1. Cuộc đời đầu và sự nghiệp cầu thủ
Valdeir Vieira đã có một khởi đầu khiêm tốn trong sự nghiệp cầu thủ, trưởng thành từ nền bóng đá futsal, và sau đó chuyển sang sự nghiệp huấn luyện viên với nền tảng giáo dục vững chắc.
1.1. Nơi sinh và thời niên thiếu
Valdeir Vieira, thường được biết đến với biệt danh "Badú", sinh ngày 11 tháng 7 năm 1944 tại Marília, bang São Paulo, Brasil. Biệt danh "Badú" của ông bắt nguồn từ thời thơ ấu khi ông chơi futsal, mô tả một cách cụ thể để ghi bàn trong môn thể thao này. Giống như nhiều cầu thủ Brasil thập niên 1960, Badú được phát hiện từ những sân futsal đang phát triển mạnh mẽ.
1.2. Sự nghiệp cầu thủ
Ở tuổi 17, Badú ký hợp đồng chuyên nghiệp đầu tiên với câu lạc bộ Dracena Futebol Clube tại giải hạng hai của Brasil. Hai năm sau, ông thi đấu ở vị trí tiền đạo tại giải hạng nhất cho CE Aymoré - São Leopoldo, nơi Luiz Felipe Scolari khi đó mới bắt đầu sự nghiệp cầu thủ trẻ ở vị trí hậu vệ.
Valdeir Vieira cũng là cầu thủ Brasil đầu tiên thi đấu cho các câu lạc bộ ở một số quốc gia nước ngoài, bao gồm Central Español FC của Uruguay, Hibernians F.C. của Malta và Croissant Club Sigois của Algeria. Sự nghiệp cầu thủ của ông còn bao gồm việc thi đấu cho các đội như Tupi Paulista (1958-1963), Dracena Futebol Clube (1963-1965), CE Aymore G.E.R Passo Fundo (1966), Cercle Brugge (1967) của Bỉ, và Croissant Club de Sig (1968-1970). Sự nghiệp thi đấu của ông bị ảnh hưởng bởi các chấn thương và ông dần quan tâm nhiều hơn đến việc nghiên cứu khoa học thể thao, cuối cùng kết thúc sự nghiệp cầu thủ bằng việc thi đấu cho các câu lạc bộ bán chuyên nghiệp ở Đức.
1.3. Chuyển đổi sang sự nghiệp huấn luyện
Với niềm đam mê nghiên cứu khoa học thể thao, Valdeir Vieira đã chuyển hướng sang sự nghiệp huấn luyện. Cuối thập niên 1970, ông theo học lý thuyết huấn luyện tại Đại học Thể thao Đức Cologne (Deutsche Sporthochschule KölnGerman), đặt nền móng vững chắc cho con đường mới của mình. Việc này đã trang bị cho ông một nền tảng kiến thức sâu rộng về phương pháp huấn luyện hiện đại và chiến thuật bóng đá.
2. Sự nghiệp huấn luyện
Valdeir Vieira đã có một sự nghiệp huấn luyện viên rộng lớn và đa dạng, dẫn dắt cả các câu lạc bộ và đội tuyển quốc gia ở nhiều khu vực khác nhau trên thế giới.
2.1. Giai đoạn đầu và huấn luyện câu lạc bộ
Valdeir Vieira bắt đầu sự nghiệp huấn luyện của mình với nhiều câu lạc bộ khác nhau trước khi đạt được những thành công lớn hơn. Ông đã dẫn dắt Caracas FC (1987-1988) và Deportivo Italia (1989-1990) ở Venezuela, Blumenau Esporte Clube (1991-1992) và Brusque Futebol Clube (1992-1994) ở Brasil, cũng như LD Alajuelense (1994-1996) ở Costa Rica. Ông cũng đã có thời gian làm việc tại các câu lạc bộ ở Trung Đông và Bắc Phi như Al-Ta'ee (1999) và Al-Khaleej (2000) ở Ả Rập Xê Út, Raja Casablanca (2000) ở Maroc, Deportivo Saprissa (2000-2001) lại ở Costa Rica, Dhofar Club (2003-2005) ở Oman, Bahrain SC (2010-2013) ở Bahrain, và Al-Ramtha SC (2013) ở Jordan, nơi ông đã dẫn dắt đội tham dự AFC Cup 2013.
2.2. Huấn luyện các đội tuyển quốc gia
Valdeir Vieira có kinh nghiệm dẫn dắt ba đội tuyển quốc gia: Đội tuyển bóng đá quốc gia Costa Rica (tháng 4 năm 1996 - tháng 1 năm 1997), Đội tuyển bóng đá quốc gia Iran (tháng 10 năm 1997 - tháng 2 năm 1998) và Đội tuyển bóng đá quốc gia Oman (tháng 3 năm 1998 - tháng 7 năm 1999).
2.2.1. Đội tuyển quốc gia Iran và việc giành quyền tham dự World Cup
Ông được biết đến nhiều nhất với vai trò huấn luyện viên trưởng Đội tuyển bóng đá quốc gia Iran trong chiến dịch vòng loại Giải vô địch bóng đá thế giới 1998. Sau khi thất bại trước Đội tuyển bóng đá quốc gia Nhật Bản trong trận đấu play-off tranh suất thứ ba của châu Á (trận đấu được biết đến là "Niềm vui của Johor Bahru"), ông đã dẫn dắt đội tuyển Iran giành chiến thắng quan trọng trước Đội tuyển bóng đá quốc gia Úc trong trận play-off liên lục địa AFC-OFC để giành quyền tham dự Giải vô địch bóng đá thế giới 1998 tại Pháp. Đây là một thành tựu đáng kể, đánh dấu lần thứ hai Iran góp mặt tại một kỳ FIFA World Cup.
2.3. Huấn luyện tại các câu lạc bộ châu Á
Sau thành công với đội tuyển Iran, Vieira tiếp tục sự nghiệp huấn luyện tại các câu lạc bộ châu Á, đặc biệt là ở Kuwait và Nhật Bản. Ông dẫn dắt Al-Arabi của Kuwait từ tháng 7 năm 2001 đến tháng 8 năm 2003, giành chức vô địch Giải bóng đá Ngoại hạng Kuwait 2001-02 và Al Kurafi Cup 2001-02. Ông trở lại câu lạc bộ này từ tháng 11 năm 2005 đến tháng 6 năm 2006, giành thêm Cúp Emir Kuwait 2006 và tham dự AFC Champions League 2006.
Từ tháng 6 năm 2006 đến tháng 12 năm 2009, ông làm huấn luyện viên trưởng cho AC Nagano Parceiro của Nhật Bản, khi đó còn được biết đến là Nagano Elza SC. Dưới sự dẫn dắt của ông, đội đã vô địch Giải bóng đá vùng Hokushin'etsu hạng nhất năm 2008 và Giải vô địch bóng đá nghiệp dư quốc gia Nhật Bản năm 2008.
2.3.1. Nhiệm kỳ và sự từ chức tại Kyoto Sanga FC
Vào tháng 12 năm 2013, Valdeir Vieira được bổ nhiệm làm huấn luyện viên trưởng của Kyoto Sanga FC, một câu lạc bộ thuộc J2 League của Nhật Bản. Trong thời gian này, ông yêu cầu sử dụng biệt danh "Badú" làm tên chính thức trong các văn bản của câu lạc bộ, thay vì họ Vieira. Tuy nhiên, nhiệm kỳ của ông tại Kyoto Sanga FC chỉ kéo dài đến ngày 18 tháng 6 năm 2014 khi ông bị sa thải do kết quả thi đấu không mấy khả quan của đội bóng.
3. Thống kê huấn luyện
Bảng dưới đây tóm tắt thành tích huấn luyện của Valdeir Vieira tại các đội tuyển và câu lạc bộ được ghi nhận:
Đội | Từ | Đến | Hồ sơ | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Tổng số trận | Thắng | Hòa | Thua | Tỷ lệ thắng (%) | |||
Iran | 1997 | 1997 | 3 | 0 | 2 | 1 | 0% |
Kyoto Sanga FC | 2014 | 2014 | 18 | 7 | 5 | 6 | 38.89% |
Tổng cộng | 21 | 7 | 7 | 7 | 33.33% |
4. Danh hiệu
Valdeir Vieira đã đạt được nhiều danh hiệu và vinh dự trong sự nghiệp huấn luyện viên của mình:
- Giải thưởng cá nhân:
- Huấn luyện viên của năm Venezuela: 1987
- Huấn luyện viên nước ngoài xuất sắc nhất tại Costa Rica: 1995
- Tân binh xuất sắc nhất tại Campeonato Catarinense: 1992
- Với tư cách Huấn luyện viên:
- Copa de Venezuela: 1988 (với Caracas FC)
- Primera División de Costa Rica: 1995-96, 1996-97 (với LD Alajuelense)
- Copa Interclubes UNCAF: 1996 (với LD Alajuelense)
- Kuwaiti Premier League: 2001-02 (với Al-Arabi)
- Al Kurafi Cup: 2001-02 (với Al-Arabi)
- Gulf Club Champions Cup: 2003 (với Al-Arabi)
- Emir Cup (Kuwait): 2006 (với Al-Arabi)
- Giải bóng đá vùng Hokushin'etsu hạng nhất: 2008 (với AC Nagano Parceiro)
- Giải vô địch bóng đá nghiệp dư quốc gia Nhật Bản: 2008 (với AC Nagano Parceiro)
- Giải hạng 2 Bahrain: 2010-11 (với Bahrain SC)
5. Đánh giá và di sản
Sự nghiệp của Valdeir Vieira để lại nhiều dấu ấn quan trọng trong bóng đá quốc tế, đặc biệt là ở những khu vực mà ông đã làm việc.
5.1. Thành tựu chính và đánh giá tích cực
Valdeir Vieira được công nhận rộng rãi vì những đóng góp đáng kể cho bóng đá quốc tế, đặc biệt là tại châu Á và Trung Mỹ. Thành tựu nổi bật nhất của ông là việc dẫn dắt Đội tuyển bóng đá quốc gia Iran giành quyền tham dự Giải vô địch bóng đá thế giới 1998, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong lịch sử bóng đá Iran và củng cố vị thế của đội tuyển này trên đấu trường quốc tế.
Ngoài ra, ông còn gặt hái nhiều thành công ở cấp câu lạc bộ, giành các chức vô địch giải đấu và cúp quốc gia tại Kuwait và Costa Rica, cũng như các giải đấu nghiệp dư ở Nhật Bản. Kinh nghiệm thi đấu quốc tế của ông với tư cách là cầu thủ Brasil đầu tiên tại Uruguay, Malta và Algeria cũng như nền tảng học vấn vững chắc về khoa học thể thao từ Đức đã giúp ông áp dụng các phương pháp huấn luyện đổi mới. Ông đã góp phần nâng cao trình độ chuyên môn của các đội bóng và tạo ra những tác động tích cực đến sự phát triển của bóng đá ở những khu vực mà ông làm việc, để lại một di sản đáng kể trong lịch sử huấn luyện.
5.2. Phê bình và tranh cãi
Mặc dù sở hữu một sự nghiệp huấn luyện viên đáng nể với nhiều thành công, Valdeir Vieira cũng trải qua những giai đoạn khó khăn. Ví dụ, ông đã bị Kyoto Sanga FC sa thải vào năm 2014 do kết quả thi đấu không mấy khả quan của đội bóng. Các nguồn tài liệu hiện có không đề cập đến những tranh cãi lớn hay lời chỉ trích nghiêm trọng nào khác liên quan đến đạo đức hoặc hành vi cá nhân của ông, chủ yếu tập trung vào các kết quả chuyên môn trong sự nghiệp.
6. Liên kết ngoài
- [https://data.j-league.or.jp/SFIX07/?staff_id=5279 Hồ sơ huấn luyện viên trên J.League Data Site]
- [http://www.transfermarkt.com/transfermarkt/profil/trainer/32020 Hồ sơ trên Transfermarkt]
- [https://www.zerozero.pt/coach.php?id=6926 Hồ sơ huấn luyện viên trên Zerozero]