Dmitriy Sergeyevich Peskov

1.1. Thời thơ ấu và gia đình

Peskov sinh ra tại Moskva vào ngày 17 tháng 10 năm 1967. Cha ông, Sergey Peskov, là một nhà ngoại giao Liên Xô và sau này là của Nga. Ông Sergey từng đứng đầu phái đoàn ngoại giao Liên Xô tại Pakistan và làm việc tại nhiều quốc gia Ả Rập khác như Ai Cập, Libya và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất. Do tính chất công việc của cha, Dmitry đã phải chuyển trường nhiều lần, xen kẽ giữa các trường học trong nước và quốc tế.

1.2. Học vấn

Năm 1983, Peskov tốt nghiệp một trường chuyên ở Moskva. Ông tiếp tục theo học tại Đại học Tổng hợp Moskva, tốt nghiệp năm 1989 từ Viện Nghiên cứu Châu Á và Châu Phi với chuyên ngành Lịch sử và Đông phương học.

1.3. Khởi đầu sự nghiệp

Ngay sau khi tốt nghiệp đại học vào năm 1989, Peskov gia nhập Bộ Ngoại giao Liên Xô. Năm 1990, ông được bổ nhiệm làm trợ lý hành chính tại đại sứ quán Liên Xô ở Ankara, Thổ Nhĩ Kỳ. Sau đó, ông lần lượt giữ các vị trí tùy viên và thư ký thứ ba tại đại sứ quán. Năm 1994, ông được điều về làm việc tại Bộ Ngoại giao Nga ở Moskva. Hai năm sau, vào năm 1996, ông trở lại Ankara với cấp bậc ngoại giao thư ký thứ hai, rồi thư ký thứ nhất tại đại sứ quán Nga. Năm 1999, Peskov gây ấn tượng mạnh với Tổng thống Nga lúc bấy giờ là Boris Yeltsin khi làm phiên dịch viên tiếng Thổ Nhĩ Kỳ cho ông trong hội nghị thượng đỉnh OSCE tại Istanbul, xuất hiện cùng Yeltsin trên truyền hình trong suốt hội nghị.

2.1. Sự nghiệp Ngoại giao

Peskov đã dành tổng cộng 10 năm làm việc tại đại sứ quán Nga ở Ankara, Thổ Nhĩ Kỳ, nơi ông thăng tiến đến vị trí thư ký thứ nhất. Kinh nghiệm sâu rộng trong lĩnh vực ngoại giao, đặc biệt là khả năng thông thạo tiếng Thổ Nhĩ Kỳ và tiếng Ả Rập, đã tạo nền tảng vững chắc cho sự nghiệp sau này của ông.

2.2. Vai trò Người phát ngôn Tổng thống

Năm 2000, Peskov trở về Nga và bắt đầu làm việc tại bộ phận báo chí của Tổng thống Nga. Từ tháng 4 năm 2000, ông chính thức trở thành người phát ngôn của Tổng thống Vladimir Putin. Trong giai đoạn từ năm 2004 đến 2008, ông giữ chức vụ phó thư ký báo chí thứ nhất của Tổng thống Nga, một vị trí cho phép ông phát biểu quan điểm của nguyên thủ quốc gia về các vấn đề cụ thể.

Tháng 5 năm 2012, khi Putin trở lại vị trí tổng thống, Peskov kế nhiệm Natalya Timakova để trở thành người phát ngôn chính thức của tổng thống, một vai trò mà ông vẫn đang nắm giữ cho đến nay. Ông giữ cấp bậc công chức nhà nước liên bang là Tham tán Nhà nước Chủ động Liên bang Nga hạng 1.

2.3. Các vị trí quan trọng khác

Vào mùa xuân năm 2008, Peskov được bổ nhiệm làm thư ký báo chí cho Thủ tướng Nga Viktor Zubkov. Khi Vladimir Putin chuyển sang làm thủ tướng dưới thời tổng thống Dmitry Medvedev, Peskov được đặt vào vị trí lãnh đạo bộ phận báo chí của chính phủ Nga. Điều này đã giúp ông duy trì vai trò chủ chốt trong các hoạt động truyền thông của Putin, bất kể chức vụ của ông Putin là gì.

3.1. Cuộc xâm lược Ukraine của Nga

Peskov đã đóng vai trò trung tâm trong việc truyền đạt thông điệp của Điện Kremlin về cuộc xung đột ở Ukraina, thường xuyên phủ nhận các cáo buộc và đưa ra những lý giải gây tranh cãi:

• Trước cuộc xâm lược:** Tháng 11 năm 2021, Peskov phủ nhận các cáo buộc rằng Nga đang chuẩn bị cho một cuộc xâm lược Ukraine. Tháng 1 năm 2022, ông cáo buộc Hoa Kỳ "khuấy động căng thẳng" xung quanh Ukraine.
• Trong giai đoạn đầu cuộc xung đột:** Ngày 1 tháng 3 năm 2022, trong một cuộc họp báo, Peskov từ chối bình luận về thương vong quân sự của Nga và khẳng định rằng "quân đội Nga không tiến hành bất kỳ cuộc tấn công nào vào cơ sở hạ tầng dân sự và khu dân cư", bất chấp các bằng chứng ngược lại. Ông cũng lên án những người Nga phản đối cuộc chiến là "những kẻ phản bội".
• Về các cáo buộc tội ác chiến tranh:** Ngày 27 tháng 3 năm 2022, trong cuộc phỏng vấn với Ryan Chilcote trên chương trình PBS NewsHour, Peskov tuyên bố quân đội Nga không nhắm mục tiêu vào dân thường hay cơ sở hạ tầng dân sự, chỉ tấn công các mục tiêu quân sự. Ông cho rằng các thành phố Ukraine như Mariupol đã bị phá hủy bởi chính người Ukraine, và những dân thường bị sát hại ở đó là do "phát xít" Ukraine gây ra. Chilcote phản bác rằng "mọi người bên ngoài Nga đã xem hàng trăm giờ cảnh quay cho thấy việc nhắm mục tiêu rộng rãi vào cơ sở hạ tầng dân sự, các tòa nhà chung cư, nhà hát, bệnh viện".
• Về vũ khí hạt nhân:** Trong cùng cuộc phỏng vấn, Peskov nói về việc sử dụng vũ khí hạt nhân: "... bất kỳ kết quả nào của chiến dịch, tất nhiên, không phải là lý do để sử dụng vũ khí hạt nhân. Chúng tôi có một khái niệm an ninh nêu rõ rằng chỉ khi có mối đe dọa đối với sự tồn vong của nhà nước ở đất nước chúng tôi, chúng tôi mới có thể và thực sự sẽ sử dụng vũ khí hạt nhân... Sự tồn tại của nhà nước và chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine, chúng không liên quan gì đến nhau."
• Lý do cuộc chiến và các vụ thảm sát:** Đầu tháng 4 năm 2022, ông nói rằng cuộc chiến chống Ukraine là cần thiết vì Ukraine đã trở thành một "trung tâm chống Nga" kể từ năm 2014. Peskov phủ nhận binh lính Nga phải chịu trách nhiệm về Thảm sát Bucha, gọi toàn bộ tình hình ở Bucha là một "sự dàn dựng tinh vi".

• Về lệnh động viên:** Ngày 13 tháng 9 năm 2022, Peskov nói không có kế hoạch công bố lệnh động viên toàn bộ hoặc một phần ở Nga. Tuy nhiên, ngày 21 tháng 9 năm 2022, Putin đã công bố lệnh động viên quân sự một phần. Peskov từ chối phủ nhận các báo cáo rằng một số người biểu tình phản chiến đã nhận được lệnh nhập ngũ, lưu ý rằng việc giao trát đòi hầu tòa cho những người bị giam giữ không mâu thuẫn với luật pháp.
• Về sáp nhập lãnh thổ:** Ngày 3 tháng 10 năm 2022, sau khi Nga tuyên bố sáp nhập bốn khu vực của Ukraine, Peskov nói rằng ranh giới của hai khu vực, cụ thể là Kherson và Zaporizhzhia, vẫn chưa được xác định, nhưng Nga sẽ "tham vấn với những người sống ở các khu vực đó".
• Cáo buộc "bom bẩn":** Ngày 26 tháng 10 năm 2022, Peskov tuyên bố, mà không cung cấp bằng chứng, rằng Ukraine đang lên kế hoạch cho một hành động phá hoại "khủng bố nhà nước" bằng cách sử dụng một "quả bom bẩn" - một chất nổ chứa vật liệu phóng xạ.
• Tiếp tục phủ nhận tấn công dân sự:** Tháng 11 năm 2022, ông phủ nhận quân đội Nga đang tấn công cơ sở hạ tầng dân sự ở Ukraine, khẳng định quân đội Nga chỉ tấn công các mục tiêu liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp đến tiềm lực quân sự.
• Về đàm phán hòa bình:** Cuối tháng 12 năm 2022, ông nói rằng bất kỳ kế hoạch hòa bình nào để chấm dứt cuộc chiến chỉ có thể tiến hành từ việc Ukraine công nhận chủ quyền của Nga đối với các khu vực mà Nga đã sáp nhập bất hợp pháp vào tháng 9 năm 2022. Peskov cũng nói rằng do sự kháng cự của quân đội Ukraine và sự hỗ trợ quân sự của phương Tây, "sự đau khổ của người dân Ukraine sẽ kéo dài hơn mức có thể". Tháng 1 năm 2023, Peskov nói rằng "hiện tại không có triển vọng nào cho các phương tiện ngoại giao để giải quyết tình hình xung quanh Ukraine". Tháng 3 năm 2023, ông từ chối đề xuất hòa bình của Trung Quốc, nói rằng "chúng tôi đã chú ý rất nhiều đến kế hoạch của những người bạn Trung Quốc", nhưng "thực tế lãnh thổ mới không thể bị bỏ qua" vì những thực tế này đã trở thành "một yếu tố nội bộ" (đối với Nga). Ông nói thêm rằng "hiện tại, chúng tôi không thấy bất kỳ điều kiện nào cần thiết để đưa toàn bộ câu chuyện này đến hòa bình".
• Về vụ tấn công Dnipro:** Tháng 3 năm 2023, sau khi Bộ Quốc phòng Nga xác nhận trách nhiệm của họ trong vụ tấn công tòa nhà dân cư Dnipro khiến hơn 40 dân thường thiệt mạng, Peskov tuyên bố rằng lực lượng Nga không bao giờ tấn công các tòa nhà dân cư và rằng tòa nhà dân cư có lẽ đã sập do một cuộc phản công phòng không của Ukraine.
• Bảo vệ luật kiểm duyệt thời chiến:** Tháng 3 năm 2023, Alexei Moskalyov, một người cha đơn thân, bị kết án hai năm tù theo Luật kiểm duyệt chiến tranh Nga 2022 vì các bình luận chống chiến tranh trên mạng xã hội. Con gái ông đã bị đưa đến một "trung tâm phục hồi chức năng" do nhà nước điều hành dành cho trẻ vị thành niên. Peskov đã bảo vệ việc kết án Moskalyov và gọi cách nuôi dạy con của người cha là "đáng trách".
• Về lệnh bắt giữ Putin của ICC:** Ngày 17 tháng 3 năm 2023, Peskov gọi lệnh bắt giữ Vladimir Putin của Tòa án Hình sự Quốc tế là "quá đáng và không thể chấp nhận được", và nói rằng Nga không công nhận quyền tài phán của Tòa án Hình sự Quốc tế.
• Cáo buộc Mỹ đứng sau vụ tấn công Kremlin:** Ngày 4 tháng 5 năm 2023, Peskov tuyên bố, mà không có bằng chứng, rằng Hoa Kỳ đứng sau vụ tấn công máy bay không người lái vào Điện Kremlin, nói rằng "Chúng tôi biết rất rõ rằng các quyết định về những hành động như vậy, về những cuộc tấn công khủng bố như vậy, không được đưa ra ở Kyiv mà ở Washington."
• Lý do chiến dịch "chậm":** Phát biểu với kênh truyền hình ATV của Bosnia, Peskov tuyên bố rằng Nga không thể đánh bại Ukraine vì "mối quan tâm nhân đạo của Nga đối với việc bảo tồn các thành phố Ukraine" và "sinh mạng con người". Ông nói với ATV rằng quân đội Nga "rất chậm" trong việc giành chiến thắng vì "Chúng tôi không tiến hành một cuộc chiến... Chúng tôi tìm cách bảo tồn cơ sở hạ tầng; chúng tôi tìm cách bảo tồn sinh mạng con người." Ông tuyên bố rằng các mục tiêu của "chiến dịch quân sự đặc biệt" đã "đạt được một phần", nhưng các nhiệm vụ "liên quan đến việc bảo vệ cư dân Donbas" còn lâu mới hoàn thành.
• Phản đối kế hoạch hòa bình châu Phi:** Tháng 6 năm 2023, một phái đoàn từ Châu Phi đã đến thăm Ukraine và Nga để kêu gọi hòa bình, nhưng Putin đã từ chối kế hoạch hòa bình của phái đoàn dựa trên việc chấp nhận biên giới được quốc tế công nhận của Ukraine. Peskov nói rằng rất khó để thực hiện kế hoạch hòa bình châu Phi.
• Về bầu cử và lãnh thổ:** Trong một cuộc phỏng vấn với The New York Times vào ngày 6 tháng 8 năm 2023, Peskov nói rằng Nga không tìm cách sáp nhập thêm lãnh thổ ở Ukraine và rằng "chúng tôi chỉ muốn kiểm soát tất cả đất đai mà chúng tôi hiện đã ghi vào hiến pháp của mình là của chúng tôi." Ông cũng nói với The New York Times rằng "cuộc bầu cử tổng thống của chúng tôi không thực sự là dân chủ, đó là một bộ máy quan liêu tốn kém. Ông Putin sẽ tái đắc cử vào năm tới với hơn 90% phiếu bầu."
• Tình hình chiến sự:** Ngày 2 tháng 11 năm 2023, Peskov nói rằng cuộc chiến ở Ukraine "không bế tắc" và quân đội Nga sẽ tiếp tục chiến đấu, nói rằng "tất cả các mục tiêu đã đặt ra nên được hoàn thành."
• Thừa nhận "chiến tranh":** Ngày 22 tháng 3 năm 2024, Peskov thừa nhận rằng "De jure đó là một chiến dịch quân sự đặc biệt. Nhưng de facto nó đã biến thành một cuộc chiến."
• Về tài sản bị đóng băng:** Ngày 22 tháng 4 năm 2024, sau khi Đạo luật Phân bổ Bổ sung An ninh Ukraine 2024 được Hạ viện Hoa Kỳ thông qua, Peskov nhận xét luật này cho phép tịch thu dự trữ bị đóng băng của Nga là "không kém gì việc phá hủy tất cả các nền tảng của hệ thống kinh tế" và "một cuộc tấn công vào tài sản nhà nước, tài sản nhà nước và tài sản tư nhân."
• Về Chiến tranh Lạnh:** Tháng 7 năm 2024, sau khi Hoa Kỳ tuyên bố ý định triển khai tên lửa tầm xa ở Đức từ năm 2026, Peskov nói: "Chúng ta đang thực hiện những bước đi vững chắc hướng tới Chiến tranh Lạnh."
• Vắng mặt trong cuộc tấn công Kursk:** Tháng 8 năm 2024, trong khi Nga đối mặt với cuộc tấn công của Ukraine vào tỉnh Kursk, Peskov đã đi nghỉ hè và không thể liên lạc để trả lời các câu hỏi về diễn biến ở Kursk.
• Về thương vong:** Tháng 12 năm 2024, Peskov bác bỏ tuyên bố của Donald Trump rằng Nga đã chịu hơn 600.000 thương vong trong cuộc chiến với Ukraine, nói rằng "tổn thất của Ukraine cao gấp nhiều lần so với Nga."

3.2. Quan hệ quốc tế và các vấn đề khác

Peskov cũng đã phát ngôn về các sự kiện quốc tế khác:

• Chuyến thăm Đài Loan của Nancy Pelosi:** Ngày 2 tháng 8 năm 2022, Peskov nói chuyến thăm Đài Loan của Nancy Pelosi đang dẫn đến "gia tăng căng thẳng" trong khu vực và cáo buộc Hoa Kỳ chọn "con đường đối đầu", nói thêm: "Chúng tôi muốn nhấn mạnh một lần nữa rằng chúng tôi hoàn toàn đoàn kết với Trung Quốc, thái độ của họ đối với vấn đề này là dễ hiểu và hoàn toàn chính đáng."
• Xung đột Israel-Hamas:** Ngày 22 tháng 11 năm 2023, Peskov hoan nghênh lệnh ngừng bắn trong cuộc chiến giữa Israel và Hamas, nói rằng "Nga và hầu hết các quốc gia trên thế giới đã kêu gọi ngừng bắn và tạm dừng nhân đạo."

4.1. Hôn nhân và con cái

Peskov đã kết hôn ba lần và có năm người con từ các cuộc hôn nhân khác nhau.

• Cuộc hôn nhân đầu tiên:** Năm 1988, Peskov kết hôn với Anastasia Budyonnaya, cháu gái của chỉ huy quân sự Liên Xô Semyon Budyonny. Họ có một con trai, Nikolay Peskov (sinh năm 1990), và ly hôn vào năm 1994.
• Cuộc hôn nhân thứ hai:** Năm 1994, ông kết hôn với Ekaterina Solotsynskaya, con gái của một nhà ngoại giao. Họ có một con gái, Elizaveta "Liza" Peskova (sinh năm 1998), và hai con trai là Mika và Deni. Deni hiện đang sống ở Paris. Cuộc hôn nhân này kết thúc vào năm 2015.
• Cuộc hôn nhân thứ ba:** Tháng 8 năm 2014, Peskov có một con gái, Nadya, với vận động viên trượt băng nghệ thuật vô địch Thế vận hội Tatiana Navka. Họ đính hôn vào tháng 7 năm 2015 và kết hôn vào ngày 1 tháng 8 năm 2015, sau khi Peskov hoàn tất thủ tục ly hôn với người vợ thứ hai. Một số nguồn tin cho rằng họ đã kết hôn vào tháng 6 năm 2015. Navka mang cả hai quốc tịch Nga và Hoa Kỳ.

Ngoài tiếng mẹ đẻ là tiếng Nga, Peskov còn thông thạo tiếng Anh, tiếng Thổ Nhĩ Kỳ và tiếng Ả Rập.

Tháng 5 năm 2020, Peskov nhập viện sau khi xét nghiệm dương tính với COVID-19 và được xuất viện vào cuối tháng đó.

4.2. Hoạt động và tranh cãi của gia đình

Các thành viên trong gia đình Peskov cũng vướng vào một số tranh cãi:

• Nikolay Peskov:** Con trai cả của Dmitry Peskov, Nikolay, là cựu lính nghĩa vụ trong Lực lượng Tên lửa Chiến lược Nga. Có thông tin cho rằng anh ta từng phục vụ trong Tập đoàn Wagner, mặc dù chiếc Tesla Model X của anh ta liên tục bị bắt lỗi vi phạm tốc độ ở Moskva vào cùng thời điểm anh ta được cho là đang phục vụ ở mặt trận Ukraine.
• Elizaveta Peskova:** Con gái của Peskov, Elizaveta, từng là trợ lý cho Aymeric Chauprade, một nghị sĩ Nghị viện Châu Âu cực hữu người Pháp. Sau cuộc xâm lược Ukraine vào tháng 2 năm 2022, Elizaveta đã đăng dòng chữ "không chiến tranh" lên trang Instagram cá nhân của mình, nhưng sau đó đã xóa đi. Công ty của Peskova ở Nga, "Centrum Moscow", đã tăng doanh thu gấp 70 lần trong năm tài chính 2022, với Elizaveta kiếm được kỷ lục 137.00 M RUB.

5.1. Tranh cãi về tài sản và hàng xa xỉ

Vợ của Peskov, Tatiana Navka, sở hữu khối tài sản bất động sản trị giá hơn 10.00 M USD. Bà cũng đứng đầu hai công ty có hợp đồng với nhà nước Nga.

Trong đám cưới của mình vào năm 2015, Peskov bị chụp ảnh đeo một chiếc đồng hồ Richard Mille độc quyền trị giá 670.00 K USD, cao hơn tổng thu nhập đã kê khai của Peskov trong tất cả các năm làm công chức nhà nước. Khi sự thật này được phát hiện, nó đã gây ra phản ứng lớn từ truyền thông, và Peskov trả lời rằng Navka đã trả tiền cho chiếc đồng hồ.

Nhà hoạt động chống tham nhũng người Nga Alexei Navalny tuyên bố vào tháng 8 năm 2015 rằng Peskov gần đây đã đi nghỉ mát cùng người vợ mới của mình ngoài khơi đảo Sardinia của Ý trên một chiếc du thuyền tên là Maltese Falcon trị giá 350.00 K EUR mỗi tuần. Navalny đã trích dẫn dữ liệu từ các trang web theo dõi du thuyền và các bài đăng trên mạng xã hội làm bằng chứng, mặc dù ông không đưa ra bằng chứng trực tiếp nào cho thấy Peskov đã đặt chân lên chiếc du thuyền.

Carina Global Assets, một công ty được thành lập vào tháng 1 năm 2014, đăng ký tại Quần đảo Virgin thuộc Anh (BVI) và thuộc sở hữu của Navka, có tài sản hơn 1.00 M USD bao gồm một căn hộ và đã được thanh lý vào tháng 11 năm 2015.

5.2. Các biện pháp trừng phạt quốc tế

Do vai trò của ông trong chính phủ Nga và liên quan đến cuộc xâm lược Ukraine, Dmitry Peskov và các thành viên gia đình ông đã phải đối mặt với các lệnh trừng phạt quốc tế nghiêm khắc:

• Liên minh Châu Âu (EU):** Ngày 28 tháng 2 năm 2022, EU đã đưa Peskov vào danh sách đen và đóng băng tài sản của ông.
• Hoa Kỳ:** Hoa Kỳ áp đặt các lệnh trừng phạt tương tự vào ngày 3 tháng 3 năm 2022. Ngoài ra, Hoa Kỳ còn trừng phạt vợ ông, Tatiana Navka, và hai người con của ông, Nikolay Peskov và Elizaveta Peskova.
• Úc:** Úc cũng áp dụng các biện pháp trừng phạt vào ngày 8 tháng 3 năm 2022.
• Vương quốc Anh:** Vương quốc Anh áp đặt các lệnh trừng phạt vào ngày 15 tháng 3 năm 2022 và một lần nữa vào năm 2023.
• Nhật Bản:** Nhật Bản cũng mở rộng các lệnh trừng phạt đối với Tatiana Navka, Nikolay và Elizaveta.

7.1. Phê bình và Tranh cãi

Peskov bị chỉ trích vì những tuyên bố thường xuyên mâu thuẫn với các báo cáo và bằng chứng độc lập, đặc biệt là về việc Nga không tấn công dân thường hay cơ sở hạ tầng dân sự ở Ukraine. Việc ông phủ nhận trách nhiệm của Nga trong các vụ việc như thảm sát Bucha hay vụ tấn công tòa nhà dân cư Dnipro, đồng thời đổ lỗi cho Ukraine hoặc phương Tây, đã gây ra sự phẫn nộ từ cộng đồng quốc tế và các nhà hoạt động nhân quyền.

Việc ông gọi những người Nga phản đối chiến tranh là "kẻ phản bội" và bảo vệ việc kết án những người bày tỏ quan điểm chống chiến tranh như Alexei Moskalyov, đã bị xem là hành động trấn áp tự do ngôn luận và vi phạm nhân quyền. Ngoài ra, những phát ngôn của ông về việc Nga không cần bầu cử tổng thống vì Putin chắc chắn sẽ tái đắc cử với hơn 90% phiếu bầu, cũng bị chỉ trích là coi thường các giá trị dân chủ.

Các tranh cãi về tài sản cá nhân và lối sống xa hoa của ông, đặc biệt là chiếc đồng hồ đắt tiền và chuyến nghỉ dưỡng trên du thuyền sang trọng, đã làm dấy lên những câu hỏi về sự minh bạch và liêm chính của các quan chức chính phủ Nga. Việc các thành viên gia đình ông cũng bị trừng phạt và vướng vào các bê bối tài chính càng làm tăng thêm những nghi ngờ này.

Tổng thể, vai trò của Peskov được nhìn nhận là một công cụ quan trọng trong việc định hình và kiểm soát thông tin của Điện Kremlin, thường xuyên đưa ra những tuyên bố mang tính tuyên truyền và bác bỏ các cáo buộc quốc tế, nhằm duy trì hình ảnh và lập trường của chính phủ Nga trên trường quốc tế.