Israel

2.1. Từ nguyên

Dưới thời Ủy trị của Anh (1920-1948), toàn bộ khu vực được biết đến với tên gọi Palestine. Khi thành lập vào năm 1948, quốc gia này chính thức lấy tên là Nhà nước Israel (מְדִינַת יִשְׂרָאֵל_{Medīnat Yisrā'el (phát âm: Mê-đi-nát Í-xra-en)}^Hebrew; دَوْلَة إِسْرَائِيل_{Dawlat Isrāʼīl (phát âm: Đao-lát Ít-xra-in)}^Arabic) sau khi các tên gọi được đề xuất khác bao gồm Đất Israel (Eretz Israel_{E-rét Ít-xra-en (Đất Israel)}^Hebrew), Ever (từ tổ tiên Eber), Zion, và Judah, đã được xem xét nhưng bị bác bỏ. Tên gọi Israel do David Ben-Gurion đề xuất và được thông qua với tỷ lệ phiếu 6-3. Trong những tuần đầu sau khi thành lập, chính phủ đã chọn thuật ngữ Israeli để chỉ một công dân của nhà nước Israel.

Tên gọi Đất Israel và Con cái Israel trong lịch sử đã được sử dụng để chỉ Vương quốc Israel trong Kinh Thánh và toàn thể dân tộc Do Thái. Tên Israel (יִשְׂרָאֵל_{Yīsrāʾēl (Ít-xra-en)}^Hebrew; Septuagint Ἰσραήλ_{Israēl (Ít-xra-en trong tiếng Hy Lạp)}^{Greek, Ancient}, "אל_{El (En, nghĩa là Thiên Chúa)}^Hebrew tồn tại/cai trị") dùng để chỉ tộc trưởng Jacob, người theo Kinh Thánh Hebrew, đã được đặt tên này sau khi ông vật lộn thành công với Thiên thần của Chúa. Hiện vật khảo cổ sớm nhất được biết đến có đề cập đến từ Israel với tư cách là một tập thể là Bia Merneptah của Ai Cập cổ đại (có niên đại vào cuối thế kỷ 13 TCN). Tên riêng "Israel" xuất hiện sớm hơn nhiều, trong các tài liệu từ Ebla.

3.1. Thời tiền sử

Sự hiện diện của họ người sơ khai tại Levant, nơi Israel tọa lạc, có niên đại ít nhất 1,5 triệu năm dựa trên di chỉ Ubeidiya. Các hóa thạch người Skhul và Qafzeh, có niên đại 120.000 năm, là một trong những dấu vết sớm nhất của con người hiện đại về mặt giải phẫu bên ngoài châu Phi. Văn hóa Natufian, có thể liên quan đến ngôn ngữ Phi-Á nguyên thủy, xuất hiện vào thiên niên kỷ thứ 10 TCN, tiếp theo là văn hóa Ghassulian vào khoảng năm 4500 TCN. Các cộng đồng ban đầu này đã phát triển các cấu trúc xã hội sơ khai và phải đối mặt với những thách thức từ môi trường cũng như các nhóm người khác, hình thành nên nền tảng cho các nền văn minh sau này trong khu vực. Các yếu tố như sự khan hiếm tài nguyên và biến đổi khí hậu có thể đã ảnh hưởng đến sự di cư và tương tác giữa các nhóm dân cư ban đầu.

3.2. Thời đại đồ đồng và đồ sắt

Những tài liệu tham khảo sớm về "người Canaan" và "Canaan" xuất hiện trong các văn bản Cận Đông và Ai Cập (khoảng năm 2000 TCN); các quần thể dân cư này được cấu trúc thành các thành bang độc lập về chính trị. Trong Thời đại đồ đồng muộn (1550-1200 TCN), phần lớn Canaan trở thành các chư hầu của Tân Vương quốc Ai Cập. Do sự sụp đổ của Thời đại đồ đồng muộn, Canaan rơi vào hỗn loạn, và quyền kiểm soát của Ai Cập đối với khu vực này cũng sụp đổ. Tổ tiên của người Israel được cho là bao gồm các dân tộc nói tiếng Semit cổ đại bản địa của khu vực này. Các ghi chép khảo cổ hiện đại cho thấy người Israel và văn hóa của họ tách ra từ các dân tộc Canaan thông qua sự phát triển của một tôn giáo đơn thần trung tâm-và sau đó là độc thần-xoay quanh Yahweh. Họ nói một dạng cổ của tiếng Hebrew, được gọi là Hebrew Kinh Thánh. Cùng thời gian đó, người Philistines định cư ở đồng bằng ven biển phía nam.

Hầu hết các học giả hiện đại đồng ý rằng câu chuyện về Cuộc Xuất Hành trong Torah và Cựu Ước không diễn ra như được mô tả; tuy nhiên, một số yếu tố của những truyền thống này có nguồn gốc lịch sử. Có tranh luận về sự tồn tại sớm nhất của các Vương quốc Israel và Judah cũng như mức độ và quyền lực của chúng. Mặc dù không rõ liệu có một Vương quốc Israel Thống nhất hay không, các nhà sử học và khảo cổ học đồng ý rằng Vương quốc Israel phía bắc đã tồn tại vào khoảng năm 900 TCN và Vương quốc Judah vào khoảng năm 850 TCN. Vương quốc Israel thịnh vượng hơn trong hai vương quốc và sớm phát triển thành một cường quốc khu vực, với thủ đô tại Samaria; dưới triều đại Omride, nó kiểm soát Samaria, Galilee, thượng Thung lũng Jordan, đồng bằng Sharon và phần lớn Transjordan.

Vương quốc Israel bị Đế quốc Tân Assyria chinh phục vào khoảng năm 720 TCN. Vương quốc Judah, dưới sự cai trị của dòng dõi David với thủ đô tại Jerusalem, sau đó trở thành một nhà nước chư hầu của Đế quốc Tân Assyria và sau đó là Đế quốc Tân Babylon. Ước tính dân số của khu vực vào Thời đại đồ sắt II là khoảng 400.000 người. Năm 587/6 TCN, sau một cuộc nổi dậy ở Judah, Vua Nebuchadnezzar II đã vây hãm và phá hủy Jerusalem cũng như Đền Solomon, giải tán vương quốc và lưu đày phần lớn giới tinh hoa Judah đến Babylon. Sự sụp đổ của các vương quốc này đã gây ra những biến động xã hội lớn, bao gồm sự di dời dân cư, thay đổi cấu trúc quyền lực và ảnh hưởng sâu sắc đến đức tin và bản sắc của người dân trong khu vực.

3.3. Thời cổ đại

Sau khi chinh phục Babylon vào năm 539 TCN, Cyrus Đại đế, người sáng lập Đế quốc Achaemenes, đã ban hành một sắc lệnh cho phép những người Judah bị lưu đày trở về. Việc xây dựng Đền thờ thứ hai được hoàn thành vào khoảng năm 520 TCN. Nhà Achaemenes cai trị khu vực này như một tỉnh Yehud Medinata. Năm 332 TCN, Alexandros Đại đế chinh phục khu vực này trong chiến dịch chống lại Đế quốc Achaemenes. Sau khi ông qua đời, khu vực này thuộc quyền kiểm soát của Vương quốc Ptolemaios và Đế quốc Seleukos như một phần của Coele-Syria. Trong nhiều thế kỷ sau đó, quá trình Hy Lạp hóa khu vực đã dẫn đến những căng thẳng văn hóa lên đến đỉnh điểm dưới thời trị vì của Antiochus IV Epiphanes, gây ra Khởi nghĩa Maccabee năm 167 TCN. Tình trạng bất ổn dân sự đã làm suy yếu sự cai trị của nhà Seleukos, và vào cuối thế kỷ thứ 2 TCN, Vương quốc Hasmoneus của Judah bán tự trị đã nổi lên, cuối cùng giành được độc lập hoàn toàn và mở rộng sang các vùng lân cận.

Cộng hòa La Mã xâm chiếm khu vực vào năm 63 TCN, đầu tiên là kiểm soát Syria, sau đó can thiệp vào cuộc nội chiến Hasmoneus. Cuộc đấu tranh giữa các phe phái thân La Mã và thân Đế quốc Parthia ở Judah đã dẫn đến việc Herodes Đại đế được đưa lên làm một vua chư hầu triều đại của La Mã. Năm 6 CN, khu vực này bị sáp nhập thành tỉnh Judaea của La Mã; những căng thẳng với sự cai trị của La Mã đã dẫn đến một loạt các cuộc chiến tranh Do Thái-La Mã, gây ra sự tàn phá trên diện rộng. Chiến tranh Do Thái-La Mã lần thứ nhất (66-73 CN) dẫn đến việc phá hủy Jerusalem và Đền thờ thứ hai và một phần đáng kể dân số bị giết hoặc phải di dời.

Một cuộc nổi dậy thứ hai được gọi là Khởi nghĩa Bar Kokhba (132-136 CN) ban đầu cho phép người Do Thái thành lập một nhà nước độc lập, nhưng người La Mã đã đàn áp dã man cuộc nổi dậy, tàn phá và làm suy giảm dân số ở vùng nông thôn Judaea. Jerusalem được xây dựng lại thành một thuộc địa của La Mã (Aelia Capitolina), và tỉnh Judaea được đổi tên thành Syria Palaestina. Người Do Thái bị trục xuất khỏi các quận xung quanh Jerusalem. Tuy nhiên, vẫn có một sự hiện diện nhỏ liên tục của người Do Thái, và Galilee trở thành trung tâm tôn giáo của họ. Các cuộc nổi dậy và sự đàn áp của La Mã đã gây ra những hậu quả nhân đạo nghiêm trọng, bao gồm mất mát sinh mạng, nô lệ hóa, và sự khởi đầu của một cộng đồng Do Thái hải ngoại (Diaspora) lớn hơn.

3.4. Thời Hậu kỳ Cổ đại và Trung Cổ

Kitô giáo sơ khai đã thay thế tôn giáo đa thần La Mã vào thế kỷ thứ 4 CN, với việc Constantinus Đại đế chấp nhận và thúc đẩy tôn giáo Kitô giáo và Theodosius I biến nó thành quốc giáo. Một loạt các luật lệ đã được thông qua nhằm phân biệt đối xử với người Do Thái và Do Thái giáo, và người Do Thái bị cả giáo hội và chính quyền đàn áp. Nhiều người Do Thái đã di cư đến các cộng đồng Do Thái hải ngoại thịnh vượng, trong khi tại địa phương có cả sự nhập cư của người Kitô giáo và sự cải đạo của người dân địa phương. Đến giữa thế kỷ thứ 5, Kitô giáo chiếm đa số. Vào cuối thế kỷ thứ 5, các cuộc nổi dậy của người Samari đã nổ ra, kéo dài đến cuối thế kỷ thứ 6 và dẫn đến sự sụt giảm lớn dân số người Samari. Sau cuộc chinh phục Jerusalem của Sasan và cuộc nổi dậy ngắn ngủi của người Do Thái chống lại Heraclius vào năm 614 CN, Đế quốc Byzantine đã tái củng cố quyền kiểm soát khu vực vào năm 628.

Trong những năm 634-641 CN, Khalifah Rashidun đã chinh phục Levant. Trong sáu thế kỷ tiếp theo, quyền kiểm soát khu vực được chuyển giao giữa các Khalifah Omeyyad, Abbas, Fatimid, và sau đó là các triều đại Seljuk và Ayyub. Dân số giảm mạnh trong nhiều thế kỷ sau đó, từ ước tính 1 triệu người trong thời kỳ La Mã và Byzantine xuống còn khoảng 300.000 người vào đầu thời kỳ Ottoman, và có sự Ả Rập hóa và Hồi giáo hóa đều đặn. Sự thay đổi quyền lực liên tục và các cuộc xung đột đã ảnh hưởng lớn đến cấu trúc xã hội, kinh tế và tôn giáo của các cộng đồng dân cư trong khu vực.
Cuối thế kỷ 11 mang đến các Thập tự chinh, các cuộc xâm lược được Giáo hoàng chấp thuận của các quân Thập tự chinh Kitô giáo nhằm giành lại Jerusalem và Đất Thánh từ sự kiểm soát của người Hồi giáo và thành lập các nhà nước Thập tự chinh. Nhà Ayyub đã đẩy lùi quân Thập tự chinh trước khi sự cai trị của người Hồi giáo được hoàn toàn khôi phục bởi các sultan Mamluk của Ai Cập vào năm 1291. Các cuộc Thập tự chinh đã gây ra sự tàn phá và mất mát nhân mạng lớn cho tất cả các bên, và làm thay đổi đáng kể bức tranh chính trị và tôn giáo của khu vực.

3.5. Thời cận đại và sự trỗi dậy của Chủ nghĩa phục quốc Do Thái

Năm 1516, Đế quốc Ottoman chinh phục khu vực này và cai trị nó như một phần của Syria Ottoman. Hai sự kiện bạo lực đã xảy ra đối với người Do Thái, cuộc tấn công Safed năm 1517 và cuộc tấn công Hebron năm 1517, sau khi người Thổ Ottoman lật đổ Mamluk trong Chiến tranh Ottoman-Mamluk. Dưới Đế quốc Ottoman, Levant khá đa dạng về văn hóa, với quyền tự do tôn giáo cho Kitô hữu, Hồi giáo và Do Thái. Năm 1561, sultan Ottoman đã mời những người Do Thái Sephardi chạy trốn khỏi Tòa án dị giáo Tây Ban Nha đến định cư và xây dựng lại thành phố Tiberias.
Dưới hệ thống millet của Đế quốc Ottoman, Kitô hữu và người Do Thái được coi là dhimmi ("được bảo vệ") theo luật Ottoman đổi lại lòng trung thành với nhà nước và việc trả thuế jizya. Các thần dân không phải Hồi giáo của Ottoman phải đối mặt với những hạn chế về địa lý và lối sống, mặc dù những điều này không phải lúc nào cũng được thực thi. Hệ thống millet tổ chức những người không phải Hồi giáo thành các cộng đồng tự trị trên cơ sở tôn giáo.

Khái niệm "trở về" vẫn là một biểu tượng trong niềm tin tôn giáo của người Do Thái, nhấn mạnh rằng sự trở lại của họ nên được quyết định bởi Thượng đế chứ không phải hành động của con người. Nhà sử học Do Thái hàng đầu Shlomo Avineri mô tả mối liên hệ này: "Người Do Thái không liên quan đến viễn cảnh Trở về một cách tích cực hơn hầu hết các Kitô hữu nhìn nhận Sự Tái Lâm." Khái niệm dân tộc của Do Thái giáo khác biệt với khái niệm chủ nghĩa dân tộc hiện đại của châu Âu. Dân số Do Thái ở Palestine từ thời Ottoman đến đầu phong trào Phục quốc Do Thái, được gọi là Yishuv Cũ, chiếm thiểu số và quy mô dân số dao động. Trong thế kỷ 16, các cộng đồng Do Thái đã bén rễ ở Bốn Thành phố Thánh-Jerusalem, Tiberias, Hebron, và Safed-và vào năm 1697, Giáo sĩ Yehuda Hachasid đã dẫn 1.500 người Do Thái đến Jerusalem. Một cuộc nổi dậy của người Druze chống lại Ottoman năm 1660 đã phá hủy Safed và Tiberias. Vào nửa sau thế kỷ 18, những người Do Thái Đông Âu là những người phản đối Do Thái giáo Hasidic, được gọi là Perushim, đã định cư ở Palestine.
Vào cuối thế kỷ 18, tù trưởng Ả Rập địa phương Zahir al-Umar đã tạo ra một tiểu vương quốc độc lập trên thực tế ở Galilee. Các nỗ lực của Ottoman nhằm khuất phục tù trưởng này đã thất bại. Sau cái chết của Zahir, người Ottoman đã giành lại quyền kiểm soát khu vực. Năm 1799, thống đốc Jazzar Pasha đã đẩy lùi một cuộc tấn công vào Acre của quân đội Napoléon, buộc người Pháp phải từ bỏ chiến dịch Syria. Năm 1834, một cuộc nổi dậy của nông dân Ả Rập Palestine chống lại chính sách cưỡng bức tòng quân và thuế của Ai Cập dưới thời Muhammad Ali của Ai Cập đã bị đàn áp; quân đội của Muhammad Ali rút lui và sự cai trị của Ottoman được khôi phục với sự hỗ trợ của Anh vào năm 1840. Các cải cách Tanzimat được thực hiện trên khắp Đế quốc Ottoman.
Làn sóng di cư hiện đại đầu tiên của người Do Thái đến Palestine do Ottoman cai trị, được gọi là Aliyah Thứ nhất, bắt đầu vào năm 1881, khi người Do Thái chạy trốn các cuộc pogrom ở Đông Âu. Luật tháng Năm năm 1882 đã làm tăng sự phân biệt đối xử kinh tế đối với người Do Thái và hạn chế nơi họ có thể sống. Để đối phó, Chủ nghĩa phục quốc Do Thái chính trị hình thành, một phong trào tìm cách thành lập một nhà nước Do Thái ở Palestine, từ đó đưa ra giải pháp cho vấn đề Do Thái của các quốc gia châu Âu. Chủ nghĩa bài Do Thái, các cuộc pogrom và các chính sách chính thức ở Nga hoàng đã dẫn đến sự di cư của ba triệu người Do Thái trong những năm từ 1882 đến 1914, chỉ 1% trong số đó đến Palestine. Những người đến Palestine chủ yếu được thúc đẩy bởi ý tưởng về quyền tự quyết và bản sắc Do Thái, hơn là phản ứng với các cuộc pogrom hoặc sự bất ổn kinh tế.
Aliyah Thứ hai (1904-1914) bắt đầu sau pogrom Kishinev; khoảng 40.000 người Do Thái định cư ở Palestine, mặc dù gần một nửa cuối cùng đã rời đi. Cả làn sóng di cư thứ nhất và thứ hai chủ yếu là người Do Thái Chính thống. Aliyah Thứ hai bao gồm các nhóm xã hội chủ nghĩa Phục quốc Do Thái, những người đã thành lập phong trào kibbutz dựa trên ý tưởng thành lập một nền kinh tế Do Thái riêng biệt dựa hoàn toàn vào lao động Do Thái. Những người thuộc Aliyah Thứ hai trở thành những nhà lãnh đạo của Yishuv trong những thập kỷ tới tin rằng nền kinh tế của người định cư Do Thái không nên phụ thuộc vào lao động Ả Rập. Đây sẽ là một nguồn đối kháng chủ yếu với dân số Ả Rập, với hệ tư tưởng dân tộc chủ nghĩa của Yishuv mới lấn át hệ tư tưởng xã hội chủ nghĩa của nó. Mặc dù những người nhập cư của Aliyah Thứ hai phần lớn tìm cách tạo ra các khu định cư nông nghiệp chung của người Do Thái, Tel Aviv được thành lập như một thị trấn Do Thái được quy hoạch đầu tiên vào năm 1909. Các lực lượng dân quân vũ trang Do Thái xuất hiện trong giai đoạn này, đầu tiên là Bar-Giora vào năm 1907. Hai năm sau, tổ chức Hashomer lớn hơn được thành lập để thay thế.
Các phong trào này, cùng với chủ nghĩa bài Do Thái gia tăng ở châu Âu, đã thúc đẩy một làn sóng di cư mới của người Do Thái (Aliyah) đến Palestine. Điều này gây ra những căng thẳng xã hội và xung đột với cộng đồng Ả Rập địa phương, những người lo sợ mất đất đai và quyền tự quyết.

3.6. Lãnh thổ Ủy trị Palestine của Anh

Những nỗ lực của Chaim Weizmann nhằm tranh thủ sự ủng hộ của Anh cho phong trào Phục quốc Do Thái cuối cùng đã đảm bảo được Tuyên ngôn Balfour năm 1917, tuyên bố sự ủng hộ của Anh đối với việc thành lập một "quê hương quốc gia" của người Do Thái ở Palestine. Cách giải thích của Weizmann về tuyên ngôn này là các cuộc đàm phán về tương lai của đất nước sẽ diễn ra trực tiếp giữa Anh và người Do Thái, không bao gồm người Ả Rập. Quan hệ Do Thái-Ả Rập ở Palestine xấu đi đáng kể trong những năm tiếp theo.
Năm 1918, Quân đoàn Do Thái, chủ yếu là các tình nguyện viên Phục quốc Do Thái, đã hỗ trợ cuộc chinh phục Palestine của Anh. Năm 1920, lãnh thổ này được phân chia giữa Anh và Pháp theo hệ thống ủy trị, và khu vực do Anh quản lý (bao gồm cả Israel hiện đại) được đặt tên là Lãnh thổ Ủy trị Palestine. Sự phản đối của người Ả Rập đối với sự cai trị của Anh và làn sóng nhập cư của người Do Thái đã dẫn đến các cuộc bạo loạn ở Palestine năm 1920 và sự hình thành của một lực lượng dân quân Do Thái được gọi là Haganah, một nhánh của Hashomer, mà từ đó các nhóm bán quân sự Irgun và Lehi sau này đã tách ra. Năm 1922, Hội Quốc Liên đã trao cho Anh Ủy trị Palestine theo các điều khoản bao gồm Tuyên ngôn Balfour với lời hứa với người Do Thái và các điều khoản tương tự liên quan đến người Ả Rập Palestine. Dân số của khu vực này chủ yếu là người Ả Rập và Hồi giáo, với người Do Thái chiếm khoảng 11% và Kitô hữu Ả Rập chiếm khoảng 9,5% dân số.
Aliyah thứ ba (1919-1923) và thứ tư (1924-1929) đã đưa thêm 100.000 người Do Thái đến Palestine. Sự trỗi dậy của chủ nghĩa Quốc xã và sự đàn áp người Do Thái ngày càng gia tăng ở châu Âu những năm 1930 đã dẫn đến Aliyah thứ năm, với dòng người nhập cư gồm một phần tư triệu người Do Thái. Đây là một nguyên nhân chính của cuộc nổi dậy của người Ả Rập 1936-1939, vốn bị lực lượng an ninh Anh và dân quân Phục quốc Do Thái đàn áp. Vài trăm nhân viên an ninh Anh và người Do Thái đã thiệt mạng; 5.032 người Ả Rập bị giết, 14.760 người bị thương và 12.622 người bị giam giữ. Ước tính khoảng mười phần trăm dân số nam trưởng thành Ả Rập Palestine đã bị giết, bị thương, bị cầm tù hoặc bị lưu đày.
Người Anh đã đưa ra các hạn chế đối với việc nhập cư của người Do Thái vào Palestine với Sách Trắng năm 1939. Với việc các quốc gia trên thế giới từ chối những người tị nạn Do Thái chạy trốn Holocaust, một phong trào bí mật được gọi là Aliyah Bet đã được tổ chức để đưa người Do Thái đến Palestine. Đến cuối Chiến tranh thế giới thứ hai, 31% dân số Palestine là người Do Thái. Anh thấy mình phải đối mặt với một cuộc nổi dậy của người Do Thái về các hạn chế nhập cư và xung đột tiếp diễn với cộng đồng Ả Rập về mức độ giới hạn. Haganah đã tham gia cùng Irgun và Lehi trong một cuộc đấu tranh vũ trang chống lại sự cai trị của Anh. Haganah đã cố gắng đưa hàng chục ngàn người tị nạn Do Thái và những người sống sót sau Holocaust đến Palestine bằng tàu. Hầu hết các con tàu đều bị Hải quân Hoàng gia chặn lại và những người tị nạn bị giam giữ trong các trại ở Atlit và Síp.

Vào ngày 22 tháng 7 năm 1946, Irgun đã đánh bom trụ sở hành chính của Anh tại Palestine, giết chết 91 người. Vụ tấn công này là một phản ứng đối với Chiến dịch Agatha (một loạt các cuộc đột kích, bao gồm một cuộc đột kích vào Cơ quan Do Thái, của người Anh) và là vụ tấn công đẫm máu nhất nhắm vào người Anh trong thời kỳ Ủy trị. Cuộc nổi dậy của người Do Thái tiếp tục trong suốt năm 1946 và 1947 bất chấp những nỗ lực phối hợp của quân đội Anh và Cảnh sát Palestine để đàn áp nó. Các nỗ lực của Anh nhằm hòa giải với các đại diện Do Thái và Ả Rập cũng thất bại vì người Do Thái không sẵn lòng chấp nhận bất kỳ giải pháp nào không bao gồm một nhà nước Do Thái và đề xuất phân chia Palestine thành các nhà nước Do Thái và Ả Rập, trong khi người Ả Rập kiên quyết rằng một nhà nước Do Thái ở bất kỳ phần nào của Palestine đều không thể chấp nhận được và giải pháp duy nhất là một Palestine thống nhất dưới sự cai trị của người Ả Rập. Vào tháng 2 năm 1947, Anh đã chuyển vấn đề Palestine cho Liên Hợp Quốc mới thành lập. Vào ngày 15 tháng 5 năm 1947, Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc đã quyết định thành lập một Ủy ban Đặc biệt "để chuẩn bị... một báo cáo về vấn đề Palestine". Báo cáo của Ủy ban đã đề xuất một kế hoạch thay thế Chế độ Ủy trị của Anh bằng "một Nhà nước Ả Rập độc lập, một Nhà nước Do Thái độc lập, và Thành phố Jerusalem [...] thành phố cuối cùng sẽ thuộc một Hệ thống Quản thác Quốc tế". Trong khi đó, cuộc nổi dậy của người Do Thái vẫn tiếp diễn và đạt đến đỉnh điểm vào tháng 7 năm 1947, với một loạt các cuộc đột kích du kích lan rộng mà đỉnh điểm là vụ các hạ sĩ quan, trong đó Irgun đã bắt giữ hai hạ sĩ quan Anh làm con tin để cố gắng gây áp lực chống lại kế hoạch hành quyết ba thành viên Irgun. Sau khi các cuộc hành quyết được thực hiện, Irgun đã giết hai người lính Anh, treo xác họ lên cây, và để lại một cái bẫy mìn tại hiện trường làm bị thương một người lính Anh. Vụ việc đã gây ra sự phẫn nộ rộng rãi ở Anh. Vào tháng 9 năm 1947, nội các Anh đã quyết định sơ tán khỏi Palestine vì Chế độ Ủy trị không còn khả thi.
Vào ngày 29 tháng 11 năm 1947, Đại Hội đồng đã thông qua Nghị quyết 181 (II). Kế hoạch đính kèm theo nghị quyết về cơ bản là kế hoạch được đề xuất trong báo cáo ngày 3 tháng 9. Cơ quan Do Thái, đại diện được công nhận của cộng đồng Do Thái, đã chấp nhận kế hoạch này, theo đó 55-56% Lãnh thổ Ủy trị Palestine được giao cho người Do Thái. Vào thời điểm đó, người Do Thái chiếm khoảng một phần ba dân số và sở hữu khoảng 6-7% đất đai. Người Ả Rập chiếm đa số và sở hữu khoảng 20% đất đai, phần còn lại do chính quyền Ủy trị hoặc chủ đất nước ngoài nắm giữ. Liên đoàn Ả Rập và Ủy ban Cấp cao Ả Rập của Palestine đã bác bỏ kế hoạch này với lý do kế hoạch phân chia ưu tiên lợi ích của châu Âu hơn lợi ích của người Palestine, và cho biết họ sẽ bác bỏ bất kỳ kế hoạch phân chia nào khác. Vào ngày 1 tháng 12 năm 1947, Ủy ban Cấp cao Ả Rập đã tuyên bố một cuộc đình công ba ngày, và các cuộc bạo loạn đã nổ ra ở Jerusalem. Tình hình leo thang thành một cuộc nội chiến. Bộ trưởng Thuộc địa Arthur Creech Jones tuyên bố rằng Chế độ Ủy trị của Anh sẽ kết thúc vào ngày 15 tháng 5 năm 1948, thời điểm người Anh sẽ rút quân. Khi các lực lượng dân quân và băng đảng Ả Rập tấn công các khu vực của người Do Thái, họ chủ yếu phải đối mặt với Haganah cũng như các nhóm Irgun và Lehi nhỏ hơn. Vào tháng 4 năm 1948, Haganah đã chuyển sang tấn công. Các sự kiện này đã gây ra những hậu quả nhân đạo nghiêm trọng, bao gồm sự di dời của hàng trăm ngàn người Palestine, được gọi là Nakba, và đặt nền móng cho cuộc xung đột Ả Rập-Israel kéo dài.

3.7. Nhà nước Israel

Quá trình phát triển chính trị, xã hội và quân sự của Israel sau khi thành lập nhà nước năm 1948 được đánh dấu bằng các cuộc xung đột liên miên, các nỗ lực hòa bình không ổn định và những thay đổi xã hội sâu sắc.

3.7.1. Thành lập và những năm đầu

Vào ngày 14 tháng 5 năm 1948, một ngày trước khi Chế độ Ủy trị của Anh hết hạn, David Ben-Gurion, người đứng đầu Cơ quan Do Thái, đã tuyên bố "thành lập một nhà nước Do Thái ở Eretz-Israel". Ngày hôm sau, quân đội của bốn quốc gia Ả Rập-Ai Cập, Syria, Transjordan và Iraq-đã tiến vào lãnh thổ từng là Palestine thuộc Anh, phát động Chiến tranh Ả Rập-Israel lần thứ nhất; các đội quân từ Yemen, Maroc, Ả Rập Xê Út, và Sudan cũng tham gia cuộc chiến. Mục đích của cuộc xâm lược là để ngăn chặn việc thành lập nhà nước Do Thái. Liên đoàn Ả Rập tuyên bố cuộc xâm lược nhằm khôi phục trật tự và ngăn chặn đổ máu thêm.
Sau một năm giao tranh, một lệnh ngừng bắn đã được tuyên bố và các đường biên giới tạm thời, được gọi là Đường Xanh, đã được thiết lập. Jordan đã sáp nhập khu vực sau này được gọi là Bờ Tây, bao gồm cả Đông Jerusalem, và Ai Cập đã chiếm đóng Dải Gaza. Hơn 700.000 người Palestine đã bỏ chạy hoặc bị trục xuất bởi các lực lượng dân quân Phục quốc Do Thái và quân đội Israel-sự kiện này được biết đến trong tiếng Ả Rập là Nakba ('thảm họa'). Các sự kiện này cũng dẫn đến sự tàn phá hầu hết văn hóa, bản sắc, và khát vọng dân tộc của người Palestine. Khoảng 156.000 người Ả Rập ở lại và trở thành công dân Ả Rập của Israel.

Theo Nghị quyết 273 của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, Israel được kết nạp làm thành viên của Liên Hợp Quốc vào ngày 11 tháng 5 năm 1949. Trong những năm đầu của nhà nước, phong trào Lao động Phục quốc Do Thái do Thủ tướng Ben-Gurion lãnh đạo đã chi phối chính trị Israel. Việc nhập cư vào Israel trong cuối những năm 1940 và đầu những năm 1950 được hỗ trợ bởi Cục Di trú Israel và tổ chức phi chính phủ Mossad LeAliyah Bet ("Viện Di trú B"). Tổ chức sau tham gia vào các hoạt động bí mật ở các quốc gia, đặc biệt là ở Trung Đông và Đông Âu, nơi cuộc sống của người Do Thái đang gặp nguy hiểm và việc xuất cảnh gặp khó khăn. Mossad LeAliyah Bet bị giải thể vào năm 1953. Việc nhập cư diễn ra theo Kế hoạch Một triệu người. Một số người nhập cư mang niềm tin Phục quốc Do Thái hoặc đến vì lời hứa về một cuộc sống tốt đẹp hơn, trong khi những người khác di chuyển để thoát khỏi sự đàn áp hoặc bị trục xuất khỏi nhà của họ.
Một dòng người sống sót sau Holocaust và người Do Thái từ các nước Ả Rập và Hồi giáo đến Israel trong ba năm đầu tiên đã làm tăng số lượng người Do Thái từ 700.000 lên 1.400.000. Đến năm 1958, dân số đã tăng lên hai triệu người. Từ năm 1948 đến năm 1970, khoảng 1.150.000 người tị nạn Do Thái đã tái định cư tại Israel. Một số người nhập cư đến với tư cách là người tị nạn và được ở trong các trại tạm thời được gọi là ma'abarot; đến năm 1952, hơn 200.000 người sống trong các thành phố lều này. Người Do Thái gốc châu Âu thường được đối xử ưu ái hơn người Do Thái từ các nước Trung Đông và Bắc Phi-nhà ở dành cho nhóm sau thường được chỉ định lại cho nhóm trước, vì vậy những người Do Thái mới đến từ các nước Ả Rập thường phải ở lại các trại trung chuyển lâu hơn. Trong giai đoạn này, thực phẩm, quần áo và đồ đạc được phân phối theo khẩu phần trong cái được gọi là thời kỳ khắc khổ. Nhu cầu giải quyết cuộc khủng hoảng đã khiến Ben-Gurion ký một hiệp định bồi thường với Tây Đức, gây ra các cuộc biểu tình lớn của những người Do Thái tức giận trước ý tưởng rằng Israel có thể chấp nhận bồi thường bằng tiền cho Holocaust. Tác động nhân đạo của việc di dời hàng loạt người Palestine và dòng người nhập cư Do Thái đã định hình sâu sắc xã hội Israel và tiếp tục là một vấn đề trung tâm trong khu vực.

3.7.2. Xung đột Ả Rập-Israel

Trong những năm 1950, Israel thường xuyên bị tấn công bởi các chiến binh fedayeen Palestine, gần như luôn nhắm vào dân thường, chủ yếu từ Dải Gaza do Ai Cập chiếm đóng, dẫn đến một số chiến dịch trả đũa của Israel. Năm 1956, Anh và Pháp nhằm mục đích giành lại quyền kiểm soát Kênh đào Suez, mà Ai Cập đã quốc hữu hóa. Việc tiếp tục phong tỏa Kênh đào Suez và Eo biển Tiran đối với tàu thuyền Israel, cùng với các cuộc tấn công ngày càng tăng của fedayeen vào dân số miền nam Israel và các tuyên bố đe dọa gần đây của Ả Rập, đã thúc đẩy Israel tấn công Ai Cập. Israel tham gia một liên minh bí mật với Anh và Pháp và tràn ngập Bán đảo Sinai trong Khủng hoảng Suez, nhưng bị Liên Hợp Quốc gây áp lực buộc phải rút quân đổi lại việc đảm bảo quyền vận chuyển của Israel. Cuộc chiến đã làm giảm đáng kể việc xâm nhập biên giới Israel.

Vào đầu những năm 1960, Israel đã bắt giữ tội phạm chiến tranh Quốc xã Adolf Eichmann ở Argentina và đưa ông đến Israel để xét xử. Eichmann vẫn là người duy nhất bị hành quyết ở Israel theo bản án của một tòa án dân sự Israel. Năm 1963, Israel tham gia vào một cuộc đối đầu ngoại giao với Hoa Kỳ liên quan đến chương trình hạt nhân của Israel.
Từ năm 1964, các nước Ả Rập, lo ngại về kế hoạch của Israel nhằm chuyển hướng nước của Sông Jordan vào đồng bằng ven biển, đã cố gắng chuyển hướng các đầu nguồn để tước đoạt tài nguyên nước của Israel, gây ra căng thẳng giữa Israel một bên, và Syria và Liban một bên. Các nhà dân tộc chủ nghĩa Ả Rập do Tổng thống Ai Cập Gamal Abdel Nasser lãnh đạo đã từ chối công nhận Israel và kêu gọi tiêu diệt Israel. Đến năm 1966, quan hệ Israel-Ả Rập đã xấu đi đến mức xảy ra các trận chiến giữa lực lượng Israel và Ả Rập.

Vào tháng 5 năm 1967, Ai Cập tập trung quân đội gần biên giới với Israel, trục xuất lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc đóng tại Bán đảo Sinai từ năm 1957, và chặn đường tiếp cận Biển Đỏ của Israel. Các quốc gia Ả Rập khác cũng huy động lực lượng của họ. Israel nhắc lại rằng những hành động này là một casus belli và đã tiến hành một cuộc tấn công phủ đầu (Chiến dịch Focus) chống lại Ai Cập vào tháng 6. Jordan, Syria và Iraq tấn công Israel. Trong Chiến tranh Sáu ngày, Israel đã chiếm đóng Bờ Tây từ Jordan, Dải Gaza và Bán đảo Sinai từ Ai Cập, và Cao nguyên Golan từ Syria. Ranh giới của Jerusalem được mở rộng, bao gồm cả Đông Jerusalem. Đường Xanh năm 1949 trở thành ranh giới hành chính giữa Israel và các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng.
Sau cuộc chiến năm 1967 và nghị quyết "Ba Không" của Liên đoàn Ả Rập, Israel phải đối mặt với các cuộc tấn công từ người Ai Cập ở Bán đảo Sinai trong Chiến tranh Tiêu hao 1967-1970, và từ các nhóm Palestine nhắm vào người Israel ở các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng, trên toàn cầu và ở Israel. Quan trọng nhất trong số các nhóm Palestine và Ả Rập là Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO), được thành lập vào năm 1964, ban đầu cam kết "đấu tranh vũ trang là con đường duy nhất để giải phóng quê hương". Vào cuối những năm 1960 và đầu những năm 1970, các nhóm Palestine đã phát động các cuộc tấn công vào các mục tiêu của Israel và Do Thái trên khắp thế giới, bao gồm cả vụ thảm sát các vận động viên Israel tại Thế vận hội Mùa hè 1972 ở München. Chính phủ Israel đã đáp trả bằng một chiến dịch ám sát những người tổ chức vụ thảm sát, một vụ đánh bom và một cuộc đột kích vào trụ sở PLO ở Liban.
Vào ngày 6 tháng 10 năm 1973, quân đội Ai Cập và Syria đã phát động một cuộc tấn công bất ngờ vào các lực lượng Israel ở Bán đảo Sinai và Cao nguyên Golan, mở đầu Chiến tranh Yom Kippur. Cuộc chiến kết thúc vào ngày 25 tháng 10 với việc Israel đẩy lùi các lực lượng Ai Cập và Syria nhưng phải chịu tổn thất nặng nề. Một cuộc điều tra nội bộ đã miễn trừ trách nhiệm của chính phủ đối với những thất bại trước và trong chiến tranh, nhưng sự tức giận của công chúng đã buộc Thủ tướng Golda Meir phải từ chức. Vào tháng 7 năm 1976, một chiếc máy bay chở khách đã bị các du kích Palestine không tặc trên chuyến bay từ Israel đến Pháp; các lính biệt kích Israel đã giải cứu 102 trong số 106 con tin Israel. Các cuộc xung đột này đã gây ra những hậu quả nhân đạo sâu sắc cho tất cả các bên liên quan, làm trầm trọng thêm tình hình người tị nạn và làm gia tăng căng thẳng trong khu vực.

3.7.3. Tiến trình hòa bình

Cuộc bầu cử Knesset năm 1977 đánh dấu một bước ngoặt lớn trong lịch sử chính trị Israel khi đảng Likud của Menachem Begin giành quyền kiểm soát từ Đảng Lao động. Cuối năm đó, Tổng thống Ai Cập Anwar El Sadat đã có một chuyến đi đến Israel và phát biểu trước Knesset, đây là sự công nhận Israel đầu tiên của một nguyên thủ quốc gia Ả Rập. Sadat và Begin đã ký Hiệp định Trại David (1978) và Hiệp ước hòa bình Ai Cập-Israel (1979). Đổi lại, Israel rút khỏi Bán đảo Sinai và đồng ý tham gia đàm phán về quyền tự trị cho người Palestine ở Bờ Tây và Dải Gaza.
Vào ngày 11 tháng 3 năm 1978, một cuộc đột kích của du kích PLO từ Liban đã dẫn đến Vụ thảm sát Đường Bờ biển. Israel đáp trả bằng cách phát động một cuộc xâm lược miền nam Liban để phá hủy các căn cứ của PLO. Trong khi đó, chính phủ của Begin đã đưa ra các biện pháp khuyến khích người Israel định cư tại Bờ Tây bị chiếm đóng, làm gia tăng xích mích với người Palestine ở đó.
Luật Jerusalem năm 1980 được một số người tin rằng đã tái khẳng định việc Israel sáp nhập Jerusalem năm 1967 bằng một sắc lệnh của chính phủ và đã làm dấy lên tranh cãi quốc tế về tình trạng của thành phố. Không có luật pháp nào của Israel xác định lãnh thổ của Israel, và không có đạo luật nào cụ thể bao gồm Đông Jerusalem trong đó. Năm 1981, Israel đã sáp nhập một cách hiệu quả Cao nguyên Golan. Cộng đồng quốc tế phần lớn bác bỏ những động thái này, với Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc tuyên bố cả Luật Jerusalem và Luật Cao nguyên Golan là vô hiệu. Một số làn sóng người Do Thái Ethiopia đã nhập cư vào Israel từ những năm 1980, trong khi từ năm 1990 đến năm 1994, việc nhập cư từ các quốc gia hậu Xô Viết đã làm tăng dân số Israel thêm 12%.
Vào ngày 7 tháng 6 năm 1981, trong Chiến tranh Iran-Iraq, không quân Israel đã phá hủy lò phản ứng hạt nhân duy nhất của Iraq, khi đó đang được xây dựng, nhằm cản trở chương trình vũ khí hạt nhân của Iraq. Sau một loạt các cuộc tấn công của PLO vào năm 1982, Israel đã xâm lược Liban để phá hủy các căn cứ của PLO. Trong sáu ngày đầu tiên, Israel đã phá hủy lực lượng quân sự của PLO ở Liban và đánh bại quyết định Syria. Một cuộc điều tra của chính phủ Israel (Ủy ban Kahan) đã quy trách nhiệm gián tiếp cho Begin và một số tướng lĩnh Israel về vụ thảm sát Sabra và Shatila và quy Bộ trưởng Quốc phòng Ariel Sharon phải chịu "trách nhiệm cá nhân". Sharon buộc phải từ chức. Năm 1985, Israel đáp trả một cuộc tấn công khủng bố của Palestine ở Síp bằng cách đánh bom trụ sở PLO ở Tunisia. Israel rút khỏi hầu hết Liban vào năm 1986 nhưng vẫn duy trì một vùng đệm biên giới ở miền nam Liban cho đến năm 2000, từ đó các lực lượng Israel đã tham gia vào cuộc xung đột với Hezbollah. Intifada lần thứ nhất, một cuộc nổi dậy của người Palestine chống lại sự cai trị của Israel, đã nổ ra vào năm 1987, với các làn sóng biểu tình và bạo lực không phối hợp ở Bờ Tây và Gaza bị chiếm đóng. Trong sáu năm tiếp theo, intifada trở nên có tổ chức hơn và bao gồm các biện pháp kinh tế và văn hóa nhằm phá vỡ sự chiếm đóng của Israel. Hơn 1.000 người đã thiệt mạng. Trong Chiến tranh Vùng Vịnh năm 1991, PLO đã ủng hộ Saddam Hussein và các cuộc tấn công bằng tên lửa của Iraq vào Israel. Bất chấp sự phẫn nộ của công chúng, Israel đã chú ý đến lời kêu gọi của Mỹ kiềm chế không đáp trả.

Năm 1992, Yitzhak Rabin trở thành thủ tướng sau một cuộc bầu cử mà đảng của ông kêu gọi thỏa hiệp với các nước láng giềng của Israel. Năm sau, Shimon Peres thay mặt Israel và Yasser Arafat thay mặt PLO đã ký Hiệp định Oslo, trao cho Chính quyền Quốc gia Palestine (PNA) quyền quản lý các khu vực của Bờ Tây và Dải Gaza. PLO cũng công nhận quyền tồn tại của Israel và cam kết chấm dứt khủng bố. Năm 1994, Hiệp ước hòa bình Israel-Jordan được ký kết, đưa Jordan trở thành quốc gia Ả Rập thứ hai bình thường hóa quan hệ với Israel. Sự ủng hộ của công chúng Ả Rập đối với Hiệp định bị tổn hại bởi việc tiếp tục các khu định cư của Israel và các trạm kiểm soát, cũng như sự suy giảm của các điều kiện kinh tế. Sự ủng hộ của công chúng Israel đối với Hiệp định giảm sút sau các vụ tấn công tự sát của người Palestine. Vào tháng 11 năm 1995, Rabin đã bị Yigal Amir ám sát, một người Do Thái cực hữu phản đối Hiệp định.
Trong nhiệm kỳ thủ tướng của Benjamin Netanyahu vào cuối những năm 1990, Israel đã đồng ý rút quân khỏi Hebron, mặc dù điều này chưa bao giờ được phê chuẩn hoặc thực hiện, và ông đã ký Bản ghi nhớ Sông Wye. Thỏa thuận này đề cập đến việc tái triển khai thêm ở Bờ Tây và các vấn đề an ninh. Bản ghi nhớ đã bị các tổ chức nhân quyền quốc tế lớn chỉ trích vì "khuyến khích" các hành vi vi phạm nhân quyền.
Ehud Barak, được bầu làm thủ tướng năm 1999, đã rút quân khỏi miền nam Liban và tiến hành đàm phán với Chủ tịch PNA Yasser Arafat và Tổng thống Hoa Kỳ Bill Clinton tại Hội nghị thượng đỉnh Trại David 2000. Barak đã đưa ra một kế hoạch thành lập một nhà nước Palestine, bao gồm toàn bộ Dải Gaza và hơn 90% Bờ Tây với Jerusalem là thủ đô chung. Mỗi bên đổ lỗi cho bên kia về sự thất bại của các cuộc đàm phán. Các cuộc đàm phán hòa bình, mặc dù có những bước tiến nhất định, thường xuyên bị phá vỡ bởi bạo lực và sự thiếu tin tưởng lẫn nhau. Việc ám sát Rabin là một đòn giáng mạnh vào tiến trình hòa bình, cho thấy sự chia rẽ sâu sắc trong xã hội Israel về vấn đề này. Các hiệp định đã không giải quyết được các vấn đề cốt lõi như biên giới, người tị nạn Palestine và tình trạng của Jerusalem, dẫn đến sự thất vọng và tiếp tục xung đột.

4.1. Địa hình

Israel có bốn vùng địa lý chính: đồng bằng ven biển Địa Trung Hải, cao nguyên trung tâm, Thung lũng Đứt gãy Jordan và sa mạc Negev.

• Đồng bằng ven biển Địa Trung Hải: Kéo dài từ biên giới Liban ở phía bắc đến Dải Gaza ở phía nam, bị chia cắt bởi Núi Carmel tại Vịnh Haifa. Đây là một vùng đất cát màu mỡ, ẩm ướt, nổi tiếng với nghề trồng cam quýt và sản xuất rượu vang. Đồng bằng này bị cắt ngang bởi nhiều dòng suối ngắn, chỉ có hai con sông, Yarkon và Kishon, là có dòng chảy quanh năm.
• Cao nguyên trung tâm: Phía đông của đồng bằng ven biển là một vùng cao nguyên. Ở phía bắc là các ngọn đồi của Galilee, xen kẽ với các thung lũng thấp và màu mỡ. Các đỉnh núi cao nhất của Israel nằm ở đây, bao gồm Núi Meron cao 1.21 K m. Phía nam Galilee, về phía tây của Thung lũng Jordan, là các ngọn đồi của Samaria với nhiều thung lũng nhỏ và màu mỡ. Phía nam Jerusalem là vùng đồi Judea cằn cỗi hơn.
• Thung lũng Đứt gãy Jordan: Là một phần của Thung lũng Đứt gãy Lớn Syria-Đông Phi. Sông Jordan chảy từ bắc xuống nam qua thung lũng này, đổ vào Biển Galilee và sau đó là Biển Chết. Biển Galilee (Hồ Kinneret) là một hồ nước ngọt quan trọng. Biển Chết là hồ nước mặn nhất và là điểm thấp nhất trên bề mặt Trái Đất.
• Sa mạc Negev: Chiếm hơn một nửa diện tích đất liền của Israel. Về mặt địa lý, đây là phần mở rộng của sa mạc Sinai, tạo thành một hình tam giác với đỉnh phía nam tại Eilat trên Vịnh Aqaba. Đặc điểm nổi bật là các makhteshim (các thung lũng giống miệng núi lửa) như Makhtesh Ramon.

4.2. Địa chất và hoạt động địa chấn

Thung lũng Đứt gãy Jordan là kết quả của các chuyển động kiến tạo trong hệ thống đứt gãy Biến đổi Biển Chết (DST). DST tạo thành ranh giới chuyển dạng giữa Mảng châu Phi ở phía tây và Mảng Ả Rập ở phía đông. Cao nguyên Golan và toàn bộ Jordan là một phần của Mảng Ả Rập, trong khi Galilee, Bờ Tây, Đồng bằng ven biển và Negev cùng với Bán đảo Sinai nằm trên Mảng châu Phi. Sự sắp xếp kiến tạo này dẫn đến hoạt động địa chấn tương đối cao. Toàn bộ đoạn Thung lũng Jordan được cho là đã đứt gãy nhiều lần, ví dụ như trong hai trận động đất lớn cuối cùng dọc theo cấu trúc này vào năm 749 và 1033. Sự thiếu hụt trượt tích lũy từ năm 1033 đủ để gây ra một trận động đất có độ lớn M_w ~7,4.
Các trận động đất thảm khốc nhất được biết đến đã xảy ra vào các năm 31 TCN, 363, 749 và 1033 CN, tức là trung bình khoảng 400 năm một lần. Các trận động đất có sức tàn phá xảy ra khoảng 80 năm một lần, gây ra thiệt hại nghiêm trọng về người và của. Mặc dù các quy định xây dựng nghiêm ngặt đã được áp dụng và các công trình được xây dựng gần đây có khả năng chống động đất, tính đến năm 2007, nhiều tòa nhà công cộng cũng như 50.000 tòa nhà dân cư không đáp ứng các tiêu chuẩn mới và được "dự kiến sẽ sụp đổ" nếu phải hứng chịu một trận động đất mạnh.

4.3. Khí hậu

Nhiệt độ thay đổi rất nhiều, đặc biệt là trong mùa đông. Các khu vực ven biển, chẳng hạn như Tel Aviv và Haifa, có khí hậu Địa Trung Hải điển hình với mùa đông mát mẻ, mưa nhiều và mùa hè dài, nóng. Khu vực Beersheba và phía bắc Negev có khí hậu bán khô hạn với mùa hè nóng, mùa đông mát mẻ và ít ngày mưa hơn. Các khu vực phía nam Negev và Arabah có khí hậu sa mạc với mùa hè rất nóng, khô và mùa đông ôn hòa với ít ngày mưa. Nhiệt độ cao nhất là 54 °C đã được ghi nhận vào năm 1942 tại kibbutz Tirat Zvi. Các vùng núi có thể có gió và lạnh, và các khu vực ở độ cao từ 750 m trở lên (cùng độ cao với Jerusalem) thường có ít nhất một trận tuyết rơi mỗi năm. Từ tháng 5 đến tháng 9, mưa rất hiếm.
Israel có bốn vùng địa lý thực vật khác nhau do vị trí nằm giữa vùng ôn đới và nhiệt đới. Vì lý do này, hệ thực vật và động vật cực kỳ đa dạng. Có 2.867 loài thực vật đã biết ở Israel. Trong số này, ít nhất 253 loài là loài du nhập và không phải bản địa. Có 380 khu bảo tồn thiên nhiên của Israel.
Với nguồn nước khan hiếm, Israel đã phát triển các công nghệ tiết kiệm nước khác nhau, bao gồm cả tưới nhỏ giọt. Ánh sáng mặt trời dồi dào cho năng lượng mặt trời khiến Israel trở thành quốc gia dẫn đầu về sử dụng năng lượng mặt trời bình quân đầu người-hầu như mọi nhà đều sử dụng các tấm pin mặt trời để đun nước nóng. Bộ Bảo vệ Môi trường đã báo cáo rằng biến đổi khí hậu "sẽ có tác động quyết định đến mọi lĩnh vực của cuộc sống", đặc biệt là đối với các nhóm dân cư dễ bị tổn thương. Các vấn đề môi trường như sa mạc hóa, ô nhiễm nguồn nước và mất đa dạng sinh học cũng là những thách thức đáng kể.

5.1. Hệ thống chính phủ

Israel là một nước dân chủ nghị viện. Luật pháp của Israel bảo vệ quyền tự do ngôn luận, hội họp và tôn giáo. Tổng thống là nguyên thủ quốc gia, nhưng quyền lực chủ yếu mang tính nghi lễ. Thủ tướng là người đứng đầu chính phủ và thực thi quyền hành pháp. Knesset là cơ quan lập pháp đơn viện của Israel, gồm 120 thành viên được bầu theo chế độ đại diện tỷ lệ trong các cuộc bầu cử toàn quốc. Nhiệm kỳ của Knesset là 4 năm, nhưng có thể giải tán sớm hơn. Hệ thống bầu cử của Israel cho phép nhiều đảng phái tham gia, dẫn đến việc các chính phủ thường là chính phủ liên hiệp.
Hệ thống dân chủ của Israel đã phát triển qua nhiều thập kỷ, đối mặt với những thách thức từ xung đột khu vực, căng thẳng xã hội nội bộ và các cuộc tranh luận về bản sắc quốc gia. Mặc dù có một nền dân chủ hoạt động, các vấn đề liên quan đến quyền của người Palestine trong các lãnh thổ bị chiếm đóng và của công dân Ả Rập của Israel vẫn là những điểm gây tranh cãi và chỉ trích.

5.2. Đơn vị hành chính

Nhà nước Israel được chia thành sáu quận hành chính chính, được gọi là mehozot ({{lang-he|מחוזות}}); số ít: mahoz)-Trung, Haifa, Jerusalem, Bắc, Nam, và Tel Aviv, cũng như Khu vực Judea và Samaria ở Bờ Tây. Toàn bộ Khu vực Judea và Samaria và các phần của quận Jerusalem và quận Bắc không được quốc tế công nhận là một phần của Israel. Các quận được chia thành 15 tiểu quận được gọi là nafot ({{lang-he|נפות}}); số ít: nafa), được chia thành 50 vùng tự nhiên.

5.3. Luật công dân Israel

Hai văn bản pháp luật chính liên quan đến quốc tịch Israel là Luật Hồi hương năm 1950 và Luật Quốc tịch năm 1952. Luật Hồi hương cấp cho người Do Thái quyền không hạn chế nhập cư vào Israel và có được quốc tịch Israel. Những cá nhân sinh ra trong nước sẽ nhận được quốc tịch theo quyền huyết thống nếu ít nhất một phụ huynh là công dân. Luật Israel định nghĩa quốc tịch Do Thái khác biệt với quốc tịch Israel, và Tòa án Tối cao Israel đã phán quyết rằng không tồn tại quốc tịch Israel. Một người Do Thái được định nghĩa là bất kỳ người nào theo Do Thái giáo và con cháu của họ. Luật pháp được thông qua vào năm 2018 đã định nghĩa Israel độc quyền là quốc gia-dân tộc của người Do Thái.
Luật Hồi hương đã gây tranh cãi vì nó ưu tiên người Do Thái hơn các nhóm khác, đặc biệt là người Palestine, những người đã bị buộc rời khỏi nhà cửa của họ vào năm 1948 và không được phép trở về. Điều này đã dẫn đến các cáo buộc về sự phân biệt đối xử và vi phạm quyền của người Palestine. Các luật này có tác động sâu sắc đến cấu trúc nhân khẩu học và xã hội của Israel, cũng như mối quan hệ của nước này với các cộng đồng người Palestine.

5.4. Lãnh thổ bị chiếm đóng

Năm 1967, do kết quả của Chiến tranh Sáu ngày, Israel đã chiếm đóng Bờ Tây, bao gồm Đông Jerusalem, Dải Gaza và Cao nguyên Golan. Israel cũng chiếm đóng Bán đảo Sinai nhưng đã trả lại cho Ai Cập như một phần của hiệp ước hòa bình Ai Cập-Israel năm 1979. Từ năm 1982 đến năm 2000, Israel chiếm đóng một phần miền nam Liban, được gọi là Vành đai An ninh. Kể từ khi chiếm đóng các lãnh thổ này, các khu định cư và căn cứ quân sự của Israel đã được xây dựng trong mỗi khu vực, ngoại trừ Liban.
Cao nguyên Golan và Đông Jerusalem đã được sáp nhập hoàn toàn theo luật pháp Israel nhưng không được quốc tế công nhận. Israel đã áp dụng luật dân sự cho cả hai khu vực này và cấp cho cư dân của họ quy chế thường trú và khả năng xin quốc tịch. Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đã tuyên bố việc sáp nhập Cao nguyên Golan và Đông Jerusalem là "vô hiệu" và tiếp tục coi các lãnh thổ này là bị chiếm đóng. Tình trạng của Đông Jerusalem trong bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào trong tương lai đôi khi là một vấn đề khó khăn trong các cuộc đàm phán giữa các chính phủ Israel và đại diện của người Palestine.

Bờ Tây, không bao gồm Đông Jerusalem, được gọi là Khu vực Judea và Samaria. Gần 400.000 người định cư Israel cư trú trong khu vực này được coi là một phần dân số của Israel, có đại diện trong Knesset, chịu sự điều chỉnh của một phần lớn luật dân sự và hình sự của Israel, và sản lượng của họ được coi là một phần của nền kinh tế Israel. Vùng đất này không được coi là một phần của Israel theo luật pháp Israel, vì Israel đã cố tình không sáp nhập lãnh thổ này, mà không bao giờ từ bỏ yêu sách pháp lý đối với vùng đất hoặc xác định một đường biên giới. Sự phản đối chính trị của Israel đối với việc sáp nhập chủ yếu xuất phát từ "mối đe dọa nhân khẩu học" được nhận thấy khi sáp nhập dân số Palestine của Bờ Tây vào Israel. Bên ngoài các khu định cư của Israel, Bờ Tây vẫn nằm dưới sự cai trị quân sự trực tiếp của Israel, và người Palestine trong khu vực này không thể trở thành công dân Israel.
Cộng đồng quốc tế cho rằng Israel không có chủ quyền ở Bờ Tây và coi việc kiểm soát khu vực này của Israel là sự chiếm đóng quân sự dài nhất trong lịch sử hiện đại. Bờ Tây đã bị Jordan chiếm đóng và sáp nhập vào năm 1950, sau Hiệp định Đình chiến năm 1949. Chỉ có Anh công nhận việc sáp nhập này, và Jordan sau đó đã nhượng lại yêu sách của mình đối với lãnh thổ này cho PLO. Dân số chủ yếu là người Palestine, bao gồm cả những người tị nạn từ Chiến tranh Ả Rập-Israel năm 1948. Từ khi bị chiếm đóng năm 1967 đến năm 1993, người Palestine sống ở các lãnh thổ này nằm dưới sự quản lý quân sự của Israel. Kể từ các thư công nhận Israel-PLO, hầu hết dân số Palestine và các thành phố đã thuộc quyền tài phán nội bộ của Chính quyền Palestine, và chỉ chịu sự kiểm soát quân sự một phần của Israel, mặc dù Israel đã tái triển khai quân đội và khôi phục hoàn toàn sự quản lý quân sự trong các giai đoạn bất ổn. Yêu sách của Israel về quyền phổ thông đầu phiếu đã bị nghi ngờ do ranh giới lãnh thổ không rõ ràng và việc đồng thời mở rộng quyền bầu cử cho người định cư Israel ở các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng và từ chối quyền bầu cử của những người hàng xóm Palestine của họ, cũng như bản chất dân tộc trị bị cáo buộc của nhà nước.
Dải Gaza được coi là "lãnh thổ nước ngoài" theo luật pháp Israel. Israel và Ai Cập vận hành một cuộc phong tỏa trên bộ, trên không và trên biển đối với Dải Gaza. Dải Gaza bị Israel chiếm đóng sau năm 1967. Năm 2005, như một phần của kế hoạch rút quân đơn phương, Israel đã di dời những người định cư và lực lượng của mình khỏi lãnh thổ này nhưng vẫn tiếp tục duy trì quyền kiểm soát không phận và vùng biển của nó. Cộng đồng quốc tế, bao gồm nhiều tổ chức nhân đạo quốc tế và các cơ quan của Liên Hợp Quốc, coi Gaza vẫn bị chiếm đóng. Sau Trận chiến Gaza năm 2007, khi Hamas nắm quyền ở Dải Gaza, Israel đã thắt chặt kiểm soát các cửa khẩu Gaza dọc theo biên giới của mình, cũng như bằng đường biển và đường hàng không, và ngăn chặn người dân ra vào ngoại trừ các trường hợp cá biệt mà họ cho là nhân đạo. Gaza có một biên giới với Ai Cập, và một thỏa thuận giữa Israel, EU và PA quy định cách thức vượt biên diễn ra. Việc áp dụng dân chủ đối với công dân Palestine của Israel và việc áp dụng có chọn lọc dân chủ của Israel ở các vùng lãnh thổ Palestine do Israel kiểm soát đã bị chỉ trích.

5.5. Quan hệ đối ngoại

Israel duy trì quan hệ ngoại giao với 165 quốc gia thành viên Liên Hợp Quốc, cũng như với Tòa Thánh, Kosovo, Quần đảo Cook và Niue. Israel có 107 phái bộ ngoại giao; các quốc gia mà Israel không có quan hệ ngoại giao bao gồm hầu hết các quốc gia Hồi giáo. Sáu trong số 22 quốc gia thuộc Liên đoàn Ả Rập đã bình thường hóa quan hệ với Israel. Israel vẫn chính thức ở trong tình trạng chiến tranh với Syria, một tình trạng kéo dài không gián đoạn từ năm 1948. Israel cũng ở trong một tình trạng chiến tranh chính thức tương tự với Liban kể từ khi Nội chiến Liban kết thúc vào năm 2000, với biên giới Israel-Liban vẫn chưa được thống nhất bằng hiệp ước.
Mặc dù có hiệp ước hòa bình giữa Israel và Ai Cập, Israel vẫn bị nhiều người Ai Cập coi là một quốc gia thù địch. Iran đã rút lại sự công nhận Israel trong Cách mạng Hồi giáo. Công dân Israel không được phép đến Syria, Liban, Iraq, Ả Rập Xê Út và Yemen nếu không có sự cho phép của Bộ Nội vụ. Do Chiến tranh Gaza 2008-09, Mauritania, Qatar, Bolivia và Venezuela đã đình chỉ các mối quan hệ chính trị và kinh tế với Israel, mặc dù Bolivia đã nối lại quan hệ vào năm 2019.

Hoa Kỳ và Liên Xô là hai quốc gia đầu tiên công nhận Nhà nước Israel, đã tuyên bố công nhận gần như đồng thời. Quan hệ ngoại giao với Liên Xô bị cắt đứt vào năm 1967 sau Chiến tranh Sáu ngày và được nối lại vào năm 1991. Hoa Kỳ coi Israel là "đối tác đáng tin cậy nhất ở Trung Đông" của mình, dựa trên "các giá trị dân chủ chung, mối quan hệ tôn giáo và lợi ích an ninh". Hoa Kỳ đã cung cấp 68.00 B USD viện trợ quân sự và 32.00 B USD tài trợ cho Israel kể từ năm 1967, theo Đạo luật Viện trợ Nước ngoài (giai đoạn bắt đầu từ năm 1962), nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào khác trong giai đoạn đó cho đến năm 2003. Hầu hết người Mỹ được khảo sát đều có quan điểm ủng hộ nhất quán đối với Israel. Vương quốc Anh được coi là có mối quan hệ "tự nhiên" với Israel do Chế độ Ủy trị Palestine. Tính đến năm 2007, Đức đã trả 25.00 B EUR tiền bồi thường cho Israel và các cá nhân Israel sống sót sau Holocaust. Israel được bao gồm trong Chính sách Láng giềng châu Âu của Liên minh châu Âu.
Mặc dù Thổ Nhĩ Kỳ và Israel không thiết lập quan hệ ngoại giao đầy đủ cho đến năm 1991, Thổ Nhĩ Kỳ đã hợp tác với nhà nước Do Thái kể từ khi công nhận Israel vào năm 1949. Mối quan hệ của Thổ Nhĩ Kỳ với các quốc gia đa số Hồi giáo khác trong khu vực đôi khi gây áp lực từ các quốc gia Ả Rập và Hồi giáo nhằm giảm bớt mối quan hệ của Thổ Nhĩ Kỳ với Israel. Quan hệ đã xấu đi sau Chiến tranh Gaza 2008-09 và vụ đột kích đội tàu Gaza của Israel. Quan hệ giữa Hy Lạp và Israel đã cải thiện kể từ năm 1995 sau khi quan hệ Israel-Thổ Nhĩ Kỳ suy giảm. Hai nước có một thỏa thuận hợp tác quốc phòng và vào năm 2010, Không quân Israel đã tiếp đón Không quân Hy Lạp trong một cuộc tập trận chung. Các cuộc thăm dò dầu khí chung Síp-Israel tập trung vào mỏ khí Leviathan là một yếu tố quan trọng đối với Hy Lạp, do mối liên kết chặt chẽ của Hy Lạp với Síp. Hợp tác trong đường cáp điện ngầm dài nhất thế giới, EuroAsia Interconnector, đã tăng cường quan hệ Síp-Israel.
Azerbaijan là một trong số ít các quốc gia đa số Hồi giáo phát triển quan hệ chiến lược và kinh tế với Israel. Kazakhstan cũng có quan hệ đối tác kinh tế và chiến lược với Israel. Ấn Độ đã thiết lập quan hệ ngoại giao đầy đủ với Israel vào năm 1992 và đã thúc đẩy một quan hệ đối tác quân sự, công nghệ và văn hóa mạnh mẽ với nước này kể từ đó. Ấn Độ là khách hàng lớn nhất của thiết bị quân sự Israel, và Israel là đối tác quân sự lớn thứ hai của Ấn Độ sau Nga. Ethiopia là đồng minh chính của Israel ở châu Phi do lợi ích chính trị, tôn giáo và an ninh chung. Quan hệ đối ngoại của Israel phức tạp và thường xuyên thay đổi, phản ánh vị trí địa chính trị nhạy cảm và lịch sử xung đột của quốc gia này.

5.6. Quân sự

Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) là nhánh quân sự duy nhất của lực lượng an ninh Israel và do Tổng Tham mưu trưởng, Ramatkal, đứng đầu, trực thuộc Nội các. IDF bao gồm lục quân, không quân và hải quân. IDF được thành lập trong Chiến tranh Ả Rập-Israel năm 1948 bằng cách hợp nhất các tổ chức bán quân sự-chủ yếu là Haganah. IDF cũng dựa vào các nguồn lực của Cục Tình báo Quân sự (Aman). IDF đã tham gia vào một số cuộc chiến tranh lớn và xung đột biên giới, khiến IDF trở thành một trong những lực lượng vũ trang được huấn luyện chiến đấu nhiều nhất trên thế giới.
Hầu hết người Israel đều nhập ngũ ở tuổi 18. Nam giới phục vụ hai năm tám tháng, và phụ nữ phục vụ hai năm. Sau khi thực hiện nghĩa vụ bắt buộc, nam giới Israel gia nhập lực lượng dự bị và thường thực hiện tối đa vài tuần nghĩa vụ dự bị mỗi năm cho đến khi họ bốn mươi tuổi. Hầu hết phụ nữ được miễn nghĩa vụ dự bị. Công dân Ả Rập của Israel (ngoại trừ người Druze) và những người tham gia nghiên cứu tôn giáo toàn thời gian được miễn trừ, mặc dù việc miễn trừ cho sinh viên yeshiva là một nguồn gây tranh cãi. Một giải pháp thay thế cho những người được miễn trừ vì nhiều lý do khác nhau là Sherut Leumi, hoặc nghĩa vụ quốc gia, bao gồm một chương trình phục vụ trong các khuôn khổ phúc lợi xã hội. Một thiểu số nhỏ người Ả Rập Israel cũng tình nguyện nhập ngũ. Do chương trình nghĩa vụ quân sự, IDF duy trì khoảng 176.500 quân tại ngũ và 465.000 quân dự bị, mang lại cho Israel một trong những tỷ lệ công dân được huấn luyện quân sự cao nhất thế giới.

Quân đội phụ thuộc nhiều vào các hệ thống vũ khí công nghệ cao do Israel thiết kế và sản xuất cũng như một số vũ khí nhập khẩu. Tên lửa Arrow là một trong số ít các hệ thống tên lửa chống tên lửa đạn đạo hoạt động trên thế giới. Dòng tên lửa không đối không Python thường được coi là một trong những vũ khí quan trọng nhất trong lịch sử quân sự của Israel. Tên lửa Spike của Israel là một trong những tên lửa dẫn đường chống tăng được xuất khẩu rộng rãi nhất trên thế giới. Hệ thống phòng không chống tên lửa Vòm Sắt của Israel đã được hoan nghênh trên toàn thế giới sau khi đánh chặn hàng trăm quả tên lửa do các chiến binh Palestine bắn từ Dải Gaza. Kể từ Chiến tranh Yom Kippur, Israel đã phát triển một mạng lưới vệ tinh do thám. Chương trình Ofeq đã đưa Israel trở thành một trong bảy quốc gia có khả năng phóng các vệ tinh như vậy.
Israel được nhiều người cho là sở hữu vũ khí hạt nhân và theo một báo cáo năm 1993, cả vũ khí hóa học và sinh học hủy diệt hàng loạt. Israel chưa ký Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân và duy trì một chính sách mơ hồ có chủ ý đối với khả năng hạt nhân của mình. Các tàu ngầm lớp Dolphin của Hải quân Israel được cho là được trang bị tên lửa hạt nhân mang lại khả năng tấn công thứ hai. Kể từ Chiến tranh Vùng Vịnh năm 1991, tất cả các ngôi nhà ở Israel đều được yêu cầu phải có một phòng an ninh được gia cố, Merkhav Mugan, không thấm các chất hóa học và sinh học.
Kể từ khi thành lập, chi tiêu quân sự của Israel đã chiếm một phần đáng kể tổng sản phẩm quốc nội của đất nước, với mức cao nhất là 30,3% GDP vào năm 1975. Năm 2021, Israel xếp thứ 15 thế giới về tổng chi tiêu quân sự, với 24.30 B USD, và thứ 6 về chi tiêu quốc phòng tính theo tỷ lệ phần trăm GDP, với 5,2%. Kể từ năm 1974, Hoa Kỳ là một nhà tài trợ viện trợ quân sự đặc biệt đáng chú ý. Theo một biên bản ghi nhớ được ký vào năm 2016, Hoa Kỳ dự kiến sẽ cung cấp cho nước này 3.80 B USD mỗi năm, tương đương khoảng 20% ngân sách quốc phòng của Israel, từ năm 2018 đến năm 2028. Israel xếp thứ 9 toàn cầu về xuất khẩu vũ khí vào năm 2022. Phần lớn hoạt động xuất khẩu vũ khí của Israel không được báo cáo vì lý do an ninh. Israel luôn bị xếp hạng thấp trong Chỉ số Hòa bình Toàn cầu, xếp thứ 134 trong số 163 quốc gia vào năm 2022.
Phân tích tác động xã hội và nhân quyền của các hoạt động quân sự cho thấy một bức tranh phức tạp. Một mặt, IDF được coi là cần thiết cho an ninh quốc gia và sự sống còn của Israel. Mặt khác, các hoạt động của IDF, đặc biệt là ở các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng, đã bị chỉ trích nặng nề vì vi phạm nhân quyền của người Palestine. Các cuộc phong tỏa, hạn chế di chuyển, phá hủy nhà cửa và việc sử dụng vũ lực gây chết người thường xuyên bị lên án bởi các tổ chức nhân quyền quốc tế và Liên Hợp Quốc. Chế độ nghĩa vụ quân sự cũng có tác động sâu sắc đến xã hội Israel, định hình văn hóa và bản sắc dân tộc, nhưng cũng gây ra những tranh luận về đạo đức và sự công bằng.

5.7. Hệ thống tư pháp

Israel có một hệ thống tòa án ba cấp. Ở cấp thấp nhất là các tòa án sơ thẩm, đặt tại hầu hết các thành phố trên cả nước. Cấp trên là các tòa án quận, đóng vai trò vừa là tòa án phúc thẩm vừa là tòa án sơ thẩm; chúng được đặt tại năm trong số sáu quận của Israel. Cấp thứ ba và cao nhất là Tòa án Tối cao, đặt tại Jerusalem; tòa án này đóng vai trò kép là tòa án phúc thẩm cao nhất và là Tòa án Công lý Tối cao. Trong vai trò sau, Tòa án Tối cao xét xử với tư cách là tòa án sơ thẩm, cho phép cả công dân và người không phải công dân khởi kiện các quyết định của các cơ quan nhà nước.
Hệ thống pháp luật kết hợp ba truyền thống pháp luật: thông luật Anh, luật dân sự lục địa, và luật Do Thái. Hệ thống này dựa trên nguyên tắc stare decisis (tiền lệ) và là một hệ thống tố tụng đối tụng. Các vụ án được xét xử bởi các thẩm phán chuyên nghiệp. Hôn nhân và ly hôn thuộc thẩm quyền của các tòa án tôn giáo: Do Thái, Hồi giáo, Druze, và Kitô giáo. Việc bầu chọn thẩm phán được thực hiện bởi một ủy ban tuyển chọn do Bộ trưởng Tư pháp (hiện tại là Yariv Levin) đứng đầu. Luật Cơ bản: Phẩm giá và Tự do Con người của Israel nhằm bảo vệ quyền con người và các quyền tự do ở Israel. Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc và tổ chức nhân quyền Israel Adalah đã nhấn mạnh rằng luật này trên thực tế không chứa một điều khoản chung về bình đẳng và không phân biệt đối xử. Do "luật vùng đất", phần lớn luật dân sự của Israel được áp dụng cho các khu định cư của Israel và cư dân Israel ở các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng.
Tính độc lập và công bằng của hệ thống tư pháp Israel là một chủ đề tranh luận. Trong khi hệ thống này thường được coi là độc lập, đã có những lo ngại về ảnh hưởng chính trị tiềm tàng đối với các quyết định tư pháp, đặc biệt là trong các trường hợp liên quan đến an ninh quốc gia và các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng. Các vấn đề pháp lý chính bao gồm sự cân bằng giữa an ninh và quyền con người, tình trạng pháp lý của các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng và quyền của các nhóm thiểu số.

6.1. Tổng quan

Mặc dù có nguồn tài nguyên thiên nhiên hạn chế, sự phát triển mạnh mẽ của các ngành nông nghiệp và công nghiệp trong những thập kỷ qua đã giúp Israel phần lớn tự chủ về sản xuất lương thực, ngoại trừ ngũ cốc và thịt bò. Nhập khẩu, đạt tổng cộng 96.50 B USD vào năm 2020, bao gồm nguyên liệu thô, thiết bị quân sự, hàng hóa đầu tư, kim cương thô, nhiên liệu, ngũ cốc và hàng tiêu dùng. Các mặt hàng xuất khẩu hàng đầu bao gồm máy móc, thiết bị, phần mềm, kim cương đã cắt, nông sản, hóa chất, dệt may và quần áo; vào năm 2020, xuất khẩu đạt 114.00 B USD. Ngân hàng Israel nắm giữ 201.00 B USD dự trữ ngoại hối, đứng thứ 17 trên thế giới. Kể từ những năm 1970, Israel đã nhận được viện trợ quân sự từ Hoa Kỳ, cũng như các khoản bảo lãnh cho vay, chiếm khoảng một nửa nợ nước ngoài của Israel. Israel có một trong những mức nợ nước ngoài thấp nhất trong thế giới phát triển, và là một quốc gia cho vay về mặt nợ nước ngoài ròng (tài sản so với nợ phải trả ở nước ngoài), tính đến năm 2015, có thặng dư 69.00 B USD.

Israel có số lượng công ty khởi nghiệp lớn thứ hai sau Hoa Kỳ và số lượng công ty niêm yết trên NASDAQ lớn thứ ba. Israel là quốc gia dẫn đầu thế giới về số lượng công ty khởi nghiệp bình quân đầu người và được mệnh danh là "Quốc gia Khởi nghiệp". Intel và Microsoft đã xây dựng các cơ sở nghiên cứu và phát triển ở nước ngoài đầu tiên của họ tại Israel, và các tập đoàn đa quốc gia công nghệ cao khác đã mở các trung tâm nghiên cứu và phát triển ở nước này.
Các ngày làm việc được phân bổ từ Chủ Nhật đến Thứ Năm (đối với tuần làm việc năm ngày), hoặc Thứ Sáu (đối với tuần làm việc sáu ngày). Để tuân thủ Shabbat, ở những nơi Thứ Sáu là ngày làm việc và phần lớn dân số là người Do Thái, Thứ Sáu là một "ngày làm việc ngắn". Một số đề xuất đã được đưa ra để điều chỉnh tuần làm việc cho phù hợp với phần lớn thế giới.
Nền kinh tế Israel, mặc dù đạt được nhiều thành tựu, vẫn phải đối mặt với những thách thức như bất bình đẳng thu nhập, chi phí sinh hoạt cao và sự phụ thuộc vào các ngành công nghệ cao. Các khía cạnh về công bằng xã hội và quyền lao động cũng là những vấn đề cần được quan tâm.

6.2. Khoa học và Công nghệ

Sự phát triển của Israel trong các công nghệ tiên tiến về phần mềm, truyền thông và khoa học đời sống đã gợi lên những so sánh với Thung lũng Silicon. Israel đứng đầu thế giới về chi tiêu cho nghiên cứu và phát triển tính theo tỷ lệ phần trăm GDP. Israel được xếp hạng 15 trong Chỉ số Đổi mới Toàn cầu năm 2024, và thứ 5 trong Chỉ số Đổi mới Bloomberg năm 2019. Israel có 140 nhà khoa học, kỹ thuật viên và kỹ sư trên 10.000 nhân viên, con số cao nhất thế giới và đã đào tạo ra sáu nhà khoa học đoạt giải Nobel, chủ yếu trong lĩnh vực hóa học, kể từ năm 2004 và thường xuyên được xếp hạng là một trong những quốc gia có tỷ lệ bài báo khoa học bình quân đầu người cao nhất. Các trường đại học Israel được xếp hạng trong số 50 trường đại học hàng đầu thế giới về khoa học máy tính (Technion và Đại học Tel Aviv), toán học (Đại học Hebrew Jerusalem) và hóa học (Viện Khoa học Weizmann).
Năm 2012, Israel được xếp hạng thứ chín trên thế giới theo Chỉ số Cạnh tranh Không gian của Futron. Cơ quan Vũ trụ Israel điều phối tất cả các chương trình nghiên cứu không gian với các mục tiêu khoa học và thương mại, và đã thiết kế và chế tạo ít nhất 13 vệ tinh thương mại, nghiên cứu và do thám. Một số vệ tinh được xếp vào hàng những hệ thống không gian tiên tiến nhất thế giới. Shavit là một phương tiện phóng vũ trụ do Israel sản xuất để phóng các vệ tinh nhỏ vào Quỹ đạo Trái Đất tầm thấp. Nó được phóng lần đầu tiên vào năm 1988, đưa Israel trở thành quốc gia thứ tám có khả năng phóng không gian. Năm 2003, Ilan Ramon trở thành phi hành gia đầu tiên của Israel, phục vụ trong sứ mệnh tử thần của Tàu con thoi Columbia.
Tình trạng thiếu nước kéo dài đã thúc đẩy sự đổi mới trong các kỹ thuật bảo tồn nước, và một hiện đại hóa nông nghiệp đáng kể, tưới nhỏ giọt, đã được phát minh ở Israel. Israel cũng đi đầu về công nghệ khử muối và tái chế nước. Nhà máy khử muối Sorek là cơ sở khử muối thẩm thấu ngược nước biển lớn nhất thế giới. Đến năm 2014, các chương trình khử muối cung cấp khoảng 35% nước uống, và dự kiến sẽ cung cấp 70% vào năm 2050. Tính đến năm 2015, hơn 50% nước cho các hộ gia đình, nông nghiệp và công nghiệp được sản xuất nhân tạo. Năm 2011, ngành công nghiệp công nghệ nước của Israel trị giá khoảng 2.00 B USD mỗi năm với kim ngạch xuất khẩu các sản phẩm và dịch vụ hàng chục triệu đô la. Nhờ những đổi mới trong công nghệ thẩm thấu ngược, Israel sẽ trở thành một nước xuất khẩu ròng nước.
Sự phát triển công nghệ của Israel đã mang lại những lợi ích kinh tế đáng kể, nhưng cũng đặt ra những thách thức về mặt xã hội, đạo đức và môi trường. Việc đảm bảo rằng lợi ích của sự phát triển công nghệ được chia sẻ một cách công bằng và các tác động tiêu cực được giảm thiểu là một vấn đề quan trọng.

6.3. Năng lượng

Israel đã theo đuổi năng lượng mặt trời; các kỹ sư của họ đang đi đầu trong công nghệ năng lượng mặt trời, và các công ty năng lượng mặt trời của họ hoạt động trong các dự án trên toàn thế giới. Hơn 90% các hộ gia đình sử dụng năng lượng mặt trời để đun nước nóng, đây là tỷ lệ cao nhất bình quân đầu người. Theo số liệu của chính phủ, đất nước tiết kiệm được 8% lượng điện tiêu thụ mỗi năm nhờ sử dụng năng lượng mặt trời để sưởi ấm. Lượng bức xạ mặt trời hàng năm cao ở vĩ độ địa lý của Israel tạo điều kiện lý tưởng cho ngành công nghiệp nghiên cứu và phát triển năng lượng mặt trời nổi tiếng quốc tế ở Negev. Israel từng có một cơ sở hạ tầng xe điện hiện đại bao gồm một mạng lưới các trạm sạc trên toàn quốc; tuy nhiên, công ty xe điện Better Place của họ đã đóng cửa vào năm 2013.
Israel bắt đầu sản xuất khí tự nhiên từ các mỏ khí ngoài khơi của mình vào năm 2004. Năm 2009, mỏ khí Tamar được phát hiện gần bờ biển, và mỏ khí Leviathan được phát hiện vào năm 2010. Trữ lượng khí tự nhiên trong hai mỏ này có thể giúp Israel tự chủ về năng lượng trong hơn 50 năm. Việc sản xuất thương mại khí tự nhiên từ mỏ Tamar bắt đầu vào năm 2013, với sản lượng hơn 7,5 tỷ mét khối (bcm) mỗi năm. Israel có 199 tỷ bcm trữ lượng khí tự nhiên đã được chứng minh tính đến năm 2016. Mỏ khí Leviathan bắt đầu sản xuất vào năm 2019.
Ketura Sun là cánh đồng năng lượng mặt trời thương mại đầu tiên của Israel. Được xây dựng vào năm 2011 bởi Công ty Điện Arava, cánh đồng này sẽ sản xuất khoảng 9 gigawatt giờ điện mỗi năm, giúp giảm thiểu việc sản xuất khoảng 125.000 tấn carbon dioxide trong 20 năm. Việc chuyển đổi sang năng lượng tái tạo và giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch vẫn là một thách thức, đòi hỏi sự đầu tư liên tục và các chính sách hỗ trợ.

6.4. Giao thông

Israel có 19.22 K km đường trải nhựa và 3 triệu phương tiện cơ giới. Số lượng phương tiện cơ giới trên 1.000 người là 365, tương đối thấp so với các nước phát triển. Quốc gia này đặt mục tiêu có 30% phương tiện trên đường chạy bằng điện vào năm 2030.
Israel có 5.715 xe buýt hoạt động theo lịch trình, do một số hãng vận tải khai thác, trong đó lớn nhất và lâu đời nhất là Egged, phục vụ hầu hết đất nước. Đường sắt trải dài 1.28 K km và do công ty nhà nước Đường sắt Israel vận hành. Sau các khoản đầu tư lớn bắt đầu từ đầu đến giữa những năm 1990, số lượng hành khách tàu hỏa mỗi năm đã tăng từ 2,5 triệu vào năm 1990 lên 53 triệu vào năm 2015; đường sắt vận chuyển 7,5 triệu tấn hàng hóa mỗi năm.
Israel được phục vụ bởi ba sân bay quốc tế: Sân bay quốc tế Ben Gurion, trung tâm chính của đất nước cho các chuyến bay quốc tế; Sân bay Ramon; và Sân bay Haifa. Sân bay Ben Gurion đã đón hơn 21,1 triệu hành khách vào năm 2023. Có ba cảng chính: Cảng Haifa, cảng lâu đời nhất và lớn nhất; Cảng Ashdod; và Cảng Eilat trên Biển Đỏ. Việc phát triển cơ sở hạ tầng giao thông công cộng hiệu quả và bền vững, đặc biệt là ở các khu vực đô thị đông đúc, vẫn là một ưu tiên.

6.5. Du lịch

Du lịch, đặc biệt là du lịch tôn giáo, là một ngành công nghiệp quan trọng, với các bãi biển, các di chỉ khảo cổ, các di tích lịch sử và Kinh Thánh khác, và địa lý độc đáo cũng thu hút khách du lịch. Năm 2017, kỷ lục 3,6 triệu khách du lịch đã đến thăm Israel, mang lại mức tăng trưởng 25% kể từ năm 2016 và đóng góp 20 tỷ NIS cho nền kinh tế. Ngành du lịch của Israel phải đối mặt với những thách thức từ tình hình an ninh bất ổn trong khu vực, tuy nhiên, tiềm năng phát triển vẫn rất lớn nhờ vào sự đa dạng về văn hóa, lịch sử và thiên nhiên.

6.6. Bất động sản

Giá nhà ở được liệt kê trong nhóm một phần ba các quốc gia có giá cao nhất, với trung bình cần 150 tháng lương để mua một căn hộ. Tính đến năm 2022, có khoảng 2,7 triệu bất động sản ở Israel, với mức tăng hàng năm hơn 50.000. Tuy nhiên, nhu cầu nhà ở vượt quá nguồn cung, với tình trạng thiếu hụt khoảng 200.000 căn hộ tính đến năm 2021. Do đó, đến năm 2021 giá nhà ở đã tăng 5,6%. Năm 2021, người Israel đã vay kỷ lục 116,1 tỷ NIS tiền thế chấp, tăng 50% so với năm 2020. Thị trường bất động sản của Israel, đặc biệt là ở các thành phố lớn, đã chứng kiến sự tăng giá đáng kể trong những năm gần đây, gây khó khăn cho nhiều người dân trong việc sở hữu nhà ở. Các chính sách nhằm giải quyết vấn đề này vẫn đang được tranh luận.

7.1. Các thành phố lớn

Israel có bốn khu vực đô thị lớn: Gush Dan (khu vực đô thị Tel Aviv; dân số 3.854.000), Jerusalem (dân số 1.253.900), Haifa (924.400), và Beersheba (377.100). Đô thị lớn nhất, cả về dân số và diện tích, là Jerusalem với 936.425 cư dân trên diện tích 125 km². Số liệu thống kê về Jerusalem bao gồm dân số và diện tích của Đông Jerusalem, nơi có tình trạng tranh chấp quốc tế. Tel Aviv và Haifa xếp hạng là các thành phố đông dân tiếp theo của Israel, với dân số lần lượt là 460.613 và 285.316. Thành phố Bnei Brak (chủ yếu là người Haredi) là thành phố có mật độ dân số cao nhất ở Israel và là một trong 10 thành phố có mật độ dân số cao nhất thế giới.
Israel có 16 thành phố với dân số trên 100.000 người. Tính đến năm 2018, có 77 địa phương được Bộ Nội vụ cấp quy chế "đô thị" (hoặc "thành phố"), bốn trong số đó nằm ở Bờ Tây.

7.2. Ngôn ngữ

Ngôn ngữ chính thức là tiếng Hebrew. Tiếng Hebrew là ngôn ngữ chính của nhà nước và được đa số dân chúng sử dụng hàng ngày. Trước năm 1948, việc phản đối tiếng Yiddish, ngôn ngữ lịch sử của người Do Thái Ashkenazi, là phổ biến trong những người ủng hộ phong trào Phục quốc Do Thái, bao gồm cả Yishuv, những người tìm cách thúc đẩy sự phục hưng của tiếng Hebrew như một ngôn ngữ quốc gia thống nhất. Những tình cảm này được phản ánh trong các chính sách ban đầu của chính phủ Israel, phần lớn cấm các buổi biểu diễn và xuất bản bằng tiếng Yiddish. Cho đến năm 2018, tiếng Ả Rập cũng là một ngôn ngữ chính thức; vào năm 2018, nó bị hạ cấp xuống có "địa vị đặc biệt trong nhà nước". Tiếng Ả Rập được người thiểu số Ả Rập sử dụng, với tiếng Ả Rập và tiếng Hebrew được dạy trong các trường học Ả Rập.
Do làn sóng nhập cư hàng loạt từ Liên Xô cũ và Ethiopia (khoảng 130.000 người Do Thái Ethiopia sống ở Israel), tiếng Nga và tiếng Amhara được sử dụng rộng rãi. Hơn một triệu người nhập cư nói tiếng Nga đã đến Israel từ năm 1990 đến 2004. Tiếng Pháp được khoảng 700.000 người Israel sử dụng, chủ yếu có nguồn gốc từ Pháp và Bắc Phi (xem người Do Thái Maghrebi). Tiếng Anh là một ngôn ngữ chính thức trong thời kỳ Ủy trị; nó mất đi vị thế này sau khi Israel thành lập, nhưng vẫn giữ một vai trò tương đương với một ngôn ngữ chính thức. Nhiều người Israel giao tiếp khá tốt bằng tiếng Anh, vì nhiều chương trình truyền hình được phát sóng bằng tiếng Anh có phụ đề và ngôn ngữ này được dạy từ các lớp đầu ở trường tiểu học. Các trường đại học Israel cung cấp các khóa học bằng tiếng Anh.

7.3. Tôn giáo

Ước tính về liên kết tôn giáo tính đến năm 2022 là 73,5% người Do Thái, 18,1% người Hồi giáo, 1,9% người Kitô giáo, 1,6% người Druze, và 4,9% khác. Liên kết tôn giáo của người Do Thái Israel rất đa dạng: một cuộc khảo sát năm 2016 của Pew Research cho thấy 49% tự nhận mình là Hiloni (thế tục), 29% là Masorti (truyền thống), 13% là Dati (tôn giáo) và 9% là Haredi (siêu Chính thống). Người Do Thái Haredi dự kiến sẽ chiếm hơn 20% dân số Do Thái vào năm 2028. Người Hồi giáo chiếm thiểu số tôn giáo lớn nhất, chiếm khoảng 18,1% dân số. Khoảng 1,9% dân số là Kitô hữu, và 1,6% là Druze. Dân số Kitô hữu chủ yếu bao gồm Kitô hữu Ả Rập và Kitô hữu Aram nhưng cũng bao gồm những người nhập cư hậu Xô Viết, lao động nước ngoài, và những người theo Do Thái giáo Messianic, được hầu hết các Kitô hữu và người Do Thái coi là một hình thức của Kitô giáo. Thành viên của nhiều nhóm tôn giáo khác, bao gồm Phật tử và Ấn Độ giáo, duy trì sự hiện diện ở Israel, mặc dù với số lượng nhỏ. Trong số hơn một triệu người nhập cư từ Liên Xô cũ, khoảng 300.000 người không được Giáo trưởng Rabbi của Israel coi là người Do Thái.
Israel bao gồm một phần lớn của Đất Thánh, một khu vực có tầm quan trọng đáng kể đối với tất cả các tôn giáo Abraham. Jerusalem có tầm quan trọng đặc biệt đối với người Do Thái, Hồi giáo và Kitô hữu, vì đây là nơi có các địa điểm quan trọng đối với niềm tin tôn giáo của họ, chẳng hạn như Thành cổ bao gồm Bức tường phía Tây và Núi Đền (khu phức hợp Nhà thờ Hồi giáo Al-Aqsa) và Nhà thờ Mộ Thánh. Các địa điểm tôn giáo quan trọng khác là Nazareth (nơi Đức Mẹ Maria được truyền tin), Tiberias và Safed (hai trong số Bốn Thành phố Thánh trong Do Thái giáo), Nhà thờ Hồi giáo Trắng ở Ramla (đền thờ của nhà tiên tri Saleh), và Nhà thờ Thánh George và Nhà thờ Hồi giáo Al-Khadr, Lod (lăng mộ của Thánh George hoặc Al Khidr). Một số địa danh tôn giáo khác nằm ở Bờ Tây, bao gồm Lăng mộ Joseph, nơi Chúa Giêsu giáng sinh, Lăng mộ Rachel, và Hang Các Tổ Phụ. Trung tâm hành chính của Đức tin Baháʼí và Đền thờ Báb nằm tại Trung tâm Thế giới Baháʼí ở Haifa; người lãnh đạo đức tin được chôn cất ở Acre. Nhà thờ Hồi giáo Mahmood liên kết với phong trào cải cách Ahmadiyya. Kababir, khu dân cư hỗn hợp của người Do Thái và người Ả Rập Ahmadi ở Haifa, là một trong số ít loại hình này trong nước.
Mối quan hệ giữa tôn giáo và nhà nước ở Israel rất phức tạp. Mặc dù không có tôn giáo chính thức, Do Thái giáo có một vị trí đặc biệt trong đời sống công cộng và pháp luật. Các vấn đề liên quan đến quyền tự do tôn giáo, đặc biệt là đối với các nhóm thiểu số tôn giáo và các nhóm dễ bị tổn thương, thường xuyên là chủ đề tranh luận. Tôn giáo có ảnh hưởng đáng kể đến xã hội và chính trị Israel.

7.4. Giáo dục

Giáo dục được đánh giá cao và được coi là một khối xây dựng cơ bản của người Israel cổ đại. Năm 2015, quốc gia này xếp thứ ba trong số các thành viên OECD về tỷ lệ người từ 25-64 tuổi đã đạt được giáo dục đại học với 49% so với mức trung bình của OECD là 35%. Năm 2012, quốc gia này xếp thứ ba về số lượng bằng cấp học thuật bình quân đầu người (20% dân số).
Israel có thời gian đi học dự kiến là 16 năm và tỷ lệ biết chữ là 97,8%. Luật Giáo dục Nhà nước (1953) đã thành lập năm loại trường: trường công lập thế tục, trường công lập tôn giáo, trường siêu chính thống, trường định cư cộng đồng, và trường học Ả Rập. Trường công lập thế tục là nhóm trường lớn nhất và được đa số học sinh Do Thái và không phải người Ả Rập theo học. Hầu hết người Ả Rập gửi con đến các trường học nơi tiếng Ả Rập là ngôn ngữ giảng dạy. Giáo dục là bắt buộc đối với trẻ em từ ba đến mười tám tuổi. Việc học được chia thành ba cấp-trường tiểu học (lớp 1-6), trường trung học cơ sở (lớp 7-9), và trường trung học phổ thông (lớp 10-12)-kết thúc bằng kỳ thi tốt nghiệp Bagrut. Việc thành thạo các môn học cốt lõi như toán học, tiếng Hebrew, văn học Hebrew và văn học phổ thông, tiếng Anh, lịch sử, kinh thánh và công dân giáo dục là cần thiết để nhận được chứng chỉ Bagrut.
Dân số Do Thái duy trì một trình độ học vấn tương đối cao, trong đó gần một nửa số người Do Thái Israel (46%) có bằng cấp sau trung học. Người Do Thái Israel từ 25 tuổi trở lên có trung bình 11,6 năm đi học, khiến họ trở thành một trong những nhóm tôn giáo có trình độ học vấn cao nhất trên thế giới. Trong các trường học Ả Rập, Kitô giáo và Druze, kỳ thi nghiên cứu Kinh Thánh được thay thế bằng một kỳ thi về di sản Hồi giáo, Kitô giáo hoặc Druze tương ứng. Năm 2020, 68,7% học sinh lớp 12 đã đạt được chứng chỉ tốt nghiệp.

Israel có một truyền thống giáo dục đại học nơi chất lượng giáo dục đại học của họ phần lớn chịu trách nhiệm thúc đẩy phát triển kinh tế hiện đại. Israel có chín trường đại học công lập được nhà nước trợ cấp và 49 trường cao đẳng tư thục. Đại học Hebrew Jerusalem là nơi đặt Thư viện Quốc gia Israel, kho lưu trữ Judaica và Hebraica lớn nhất thế giới. Technion và Đại học Hebrew liên tục được xếp hạng trong số 100 trường đại học hàng đầu thế giới theo xếp hạng ARWU. Các trường đại học lớn khác bao gồm Viện Khoa học Weizmann, Đại học Tel Aviv, Đại học Ben-Gurion Negev, Đại học Bar-Ilan, Đại học Haifa, và Đại học Mở Israel.
Mặc dù hệ thống giáo dục của Israel được đánh giá cao, vẫn còn những thách thức liên quan đến sự công bằng và khả năng tiếp cận giáo dục cho các nhóm dân cư khác nhau, đặc biệt là người Ả Rập Israel và người Do Thái Haredi.

8.1. Văn học

Văn học Israel chủ yếu là thơ và văn xuôi được viết bằng tiếng Hebrew, như một phần của sự phục hưng của tiếng Hebrew như một ngôn ngữ nói từ giữa thế kỷ 19, mặc dù một số ít tác phẩm văn học được xuất bản bằng các ngôn ngữ khác. Theo luật, hai bản sao của tất cả các ấn phẩm được xuất bản ở Israel phải được gửi vào Thư viện Quốc gia Israel. Năm 2001, luật này đã được sửa đổi để bao gồm cả các phương tiện truyền thông phi in ấn. Năm 2016, 89% trong số 7.300 cuốn sách được chuyển đến thư viện là bằng tiếng Hebrew.
Năm 1966, Shmuel Yosef Agnon đã chia sẻ Giải Nobel Văn học với nhà văn Do Thái người Đức Nelly Sachs. Các nhà thơ hàng đầu bao gồm Yehuda Amichai, Nathan Alterman, Leah Goldberg, và Rachel Bluwstein. Các tiểu thuyết gia đương đại nổi tiếng quốc tế bao gồm Amos Oz, Etgar Keret và David Grossman.

8.2. Âm nhạc và vũ đạo

Âm nhạc Israel bao gồm âm nhạc Mizrahi và Sephardic, các giai điệu Hasidic, âm nhạc Hy Lạp, jazz, và pop rock. Dàn nhạc Giao hưởng Israel đã hoạt động hơn bảy mươi năm và biểu diễn hơn hai trăm buổi hòa nhạc mỗi năm. Itzhak Perlman, Pinchas Zukerman và Ofra Haza là một trong những nhạc sĩ nổi tiếng quốc tế sinh ra ở Israel. Israel đã tham gia Eurovision Song Contest gần như mỗi năm kể từ năm 1973, giành chiến thắng bốn lần và tổ chức hai lần. Eilat đã tổ chức lễ hội âm nhạc quốc tế của riêng mình, Lễ hội Jazz Biển Đỏ, vào mỗi mùa hè kể từ năm 1987. Các bài hát dân gian kinh điển của quốc gia được gọi là "Những bài hát của Đất Israel".
Vũ đạo cũng là một phần quan trọng của văn hóa Israel, với các điệu múa dân gian truyền thống và các hình thức múa đương đại.

8.3. Điện ảnh và sân khấu

Mười bộ phim của Israel đã được đề cử chung kết cho Giải Oscar cho Phim ngoại ngữ hay nhất tại Giải Oscar. Các nhà làm phim Israel gốc Palestine đã thực hiện các bộ phim đề cập đến xung đột Ả Rập-Israel và tình trạng của người Palestine ở Israel, chẳng hạn như bộ phim Jenin, Jenin năm 2002 của Mohammed Bakri và Cô dâu Syria.
Tiếp nối truyền thống sân khấu mạnh mẽ của sân khấu Yiddish ở Đông Âu, Israel duy trì một nền sân khấu sôi động. Được thành lập vào năm 1918, Nhà hát Habima ở Tel Aviv là công ty kịch mục lâu đời nhất và là nhà hát quốc gia của Israel. Các nhà hát khác bao gồm Ohel, Cameri và Gesher.

8.4. Mỹ thuật

Nghệ thuật Do Thái của Israel đặc biệt bị ảnh hưởng bởi Kabbalah, Talmud và Zohar. Một phong trào nghệ thuật khác giữ vai trò nổi bật trong thế kỷ 20 là Trường phái Paris. Vào cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20, nền nghệ thuật của Yishuv bị chi phối bởi các xu hướng nghệ thuật xuất phát từ Bezalel. Bắt đầu từ những năm 1920, nền nghệ thuật địa phương bị ảnh hưởng nặng nề bởi nghệ thuật Pháp hiện đại, lần đầu tiên được giới thiệu bởi Isaac Frenkel Frenel. Các bậc thầy Do Thái của Trường phái Paris, chẳng hạn như Soutine, Kikoine, Frenkel, Chagall đã ảnh hưởng nặng nề đến sự phát triển tiếp theo của nghệ thuật Israel. Điêu khắc Israel lấy cảm hứng từ điêu khắc châu Âu hiện đại cũng như nghệ thuật Lưỡng Hà, Assyria và nghệ thuật địa phương. Con sư tử gầm của Avraham Melnikov, Alexander Zaid của David Polus và tác phẩm điêu khắc lập thể của Ze'ev Ben Zvi là những ví dụ về các dòng chảy khác nhau trong điêu khắc.
Các chủ đề phổ biến trong nghệ thuật là các thành phố huyền bí Safed và Jerusalem, văn hóa cà phê phóng túng của Tel Aviv, phong cảnh nông nghiệp, các câu chuyện Kinh Thánh và chiến tranh. Ngày nay, nghệ thuật Israel đã đi sâu vào nghệ thuật quang học, nghệ thuật AI, nghệ thuật kỹ thuật số và việc sử dụng muối trong điêu khắc.

8.5. Kiến trúc

Do sự nhập cư của các kiến trúc sư Do Thái, kiến trúc đã phản ánh các phong cách khác nhau. Vào đầu thế kỷ 20, các kiến trúc sư Do Thái đã tìm cách kết hợp kiến trúc phương Tây và phương Đông, tạo ra các tòa nhà thể hiện vô số phong cách pha trộn. Phong cách chiết trung nhường chỗ cho phong cách Bauhaus hiện đại với dòng người nhập cư của các kiến trúc sư Do Thái người Đức (trong số đó có Erich Mendelsohn) chạy trốn sự đàn áp của Đức Quốc xã. Thành phố Trắng của Tel Aviv là một di sản UNESCO. Sau khi độc lập, nhiều dự án của chính phủ đã được ủy thác, một phần lớn được xây dựng theo phong cách брутализм với sự nhấn mạnh vào việc sử dụng bê tông và thích ứng với khí hậu sa mạc.
Một số ý tưởng mới lạ như Phong trào Thành phố Vườn đã được thực hiện ở các thành phố của Israel; kế hoạch Geddes của Tel Aviv đã trở nên nổi tiếng quốc tế nhờ thiết kế mang tính cách mạng và sự thích ứng với khí hậu địa phương. Thiết kế của các kibbutzim cũng phản ánh hệ tư tưởng, chẳng hạn như việc quy hoạch kibbutz hình tròn Nahalal của Richard Kauffmann.

8.6. Truyền thông

Truyền thông rất đa dạng, phản ánh phổ khán giả. Các tờ báo đáng chú ý bao gồm tờ báo cánh tả Haaretz, tờ báo trung dung Yedioth Ahronoth, và tờ báo trung hữu Israel Hayom. Có một số kênh truyền hình lớn phục vụ các đối tượng khán giả khác nhau, từ kênh tiếng Nga Channel 9 đến kênh tiếng Ả Rập Kan 33. Báo cáo của Freedom House năm 2024 cho thấy truyền thông Israel "sôi động và tự do chỉ trích chính sách của chính phủ". Trong Chỉ số Tự do Báo chí năm 2024 của Phóng viên không biên giới, Israel được xếp hạng 101 trong số 180 quốc gia, đứng thứ hai ở Trung Đông và Bắc Phi. Phóng viên không biên giới lưu ý rằng Lực lượng Phòng vệ Israel đã giết hơn 100 nhà báo ở Gaza. Kể từ cuộc chiến Gaza, Israel đã "cố gắng đàn áp các báo cáo đến từ vùng đất bị bao vây trong khi thông tin sai lệch xâm nhập vào hệ sinh thái truyền thông của chính họ". Vào ngày 5 tháng 5 năm 2024, Israel đã đóng cửa các văn phòng địa phương của kênh Al Jazeera của Qatar. Israel sau đó đã nhanh chóng thu giữ thiết bị thuộc về Associated Press, nói rằng luồng video của họ về Gaza đang được cung cấp cho Al Jazeera; sau sự can thiệp của chính phủ Hoa Kỳ, thiết bị đã được trả lại. Môi trường tự do báo chí ở Israel, mặc dù được đánh giá cao hơn nhiều nước trong khu vực, vẫn phải đối mặt với những thách thức liên quan đến an ninh quốc gia và xung đột.

8.7. Bảo tàng

Bảo tàng Israel ở Jerusalem là một trong những tổ chức văn hóa quan trọng nhất của Israel và là nơi lưu giữ Các cuộn sách Biển Chết, cùng với một bộ sưu tập phong phú về Judaica và nghệ thuật châu Âu. Yad Vashem là kho lưu trữ trung tâm thế giới về thông tin liên quan đến Holocaust. ANU - Bảo tàng Người Do Thái là một bảo tàng tương tác dành cho lịch sử của các cộng đồng Do Thái trên khắp thế giới.
Israel có số lượng bảo tàng bình quân đầu người cao nhất. Một số bảo tàng dành riêng cho văn hóa Hồi giáo, bao gồm Bảo tàng Rockefeller và Viện Nghệ thuật Hồi giáo L. A. Mayer, cả hai đều ở Jerusalem. Bảo tàng Rockefeller chuyên về các di vật khảo cổ từ lịch sử Trung Đông. Đây cũng là nơi lưu giữ hộp sọ hóa thạch hominin đầu tiên được tìm thấy ở Tây Á, được gọi là Người Galilee.

8.8. Ẩm thực

Ẩm thực Israel bao gồm các món ăn địa phương cũng như ẩm thực Do Thái được người nhập cư mang đến đất nước. Đặc biệt kể từ cuối những năm 1970, một nền ẩm thực kết hợp đã phát triển. Ẩm thực đã tiếp thu và tiếp tục điều chỉnh các yếu tố của phong cách nấu ăn Mizrahi, Sephardic, và Ashkenazi. Nó kết hợp nhiều loại thực phẩm truyền thống được ăn trong các nền ẩm thực Levantine, Ả Rập, Trung Đông và Địa Trung Hải, chẳng hạn như falafel, hummus, shakshouka, couscous, và za'atar. Schnitzel, pizza, hamburger, khoai tây chiên, cơm và salad là phổ biến.
Khoảng một nửa dân số Do Thái chứng thực việc giữ kosher tại nhà. Các nhà hàng kosher chiếm khoảng một phần tư tổng số tính đến năm 2015. Cùng với cá, thỏ và đà điểu không kosher, thịt lợn-thường được gọi là "thịt trắng" ở Israel-được sản xuất và tiêu thụ, mặc dù nó bị cấm bởi cả Do Thái giáo và Hồi giáo.

8.9. Thể thao

Các môn thể thao khán giả phổ biến nhất ở Israel là bóng đá và bóng rổ. Giải Ngoại hạng Israel là giải bóng đá hàng đầu của đất nước, và Giải Ngoại hạng Bóng rổ Israel là giải bóng rổ hàng đầu. Maccabi Haifa, Maccabi Tel Aviv, Hapoel Tel Aviv và Beitar Jerusalem là những câu lạc bộ bóng đá lớn nhất. Maccabi Tel Aviv, Maccabi Haifa và Hapoel Tel Aviv đã thi đấu tại UEFA Champions League và Hapoel Tel Aviv đã lọt vào tứ kết UEFA Cup. Israel đã đăng cai và giành chức vô địch AFC Asian Cup 1964; năm 1970, đội tuyển bóng đá quốc gia Israel đã đủ điều kiện tham dự FIFA World Cup, đây là lần duy nhất họ tham gia. Đại hội Thể thao châu Á 1974, được tổ chức tại Tehran, là Đại hội Thể thao châu Á cuối cùng mà Israel tham gia, bị cản trở bởi các quốc gia Ả Rập từ chối thi đấu với Israel. Israel bị loại khỏi Đại hội Thể thao châu Á 1978 và kể từ đó không còn thi đấu tại các sự kiện thể thao châu Á. Năm 1994, UEFA đã đồng ý chấp nhận Israel, và các đội bóng đá của họ hiện đang thi đấu ở châu Âu. Maccabi Tel Aviv B.C. đã sáu lần vô địch châu Âu ở môn bóng rổ.
Israel đã giành được chín huy chương Olympic kể từ chiến thắng đầu tiên vào năm 1992, bao gồm một huy chương vàng môn lướt ván buồm tại Thế vận hội Mùa hè 2004. Israel đã giành được hơn 100 huy chương vàng tại Thế vận hội Người khuyết tật và được xếp hạng thứ 20 trong bảng tổng sắp huy chương mọi thời đại. Thế vận hội Người khuyết tật Mùa hè 1968 được tổ chức tại Israel. Đại hội Thể thao Maccabiah, một sự kiện kiểu Olympic dành cho các vận động viên Do Thái và Israel, được khánh thành vào những năm 1930 và được tổ chức bốn năm một lần kể từ đó. Krav Maga, một môn võ thuật được phát triển bởi những người bảo vệ ghetto Do Thái, được lực lượng an ninh và cảnh sát Israel sử dụng.
Cờ vua là một môn thể thao hàng đầu. Có nhiều đại kiện tướng Israel và các kỳ thủ cờ vua Israel đã giành được một số chức vô địch thế giới trẻ. Israel tổ chức giải vô địch quốc tế hàng năm và đã đăng cai Giải vô địch cờ vua đồng đội thế giới vào năm 2005.