Venezuela

3.1. Thời kỳ tiền Colombo

Có bằng chứng về sự cư trú của con người ở khu vực ngày nay gọi là Venezuela từ khoảng 15.000 năm trước. Các công cụ đã được tìm thấy trên các thềm sông cao của sông Pedregal ở miền tây Venezuela. Các hiện vật săn bắn Cuối thế Pleistocene, bao gồm các đầu giáo, đã được tìm thấy tại một loạt các địa điểm tương tự ở tây bắc Venezuela; theo phương pháp định tuổi bằng cacbon-14, những hiện vật này có niên đại từ 13.000 đến 7.000 năm trước Công nguyên.
Không rõ có bao nhiêu người sống ở Venezuela trước cuộc chinh phục của Tây Ban Nha; ước tính là khoảng một triệu người. Ngoài các dân tộc bản địa được biết đến ngày nay, dân số còn bao gồm các nhóm như người Kalina (Caribs), người Auaké, người Caquetio, người Mariche, và người Timoto-Cuica. Văn hóa Timoto-Cuica là xã hội phức tạp nhất ở Venezuela thời tiền Colombo, với các làng được quy hoạch trước, được bao quanh bởi các cánh đồng bậc thang được tưới tiêu. Nhà của họ được làm bằng đá và gỗ với mái tranh. Họ sống hòa bình và phụ thuộc vào việc trồng trọt. Các loại cây trồng trong vùng bao gồm khoai tây và ulluco. Họ để lại các tác phẩm nghệ thuật, đặc biệt là đồ gốm hình người, nhưng không có các công trình kiến trúc lớn. Họ xe sợi thực vật để dệt thành vải và chiếu làm nhà. Họ được cho là đã phát minh ra món arepa, một món ăn chủ yếu trong ẩm thực Venezuela.
Sau cuộc chinh phục, dân số giảm sút rõ rệt, chủ yếu do sự lây lan của các bệnh truyền nhiễm từ châu Âu. Hai trục dân số chính bắc-nam thời tiền Colombo đã tồn tại, những người trồng ngô ở phía tây và sắn ở phía đông. Nhiều phần lớn của vùng llanos được canh tác thông qua sự kết hợp giữa du canh du cư và nông nghiệp định cư lâu dài.

3.2. Thời kỳ thuộc địa Tây Ban Nha và giành độc lập

Quá trình thuộc địa hóa của Tây Ban Nha bắt đầu từ đầu thế kỷ 16, áp đặt các chính sách cai trị, cơ cấu kinh tế và gây ra những ảnh hưởng xã hội sâu sắc. Phong trào đấu tranh giành độc lập do các nhà lãnh đạo như Francisco de Miranda và Simón Bolívar dẫn dắt đã chấm dứt ách thống trị này.

3.2.1. Thời kỳ thuộc địa

Năm 1498, trong chuyến hải hành thứ ba đến châu Mỹ, Cristoforo Colombo đã đi thuyền gần Châu thổ Orinoco và đổ bộ vào Vịnh Paria. Kinh ngạc trước dòng nước ngọt lớn ngoài khơi làm lệch hướng thuyền của ông về phía đông, Columbus đã bày tỏ trong một lá thư gửi Isabella và Ferdinand rằng ông hẳn đã đến Thiên đường trên Trái Đất (thiên đường trần gian), viết rằng: "Đây là những dấu hiệu tuyệt vời của Thiên đường Trần gian... vì tôi chưa bao giờ đọc hay nghe nói về một lượng lớn nước ngọt như vậy lại ở bên trong và gần với nước mặn đến thế; sự ôn hòa rất dịu nhẹ cũng chứng thực điều này; và nếu dòng nước mà tôi nói đến không bắt nguồn từ Thiên đường thì đó còn là một điều kỳ diệu hơn nữa, bởi vì tôi không tin rằng một con sông lớn và sâu như vậy lại từng được biết đến trên thế giới này."
Cuộc thuộc địa hóa của Tây Ban Nha ở lục địa Venezuela bắt đầu vào năm 1522, thành lập khu định cư lâu dài đầu tiên ở Nam Mỹ tại thành phố Cumaná ngày nay.
Vào thế kỷ 16, trong quá trình thuộc địa hóa của Tây Ban Nha, các dân tộc bản địa như người Mariche, vốn là hậu duệ của người Kalina, đã được cải đạo sang Công giáo Rôma. Một số bộ lạc hoặc thủ lĩnh kháng cự được tưởng nhớ bằng các địa danh, bao gồm Caracas, Chacao và Los Teques. Các khu định cư thuộc địa ban đầu tập trung ở bờ biển phía bắc, nhưng vào giữa thế kỷ 18, người Tây Ban Nha đã tiến sâu hơn vào nội địa dọc theo sông Orinoco. Tại đây, người Ye'kuana đã tổ chức kháng chiến vào năm 1775-76.
Các khu định cư phía đông Venezuela của Tây Ban Nha được hợp nhất vào Tỉnh Tân Andalusia. Được quản lý bởi Real Audiencia de Santo Domingo từ đầu thế kỷ 16, hầu hết Venezuela trở thành một phần của Phó vương quốc Tân Granada vào đầu thế kỷ 18, và sau đó được tổ chức lại thành một Tổng lãnh địa tự trị bắt đầu từ năm 1777. Caracas, được thành lập ở vùng ven biển trung tâm vào năm 1567, có vị trí thuận lợi để trở thành một địa điểm quan trọng, gần cảng ven biển La Guaira và nằm trong một thung lũng, trong một dãy núi, cung cấp khả năng phòng thủ chống lại cướp biển và khí hậu màu mỡ và lành mạnh hơn.

3.2.2. Chiến tranh giành độc lập

Sau các cuộc nổi dậy không thành công, Venezuela, dưới sự lãnh đạo của Francisco de Miranda, một thống chế Venezuela đã chiến đấu trong Cách mạng Mỹ và Cách mạng Pháp, đã tuyên bố độc lập với tên gọi Đệ nhất Cộng hòa Venezuela vào ngày 5 tháng 7 năm 1811. Điều này đã khởi đầu Chiến tranh giành độc lập Venezuela. Một trận động đất kinh hoàng năm 1812, cùng với cuộc nổi dậy của llaneros Venezuela, đã góp phần làm sụp đổ nền cộng hòa. Simón Bolívar, nhà lãnh đạo mới của các lực lượng độc lập, đã phát động Chiến dịch Đáng ngưỡng mộ của mình vào năm 1813 từ Tân Granada, chiếm lại phần lớn lãnh thổ và được tuyên bố là El Libertador ("Người giải phóng"). Một Đệ nhị Cộng hòa Venezuela được tuyên bố vào ngày 7 tháng 8 năm 1813, nhưng chỉ tồn tại được vài tháng trước khi bị nghiền nát bởi caudillo Boves thuộc phe bảo hoàng và đội quân llaneros của ông ta.
Sự kết thúc của cuộc xâm lược của Pháp vào quê hương Tây Ban Nha năm 1814 cho phép một lực lượng viễn chinh lớn dưới sự chỉ huy của tướng Pablo Morillo đến với mục tiêu giành lại lãnh thổ đã mất ở Venezuela và Tân Granada. Khi cuộc chiến đi vào bế tắc vào năm 1817, Bolívar đã tái lập Đệ tam Cộng hòa Venezuela trên lãnh thổ vẫn còn do những người yêu nước kiểm soát, chủ yếu ở các vùng Guayana và Llanos. Nền cộng hòa này tồn tại ngắn ngủi vì chỉ hai năm sau, trong Đại hội Angostura năm 1819, việc sáp nhập Venezuela với Tân Granada đã được ban hành để thành lập Cộng hòa Colombia (Đại Colombia). Cuộc chiến tiếp diễn cho đến khi giành được thắng lợi hoàn toàn và chủ quyền sau Trận Carabobo vào ngày 24 tháng 6 năm 1821. Vào ngày 24 tháng 7 năm 1823, José Prudencio Padilla và Rafael Urdaneta đã giúp củng cố nền độc lập của Venezuela bằng chiến thắng của họ trong Trận Hồ Maracaibo. Quốc hội Tân Granada đã trao cho Bolívar quyền kiểm soát quân đội Granadine; dẫn dắt quân đội này, ông đã giải phóng một số quốc gia và thành lập Cộng hòa Colombia (Đại Colombia).

Sucre tiếp tục giải phóng Ecuador và trở thành tổng thống thứ hai của Bolivia. Venezuela vẫn là một phần của Đại Colombia cho đến năm 1830, khi một cuộc nổi dậy do José Antonio Páez lãnh đạo cho phép tuyên bố một Venezuela mới độc lập vào ngày 22 tháng 9; Páez trở thành tổng thống đầu tiên của Nhà nước Venezuela mới. Khoảng một phần tư đến một phần ba dân số Venezuela đã bị mất trong hai thập kỷ chiến tranh này (bao gồm khoảng một nửa người Venezuela gốc Âu), dân số vào năm 1830 ước tính là 800.000 người. Trong Quốc kỳ Venezuela, màu vàng tượng trưng cho sự giàu có của đất đai, màu xanh tượng trưng cho biển cả ngăn cách Venezuela với Tây Ban Nha, và màu đỏ tượng trưng cho máu của những anh hùng độc lập đã đổ xuống.
Chế độ nô lệ ở Venezuela bị bãi bỏ vào năm 1854. Phần lớn lịch sử thế kỷ 19 của Venezuela được đặc trưng bởi tình trạng hỗn loạn chính trị và chế độ độc tài, bao gồm cả nhà lãnh đạo độc lập José Antonio Páez, người đã giành được chức tổng thống ba lần và phục vụ 11 năm từ 1830 đến 1863. Điều này lên đến đỉnh điểm trong Chiến tranh Liên bang (1859-63), một cuộc nội chiến mà hàng trăm ngàn người Venezuela đã chết trong một quốc gia có dân số không quá một triệu người. Trong nửa sau của thế kỷ, Antonio Guzmán Blanco, một caudillo khác, đã phục vụ 13 năm, từ 1870 đến 1887, với ba tổng thống khác xen kẽ.

Năm 1895, một tranh chấp kéo dài với Anh về lãnh thổ Essequibo, mà Anh tuyên bố là một phần của Guiana thuộc Anh và Venezuela coi là lãnh thổ của mình, đã bùng nổ thành Khủng hoảng Venezuela năm 1895. Tranh chấp trở thành một cuộc khủng hoảng ngoại giao khi nhà vận động hành lang của Venezuela, William Lindsay Scruggs, tìm cách lập luận rằng hành vi của Anh về vấn đề này đã vi phạm Học thuyết Monroe năm 1823 của Hoa Kỳ, và sử dụng ảnh hưởng của mình ở Washington, D.C., để theo đuổi vấn đề này. Sau đó, tổng thống Hoa Kỳ Grover Cleveland đã áp dụng một cách giải thích rộng rãi học thuyết tuyên bố lợi ích của Mỹ trong bất kỳ vấn đề nào trong bán cầu. Anh cuối cùng đã chấp nhận trọng tài, nhưng trong các cuộc đàm phán về các điều khoản của nó đã có thể thuyết phục Hoa Kỳ về nhiều chi tiết. Một tòa án được triệu tập tại Paris năm 1898 để quyết định vấn đề và năm 1899 đã trao phần lớn lãnh thổ tranh chấp cho Guiana thuộc Anh.

Năm 1899, Cipriano Castro, với sự giúp đỡ của người bạn Juan Vicente Gómez, đã giành chính quyền ở Caracas, lãnh đạo một đội quân được xây dựng từ quê hương Andean của ông ở bang Táchira. Castro đã vỡ nợ các khoản nợ nước ngoài đáng kể của Venezuela và từ chối trả tiền bồi thường cho những người nước ngoài bị cuốn vào các cuộc nội chiến của Venezuela. Điều này dẫn đến Khủng hoảng Venezuela năm 1902-1903, trong đó Anh, Đức và Ý đã áp đặt một cuộc phong tỏa hải quân trước khi trọng tài quốc tế tại Tòa án Trọng tài Thường trực mới được đồng ý. Năm 1908, một tranh chấp khác đã nổ ra với Hà Lan, được giải quyết khi Castro đi Đức để điều trị y tế và nhanh chóng bị Juan Vicente Gómez (1908-35) lật đổ.

3.3. Thế kỷ 19: Nội chiến và độc tài quân sự

Sau khi giành độc lập, Venezuela trải qua một thế kỷ 19 đầy biến động, đặc trưng bởi sự bất ổn chính trị, các cuộc nội chiến liên miên và sự cai trị của các chế độ độc tài quân sự do các caudillo (thủ lĩnh quân sự địa phương) lãnh đạo. Đất nước chìm trong các cuộc tranh giành quyền lực giữa các phe phái, gây cản trở sự phát triển kinh tế và xã hội. Các nhà lãnh đạo như José Antonio Páez đã nhiều lần nắm giữ quyền lực, nhưng sự ổn định lâu dài vẫn là một thách thức. Chiến tranh Liên bang (1859-1863) là một trong những cuộc xung đột đẫm máu nhất, làm sâu sắc thêm tình trạng chia rẽ và tàn phá đất nước. Ngay cả khi các nhà độc tài như Antonio Guzmán Blanco mang lại một số giai đoạn phát triển cơ sở hạ tầng và hiện đại hóa, thì bản chất của nền chính trị vẫn là sự chuyên quyền và thiếu vắng các thể chế dân chủ thực sự.

3.4. Thế kỷ 20: Phát hiện dầu mỏ và nỗ lực dân chủ hóa

Việc phát hiện các mỏ dầu lớn ở Hồ Maracaibo trong Thế chiến I đã trở thành một bước ngoặt đối với Venezuela và biến đổi nền kinh tế của nước này từ sự phụ thuộc nặng nề vào xuất khẩu nông sản. Điều này đã thúc đẩy một thời kỳ bùng nổ kéo dài đến những năm 1980; đến năm 1935, tổng sản phẩm quốc nội bình quân đầu người của Venezuela đã cao nhất Mỹ Latinh. Gómez được hưởng lợi rất nhiều từ điều này, khi nạn tham nhũng phát triển mạnh, nhưng đồng thời, nguồn thu nhập mới đã giúp ông tập trung hóa nhà nước và phát triển quyền lực của mình.
Gómez vẫn là người đàn ông quyền lực nhất ở Venezuela cho đến khi ông qua đời vào năm 1935. Hệ thống độc tài gomecista (1935-1945) phần lớn tiếp tục dưới thời Eleazar López Contreras, nhưng từ năm 1941, dưới thời Isaías Medina Angarita, đã được nới lỏng. Angarita đã thực hiện một loạt cải cách, bao gồm cả việc hợp pháp hóa tất cả các đảng phái chính trị. Sau Thế chiến II, nhập cư từ Nam Âu và các nước Mỹ Latinh nghèo hơn đã đa dạng hóa đáng kể xã hội Venezuela.
Năm 1945, một cuộc đảo chính dân sự-quân sự đã lật đổ Medina Angarita và mở ra một thời kỳ cai trị dân chủ (1945-1948) dưới sự lãnh đạo của đảng Hành động Dân chủ có đông đảo thành viên, ban đầu dưới thời Rómulo Betancourt, cho đến khi Rómulo Gallegos giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống năm 1947 (cuộc bầu cử tự do và công bằng đầu tiên ở Venezuela). Gallegos cầm quyền cho đến khi bị một chính quyền quân sự do bộ ba Luis Felipe Llovera Páez, Marcos Pérez Jiménez, và Bộ trưởng Quốc phòng của Gallegos, Carlos Delgado Chalbaud, lật đổ trong cuộc đảo chính năm 1948 của Venezuela.

Người đàn ông quyền lực nhất trong chính quyền quân sự (1948-58) là Pérez Jiménez và ông bị nghi ngờ đứng sau cái chết của Chalbaud, người đã chết trong một vụ bắt cóc bất thành vào năm 1950. Khi chính quyền quân sự bất ngờ thua trong cuộc bầu cử tổng thống năm 1952, họ đã phớt lờ kết quả và Jiménez được đưa lên làm tổng thống. Jiménez bị buộc phải rời khỏi chức vụ vào ngày 23 tháng 1 năm 1958. Trong nỗ lực củng cố một nền dân chủ non trẻ, ba đảng chính trị lớn (Acción Democrática (AD), COPEI và Unión Republicana Democrática (URD), với ngoại lệ đáng chú ý là Đảng Cộng sản Venezuela), đã ký Hiệp ước Puntofijo chia sẻ quyền lực. AD và COPEI đã thống trị bối cảnh chính trị trong bốn thập kỷ.
Trong các nhiệm kỳ tổng thống của Rómulo Betancourt (1959-64, nhiệm kỳ thứ hai của ông) và Raúl Leoni (1964-69), các phong trào du kích đáng kể đã diễn ra. Hầu hết đã hạ vũ khí dưới nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của Rafael Caldera (1969-74). Caldera đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 1968 cho COPEI, lần đầu tiên một đảng khác ngoài Hành động Dân chủ giành được chức tổng thống thông qua một cuộc bầu cử dân chủ. Trật tự dân chủ mới có những đối thủ của nó. Betancourt đã bị tấn công theo kế hoạch của nhà độc tài Dominica Rafael Trujillo vào năm 1960, và những người cánh tả bị loại khỏi Hiệp ước đã khởi xướng một cuộc nổi dậy bằng cách tổ chức thành Lực lượng Vũ trang Giải phóng Quốc gia, được Đảng Cộng sản và Fidel Castro tài trợ. Năm 1962, họ cố gắng gây bất ổn cho quân đội, với các cuộc nổi dậy thất bại. Betancourt đã thúc đẩy một chính sách đối ngoại, Học thuyết Betancourt, trong đó ông chỉ công nhận các chính phủ được bầu bằng phiếu phổ thông.

Cuộc bầu cử tổng thống năm 1973 của Carlos Andrés Pérez trùng hợp với một cuộc khủng hoảng dầu mỏ, trong đó thu nhập của Venezuela bùng nổ khi giá dầu tăng vọt; các ngành công nghiệp dầu mỏ được quốc hữu hóa vào năm 1976. Điều này dẫn đến sự gia tăng lớn trong chi tiêu công, nhưng cũng làm tăng nợ nước ngoài, cho đến khi sự sụp đổ của giá dầu trong những năm 1980 làm tê liệt nền kinh tế. Khi chính phủ bắt đầu phá giá tiền tệ vào năm 1983 để đối mặt với các nghĩa vụ tài chính của mình, mức sống giảm sút nghiêm trọng. Các chính sách kinh tế thất bại và nạn tham nhũng ngày càng gia tăng trong chính phủ đã dẫn đến tình trạng nghèo đói và tội phạm gia tăng, các chỉ số xã hội xấu đi và bất ổn chính trị gia tăng.
Trong những năm 1980, Ủy ban Tổng thống về Cải cách Nhà nước (COPRE) nổi lên như một cơ chế đổi mới chính trị. Venezuela đã phi tập trung hóa hệ thống chính trị và đa dạng hóa nền kinh tế, giảm quy mô nhà nước. COPRE hoạt động như một cơ chế đổi mới, cũng bằng cách đưa các vấn đề vào chương trình nghị sự chính trị, những vấn đề đã bị các chủ thể chính của hệ thống dân chủ loại trừ khỏi cuộc thảo luận công khai. Các chủ đề được thảo luận nhiều nhất đã được đưa vào chương trình nghị sự công khai: phi tập trung hóa, sự tham gia chính trị, đô thị hóa, cải cách trật tự tư pháp và vai trò của nhà nước trong một chiến lược kinh tế mới. Thực tế xã hội đã khiến những thay đổi khó áp dụng.
Các cuộc khủng hoảng kinh tế trong những năm 1980 và 1990 đã dẫn đến một cuộc khủng hoảng chính trị. Hàng trăm người đã bị lực lượng an ninh và quân đội giết chết trong các cuộc bạo loạn Caracazo năm 1989, trong nhiệm kỳ tổng thống thứ hai của Carlos Andrés Pérez (1989-1993) và sau khi thực hiện các biện pháp thắt lưng buộc bụng kinh tế. Hugo Chávez, người vào năm 1982 đã hứa sẽ lật đổ các chính phủ lưỡng đảng, đã sử dụng sự tức giận ngày càng tăng đối với các biện pháp thắt lưng buộc bụng kinh tế để biện minh cho một âm mưu đảo chính vào tháng 2 năm 1992; một âm mưu đảo chính thứ hai diễn ra vào tháng 11. Tổng thống Carlos Andrés Pérez (tái đắc cử năm 1988) đã bị truất phế vì tội tham ô vào năm 1993, dẫn đến nhiệm kỳ tổng thống lâm thời của Ramón José Velásquez (1993-1994). Thủ lĩnh đảo chính Chávez đã được ân xá vào tháng 3 năm 1994 bởi tổng thống Rafael Caldera (1994-1999, nhiệm kỳ thứ hai của ông), với lý lịch trong sạch và các quyền chính trị được phục hồi, cho phép Chávez giành chiến thắng và giữ chức tổng thống liên tục từ năm 1999 cho đến khi ông qua đời vào năm 2013. Chávez đã giành chiến thắng trong các cuộc bầu cử năm 1998, 2000, 2006 và 2012 và cuộc trưng cầu dân ý tổng thống năm 2004.

3.5. Cách mạng Bolivar: Thời kỳ Chávez

Sự sụp đổ niềm tin vào các đảng phái hiện tại đã dẫn đến việc Hugo Chávez được bầu làm tổng thống vào năm 1998 và sau đó là sự khởi động của một "Cách mạng Bolivar", bắt đầu bằng một hội nghị lập hiến năm 1999 để soạn thảo một Hiến pháp mới. Cuộc Cách mạng đề cập đến một phong trào xã hội và quá trình chính trị dân túy cánh tả do Chávez lãnh đạo, người đã thành lập Phong trào Cộng hòa thứ năm vào năm 1997 và Đảng Xã hội chủ nghĩa Thống nhất Venezuela vào năm 2007. "Cách mạng Bolivar" được đặt theo tên của Simón Bolívar. Theo Chávez và những người ủng hộ khác, "Cách mạng Bolivar" tìm cách xây dựng một phong trào quần chúng để thực hiện chủ nghĩa Bolivar-dân chủ đại chúng, độc lập kinh tế, phân phối doanh thu công bằng và chấm dứt tham nhũng chính trị. Họ giải thích các ý tưởng của Bolívar từ một góc độ dân túy, sử dụng luận điệu xã hội chủ nghĩa. Điều này dẫn đến sự hình thành của Cộng hòa thứ năm Venezuela, thường được gọi là Cộng hòa Bolivariana Venezuela, tồn tại cho đến ngày nay. Venezuela được coi là Cộng hòa Bolivariana sau khi thông qua Hiến pháp mới năm 1999. Sau cuộc bầu cử của Chávez, Venezuela đã phát triển thành một hệ thống đảng thống trị, do Đảng Xã hội chủ nghĩa Thống nhất Venezuela thống trị. Vào tháng 4 năm 2002, Chávez đã bị lật đổ trong âm mưu đảo chính Venezuela năm 2002 sau các cuộc biểu tình của phe đối lập, nhưng Chávez đã trở lại sau hai ngày do các cuộc biểu tình của những người ủng hộ Chávez nghèo khó và các hành động của quân đội. Chávez vẫn nắm quyền sau một cuộc đình công toàn quốc kéo dài từ tháng 12 năm 2002 đến tháng 2 năm 2003, bao gồm cả một cuộc đình công/khóa cửa tại công ty dầu khí nhà nước PDVSA. Chảy máu vốn trước và trong cuộc đình công đã dẫn đến việc áp đặt lại kiểm soát ngoại hối. Trong thập kỷ tiếp theo, chính phủ buộc phải phá giá tiền tệ. Những lần phá giá này không cải thiện được tình hình của những người phụ thuộc vào hàng hóa nhập khẩu hoặc hàng hóa sản xuất trong nước phụ thuộc vào đầu vào nhập khẩu, trong khi doanh số bán dầu bằng đô la chiếm phần lớn xuất khẩu. Lợi nhuận của ngành dầu khí đã bị mất vào "kỹ thuật xã hội" và tham nhũng, thay vì các khoản đầu tư cần thiết để duy trì sản xuất dầu.
Chávez đã vượt qua các thử thách chính trị tiếp theo, bao gồm một cuộc trưng cầu dân ý bãi nhiệm vào tháng 8 năm 2004. Ông được bầu cho một nhiệm kỳ khác trong tháng 12 năm 2006 và cho nhiệm kỳ thứ ba vào tháng 10 năm 2012. Tuy nhiên, ông chưa bao giờ tuyên thệ nhậm chức do các biến chứng y tế; ông qua đời vào tháng 3 năm 2013.

3.6. Chính quyền Maduro và khủng hoảng chính trị-kinh tế

Cuộc bầu cử tổng thống diễn ra vào tháng 4 năm 2013 là cuộc bầu cử đầu tiên kể từ khi Chávez nhậm chức vào năm 1999 mà tên của ông không xuất hiện trên lá phiếu.
Dưới chính phủ Bolivar, Venezuela từ một trong những quốc gia giàu có nhất ở Mỹ Latinh trở thành một trong những quốc gia nghèo nhất. Các chính sách kinh tế xã hội của Hugo Chávez dựa vào việc bán dầu và nhập khẩu hàng hóa đã dẫn đến nợ nần chồng chất, không có thay đổi nào đối với tham nhũng ở Venezuela và cuối cùng là một cuộc khủng hoảng ở Venezuela. Kết quả là, cuộc khủng hoảng người tị nạn Venezuela, cuộc di cư lớn nhất trong lịch sử Mỹ Latinh, đã xảy ra, với hơn 7 triệu người - khoảng 20% dân số cả nước - di cư. Chávez đã khởi xướng các Phái bộ Bolivar, các chương trình nhằm giúp đỡ người nghèo.
Nghèo đói bắt đầu gia tăng vào những năm 2010. Nicolás Maduro được Chavez chọn làm người kế nhiệm, bổ nhiệm ông làm phó tổng thống vào năm 2013.
Maduro giữ chức tổng thống Venezuela từ ngày 14 tháng 4 năm 2013, khi ông giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống sau cái chết của Chavez, với 51% phiếu bầu, chống lại Henrique Capriles với 49%. Bàn Đoàn kết Dân chủ đã tranh chấp cuộc bầu cử của Maduro là gian lận, nhưng một cuộc kiểm toán 56% số phiếu bầu không cho thấy sự khác biệt nào, và Tòa án Tư pháp Tối cao Venezuela đã phán quyết Maduro là tổng thống hợp pháp. Các nhà lãnh đạo phe đối lập và một số phương tiện truyền thông quốc tế coi chính phủ của Maduro là một chế độ độc tài. Kể từ tháng 2 năm 2014, hàng trăm ngàn người đã biểu tình phản đối mức độ bạo lực hình sự cao, tham nhũng, siêu lạm phát và tình trạng khan hiếm hàng hóa cơ bản kinh niên do các chính sách của chính phủ. Các cuộc biểu tình và bạo loạn đã dẫn đến hơn 40 người thiệt mạng trong tình trạng bất ổn giữa những người ủng hộ Chavista và những người biểu tình đối lập và các nhà lãnh đạo phe đối lập, bao gồm Leopoldo López và Antonio Ledezma đã bị bắt giữ. Các nhóm nhân quyền đã lên án việc bắt giữ López. Trong cuộc bầu cử quốc hội Venezuela năm 2015, phe đối lập đã giành được đa số.
Venezuela đã phá giá tiền tệ vào tháng 2 năm 2013 do tình trạng thiếu hụt ngày càng tăng, bao gồm sữa và các nhu yếu phẩm khác. Điều này dẫn đến sự gia tăng suy dinh dưỡng, đặc biệt là ở trẻ em. Nền kinh tế đã trở nên phụ thuộc vào xuất khẩu dầu, với dầu thô chiếm 86% xuất khẩu, và giá dầu cao mỗi thùng để hỗ trợ các chương trình xã hội. Bắt đầu từ năm 2014, giá dầu giảm mạnh từ hơn 100 USD xuống còn 40 USD. Điều này gây áp lực lên nền kinh tế, vốn không còn đủ khả năng chi trả cho các chương trình xã hội rộng lớn. Chính phủ bắt đầu lấy thêm tiền từ PDVSA, công ty dầu khí nhà nước, dẫn đến thiếu tái đầu tư vào các mỏ và nhân viên. Sản lượng giảm từ mức cao nhất gần 3 triệu thùng mỗi ngày. Năm 2014, Venezuela bước vào suy thoái kinh tế, và năm 2015, nước này có tỷ lệ lạm phát cao nhất thế giới, vượt quá 100%. Năm 2017, chính quyền Donald Trump đã áp đặt thêm các lệnh trừng phạt kinh tế đối với PDVSA và các quan chức Venezuela. Các vấn đề kinh tế, cũng như tội phạm, là nguyên nhân của các cuộc biểu tình Venezuela 2014-nay. Kể từ năm 2014, khoảng 5,6 triệu người đã rời bỏ Venezuela.
Vào tháng 1 năm 2016, Maduro đã ban hành một "tình trạng khẩn cấp kinh tế", tiết lộ mức độ của cuộc khủng hoảng và mở rộng quyền hạn của mình. Vào tháng 7 năm 2016, các cửa khẩu biên giới Colombia đã tạm thời được mở cửa để cho phép người Venezuela mua thực phẩm và các mặt hàng y tế cơ bản. Vào tháng 9 năm 2016, một nghiên cứu chỉ ra rằng 15% người Venezuela đang ăn "chất thải thực phẩm do các cơ sở thương mại thải ra". 200 cuộc bạo loạn trong tù đã xảy ra vào tháng 10 năm 2016.

Tòa án Tư pháp Tối cao liên kết với Maduro, vốn đã lật ngược các quyết định của Quốc hội kể từ khi phe đối lập nắm quyền kiểm soát, đã tiếp quản các chức năng của quốc hội, tạo ra khủng hoảng hiến pháp Venezuela năm 2017. Vào tháng 8 năm 2017, Quốc hội Lập hiến năm 2017 đã được bầu và tước bỏ quyền hạn của Quốc hội. Cuộc bầu cử đã làm dấy lên lo ngại về một chế độ độc tài đang nổi lên. Vào tháng 12 năm 2017, Maduro tuyên bố các đảng đối lập bị cấm tham gia cuộc bỏ phiếu tổng thống năm sau sau khi họ tẩy chay các cuộc thăm dò thị trưởng.
Maduro đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2018 với 68% phiếu bầu. Kết quả đã bị Argentina, Chile, Colombia, Brazil, Canada, Đức, Pháp và Hoa Kỳ thách thức, những nước này coi đó là gian lận và công nhận Juan Guaidó là tổng thống. Các quốc gia khác tiếp tục công nhận Maduro, mặc dù Trung Quốc, đối mặt với áp lực tài chính về vị thế của mình, đã bắt đầu phòng ngừa bằng cách giảm các khoản vay, hủy bỏ các liên doanh và báo hiệu sẵn sàng làm việc với tất cả các bên. Vào tháng 8 năm 2019, Trump đã áp đặt một lệnh cấm vận kinh tế đối với Venezuela. Vào tháng 3 năm 2020, Trump đã truy tố Maduro và các quan chức Venezuela về tội buôn bán ma túy, khủng bố ma túy và tham nhũng.
Vào tháng 6 năm 2020, một báo cáo đã ghi nhận các vụ biến mất cưỡng bức xảy ra trong năm 2018-19. 724 vụ biến mất cưỡng bức của các tù nhân chính trị đã được báo cáo. Báo cáo nói rằng lực lượng an ninh đã tra tấn các nạn nhân. Báo cáo nói rằng chính phủ đã sử dụng các vụ biến mất cưỡng bức để bịt miệng phe đối lập và các tiếng nói chỉ trích khác.

3.6.2. Khủng hoảng chính trị năm 2024

Maduro đã tranh cử nhiệm kỳ thứ ba liên tiếp trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2024, trong khi cựu nhà ngoại giao Edmundo González Urrutia đại diện cho Nền tảng Đơn nhất ({{lang|es|Plataforma Unitaria Democrática|}}; PUD), liên minh chính trị đối lập chính. Các cuộc thăm dò được thực hiện trước cuộc bầu cử cho thấy González sẽ giành chiến thắng với tỷ lệ chênh lệch lớn. Sau khi Hội đồng Bầu cử Quốc gia (CNE) do chính phủ kiểm soát công bố kết quả một phần cho thấy Maduro chiến thắng sít sao vào ngày 29 tháng 7, các nhà lãnh đạo thế giới chủ yếu bày tỏ sự hoài nghi về kết quả được công bố và không công nhận tuyên bố của CNE, chỉ có một vài trường hợp ngoại lệ. Cả González và Maduro đều tự tuyên bố mình là người chiến thắng trong cuộc bầu cử. Kết quả của cuộc bầu cử không được Trung tâm Carter và Tổ chức các Quốc gia châu Mỹ công nhận do thiếu kết quả chi tiết, và bị phe đối lập tranh chấp, phe này tuyên bố chiến thắng vang dội và công khai quyền truy cập vào các biên bản kiểm phiếu được thu thập bởi giám sát viên bầu cử từ phần lớn các trung tâm bỏ phiếu làm bằng chứng.
Sau khi cơ quan bầu cử công bố kết quả, các cuộc biểu tình đã nổ ra trên khắp đất nước.

3.7. Vấn đề người tị nạn

Cuộc khủng hoảng chính trị và kinh tế kéo dài ở Venezuela đã dẫn đến một trong những cuộc khủng hoảng người tị nạn lớn nhất trong lịch sử gần đây của thế giới. Kể từ khoảng năm 2015, hàng triệu người Venezuela đã rời bỏ đất nước để tìm kiếm điều kiện sống tốt hơn, thoát khỏi tình trạng thiếu lương thực, thuốc men, siêu lạm phát, bạo lực và đàn áp chính trị.
Các quốc gia láng giềng như Colombia, Peru, Ecuador và Brazil đã tiếp nhận phần lớn người tị nạn, gây áp lực đáng kể lên các dịch vụ công và nguồn lực của họ. Nhiều người tị nạn phải đối mặt với tình trạng bấp bênh, thiếu giấy tờ tùy thân, khó khăn trong việc tiếp cận việc làm, chăm sóc sức khỏe và giáo dục. Tình hình nhân quyền của người tị nạn Venezuela, bao gồm nguy cơ bị buôn người, bóc lột lao động và phân biệt đối xử, là một mối quan tâm lớn của cộng đồng quốc tế. Các tổ chức quốc tế như Cao ủy Liên Hợp Quốc về người tị nạn (UNHCR) và các tổ chức phi chính phủ đã và đang nỗ lực cung cấp viện trợ nhân đạo và hỗ trợ cho người tị nạn Venezuela, nhưng quy mô của cuộc khủng hoảng đòi hỏi những giải pháp toàn diện và bền vững hơn. Đến tháng 6 năm 2024, ước tính có hơn 7,7 triệu người Venezuela đã di cư hoặc tị nạn ra nước ngoài.

4.1. Địa hình

Địa hình Venezuela rất đa dạng. Cảnh quan tự nhiên của Venezuela là sản phẩm của sự tương tác của các mảng kiến tạo mà từ Đại Cổ sinh đã góp phần tạo nên diện mạo hiện tại của nó. Trên các cấu trúc đã hình thành, bảy đơn vị tự nhiên-vật lý đã được mô hình hóa, khác biệt về địa hình và tài nguyên thiên nhiên của chúng. Các thành tạo đá cổ nhất ở Nam Mỹ được tìm thấy trong phức hệ nền móng của cao nguyên Guianas và trong dãy tinh thể của các khối núi Maritime và Cordillera ở Venezuela. Phần Venezuela của Cao nguyên Guianas bao gồm một khối đá granit lớn gồm gneis và các loại đá tinh thể Thái cổ khác, với các lớp đá sa thạch và đá phiến sét nằm bên dưới. Phần lõi đá granit và cordillera phần lớn được bao bọc bởi các lớp trầm tích từ Kỷ Phấn trắng, được gấp nếp thành một cấu trúc nếp lồi. Giữa các hệ thống núi này là các đồng bằng được bao phủ bởi các lớp sỏi, cát và đất sét marl từ Kỷ Đệ tam và Kỷ Đệ tứ. Vùng trũng chứa các đầm phá và hồ, trong đó có hồ Maracaibo, và trên bề mặt có các trầm tích phù sa từ Kỷ Đệ tứ.
Địa hình của Venezuela có các đặc điểm sau: đường bờ biển với nhiều bán đảo và đảo, các dãy núi Andes (phía bắc và tây bắc), Hồ Maracaibo (nằm giữa các dãy núi, trên bờ biển); đồng bằng châu thổ sông Orinoco, vùng đồng bằng bào mòn và cao nguyên (tepui, phía đông sông Orinoco) cùng nhau tạo thành khối núi Guianas (cao nguyên, phía đông nam đất nước).

• Dãy núi ven biển

Còn được gọi là Cordillera de la Costa, trải dài dọc theo bờ biển phía bắc của Venezuela. Vùng này nổi tiếng với những khu rừng mưa nhiệt đới tươi tốt, cảnh quan ven biển tuyệt đẹp và sự đa dạng phong phú của hệ thực vật và động vật. Các vùng trũng giữa núi, hay thung lũng, giữa các dãy núi thường là nơi có đất nông nghiệp màu mỡ và các cộng đồng dân cư sôi động. Những thung lũng này tạo nên sự tương phản rõ rệt với những ngọn núi hiểm trở vươn lên đột ngột từ bờ biển.

• Cao nguyên Lara-Falcón

Nằm ở tây bắc Venezuela, Cao nguyên Lara-Falcón có địa hình đặc trưng bởi các cao nguyên và những ngọn đồi thoai thoải. Những cao nguyên này tạo nên sự tương phản đáng kể với các vùng đất thấp và khu vực ven biển xung quanh. Địa hình được đặc trưng bởi các cao nguyên dốc thoải hỗ trợ nông nghiệp, bao gồm cả trồng cà phê và ca cao. Khí hậu bán khô hạn và cảnh quan đẹp như tranh vẽ của vùng này khiến nó trở thành một trung tâm nông nghiệp và du lịch quan trọng.

• Vùng đất thấp Hồ Maracaibo

Bao gồm lưu vực Hồ Maracaibo và các đồng bằng xung quanh Vịnh Venezuela. Vùng này có hai đồng bằng riêng biệt-đồng bằng phía bắc tương đối khô cằn, trong khi đồng bằng phía nam ẩm ướt và có nhiều đầm lầy. Địa hình ở đây chủ yếu là bằng phẳng, ngoại trừ một số khu vực cao hơn gần hồ. Bản thân Hồ Maracaibo nằm trong một vùng trũng, được bao quanh bởi những vùng đất giàu dầu mỏ và các khu vực nông nghiệp năng suất cao.

• Dãy Andes

Dãy Andes của Venezuela, một phần của dãy núi Andes rộng lớn hơn, có địa hình nổi bật với những đỉnh núi cao chót vót, những thung lũng sâu và các lưu vực giữa núi màu mỡ. Bị chi phối bởi những dãy núi đồ sộ này, bao gồm cả đỉnh núi cao nhất Venezuela, Đỉnh Bolívar, cảnh quan hiểm trở và đẹp như tranh vẽ của vùng được xác định bởi địa hình núi cao của nó.
Địa hình độc đáo của khu vực này bắt nguồn từ Kỷ băng hà cuối cùng, nơi sự tương tác của các đợt tiến và lùi của sông băng lặp đi lặp lại đã điêu khắc cảnh quan, được định hình bởi khí hậu lạnh, núi cao. Di sản băng hà này đã để lại một dấu ấn lâu dài, với các sông băng chạm khắc các thung lũng sâu và đánh bóng các đỉnh núi hiểm trở, trong khi các thung lũng nội núi được che chắn cung cấp đất đai màu mỡ và vi khí hậu ôn hòa, tạo điều kiện lý tưởng cho nông nghiệp và định cư của con người.

• Los Llanos

Los Llanos, hay "đồng bằng", là các lưu vực trầm tích rộng lớn được đặc trưng bởi địa hình chủ yếu bằng phẳng. Tuy nhiên, phía đông Llanos có các cao nguyên thấp và vùng trũng Unare, được tạo ra do xói mòn mesa, làm tăng thêm sự đa dạng cho địa hình. Vùng này chịu ảnh hưởng của lũ lụt theo mùa, biến các đồng bằng bằng phẳng thành một vùng đất ngập nước rộng lớn trong mùa mưa. Địa hình ở đây ảnh hưởng đến các hệ sinh thái độc đáo của vùng, bao gồm các đồng cỏ rộng lớn và động vật hoang dã phong phú.

• Khiên Guiana

Khiên Guiana tự hào có một địa hình đa dạng được hình thành bởi các quá trình địa chất qua hàng triệu năm. Vùng này bao gồm các đồng bằng bào mòn, các dãy núi hiểm trở, các chân núi và các tepui mang tính biểu tượng, hay còn gọi là núi mặt bàn. Các tepui đứng sừng sững như những cao nguyên biệt lập, đỉnh bằng phẳng, nhô lên đột ngột từ địa hình xung quanh. Địa hình độc đáo này góp phần vào sự đa dạng sinh học đáng chú ý và ý nghĩa khoa học của vùng.

• Đồng bằng châu thổ Orinoco

Địa hình của Đồng bằng châu thổ Orinoco được đặc trưng bởi một hệ thống phức tạp gồm đất liền và mặt nước. Nó bao gồm nhiều kênh rạch, đảo và các trầm tích phù sa dịch chuyển. Mặc dù địa hình có vẻ tương đối đồng nhất, nhưng nó ẩn chứa một môi trường năng động chịu ảnh hưởng của lũ lụt theo mùa và lắng đọng trầm tích. Địa hình châu thổ phức tạp này hỗ trợ đời sống thủy sinh đa dạng và sinh kế của các cộng đồng bản địa thích nghi với cảnh quan luôn thay đổi của nó.

4.2. Khí hậu

Venezuela hoàn toàn nằm trong vùng nhiệt đới, trải dài từ Xích đạo đến khoảng 12° vĩ Bắc. Khí hậu của nước này thay đổi từ các đồng bằng ẩm thấp, nơi nhiệt độ trung bình hàng năm dao động cao tới 35 °C, đến các sông băng và vùng cao (páramo) với nhiệt độ trung bình hàng năm là 8 °C. Lượng mưa hàng năm thay đổi từ 430 mm ở các phần bán khô hạn phía tây bắc đến hơn 1.00 K mm ở Châu thổ Orinoco phía đông xa và Rừng mưa Amazon ở phía nam. Mức độ mưa thấp hơn trong khoảng thời gian từ tháng 8 đến tháng 4. Các giai đoạn này được gọi là mùa nóng ẩm và mùa lạnh khô. Một đặc điểm khác của khí hậu là sự biến đổi này trên toàn quốc do sự tồn tại của một dãy núi gọi là "Cordillera de la Costa" chạy ngang qua đất nước từ đông sang tây. Phần lớn dân số sống ở những ngọn núi này.
Đất nước được chia thành bốn vùng nhiệt độ ngang dựa chủ yếu vào độ cao, có khí hậu nhiệt đới, khô, ôn hòa với mùa đông khô và khí hậu vùng cực (lãnh nguyên núi cao), cùng các loại khác. Ở vùng nhiệt đới-dưới 800 m-nhiệt độ nóng, với mức trung bình hàng năm dao động từ 26 °C đến 28 °C. Vùng ôn hòa dao động từ 800 m đến 2.00 K m với mức trung bình từ 12 °C đến 25 °C; nhiều thành phố của Venezuela, bao gồm cả thủ đô, nằm trong vùng này. Điều kiện lạnh hơn với nhiệt độ từ 9 °C đến 11 °C được tìm thấy ở vùng mát mẻ giữa 2.00 K m đến 3.00 K m, đặc biệt là ở dãy Andes của Venezuela, nơi đồng cỏ và các cánh đồng tuyết vĩnh cửu với mức trung bình hàng năm dưới 8 °C bao phủ đất đai trên 3.00 K m trong các páramos.
Nhiệt độ cao nhất được ghi nhận là 42 °C ở Machiques, và nhiệt độ thấp nhất được ghi nhận là -11 °C, được báo cáo từ một vùng cao không có người ở tại Páramo de Piedras Blancas (bang Mérida).

4.3. Thủy văn

Đất nước được tạo thành từ ba lưu vực sông: Biển Caribe, Đại Tây Dương và Hồ Valencia, tạo thành một lưu vực nội lục.
Phía Đại Tây Dương là nơi thoát nước của hầu hết các con sông ở Venezuela. Lưu vực lớn nhất trong khu vực này là lưu vực sông Orinoco rộng lớn, với diện tích bề mặt gần một triệu km², lớn hơn toàn bộ Venezuela, mặc dù nó chiếm 65% diện tích đất nước.
Quy mô của lưu vực này - tương tự như của sông Danube - khiến nó trở thành lưu vực lớn thứ ba ở Nam Mỹ, và nó tạo ra dòng chảy khoảng 33.000 m³/s, đưa Orinoco trở thành con sông lớn thứ ba trên thế giới, và cũng là một trong những con sông có giá trị nhất từ quan điểm tài nguyên thiên nhiên tái tạo. Sông Rio hoặc Brazo Casiquiare là độc nhất trên thế giới, vì nó là một nhánh tự nhiên của Orinoco mà sau khoảng 500 km chiều dài, nối nó với sông Negro, con sông này lại là một nhánh của sông Amazon.

Sông Orinoco trực tiếp hoặc gián tiếp nhận nước từ các con sông như Ventuari, Caura, Caroní, Meta, Arauca, Apure và nhiều con sông khác. Các con sông khác của Venezuela đổ ra Đại Tây Dương là nước của các lưu vực San Juan và Cuyuní. Cuối cùng, có sông Amazon, nhận nước từ Guainía, Negro và các con sông khác. Các lưu vực khác là Vịnh Paria và sông Esequibo.
Lưu vực quan trọng thứ hai là Biển Caribe. Các con sông của vùng này thường ngắn, có lưu lượng ít và không đều, với một số ngoại lệ như sông Catatumbo, bắt nguồn từ Colombia và đổ vào lưu vực Hồ Maracaibo. Trong số các con sông đổ vào lưu vực Hồ Maracaibo có sông Chama, Escalante, Catatumbo, và sự đóng góp của các lưu vực nhỏ hơn của các sông Tocuyo, Yaracuy, Neverí và Manzanares.
Một lượng nước tối thiểu chảy vào lưu vực Hồ Valencia. Trong tổng chiều dài các con sông, có tổng cộng 5400 km có thể thông航. Các con sông đáng chú ý khác là Apure, Arauca, Caura, Meta, Barima, Portuguesa, Ventuari và Zulia, cùng những con sông khác. Các hồ chính của đất nước là Hồ Maracaibo - hồ lớn nhất Nam Mỹ - thông ra biển qua kênh tự nhiên, nhưng có nước ngọt, và Hồ Valencia với hệ thống nội lục của nó. Các vùng nước đáng chú ý khác là hồ chứa Guri, đầm Altagracia, hồ chứa Camatagua và đầm Mucubají ở Andes.

4.4. Đa dạng sinh học và bảo tồn

Venezuela nằm trong vùng sinh thái Tân Nhiệt đới; phần lớn diện tích đất nước ban đầu được bao phủ bởi rừng lá rộng ẩm. Là một trong 17 quốc gia đa dạng sinh học lớn, các môi trường sống của Venezuela trải dài từ dãy núi Andes ở phía tây đến rừng mưa Amazon ở phía nam, qua các đồng bằng llanos rộng lớn và bờ biển Caribe ở trung tâm và Châu thổ Orinoco ở phía đông. Chúng bao gồm vùng cây bụi xeric ở cực tây bắc và rừng ngập mặn ven biển ở phía đông bắc. Các rừng mây và rừng mưa đất thấp của nước này đặc biệt phong phú.
Động vật của Venezuela rất đa dạng và bao gồm lợn biển, lười ba ngón, lười hai ngón, cá heo sông Amazon, và cá sấu Orinoco, được báo cáo có thể dài tới 6.6 m. Venezuela là nơi sinh sống của tổng cộng 1.417 loài chim, trong đó 48 loài là đặc hữu. Các loài chim quan trọng bao gồm cò quăm, chim ưng biển, chim bói cá, và chim turpial Venezuela màu vàng cam, là quốc鳥. Các loài động vật có vú đáng chú ý bao gồm thú ăn kiến khổng lồ, báo đốm Mỹ, và chuột lang nước, loài động vật gặm nhấm lớn nhất thế giới. Hơn một nửa số loài chim và động vật có vú của Venezuela được tìm thấy trong các khu rừng Amazon phía nam Orinoco.
Đối với nấm, một bản ghi được cung cấp bởi R.W.G. Dennis đã được số hóa và các bản ghi được cung cấp trực tuyến như một phần của cơ sở dữ liệu Cybertruffle Robigalia. Cơ sở dữ liệu đó bao gồm gần 3.900 loài nấm được ghi nhận từ Venezuela, nhưng còn lâu mới hoàn chỉnh, và tổng số loài nấm thực sự đã được biết đến từ Venezuela có thể cao hơn, dựa trên ước tính được chấp nhận chung rằng chỉ có khoảng 7% tổng số nấm trên toàn thế giới đã được phát hiện cho đến nay.

Trong số các loài thực vật của Venezuela, hơn 25.000 loài phong lan được tìm thấy trong các hệ sinh thái rừng mây và rừng mưa đất thấp của đất nước. Chúng bao gồm hoa lan flor de mayo (Cattleya mossiae), quốc hoa. Cây quốc gia của Venezuela là araguaney. Đỉnh của các tepuis cũng là nơi sinh sống của một số loài thực vật ăn thịt bao gồm cây nắp ấm đầm lầy, Heliamphora, và dứa ăn côn trùng, Brocchinia reducta.
Venezuela nằm trong số 20 quốc gia hàng đầu về tính đặc hữu. Trong số các loài động vật của nước này, 23% loài bò sát và 50% loài lưỡng cư, bao gồm cả ếch độc Trinidad, là đặc hữu. Mặc dù thông tin có sẵn vẫn còn rất ít, nhưng một nỗ lực đầu tiên đã được thực hiện để ước tính số lượng loài nấm đặc hữu của Venezuela: 1334 loài nấm đã được xác định tạm thời là có thể đặc hữu. Khoảng 38% trong số hơn 21.000 loài thực vật được biết đến từ Venezuela là loài duy nhất của đất nước này.
Venezuela là một trong 10 quốc gia đa dạng sinh học nhất hành tinh, nhưng lại là một trong những quốc gia đi đầu về phá rừng do các yếu tố kinh tế và chính trị. Mỗi năm, khoảng 287.600 ha rừng bị phá hủy vĩnh viễn, và các khu vực khác bị suy thoái do khai thác mỏ, khai thác dầu và khai thác gỗ. Từ năm 1990 đến 2005, Venezuela chính thức mất 8,3% diện tích rừng, tương đương khoảng 4,3 triệu ha. Đáp lại, các biện pháp bảo vệ liên邦 đối với môi trường sống quan trọng đã được thực hiện; ví dụ, 20% đến 33% diện tích đất rừng được bảo vệ. Khu dự trữ sinh quyển của đất nước là một phần của Mạng lưới các khu dự trữ sinh quyển thế giới; năm vùng đất ngập nước được đăng ký theo Công ước Ramsar. Năm 2003, 70% diện tích đất của quốc gia nằm dưới sự quản lý bảo tồn tại hơn 200 khu bảo tồn, bao gồm 43 vườn quốc gia. 43 vườn quốc gia của Venezuela bao gồm Vườn quốc gia Canaima, Vườn quốc gia Morrocoy, và Vườn quốc gia Mochima. Ở cực nam là một khu bảo tồn cho các bộ lạc Yanomami của đất nước. Với diện tích 82879620 K m^{2 (32.00 K mile2)}, khu vực này cấm nông dân, thợ mỏ và tất cả những người định cư không phải là người Yanomami.
Venezuela là một trong số ít quốc gia không tham gia INDC tại COP21. Nhiều hệ sinh thái trên cạn được coi là nguy cấp, đặc biệt là rừng khô ở các vùng phía bắc đất nước và rạn san hô ở bờ biển Caribe. Có 105 khu bảo tồn ở Venezuela, chiếm khoảng 26% diện tích lục địa, biển và đảo của đất nước.
Việc bảo vệ môi trường và duy trì đa dạng sinh học là một phần quan trọng trong các giá trị tự do xã hội, đảm bảo quyền được sống trong một môi trường trong lành và bền vững cho tất cả mọi người, bao gồm cả các thế hệ tương lai.

5.1. Cơ cấu chính phủ

Tổng thống Venezuela được bầu trực tiếp thông qua bỏ phiếu phổ thông và là nguyên thủ quốc gia kiêm người đứng đầu chính phủ. Nhiệm kỳ tổng thống là sáu năm, và kể từ ngày 15 tháng 2 năm 2009, tổng thống có thể được tái cử không giới hạn số lần. Tổng thống bổ nhiệm phó tổng thống, quyết định quy mô và thành phần nội các, và thực hiện các bổ nhiệm với sự tham gia của cơ quan lập pháp. Tổng thống có thể yêu cầu cơ quan lập pháp xem xét lại các phần của luật mà ông thấy không phù hợp, nhưng đa số nghị viện đơn giản có thể bác bỏ những phản đối này. Tổng thống có thể yêu cầu Quốc hội thông qua một đạo luật cho phép cấp quyền ra sắc lệnh trong các lĩnh vực chính sách cụ thể; điều này đòi hỏi đa số hai phần ba trong Quốc hội. Kể từ năm 1959, sáu tổng thống Venezuela đã được trao quyền hạn như vậy.
Cơ quan lập pháp đơn viện của Venezuela là Asamblea Nacional ("Quốc hội"). Số lượng thành viên thay đổi - mỗi bang và Quận Thủ đô bầu ba đại biểu cộng với kết quả của việc chia dân số bang cho 1,1% tổng dân số cả nước. Ba ghế được dành riêng cho đại diện của các dân tộc bản địa Venezuela. Trong giai đoạn 2011-2016, số ghế là 165. Tất cả các đại biểu phục vụ nhiệm kỳ năm năm.
Độ tuổi bầu cử ở Venezuela là 18. Bỏ phiếu không bắt buộc.
Hệ thống pháp luật của Venezuela thuộc truyền thống Luật Lục địa. Cơ quan tư pháp cao nhất là Tòa án Tư pháp Tối cao hay Tribunal Supremo de Justicia, có các thẩm phán được quốc hội bầu cho một nhiệm kỳ duy nhất mười hai năm. Hội đồng Bầu cử Quốc gia (Consejo Nacional Electoral, hay CNE) chịu trách nhiệm về các quy trình bầu cử; nó được thành lập bởi năm giám đốc chính do Quốc hội bầu ra. Chủ tịch Tòa án Tối cao Luisa Estela Morales cho biết vào tháng 12 năm 2009 rằng Venezuela đã chuyển từ "sự phân chia quyền lực cứng nhắc" sang một hệ thống đặc trưng bởi "sự phối hợp chặt chẽ" giữa các nhánh của chính phủ. Morales làm rõ rằng mỗi quyền lực phải độc lập.

5.2. Các đảng phái chính

Bối cảnh chính trị Venezuela được đặc trưng bởi sự phân cực giữa hai khối chính:

• Đảng Xã hội chủ nghĩa Thống nhất Venezuela (PSUV): Là đảng cầm quyền, được thành lập bởi cố Tổng thống Hugo Chávez. PSUV theo đường lối xã hội chủ nghĩa, Bolivar và chống đế quốc. Đảng này có một cơ sở ủng hộ lớn trong một bộ phận dân chúng, đặc biệt là những người được hưởng lợi từ các chương trình xã hội trước đây. Các đồng minh chính của PSUV bao gồm Tổ quốc cho Tất cả (PPT) và Đảng Cộng sản Venezuela (PCV), mặc dù mối quan hệ với PCV đã có những rạn nứt.
• Bàn Đoàn kết Dân chủ (MUD) và các lực lượng đối lập khác: Đây là một liên minh gồm nhiều đảng phái đối lập với các hệ tư tưởng khác nhau, từ trung tả đến trung hữu, thống nhất bởi mục tiêu chống lại chính phủ PSUV. Các đảng nổi bật trong liên minh này (hoặc từng là một phần của nó) bao gồm Một Kỷ nguyên Mới (UNT), Công lý Trước tiên (Primero Justicia), Ý chí Nhân dân (Voluntad Popular), và Hành động Dân chủ (Acción Democrática). Gần đây, Nền tảng Đơn nhất (Plataforma Unitaria Democrática - PUD) đã nổi lên như một liên minh đối lập chính.

Sự đối đầu giữa hai khối này đã định hình nên đời sống chính trị Venezuela trong nhiều năm, dẫn đến những căng thẳng và khủng hoảng thường xuyên.

5.3. Đình chỉ quyền hiến pháp và sự suy thoái dân chủ

Trong những năm gần đây, tình hình dân chủ và nhân quyền ở Venezuela đã suy giảm nghiêm trọng, gây ra sự lo ngại sâu sắc trong nước và quốc tế. Chính phủ dưới thời Nicolás Maduro đã bị cáo buộc thực hiện các hành động làm suy yếu các thể chế dân chủ và hạn chế các quyền hiến pháp cơ bản.
Cuộc bầu cử quốc hội năm 2015 đã được tổ chức vào ngày 6 tháng 12 năm 2015 để bầu 164 đại biểu và ba đại diện bản địa của Quốc hội. Năm 2014, một loạt các cuộc biểu tình và tuần hành đã bắt đầu ở Venezuela, được cho là do lạm phát, bạo lực và tình trạng thiếu hụt ở Venezuela. Các cuộc biểu tình phần lớn diễn ra ôn hòa. Chính phủ đã cáo buộc các cuộc biểu tình là do chủ nghĩa phát xít, các nhà lãnh đạo phe đối lập, chủ nghĩa tư bản và ảnh hưởng của nước ngoài thúc đẩy. Tổng thống Maduro thừa nhận thất bại của PSUV nhưng cho rằng chiến thắng của phe đối lập là do sự tăng cường của một cuộc chiến kinh tế. Mặc dù vậy, Maduro nói: "Tôi sẽ ngăn chặn bằng mọi cách, dù tốt hay xấu, việc phe đối lập lên nắm quyền, bất kể cái giá phải trả, bằng mọi cách".
Trong những tháng tiếp theo, Maduro đã thực hiện lời hứa ngăn cản Quốc hội được bầu cử thực hiện chức năng lập pháp. Các bước đầu tiên được PSUV và chính phủ thực hiện là thay thế toàn bộ Tòa án Tối cao một ngày sau cuộc bầu cử quốc hội, trái với Hiến pháp Venezuela, điều này bị phần lớn báo chí Venezuela và quốc tế coi là gian lận. Financial Times mô tả chức năng của Tòa án Tối cao ở Venezuela là "đóng dấu cho những ý muốn của hành pháp và phủ quyết luật pháp". Chính phủ PSUV đã sử dụng hành vi vi phạm này để đình chỉ một số đại biểu đối lập được bầu. Maduro nói rằng "Luật Ân xá (được Quốc hội thông qua) sẽ không được thực thi" và yêu cầu Tòa án Tối cao tuyên bố luật này là vi hiến.
Vào ngày 16 tháng 1 năm 2016, Maduro đã thông qua một sắc lệnh khẩn cấp kinh tế vi hiến, giao cho mình quyền lập pháp và hành pháp, đồng thời cũng nắm giữ quyền tư pháp thông qua việc bổ nhiệm các thẩm phán một cách gian lận vào ngày sau cuộc bầu cử ngày 6 tháng 12 năm 2015. Từ những sự kiện này, Maduro thực sự kiểm soát cả ba nhánh chính phủ. Vào ngày 14 tháng 5 năm 2016, các đảm bảo hiến pháp trên thực tế đã bị đình chỉ khi Maduro ban hành việc gia hạn sắc lệnh khẩn cấp kinh tế thêm 60 ngày và tuyên bố Tình trạng Khẩn cấp, đây là một sự vi phạm rõ ràng Hiến pháp Venezuela theo Điều 338: "Việc phê chuẩn gia hạn Tình trạng khẩn cấp thuộc về Quốc hội." Do đó, các quyền hiến pháp ở Venezuela được nhiều ấn phẩm và nhân vật công chúng coi là đã bị đình chỉ trên thực tế.
Vào ngày 14 tháng 5 năm 2016, Tổ chức các Quốc gia châu Mỹ đã xem xét việc áp dụng các biện pháp trừng phạt theo Hiến chương Dân chủ Liên Mỹ vì không tuân thủ hiến pháp của chính mình.
Vào tháng 3 năm 2017, Tòa án Tối cao Venezuela đã tiếp quản quyền lập pháp từ Quốc hội nhưng đã đảo ngược quyết định của mình vào ngày hôm sau.
Các trường hợp đình chỉ hoặc hạn chế quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, quyền hội họp ôn hòa và quyền tham gia chính trị đã được ghi nhận rộng rãi. Nhiều nhà lãnh đạo đối lập, nhà hoạt động xã hội và nhà báo đã bị bắt giữ, truy tố hoặc buộc phải lưu vong. Tòa án Tư pháp Tối cao, bị nhiều người coi là công cụ của chính phủ, đã liên tục ra các phán quyết làm suy yếu quyền hạn của Quốc hội do phe đối lập kiểm soát. Việc thành lập Quốc hội Lập hiến vào năm 2017, một cơ quan song song với Quốc hội được bầu, cũng bị coi là một động thái nhằm củng cố quyền lực của tổng thống và phá hoại nền dân chủ.
Các cuộc bầu cử gần đây, bao gồm cả cuộc bầu cử tổng thống năm 2018 và 2024, đã bị nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế chỉ trích là không tự do và không công bằng. Những diễn biến này đã dẫn đến sự cô lập quốc tế ngày càng tăng của Venezuela và làm dấy lên những lo ngại nghiêm trọng về tương lai dân chủ của đất nước. Tác động của sự suy thoái dân chủ này đối với quyền con người và sự phát triển bền vững của Venezuela là vô cùng tiêu cực.

6.1. Quan hệ với các quốc gia chủ chốt

Quan hệ đối ngoại của Venezuela đã trải qua những thay đổi đáng kể, đặc biệt là từ cuối thế kỷ 20. Dưới đây là tóm tắt về mối quan hệ với một số quốc gia chủ chốt:

• Hoa Kỳ: Từng là đối tác thương mại quan trọng, đặc biệt trong lĩnh vực dầu mỏ, quan hệ Venezuela-Hoa Kỳ trở nên căng thẳng dưới thời Tổng thống Hugo Chávez và tiếp tục xấu đi dưới thời Nicolás Maduro. Hoa Kỳ đã áp đặt nhiều lệnh trừng phạt kinh tế và ngoại giao đối với các quan chức và thực thể Venezuela, cáo buộc vi phạm nhân quyền, suy thoái dân chủ và các hoạt động bất hợp pháp. Venezuela cáo buộc Hoa Kỳ can thiệp vào công việc nội bộ và cố gắng lật đổ chính phủ. Tranh chấp về tính hợp pháp của chính quyền Maduro và sự công nhận Juan Guaidó làm tổng thống lâm thời của Hoa Kỳ đã làm sâu sắc thêm sự rạn nứt.
• Trung Quốc: Trung Quốc đã trở thành một đối tác kinh tế và chính trị quan trọng của Venezuela, đặc biệt trong những năm gần đây. Bắc Kinh đã cung cấp các khoản vay lớn cho Venezuela, thường được đảm bảo bằng các lô hàng dầu mỏ. Tuy nhiên, do khủng hoảng kinh tế ở Venezuela, khả năng trả nợ của Caracas đã bị nghi ngờ. Trung Quốc duy trì quan điểm không can thiệp vào công việc nội bộ của Venezuela nhưng vẫn là một chủ nợ lớn và có lợi ích kinh tế đáng kể.
• Nga: Nga là một đồng minh chính trị và quân sự quan trọng của chính phủ Maduro. Moscow đã cung cấp vũ khí, hỗ trợ tài chính và ngoại giao cho Venezuela, đồng thời phản đối các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ. Hợp tác quân sự, bao gồm các cuộc tập trận chung và chuyến thăm của máy bay ném bom Nga, đã làm dấy lên lo ngại ở phương Tây. Nga cũng có lợi ích trong ngành dầu khí của Venezuela.
• Colombia: Hai nước láng giềng có chung đường biên giới dài và một lịch sử phức tạp. Quan hệ thường xuyên căng thẳng do các vấn đề như buôn lậu, sự hiện diện của các nhóm vũ trang bất hợp pháp Colombia trên lãnh thổ Venezuela, và cuộc khủng hoảng người tị nạn Venezuela (Colombia là nước tiếp nhận nhiều người tị nạn Venezuela nhất). Đã có những giai đoạn đóng cửa biên giới và cáo buộc lẫn nhau về việc gây bất ổn. Tuy nhiên, cũng có những nỗ lực đối thoại và hợp tác trong một số lĩnh vực.
• Brasil: Tương tự như Colombia, Brasil cũng là một nước láng giềng quan trọng và đã tiếp nhận một lượng lớn người tị nạn Venezuela. Quan hệ chính trị giữa hai nước đã thay đổi tùy thuộc vào chính phủ cầm quyền ở Brasil. Đã có những chỉ trích từ Brasil về tình hình nhân quyền và dân chủ ở Venezuela, nhưng cũng có những giai đoạn hợp tác kinh tế.

Trong tất cả các mối quan hệ này, các vấn đề nhân quyền, tác động đến người dân Venezuela và các nhóm dễ bị tổn thương thường là những điểm gây tranh cãi và được cộng đồng quốc tế quan tâm.

6.2. Hoạt động tại các tổ chức quốc tế và tranh chấp lãnh thổ

Venezuela là thành viên của nhiều tổ chức quốc tế lớn, tuy nhiên vai trò và hoạt động của nước này đã có nhiều biến động, đặc biệt trong những năm gần đây do tình hình chính trị và kinh tế trong nước.

• Liên Hợp Quốc (UN): Venezuela là thành viên sáng lập của Liên Hợp Quốc. Nước này thường xuyên tham gia vào các diễn đàn và cơ quan của LHQ, đưa ra quan điểm về các vấn đề toàn cầu. Tuy nhiên, tình hình nhân quyền và cuộc khủng hoảng nhân đạo ở Venezuela đã trở thành chủ đề thảo luận và quan ngại tại các cơ quan LHQ như Hội đồng Nhân quyền và Văn phòng Cao ủy Nhân quyền.
• Tổ chức các Quốc gia châu Mỹ (OAS): Quan hệ giữa Venezuela và OAS trở nên căng thẳng nghiêm trọng. OAS đã nhiều lần bày tỏ quan ngại về sự suy thoái dân chủ và vi phạm nhân quyền ở Venezuela. Năm 2017, chính phủ Venezuela tuyên bố ý định rút khỏi OAS, một quá trình chính thức hoàn tất sau hai năm. Tuy nhiên, phe đối lập do Juan Guaidó lãnh đạo đã cử đại diện tham gia OAS, gây ra tình trạng đại diện song song.
• Liên minh các Quốc gia Nam Mỹ (UNASUR): Venezuela từng là một thành viên tích cực và là một trong những nước sáng lập UNASUR. Tuy nhiên, do những thay đổi chính trị trong khu vực và sự bất đồng về cách giải quyết cuộc khủng hoảng Venezuela, UNASUR đã suy yếu đáng kể và một số quốc gia, bao gồm cả Venezuela (dưới sự phản đối của phe đối lập), đã đình chỉ hoặc rút khỏi tổ chức này.
• Liên minh Bolivar cho châu Mỹ (ALBA): Do Venezuela và Cuba khởi xướng, ALBA là một khối chính trị và kinh tế của các quốc gia cánh tả ở Mỹ Latinh và Caribe. Venezuela đóng vai trò trung tâm trong ALBA, thúc đẩy hợp tác khu vực dựa trên các nguyên tắc xã hội chủ nghĩa và chống đế quốc.
• Mercosur: Venezuela gia nhập Mercosur vào năm 2012, nhưng tư cách thành viên của nước này đã bị đình chỉ vào năm 2016 do những lo ngại về tình hình dân chủ và việc không tuân thủ các cam kết của khối.

Về tranh chấp lãnh thổ, vấn đề nổi bật nhất là với Guyana về khu vực Guayana Esequiba. Đây là một vùng đất rộng lớn (khoảng 159.50 K km²) mà Venezuela tuyên bố chủ quyền từ thế kỷ 19, dựa trên các ranh giới thời thuộc địa Tây Ban Nha. Guyana, được Anh trao trả độc lập, quản lý khu vực này và dựa trên một phán quyết trọng tài năm 1899 mà Venezuela không công nhận. Tranh chấp này đã nóng trở lại trong những năm gần đây, đặc biệt sau khi phát hiện trữ lượng dầu mỏ lớn ngoài khơi Esequiba. Vấn đề này đã được đưa ra Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ), nhưng Venezuela ban đầu phản đối thẩm quyền của tòa án. Lập trường của các quốc gia liên quan vẫn còn rất khác biệt, và tranh chấp này tiếp tục là một nguồn căng thẳng tiềm tàng trong khu vực.

8.1. Các bang và Quận Thủ đô

Venezuela được chia thành 23 bang (estados), một quận thủ đô (distrito capital) và các lãnh thổ phụ thuộc liên bang (dependencias federales).

• Amazonas: Nằm ở phía nam, thủ phủ là Puerto Ayacucho. Đặc trưng bởi rừng mưa nhiệt đới và sự hiện diện của nhiều cộng đồng bản địa.
• Anzoátegui: Nằm ở phía đông bắc, thủ phủ là Barcelona. Có bờ biển Caribe và hoạt động dầu khí.
• Apure: Nằm ở phía tây nam, trên đồng bằng Llanos, thủ phủ là San Fernando de Apure. Nổi tiếng với chăn nuôi gia súc.
• Aragua: Nằm ở phía bắc trung tâm, thủ phủ là Maracay. Có các vùng nông nghiệp và công nghiệp quan trọng.
• Barinas: Nằm ở phía tây, một phần của đồng bằng Llanos, thủ phủ là Barinas. Quan trọng về nông nghiệp và chăn nuôi.
• Bolívar: Bang lớn nhất, nằm ở phía đông nam, thủ phủ là Ciudad Bolívar. Giàu tài nguyên khoáng sản và có Cao nguyên Guiana.
• Carabobo: Nằm ở phía bắc trung tâm, thủ phủ là Valencia. Là một trung tâm công nghiệp và thương mại quan trọng.
• Cojedes: Nằm ở trung tâm, thủ phủ là San Carlos. Chủ yếu là nông nghiệp và chăn nuôi.
• Delta Amacuro: Nằm ở cực đông, bao gồm đồng bằng châu thổ sông Orinoco, thủ phủ là Tucupita. Đặc trưng bởi các kênh rạch và cộng đồng Warao bản địa.
• Quận Thủ đô: Bao gồm thành phố Caracas, trung tâm chính trị, kinh tế và văn hóa của đất nước.
• Falcón: Nằm ở phía tây bắc, thủ phủ là Coro (Di sản Thế giới UNESCO). Có các khu vực khô cằn và bán đảo Paraguaná.
• Guárico: Nằm ở trung tâm, một phần của đồng bằng Llanos, thủ phủ là San Juan de los Morros. Nông nghiệp và chăn nuôi là chủ yếu.
• Lara: Nằm ở phía tây bắc, thủ phủ là Barquisimeto. Là một trung tâm nông nghiệp, thương mại và văn hóa.
• Mérida: Nằm ở vùng Andes phía tây, thủ phủ là Mérida. Nổi tiếng với cảnh quan núi non và du lịch.
• Miranda: Nằm ở phía bắc trung tâm, giáp Caracas, thủ phủ là Los Teques. Bao gồm các khu vực đô thị, công nghiệp và nông nghiệp.
• Monagas: Nằm ở phía đông, thủ phủ là Maturín. Có hoạt động dầu khí và nông nghiệp.
• Nueva Esparta: Bao gồm Đảo Margarita, đảo Coche và Cubagua, thủ phủ là La Asunción. Là một trung tâm du lịch quan trọng.
• Portuguesa: Nằm ở phía tây, thủ phủ là Guanare. Nổi tiếng là "vựa lúa" của Venezuela.
• Sucre: Nằm ở phía đông bắc, thủ phủ là Cumaná (thành phố cổ nhất do người châu Âu thành lập ở Nam Mỹ). Có bờ biển dài và ngành đánh bắt cá.
• Táchira: Nằm ở vùng Andes phía tây, giáp Colombia, thủ phủ là San Cristóbal. Quan trọng về thương mại biên giới và nông nghiệp.
• Trujillo: Nằm ở vùng Andes, thủ phủ là Trujillo. Nông nghiệp là ngành kinh tế chính.
• Vargas (nay là La Guaira): Nằm trên bờ biển Caribe, gần Caracas, thủ phủ là La Guaira. Là nơi có sân bay quốc tế chính và cảng biển quan trọng.
• Yaracuy: Nằm ở phía tây bắc, thủ phủ là San Felipe. Nông nghiệp và một số ngành công nghiệp nhỏ.
• Zulia: Nằm ở phía tây bắc, bao quanh Hồ Maracaibo, thủ phủ là Maracaibo. Là trung tâm của ngành công nghiệp dầu mỏ Venezuela.
• Lãnh thổ Phụ thuộc Liên bang: Bao gồm nhiều hòn đảo nhỏ ngoài khơi bờ biển Venezuela, không thuộc bất kỳ bang nào và được quản lý trực tiếp bởi chính phủ liên bang.

8.2. Các thành phố lớn

Caracas: Là thủ đô và thành phố lớn nhất Venezuela, nằm trong một thung lũng ở vùng núi ven biển phía bắc. Đây là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa và giáo dục của đất nước. Dân số vùng đô thị Caracas ước tính khoảng 2,9 đến 3 triệu người. Thành phố này nổi tiếng với kiến trúc hiện đại xen kẽ các công trình lịch sử, các trường đại học lớn và một đời sống văn hóa sôi động, mặc dù gần đây bị ảnh hưởng nặng nề bởi khủng hoảng.

Maracaibo: Thành phố lớn thứ hai, thủ phủ của bang Zulia, nằm ở phía tây bắc đất nước, bên bờ Hồ Maracaibo. Đây là trung tâm lịch sử của ngành công nghiệp dầu mỏ Venezuela và là một cảng biển quan trọng. Dân số ước tính khoảng 1,9 đến 2 triệu người. Maracaibo có một bản sắc văn hóa riêng biệt, với âm nhạc gaita truyền thống.

Valencia: Thủ phủ của bang Carabobo, nằm ở phía bắc trung tâm Venezuela. Đây là một trung tâm công nghiệp và sản xuất quan trọng, với nhiều nhà máy và khu công nghiệp. Dân số ước tính khoảng 1,4 triệu người. Valencia cũng có một di sản lịch sử phong phú và nhiều điểm tham quan văn hóa.

• Barquisimeto: Thủ phủ của bang Lara, nằm ở phía tây bắc. Được biết đến như "thành phố âm nhạc" của Venezuela, Barquisimeto là một trung tâm nông nghiệp, thương mại và giao thông vận tải quan trọng. Dân số ước tính khoảng 1 triệu người.
• Ciudad Guayana: Nằm ở bang Bolívar, tại nơi hợp lưu của sông Orinoco và sông Caroní. Đây là một thành phố công nghiệp nặng quan trọng, với các ngành sản xuất thép, nhôm và thủy điện. Dân số ước tính khoảng 700.000 người. Thành phố này là một trung tâm quy hoạch đô thị và phát triển công nghiệp ở phía nam Venezuela.
• Maturín: Thủ phủ của bang Monagas, nằm ở phía đông Venezuela. Đây là một trung tâm quan trọng của ngành công nghiệp dầu mỏ và khí đốt. Dân số ước tính trên 500.000 người.
• Barcelona: Thủ phủ của bang Anzoátegui, nằm ở bờ biển phía đông bắc. Cùng với Puerto La Cruz, tạo thành một khu vực đô thị và du lịch quan trọng. Dân số ước tính trên 400.000 người.

(Dân số dựa trên ước tính từ điều tra dân số năm 2011 và các nguồn gần đây).

9.1. Cơ cấu kinh tế và các ngành công nghiệp chủ chốt

Theo Ngân hàng Trung ương Venezuela, GDP thực tế hàng năm biến động như sau: 2008 (5,3%), 2009 (-3,2%), 2010 (-1,5%), 2011 (4,2%), 2012 (5,6%), 2013 (1,3%), 2014 (-3,9%), 2015 (-5,7%), và mức sụt giảm mạnh -18,6% vào năm 2016 (sơ bộ).
Nền kinh tế Venezuela chủ yếu dựa vào thị trường hỗn hợp, bị chi phối bởi ngành dầu khí, chiếm khoảng một phần ba GDP, khoảng 80% kim ngạch xuất khẩu và hơn một nửa doanh thu của chính phủ. GDP bình quân đầu người năm 2016 ước tính là 15.10 K USD, xếp thứ 109 trên thế giới. Venezuela có giá xăng dầu rẻ nhất thế giới do giá tiêu dùng xăng dầu được trợ cấp nặng nề. Khu vực tư nhân kiểm soát hai phần ba nền kinh tế Venezuela.
Một phần nền kinh tế Venezuela phụ thuộc vào kiều hối.
Ngân hàng Trung ương Venezuela chịu trách nhiệm xây dựng chính sách tiền tệ cho đồng bolívar Venezuela được sử dụng làm tiền tệ. Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Venezuela là đại diện của đất nước tại Quỹ Tiền tệ Quốc tế. Tổ chức tư vấn bảo thủ có trụ sở tại Hoa Kỳ, The Heritage Foundation, cho rằng Venezuela có quyền sở hữu tài sản yếu nhất thế giới, chỉ đạt 5.0 trên thang điểm 100; việc tịch thu tài sản mà không bồi thường không phải là hiếm.
Tính đến năm 2011, hơn 60% dự trữ quốc tế của Venezuela là vàng, gấp tám lần mức trung bình của khu vực. Hầu hết vàng của Venezuela được giữ ở nước ngoài đều ở London. Vào ngày 25 tháng 11 năm 2011, lô vàng thỏi hồi hương đầu tiên trị giá 11.00 B USD đã về đến Caracas; Chávez gọi việc hồi hương vàng là một bước đi "chủ quyền" sẽ giúp bảo vệ dự trữ ngoại hối của đất nước khỏi sự hỗn loạn ở Hoa Kỳ và châu Âu. Tuy nhiên, các chính sách của chính phủ đã nhanh chóng tiêu hết số vàng được hồi hương này và vào năm 2013, chính phủ buộc phải bổ sung dự trữ đô la của các công ty nhà nước vào dự trữ của ngân hàng quốc gia để trấn an thị trường trái phiếu quốc tế.

Sản xuất đóng góp 17% GDP vào năm 2006. Venezuela sản xuất và xuất khẩu các sản phẩm công nghiệp nặng như thép, nhôm và xi măng, với sản xuất tập trung xung quanh Ciudad Guayana, gần Đập Guri, một trong những đập lớn nhất thế giới và cung cấp khoảng ba phần tư điện năng của Venezuela. Các ngành sản xuất đáng chú ý khác bao gồm điện tử và ô tô, cũng như đồ uống và thực phẩm. Nông nghiệp chiếm khoảng 3% GDP, 10% lực lượng lao động và ít nhất một phần tư diện tích đất của Venezuela. Đất nước này không tự cung tự cấp trong hầu hết các lĩnh vực nông nghiệp.
Ngành dầu khí là trụ cột của nền kinh tế Venezuela. Ngoài ra, các ngành công nghiệp quan trọng khác bao gồm sản xuất và nông nghiệp. Ngành sản xuất bao gồm các sản phẩm công nghiệp nặng như thép, nhôm, xi măng, cũng như điện tử, ô tô, đồ uống và thực phẩm. Sản xuất tập trung chủ yếu quanh Ciudad Guayana. Nông nghiệp, mặc dù chiếm tỷ trọng nhỏ hơn trong GDP, vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp việc làm và lương thực, với các sản phẩm chính như ngô, gạo, cà phê, ca cao và chăn nuôi gia súc. Tuy nhiên, Venezuela thường không tự cung tự cấp đủ lương thực và phải nhập khẩu một lượng lớn.

9.2. Dầu mỏ và các tài nguyên khác

Venezuela sở hữu trữ lượng dầu mỏ đã được chứng minh lớn nhất thế giới và trữ lượng khí thiên nhiên lớn thứ tám thế giới. So với năm trước đó, thêm 40,4% trữ lượng dầu thô đã được chứng minh vào năm 2010, cho phép Venezuela vượt qua Ả Rập Xê Út trở thành quốc gia có trữ lượng loại này lớn nhất. Các mỏ dầu chính của đất nước nằm xung quanh và bên dưới Hồ Maracaibo, Vịnh Venezuela (cả hai đều ở Zulia), và trong lưu vực sông Orinoco (phía đông Venezuela), nơi có trữ lượng lớn nhất của đất nước. Bên cạnh trữ lượng dầu mỏ thông thường lớn nhất và trữ lượng khí đốt tự nhiên lớn thứ hai ở Tây Bán cầu, Venezuela còn có các mỏ dầu phi truyền thống (dầu thô siêu nặng, bitum và cát dầu) xấp xỉ bằng trữ lượng dầu mỏ thông thường của thế giới. Ngành điện ở Venezuela là một trong số ít ngành chủ yếu dựa vào thủy điện, và bao gồm Đập Guri, một trong những đập lớn nhất thế giới.
Trong nửa đầu thế kỷ 20, các công ty dầu mỏ của Hoa Kỳ đã tham gia rất nhiều vào Venezuela, ban đầu chỉ quan tâm đến việc mua nhượng quyền. Năm 1943, một chính phủ mới đã đưa ra tỷ lệ chia lợi nhuận 50/50 giữa chính phủ và ngành dầu khí. Năm 1960, với một chính phủ dân chủ mới được thành lập, Bộ trưởng Bộ Hydrocarbon Juan Pablo Pérez Alfonso đã lãnh đạo việc thành lập OPEC, hiệp hội các quốc gia sản xuất dầu mỏ nhằm hỗ trợ giá dầu.
Năm 1973, Venezuela đã bỏ phiếu để quốc hữu hóa hoàn toàn ngành dầu khí của mình, có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 1976, với việc Petróleos de Venezuela (PDVSA) tiếp quản và chủ trì một số công ty mẹ; trong những năm tiếp theo, Venezuela đã xây dựng một hệ thống lọc dầu và tiếp thị rộng lớn ở Hoa Kỳ và châu Âu. Trong những năm 1990, PDVSA trở nên độc lập hơn với chính phủ và chủ trì một apertura (mở cửa) trong đó mời gọi đầu tư nước ngoài. Dưới thời Hugo Chávez, một đạo luật năm 2001 đã đặt ra các giới hạn đối với đầu tư nước ngoài. PDVSA đóng một vai trò quan trọng trong cuộc đình công toàn quốc từ tháng 12 năm 2002 đến tháng 2 năm 2003. Kết quả của cuộc đình công, khoảng 40% lực lượng lao động của công ty (khoảng 18.000 công nhân) đã bị sa thải.
Ngoài dầu mỏ, Venezuela còn có các tài nguyên khoáng sản khác như khí thiên nhiên, quặng sắt, bauxite, vàng và kim cương. Tuy nhiên, việc khai thác và phát triển các nguồn tài nguyên này thường bị hạn chế bởi các vấn đề về đầu tư, cơ sở hạ tầng và chính sách.

9.3. Khủng hoảng kinh tế

Venezuela đã trải qua một cuộc khủng hoảng kinh tế nghiêm trọng và kéo dài trong những năm gần đây, đặc trưng bởi siêu lạm phát, thiếu hụt hàng hóa thiết yếu trên diện rộng, và sự sụt giảm mạnh mẽ của GDP. Các nguyên nhân chính của cuộc khủng hoảng này bao gồm:

• Sự phụ thuộc vào dầu mỏ: Nền kinh tế Venezuela quá phụ thuộc vào xuất khẩu dầu mỏ. Khi giá dầu thế giới giảm mạnh từ năm 2014, nguồn thu của chính phủ sụt giảm nghiêm trọng, ảnh hưởng đến khả năng tài trợ cho các chương trình xã hội và nhập khẩu hàng hóa.
• Chính sách kinh tế: Các chính sách kinh tế của chính phủ, bao gồm kiểm soát giá cả, kiểm soát ngoại hối, và quốc hữu hóa các doanh nghiệp, đã bị chỉ trích là làm suy yếu sản xuất trong nước, décourage đầu tư, và tạo ra một thị trường chợ đen phát triển mạnh.
• Siêu lạm phát: Việc chính phủ in tiền để bù đắp thâm hụt ngân sách đã dẫn đến siêu lạm phát, làm xói mòn giá trị của đồng nội tệ và sức mua của người dân. Tỷ lệ lạm phát đã đạt mức hàng triệu phần trăm, khiến việc tiết kiệm trở nên vô nghĩa và đời sống hàng ngày trở nên cực kỳ khó khăn.
• Thiếu hụt hàng hóa: Do sản xuất trong nước suy giảm và thiếu ngoại tệ để nhập khẩu, Venezuela phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng các mặt hàng thiết yếu như thực phẩm, thuốc men, và các sản phẩm vệ sinh cá nhân. Người dân thường phải xếp hàng dài nhiều giờ để mua được những mặt hàng cơ bản.
• Sụt giảm GDP: Nền kinh tế đã suy giảm liên tục trong nhiều năm, dẫn đến mất việc làm, giảm thu nhập, và mức sống ngày càng đi xuống.

Cuộc khủng hoảng kinh tế đã gây ra những hậu quả xã hội nghiêm trọng, bao gồm sự gia tăng đói nghèo, suy dinh dưỡng (đặc biệt ở trẻ em), sự sụp đổ của hệ thống y tế và giáo dục, và một làn sóng di cư lớn ra nước ngoài. Các vấn đề môi trường cũng trở nên trầm trọng hơn do khai thác tài nguyên không bền vững. Quyền lao động và công bằng xã hội cũng bị ảnh hưởng tiêu cực. Mặc dù đã có một số dấu hiệu phục hồi nhỏ trong thời gian gần đây, cuộc khủng hoảng kinh tế ở Venezuela vẫn còn rất phức tạp và chưa có giải pháp rõ ràng.

9.4. Du lịch

Du lịch đã phát triển đáng kể trong những thập kỷ gần đây, đặc biệt là do vị trí địa lý thuận lợi, sự đa dạng của cảnh quan, sự phong phú của hệ thực vật và động vật hoang dã, văn hóa và khí hậu nhiệt đới.
Đảo Margarita là một trong những điểm đến du lịch hàng đầu. Đây là một hòn đảo với cơ sở hạ tầng hiện đại, được bao quanh bởi những bãi biển thích hợp cho các môn thể thao mạo hiểm, và có các lâu đài, pháo đài và nhà thờ có giá trị văn hóa lớn.
Quần đảo Los Roques bao gồm một tập hợp các đảo và cù lao tạo thành một trong những điểm thu hút khách du lịch chính của đất nước. Với những bãi biển hoang sơ tuyệt đẹp, Morrocoy là một công viên quốc gia, được hình thành bởi những cù lao nhỏ rất gần đất liền, đã phát triển nhanh chóng trở thành một trong những điểm thu hút khách du lịch lớn nhất ở vùng Caribe của Venezuela.
Vườn quốc gia Canaima trải rộng trên 30.000 km² đến biên giới với Guyana và Brazil; do kích thước của nó, nó được coi là công viên quốc gia lớn thứ sáu trên thế giới. Các vách đá dựng đứng và thác nước của nó (bao gồm cả Thác Angel, là thác nước cao nhất thế giới, ở độ cao 1.002 m) tạo nên những cảnh quan ngoạn mục.
Bang Mérida là một trong những trung tâm du lịch chính của Venezuela. Nó có một mạng lưới khách sạn rộng lớn không chỉ ở thành phố thủ phủ mà còn trên toàn bang. Bắt đầu từ chính thành phố Mérida là cáp treo dài nhất và cao nhất thế giới, dẫn đến Pico Espejo ở độ cao 4.765 m.
Mặc dù sở hữu tiềm năng du lịch to lớn với các kỳ quan thiên nhiên như Thác Angel, Quần đảo Los Roques, Vườn quốc gia Canaima và các bãi biển Caribe tuyệt đẹp, ngành du lịch Venezuela đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi cuộc khủng hoảng kinh tế và chính trị kéo dài. Tình trạng bất ổn, thiếu an ninh, lạm phát phi mã và sự xuống cấp của cơ sở hạ tầng đã làm giảm đáng kể lượng khách du lịch quốc tế. Tuy nhiên, tiềm năng phục hồi và phát triển ngành du lịch vẫn còn nếu các vấn đề trong nước được giải quyết, góp phần đa dạng hóa nền kinh tế và tạo việc làm.

10.1. Dân cư

Venezuela là một trong những quốc gia đô thị hóa nhất ở Mỹ Latinh; đại đa số người dân Venezuela sống ở các thành phố phía bắc, đặc biệt là ở thủ đô Caracas, cũng là thành phố lớn nhất. Khoảng 93% dân số sống ở các khu vực đô thị ở phía bắc Venezuela; 73% sống cách đường bờ biển chưa đầy 100 km. Mặc dù gần một nửa diện tích đất liền của Venezuela nằm ở phía nam sông Orinoco, nhưng chỉ có 5% người dân Venezuela sống ở đó. Thành phố lớn nhất và quan trọng nhất ở phía nam Orinoco là Ciudad Guayana, là khu đô thị đông dân thứ sáu. Các thành phố lớn khác bao gồm Barquisimeto, Valencia, Maracay, Maracaibo, Barcelona-Puerto La Cruz, Mérida và San Cristóbal.
Một nghiên cứu năm 2014 của các nhà xã hội học thuộc Đại học Trung ương Venezuela cho thấy hơn 1,5 triệu người Venezuela, tương đương khoảng 4% đến 6% dân số cả nước, đã rời Venezuela kể từ năm 1999.
Tổng dân số của Venezuela ước tính khoảng 28-29 triệu người. Tỷ lệ tăng dân số đã chậm lại trong những năm gần đây do khủng hoảng kinh tế và làn sóng di cư. Tỷ lệ đô thị hóa cao, với phần lớn dân cư tập trung ở các thành phố lớn ven biển và phía bắc đất nước. Sự phân bố dân cư không đồng đều, với các vùng rộng lớn ở phía nam và đồng bằng Llanos có mật độ dân số thấp.

10.2. Thành phần dân tộc

Người dân Venezuela có nguồn gốc đa dạng. Ước tính phần lớn dân số là người pardo, hay còn gọi là người lai. Trong cuộc điều tra dân số năm 2011, khi người Venezuela được yêu cầu tự xác định theo phong tục và tổ tiên của họ, thuật ngữ pardo đã bị loại khỏi các câu trả lời. Phần lớn tự nhận là moreno hoặc da trắng-lần lượt là 51,6% và 43,6%. Hơn một nửa dân số tự nhận là moreno, một thuật ngữ được sử dụng trên khắp Ibero-America, trong trường hợp này có nghĩa là "da sẫm màu" hoặc "da nâu", trái ngược với việc có da sáng màu hơn.
Các nhóm thiểu số dân tộc ở Venezuela bao gồm các nhóm chủ yếu là hậu duệ của người châu Phi hoặc người bản địa; 2,8% tự nhận là "da đen" và 0,7% là afrodescendiente (người gốc Phi), 2,6% tự nhận thuộc các dân tộc bản địa, và 1,2% trả lời là "các chủng tộc khác".
Trong số những người bản địa, 58% là người Wayúu, 7% người Warao, 5% người Kariña, 4% người Pemón, 3% người Piaroa, 3% người Jivi, 3% người Añu, 3% người Cumanágoto, 2% người Yukpa, 2% người Chaima và 1% người Yanomami; 9% còn lại bao gồm các quốc gia bản địa khác.
Theo một nghiên cứu DNA tựosomal được thực hiện vào năm 2008 bởi Đại học Brasília, thành phần dân số của Venezuela là 60,60% người châu Âu, 23% người bản địa và 16,30% người châu Phi.
Dân tộc Venezuela là một sự pha trộn phức tạp, chủ yếu bao gồm:

• Người Mestizo: Đây là nhóm lớn nhất, là kết quả của sự lai trộn giữa người châu Âu (chủ yếu là người Tây Ban Nha) và người bản địa châu Mỹ.
• Người da trắng: Chủ yếu là hậu duệ của người Tây Ban Nha thời thuộc địa, cũng như những người nhập cư từ các nước châu Âu khác như Ý, Bồ Đào Nha, Đức sau này.
• Người da đen và Mulatto: Hậu duệ của những người châu Phi bị đưa đến làm nô lệ trong thời kỳ thuộc địa, cũng như những người lai giữa người châu Phi và châu Âu.
• Người bản địa (Amerindian): Bao gồm nhiều nhóm dân tộc khác nhau như Wayuu, Warao, Pemón, Yanomami, sống chủ yếu ở các vùng nông thôn, miền núi và rừng Amazon.

Các cộng đồng người nhập cư từ các quốc gia Ả Rập, Trung Quốc và các nước Mỹ Latinh khác cũng góp phần vào sự đa dạng dân tộc của Venezuela. Mỗi nhóm dân tộc đều có những đóng góp riêng vào văn hóa và xã hội Venezuela.

10.3. Ngôn ngữ

Mặc dù hầu hết cư dân là người nói tiếng Tây Ban Nha đơn ngữ, nhiều ngôn ngữ được sử dụng ở Venezuela. Ngoài tiếng Tây Ban Nha, Hiến pháp công nhận hơn ba mươi ngôn ngữ bản địa, bao gồm Wayuu, Warao, Pemón, và nhiều ngôn ngữ khác được sử dụng chính thức bởi các dân tộc bản địa, hầu hết có ít người nói - ít hơn 1% tổng dân số. Wayuu là ngôn ngữ bản địa được nói nhiều nhất, với 170.000 người nói.
Người nhập cư, ngoài tiếng Tây Ban Nha, còn nói ngôn ngữ riêng của họ. Tiếng Trung (400.000), tiếng Bồ Đào Nha (254.000), và tiếng Ý (200.000) là những ngôn ngữ được nói nhiều nhất ở Venezuela sau ngôn ngữ chính thức là tiếng Tây Ban Nha. Tiếng Ả Rập được nói bởi các cộng đồng người Liban và Syria trên Đảo Margarita, Maracaibo, Punto Fijo, Puerto la Cruz, El Tigre, Maracay, và Caracas. Tiếng Bồ Đào Nha không chỉ được nói bởi cộng đồng người Bồ Đào Nha ở Santa Elena de Uairén mà còn bởi phần lớn dân số do gần gũi với Brazil. Cộng đồng người Đức nói tiếng mẹ đẻ của họ, trong khi người dân Colonia Tovar chủ yếu nói một phương ngữ Alemannic của tiếng Đức gọi là alemán coloniero.
Tiếng Anh là ngoại ngữ được sử dụng rộng rãi nhất và được nhiều chuyên gia, học giả và thành viên của tầng lớp thượng lưu và trung lưu sử dụng do việc thăm dò dầu khí của các công ty nước ngoài, ngoài ra còn được chấp nhận như một lingua franca. Về mặt văn hóa, tiếng Anh phổ biến ở các thị trấn phía nam như El Callao, và ảnh hưởng của người nói tiếng Anh bản địa (nói tiếng Anh-creole) thể hiện rõ trong các bài hát dân gian và calypso của vùng. Nhiều phương ngữ của các ngôn ngữ creole dựa trên tiếng Anh Đông Caribe đã được những người nhập cư từ Trinidad và các Tây Ấn thuộc Anh khác mang đến Venezuela, chúng được gọi chung là tiếng Creole Anh Venezuela. Một biến thể của tiếng Creole Antilles được một cộng đồng nhỏ ở El Callao và Bán đảo Paria sử dụng. Việc giảng dạy tiếng Ý được thực hiện bởi các trường tư thục và các tổ chức của Venezuela. Các ngôn ngữ khác được các cộng đồng lớn trong nước sử dụng là tiếng Basque và tiếng Galicia, cùng những ngôn ngữ khác.

10.4. Tôn giáo

Theo một cuộc thăm dò năm 2011, cơ cấu tôn giáo tại Venezuela như sau: Công giáo Rôma chiếm 71%, Tin Lành chiếm 17%, người không theo tôn giáo nào chiếm 8%, các tôn giáo khác chiếm 3%, và 1% không trả lời.
88% dân số là Kitô hữu, chủ yếu là Công giáo Rôma (71%), và 17% còn lại là Tin Lành, chủ yếu là Phúc Âm phái (ở Mỹ Latinh, những người Tin Lành thường được gọi là "evangélicos"). 8% người Venezuela không theo tôn giáo nào. Gần 3% dân số theo một tôn giáo khác (1% trong số này thực hành Santería).
Có những cộng đồng Hồi giáo, Druze, Phật giáo và Do Thái giáo nhỏ nhưng có ảnh hưởng. Cộng đồng Hồi giáo với hơn 100.000 người tập trung chủ yếu ở những người gốc Liban và Syria sống ở bang Nueva Esparta, Punto Fijo và khu vực Caracas. Venezuela là nơi có cộng đồng Druze lớn nhất bên ngoài Trung Đông, cộng đồng Druze ước tính khoảng 60.000 người, và tập trung ở những người gốc Liban và Syria. Phật giáo được hơn 52.000 người thực hành. Cộng đồng Phật giáo chủ yếu bao gồm người Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc.
Cộng đồng Do Thái đã bị thu hẹp trong những năm gần đây do áp lực kinh tế gia tăng và chủ nghĩa bài Do Thái, với dân số giảm từ 22.000 người năm 1999 xuống dưới 7.000 người năm 2015.

10.5. Y tế

Venezuela có một hệ thống chăm sóc sức khỏe toàn dân quốc gia. Chính phủ hiện tại đã tạo ra một chương trình để mở rộng khả năng tiếp cận chăm sóc sức khỏe được gọi là Misión Barrio Adentro, mặc dù hiệu quả và điều kiện làm việc của nó đã bị chỉ trích. Tính đến tháng 12 năm 2014, ước tính 80% các cơ sở Barrio Adentro ở Venezuela đã bị bỏ hoang.
Tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh ở Venezuela là 19 ca tử vong trên 1.000 ca sinh vào năm 2014, thấp hơn mức trung bình của Nam Mỹ (Để so sánh: Con số của Hoa Kỳ là 6 ca tử vong trên 1.000 ca sinh vào năm 2013). Tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ em là 17%. Delta Amacuro và Amazonas có tỷ lệ cao nhất cả nước. Theo Liên Hợp Quốc, 32% người Venezuela thiếu các điều kiện vệ sinh đầy đủ, chủ yếu là những người sống ở khu vực nông thôn. Các bệnh từ bạch hầu, dịch hạch, sốt rét, thương hàn, sốt vàng da, dịch tả, viêm gan A, viêm gan B, và viêm gan D đã xuất hiện trong nước. Béo phì phổ biến ở khoảng 30% dân số trưởng thành.
Venezuela có tổng cộng 150 nhà máy xử lý nước thải; 13% dân số thiếu nước uống, nhưng con số này đã giảm.
Trong cuộc khủng hoảng kinh tế được quan sát dưới thời tổng thống Maduro, các chuyên gia y tế buộc phải thực hiện các phương pháp điều trị lỗi thời cho bệnh nhân. Hệ thống y tế công cộng của Venezuela đã đối mặt với những thách thức nghiêm trọng do khủng hoảng kinh tế, bao gồm thiếu thuốc men, vật tư y tế, trang thiết bị xuống cấp và tình trạng di cư của nhân viên y tế. Điều này đã dẫn đến sự suy giảm chất lượng chăm sóc sức khỏe, sự bùng phát trở lại của các bệnh đã được kiểm soát và tỷ lệ tử vong tăng cao đối với nhiều bệnh có thể phòng ngừa hoặc điều trị được. Các nhóm dân cư dễ bị tổn thương, bao gồm người già, trẻ em và những người mắc bệnh mãn tính, bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Các chỉ số sức khỏe như tuổi thọ trung bình cũng có nguy cơ bị ảnh hưởng tiêu cực.

10.6. Giáo dục

Năm 2008, 95,2% dân số trưởng thành biết chữ. Tỷ lệ nhập học tiểu học ròng là 91% và tỷ lệ nhập học trung học ròng là 63% vào năm 2005. Venezuela có một số trường đại học, trong đó uy tín nhất là Đại học Trung ương Venezuela được thành lập năm 1721, Đại học Zulia, Đại học Andes, Đại học Simón Bolívar, và Đại học Oriente.
Hiện nay, nhiều sinh viên tốt nghiệp Venezuela tìm kiếm tương lai ở nước ngoài do nền kinh tế bất ổn và tỷ lệ tội phạm cao của đất nước. Hơn 1,35 triệu sinh viên tốt nghiệp đại học Venezuela đã rời đất nước kể từ khi bắt đầu Cách mạng Bolivar. Người ta tin rằng gần 12% người Venezuela sống ở nước ngoài, với Ireland trở thành một điểm đến phổ biến cho sinh viên. Theo Claudio Bifano, chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học Vật lý, Toán học và Tự nhiên Venezuela, hơn một nửa số sinh viên tốt nghiệp y khoa đã rời Venezuela vào năm 2013.
Đến năm 2018, hơn một nửa số trẻ em Venezuela đã bỏ học, với 58% học sinh bỏ học trên toàn quốc trong khi các khu vực gần biên giới có hơn 80% học sinh bỏ học. Trên toàn quốc, khoảng 93% trường học không đáp ứng các yêu cầu tối thiểu để hoạt động và 77% không có các tiện ích như thực phẩm, nước hoặc điện.
Hệ thống giáo dục ở Venezuela, bao gồm giáo dục bắt buộc, các trường đại học chính và tỷ lệ biết chữ, đã từng đạt được những tiến bộ đáng kể. Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng kinh tế đã gây ra những vấn đề nghiêm trọng cho ngành giáo dục, bao gồm thiếu giáo viên, cơ sở vật chất xuống cấp, thiếu tài liệu học tập và tỷ lệ học sinh bỏ học gia tăng do khó khăn kinh tế gia đình và tình trạng di cư.

10.7. An ninh và tội phạm

Ở Venezuela, cứ 21 phút lại có một người bị sát hại. Tội phạm bạo lực đã trở nên phổ biến đến mức chính phủ không còn công bố dữ liệu về tội phạm nữa. Năm 2013, tỷ lệ giết người là khoảng 79 trên 100.000 người, một trong những tỷ lệ cao nhất thế giới, đã tăng gấp bốn lần trong 15 năm qua với hơn 200.000 người bị sát hại. Đến năm 2015, tỷ lệ này đã tăng lên 90 trên 100.000 người. Thủ đô Caracas có một trong những tỷ lệ giết người cao nhất trong số các thành phố lớn trên thế giới, với 122 vụ giết người trên 100.000 dân. Năm 2008, các cuộc thăm dò cho thấy tội phạm là mối quan tâm số một của cử tri. Các nỗ lực chống tội phạm như Chiến dịch Giải phóng Nhân dân đã được thực hiện để trấn áp các khu vực do băng đảng kiểm soát, nhưng trong số các hành vi tội phạm được báo cáo, chưa đến 2% bị truy tố. Năm 2017, Financial Times lưu ý rằng một số vũ khí mà chính phủ mua được trong hai thập kỷ trước đó đã được chuyển hướng cho các nhóm dân sự bán quân sự và các tổ chức tội phạm.
Venezuela đặc biệt nguy hiểm đối với khách du lịch và nhà đầu tư nước ngoài đến thăm. Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ và Chính phủ Canada đã cảnh báo du khách nước ngoài rằng họ có thể bị cướp, bắt cóc và giết người, và các nhà ngoại giao của họ được yêu cầu phải di chuyển bằng xe bọc thép. Văn phòng Ngoại giao và Khối thịnh vượng chung của Vương quốc Anh đã khuyến cáo không nên đi du lịch đến Venezuela. Du khách đã bị sát hại trong các vụ cướp.
Có khoảng 33 nhà tù giam giữ khoảng 50.000 tù nhân. Hệ thống nhà tù của Venezuela quá tải nặng nề; các cơ sở của nó chỉ có sức chứa 14.000 tù nhân.
Tỷ lệ tội phạm cao, bao gồm giết người, cướp bóc, bắt cóc, là một vấn đề nghiêm trọng ở Venezuela. Các loại tội phạm chính rất đa dạng, từ tội phạm đường phố đến tội phạm có tổ chức và bạo lực liên quan đến ma túy. Chính phủ đã triển khai các biện pháp giữ gìn an ninh, nhưng hiệu quả còn hạn chế. Tình trạng bất an và tội phạm lan rộng đã gây ra những ảnh hưởng xã hội sâu sắc, làm xói mòn niềm tin vào hệ thống tư pháp và thực thi pháp luật, đồng thời góp phần vào làn sóng di cư.

10.8. Nhân quyền

Các tổ chức nhân quyền như Human Rights Watch và Ân xá Quốc tế ngày càng chỉ trích hồ sơ nhân quyền của Venezuela, với tổ chức cũ ghi nhận vào năm 2017 rằng chính phủ Chavez và sau đó là chính phủ Maduro ngày càng tập trung quyền lực vào nhánh hành pháp, làm xói mòn các biện pháp bảo vệ nhân quyền theo hiến pháp và cho phép chính phủ đàn áp và trấn áp những người chỉ trích và phe đối lập. Các mối quan tâm dai dẳng khác như được ghi nhận trong báo cáo bao gồm điều kiện nhà tù tồi tệ, việc chính phủ liên tục quấy rối các phương tiện truyền thông độc lập và những người bảo vệ nhân quyền. Năm 2006, Economist Intelligence Unit xếp Venezuela là một "chế độ hỗn hợp" và là chế độ ít dân chủ thứ ba ở Mỹ Latinh trong Chỉ số Dân chủ. Chỉ số Dân chủ đã hạ cấp Venezuela xuống thành một chế độ độc tài vào năm 2017, trích dẫn các hành vi ngày càng độc tài của chính phủ Maduro.
Tình hình nhân quyền ở Venezuela đã bị nhiều tổ chức trong nước và quốc tế lên án. Các vấn đề chính bao gồm hạn chế tự do ngôn luận, tự do báo chí, đàn áp các cuộc biểu tình ôn hòa, bắt giữ và giam cầm tùy tiện các nhà hoạt động chính trị và những người bất đồng chính kiến, tra tấn và đối xử tàn tệ trong các trại giam, và sự thiếu độc lập của hệ thống tư pháp. Các báo cáo về các vụ hành quyết ngoài vòng pháp luật của lực lượng an ninh cũng gây lo ngại. Cuộc khủng hoảng kinh tế và nhân đạo đã làm trầm trọng thêm tình hình, khi người dân gặp khó khăn trong việc tiếp cận các quyền cơ bản như lương thực, chăm sóc sức khỏe và giáo dục. Dưới góc độ các giá trị tự do xã hội, việc bảo vệ nhân quyền, thúc đẩy pháp quyền và đảm bảo một xã hội công bằng, nơi mọi công dân được tôn trọng và bảo vệ, là những yêu cầu cấp thiết.

10.9. Vấn đề tham nhũng

Tham nhũng ở Venezuela ở mức cao theo tiêu chuẩn thế giới và đã như vậy trong phần lớn thế kỷ 20. Việc phát hiện ra dầu mỏ đã làm trầm trọng thêm nạn tham nhũng chính trị. Đến cuối những năm 1970, mô tả của Juan Pablo Pérez Alfonso về dầu mỏ là "phân của quỷ" đã trở thành một cách nói phổ biến ở Venezuela. Chỉ số Nhận thức Tham nhũng đã xếp Venezuela là một trong những quốc gia tham nhũng nhất kể từ khi cuộc khảo sát bắt đầu vào năm 1995. Bảng xếp hạng năm 2010 xếp Venezuela ở vị trí thứ 164, trong số 178 quốc gia được xếp hạng về tính minh bạch của chính phủ. Đến năm 2016, thứ hạng đã tăng lên 166 trên 178. Dự án Công lý Thế giới xếp Venezuela thứ 99 trên 99 quốc gia được khảo sát trong Chỉ số Pháp quyền năm 2014 của mình.
Nạn tham nhũng phổ biến là một vấn đề nghiêm trọng và dai dẳng trong xã hội Venezuela. Tham nhũng xuất hiện ở nhiều cấp độ, từ các quan chức chính phủ cấp cao đến các hoạt động hàng ngày. Nguyên nhân của tham nhũng bao gồm sự yếu kém của các thể chế nhà nước, thiếu minh bạch và trách nhiệm giải trình, sự kiểm soát lỏng lẻo đối với nguồn thu từ dầu mỏ, và một nền văn hóa dung túng cho các hành vi trục lợi cá nhân. Chính phủ đã có những nỗ lực phòng chống tham nhũng, nhưng hiệu quả còn hạn chế do thiếu ý chí chính trị thực sự và sự can thiệp vào hệ thống tư pháp. Tham nhũng đã gây ra những thiệt hại to lớn cho nền kinh tế, làm xói mòn niềm tin của công chúng vào chính phủ và cản trở sự phát triển của đất nước.

11.1. Kiến trúc

Carlos Raúl Villanueva là kiến trúc sư quan trọng nhất của Venezuela trong kỷ nguyên hiện đại; ông đã thiết kế Đại học Trung ương Venezuela, (một Di sản Thế giới) và Aula Magna của nó. Các công trình kiến trúc đáng chú ý khác bao gồm Capitolio, Nhà hát Baralt, Khu phức hợp Văn hóa Teresa Carreño, và Cầu General Rafael Urdaneta. Tại Venezuela, con người thời tiền sử bắt đầu xây dựng các công trình kiến trúc hữu ích từ khoảng năm 1000 trước Công nguyên đến thế kỷ 15 sau Công nguyên, trong giai đoạn được gọi là "Tân Ấn Độ". Kiến trúc Tân Ấn Độ bao gồm các công trình kiến trúc sơ khai, chẳng hạn như ruộng bậc thang và các hầm mộ lót đá, được gọi là mintoyes, được sử dụng làm lăng mộ và kho chứa các sản phẩm nông nghiệp. Kiến trúc Ấn-Tây Ban Nha là kiến trúc bắt đầu phát triển từ năm 1498 sau Công nguyên. Kiến trúc thuộc địa Venezuela được xây dựng từ thế kỷ 16, khi Venezuela bắt đầu trở thành thuộc địa phụ thuộc của Đế quốc Tây Ban Nha, cho đến năm 1810, khi quá trình độc lập của Venezuela bắt đầu.
Kiến trúc của thời kỳ này được đặc trưng bởi sự khiêm tốn kín đáo, ngoại trừ một số thành phố. Lời giải thích nằm ở điều kiện kinh tế xã hội của đất nước. Venezuela khi đó không mang lại cho những người thuộc địa hóa sự giàu có bao la mà thiên nhiên đã dành cho những thời kỳ sau này. Việc đơn giản hóa các vấn đề kỹ thuật, từ bỏ hầu hết các yếu tố trang trí và sự phô trương đa dạng của phong cách baroque huyền ảo, không thể sử dụng các vật liệu đắt tiền và hậu quả là thiếu thợ thủ công, đã góp phần tạo nên một diện mạo khiêm tốn nhưng rõ ràng của kiến trúc thuộc địa Venezuela. Trong thời kỳ thuộc địa, cuối cùng đã có những cuộc đối đầu giữa những người chinh phục Tây Ban Nha và những kẻ man rợ và cướp biển đi thuyền dọc theo bờ biển Venezuela, nhằm chiếm lấy các tỉnh nằm trên bờ biển của đất nước.
Các đền thờ Kitô giáo từ thời thuộc địa được cấu thành bởi một sự sắp xếp gần như không thay đổi bao gồm một sơ đồ hình chữ nhật, ba gian giữa được ngăn cách bởi các vòm mái alfarje bao gồm kiến trúc tôn giáo trong thời thuộc địa. Xã hội Venezuela đã dành một lượng lớn tài nguyên để xây dựng các di tích tôn giáo có thể so sánh với các di tích của các quốc gia khác trên lục địa. Thế kỷ XVII là thế kỷ tái thiết các nhà thờ Công giáo đã bị phá hủy bởi trận động đất năm 1641. Vào thế kỷ 18, cụ thể là từ năm 1728 đến 1785, sự thịnh vượng mà Venezuela được hưởng nhờ sự mở cửa của Công ty Guipuzcoan Caracas cũng được phản ánh trong việc xây dựng các công trình kiến trúc mới, đặc biệt là các công trình tôn giáo.
Kiến trúc Venezuela mang dấu ấn của nhiều thời kỳ, từ những công trình thuộc địa Tây Ban Nha với mái ngói đỏ và sân trong (patio) ở các thành phố cổ như Coro (Di sản Thế giới UNESCO) và Caracas, đến những công trình hiện đại táo bạo. Kiến trúc sư nổi tiếng Carlos Raúl Villanueva đã để lại dấu ấn sâu đậm với các công trình như Thành phố Đại học Caracas (cũng là Di sản Thế giới UNESCO), nổi bật với sự kết hợp hài hòa giữa kiến trúc, nghệ thuật và cảnh quan. Các tòa nhà chọc trời và công trình hạ tầng hiện đại cũng là một phần của bộ mặt kiến trúc đô thị Venezuela.

11.2. Nghệ thuật

Nghệ thuật Venezuela ban đầu bị chi phối bởi các họa tiết tôn giáo. Tuy nhiên, vào cuối thế kỷ 19, các nghệ sĩ bắt đầu nhấn mạnh các miêu tả lịch sử và anh hùng về cuộc đấu tranh giành độc lập của đất nước. Phong trào này được dẫn dắt bởi Martín Tovar y Tovar. Chủ nghĩa hiện đại đã chiếm lĩnh vào thế kỷ 20. Các nghệ sĩ Venezuela đáng chú ý bao gồm Arturo Michelena, Cristóbal Rojas, Armando Reverón, Manuel Cabré; các nghệ sĩ nghệ thuật động học Jesús Soto, Gego và Carlos Cruz-Diez; và các nghệ sĩ đương đại như Marisol và Yucef Merhi.
Nghệ thuật Venezuela có một lịch sử phong phú, từ nghệ thuật bản địa thời tiền Colombo đến các dòng chảy hiện đại và đương đại. Trong thời kỳ thuộc địa, nghệ thuật chủ yếu phục vụ mục đích tôn giáo. Sau khi giành độc lập, các chủ đề lịch sử và chân dung các anh hùng dân tộc trở nên phổ biến. Thế kỷ 20 chứng kiến sự nổi lên của các trường phái nghệ thuật hiện đại, bao gồm chủ nghĩa ấn tượng, chủ nghĩa biểu hiện và nghệ thuật trừu tượng. Venezuela cũng là một trung tâm quan trọng của nghệ thuật động học (kinetic art) với các nghệ sĩ nổi tiếng thế giới như Jesús Rafael Soto và Carlos Cruz-Diez. Các nghệ sĩ đương đại tiếp tục khám phá nhiều hình thức và chủ đề khác nhau, phản ánh sự đa dạng và những biến động của xã hội Venezuela.

11.3. Văn học

Văn học Venezuela bắt nguồn ngay sau cuộc chinh phục của Tây Ban Nha đối với các xã hội bản địa chủ yếu chưa có chữ viết. Ban đầu, nó bị chi phối bởi ảnh hưởng của Tây Ban Nha. Sau sự nổi lên của văn học chính trị trong Chiến tranh giành độc lập Venezuela, Chủ nghĩa lãng mạn Venezuela, đặc biệt được Juan Vicente González trình bày, nổi lên như một thể loại quan trọng đầu tiên trong khu vực. Mặc dù chủ yếu tập trung vào văn xuôi tự sự, văn học Venezuela đã được các nhà thơ như Andrés Eloy Blanco và Fermín Toro thúc đẩy.
Các nhà văn và tiểu thuyết gia lớn bao gồm Rómulo Gallegos, Teresa de la Parra, Arturo Uslar Pietri, Adriano González León, Miguel Otero Silva, và Mariano Picón Salas. Nhà thơ và nhà nhân văn vĩ đại Andrés Bello cũng là một nhà giáo dục và trí thức (Ông cũng là người thầy thời thơ ấu và người cố vấn của Simón Bolívar). Những người khác, chẳng hạn như Laureano Vallenilla Lanz và José Gil Fortoul, đã đóng góp vào Chủ nghĩa thực chứng Venezuela.
Giải thưởng Rómulo Gallegos, được thành lập năm 1964, là một giải thưởng văn học uy tín trao cho các tiểu thuyết gia xuất sắc bằng tiếng Tây Ban Nha.

11.4. Âm nhạc

Các phong cách âm nhạc bản địa của Venezuela được minh chứng bởi các nhóm như Un Solo Pueblo và Serenata Guayanesa. Nhạc cụ quốc gia là cuatro. Các phong cách và bài hát âm nhạc truyền thống chủ yếu xuất hiện ở và xung quanh vùng llanos, bao gồm "Alma llanera" (của Pedro Elías Gutiérrez và Rafael Bolívar Coronado), "Florentino y el diablo" (của Alberto Arvelo Torrealba), "Concierto en la llanura" của Juan Vicente Torrealba, và "Caballo viejo" (của Simón Díaz).
Gaita Zuliana cũng là một thể loại rất phổ biến, thường được biểu diễn vào dịp Giáng sinh. Điệu nhảy quốc gia là joropo. Venezuela luôn là một nơi hội tụ của các nền văn hóa và điều này có thể thấy rõ qua sự phong phú và đa dạng của các phong cách âm nhạc và điệu nhảy: calipso, bambuco, fulía, cantos de pilado de maíz, cantos de lavanderas, sebucán, và maremare. Teresa Carreño là một nghệ sĩ dương cầm nổi tiếng thế giới thế kỷ 19. Gần đây, các buổi biểu diễn nhạc cổ điển tuyệt vời đã xuất hiện từ Venezuela. Dàn nhạc Trẻ Simón Bolívar đã tổ chức một số buổi hòa nhạc xuất sắc tại nhiều phòng hòa nhạc châu Âu, đáng chú ý nhất là tại Proms London năm 2007, và đã nhận được nhiều danh hiệu. Dàn nhạc này là đỉnh cao của El Sistema, một chương trình giáo dục âm nhạc tự nguyện được tài trợ công khai hiện đang được noi theo ở các quốc gia khác.
Đầu thế kỷ 21, một phong trào được gọi là "Movida Acústica Urbana" đã giới thiệu các nhạc sĩ cố gắng cứu vãn một số truyền thống quốc gia, tạo ra các bài hát gốc của riêng họ nhưng sử dụng các nhạc cụ truyền thống. Một số nhóm theo phong trào này là Tambor Urbano, Los Sinverguenzas, C4Trío, và Orozco Jam.
Truyền thống âm nhạc Afro-Venezuela liên quan mật thiết nhất đến các lễ hội của các "thánh dân gian da đen" San Juan và Thánh Benedict người Moor. Các bài hát cụ thể liên quan đến các giai đoạn khác nhau của lễ hội và đám rước của họ, khi các vị thánh bắt đầu "paseo" - cuộc dạo chơi - hàng năm của họ qua cộng đồng.
El Sistema, một chương trình giáo dục âm nhạc công cộng nổi tiếng thế giới, đã đào tạo ra nhiều nhạc sĩ tài năng, bao gồm cả nhạc trưởng Gustavo Dudamel.

11.5. Ẩm thực

Ẩm thực Venezuela là sự kết hợp của các ảnh hưởng châu Âu (đặc biệt là Ý, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha và Pháp), Tây Phi và bản địa châu Mỹ. Các món ăn truyền thống và đặc trưng bao gồm:

• Arepa: Một loại bánh mì tròn, dẹt làm từ bột ngô, thường được nướng, chiên hoặc hấp. Arepa có thể được ăn kèm với nhiều loại nhân khác nhau như phô mai, thịt, đậu, bơ. Đây là món ăn quốc hồn quốc túy của Venezuela.
• Pabellón criollo: Được coi là món ăn quốc gia, bao gồm thịt bò xé (carne mechada), cơm trắng, đậu đen (caraotas negras) và chuối chiên (tajadas).
• Hallaca: Một món ăn truyền thống trong dịp Giáng sinh, tương tự như bánh tamale, được làm từ bột ngô nhồi với hỗn hợp thịt bò, thịt lợn, thịt gà, nho khô, ô liu, nụ bạch hoa, sau đó được gói trong lá chuối và luộc chín.
• Cachapa: Một loại bánh kếp làm từ ngô tươi, thường được ăn kèm với phô mai queso de mano.
• Tequeños: Thanh phô mai chiên giòn, một món ăn nhẹ phổ biến.
• Empanadas: Bánh bao chiên hoặc nướng với nhiều loại nhân khác nhau.

Ngoài ra, Venezuela còn có nhiều loại súp, món hầm, đồ uống trái cây nhiệt đới và các món tráng miệng độc đáo. Văn hóa ẩm thực phản ánh sự đa dạng của các vùng miền và nguyên liệu địa phương.

11.6. Các cuộc thi sắc đẹp

Venezuela nổi tiếng thế giới với thành tích ấn tượng tại các cuộc thi sắc đẹp quốc tế lớn như Hoa hậu Hoàn vũ, Hoa hậu Thế giới, Hoa hậu Quốc tế và Hoa hậu Trái Đất. Quốc gia này đã sản sinh ra nhiều hoa hậu đăng quang và đạt thứ hạng cao, điều này được cho là nhờ vào một "ngành công nghiệp" đào tạo hoa hậu chuyên nghiệp và sự quan tâm đặc biệt của công chúng đối với các cuộc thi này. Các trường đào tạo hoa hậu ở Venezuela (thường được gọi là "lò luyện hoa hậu") cung cấp các khóa học toàn diện về catwalk, trang điểm, ứng xử, ngoại ngữ và các kỹ năng cần thiết khác.
Sự thành công này không chỉ mang lại niềm tự hào quốc gia mà còn có ý nghĩa văn hóa xã hội sâu sắc, khi các hoa hậu thường trở thành những người nổi tiếng, có ảnh hưởng và là hình mẫu cho giới trẻ. Tuy nhiên, ngành công nghiệp này cũng đối mặt với những chỉ trích về việc đặt nặng tiêu chuẩn ngoại hình và áp lực lên các thí sinh.

11.7. Thể thao

Các môn thể thao phổ biến ở Venezuela bao gồm bóng chày, bóng đá, quyền Anh và bóng rổ. Đất nước này đã sản sinh ra nhiều vận động viên tiêu biểu và đạt được những thành tích đáng kể tại các giải đấu quốc tế.

11.7.1. Bóng chày

Nguồn gốc của bóng chày ở Venezuela không rõ ràng, mặc dù người ta biết rằng môn thể thao này đã được chơi ở nước này vào cuối thế kỷ 19. Đầu thế kỷ 20, những người nhập cư Bắc Mỹ đến Venezuela để làm việc trong ngành dầu khí của quốc gia đã giúp phổ biến môn thể thao này ở Venezuela. Trong những năm 1930, sự phổ biến của bóng chày tiếp tục tăng lên trong nước, dẫn đến việc thành lập Giải bóng chày chuyên nghiệp Venezuela (LVBP) vào năm 1945, và môn thể thao này sớm trở thành môn thể thao phổ biến nhất của quốc gia.
Sự phổ biến của bóng chày ở nước này khiến Venezuela trở thành một trường hợp hiếm hoi trong số các nước láng giềng Nam Mỹ-bóng đá hiệp hội là môn thể thao thống trị ở lục địa này. Tuy nhiên, bóng đá, cũng như bóng rổ, là một trong những môn thể thao phổ biến hơn được chơi ở Venezuela. Venezuela đã đăng cai Giải bóng rổ vòng loại Olympic thế giới năm 2012 và Giải vô địch bóng rổ châu Mỹ FIBA năm 2013, diễn ra tại Poliedro de Caracas.
Nhiều cầu thủ Venezuela đã thành danh tại Giải bóng chày nhà nghề Mỹ (MLB), và đội tuyển quốc gia Venezuela cũng thường xuyên tham gia các giải đấu quốc tế như World Baseball Classic.

11.7.2. Bóng đá

Mặc dù không phổ biến bằng bóng chày, bóng đá đang ngày càng phát triển ở Venezuela. Đội tuyển bóng đá quốc gia Venezuela, có biệt danh là La Vinotinto, đã có những tiến bộ đáng kể trong những năm gần đây, tham gia Copa América và các vòng loại FIFA World Cup. Giải vô địch quốc gia Venezuela (Primera División) là giải đấu cao nhất trong nước, thu hút sự quan tâm của người hâm mộ. Nhiều cầu thủ Venezuela cũng đang thi đấu ở các giải đấu nước ngoài.

11.8. Di sản thế giới

Venezuela có ba địa điểm được UNESCO công nhận là Di sản thế giới:

• Coro và cảng của nó (1993): Một trong những thành phố thuộc địa sớm nhất ở châu Mỹ, nổi tiếng với kiến trúc bằng đất sét độc đáo và sự pha trộn giữa phong cách Tây Ban Nha và Hà Lan. Tuy nhiên, địa điểm này hiện nằm trong danh sách Di sản thế giới bị đe dọa.
• Vườn quốc gia Canaima (1994): Một công viên quốc gia rộng lớn ở phía đông nam Venezuela, nổi tiếng với các tepui (núi mặt bàn) hùng vĩ, bao gồm cả Roraima Tepui, và là nơi có Thác Angel, thác nước cao nhất thế giới.
• Thành phố Đại học Caracas (2000): Một ví dụ nổi bật về kiến trúc và quy hoạch đô thị hiện đại của thế kỷ 20, được thiết kế bởi kiến trúc sư Carlos Raúl Villanueva, với sự tích hợp của nghệ thuật và kiến trúc.

11.9. Lễ hội

Venezuela có nhiều ngày lễ quốc gia và lễ hội truyền thống phản ánh sự đa dạng văn hóa của đất nước. Các lễ hội quan trọng bao gồm:

• Carnival: Được tổ chức vào tháng Hai hoặc tháng Ba trước Mùa Chay, Carnival ở Venezuela nổi tiếng với các cuộc diễu hành sặc sỡ, âm nhạc, khiêu vũ và trang phục hóa trang, đặc biệt là ở các thành phố như El Callao (nơi có điệu Calipso truyền thống) và Carúpano.
• Tuần Thánh (Semana Santa): Là một kỳ nghỉ lễ quan trọng, với các nghi lễ tôn giáo, đám rước và các hoạt động truyền thống diễn ra trên khắp đất nước.
• Lễ hội San Juan (Thánh Gioan Tẩy Giả): Diễn ra vào ngày 24 tháng Sáu, đặc biệt phổ biến trong cộng đồng người gốc Phi với các điệu nhảy trống và nghi lễ tôn vinh Thánh Gioan.
• Lễ hội Diablos Danzantes de Yare (Quỷ nhảy Yare): Một lễ hội độc đáo được tổ chức vào Lễ Mình Thánh Chúa Kitô, nơi những người đàn ông đeo mặt nạ quỷ và nhảy múa để tượng trưng cho sự chiến thắng của cái thiện trước cái ác. Lễ hội này đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.
• Giáng sinh (Navidad): Là một mùa lễ hội quan trọng, với các món ăn truyền thống như hallaca, pan de jamón, các bài hát aguinaldos và parrandas, cũng như các nghi lễ tôn giáo.

Ngoài ra, còn có nhiều lễ hội địa phương khác tôn vinh các vị thánh bảo trợ, các sự kiện lịch sử hoặc các khía cạnh văn hóa độc đáo của từng vùng miền.