1. Thời thơ ấu và học vấn
Evan Dunfee sinh ngày 28 tháng 9 năm 1990 tại Richmond, British Columbia, Canada. Anh lớn lên và hiện vẫn sinh sống tại thành phố này.
1.1. Thời thơ ấu và đi học
Trong những năm tháng thơ ấu, Dunfee theo học tại Trường tiểu học Kingswood và Trường trung học Matthew McNair ở Richmond. Anh thường tập luyện đi bộ tốc độ lên tới 50 km mỗi ngày.
1.2. Đại học và sự nghiệp ban đầu
Năm 2014, Dunfee tốt nghiệp Đại học British Columbia với bằng Cử nhân vận động học. Bên cạnh sự nghiệp thể thao, anh còn là một cây bút đóng góp kỹ thuật cho tạp chí Canadian Running Magazine. Công việc điều tra của anh về các hoạt động liên quan đến doping trong thể thao của các vận động viên Nga đã được các hãng thông tấn lớn như Associated Press và Inside the Games trích dẫn.
2. Sự nghiệp thi đấu
Evan Dunfee đã trải qua một sự nghiệp thi đấu điền kinh đầy ấn tượng, đặc biệt ở các nội dung đi bộ tốc độ, giành được nhiều huy chương và thiết lập các kỷ lục quốc gia.
2.1. Các giải đấu quốc tế ban đầu
Dunfee bắt đầu sự nghiệp quốc tế của mình từ khá sớm, tham gia Giải vô địch điền kinh trẻ thế giới 2007 và Giải vô địch điền kinh trẻ thế giới 2008, lần lượt đứng thứ 23 và thứ 10 ở nội dung 10.000 m. Anh cũng có những thành tích đáng chú ý tại các giải khu vực và châu lục. Năm 2012, anh là nhà vô địch và người giữ kỷ lục của Giải vô địch NACAC U23 ở nội dung 20 km đi bộ. Tại Đại hội Thể thao Sinh viên Thế giới Mùa hè 2013 ở Kazan, Nga, anh giành huy chương đồng cùng đội ở nội dung 20 km đi bộ. Đáng chú ý, hai trong số các vận động viên đi bộ tốc độ người Nga giành huy chương vàng tại giải đấu này là Denis Strelkov và Andrey Ruzavin sau đó đã bị đình chỉ vì vi phạm doping. Dunfee cũng giành huy chương bạc tại Đại hội Thể thao Khối Pháp ngữ 2013. Anh cũng nhiều lần suýt giành huy chương khi về thứ tư tại Cúp đi bộ tốc độ Liên châu Mỹ các năm 2009, 2013, 2015 và Giải vô địch đi bộ tốc độ châu Đại Dương 2012, cũng như về thứ sáu tại Đại hội Thể thao Khối Thịnh vượng chung 2010, thường xuyên bám sát đồng đội và bạn tập Gomez.
2.2. Thế vận hội
Dunfee đã ba lần tham dự Thế vận hội Mùa hè.
Tại Thế vận hội Mùa hè 2016 ở Rio de Janeiro, Brasil, Dunfee tham gia cả nội dung 20 km và 50 km đi bộ. Anh đứng thứ 10 ở nội dung 20 km. Trong nội dung 50 km đi bộ, anh cán đích ở vị trí thứ tư với thành tích 3:41:38, lập kỷ lục quốc gia Canada mới. Ban đầu, Hirooki Arai của Nhật Bản về thứ ba và bị truất quyền thi đấu vì va chạm với Dunfee. Tuy nhiên, huy chương của Arai đã được trả lại sau khi kháng cáo của Nhật Bản được chấp thuận. Dunfee đã khuyên đội Canada không nên kháng cáo thêm, thể hiện tinh thần thể thao cao thượng của mình.
Tại Thế vận hội Mùa hè 2020 được tổ chức tại Tokyo, Nhật Bản vào năm 2021 do đại dịch COVID-19, nội dung 50 km đi bộ là lần cuối cùng được tổ chức tại Thế vận hội. Trong những mét cuối của cuộc đua, Dunfee đã bứt tốc vươn lên vị trí thứ ba và giành huy chương đồng. Với thành tích này, anh trở thành vận động viên đi bộ tốc độ thứ ba của Canada giành huy chương Olympic và là người duy nhất ở nội dung 50 km. Anh chia sẻ: "Tôi không cần một tấm huy chương để khẳng định bản thân. Tôi tự hào về những gì mình đã đạt được hôm nay, nhưng tôi đã mơ về khoảnh khắc này và giành tấm huy chương này trong 21 năm. Tôi hạnh phúc tột độ."
2.3. Giải vô địch thế giới điền kinh
Dunfee đã tham dự nhiều kỳ Giải vô địch thế giới điền kinh.
Tại Giải vô địch điền kinh thế giới 2013 ở Moskva, Nga, anh hoàn thành nội dung 50 km đi bộ với thời gian 3:59:28, xếp thứ 36.
Năm 2015 tại Bắc Kinh, Trung Quốc, anh tham gia cả 20 km và 50 km đi bộ, lần lượt xếp thứ 12 ở cả hai nội dung.
Năm 2017 tại Luân Đôn, Anh, anh về đích thứ 15 ở nội dung 50 km đi bộ.
Tại Giải vô địch điền kinh thế giới 2019 ở Doha, Qatar, Dunfee đã giành huy chương đồng ở nội dung 50 km đi bộ với thời gian 4:05:02. Đây là huy chương thứ hai cho một vận động viên Canada ở nội dung đi bộ tốc độ tại Giải vô địch thế giới và là huy chương đầu tiên ở nội dung 50 km. Giải đấu này cũng là lần cuối cùng nội dung 50 km được tranh tài tại Giải vô địch thế giới, một quyết định mà Dunfee đã bày tỏ sự không đồng tình.
Quá trình chuyển đổi sang mùa giải 2022 trở nên khó khăn đối với Dunfee, khi anh phải đối mặt với cả chấn thương gân kheo và chứng trầm cảm liên quan đến quyết định của Liên đoàn Điền kinh Thế giới (World Athletics) về việc loại bỏ nội dung 50 km để thay thế bằng 35 km. Anh chia sẻ rằng đó là "một cuộc đấu tranh tinh thần đối với tôi, tìm kiếm động lực và chủ yếu là chấp nhận việc 50K không còn tồn tại nữa, vì nó đã là một phần lớn trong bản sắc của tôi."
Tại lần xuất hiện đầu tiên ở nội dung mới, anh về thứ bảy tại Giải vô địch đi bộ tốc độ đồng đội thế giới 2022 ở Muscat, Oman. Anh đứng thứ sáu tại Giải vô địch điền kinh thế giới 2022 ở Eugene, Oregon, Hoa Kỳ, thành tích mà anh "vô cùng vui mừng" sau những khó khăn gần đây.
Tại Giải vô địch điền kinh thế giới 2023 ở Budapest, Hungary, Dunfee đã thi đấu nội dung 20 km đi bộ vào ngày đầu tiên của sự kiện, cán đích thứ tư với kỷ lục Canada là 1:18:03. Anh tiếp tục về thứ tư ở nội dung 35 km đi bộ, mặc dù bị rách gân kheo khoảng 32 km vào cuộc đua. Anh cho biết thời gian hồi phục có thể sẽ ngăn cản kế hoạch tham gia Đại hội Thể thao Liên châu Mỹ 2023 của mình.
2.4. Đại hội Thể thao Khối Thịnh vượng chung
Dunfee đã tham dự nhiều kỳ Đại hội Thể thao Khối Thịnh vượng chung.
Tại Đại hội Thể thao Khối Thịnh vượng chung 2010 ở Delhi, Ấn Độ, anh về đích thứ sáu ở nội dung 20 km đi bộ.
Tại Đại hội Thể thao Khối Thịnh vượng chung 2018 ở Gold Coast, Úc, anh về đích thứ tám ở nội dung 20 km đi bộ.
Cuối mùa hè năm 2022, Dunfee được triệu tập vào đội tuyển Canada tham dự Đại hội Thể thao Khối Thịnh vượng chung 2022 ở Birmingham, Vương quốc Anh, thi đấu ở nội dung 10.000 m đi bộ mới được bổ sung. Anh đã giành huy chương vàng với thành tích 38:36.37, thiết lập kỷ lục quốc gia và kỷ lục của Đại hội Thể thao Khối Thịnh vượng chung.
2.5. Đại hội Thể thao Liên châu Mỹ
Dunfee đã tham gia Đại hội Thể thao Liên châu Mỹ.
Tại Đại hội Thể thao Liên châu Mỹ 2015 ở Toronto, Canada, anh giành huy chương vàng ở nội dung 20 km đi bộ.
Mặc dù gặp chấn thương, Dunfee vẫn tham gia Đại hội Thể thao Liên châu Mỹ 2023 ở Santiago, Chile. Anh về đích thứ 9 ở nội dung 20 km đi bộ với thời gian 1:22:14 và sau đó nói: "Chấn thương gân kheo là một trở ngại lớn, nhưng... tôi đã ra ngoài đó và cố gắng hết sức mình."
2.6. Các giải đấu lớn khác
Evan Dunfee cũng đạt được nhiều thành tích tại các giải đấu quốc tế quan trọng khác. Anh giành huy chương bạc tại Đại hội Thể thao Khối Pháp ngữ 2013. Tại Giải vô địch đi bộ tốc độ đồng đội thế giới 2016 ở Rome, Ý, anh giành huy chương bạc cùng đồng đội ở nội dung 20 km đi bộ. Anh cũng là người giành huy chương vàng tại Giải vô địch NACAC 2018 ở Toronto, Canada ở nội dung 20 km đi bộ, và huy chương bạc tại Giải vô địch NACAC 2022 ở Freeport, Bahamas ở cùng nội dung.
2.7. Các kỷ lục cá nhân và thành tích tốt nhất
Các thành tích cá nhân tốt nhất của Evan Dunfee là:
| Nội dung | Thành tích | Địa điểm | Ngày |
|---|---|---|---|
| Đi bộ đường trường | |||
| 10 km | 40:19 phút | Moncton, New Brunswick, Canada | 22 tháng 6 năm 2013 |
| 20 km | 1:18:03 giờ | Budapest, Hungary | 19 tháng 8 năm 2023 |
| 35 km | 2:25:02 giờ | Eugene, Oregon, Hoa Kỳ | 24 tháng 7 năm 2022 |
| 50 km | 3:41:38 giờ | Rio de Janeiro, Brasil | 19 tháng 8 năm 2016 |
| Đi bộ trên đường chạy | |||
| 5000 m | 18:39.08 phút | Burnaby, British Columbia, Canada | 18 tháng 6 năm 2021 |
| 10.000 m | 38:36.37 phút | Birmingham, Vương quốc Anh | 7 tháng 8 năm 2022 |
| 20.000 m | 1:25:15.0 giờ | Calgary, Alberta, Canada | 25 tháng 6 năm 2011 |
2.8. Thành tích thi đấu
| Đại diện cho Canada | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| 2007 | Giải vô địch điền kinh trẻ thế giới 2007 | Ostrava, Cộng hòa Séc | Hạng 23 | 10.000 m | 47:40.86 |
| 2008 | Giải vô địch điền kinh trẻ thế giới 2008 | Bydgoszcz, Ba Lan | Hạng 10 | 10.000 m | 42:56.82 |
| 2009 | Cúp đi bộ tốc độ Liên châu Mỹ 2009 (U20) | San Salvador, El Salvador | Hạng 4 | 10 km | 44:16 |
| Giải vô địch điền kinh trẻ Liên châu Mỹ 2009 | Port of Spain, Trinidad và Tobago | Hạng 6 | 10.000 m | 43:27.04 | |
| 2010 | Cúp đi bộ tốc độ thế giới IAAF 2010 | Chihuahua, México | - | 20 km | Bỏ cuộc |
| Điền kinh tại Đại hội Thể thao Khối Thịnh vượng chung 2010 | Delhi, Ấn Độ | Hạng 6 | 20 km | 1:28:13 | |
| 2011 | Điền kinh tại Đại hội Thể thao Sinh viên Thế giới Mùa hè 2011 | Thâm Quyến, Trung Quốc | Hạng 14 | 20 km | 1:29:13 |
| 2012 | Giải vô địch đi bộ tốc độ châu Đại Dương | Hobart, Tasmania, Úc | Hạng 4† | 20 km | 1:25:17 |
| Cúp đi bộ tốc độ thế giới IAAF 2012 | Saransk, Nga | - | 20 km | Bỏ cuộc | |
| Hạng 15 | Đồng đội (20 km) | 180 điểm | |||
| Giải vô địch điền kinh U23 NACAC 2012 | Irapuato, México | Hạng 1 | 20.000 m | 1:26:15.32 | |
| 2013 | Cúp đi bộ tốc độ Liên châu Mỹ 2013 | Thành phố Guatemala, Guatemala | Hạng 4 | 20 km | 1:25:43 |
| Điền kinh tại Đại hội Thể thao Sinh viên Thế giới Mùa hè 2013 | Kazan, Nga | Hạng 21 | 20 km | 1:31:07 | |
| Hạng 3 | Đồng đội (20 km) | 4:20:35 | |||
| Giải vô địch điền kinh thế giới 2013 | Moskva, Nga | Hạng 36 | 50 km | 3:59:28 | |
| Điền kinh tại Đại hội Thể thao Khối Pháp ngữ 2013 | Nice, Pháp | Hạng 2 | 20 km | 1:25:30 | |
| 2014 | Cúp đi bộ tốc độ thế giới IAAF 2014 | Thái Thương, Trung Quốc | Hạng 11 | 20 km | 1:20:13 |
| Hạng 4 | Đồng đội (20 km) | 36 điểm | |||
| 2015 | Cúp đi bộ tốc độ Liên châu Mỹ 2015 | Arica, Chile | Hạng 4 | 20 km | 1:21:54 |
| Hạng 1 | Đồng đội (20 km) | 21 điểm | |||
| Giải vô địch điền kinh thế giới 2015 | Bắc Kinh, Trung Quốc | Hạng 12 | 20 km | 1:21:48 | |
| Hạng 12 | 50 km | 3:49:56 | |||
| 2016 | Giải vô địch đi bộ tốc độ đồng đội thế giới IAAF 2016 | Rome, Ý | Hạng 16 | 20 km | 1:21:26 |
| Hạng 2 | Đồng đội (20 km) | 28 điểm | |||
| Điền kinh tại Thế vận hội Mùa hè 2016 | Rio de Janeiro, Brasil | Hạng 10 | 20 km | 1:20:49 | |
| Hạng 4 | 50 km | 3:41:38 | |||
| 2017 | Giải vô địch điền kinh thế giới 2017 | Luân Đôn, Anh | Hạng 15 | 50 km | 3:47:36 |
| 2018 | Điền kinh tại Đại hội Thể thao Khối Thịnh vượng chung 2018 | Gold Coast, Úc | Hạng 8 | 20 km | 1:23:26 |
| Giải vô địch đi bộ tốc độ đồng đội thế giới IAAF 2018 | Thái Thương, Trung Quốc | Hạng 12 | 50 km | 3:50:18 | |
| Giải vô địch điền kinh NACAC 2018 | Toronto, Canada | Hạng 1 | 20 km | 1:25:39 | |
| 2019 | Giải vô địch điền kinh thế giới 2019 | Doha, Qatar | Hạng 3 | 50 km | 4:05:02 |
| 2021 | Thế vận hội Mùa hè | Tokyo, Nhật Bản | Hạng 3 | 50 km | 3:50:59 |
| 2022 | Giải vô địch đi bộ tốc độ đồng đội thế giới 2022 | Muscat, Oman | Hạng 7 | 35 km | 2:38:08 |
| Giải vô địch điền kinh thế giới 2022 | Eugene, Oregon, Hoa Kỳ | Hạng 6 | 35 km | 2:25:02 | |
| Điền kinh tại Đại hội Thể thao Khối Thịnh vượng chung 2022 | Birmingham, Vương quốc Anh | Hạng 1 | 10.000 m | 38:36.37 | |
| Giải vô địch điền kinh NACAC 2022 | Freeport, Bahamas | Hạng 2 | 20.000 m | 1:27:18 | |
| 2023 | Giải vô địch điền kinh thế giới 2023 | Budapest, Hungary | Hạng 4 | 20 km | 1:18:03 |
| Hạng 4 | 35 km | 2:25:28 | |||
| Điền kinh tại Đại hội Thể thao Liên châu Mỹ 2023 | Santiago, Chile | Hạng 9 | 20 km | 1:22:14 | |
†: Tham gia với tư cách khách mời ngoài cuộc thi.
3. Triết lý và hoạt động ủng hộ
Sau khi gặp phải chấn thương, Dunfee đã tạm nghỉ thi đấu vào năm 2018 trước khi bắt đầu một "khởi đầu mới" với những mục tiêu mới. Anh đã tìm thấy nguồn động lực mới thông qua các hoạt động từ thiện và công việc đại sứ. Anh thường xuyên tập luyện 50 km mỗi ngày.
3.1. Đại sứ KidSport
Evan Dunfee là một đại sứ của KidSport, một tổ chức giúp trẻ em có hoàn cảnh khó khăn tham gia thể thao. Năm 2018, nhân kỷ niệm 25 năm thành lập KidSport, anh đã tổ chức chiến dịch gây quỹ và tự đi bộ 25 km mỗi ngày trong suốt 25 ngày. Anh cho rằng hoạt động này đã mang lại cho anh "một con đường khác để theo đuổi tinh thần cạnh tranh của mình" và giúp anh lấy lại năng lượng trước mùa giải 2019.
4. Tham vọng chính trị
Dunfee đã nỗ lực tranh cử vào Hội đồng thành phố Richmond, British Columbia trong cuộc bầu cử thành phố năm 2022. Tuy nhiên, anh đã cán đích ở vị trí thứ mười trong cuộc bỏ phiếu, kém hai bậc so với một ghế trong hội đồng.
5. Đánh giá và giải thưởng
Vào tháng 12 năm 2021, thành tích của Dunfee tại Tokyo đã được hiệp hội các vận động viên đội tuyển quốc gia Canada ghi nhận bằng giải thưởng True Sport. Giải thưởng này dành cho vận động viên "thể hiện những giá trị cao nhất của thể thao, bao gồm tinh thần thể thao, sự bền bỉ và sự hòa nhập".
6. Tranh cãi
Trong sự nghiệp của mình, Evan Dunfee đã vướng vào một số vấn đề gây tranh cãi, đặc biệt là liên quan đến các cuộc điều tra về doping và các sự cố trong thi đấu.
Anh đã thực hiện công việc điều tra về các hoạt động liên quan đến doping bất hợp pháp của các đối thủ người Nga. Những phát hiện của anh đã được trích dẫn bởi các cơ quan báo chí lớn như Associated Press và Inside the Games.
Tại Thế vận hội Rio 2016, trong nội dung 50 km đi bộ, vận động viên Hirooki Arai của Nhật Bản ban đầu về thứ ba nhưng sau đó bị truất quyền thi đấu vì va chạm với Dunfee. Tuy nhiên, huy chương của Arai đã được trả lại sau khi kháng cáo của Nhật Bản dẫn đến việc lật ngược quyết định truất quyền. Sau đó, Dunfee đã khuyên đội Canada không nên kháng cáo thêm, dù điều này đồng nghĩa với việc anh không nhận được huy chương. Hành động này được xem là một biểu hiện của tinh thần thể thao cao thượng, nhưng cũng gây ra tranh cãi về tính công bằng của các quy định.