách nhiệm và phạm vi quyền hạn của họ được quy định trong Đạo luật Chính quyền Địa phương (Kommunallagen_{kôm-mu-nal-la-gen}^Swedish) do Riksdag thông qua.

Thụy Điển là một quân chủ lập hiến, và Vua Carl XVI Gustaf là nguyên thủ quốc gia, nhưng vai trò của nhà vua bị giới hạn trong các chức năng nghi lễ và đại diện. Theo các quy định của Văn kiện Chính phủ năm 1974, Nhà vua không có bất kỳ quyền lực chính trị chính thức nào. Nhà vua khai mạc phiên họp Riksdag hàng năm, chủ trì Hội đồng Đặc biệt trong quá trình thay đổi Chính phủ, tổ chức các Hội đồng Thông tin thường kỳ với Thủ tướng và Chính phủ, chủ trì các cuộc họp của Hội đồng Tư vấn Đối ngoại (Utrikesnämnden_{u-tri-kes-nem-den}^Swedish), và nhận Quốc thư của các đại sứ nước ngoài tại Thụy Điển và ký các quốc thư của các đại sứ Thụy Điển được cử đi nước ngoài. Ngoài ra, Nhà vua thực hiện các chuyến thăm cấp nhà nước ra nước ngoài và tiếp đón các chuyến thăm đến.

Quyền lập pháp thuộc về Riksdag đơn viện với 349 thành viên. Các cuộc tổng tuyển cử được tổ chức bốn năm một lần. Việc xây dựng luật pháp có thể được khởi xướng bởi Chính phủ hoặc bởi các thành viên của Riksdag. Các thành viên được bầu trên cơ sở đại diện tỷ lệ cho một nhiệm kỳ bốn năm. Hoạt động nội bộ của Riksdag, ngoài Văn kiện Chính phủ, được quy định bởi Đạo luật Riksdag (Riksdagsordningen_{rik-sđác-sô-đning-en}^Swedish). Các đạo luật cơ bản chỉ có thể được thay đổi bởi Riksdag; chỉ cần đa số tuyệt đối với hai cuộc bỏ phiếu riêng biệt, cách nhau bởi một cuộc tổng tuyển cử, là đủ.

Chính phủ (Regeringen_{re-ye-ring-en}^Swedish) hoạt động như một cơ quan tập thể với trách nhiệm tập thể và bao gồm Thủ tướng-do Chủ tịch Riksdag đề cử và được bầu bằng một cuộc bỏ phiếu tại Riksdag-và các bộ trưởng nội các khác (Statsråd_stats-rốt^Swedish), được bổ nhiệm và miễn nhiệm theo quyết định duy nhất của Thủ tướng. Chính phủ là cơ quan hành pháp tối cao và chịu trách nhiệm về các hành động của mình trước Riksdag.

Hầu hết các cơ quan hành chính Nhà nước (statliga förvaltningsmyndigheter_{sta-tli-ga fo-valt-ning-smin-đi-hê-ter}^Swedish) báo cáo cho Chính phủ. Một đặc điểm độc đáo của hành chính Nhà nước Thụy Điển là các bộ trưởng nội các cá nhân không chịu bất kỳ trách nhiệm cá nhân nào của bộ trưởng đối với hoạt động của các cơ quan trong danh mục đầu tư của họ; vì các tổng giám đốc và những người đứng đầu các cơ quan chính phủ khác báo cáo trực tiếp cho Chính phủ nói chung; và các bộ trưởng cá nhân bị cấm can thiệp; do đó, nguồn gốc của thuật ngữ miệt thị trong ngôn ngữ chính trị Thụy Điển là ministerstyre (tiếng Anh: "ministerial rule" - sự cai trị của bộ trưởng) trong các vấn đề sẽ được xử lý bởi các cơ quan riêng lẻ, trừ khi có quy định cụ thể khác trong luật.

Ngành Tư pháp độc lập với Riksdag, Chính phủ và các cơ quan hành chính Nhà nước khác. Vai trò của xem xét tư pháp đối với luật pháp không được các tòa án thực hiện; thay vào đó, Hội đồng Lập pháp đưa ra các ý kiến không ràng buộc về tính hợp pháp. Không có stare decisis (tiền lệ ràng buộc) ở chỗ các tòa án không bị ràng buộc bởi tiền lệ, mặc dù nó có ảnh hưởng.

5.2. Các đảng phái và bầu cử

Trong hơn 50 năm, Thụy Điển đã có năm đảng liên tục nhận đủ phiếu bầu để giành được ghế trong Riksdag-Đảng Dân chủ Xã hội, Đảng Ôn hòa, Đảng Trung tâm, Đảng Nhân dân Tự do và Đảng Cánh tả-trước khi Đảng Xanh trở thành đảng thứ sáu trong cuộc bầu cử năm 1988. Trong cuộc bầu cử năm 1991, trong khi Đảng Xanh mất ghế, hai đảng mới lần đầu tiên giành được ghế: Đảng Dân chủ Thiên chúa giáo và Dân chủ Mới. Mãi cho đến cuộc bầu cử năm 2010, một đảng thứ tám, Đảng Dân chủ Thụy Điển, mới giành được ghế trong Riksdag. Trong các cuộc bầu cử vào Nghị viện châu Âu, các đảng không vượt qua được ngưỡng của Riksdag đã giành được đại diện tại đó: Danh sách Tháng Sáu (2004-2009), Đảng Cướp biển (2009-2014), và Sáng kiến Nữ quyền (2014-2019).

Tỷ lệ cử tri đi bầu ở Thụy Điển luôn cao so với tiêu chuẩn quốc tế. Mặc dù đã giảm trong những thập kỷ gần đây, các cuộc bầu cử mới nhất đã chứng kiến sự gia tăng tỷ lệ cử tri đi bầu (80,11% năm 2002, 81,99% năm 2006, 84,63% năm 2010, 85,81% năm 2014) và 87,18% năm 2018. Các chính trị gia Thụy Điển được hưởng mức độ tin cậy cao từ người dân trong những năm 1960. Tuy nhiên, mức độ tin cậy đó đã giảm dần kể từ đó, và hiện đang ở mức thấp hơn đáng kể so với các nước láng giềng Scandinavia.

5.3. Phân chia hành chính

Thụy Điển là một nhà nước đơn nhất được chia thành 21 vùng (regioner_{rê-gi-ô-ner}^Swedish) và 290 đô thị tự trị (kommuner_kôm-mu-ner^Swedish). Mỗi vùng tương ứng với một hạt (län_len^Swedish) với một số đô thị tự trị cho mỗi hạt. Các vùng và đô thị tự trị đều là chính quyền địa phương nhưng có vai trò và trách nhiệm riêng biệt. Chăm sóc sức khỏe, giao thông công cộng và một số tổ chức văn hóa nhất định do các hội đồng vùng quản lý. Trường mầm non, giáo dục tiểu học và trung học, tiện ích nước công cộng, xử lý rác thải, chăm sóc người cao tuổi và dịch vụ cứu hộ do các đô thị tự trị quản lý. Gotland là một trường hợp đặc biệt là một vùng chỉ có một đô thị tự trị và các chức năng của vùng và đô thị tự trị được thực hiện bởi cùng một tổ chức.

Chính quyền đô thị tự trị và vùng ở Thụy Điển tương tự như chính quyền ủy ban thành phố và chính quyền hội đồng kiểu nội các. Cả hai cấp đều có các hội đồng lập pháp (hội đồng đô thị tự trị và hội đồng vùng gồm từ 31 đến 101 thành viên (luôn là một số lẻ)) được bầu từ danh sách đảng theo tỷ lệ đại diện trong cuộc tổng tuyển cử được tổ chức bốn năm một lần cùng với các cuộc bầu cử quốc hội quốc gia.

Các đô thị tự trị cũng được chia thành tổng cộng 2.512 giáo xứ (församlingar_{fo-sam-ling-ar}^Swedish). Những đơn vị này không có trách nhiệm chính trị chính thức nhưng là các phân khu truyền thống của Giáo hội Thụy Điển và vẫn có một số tầm quan trọng như các quận điều tra dân số.

Chính phủ trung ương Thụy Điển có 21 Ban Hành chính Hạt (länsstyrelser_{len-sty-rel-ser}^Swedish), chịu trách nhiệm quản lý nhà nước cấp vùng không được giao cho các cơ quan chính phủ hoặc chính quyền địa phương khác. Mỗi ban hành chính hạt do một Thống đốc Hạt (landshövding_{lanđ-hơv-đing}^Swedish) lãnh đạo, được bổ nhiệm với nhiệm kỳ sáu năm. Danh sách những người tiền nhiệm giữ chức vụ này tại các hạt, trong hầu hết các trường hợp, kéo dài từ năm 1634 khi các hạt được thành lập bởi Đại Chưởng ấn Bá tước Axel Oxenstierna. Trách nhiệm chính của Ban Hành chính Hạt là điều phối sự phát triển của hạt phù hợp với các mục tiêu do Riksdag và Chính phủ đặt ra.

Mã ISO 3166-2	Cờ	Huy hiệu	Tên	Thủ phủ	Thống đốc	Diện tích (km2)
SE-AB			Stockholm	Stockholm	Sven-Erik Österberg	6.519,3
SE-AC			Västerbotten	Umeå	Magdalena Andersson	55.186,2
SE-BD			Norrbotten	Luleå	Björn O. Nilsson	98.244,8
SE-C			Uppsala	Uppsala	Göran Enander	8.207,2
SE-D			Södermanland	Nyköping	Beatrice Ask	6.102,3
SE-E			Östergötland	Linköping	Carl Fredrik Graf	10.602,0
SE-F			Jönköping	Jönköping	Helena Jonsson	10.495,1
SE-G			Kronoberg	Växjö	Ingrid Burman	8.466,0
SE-H			Kalmar	Kalmar	Thomas Carlzon	11.217,8
SE-I			Gotland	Visby	Anders Flanking	3.151,4
SE-K			Blekinge	Karlskrona	Sten Nordins	2.946,4
SE-M			Skåne	Malmö, Kristianstad	Anneli Hulthén	11.034,5
SE-N			Halland	Halmstad	Lena Sommestad	5.460,7
SE-O			Västra Götaland	Gothenburg, Vänersborg	Anders Danielsson	23.948,8
SE-S			Värmland	Karlstad	Johan Blom (quyền)	17.591,0
SE-T			Örebro	Örebro	Maria Larsson	8.545,6
SE-U			Västmanland	Västerås	Minoo Akhtarzand	5.145,8
SE-W			Dalarna	Falun	Ylva Thörn	28.188,8
SE-X			Gävleborg	Gävle	Per Bill	18.198,9
SE-Y			Västernorrland	Härnösand	Berit Högman	21.683,8
SE-Z			Jämtland	Östersund	Jöran Hägglund	49.341,2

Có những phân chia lịch sử cũ hơn, chủ yếu là hai mươi lăm tỉnh và ba vùng đất, vẫn giữ được ý nghĩa văn hóa.

5.4. Hệ thống tư pháp

Các tòa án được chia thành hai hệ thống song song và riêng biệt: Tòa án phổ thông (allmänna domstolar_{al-men-na đôm-stu-lar}^Swedish) xét xử các vụ án hình sự và dân sự, và tòa án hành chính phổ thông (allmänna förvaltningsdomstolar_{al-men-na fo-valt-ning-sđôm-stu-lar}^Swedish) xét xử các vụ án liên quan đến tranh chấp giữa cá nhân và chính quyền. Mỗi hệ thống này có ba cấp, trong đó tòa án cấp cao nhất của hệ thống tương ứng thường chỉ xét xử các vụ án có thể trở thành tiền lệ. Cũng có một số tòa án đặc biệt, xét xử một tập hợp các vụ án hẹp hơn, theo quy định của pháp luật. Mặc dù độc lập trong các phán quyết của mình, một số tòa án này hoạt động như các bộ phận trong các tòa án phổ thông hoặc tòa án hành chính phổ thông.

Tòa án Tối cao Thụy Điển (Högsta domstolen_{hơg-sta đôm-stu-len}^Swedish) là cấp xét xử thứ ba và cuối cùng trong tất cả các vụ án dân sự và hình sự ở Thụy Điển. Tòa án Tối cao bao gồm 16 Thẩm phán (justitieråd_{yus-ti-tsi-ê-rốt}^Swedish), do Chính phủ bổ nhiệm, nhưng tòa án với tư cách là một thể chế độc lập với Riksdag, và Chính phủ không thể can thiệp vào các quyết định của tòa án.

Theo một cuộc khảo sát nạn nhân với 1.201 người dân vào năm 2005, Thụy Điển có tỷ lệ tội phạm trên trung bình so với các nước EU khác. Thụy Điển có mức độ tấn công, tấn công tình dục, tội phạm thù hận và gian lận người tiêu dùng cao hoặc trên trung bình. Thụy Điển có mức độ trộm cắp, trộm xe và các vấn đề ma túy thấp. Việc đòi hối lộ rất hiếm. Một báo cáo tin tức vào giữa tháng 11 năm 2013 thông báo rằng bốn nhà tù ở Thụy Điển đã bị đóng cửa trong năm do số lượng tù nhân giảm đáng kể, với số lượng tù nhân ở Thụy Điển giảm khoảng 1% mỗi năm kể từ năm 2004.

5.5. Quan hệ đối ngoại

Trong suốt thế kỷ 20, chính sách đối ngoại của Thụy Điển dựa trên nguyên tắc không liên kết trong thời bình và trung lập trong thời chiến. Chính phủ Thụy Điển theo đuổi một đường lối độc lập không liên kết trong thời bình để có thể duy trì sự trung lập trong trường hợp chiến tranh.

Trong giai đoạn đầu Chiến tranh Lạnh, Thụy Điển kết hợp chính sách không liên kết và vai trò quốc tế kín đáo với một chính sách an ninh dựa trên quốc phòng mạnh mẽ. Chức năng của quân đội Thụy Điển là răn đe các cuộc tấn công. Bắt đầu từ cuối những năm 1960, Thụy Điển cố gắng đóng một vai trò quan trọng và độc lập hơn trong quan hệ quốc tế. Nước này tham gia đáng kể vào các nỗ lực hòa bình quốc tế, đặc biệt thông qua Liên Hợp Quốc, và hỗ trợ Thế giới thứ ba. Sau vụ ám sát Olof Palme năm 1986 và sự kết thúc của Chiến tranh Lạnh, Thụy Điển đã áp dụng một cách tiếp cận chính sách đối ngoại truyền thống hơn. Tuy nhiên, đất nước vẫn tích cực tham gia các nhiệm vụ gìn giữ hòa bình và duy trì một ngân sách viện trợ nước ngoài đáng kể.

Từ năm 1995, Thụy Điển là thành viên của Liên minh châu Âu, và do tình hình an ninh thế giới mới, học thuyết chính sách đối ngoại của đất nước đã được sửa đổi một phần, với việc Thụy Điển đóng vai trò tích cực hơn trong hợp tác an ninh châu Âu. Năm 2022, để đối phó với cuộc xâm lược Ukraina của Nga, Thụy Điển đã chính thức xin gia nhập liên minh NATO. Thụy Điển chính thức trở thành thành viên của NATO vào năm 2024.

Trong quan hệ quốc tế, Thụy Điển luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của nhân quyền, dân chủ và pháp quyền. Nước này thường xuyên lên tiếng về các vấn đề nhân quyền toàn cầu và tích cực tham gia vào các nỗ lực thúc đẩy dân chủ và pháp quyền ở các quốc gia khác. Tuy nhiên, các quyết định chính sách đối ngoại đôi khi cũng gây tranh cãi, đặc biệt là khi liên quan đến việc cân bằng giữa các giá trị nhân đạo và lợi ích quốc gia hoặc các cam kết quốc tế. Ví dụ, quyết định gia nhập NATO đã làm dấy lên các cuộc tranh luận trong nước về việc từ bỏ chính sách trung lập truyền thống. Mặc dù vậy, đa số người dân và các đảng phái chính trị lớn đều ủng hộ động thái này như một biện pháp cần thiết để đảm bảo an ninh quốc gia trong bối cảnh địa chính trị thay đổi.

5.6. Quân sự

Luật pháp được thực thi ở Thụy Điển bởi một số cơ quan chính phủ. Cảnh sát Thụy Điển là một Cơ quan Chính phủ liên quan đến các vấn đề cảnh sát. Lực lượng Đặc nhiệm Quốc gia là một đơn vị SWAT quốc gia thuộc lực lượng cảnh sát. Trách nhiệm của Cơ quan An ninh Thụy Điển là phản gián, các hoạt động chống khủng bố, bảo vệ hiến pháp và bảo vệ các đối tượng và con người nhạy cảm.

Försvarsmakten_{Phơ-xva-smác-tən}^Swedish (Lực lượng Vũ trang Thụy Điển) là một cơ quan chính phủ báo cáo cho Bộ Quốc phòng Thụy Điển và chịu trách nhiệm về hoạt động thời bình của các lực lượng vũ trang Thụy Điển. Nhiệm vụ chính của cơ quan là huấn luyện và triển khai các lực lượng gìn giữ hòa bình ở nước ngoài, đồng thời duy trì khả năng lâu dài để tập trung lại vào việc bảo vệ Thụy Điển trong trường hợp chiến tranh. Các lực lượng vũ trang được chia thành Lục quân, Không quân và Hải quân. Người đứng đầu các lực lượng vũ trang là Tổng tư lệnh (Överbefälhavaren_{Ớ-vơ-bê-phal-ha-va-rən}^Swedish, ÖB), sĩ quan cấp cao nhất trong nước. Cho đến năm 1974, Nhà vua trên danh nghĩa là Tổng tư lệnh, nhưng trên thực tế, trong suốt thế kỷ 20, người ta hiểu rõ rằng nhà vua sẽ không có vai trò tích cực nào với tư cách là một nhà lãnh đạo quân sự.

Cho đến khi Chiến tranh Lạnh kết thúc, gần như tất cả nam giới đến tuổi nghĩa vụ quân sự đều bị nhập ngũ. Trong những năm gần đây, số lượng nam giới nhập ngũ đã giảm đáng kể, trong khi số lượng nữ tình nguyện viên tăng nhẹ. Việc tuyển quân nói chung đã chuyển sang tìm kiếm những tân binh có động lực nhất. Theo luật, tất cả binh lính phục vụ ở nước ngoài phải là tình nguyện viên. Vào ngày 1 tháng 7 năm 2010, Thụy Điển đã chấm dứt chế độ quân dịch thường lệ, chuyển sang một lực lượng hoàn toàn tự nguyện trừ khi có yêu cầu khác về khả năng sẵn sàng quốc phòng. Tổng lực lượng tập hợp sẽ bao gồm khoảng 60.000 quân nhân. Con số này so với những năm 1980, trước khi Liên Xô sụp đổ, khi Thụy Điển có thể tập hợp tới 1.000.000 quân nhân.

Tuy nhiên, vào ngày 11 tháng 12 năm 2014, do căng thẳng ở khu vực Baltic, Chính phủ Thụy Điển đã khôi phục một phần hệ thống quân dịch Thụy Điển, huấn luyện bồi dưỡng. Vào ngày 2 tháng 3 năm 2017, chính phủ quyết định khôi phục phần còn lại của hệ thống quân dịch Thụy Điển, huấn luyện quân sự cơ bản. Các tân binh đầu tiên bắt đầu huấn luyện vào năm 2018. Vì luật hiện nay là trung lập về giới, cả nam và nữ đều có thể phải phục vụ.

Thụy Điển đã quyết định không ký hiệp ước của Liên Hợp Quốc về Cấm Vũ khí Hạt nhân. Các đơn vị Thụy Điển đã tham gia các hoạt động gìn giữ hòa bình tại Cộng hòa Dân chủ Congo, Síp, Bosnia và Herzegovina, Kosovo, Liberia, Liban, Afghanistan và Chad. Sau khi gia nhập NATO, chiến lược phòng thủ của Thụy Điển tập trung vào việc đóng góp vào khả năng phòng thủ tập thể của liên minh, đồng thời duy trì năng lực quốc phòng quốc gia mạnh mẽ.

6.1. Các ngành công nghiệp và doanh nghiệp chủ yếu

Các ngành công nghiệp cốt lõi của Thụy Điển bao gồm sản xuất, kỹ thuật, truyền thông, ô tô, dược phẩm.

• Sản xuất và Kỹ thuật: Đây là xương sống của nền kinh tế Thụy Điển. Các công ty như Volvo (ô tô, xe tải, thiết bị xây dựng), Scania (xe tải và xe buýt), Saab (hàng không và quốc phòng, trước đây là ô tô), SKF (vòng bi), Atlas Copco (thiết bị công nghiệp), Sandvik (công cụ và vật liệu công nghệ cao), và Ericsson (viễn thông) là những tên tuổi lớn trên toàn cầu. Ngành này chú trọng đổi mới, chất lượng và hiệu quả. Các chính sách lao động thường mạnh mẽ, với sự tham gia tích cực của công đoàn trong việc đảm bảo quyền lợi người lao động và điều kiện làm việc an toàn. Nhiều công ty Thụy Điển cũng tiên phong trong các sáng kiến về trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp (CSR).

• Công nghệ thông tin và Truyền thông (ICT): Thụy Điển là một trung tâm công nghệ quan trọng, đặc biệt trong lĩnh vực ICT. Ngoài Ericsson, các công ty như Spotify (dịch vụ phát nhạc trực tuyến), Klarna (thanh toán trực tuyến), và Mojang Studios (nhà phát triển trò chơi Minecraft) đều có nguồn gốc từ Thụy Điển. Quốc gia này có một hệ sinh thái khởi nghiệp công nghệ sôi động, được hỗ trợ bởi trình độ giáo dục cao và cơ sở hạ tầng kỹ thuật số tiên tiến.
• Công nghiệp ô tô: Dù Volvo Cars hiện thuộc sở hữu của Geely (Trung Quốc) và Saab Automobile đã ngừng hoạt động, di sản và chuyên môn về ô tô của Thụy Điển vẫn còn mạnh mẽ. Các công ty này nổi tiếng về sự an toàn, đổi mới và thiết kế.

• Dược phẩm và Công nghệ sinh học: AstraZeneca (một công ty Anh-Thụy Điển) là một trong những công ty dược phẩm lớn nhất thế giới. Thụy Điển có một ngành khoa học đời sống phát triển mạnh, với nhiều công ty nhỏ hơn tập trung vào nghiên cứu và phát triển công nghệ sinh học.
• Bán lẻ: IKEA (đồ nội thất) và H&M (thời trang) là hai trong số các nhà bán lẻ toàn cầu lớn nhất và nổi tiếng nhất có nguồn gốc từ Thụy Điển. Cả hai đều được biết đến với mô hình kinh doanh độc đáo và sự hiện diện quốc tế rộng rãi. Họ cũng phải đối mặt với sự giám sát về điều kiện lao động trong chuỗi cung ứng toàn cầu và đang ngày càng chú trọng hơn đến tính bền vững và trách nhiệm xã hội.

Các doanh nghiệp Thụy Điển nói chung hoạt động trong một khuôn khổ pháp lý và xã hội nơi quyền của người lao động được coi trọng. Thương lượng tập thể giữa công đoàn và người sử dụng lao động là phổ biến. Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp, bao gồm các vấn đề môi trường, điều kiện làm việc và đạo đức kinh doanh, ngày càng trở thành một phần quan trọng trong chiến lược của nhiều công ty Thụy Điển.
Thụy Điển là quốc gia giàu thứ mười hai trên thế giới về GDP (tổng sản phẩm quốc nội) bình quân đầu người và người dân được hưởng mức sống cao. Thụy Điển là một kinh tế hỗn hợp định hướng xuất khẩu. Gỗ, thủy điện và quặng sắt tạo thành cơ sở tài nguyên của một nền kinh tế chú trọng nhiều vào thương mại quốc tế. Ngành kỹ thuật của Thụy Điển chiếm 50% sản lượng và xuất khẩu, trong khi viễn thông, công nghiệp ô tô và công nghiệp dược phẩm cũng có tầm quan trọng lớn. Thụy Điển là nhà xuất khẩu vũ khí lớn thứ chín thế giới. Nông nghiệp chiếm 2% GDP và việc làm. Quốc gia này xếp hạng cao nhất về mức độ thâm nhập điện thoại và Internet.

Các công đoàn, hiệp hội người sử dụng lao động và các thỏa ước tập thể bao gồm một phần lớn người lao động ở Thụy Điển. Mức độ bao phủ cao của các thỏa ước tập thể đạt được bất chấp sự thiếu vắng các cơ chế nhà nước mở rộng các thỏa ước tập thể cho toàn bộ các ngành hoặc lĩnh vực. Cả vai trò nổi bật của thương lượng tập thể và cách thức đạt được tỷ lệ bao phủ cao đều phản ánh sự thống trị của tự điều chỉnh (điều chỉnh bởi chính các bên tham gia thị trường lao động). Khi hệ thống Ghent của Thụy Điển được thay đổi vào năm 2007, dẫn đến việc tăng đáng kể phí cho các quỹ thất nghiệp, mật độ công đoàn và mật độ quỹ thất nghiệp đã giảm đáng kể.

Năm 2010, hệ số Gini thu nhập của Thụy Điển thấp thứ ba trong số các nước phát triển, ở mức 0,25-cao hơn một chút so với Nhật Bản và Đan Mạch-cho thấy Thụy Điển có bất bình đẳng thu nhập thấp. Tuy nhiên, hệ số Gini tài sản của Thụy Điển ở mức 0,853 là cao thứ hai ở các nước phát triển, và cao hơn mức trung bình của châu Âu và Bắc Mỹ, cho thấy bất bình đẳng tài sản cao. Ngay cả trên cơ sở thu nhập khả dụng, sự phân bố địa lý của hệ số Gini về bất bình đẳng thu nhập cũng khác nhau giữa các vùng và đô thị tự trị của Thụy Điển. Danderyd, ngoại ô Stockholm, có hệ số Gini bất bình đẳng thu nhập cao nhất Thụy Điển, ở mức 0,55, trong khi Hofors gần Gävle có mức thấp nhất là 0,25. Ở và xung quanh Stockholm và Scania, hai trong số các vùng đông dân hơn của Thụy Điển, hệ số Gini thu nhập nằm trong khoảng từ 0,35 đến 0,55.

Về cơ cấu, nền kinh tế Thụy Điển được đặc trưng bởi một khu vực sản xuất lớn, thâm dụng tri thức và định hướng xuất khẩu; một khu vực dịch vụ kinh doanh đang gia tăng nhưng tương đối nhỏ; và theo tiêu chuẩn quốc tế, một khu vực dịch vụ công lớn. Các tổ chức lớn, cả trong sản xuất và dịch vụ, thống trị nền kinh tế Thụy Điển. Sản xuất công nghệ cao và trung bình-cao chiếm 9,9% GDP.

20 công ty đăng ký lớn nhất Thụy Điển (theo doanh thu) năm 2007 là Volvo, Ericsson, Vattenfall, Skanska, Sony Ericsson Mobile Communications AB, Svenska Cellulosa Aktiebolaget, Electrolux, Volvo Personvagnar, TeliaSonera, Sandvik, Scania, ICA, Hennes & Mauritz, IKEA, Nordea, Preem, Atlas Copco, Securitas, Nordstjernan và SKF. Đại đa số ngành công nghiệp của Thụy Điển do tư nhân kiểm soát, không giống như nhiều nước phương Tây công nghiệp hóa khác.

Ước tính có khoảng 4,5 triệu cư dân Thụy Điển đang làm việc, và khoảng một phần ba lực lượng lao động đã hoàn thành giáo dục đại học. Về GDP mỗi giờ làm việc, Thụy Điển đứng thứ chín thế giới vào năm 2006 với 31 USD, so với 22 USD ở Tây Ban Nha và 35 USD ở Hoa Kỳ. GDP mỗi giờ làm việc tăng 2,5% mỗi năm cho toàn bộ nền kinh tế và tăng trưởng năng suất cân bằng thương mại là 2%. Theo OECD, việc bãi bỏ quy định, toàn cầu hóa và tăng trưởng ngành công nghệ là những động lực chính của năng suất. Thụy Điển là nước dẫn đầu thế giới về lương hưu tư nhân hóa và các vấn đề tài trợ lương hưu tương đối nhỏ so với nhiều nước Tây Âu khác. Một chương trình thử nghiệm để kiểm tra tính khả thi của ngày làm việc sáu giờ, không giảm lương, sẽ bắt đầu vào năm 2014, với sự tham gia của nhân viên thành phố Gothenburg. Chính phủ Thụy Điển đang tìm cách giảm chi phí thông qua việc giảm số giờ nghỉ ốm và tăng hiệu quả.

Một người lao động điển hình nhận được 40% chi phí lao động của mình sau nêm thuế. Tổng thuế thu được của Thụy Điển tính theo phần trăm GDP đạt đỉnh 52,3% vào năm 1990. Quốc gia này phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng bất động sản và ngân hàng vào năm 1990-1991, và do đó đã thông qua các cải cách thuế vào năm 1991 để thực hiện cắt giảm thuế suất và mở rộng cơ sở thuế theo thời gian. Kể từ năm 1990, thuế tính theo phần trăm GDP do Thụy Điển thu được đã giảm, với tổng thuế suất cho những người có thu nhập cao nhất giảm nhiều nhất. Năm 2010, 45,8% GDP của đất nước được thu dưới dạng thuế, cao thứ hai trong số các nước OECD, và gần gấp đôi tỷ lệ ở Mỹ hoặc Hàn Quốc. Việc làm được tài trợ bằng thu nhập từ thuế chiếm một phần ba lực lượng lao động Thụy Điển, một tỷ lệ cao hơn đáng kể so với hầu hết các nước khác. Nhìn chung, tăng trưởng GDP đã nhanh chóng kể từ khi các cải cách-đặc biệt là trong lĩnh vực sản xuất-được ban hành vào đầu những năm 1990.

Thụy Điển là nền kinh tế cạnh tranh thứ tư trên thế giới, theo Diễn đàn Kinh tế Thế giới trong Báo cáo Năng lực Cạnh tranh Toàn cầu 2012-2013. Thụy Điển là quốc gia hoạt động tốt nhất trong Chỉ số Kinh tế Xanh Toàn cầu (GGEI) năm 2014. Thụy Điển được xếp hạng thứ tư trong Sách Niên giám Năng lực Cạnh tranh Thế giới IMD năm 2013.

Thụy Điển duy trì tiền tệ riêng của mình, krona Thụy Điển (SEK). Riksbank Thụy Điển-thành lập năm 1668 và do đó là ngân hàng trung ương lâu đời nhất thế giới-hiện đang tập trung vào ổn định giá cả với mục tiêu lạm phát 2%. Theo Khảo sát Kinh tế Thụy Điển năm 2007 của OECD, lạm phát trung bình ở Thụy Điển là một trong những mức thấp nhất trong số các nước châu Âu kể từ giữa những năm 1990, phần lớn là do việc bãi bỏ quy định và tận dụng nhanh chóng quá trình toàn cầu hóa.

Các dòng chảy thương mại lớn nhất là với Đức, Hoa Kỳ, Na Uy, Vương quốc Anh, Đan Mạch và Phần Lan.

6.2. Năng lượng

Thị trường năng lượng của Thụy Điển phần lớn đã được tư nhân hóa. Thị trường năng lượng Bắc Âu là một trong những thị trường năng lượng tự do hóa đầu tiên ở châu Âu và được giao dịch trên NASDAQ OMX Commodities Europe và Nord Pool Spot. Năm 2006, trong tổng sản lượng điện 139 TWh, điện từ thủy điện chiếm 61 TWh (44%), và năng lượng hạt nhân cung cấp 65 TWh (47%). Đồng thời, việc sử dụng nhiên liệu sinh học, than bùn, v.v. đã sản xuất 13 TWh (9%) điện, trong khi năng lượng gió sản xuất 1 TWh (1%). Thụy Điển là một nhà nhập khẩu ròng điện với biên độ 6 TWh.

Thụy Điển gia nhập Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) vào năm 1974, sau khi cuộc khủng hoảng dầu mỏ năm 1973 củng cố cam kết của Thụy Điển nhằm giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch nhập khẩu. Để bảo vệ chống lại các cú sốc nguồn cung dầu bất ngờ và theo các cam kết quốc tế được thực hiện thông qua IEA, Thụy Điển duy trì một dự trữ dầu mỏ chiến lược ít nhất bằng 90 ngày nhập khẩu dầu ròng. Tính đến tháng 2 năm 2022, dự trữ dầu mỏ của Thụy Điển tương đương 130 ngày nhập khẩu ròng. Thụy Điển đã chuyển sang sản xuất điện chủ yếu từ thủy điện và năng lượng hạt nhân. Tuy nhiên, việc sử dụng năng lượng hạt nhân đã bị hạn chế. Trong số những điều khác, tai nạn tại Three Mile Island đã thúc đẩy Riksdag cấm các nhà máy hạt nhân mới. Vào tháng 3 năm 2005, một cuộc thăm dò dư luận cho thấy 83% ủng hộ việc duy trì hoặc tăng cường năng lượng hạt nhân.

Thụy Điển được coi là "người dẫn đầu toàn cầu" trong việc khử cacbon. Các chính trị gia đã đưa ra các thông báo về việc loại bỏ dần dầu mỏ ở Thụy Điển, giảm năng lượng hạt nhân và đầu tư hàng tỷ đô la vào năng lượng tái tạo và hiệu quả năng lượng. Quốc gia này trong nhiều năm đã theo đuổi chiến lược thuế gián tiếp như một công cụ của chính sách môi trường, bao gồm thuế năng lượng nói chung và thuế carbon dioxide nói riêng. Thụy Điển là quốc gia đầu tiên thực hiện định giá carbon, và giá carbon của nước này vẫn cao nhất thế giới tính đến năm 2020. Mô hình này đã được chứng minh là đặc biệt hiệu quả trong việc khử cacbon hóa nền kinh tế quốc gia. Các chính sách này phản ánh cam kết của Thụy Điển đối với tính bền vững và giải quyết các tác động môi trường của sản xuất và tiêu thụ năng lượng.

6.3. Giao thông vận tải

Thụy Điển có 162.71 K km đường trải nhựa và 1.43 K km đường cao tốc. Các đường cao tốc chạy qua Thụy Điển và qua cầu Øresund đến Đan Mạch. Thụy Điển đã áp dụng giao thông bên trái (vänstertrafik_{VEN-stơ-tra-phik}^Swedish trong tiếng Thụy Điển) từ khoảng năm 1736, nhưng sau khi Riksdag thông qua luật vào năm 1963, việc chuyển đổi đã diễn ra vào ngày 3 tháng 9 năm 1967, được biết đến trong tiếng Thụy Điển là Dagen H.

Tàu điện ngầm Stockholm là hệ thống ngầm duy nhất ở Thụy Điển và phục vụ thành phố Stockholm qua 100 nhà ga. Thị trường vận tải đường sắt đã được tư nhân hóa, nhưng trong khi có nhiều doanh nghiệp tư nhân, các nhà khai thác lớn nhất vẫn thuộc sở hữu nhà nước. Các nhà khai thác bao gồm SJ, Veolia Transport, Green Cargo, Tågkompaniet và Inlandsbanan. Hầu hết các tuyến đường sắt thuộc sở hữu và điều hành bởi Trafikverket.

Hầu hết các mạng lưới xe điện mặt đất đã bị đóng cửa vào năm 1967. Nhưng chúng vẫn tồn tại ở Norrköping, Stockholm và Gothenburg, với mạng lưới xe điện mặt đất Gothenburg là lớn nhất. Một tuyến xe điện mặt đất mới đã được khai trương tại Lund vào ngày 13 tháng 12 năm 2020.

Các sân bay lớn nhất bao gồm Sân bay Stockholm-Arlanda (16,1 triệu hành khách năm 2009) cách Stockholm 40 km về phía bắc, Sân bay Göteborg Landvetter (4,3 triệu hành khách năm 2008), và Sân bay Stockholm-Skavsta (2,0 triệu hành khách). Thụy Điển là nơi có hai công ty cảng lớn nhất ở Scandinavia, Port of Göteborg AB (Gothenburg) và công ty xuyên quốc gia Copenhagen Malmö Port AB. Sân bay Malmö ở Scania, miền nam Thụy Điển, là sân bay bận rộn thứ năm của Thụy Điển.

Thụy Điển cũng có một số tuyến phà ô tô đến một số quốc gia láng giềng. Điều này bao gồm một tuyến đường từ Umeå qua Vịnh Bothnia đến Vaasa ở Phần Lan. Có một số kết nối từ khu vực Stockholm qua Biển Åland đến Mariehamn ở Åland cũng như Turku và Helsinki trên đất liền Phần Lan và xa hơn đến Estonia và St Petersburg ở Nga. Các tuyến phà từ khu vực Stockholm cũng kết nối với Latvia và Ba Lan qua Biển Baltic. Các cảng phà Karlskrona và Karlshamn ở đông nam Thụy Điển phục vụ Ba Lan và Litva. Ystad và Trelleborg gần mũi phía nam của Thụy Điển có các tuyến phà với đảo Bornholm của Đan Mạch và các cảng Sassnitz, Rostock và Travemünde của Đức, và các chuyến phà chạy đến Świnoujście, Ba Lan, từ cả hai cảng này. Trelleborg là cảng phà bận rộn nhất ở Thụy Điển về trọng lượng vận chuyển bằng xe tải. Mặc dù đã khai trương tuyến đường bộ cố định đến Đan Mạch, Cầu Øresund, tuyến phà bận rộn nhất vẫn là tuyến đường ngắn qua đoạn hẹp nhất của Øresund giữa Helsingborg và cảng Helsingør của Đan Mạch, được gọi là Tuyến phà HH. Có hơn bảy mươi chuyến khởi hành mỗi ngày mỗi chiều; trong giờ cao điểm, một chuyến phà khởi hành cứ mười lăm phút một lần. Các cảng ở bờ biển phía tây Thụy Điển xa hơn về phía bắc bao gồm Varberg, với tuyến phà qua Kattegat đến Grenaa ở Đan Mạch, và Göteborg, phục vụ Frederikshavn ở mũi phía bắc Đan Mạch và Kiel ở Đức. Cuối cùng, có các chuyến phà từ Strömstad gần biên giới Na Uy đến các điểm đến xung quanh Oslofjord ở Na Uy.

Thụy Điển có hai tuyến phà nội địa với các tàu lớn, cả hai đều kết nối Gotland với đất liền. Các tuyến này khởi hành từ cảng Visby trên đảo, và các chuyến phà đi đến Oskarshamn hoặc Nynäshamn. Một chuyến phà ô tô nhỏ hơn kết nối đảo Ven ở Øresund với Landskrona.

Cơ sở hạ tầng giao thông vận tải của Thụy Điển được coi là hiện đại và hiệu quả. Tuy nhiên, việc duy trì và phát triển mạng lưới này, đặc biệt là ở các vùng dân cư thưa thớt phía bắc, vẫn là một thách thức. Các mối quan tâm về môi trường ngày càng gia tăng cũng thúc đẩy các nỗ lực hướng tới các giải pháp giao thông bền vững hơn, chẳng hạn như đầu tư vào giao thông công cộng, xe điện và nhiên liệu sinh học. Khả năng tiếp cận các dịch vụ giao thông vận tải, đặc biệt là đối với người dân ở vùng sâu vùng xa và người khuyết tật, cũng là một vấn đề được quan tâm.

6.4. Khoa học và công nghệ

Vào thế kỷ 18, cuộc cách mạng khoa học của Thụy Điển đã cất cánh. Trước đó, tiến bộ kỹ thuật chủ yếu đến từ lục địa châu Âu.

Năm 1739, Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển được thành lập, với những người như Carl Linnaeus và Anders Celsius là những thành viên ban đầu. Gustaf Dalén thành lập AGA, và nhận Giải Nobel cho van mặt trời của mình. Alfred Nobel đã phát minh ra thuốc nổ và thành lập Giải Nobel. Lars Magnus Ericsson đã thành lập công ty mang tên ông, Ericsson, vẫn là một trong những công ty viễn thông lớn nhất thế giới. Jonas Wenström là người tiên phong ban đầu trong lĩnh vực dòng điện xoay chiều và cùng với Nikola Tesla được ghi nhận là một trong những nhà phát minh ra hệ thống điện ba pha.

Ngành công nghiệp kỹ thuật truyền thống vẫn là một nguồn phát minh chính của Thụy Điển, nhưng dược phẩm, điện tử và các ngành công nghệ cao khác đang ngày càng phát triển. Tetra Pak là một phát minh để lưu trữ thực phẩm lỏng, do Erik Wallenberg phát minh. Losec, một loại thuốc trị loét, là loại thuốc bán chạy nhất thế giới trong những năm 1990 và được phát triển bởi AstraZeneca. Gần đây hơn, Håkan Lans đã phát minh ra Hệ thống nhận dạng tự động, một tiêu chuẩn toàn cầu cho định vị hàng hải và hàng không dân dụng. Một phần lớn nền kinh tế Thụy Điển cho đến ngày nay vẫn dựa trên việc xuất khẩu các phát minh kỹ thuật.

Các nhà phát minh Thụy Điển nắm giữ 47.112 bằng sáng chế tại Hoa Kỳ tính đến năm 2014, theo Văn phòng Sáng chế và Nhãn hiệu Hoa Kỳ. Chỉ có mười quốc gia khác nắm giữ nhiều bằng sáng chế hơn Thụy Điển.

Tổng cộng, khu vực công và tư nhân ở Thụy Điển phân bổ hơn 3,5% GDP cho nghiên cứu & phát triển (R&D) mỗi năm, khiến đầu tư của Thụy Điển vào R&D tính theo phần trăm GDP cao thứ hai trên thế giới. Trong nhiều thập kỷ, chính phủ Thụy Điển đã ưu tiên các hoạt động khoa học và R&D. Tính theo phần trăm GDP, chính phủ Thụy Điển chi tiêu nhiều nhất cho nghiên cứu và phát triển so với bất kỳ quốc gia nào. Thụy Điển đứng đầu các nước châu Âu về số lượng công trình khoa học được công bố trên đầu người.

Nguồn Neutron Châu Âu (ESS) dự kiến bắt đầu hoạt động ban đầu vào năm 2019 với việc hoàn thành xây dựng dự kiến vào năm 2025. ESS sẽ cung cấp chùm neutron mạnh hơn khoảng 30 lần so với bất kỳ cơ sở nguồn neutron hiện có nào ngày nay. MAX IV, trị giá khoảng 3 tỷ SEK, đã được khánh thành vào ngày 21 tháng 6 năm 2016. Cả hai cơ sở này đều có ý nghĩa quan trọng đối với nghiên cứu vật liệu. Thụy Điển được xếp hạng thứ hai trong Chỉ số Đổi mới Toàn cầu vào năm 2023 và 2024.

Các chính sách đổi mới của Thụy Điển thường tập trung vào việc thúc đẩy hợp tác giữa các trường đại học, viện nghiên cứu và khu vực tư nhân. Tuy nhiên, những hàm ý xã hội và đạo đức của công nghệ, chẳng hạn như tác động của tự động hóa đối với việc làm hoặc các vấn đề về quyền riêng tư liên quan đến trí tuệ nhân tạo, cũng là những chủ đề được thảo luận và cân nhắc trong quá trình hoạch định chính sách.

6.5. Thuế và tài chính

Từ cuối những năm 1960, Thụy Điển đã có thuế suất (tính theo phần trăm GDP) cao nhất trong thế giới công nghiệp hóa, mặc dù ngày nay khoảng cách này đã thu hẹp và Đan Mạch đã vượt qua Thụy Điển để trở thành quốc gia có thuế suất cao nhất trong số các nước phát triển. Thụy Điển có thang thuế lũy tiến hai bậc với thuế thu nhập thành phố khoảng 30% và thuế nhà nước thu nhập cao bổ sung 20-25% khi mức lương vượt quá khoảng 320.00 K SEK mỗi năm. Thuế tiền lương chiếm 32%. Ngoài ra, VAT quốc gia 25% được áp dụng cho nhiều mặt hàng do người dân mua. Một số mặt hàng phải chịu thuế bổ sung, ví dụ: điện, xăng/dầu diesel và đồ uống có cồn. Tính đến năm 2007, tổng doanh thu thuế là 47,8% GDP, gánh nặng thuế cao thứ hai trong số các nước phát triển, giảm từ 49,1% năm 2006. Chi tiêu của khu vực công chiếm 53% GDP. Nhân viên nhà nước và thành phố chiếm khoảng một phần ba lực lượng lao động, cao hơn nhiều so với hầu hết các nước phương Tây. Chỉ có Đan Mạch có khu vực công lớn hơn (38% lực lượng lao động Đan Mạch). Chi tiêu cho các khoản chuyển nhượng cũng cao. Trung bình, 27% tiền thuế của người dân ở Thụy Điển được chi cho giáo dục và y tế, trong khi 5% được chi cho cảnh sát và quân đội, và 42% cho an sinh xã hội.

Hệ thống thuế của Thụy Điển là một phần quan trọng của mô hình Bắc Âu, nơi các dịch vụ công cộng và phúc lợi xã hội được tài trợ chủ yếu thông qua thuế cao. Mặc dù có những tranh luận về mức độ thuế và hiệu quả của chi tiêu công, nhưng nhìn chung, người dân Thụy Điển chấp nhận mức thuế cao để đổi lấy các dịch vụ công cộng chất lượng và một mạng lưới an sinh xã hội mạnh mẽ. Phương thức vận hành tài chính công dựa trên sự minh bạch và trách nhiệm giải trình, với các cơ chế giám sát và kiểm toán chặt chẽ.

6.6. Quản lý chất thải

Thụy Điển nổi tiếng với hệ thống quản lý chất thải hiệu quả. Chỉ 0,7% tổng lượng rác thải sinh hoạt được xử lý bằng cách chôn lấp, phần còn lại được tái sử dụng hoặc tái chế. Khoảng 52% rác thải được sử dụng để sản xuất năng lượng (tức là đốt) và 47% được tái chế. Khoảng hai triệu tấn rác thải được nhập khẩu từ các nước láng giềng để sản xuất các sản phẩm tái chế có lợi nhuận. Tính đến báo cáo năm 2023, Thụy Điển đã tạo ra 1.70 B EUR vào năm 2020 (cao nhất cho đến nay là 1.98 B EUR vào năm 2016) từ việc tái chế rác thải. Các công việc này chủ yếu được thực hiện thông qua tổ chức công cộng, Quản lý Chất thải Thụy Điển (Avfall Sverige).

Các chính sách tái chế của Thụy Điển bao gồm các chương trình thu gom riêng biệt cho các loại vật liệu khác nhau (ví dụ: giấy, nhựa, kim loại, thủy tinh, chất thải thực phẩm), hệ thống ký quỹ hoàn trả cho chai và lon, và trách nhiệm của nhà sản xuất đối với việc thu gom và tái chế các sản phẩm của họ. Việc sản xuất năng lượng từ chất thải (waste-to-energy) thông qua đốt rác là một phần quan trọng của hệ thống, giúp giảm lượng rác thải chôn lấp và cung cấp nhiệt và điện cho các thành phố. Mặc dù có những lo ngại về khí thải từ các nhà máy đốt rác, công nghệ hiện đại đã giúp giảm thiểu đáng kể các tác động tiêu cực đến môi trường. Sự thành công của Thụy Điển trong quản lý chất thải được coi là một mô hình cho các quốc gia khác.

7.1. Cơ cấu dân số

Tổng dân số thường trú của Thụy Điển là 10.377.781 người vào tháng 10 năm 2020. Dân số lần đầu tiên vượt 10 triệu người vào thứ Sáu ngày 20 tháng 1 năm 2017.

Mật độ dân số trung bình chỉ hơn 25 người trên mỗi km² (65 người trên mỗi dặm vuông), với 1.437 người trên mỗi km² ở các địa phương (khu định cư liên tục có ít nhất 200 dân). 88% dân số sống ở các khu vực đô thị, chiếm 1,5% toàn bộ diện tích đất liền. 63% người Thụy Điển sống ở các khu vực đô thị lớn. Mật độ dân số ở phía nam cao hơn đáng kể so với phía bắc. Có hơn 2000 địa phương. Thủ đô Stockholm có dân số thành phố khoảng 950.000 người (với 1,5 triệu người ở khu vực đô thị và 2,3 triệu người ở khu vực đại đô thị). Các thành phố lớn thứ hai và thứ ba là Gothenburg và Malmö. Ngoài các thành phố lớn, các khu vực có mật độ dân số cao hơn đáng kể bao gồm phần nông nghiệp của Östergötland, bờ biển phía tây, khu vực xung quanh hồ Mälaren và khu vực nông nghiệp xung quanh Uppsala.

Norrland, chiếm khoảng 60% lãnh thổ Thụy Điển, có mật độ dân số rất thấp (dưới năm người trên mỗi km vuông). Các ngọn núi và hầu hết các khu vực ven biển xa xôi gần như không có người ở. Mật độ dân số thấp cũng tồn tại ở nhiều vùng phía tây Svealand, cũng như phía nam và trung tâm Småland. Một khu vực được gọi là Finnveden, nằm ở phía tây nam Småland, và chủ yếu nằm dưới vĩ tuyến 57, cũng có thể được coi là gần như không có người.

Không có số liệu thống kê chính thức về sắc tộc, nhưng theo Thống kê Thụy Điển, 2.752.572 (26%) cư dân Thụy Điển có nguồn gốc nước ngoài vào năm 2021, được định nghĩa là sinh ra ở nước ngoài hoặc sinh ra ở Thụy Điển với cả cha mẹ đều sinh ra ở nước ngoài. Trong số những cư dân này, 2.090.503 người sinh ra ở nước ngoài và 662.069 người sinh ra ở Thụy Điển có cha mẹ sinh ra ở nước ngoài. Ngoài ra, 805.340 người có một phụ huynh sinh ra ở nước ngoài và phụ huynh còn lại sinh ra ở Thụy Điển. Năm nhóm thiểu số được Thụy Điển công nhận chính thức là: Người Do Thái, Người Romani, Người Sámi, Người Phần Lan, và Người Tornedalia.

Thụy Điển có một trong những dân số già nhất thế giới, với tuổi trung bình là 41,1 tuổi.

7.2. Nhập cư

Lịch sử nhập cư của Thụy Điển có thể chia thành nhiều giai đoạn. Ban đầu, Thụy Điển là một quốc gia có nhiều người di cư ra nước ngoài, đặc biệt là sang Bắc Mỹ vào thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20. Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, Thụy Điển bắt đầu thu hút lao động nhập cư từ các nước châu Âu khác, đặc biệt là Phần Lan, Nam Tư cũ, Hy Lạp và Thổ Nhĩ Kỳ, để đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế đang phát triển.

Từ những năm 1970, dòng người nhập cư chủ yếu là người tị nạn và những người đến đoàn tụ gia đình. Các cuộc xung đột ở Chile, Iran, Iraq, Liban, Somalia, các nước thuộc Nam Tư cũ, và gần đây nhất là Syria và Afghanistan đã dẫn đến những làn sóng người tị nạn đến Thụy Điển. Chính sách nhập cư của Thụy Điển trong giai đoạn này tương đối tự do và nhân đạo, phản ánh cam kết của đất nước đối với các công ước quốc tế và các giá trị nhân quyền.

Tuy nhiên, dòng người nhập cư lớn, đặc biệt là trong khủng hoảng di cư châu Âu năm 2015, đã tạo ra những thách thức đáng kể cho xã hội Thụy Điển. Những thách thức này bao gồm áp lực lên các dịch vụ công cộng như nhà ở, giáo dục và y tế, cũng như các vấn đề liên quan đến hội nhập xã hội, văn hóa và kinh tế của người nhập cư. Tỷ lệ thất nghiệp trong một số nhóm người nhập cư cao hơn so với dân số bản địa, và các vấn đề về phân biệt đối xử và loại trừ xã hội cũng được ghi nhận.

Những thách thức này đã dẫn đến các cuộc tranh luận chính trị và xã hội gay gắt về chính sách nhập cư. Các đảng phái chính trị có quan điểm khác nhau về mức độ nhập cư nên được cho phép và các biện pháp cần thiết để thúc đẩy hội nhập. Trong những năm gần đây, chính phủ Thụy Điển đã thắt chặt một số quy định nhập cư, bao gồm các yêu cầu khắt khe hơn về giấy phép cư trú và đoàn tụ gia đình, nhằm kiểm soát tốt hơn dòng người nhập cư và đảm bảo tính bền vững của hệ thống phúc lợi.

Mặc dù có những thách thức, người nhập cư đã đóng góp đáng kể vào sự đa dạng văn hóa và sự phát triển kinh tế của Thụy Điển. Việc giải quyết các vấn đề liên quan đến nhập cư và hội nhập một cách công bằng và hiệu quả, đồng thời tôn trọng nhân quyền của người nhập cư, vẫn là một ưu tiên quan trọng đối với xã hội Thụy Điển. Điều này đòi hỏi các chính sách toàn diện bao gồm giáo dục ngôn ngữ, đào tạo nghề, chống phân biệt đối xử và thúc đẩy sự hiểu biết lẫn nhau giữa các cộng đồng.

7.3. Ngôn ngữ

Ngôn ngữ chính thức của Thụy Điển là tiếng Thụy Điển, một ngữ chi German Bắc, có liên quan và rất giống với tiếng Đan Mạch và tiếng Na Uy, nhưng khác nhau về cách phát âm và chính tả. Các phương ngữ được nói ở Scania, phần cực nam của đất nước, chịu ảnh hưởng của tiếng Đan Mạch vì khu vực này theo truyền thống là một phần của Đan Mạch và ngày nay nằm gần đó. Người Phần Lan ở Thụy Điển là cộng đồng thiểu số ngôn ngữ lớn nhất của Thụy Điển, chiếm khoảng 5% dân số Thụy Điển, và tiếng Phần Lan được công nhận là một ngôn ngữ thiểu số. Do làn sóng người bản ngữ tiếng Ả Rập đến Thụy Điển trong thế kỷ 21, việc sử dụng tiếng Ả Rập có khả năng phổ biến hơn ở trong nước so với tiếng Phần Lan. Tuy nhiên, không có số liệu thống kê chính thức nào được lưu giữ về việc sử dụng ngôn ngữ.

Cùng với tiếng Phần Lan, bốn ngôn ngữ thiểu số khác cũng được công nhận: Tiếng Meänkieli, Tiếng Sami, Tiếng Romani, và Tiếng Yiddish. Tiếng Thụy Điển trở thành ngôn ngữ chính thức của Thụy Điển vào ngày 1 tháng 7 năm 2009, khi một đạo luật ngôn ngữ mới được thực thi. Vấn đề liệu tiếng Thụy Điển có nên được tuyên bố là ngôn ngữ chính thức hay không đã được đặt ra trong quá khứ, và Riksdag đã bỏ phiếu về vấn đề này vào năm 2005, nhưng đề xuất đã thất bại trong gang tấc.

Ở các mức độ khác nhau, phần lớn người Thụy Điển, đặc biệt là những người sinh sau Chiến tranh thế giới thứ hai, hiểu và nói được tiếng Anh, do các mối liên kết thương mại, sự phổ biến của du lịch nước ngoài, ảnh hưởng mạnh mẽ của Anh-Mỹ và truyền thống phụ đề thay vì lồng tiếng các chương trình truyền hình và phim nước ngoài, cũng như sự tương đồng tương đối của hai ngôn ngữ khiến việc học tiếng Anh trở nên dễ dàng hơn. Trong một cuộc khảo sát năm 2005 của Eurobarometer, 89% người Thụy Điển cho biết có khả năng nói tiếng Anh.

Tiếng Anh trở thành môn học bắt buộc đối với học sinh trung học nghiên cứu khoa học tự nhiên sớm nhất là vào năm 1849, và là môn học bắt buộc đối với tất cả học sinh Thụy Điển kể từ cuối những năm 1940. Hầu hết học sinh cũng học thêm một và đôi khi là hai ngôn ngữ bổ sung. Một số tiếng Đan Mạch và Na Uy cũng được dạy như một phần của các khóa học tiếng Thụy Điển cho người bản ngữ. Do khả năng thông hiểu lẫn nhau rộng rãi giữa ba ngôn ngữ Scandinavia lục địa, người nói tiếng Thụy Điển thường sử dụng ngôn ngữ mẹ đẻ của họ khi đến thăm hoặc sống ở Na Uy hoặc Đan Mạch.

7.4. Tôn giáo

Trước thế kỷ 11, người Thụy Điển theo Đa thần giáo Bắc Âu, thờ các vị thần Æsir, với trung tâm tại Đền thờ ở Uppsala. Với việc Kitô giáo hóa vào thế kỷ 11, luật pháp của đất nước thay đổi, cấm thờ cúng các vị thần khác cho đến cuối thế kỷ 19. Sau Cải cách Kháng nghị vào những năm 1530, quyền lực của Giáo hội Công giáo Rôma bị bãi bỏ và Thuyết Luther trở nên phổ biến. Việc chấp nhận Thuyết Luther được hoàn thành bởi Thượng hội đồng Uppsala năm 1593, và nó trở thành tôn giáo chính thức. Trong thời đại sau Cải cách, thường được gọi là thời kỳ Chính thống giáo Luther, các nhóm nhỏ không theo Thuyết Luther, đặc biệt là người Hà Lan theo Thuyết Calvin, Giáo hội Moravia và người Huguenot Pháp đóng một vai trò quan trọng trong thương mại và công nghiệp, và được âm thầm dung thứ. Người Sámi ban đầu có tôn giáo shaman giáo riêng của họ, nhưng họ đã được các nhà truyền giáo Thụy Điển chuyển đổi sang Thuyết Luther vào thế kỷ 17 và 18.

Với các chính sách tự do hóa tôn giáo vào cuối thế kỷ 18, các tín đồ của các tôn giáo khác, bao gồm Do Thái giáo và Công giáo Rôma, được phép sống và làm việc tự do trong nước. Tuy nhiên, cho đến năm 1860, việc người theo Thuyết Luther chuyển sang một tôn giáo khác vẫn là bất hợp pháp. Thế kỷ 19 chứng kiến sự xuất hiện của các giáo hội tự do phúc âm khác nhau, và, về cuối thế kỷ, chủ nghĩa thế tục, khiến nhiều người xa rời các nghi lễ nhà thờ. Việc rời khỏi Giáo hội Thụy Điển trở nên hợp pháp với Đạo luật Người Bất đồng chính kiến năm 1860, nhưng chỉ với điều kiện gia nhập một giáo phái Kitô giáo khác. Quyền đứng ngoài bất kỳ giáo phái tôn giáo nào được chính thức thiết lập trong luật về tự do tôn giáo năm 1951.

Năm 2000, Giáo hội Thụy Điển được tách khỏi nhà nước. Thụy Điển là quốc gia Bắc Âu thứ hai bãi bỏ quốc giáo của mình (sau khi Phần Lan làm như vậy trong Đạo luật Giáo hội năm 1869).

Tính đến cuối năm 2022, 52,8% người Thụy Điển thuộc Giáo hội Thụy Điển; con số này đã giảm 1-2 điểm phần trăm mỗi năm kể từ năm 2001. Khoảng 2% thành viên của nhà thờ thường xuyên tham dự các buổi lễ Chủ nhật. Lý do cho số lượng lớn thành viên không hoạt động một phần là do, cho đến năm 1996, trẻ em tự động trở thành thành viên khi sinh nếu ít nhất một trong cha mẹ là thành viên. Kể từ năm 1996, chỉ những trẻ em và người lớn được rửa tội mới trở thành thành viên. Khoảng 275.000 người Thụy Điển ngày nay là thành viên của các giáo hội tự do Phúc âm Tin Lành khác nhau (nơi tỷ lệ tham dự hội thánh cao hơn nhiều), và do tình trạng nhập cư gần đây, hiện có khoảng 100.000 Kitô hữu Chính thống giáo Đông phương và 92.000 người Công giáo Rôma sống ở Thụy Điển.

30% dân số là "không có tôn giáo" hoặc "không xác định". 8% thuộc "tôn giáo khác" (ngoài Giáo hội Thụy Điển).

Giáo đoàn Hồi giáo đầu tiên được thành lập vào năm 1949. Sự hiện diện của Hồi giáo ở Thụy Điển vẫn còn nhỏ cho đến những năm 1960, khi Thụy Điển bắt đầu tiếp nhận người di cư từ Balkan và Thổ Nhĩ Kỳ. Việc nhập cư tiếp theo từ Bắc Phi và Trung Đông đã đưa dân số Hồi giáo ước tính lên 600.000 người. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 110.000 người là thành viên của một giáo đoàn vào khoảng năm 2010. Xu hướng thế tục hóa ngày càng tăng, với nhiều người Thụy Điển xác định là không theo tôn giáo nào hoặc theo các hình thức tâm linh cá nhân hơn là tôn giáo có tổ chức.

7.5. Hệ thống phúc lợi

Thụy Điển nổi tiếng với mô hình Bắc Âu về nhà nước phúc lợi, một hệ thống nhằm đảm bảo mức sống cao, bình đẳng xã hội và an sinh cho tất cả công dân. Hệ thống này được xây dựng dựa trên nguyên tắc phổ quát, nghĩa là các dịch vụ và lợi ích dành cho tất cả mọi người, không phân biệt thu nhập hay địa vị xã hội, và được tài trợ chủ yếu thông qua thuế cao.

Các trụ cột chính của hệ thống phúc lợi Thụy Điển bao gồm:

• Chăm sóc sức khỏe toàn dân: Mọi công dân đều được tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng cao với chi phí thấp hoặc miễn phí. Hệ thống này được tài trợ chủ yếu từ thuế và do các hội đồng hạt quản lý.
• Giáo dục miễn phí: Giáo dục từ mầm non đến đại học đều miễn phí, bao gồm cả sách giáo khoa và bữa trưa ở trường. Điều này nhằm đảm bảo cơ hội học tập bình đẳng cho tất cả mọi người.
• Trợ cấp trẻ em (Barnbidrag): Các gia đình có con nhỏ nhận được trợ cấp hàng tháng để giúp trang trải chi phí nuôi dạy con cái.
• Nghỉ phép có lương của cha mẹ (Föräldraledighet): Cha mẹ được nghỉ phép dài ngày (hiện tại là 480 ngày cho mỗi đứa con) để chăm sóc con mới sinh hoặc con nuôi, và vẫn nhận được một phần đáng kể thu nhập của họ. Thời gian nghỉ này có thể được chia sẻ giữa cha và mẹ.
• Trợ cấp thất nghiệp (Arbetslöshetsersättning): Những người mất việc làm có thể nhận trợ cấp thất nghiệp trong một khoảng thời gian nhất định, với điều kiện họ tích cực tìm việc.
• Lương hưu (Pension): Hệ thống lương hưu bao gồm lương hưu cơ bản do nhà nước đảm bảo và lương hưu dựa trên thu nhập đóng góp trong quá trình làm việc.
• Chăm sóc người cao tuổi và người khuyết tật: Nhà nước cung cấp các dịch vụ chăm sóc tại nhà, nhà dưỡng lão và các hình thức hỗ trợ khác cho người cao tuổi và người khuyết tật.
• Trợ cấp nhà ở (Bostadsbidrag): Hỗ trợ tài chính cho các hộ gia đình có thu nhập thấp để trang trải chi phí nhà ở.

Mô hình phúc lợi Thụy Điển đã đóng góp đáng kể vào việc giảm bất bình đẳng xã hội, cải thiện sức khỏe và giáo dục của người dân, và thúc đẩy phát triển con người. Nó được coi là một hình mẫu về công bằng xã hội. Tuy nhiên, hệ thống này cũng đối mặt với những thách thức, bao gồm chi phí cao, áp lực từ dân số già hóa và những tranh luận về hiệu quả và tính bền vững lâu dài, đặc biệt trong bối cảnh toàn cầu hóa và thay đổi kinh tế. Việc duy trì và điều chỉnh hệ thống phúc lợi để đáp ứng nhu cầu của một xã hội đang thay đổi vẫn là một ưu tiên chính sách quan trọng ở Thụy Điển.

7.6. Y tế và chăm sóc sức khỏe

Hệ thống y tế của Thụy Điển chủ yếu là công lập, được tài trợ qua thuế và cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe toàn dân cho tất cả công dân. Hệ thống này được phân cấp, với trách nhiệm chính thuộc về các hội đồng hạt (regioner). Có 21 hội đồng hạt chịu trách nhiệm về chăm sóc sức khỏe ban đầu và chăm sóc tại bệnh viện.

Chăm sóc sức khỏe tư nhân cũng tồn tại nhưng chiếm một phần nhỏ trong hệ thống. Ngay cả các cơ sở y tế tư nhân cũng thường hoạt động theo hợp đồng với các hội đồng hạt và tuân thủ các quy định của nhà nước. Việc chăm sóc người cao tuổi hoặc những người cần hỗ trợ tâm thần, vốn thường do tư nhân đảm nhiệm ở nhiều quốc gia khác, tại Thụy Điển lại chủ yếu do các cơ quan chính quyền địa phương được tài trợ công thực hiện.

Chất lượng chăm sóc sức khỏe ở Thụy Điển tương đương với các quốc gia phát triển khác. Thụy Điển nằm trong nhóm năm quốc gia có tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh thấp nhất. Nước này cũng có thứ hạng cao về tuổi thọ và chất lượng nước uống. Năm 2018, chi tiêu cho y tế và chăm sóc sức khỏe chiếm khoảng 11% GDP của Thụy Điển.

Hệ thống y tế đảm bảo khả năng tiếp cận dịch vụ cho mọi người dân, tuy nhiên, thời gian chờ đợi đối với một số dịch vụ chuyên khoa hoặc phẫu thuật không khẩn cấp có thể là một vấn đề. Các chính sách y tế liên quan tập trung vào việc cải thiện hiệu quả, chất lượng và khả năng tiếp cận của hệ thống, đồng thời kiểm soát chi phí. Phòng bệnh và nâng cao sức khỏe cộng đồng cũng là những ưu tiên quan trọng.

7.7. Giáo dục

Trẻ em từ 1-5 tuổi được đảm bảo một suất học tại nhà trẻ công lập (förskola_PHƠ-sku-la^Swedish hoặc, theo cách nói thông thường, dagis_ĐA-gix^Swedish). Từ 6 đến 16 tuổi, trẻ em theo học trường phổ thông bắt buộc. Trong Chương trình Đánh giá Học sinh Quốc tế (PISA), học sinh 15 tuổi của Thụy Điển đạt điểm gần mức trung bình của OECD. Sau khi hoàn thành lớp 9, khoảng 90% học sinh tiếp tục học trung học phổ thông (gymnasium) trong ba năm, chương trình này có thể dẫn đến cả việc có được bằng cấp nghề hoặc đủ điều kiện vào đại học. Hệ thống trường học phần lớn được tài trợ bằng thuế.

Chính phủ Thụy Điển đối xử bình đẳng với các trường công lập và trường tư thục bằng cách giới thiệu phiếu học phí vào năm 1992, trở thành một trong những quốc gia đầu tiên trên thế giới làm điều này sau Hà Lan. Bất kỳ ai cũng có thể thành lập một trường học vì lợi nhuận và đô thị tự trị phải trả cho các trường mới số tiền tương đương với số tiền mà các trường công lập nhận được. Bữa trưa ở trường được miễn phí cho tất cả học sinh ở Thụy Điển, và việc cung cấp bữa sáng cũng được khuyến khích.

Có một số trường đại học và cao đẳng khác nhau ở Thụy Điển, trong đó những trường lâu đời nhất và lớn nhất nằm ở Uppsala, Lund, Gothenburg và Stockholm. Năm 2000, 32% người Thụy Điển có bằng cấp đại học, đưa đất nước này đứng thứ năm trong OECD về hạng mục đó. Cùng với một số quốc gia châu Âu khác, chính phủ cũng trợ cấp học phí cho sinh viên quốc tế theo học tại các trường Thụy Điển, mặc dù một dự luật gần đây được thông qua tại Riksdag sẽ giới hạn khoản trợ cấp này cho sinh viên từ các nước EEA và Thụy Sĩ.

Dòng người nhập cư lớn vào các trường học Thụy Điển đã được coi là một phần quan trọng trong lý do tại sao Thụy Điển tụt hạng nhiều hơn bất kỳ quốc gia châu Âu nào khác trong bảng xếp hạng PISA quốc tế. Các chính sách giáo dục cốt lõi của Thụy Điển tập trung vào việc đảm bảo chất lượng, bình đẳng và khả năng tiếp cận cho tất cả học sinh, cũng như thúc đẩy sự đổi mới và khả năng cạnh tranh quốc tế.

7.8. Các vấn đề xã hội và trị an

Thụy Điển, mặc dù được biết đến với mức sống cao và hệ thống phúc lợi xã hội mạnh mẽ, vẫn phải đối mặt với một số vấn đề xã hội.

• Bất bình đẳng: Mặc dù Thụy Điển vẫn là một trong những quốc gia bình đẳng nhất thế giới, khoảng cách giàu nghèo đã gia tăng trong những thập kỷ gần đây. Điều này một phần là do những thay đổi trong chính sách thuế và phúc lợi, cũng như tác động của toàn cầu hóa. Bất bình đẳng có thể biểu hiện dưới dạng chênh lệch thu nhập, cơ hội giáo dục và tiếp cận dịch vụ. Các nhóm dễ bị tổn thương, bao gồm một số bộ phận người nhập cư và những người có trình độ học vấn thấp, có thể bị ảnh hưởng nhiều hơn.
• Tội phạm: Trong những năm gần đây, Thụy Điển đã chứng kiến sự gia tăng một số loại tội phạm, đặc biệt là bạo lực liên quan đến súng và các băng đảng ở một số khu vực đô thị. Các vụ xả súng và đánh bom liên quan đến các cuộc xung đột băng đảng đã trở thành một mối lo ngại lớn về an ninh công cộng. Tội phạm tình dục cũng là một vấn đề được quan tâm, với số liệu thống kê cho thấy tỷ lệ báo cáo các vụ tấn công tình dục tương đối cao, mặc dù điều này một phần có thể phản ánh định nghĩa pháp lý rộng hơn về tội phạm tình dục và mức độ sẵn sàng báo cáo cao hơn.
• Hội nhập của người nhập cư: Việc hội nhập một số lượng lớn người nhập cư và người tị nạn vào xã hội Thụy Điển đặt ra những thách thức về nhà ở, việc làm, giáo dục và hòa nhập văn hóa. Sự phân biệt đối xử và loại trừ xã hội có thể cản trở quá trình hội nhập và dẫn đến căng thẳng xã hội.
• Phân cực chính trị và xã hội: Giống như nhiều quốc gia khác, Thụy Điển cũng đang trải qua một mức độ phân cực chính trị và xã hội nhất định, đặc biệt là xung quanh các vấn đề như nhập cư và bản sắc dân tộc. Sự trỗi dậy của các đảng phái cực hữu và các cuộc tranh luận gay gắt trên mạng xã hội có thể làm xói mòn sự gắn kết xã hội.

Tình hình trị an tổng thể ở Thụy Điển vẫn được coi là tốt so với nhiều quốc gia khác. Tuy nhiên, những vấn đề nêu trên đòi hỏi sự quan tâm và các chính sách ứng phó hiệu quả. Các chính sách này thường tập trung vào việc tăng cường lực lượng cảnh sát, cải thiện công tác phòng chống tội phạm, thúc đẩy hội nhập của người nhập cư, giải quyết bất bình đẳng và tăng cường đối thoại xã hội. Từ góc độ công bằng xã hội và nhân quyền, điều quan trọng là các biện pháp ứng phó phải tôn trọng quyền của tất cả các cá nhân, đặc biệt là các nhóm dễ bị tổn thương, và không dẫn đến sự kỳ thị hay phân biệt đối xử.

8.1. Văn học

Thụy Điển có nhiều tác giả được công nhận trên toàn thế giới bao gồm August Strindberg, Astrid Lindgren, và những người đoạt giải Nobel Selma Lagerlöf và Harry Martinson. Tổng cộng có bảy Giải Nobel Văn học đã được trao cho người Thụy Điển.

Văn bản văn học đầu tiên từ Thụy Điển là Bia đá Rök, được khắc trong Thời đại Viking khoảng năm 800 sau Công nguyên. Với việc đất nước chuyển sang Kitô giáo vào khoảng năm 1100 sau Công nguyên, Thụy Điển bước vào Thời Trung cổ, trong đó các nhà văn tu viện thích sử dụng tiếng Latinh. Do đó, chỉ có một vài văn bản bằng Tiếng Thụy Điển cổ từ thời kỳ đó. Văn học Thụy Điển chỉ bắt đầu phát triển mạnh mẽ khi ngôn ngữ được chuẩn hóa trong thế kỷ 16. Việc chuẩn hóa này phần lớn là do bản dịch đầy đủ của Kinh thánh sang tiếng Thụy Điển vào năm 1541. Bản dịch này được gọi là Kinh thánh Gustav Vasa.

Với giáo dục được cải thiện và sự tự do do thế tục hóa mang lại, thế kỷ 17 chứng kiến một số tác giả đáng chú ý phát triển hơn nữa ngôn ngữ Thụy Điển. Một số nhân vật chủ chốt bao gồm Georg Stiernhielm (thế kỷ 17), người đầu tiên viết thơ cổ điển bằng tiếng Thụy Điển; Johan Henric Kellgren (thế kỷ 18), người đầu tiên viết văn xuôi Thụy Điển trôi chảy; Carl Michael Bellman (cuối thế kỷ 18), nhà văn đầu tiên của các bản ballad hài hước; và August Strindberg (cuối thế kỷ 19), một nhà văn và nhà viết kịch theo chủ nghĩa hiện thực xã hội đã giành được danh tiếng trên toàn thế giới. Đầu thế kỷ 20 tiếp tục sản sinh ra các tác giả đáng chú ý, chẳng hạn như Selma Lagerlöf, (người đoạt giải Nobel năm 1909), Verner von Heidenstam (người đoạt giải Nobel năm 1916) và Pär Lagerkvist (người đoạt giải Nobel năm 1951).

Trong những thập kỷ gần đây, một số nhà văn Thụy Điển đã khẳng định được vị thế quốc tế, bao gồm tiểu thuyết gia trinh thám Henning Mankell và nhà văn viết truyện gián điệp Jan Guillou. Nhà văn Thụy Điển có ấn tượng lâu dài nhất đối với văn học thế giới là nhà văn viết sách thiếu nhi Astrid Lindgren, và những cuốn sách của bà về Pippi Tất Dài, Emil, và những nhân vật khác. Năm 2008, tác giả tiểu thuyết bán chạy thứ hai trên thế giới là Stieg Larsson, người có bộ ba tiểu thuyết tội phạm Millennium được xuất bản sau khi ông qua đời và nhận được sự hoan nghênh của giới phê bình.

8.2. Âm nhạc

Những bản tái tạo lịch sử của âm nhạc Norse đã được thử nghiệm dựa trên các nhạc cụ được tìm thấy tại các địa điểm Viking. Các nhạc cụ được sử dụng là lur (một loại kèn trumpet), các nhạc cụ dây đơn giản, sáo gỗ và trống. Thụy Điển có một nền âm nhạc dân gian đáng kể. Joik, một loại âm nhạc Sami, là một bài thánh ca thuộc về tâm linh vật linh truyền thống của người Sami. Các nhà soạn nhạc đáng chú ý bao gồm Carl Michael Bellman và Franz Berwald.

Thụy Điển cũng có một truyền thống âm nhạc hợp xướng nổi bật. Trong số dân số 9,5 triệu người, ước tính có từ năm đến sáu trăm nghìn người hát trong các dàn hợp xướng.

Năm 2007, với doanh thu hơn 800.00 M USD, Thụy Điển là nước xuất khẩu âm nhạc lớn thứ ba thế giới, chỉ sau Hoa Kỳ và Vương quốc Anh. Theo một nguồn tin năm 2013, Thụy Điển sản xuất nhiều bản hit trên bảng xếp hạng nhất trên đầu người trên thế giới, tiếp theo là Vương quốc Anh và Hoa Kỳ.
Thụy Điển có một nền nhạc jazz khá sôi động. Trung tâm Nghiên cứu Âm nhạc Dân gian và Jazz Thụy Điển đã xuất bản một cái nhìn tổng quan về nhạc jazz ở Thụy Điển của Lars Westin.

Trong lĩnh vực nhạc đại chúng, Thụy Điển đã tạo ra nhiều nghệ sĩ và nhà sản xuất thành công trên toàn cầu. Ban nhạc ABBA là một hiện tượng quốc tế trong những năm 1970 và đầu những năm 1980, và âm nhạc của họ vẫn còn phổ biến cho đến ngày nay. Sau ABBA, các nghệ sĩ như Roxette, Ace of Base, The Cardigans, Robyn, Avicii, Swedish House Mafia, và Zara Larsson đã đạt được thành công quốc tế. Các nhà sản xuất và nhạc sĩ Thụy Điển như Max Martin cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc định hình âm nhạc pop toàn cầu. Ngoài ra, Thụy Điển còn có một nền nhạc metal mạnh mẽ, đặc biệt là melodic death metal, với các ban nhạc như In Flames, Dark Tranquillity, và At the Gates.

8.3. Mỹ thuật và kiến trúc

Trước thế kỷ 13, hầu hết các công trình xây dựng đều làm bằng gỗ, nhưng sau đó bắt đầu có sự chuyển dịch sang đá. Các công trình bằng đá thời kỳ đầu của Thụy Điển là các nhà thờ theo kiến trúc Romanesque ở nông thôn. Điều này bao gồm Nhà thờ chính tòa Lund từ thế kỷ 11 và nhà thờ trẻ hơn một chút ở Dalby, cũng như nhiều nhà thờ theo kiến trúc Gothic thời kỳ đầu được xây dựng dưới ảnh hưởng của Liên minh Hanse, chẳng hạn như ở Ystad, Malmö và Helsingborg.
Các nhà thờ chính tòa ở các vùng khác của Thụy Điển cũng được xây dựng làm trụ sở của các giám mục Thụy Điển. Nhà thờ chính tòa Skara được làm bằng gạch từ thế kỷ 14, và Nhà thờ chính tòa Uppsala vào thế kỷ 15. Năm 1230, nền móng của Nhà thờ chính tòa Linköping được đặt, vật liệu ở đó là đá vôi, nhưng công trình mất khoảng 250 năm để hoàn thành.
Trong số các công trình kiến trúc cổ hơn còn có một số pháo đài quan trọng và các tòa nhà lịch sử khác như Lâu đài Borgholm, Trang viên Halltorp, và pháo đài Eketorp trên đảo Öland, pháo đài Nyköping và tường thành Visby.
Vào những năm 1520, Vua Gustav Vasa đã cho xây dựng các dinh thự, lâu đài và pháo đài lớn. Một số công trình tráng lệ hơn bao gồm Lâu đài Kalmar, Lâu đài Gripsholm, và Vadstena.
Trong hai thế kỷ tiếp theo, Thụy Điển được định hình bởi kiến trúc Baroque và sau đó là rococo. Các dự án đáng chú ý từ thời đó bao gồm thành phố Karlskrona, hiện cũng đã được công nhận là Di sản Thế giới và Cung điện Drottningholm.
Triển lãm Stockholm, đánh dấu bước đột phá của Chủ nghĩa công năng, hay funkis_FUNK-kix^Swedish như nó được biết đến lần đầu tiên xuất hiện vào năm 1930; phong cách này đã thống trị trong những thập kỷ tiếp theo. Một số dự án đáng chú ý thuộc loại này là Chương trình Triệu đô, cung cấp nhà ở giá cả phải chăng trong các khu chung cư lớn.
Avicii Arena, nằm ở Stockholm, là tòa nhà hình bán cầu lớn nhất trên Trái Đất. Mái vòm của nó có đường kính 110 m và mất hai năm rưỡi để xây dựng.
Các họa sĩ nổi tiếng của Thụy Điển bao gồm Carl Larsson, Anders Zorn, và Hilma af Klint. Carl Larsson nổi tiếng với những bức tranh màu nước ειδυλλιακό_{i-đi-li-a-KÓ}^{Greek, Modern} (mang tính thôn dã) miêu tả cuộc sống gia đình và nông thôn Thụy Điển. Anders Zorn được biết đến với những bức chân dung, cảnh sinh hoạt và tranh khỏa thân. Hilma af Klint là một trong những người tiên phong của nghệ thuật trừu tượng. Kiến trúc hiện đại của Thụy Điển cũng có những đóng góp đáng kể, với các kiến trúc sư như Gunnar Asplund và Sigurd Lewerentz.

8.4. Truyền thông

Người Thụy Điển là một trong những dân tộc tiêu thụ báo chí nhiều nhất thế giới, và hầu như mọi thị trấn đều có một tờ báo địa phương phục vụ. Các tờ báo buổi sáng chất lượng chính của đất nước là Dagens Nyheter (Dagens Nyheter_{ĐA-gens NI-hê-tơ}^Swedish; tự do), Göteborgs-Posten (Göteborgs-Posten_{Yơ-tê-BORGS PÔ-xten}^Swedish; tự do), Svenska Dagbladet (tự do bảo thủ) và Sydsvenska Dagbladet (tự do). Hai tờ báo lá cải buổi tối lớn nhất là Aftonbladet (dân chủ xã hội) và Expressen (tự do). Tờ báo buổi sáng quốc tế miễn phí, được tài trợ bằng quảng cáo, Metro International, được thành lập tại Stockholm, Thụy Điển. Tin tức của đất nước được đưa tin bằng tiếng Anh bởi, trong số những tờ báo khác, The Local (tự do).

Các công ty phát thanh truyền hình công cộng đã nắm giữ độc quyền về đài phát thanh và truyền hình trong một thời gian dài ở Thụy Điển. Các chương trình phát thanh được tài trợ bằng giấy phép bắt đầu vào năm 1925. Một mạng lưới phát thanh thứ hai được bắt đầu vào năm 1954, và mạng lưới thứ ba được mở vào năm 1962, để đối phó với các đài phát thanh lậu. Đài phát thanh cộng đồng phi lợi nhuận được cho phép vào năm 1979 và vào năm 1993, đài phát thanh địa phương thương mại bắt đầu hoạt động.

Dịch vụ truyền hình được tài trợ bằng giấy phép chính thức ra mắt vào năm 1956. Một kênh thứ hai, TV2, được ra mắt vào năm 1969. Hai kênh này (do Sveriges Television điều hành từ cuối những năm 1970) đã nắm giữ độc quyền cho đến những năm 1980 khi truyền hình cáp và truyền hình vệ tinh trở nên phổ biến. Dịch vụ vệ tinh tiếng Thụy Điển đầu tiên là TV3 bắt đầu phát sóng từ London vào năm 1987. Tiếp theo là Kanal 5 vào năm 1989 (lúc đó được gọi là Nordic Channel) và TV4 vào năm 1990. TV4 bắt đầu phát sóng mặt đất vào năm 1992, trở thành kênh tư nhân đầu tiên phát sóng nội dung truyền hình từ trong nước.

Khoảng một nửa dân số được kết nối với truyền hình cáp. Truyền hình kỹ thuật số mặt đất ở Thụy Điển bắt đầu vào năm 1999.

Thụy Điển có một truyền thống mạnh mẽ về tự do báo chí, được ghi nhận trong hiến pháp. Nguyên tắc tiếp cận công khai các tài liệu chính thức (Offentlighetsprincipen) cho phép công dân và giới truyền thông tiếp cận thông tin của chính phủ, góp phần vào sự minh bạch và trách nhiệm giải trình. Môi trường truyền thông kỹ thuật số đang phát triển nhanh chóng, với việc sử dụng Internet và mạng xã hội rộng rãi. Tuy nhiên, cũng có những lo ngại về thông tin sai lệch và tin giả, cũng như sự tập trung quyền sở hữu truyền thông.

8.5. Điện ảnh

Văn hóa Thụy Điển thế kỷ 20 nổi bật với những tác phẩm tiên phong trong những ngày đầu của điện ảnh, với Mauritz Stiller và Victor Sjöström. Trong những năm 1920-1980, nhà làm phim Ingmar Bergman và các diễn viên Greta Garbo và Ingrid Bergman đã trở thành những nhân vật nổi tiếng quốc tế trong lĩnh vực điện ảnh. Gần đây hơn, các bộ phim của Lukas Moodysson, Lasse Hallström, và Ruben Östlund đã nhận được sự công nhận quốc tế.

Ingmar Bergman được coi là một trong những đạo diễn có ảnh hưởng nhất trong lịch sử điện ảnh, với các tác phẩm khám phá các chủ đề về đức tin, cái chết, tình yêu và sự tồn tại của con người. Các bộ phim như The Seventh Seal, Wild Strawberries, và Persona đã trở thành kinh điển. Greta Garbo và Ingrid Bergman là những ngôi sao Hollywood mang tính biểu tượng, nổi tiếng với vẻ đẹp và tài năng diễn xuất.

Điện ảnh Thụy Điển đương đại tiếp tục sản xuất những bộ phim chất lượng cao, thường đề cập đến các vấn đề xã hội và cá nhân một cách sâu sắc và độc đáo. Các liên hoan phim như Liên hoan phim Gothenburg đóng vai trò quan trọng trong việc quảng bá điện ảnh Thụy Điển và quốc tế. Ngành công nghiệp điện ảnh Thụy Điển cũng nhận được sự hỗ trợ từ Viện Phim Thụy Điển. Ảnh hưởng quốc tế của điện ảnh Thụy Điển có thể thấy qua các giải thưởng tại các liên hoan phim lớn và sự quan tâm của khán giả toàn cầu.

8.6. Ẩm thực

Ẩm thực Thụy Điển, giống như của các quốc gia Bắc Âu khác (Đan Mạch, Na Uy và Phần Lan), theo truyền thống là đơn giản. Cá (đặc biệt là cá trích), thịt, khoai tây và các sản phẩm từ sữa đóng vai trò nổi bật. Gia vị rất ít. Các món ăn bao gồm thịt viên Thụy Điển, theo truyền thống được phục vụ với nước thịt, khoai tây luộc và mứt lingonberry; bánh kếp; pyttipannaPÍT-ti-pan-na^Swedish, một món thịt và khoai tây xào gia vị ban đầu dùng để sử dụng hết thịt thừa; lutefiskLU-tơ-phixk^Swedish; và smörgåsbordXMƠ-gôx-buđ^Swedish, hay bữa tiệc tự chọn xa hoa. Akvavit (Akvavit_Ac-va-VÍT^Swedish) là một loại rượu chưng cất phổ biến, và việc uống snapsXNAPS^Swedish có tầm quan trọng văn hóa. Bánh mì giòn (knäckebröd_{K-NÉC-cơ-brơđ}^Swedish) truyền thống phẳng và khô đã phát triển thành nhiều biến thể hiện đại. Các loại thực phẩm quan trọng theo vùng là surströmmingXUA-xtrôm-minh^Swedish (một loại cá lên men) ở miền bắc Thụy Điển và cá chình ở miền nam Thụy Điển.

Thụy Điển có một văn hóa fika độc đáo, là một khoảng thời gian nghỉ ngơi để uống cà phê và ăn bánh ngọt, thường là bánh cuộn quế (kanelbulle) hoặc các loại bánh quy khác. Fika không chỉ là việc uống cà phê mà còn là một cơ hội để giao tiếp xã hội và thư giãn.

Các nguyên liệu thực phẩm chính của Thụy Điển bao gồm các loại quả mọng (như lingonberry, blueberry, cloudberry), nấm, cá (cá hồi, cá trích, cá tuyết), thịt thú săn (nai sừng tấm, tuần lộc) và các sản phẩm từ sữa (phô mai, bơ, sữa chua). Ẩm thực truyền thống thường tập trung vào việc bảo quản thực phẩm qua mùa đông dài, chẳng hạn như ướp muối, hun khói, và lên men.

Vào tháng Tám, tại bữa tiệc truyền thống được gọi là tiệc tôm hùm đất, kräftskiva (kräftskiva_{CRÁP-xờ-kri-va}^Swedish), người Thụy Điển ăn một lượng lớn tôm hùm đất luộc với thì là.

8.7. Thể thao

Các hoạt động thể thao là một phong trào quốc gia với một nửa dân số tích cực tham gia vào các hoạt động thể thao có tổ chức. Hai môn thể thao chính thu hút khán giả là bóng đá và khúc côn cầu trên băng. Sau bóng đá, các môn thể thao cưỡi ngựa (mà hầu hết người tham gia là phụ nữ) có số lượng người tập luyện cao nhất. Sau đó, golf, chạy định hướng, thể dục dụng cụ, điền kinh, và các môn thể thao đồng đội như khúc côn cầu trên băng, bóng ném, khúc côn cầu trong nhà, bóng rổ và bandy là những môn phổ biến nhất về số lượng người tập luyện.

Đội tuyển khúc côn cầu trên băng nam quốc gia Thụy Điển, được trìu mến gọi là Tre Kronor_{Tre Cru-nua}^Swedish (tiếng Anh: Ba Vương miện), đã giành chức vô địch Giải vô địch Thế giới chín lần, xếp thứ ba trong bảng tổng sắp huy chương mọi thời đại. Tre Kronor_{Tre Cru-nua}^Swedish cũng giành huy chương vàng Olympic vào các năm 1994 và 2006. Năm 2006, Tre Kronor_{Tre Cru-nua}^Swedish trở thành đội tuyển khúc côn cầu quốc gia đầu tiên giành cả chức vô địch Olympic và thế giới trong cùng một năm. Đội tuyển bóng đá nam quốc gia Thụy Điển đã đạt được một số thành công tại World Cup trong quá khứ, về nhì khi họ đăng cai giải đấu năm 1958, và về ba hai lần, vào các năm 1950 và 1994.

Thụy Điển đã đăng cai Thế vận hội Mùa hè 1912, Cưỡi ngựa tại Thế vận hội Mùa hè 1956 và Giải vô địch bóng đá thế giới năm 1958. Các sự kiện thể thao lớn khác bao gồm Giải vô địch bóng đá châu Âu 1992, Giải vô địch bóng đá nữ thế giới 1995, Giải vô địch điền kinh thế giới 1995, Giải vô địch bóng đá nữ châu Âu 2013, và một số giải vô địch khúc côn cầu trên băng, bi đá trên băng, điền kinh, trượt tuyết, bandy, trượt băng nghệ thuật và bơi lội. Các vận động viên Thụy Điển nổi tiếng bao gồm Björn Borg (quần vợt), Ingemar Stenmark (trượt tuyết đổ đèo), Zlatan Ibrahimović (bóng đá), Annika Sörenstam (golf), và Carolina Klüft (điền kinh).

8.8. Các ngày lễ và lễ hội

Ngoài các ngày lễ Kitô giáo Tin Lành truyền thống, Thụy Điển còn kỷ niệm một số ngày lễ độc đáo, một số có truyền thống từ thời tiền Kitô giáo. Chúng bao gồm Giữa hè kỷ niệm hạ chí; Đêm Walpurgis (Valborgsmässoafton_{VAN-bo-ri-mex-xo-áp-tôn}^Swedish) vào ngày 30 tháng 4 đốt lửa trại; và Ngày Lao động hay Ngày Quốc tế Lao động vào ngày 1 tháng 5 dành cho các cuộc biểu tình xã hội chủ nghĩa. Ngày của người mang ánh sáng Thánh Lucia, ngày 13 tháng 12, được công nhận rộng rãi trong các lễ kỷ niệm công phu báo hiệu nguồn gốc Ý của nó và bắt đầu mùa Giáng sinh kéo dài một tháng.
Ngày 6 tháng 6 là Ngày Quốc khánh Thụy Điển và kể từ năm 2005 đã là một ngày nghỉ lễ công cộng. Hơn nữa, có các ngày treo cờ chính thức và lịch Tên ngày. Vào tháng Tám, nhiều người Thụy Điển tổ chức kräftskivor_{CRÁP-xờ-kri-voa}^Swedish (tiệc tối tôm hùm đất). Đêm Thánh Martin được tổ chức ở Scania vào tháng Mười Một với các bữa tiệc Mårten Gås_{MO-ten Gôx}^Swedish, nơi ngỗng quay và svartsoppaXVAT-xúp-pa^Swedish ('súp đen') được phục vụ. Người Sámi, một trong những dân tộc thiểu số bản địa của Thụy Điển, có ngày lễ của họ vào ngày 6 tháng 2 và Scania kỷ niệm ngày Cờ Scania vào Chủ nhật thứ ba của tháng Bảy.
Các lễ hội truyền thống khác bao gồm Lễ Phục sinh (Påsk) với các phong tục như trang trí trứng và ăn các món ăn đặc biệt, và Lễ Giáng sinh (Jul) là một trong những ngày lễ quan trọng nhất, với cây thông Noel, quà tặng, và các món ăn truyền thống như giăm bông Giáng sinh (julskinka) và cá tuyết muối (lutfisk).