Anne Applebaum

1. Thời thơ ấu và học vấn

Anne Elizabeth Applebaum sinh ngày 25 tháng 7 năm 1964 tại Washington, D.C., Hoa Kỳ, trong một gia đình Do Thái Cải cách. Bà là con cả trong ba cô con gái của ông Harvey M. Applebaum và bà Elizabeth Applebaum. Cha bà là một cựu sinh viên Đại học Yale, từng là cố vấn cao cấp tại Covington & Burling trong lĩnh vực chống độc quyền và thương mại quốc tế. Mẹ bà là điều phối viên chương trình tại Corcoran Gallery of Art. Theo Applebaum, tổ tiên của bà đã di cư đến Bắc Mỹ từ vùng đất ngày nay là Belarus trong thời kỳ trị vì của Alexander III của Nga.

Sau khi theo học tại Sidwell Friends School ở Washington, D.C., Applebaum vào Đại học Yale. Trong học kỳ mùa thu năm 1982, bà học lịch sử Liên Xô dưới sự hướng dẫn của Wolfgang Leonhard. Mùa hè năm 1985, khi còn là sinh viên đại học, bà đã trải qua thời gian ở Leningrad, Liên Xô (nay là Saint Petersburg, Nga), một trải nghiệm mà bà cho rằng đã giúp định hình quan điểm của mình.

Năm 1986, Applebaum tốt nghiệp Đại học Yale với bằng Cử nhân Nghệ thuật (BA) chuyên ngành lịch sử và văn học, đạt danh hiệu summa cum laude và được bầu vào Phi Beta Kappa. Bà sau đó nhận Marshall Scholarship kéo dài hai năm tại Trường Kinh tế Luân Đôn (LSE), nơi bà lấy bằng Thạc sĩ Khoa học (MSc) về quan hệ quốc tế vào năm 1987. Bà cũng từng học tại St Antony's College, Oxford, trước khi trở thành phóng viên cho tờ The Economist và chuyển đến Warsaw, Ba Lan, vào năm 1988.

Vào tháng 11 năm 1989, Applebaum đã lái xe từ Warsaw đến Berlin để đưa tin về sự sụp đổ của Bức tường Berlin, một sự kiện mà bà coi là điểm khởi đầu cho mọi hoạt động của mình trong ba thập kỷ tiếp theo.

2. Sự nghiệp báo chí và truyền thông

Sự nghiệp báo chí của Anne Applebaum bắt đầu với vai trò phóng viên nước ngoài cho The Economist và The Independent, nơi bà đã đưa tin về sự kiện Bức tường Berlin sụp đổ và sự tan rã của chủ nghĩa Cộng sản ở Đông Âu. Năm 1991, bà trở về Anh để tiếp tục làm việc cho The Economist, sau đó đảm nhiệm vị trí biên tập viên phụ trách tin tức nước ngoài và sau đó là phó biên tập của The Spectator, rồi biên tập viên chính trị của Evening Standard.

Năm 2001, bà đã phỏng vấn Thủ tướng Tony Blair. Từ năm 2002 đến 2006, bà là thành viên ban biên tập của The Washington Post, và sau đó là một chuyên mục gia tại tờ báo này trong mười bảy năm. Bà cũng từng là chuyên mục gia tại Slate.

Vào tháng 11 năm 2019, The Atlantic thông báo rằng Applebaum sẽ gia nhập ấn phẩm này với tư cách là phóng viên từ tháng 1 năm 2020. Bà cũng được đưa vào danh sách 50 nhà tư tưởng hàng đầu năm 2020 của tạp chí Prospect trong kỷ nguyên Đại dịch COVID-19.

3. Hoạt động học thuật và tại các viện nghiên cứu

Ngoài sự nghiệp báo chí, Anne Applebaum còn tích cực tham gia vào lĩnh vực học thuật và các viện nghiên cứu, tập trung vào phân tích dân chủ và địa chính trị. Bà từng là thành viên liên kết tại American Enterprise Institute, một think tank bảo thủ.

Từ năm 2011 đến 2016, bà sáng lập và điều hành Diễn đàn Chuyển đổi (Transitions Forum) tại Legatum Institute, một think tank và tổ chức từ thiện giáo dục quốc tế có trụ sở tại Luân Đôn. Tại đây, bà đã điều hành một chương trình kéo dài hai năm nghiên cứu mối quan hệ giữa dân chủ và tăng trưởng ở Brasil, Ấn Độ và Nam Phi. Bà cũng khởi xướng các dự án "Tương lai của Syria" và "Tương lai của Iran" để nghiên cứu sự thay đổi thể chế trong tương lai ở hai quốc gia này, đồng thời ủy thác một loạt bài viết về tham nhũng ở Gruzia, Moldova và Ukraina.

Cùng với tạp chí Foreign Policy, bà đã tạo ra Democracy Lab, một trang web tập trung vào các quốc gia đang trong quá trình chuyển đổi sang hoặc rời xa dân chủ. Trang web này sau đó đã trở thành Democracy Post tại The Washington Post. Bà cũng điều hành Beyond Propaganda, một chương trình nghiên cứu về tuyên truyền và thông tin sai lệch trong thế kỷ 21, được khởi xướng vào năm 2014 và đã dự đoán các cuộc tranh luận sau này về "tin tức giả mạo".

Năm 2016, bà rời Legatum Institute do lập trường của tổ chức này về Brexit sau khi Philippa Stroud, một người theo chủ nghĩa nghi ngờ châu Âu, được bổ nhiệm làm CEO. Bà sau đó gia nhập Trường Kinh tế Luân Đôn (LSE) với tư cách là Giáo sư Thực hành tại Viện Các vấn đề Toàn cầu của LSE, nơi bà tiếp tục điều hành Arena, một chương trình về thông tin sai lệch và tuyên truyền trong thế kỷ 21. Vào mùa thu năm 2019, bà chuyển dự án này đến Viện Agora tại Đại học Johns Hopkins, nơi bà giữ chức vụ thành viên cao cấp.

Applebaum là thành viên của Hội đồng Quan hệ Đối ngoại. Bà cũng là thành viên hội đồng quản trị của National Endowment for Democracy và Renew Democracy Initiative. Bà từng là thành viên ban giám đốc quốc tế của Institute for War and Peace Reporting. Bà cũng là thành viên liên kết cao cấp tại Center for European Policy Analysis (CEPA), nơi bà đồng lãnh đạo một sáng kiến lớn nhằm chống lại thông tin sai lệch của Nga ở Trung và Đông Âu. Bà cũng từng là thành viên ban biên tập của The American Interest và Journal of Democracy.

4. Các tác phẩm và ấn phẩm chính

Anne Applebaum là tác giả của nhiều cuốn sách và ấn phẩm quan trọng, tập trung vào lịch sử chủ nghĩa cộng sản, Liên Xô, Đông Âu và các vấn đề về dân chủ và chuyên chế. Các tác phẩm của bà bao gồm:

• Between East and West: Across the Borderlands of Europe (1994): Cuốn sách du ký này mô tả sự trỗi dậy của chủ nghĩa dân tộc ở các quốc gia mới thuộc Liên Xô cũ.
• Gulag: A History (2003): Đây là tác phẩm nổi tiếng nhất của bà, một nghiên cứu chuyên sâu về hệ thống trại tù Gulag của Liên Xô. Cuốn sách đã giành Giải Pulitzer cho Tác phẩm phi hư cấu tổng hợp năm 2004 và Giải Duff Cooper năm 2003. Tác phẩm này cũng được đề cử cho National Book Award, giải thưởng sách của Los Angeles Times và National Book Critics Circle Award.
• Gulag Voices: An Anthology (2011): Một tuyển tập các câu chuyện từ những người sống sót sau Gulag.
• Iron Curtain: The Crushing of Eastern Europe, 1944-1956 (2012): Cuốn sách thứ hai của bà về lịch sử, tập trung vào quá trình Liên Xô thiết lập quyền kiểm soát ở Đông Âu sau Chiến tranh thế giới thứ hai. Tác phẩm này được đề cử cho National Book Award, lọt vào danh sách rút gọn cho Giải PEN/John Kenneth Galbraith năm 2013, và giành Giải Cundill năm 2013 cùng Huân chương Công tước Westminster về Văn học Quân sự năm 2013.
• From a Polish Country House Kitchen (2012): Một cuốn sách nấu ăn.
• Red Famine: Stalin's War on Ukraine (2017): Cuốn sách lịch sử thứ ba của bà, kể về Holodomor, nạn đói lớn ở Ukraina do Joseph Stalin gây ra. Tác phẩm này đã giành Giải Lionel Gelber năm 2018 và Giải Duff Cooper năm 2017, đưa bà trở thành tác giả duy nhất hai lần giành giải Duff Cooper.
• Twilight of Democracy: The Seductive Lure of Authoritarianism (2020): Một phần là hồi ký, một phần là phân tích chính trị, cuốn sách này đã trở thành sách bán chạy nhất của The New York Times và Der Spiegel.
• Wybór (Choice) (2021).
• Autocracy, Inc.: The Dictators Who Want to Run the World (2024).

5. Tư tưởng và phân tích phê bình

Anne Applebaum nổi tiếng với những phân tích sắc bén và lập trường kiên định về các vấn đề chính trị và xã hội, đặc biệt là sự trỗi dậy của chủ nghĩa chuyên chế và những thách thức đối với dân chủ. Các phân tích của bà tập trung vào nhiều lĩnh vực, bao gồm Liên Xô và Nga, Trung Âu, thông tin sai lệch, tuyên truyền, tin tức giả mạo và chủ nghĩa dân tộc.

6. Đời sống cá nhân

Năm 1992, Anne Applebaum kết hôn với Radosław Sikorski, người sau này từng giữ chức vụ Bộ trưởng Quốc phòng Ba Lan, Bộ trưởng Ngoại giao Ba Lan, Chủ tịch Sejm (Chủ tịch Hạ viện Ba Lan), và là thành viên của Nghị viện châu Âu. Kể từ năm 2023, ông lại trở thành Bộ trưởng Ngoại giao. Hai vợ chồng có hai con trai là Aleksander và Tadeusz.

Applebaum đã nhập quốc tịch Ba Lan vào năm 2013. Ngoài tiếng Anh, bà còn thông thạo tiếng Ba Lan và tiếng Nga.

7. Giải thưởng và danh hiệu

Anne Applebaum đã nhận được nhiều giải thưởng và danh hiệu danh giá cho các hoạt động viết lách và báo chí của mình:

• 1992: Giải thưởng Charles Douglas-Home Memorial Trust Award
• 2003: Chung khảo National Book Award (Phi hư cấu) cho Gulag: A History
• 2003: Giải Duff Cooper cho Gulag: A History
• 2004: Giải Pulitzer cho Tác phẩm phi hư cấu tổng hợp cho Gulag: A History
• 2008: Huân chương Order of the Cross of Terra Mariana hạng ba của Estonia
• 2008: Ngôi sao Thiên niên kỷ Litva
• 2010: Giải Petőfi
• 2012: Huân chương Sĩ quan Order of Merit of the Republic of Poland
• 2012: Chung khảo National Book Award (Phi hư cấu) cho Iron Curtain: The Crushing of Eastern Europe 1944-1956
• 2013: Giải Cundill về Văn học Lịch sử cho Iron Curtain: The Crushing of Eastern Europe 1944-1956
• 2013: Huân chương Công tước Westminster về Văn học Quân sự cho Iron Curtain: The Crushing of Eastern Europe 1944-1956
• 2017: Bằng Tiến sĩ Nhân văn Danh dự của Đại học Georgetown
• 2017: Bằng Tiến sĩ Danh dự của National University of Kyiv-Mohyla Academy
• 2017: Giải Duff Cooper cho Red Famine: Stalin's War on Ukraine
• 2017: Giải Antonovych
• 2018: Giải Lionel Gelber cho Red Famine: Stalin's War on Ukraine
• 2018: Giáo sư Danh dự Fritz Stern tại Đại học Wrocław
• 2019: Giải Premio Nonino "Maestro del nostro tempo" ("Bậc thầy thời đại chúng ta")
• 2019: Huân chương Order of Princess Olga hạng ba của Ukraina
• 2021: Chung khảo National Magazine Awards ở các hạng mục "Tiểu luận và Phê bình" và "Chuyên mục và Bình luận"
• 2021: Giải thưởng Báo chí Quốc tế của EL MUNDO
• 2022: Huân chương Order of Princess Olga hạng hai của Ukraina
• 2024: Giải Hòa bình của Hội Xuất bản và Phát hành Sách Đức