Simeon Sakskoburggotski

1.1. Sinh và thời thơ ấu

Simeon Borisov Saxe-Coburg-Gotha chào đời vào ngày 16 tháng 6 năm 1937 tại Cung điện Vrana, gần thủ đô Sofia, khi đó là Vương quốc Bulgaria. Ông là con trai duy nhất của Boris III của Bulgaria, Sa hoàng của Bulgaria, và Giovanna của Ý, Vương nữ của Vương tộc Savoia và là con gái của Vittorio Emanuele III của Ý, cựu vương Ý. Ông là người con thứ hai của cặp đôi hoàng gia, sau chị gái là Vương nữ Marie Louise của Bulgaria.

Ngay sau khi Simeon chào đời, Sa hoàng Boris III đã cử một sĩ quan không quân đến sông Jordan để lấy nước về làm lễ rửa tội cho Simeon theo đức tin Chính thống giáo phương Đông. Dòng máu của Simeon mang mối liên kết với nhiều hoàng gia châu Âu đương thời: mẹ ông thuộc Vương tộc Savoia của Ý, còn cha ông thuộc Vương tộc Sachsen-Coburg và Gotha-Koháry, một nhánh của Nhà Sachsen-Coburg và Gotha vốn cũng đang cai trị Vương quốc Bỉ và Anh.

Simeon kể lại rằng, vào năm ông khoảng 5 tuổi, khi đang chơi đùa với chị gái Maria-Louisa, một thị vệ hoàng gia đã đến gặp ông và dùng một danh xưng lạ lùng, gọi ông là "Your Majesty" (Bệ hạ) và thông báo: "Đức Vua đã băng hà, Đức Vua muôn năm!" (The King is Dead, Long Live the King). Ngay sau đó, chú của ông đã đưa hai chị em đến Sofia để viếng linh cữu phụ vương.

1.2. Lên ngôi và Hội đồng Nhiếp chính

Simeon được chỉ định lên ngôi Sa hoàng vào ngày 28 tháng 8 năm 1943, sau khi cha ông, Sa hoàng Boris III, đột ngột qua đời. Cái chết của Boris III xảy ra ngay sau khi ông trở về Bulgaria từ một cuộc gặp gỡ với Adolf Hitler, nhà lãnh đạo của Đức Quốc xã.

Vì Simeon lúc đó mới sáu tuổi, quá nhỏ để cai trị, một Hội đồng Nhiếp chính đã được thành lập để thay mặt ông thực thi quyền lực hoàng gia. Hội đồng này bao gồm chú của Simeon, Kiril, Thân vương xứ Preslav; Thủ tướng Bogdan Filov; và Trung tướng Nikola Mihov của Quân đội Bulgaria.

Trong thời kỳ cai trị của Sa hoàng Boris III, Bulgaria đã gia nhập Phe Trục trong Thế chiến thứ hai nhưng vẫn duy trì quan hệ ngoại giao với Liên Xô. Tuy nhiên, tình hình thay đổi đáng kể khi vào ngày 5 tháng 9 năm 1944, Stalin chính thức tuyên chiến với Bulgaria. Ba ngày sau đó, Hồng quân Liên Xô tiến vào đất nước mà không gặp phải sự kháng cự nào đáng kể. Đến ngày 9 tháng 9 năm 1944, một cuộc đảo chính do Liên Xô hậu thuẫn đã diễn ra, lật đổ Thân vương Kiril và các thành viên khác của Hội đồng Nhiếp chính, sau đó họ đều bị bắt giữ. Cả ba nhiếp chính, cùng với các thành viên của ba chính phủ cuối cùng, các đại biểu Quốc hội, các lãnh đạo quân đội và các nhà báo nổi tiếng, đều bị Cộng sản xử tử vào tháng 2 năm 1945.

1.3. Lưu vong

Sau cuộc đảo chính, gia đình hoàng gia - bao gồm Vương thái hậu Giovanna, Sa hoàng Simeon II và em gái ông là Vương nữ Marie Louise của Bulgaria - vẫn được phép ở lại Cung điện Vrana, gần thủ đô Sofia. Trong khi đó, ba nhiếp chính mới được bổ nhiệm, tất cả đều là thành viên của Đảng Cộng sản Bulgaria: Todor Pavlov, Venelin Ganev và Tsvetko Boboshevski.

Vào ngày 15 tháng 9 năm 1946, một cuộc trưng cầu dân ý được tổ chức dưới sự hiện diện của quân đội Liên Xô nhằm bãi bỏ chế độ quân chủ và tuyên bố thành lập một nước cộng hòa. Các số liệu chính thức cho thấy 95,6% cử tri đã bỏ phiếu tán thành chấm dứt 68 năm chế độ quân chủ tại Bulgaria. Tuy nhiên, cuộc trưng cầu dân ý này đã vi phạm nghiêm trọng Hiến pháp Tarnovo, vốn quy định rằng bất kỳ thay đổi nào về hình thức nhà nước chỉ có thể được thực hiện bởi một Đại Quốc hội do chính Sa hoàng triệu tập.

Do kết quả của cuộc trưng cầu dân ý, vào ngày 16 tháng 9 năm 1946, gia đình hoàng gia bị trục xuất khỏi Bulgaria. Họ được phép mang theo một lượng lớn tài sản di động. Điểm đến đầu tiên của họ là Alexandria, Ai Cập, nơi cha của Vương thái hậu Giovanna, cựu vương Vittorio Emanuele III của Ý, đang sống lưu vong. Cuộc sống ban đầu của họ ở Ai Cập khá khó khăn, chỉ với khoảng 200 USD cho mỗi người, nhưng sau đó đã cải thiện đáng kể nhờ tài sản thừa kế từ ông ngoại của Simeon.

Tại Alexandria, vào năm 1951, Simeon theo học tại Victoria College, Alexandria, nơi ông là bạn học của Leka, Thái tử của Albania và Thân vương Hussein bin Talal (sau này là Vua Hussein của Jordan). Đến tháng 7 năm 1951, Tướng Francisco Franco, nhà độc tài của Tây Ban Nha, đã cấp quyền tị nạn cho gia đình Simeon, và họ chuyển đến sinh sống tại Tây Ban Nha. Vào năm 1954, Simeon đã tham gia "Hành trình của các Vua" (Cruise of the Kings), một chuyến du thuyền do Vua Paul và Vương hậu Frederica của Hy Lạp tổ chức, với sự tham dự của hơn 100 thành viên hoàng gia từ khắp châu Âu.

2.1. Giáo dục và Huấn luyện Quân sự

Khi sống ở Madrid, Simeon đã theo học tại Lycée Français. Vào ngày 16 tháng 6 năm 1955, khi ông tròn 18 tuổi, Simeon đã đọc một bản tuyên ngôn trước người dân Bulgaria, phù hợp với Hiến pháp Tarnovo. Trong bản tuyên ngôn này, ông tuyên bố mình là Sa hoàng của Bulgaria và khẳng định ý chí trở thành Sa hoàng của tất cả người dân Bulgaria, đồng thời cam kết tuân theo các nguyên tắc trái ngược với chế độ cộng sản đang cai trị Bulgaria lúc bấy giờ. Ông không chính thức từ bỏ yêu sách ngai vàng của mình.

Năm 1958, Simeon đăng ký học tại Valley Forge Military Academy and College ở Hoa Kỳ, nơi ông được biết đến với cái tên "Cadet Rylski số 6883". Ông tốt nghiệp với quân hàm thiếu úy. Sau đó, từ năm 1959 đến năm 1962, ông trở lại Tây Ban Nha và tiếp tục học luật cũng như quản trị kinh doanh.

2.2. Sự nghiệp Kinh doanh

Sau khi hoàn tất việc học, Simeon đã trở thành một doanh nhân thành đạt. Trong suốt 13 năm, ông giữ chức chủ tịch chi nhánh Tây Ban Nha của Tập đoàn Thomson SA, một tập đoàn quốc phòng và điện tử lớn của Pháp. Ngoài ra, ông còn hoạt động với tư cách cố vấn trong nhiều lĩnh vực khác như ngân hàng, khách sạn, điện tử và dịch vụ ăn uống. Trong thời gian lưu vong, ông đã cố gắng thành lập một chính phủ lưu vong, nhưng nỗ lực này đã không thành công.

2.3. Hôn nhân và Con cái

Ngày 21 tháng 1 năm 1962, Simeon kết hôn với quý tộc Tây Ban Nha, Doña Margarita Gómez-Acebo y Cejuela, con gái của Hầu tước xứ Cortina. Cuộc hôn nhân của họ gặp phải một số khó khăn ban đầu do sự khác biệt về tôn giáo: Simeon theo Chính thống giáo phương Đông còn Margarita là người Công giáo La Mã. Để có được sự chấp thuận, Simeon đã ba lần đến gặp Giáo hoàng Gioan XXIII và cuối cùng nhận được sự đồng ý, với điều kiện lễ cưới phải được tổ chức tại cả hai nhà thờ, Công giáo và Chính thống giáo.

Họ có năm người con - bốn trai và một gái, tất cả đều kết hôn với người Tây Ban Nha. Các con trai của ông được đặt tên theo các Sa hoàng Bulgaria, và con gái ông cũng mang một cái tên Bulgaria. Tuy nhiên, chỉ có bốn trong số mười một người cháu của ông được đặt tên Bulgaria là Boris, Sofia, Mirko và Simeon. Gia đình Simeon vẫn theo đức tin Chính thống giáo phương Đông.

Các con của Simeon và Margarita là:

• Vương tử Kardam (1962-2015), Thân vương xứ Tarnovo. Ông kết hôn với Miriam Ungría y López và có hai con trai: Thân vương tử Boris và Thân vương tử Beltran.
• Vương tử Kiril (sinh năm 1964), Thân vương xứ Preslav. Ông kết hôn với María del Rosario Nadal y Fuster de Puigdórfila và có ba người con: Thân vương nữ Mafalda, Thân vương nữ Olimpia và Thân vương tử Tassilo.
• Vương tử Kubrat (sinh năm 1965), Thân vương xứ Panagyurishte. Ông kết hôn với Carla María de la Soledad Royo-Villanova y Urrestarazu và có ba con trai: Mirko, Lukás và Tirso.
• Vương tử Konstantin-Assen (sinh năm 1967), Thân vương xứ Vidin. Ông kết hôn với María García de la Rasilla y Gortázar và có cặp song sinh là Umberto và Sofia.
• Vương nữ Kalina (sinh năm 1972), Vương nữ xứ Murany. Bà kết hôn với nhà thám hiểm Tây Ban Nha Antonio José "Kitín" Muñoz y Valcárcel và có một con trai là Simeon Hassan Muñoz.

Vào năm 2010, Simeon đã thừa kế quyền đứng đầu Vương tộc Sachsen-Coburg và Gotha-Koháry (một dòng chính của Nhà Sachsen-Coburg và Gotha đã từng cai trị Bulgaria). Tuy nhiên, đến năm 2012, ông đã nhượng lại tước vị này cho em gái mình, Vương nữ Maria-Louisa.

3.1. Trở về Bulgaria

Năm 1990, chỉ vài tháng sau sự sụp đổ của chủ nghĩa cộng sản ở Đông Âu, Simeon đã được cấp hộ chiếu mới của Bulgaria, mở ra khả năng trở về quê hương. Năm 1996, đúng 50 năm sau khi chế độ quân chủ bị bãi bỏ, Simeon cuối cùng đã trở lại Bulgaria. Sự kiện này được đông đảo công chúng chào đón nồng nhiệt ở nhiều nơi, với những đám đông hô vang khẩu hiệu "Chúng tôi muốn Sa hoàng của chúng tôi!" (We want our Tsar!).

Ban đầu, Simeon không đưa ra bất kỳ tuyên bố hay động thái chính trị nào, và trong một cuộc phỏng vấn truyền hình năm 1990, ông đã phủ nhận việc có bất kỳ yêu cầu đòi lại tài sản vật chất nào từ nhà nước Bulgaria. Tuy nhiên, sau nhiệm kỳ thủ tướng của mình, những tình cảm xã hội tích cực dành cho ông dần phai nhạt, đặc biệt khi Simeon có những động thái đòi lại các khu đất rộng lớn hoặc tài sản bất động sản ở Bulgaria vốn thuộc quyền quản lý của chế độ quân chủ trước năm 1945. Mặc dù ông đã nhận lại một phần tài sản, nhưng một phần đáng kể khác đã được ông trả lại cho chính phủ để phục vụ lợi ích công cộng.

3.2. Thành lập NMSP

Vào năm 2001, Simeon, lúc này đã sử dụng tên cá nhân là Simeon Borisov Saxe-Coburg-Gotha, tuyên bố ông sẽ trở về Bulgaria để thành lập một đảng chính trị mới. Đảng này ban đầu có tên là Phong trào Quốc gia Simeon II (National Movement Simeon II), sau đó được đổi tên thành Phong trào Quốc gia vì Ổn định và Tiến bộ (NMSP - National Movement for Stability and Progress). Đảng được thành lập với mục tiêu "cải cách và tính liêm chính chính trị".

Trong chiến dịch tranh cử của mình, Simeon đã đưa ra một lời hứa táo bạo: trong vòng 800 ngày, người dân Bulgaria sẽ cảm nhận được những tác động tích cực rõ rệt từ chính phủ của ông và sẽ được hưởng mức sống cao hơn đáng kể. Lời hứa này đã tạo ra một làn sóng kỳ vọng lớn trong bối cảnh nền kinh tế Bulgaria vẫn còn gặp nhiều khó khăn sau thời kỳ cộng sản.

3.3. Nhiệm kỳ Thủ tướng

Lời hứa 800 ngày đã giúp Phong trào Quốc gia vì Ổn định và Tiến bộ (NMSP) của Simeon giành chiến thắng vang dội trong cuộc bầu cử quốc hội được tổ chức vào ngày 17 tháng 6 năm 2001. Đảng của ông đã giành được 120 trong tổng số 240 ghế trong Quốc hội Bulgaria, đánh bại hai đảng chính trị lớn đã tồn tại trước đó.

Vào ngày 24 tháng 7 năm 2001, Simeon chính thức tuyên thệ nhậm chức Thủ tướng Bulgaria, ở tuổi 64. Ông đã thành lập một chính phủ liên minh với Phong trào vì Quyền và Tự do (MRF), một đảng do người gốc Thổ Nhĩ Kỳ lãnh đạo. Trong nội các của mình, Simeon đã ưu tiên trao các vị trí bộ trưởng cho các nhà kỹ trị và các chuyên gia kinh tế được đào tạo bài bản ở phương Tây.

Trong thời gian nắm quyền, chính phủ của Simeon đã thực hiện các chính sách nhằm phục hồi nền kinh tế Bulgaria vốn bị ảnh hưởng nặng nề bởi nạn tham nhũng từ các chính phủ tiền nhiệm. Dưới sự lãnh đạo của ông, Bulgaria đã có những bước tiến quan trọng trong hội nhập quốc tế: quốc gia này đã gia nhập NATO và tham gia liên minh do Hoa Kỳ dẫn đầu trong Chiến tranh Iraq. Năm 2002, Simeon còn được Tổ chức Con đường đến Hòa bình (Path to Peace Foundation) trao tặng Giải thưởng Con đường đến Hòa bình.

3.4. Sau nhiệm kỳ Thủ tướng

Trong cuộc bầu cử năm 2005, đảng của Simeon, Phong trào Quốc gia vì Ổn định và Tiến bộ (NMSP), giành được vị trí thứ hai. Mặc dù không còn là đảng chiếm đa số, NMSP vẫn tham gia vào một chính phủ liên minh lớn do Đảng Xã hội Bulgaria (BSP) lãnh đạo, cùng với Phong trào vì Quyền và Tự do (MRF). Trong chính phủ liên minh này, Simeon được trao một chức vụ nghi lễ không chính thức là Chủ tịch Hội đồng Liên minh.

Tuy nhiên, trong cuộc bầu cử năm 2009, NMSP chỉ giành được 3,01% tổng số phiếu và không có bất kỳ ghế nào trong Quốc hội. Ngay sau thất bại này, vào ngày 6 tháng 7, Simeon đã từ chức lãnh đạo NMSP và tuyên bố rút lui khỏi chính trường.

4.1. Quan điểm về Khôi phục Chế độ Quân chủ

Mặc dù chưa bao giờ chính thức từ bỏ yêu sách của mình đối với ngai vàng Bulgaria, Simeon và gia đình đã tham gia vào nhiều chiến dịch truyền thông và các động thái chính trị trên khắp Bulgaria. Trong thời gian sống lưu vong, ông thường sử dụng danh hiệu "Sa hoàng của người Bulgaria" trong các tuyên bố chính trị của mình. Tuy nhiên, kể từ khi trở về Bulgaria và đặc biệt là sau khi nhậm chức Thủ tướng, Simeon luôn tránh tiết lộ quan điểm cá nhân về việc khôi phục chế độ quân chủ Bulgaria, mặc dù tên ban đầu của đảng do ông thành lập là "Phong trào Quốc gia Simeon II" (lấy theo vương hiệu của ông). Khi nhậm chức Thủ tướng, Simeon đã tuyên thệ bảo vệ hiến pháp cộng hòa, điều này đã được một số người giải thích là hành động từ bỏ ngai vàng.

Vào ngày 1 tháng 5 năm 2015, Tòa Thượng Phụ Bulgaria đã đưa ra một thông cáo trên trang web của mình, công bố rằng Simeon Saxe-Coburg-Gotha sẽ được gọi là "Sa hoàng của Bulgaria" trong tất cả các buổi lễ công khai và riêng tư được tổ chức tại các giáo phận của Giáo hội Chính thống Bulgaria. Vào ngày 2 tháng 5 cùng năm, ông nhận được Huân chương St. Ioan of Rila hạng nhất từ Thượng phụ Neophyte của Bulgaria. Tuy nhiên, vào ngày 6 tháng 5 năm 2015, Simeon đã gửi thư cho Thượng phụ, yêu cầu dừng việc cầu nguyện cho "Vua Simeon II của Bulgaria" để tránh chia rẽ cộng đồng Kitô giáo thành những người ủng hộ quân chủ và những người ủng hộ cộng hòa.

4.2. Tác động Chính trị và Xã hội

Simeon Saxe-Coburg-Gotha là một trong hai nguyên thủ quốc gia duy nhất còn sống từng tại vị trong Thế chiến thứ hai (người còn lại là Đạt Lai Lạt Ma thứ 14, mặc dù cả hai đều giữ vai trò chủ yếu mang tính biểu tượng trong chính phủ của họ). Ông cũng là cựu quân chủ duy nhất trong lịch sử trở thành người đứng đầu chính phủ thông qua một cuộc bầu cử dân chủ, một trường hợp hiếm có tương tự như Norodom Sihanouk của Campuchia.

Vai trò Thủ tướng của ông đã có tác động tích cực đáng kể đến Bulgaria. Lãnh đạo của ông đã giúp phục hồi nền kinh tế đất nước sau những năm tháng khó khăn và nạn tham nhũng từ các chính phủ tiền nhiệm. Simeon đã đóng góp vào quá trình hội nhập quốc tế của Bulgaria, đặc biệt là việc quốc gia này gia nhập NATO. Mặc dù Bulgaria gia nhập Liên minh châu Âu sau khi ông rời nhiệm sở, nhưng các chính sách của ông trong nhiệm kỳ Thủ tướng đã đặt nền móng quan trọng cho quá trình này. Nhìn chung, nhiệm kỳ của ông đã mang lại sự ổn định và thúc đẩy sự phát triển dân chủ của Bulgaria, dù vẫn còn những tranh cãi xoay quanh các vấn đề tài sản hoàng gia.

5.1. Tước hiệu và Danh xưng Hoàng gia

• 16 tháng 6 năm 1937 - 28 tháng 8 năm 1943: Thân vương điện hạ, Thân vương xứ Turnovo.
• 28 tháng 8 năm 1943 - 15 tháng 9 năm 1946: Bệ hạ, Sa hoàng của người Bulgaria.
• 15 tháng 9 năm 1946 - nay: Bệ hạ, Sa hoàng Simeon II của người Bulgaria (danh xưng xưng hô theo nghi thức và sự lịch thiệp, nhưng không còn là tước hiệu chính thức theo luật pháp).
• 24 tháng 7 năm 2001 - 17 tháng 8 năm 2005: Ngài, Simeon Saxe-Coburg-Gotha (khi giữ chức Thủ tướng).

Vào ngày 1 tháng 5 năm 2015, Tòa Thượng Phụ Bulgaria đã ra thông báo rằng Simeon Saxe-Coburg-Gotha sẽ được gọi là "Sa hoàng của Bulgaria" trong tất cả các buổi lễ công cộng và riêng tư được tổ chức tại các giáo phận của Giáo hội Chính thống Bulgaria.

5.2. Vinh dự Vương tộc và Quốc gia

Simeon đã nhận được nhiều vinh dự từ Vương tộc và Nhà nước Bulgaria:

• Từ Vương tộc Sachsen-Coburg và Gotha-Koháry:
  • Hiệp sĩ và Grand Master của Huân chương Saints Cyril và Methodius.
  • Grand Master của Huân chương Hoàng gia Saint Alexander.
  • Grand Master của Huân chương Hoàng gia Dũng cảm.
  • Grand Master của Huân chương Hoàng gia Công lao Dân sự.
  • Grand Master của Huân chương Hoàng gia Quân công.
  • Người nhận Huy chương kỉ niệm tuổi trưởng thành của Sa hoàng Simeon II.
• Từ Nhà nước Bulgaria:
  • Đại Thập tự của Huân chương Stara Planina.
  • Vòng cổ của Huân chương Công lý (từ Bộ Quốc phòng Bulgaria).
  • Bằng cấp danh dự của Đơn vị Vệ binh Quốc gia Bulgaria.
  • Huy hiệu danh dự kỷ niệm của Cộng đồng Chitalishte Bulgaria.

5.3. Vinh dự Nước ngoài

Simeon đã được nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế trao tặng các danh hiệu và phần thưởng:

• Bỉ: Đại Thập tự của Huân chương Vương miện.
• Pháp: Đại Thập tự của Bắc Đẩu Bội tinh.
  • Từ Vương tộc Orléans (Pháp): Hiệp sĩ Đại Thập tự của Huân chương Saint Lazarus.
• Hy Lạp: Hiệp sĩ Đại Thập tự của Huân chương Hoàng gia Cứu Thế.
• Ý: Hiệp sĩ của Huân chương Truyền Tin Cực Thánh.
• Vatican: Hiệp sĩ Đại Thập tự của Huân chương Mộ Thánh.
• Huân chương Quân sự Tối cao Malta: Hiệp sĩ Chấp sự Đại Thập tự Danh dự và Cống hiến.
• Vương thất Hai Sicilia:
  • Hiệp sĩ của Huân chương Hoàng gia Saint Januarius.
  • Hiệp sĩ Chấp sự Đại Thập tự của Huân chương Quân sự Thánh của Thánh George thuộc Hai Sicilia Hoàng gia.
• Jordan: Đại Cordon của Huân chương Phục hưng Tối cao; Đại Cordon của Huân chương Độc lập.
• Palestine: Đại Vòng cổ của Huân chương Nhà nước Palestine.
• Bồ Đào Nha: Hiệp sĩ Đại Thập tự của Huân chương Vô nhiễm Nguyên tội của Vila Viçosa.
• Nga: Hiệp sĩ của Huân chương Hoàng gia Saint Andrew.
• Tây Ban Nha:
  • Hiệp sĩ Đại Thập tự của Huân chương Carlos III.
  • Hiệp sĩ của Huân chương Lông cừu vàng.
  • Con nuôi của Madrid (2004).
• Liên minh châu Âu: Giải thưởng Hội nhập Liên Âu.
• România: Bằng cấp danh dự của Đại học Bucharest.
• Slovakia: Bia tưởng niệm Cây Hòa bình (2023). Ông cũng là người bảo trợ cho việc trùng tu Tượng Thánh John Nepomuk tại Divina vào năm 2017.

Huy hiệu Hoàng gia Bulgaria (1943-1946)	Huy hiệu cá nhân của Simeon

Ngoài ra, Simeon còn là người bảo trợ cho Ngày Quốc khánh Bulgaria. Về mặt bảo trợ quốc tế, ông đã bảo trợ cho việc trùng tu Tượng Thánh John của Nepomuk tại Divina ở Slovakia vào năm 2017.