Klaus Iohannis

1.1. Thời thơ ấu và Giáo dục

Klaus Werner Iohannis sinh ra tại trung tâm thành phố cổ Sibiu vào ngày 13 tháng 6 năm 1959, trong một gia đình người Saxon Transylvania. Ông là con cả của ông Gustav Heinz và bà Susanne Johannis. Cha ông là một kỹ thuật viên tại một công ty nhà nước, còn mẹ ông là một y tá. Ông có một em gái tên là Krista Johannis (sinh năm 1964). Năm 1992, cả cha mẹ và em gái ông đều di cư từ Sibiu đến Würzburg, Bavaria, Đức, và nhập quốc tịch Đức theo Luật Hồi hương của Đức, giống như hầu hết những người Saxon Transylvania khác sau khi Bức màn Sắt sụp đổ. Tuy nhiên, ông đã chọn ở lại và làm việc tại Romania.

Iohannis cho biết gia đình ông đã định cư ở Transylvania (Romania ngày nay) cách đây 850 năm, cụ thể là khoảng năm 1500 tại thị trấn nhỏ Cisnădie, hạt Sibiu.

1.2. Sự nghiệp Chuyên môn

Sau khi tốt nghiệp Khoa Vật lý của Đại học Babeș-Bolyai (UBB) tại Cluj-Napoca vào năm 1983, Iohannis làm giáo viên vật lý trung học tại nhiều trường học và cao đẳng khác nhau ở Sibiu, bao gồm Trường Quốc gia Samuel von Brukenthal, trường học nói tiếng Đức lâu đời nhất ở Romania, từ năm 1989 đến 1997. Từ năm 1997 đến 1999, ông là Phó Tổng Thanh tra Trường học của hạt Sibiu, và từ năm 1999 cho đến khi được bầu làm thị trưởng vào năm 2000, ông là Tổng Thanh tra Trường học, người đứng đầu các trường công lập trong hạt.

2.1. Thị trưởng Sibiu

Vào năm 2000, FDGR/DFDR tại Sibiu đã quyết định ủng hộ ông làm ứng cử viên thị trưởng. Ban đầu, lãnh đạo FDGR/DFDR chỉ muốn ông đại diện cho diễn đàn thông qua một ứng cử viên địa phương và đạt được một mức độ hiển thị chính trị nhất định vào thời điểm đó, nhưng họ đã bất ngờ trước chiến thắng sau đó của ông.

Mặc dù cộng đồng thiểu số người Đức (cụ thể là người Saxon Transylvania) ở Sibiu đã giảm xuống chỉ còn 1,6%, Iohannis đã được bầu với 69,18% số phiếu và đã ba lần tái đắc cử liên tiếp với một trong những số phiếu bầu lớn nhất cả nước: 88,69% vào năm 2004, 83,26% vào năm 2008, và 77.89% vào năm 2012. Do đó, ông trở thành thị trưởng người Đức thứ ba của một thành phố Romania kể từ Albert Dörr (người cũng từng phục vụ tại Sibiu từ 1906/07 đến 1918) và Hans Jung (người từng phục vụ ngắn ngủi vào năm 1941 tại Timișoara). Thị trưởng người Đức đầu tiên được bầu là Otto Helmut Mayerhoffer, người từng phục vụ tại thị trấn Roman, hạt Neamț, từ năm 1992 đến 1996.

Trong suốt nhiệm kỳ thị trưởng, ông đã nỗ lực khôi phục cơ sở hạ tầng của thành phố và thắt chặt quản lý hành chính địa phương. Iohannis cũng được ghi nhận rộng rãi là người đã biến quê hương mình thành một trong những điểm du lịch nổi tiếng nhất Romania nhờ việc cải tạo rộng rãi khu phố cổ. Trong nhiệm kỳ đầu tiên, Iohannis đã hợp tác với một hội đồng thành phố được thành lập bởi PDSR/PSD, FDGR/DFDR, PD, CDR và PRM. Từ năm 2004, trong nhiệm kỳ thứ hai và thứ ba, đảng của ông, FDGR/DFDR, đã chiếm đa số. Từ năm 2008 đến 2012, FDGR/DFDR có 14 trên 23 ủy viên hội đồng, PDL có 4, PSD có 3, và PNL chỉ có 2.

Iohannis đã thiết lập các mối liên hệ với các quan chức và nhà đầu tư nước ngoài. Sibiu được tuyên bố là Thủ đô Văn hóa Châu Âu năm 2007, cùng với Thành phố Luxembourg. Luxembourg đã chọn chia sẻ danh hiệu này với Sibiu do nhiều người Saxon Transylvania đã di cư vào thế kỷ 12 đến Transylvania từ khu vực Luxembourg ngày nay. Sibiu, được xây dựng chủ yếu bởi người Saxon Transylvania từ thời Trung cổ, trong nhiều thế kỷ là trung tâm văn hóa của nhóm dân tộc Đức ở Transylvania, và là một thị trấn chủ yếu nói tiếng Đức cho đến giữa thế kỷ 20. Sau đó, nhiều người Đức đã rời thị trấn sau Chiến tranh thế giới thứ hai, và đặc biệt là vào năm 1990, trong vòng vài tháng sau khi Bức màn Sắt sụp đổ.

Vào ngày 7 tháng 11 năm 2005, Iohannis được tổ chức Eurolink - House of Europe đề cử là "Nhân vật của năm cho một Romania Châu Âu" (Personalitatea anului pentru o Românie europeană^Romanian).

2.2. Ứng cử viên Thủ tướng

Vào ngày 14 tháng 10 năm 2009, các lãnh đạo của các nhóm nghị sĩ đối lập (gồm PNL, PSD, Liên minh Dân chủ Hungary tại Romania (UMR), PC do Dan Voiculescu lãnh đạo, và nhóm các dân tộc thiểu số nhỏ hơn) đã đề xuất Iohannis làm ứng cử viên cho chức vụ Thủ tướng Romania, sau khi chính phủ của Thủ tướng Emil Boc sụp đổ một ngày trước đó do một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm tại Quốc hội. Đến từ bên ngoài chính trường quốc gia Romania, Iohannis có hình ảnh của một chính trị gia độc lập, mặc dù đảng của ông (tức FDGR/DFDR) luôn liên minh với PNL và Iohannis đã vận động tranh cử trong các cuộc bầu cử Nghị viện Châu Âu trước đó cho PNL.

Sau đó, PNL, PSD, UDMR và nhóm dân tộc thiểu số nhỏ trong Quốc hội đã trình Iohannis làm ứng cử viên chung của họ cho chức Thủ tướng của một chính phủ lâm thời. Vào ngày 14 tháng 10, Iohannis xác nhận chấp nhận ứng cử của mình. Tuy nhiên, vào ngày 15 tháng 10, Tổng thống Traian Băsescu đã đề cử Lucian Croitoru, một nhà kinh tế hàng đầu của Romania, làm Thủ tướng và giao cho ông này nhiệm vụ thành lập chính phủ tiếp theo của đất nước.

Sau vòng đàm phán thứ hai, một ngày trước khi Croitoru được đề cử, Băsescu lưu ý: "Một số đảng đã đề xuất Klaus Iohannis. Tôi muốn các bạn biết rằng tôi không bác bỏ khả năng ông ấy trở thành Thủ tướng, trong khi các lựa chọn của tôi sẽ thiên về các giải pháp [chính phủ đoàn kết quốc gia] khác. Nhưng tôi đã bác bỏ đề xuất đó vì nó đến từ PSD hoặc một đảng khác [PNL]", ám chỉ ràng buộc pháp lý bị cáo buộc là chỉ xem xét đề xuất được trình bởi phe nghị viện lớn nhất, vào thời điểm đó là PDL, một ràng buộc bị các đảng khác tranh cãi, cùng với việc khẳng định rằng trong bối cảnh khủng hoảng tài chính và kinh tế lúc đó, một Thủ tướng cần có kinh nghiệm trong lĩnh vực đó. Phe đối lập đã chỉ trích Tổng thống vì không chỉ định Iohannis. Lãnh đạo Dân chủ Xã hội Mircea Geoană cáo buộc Băsescu đang cố gắng gây ảnh hưởng đến cuộc bầu cử tổng thống sắp tới bằng cách để một chính phủ thân cận tổ chức chúng. Crin Antonescu, lãnh đạo PNL, thề rằng đảng của ông sẽ cản trở các đề cử khác ngoài Iohannis. Sau khi Croitoru được đề cử, Antonescu, một ứng cử viên trong cuộc bầu cử tổng thống, tuyên bố rằng ông sẽ đề cử Iohannis làm thủ tướng nếu được bầu làm tổng thống. Ba ngày sau, vào ngày 18 tháng 10, Geoană gợi ý rằng Antonescu đang cố gắng sử dụng Iohannis như một "đại lý bầu cử" cho chiến dịch tranh cử tổng thống của Antonescu. Đáp lại, Antonescu nói với báo chí rằng Iohannis "không phải là loại người sẽ để mình bị lợi dụng". Vào ngày 21 tháng 10, Quốc hội đã thông qua với 252 phiếu thuận (PSD, PNL, UDMR và các nhóm thiểu số) và 2 phiếu chống một tuyên bố yêu cầu Tổng thống đề cử Iohannis làm Thủ tướng.

2.3. Hoạt động trong Đảng Tự do Quốc gia (PNL)

Vào ngày 20 tháng 2 năm 2013, Klaus Iohannis gia nhập PNL, công bố điều này trong một cuộc họp báo với Crin Antonescu. Tại một đại hội bất thường của PNL, ông được bầu làm Phó Chủ tịch thứ nhất của Đảng. Trong cuộc họp ngày 28 tháng 6 năm 2014, ông được bầu làm Chủ tịch PNL với 95% số phiếu.

2.4. Ứng cử viên Tổng thống và Đắc cử

Năm 2009, Iohannis đã tuyên bố rằng ông có thể sẽ tranh cử chức vụ Tổng thống Romania, mặc dù không phải vào năm đó. Ngoài ra, cựu Thủ tướng Călin Popescu-Tăriceanu cũng tuyên bố vào ngày 27 tháng 10 năm 2009 và một lần nữa vào ngày 23 tháng 4 năm 2010 rằng ông muốn thấy Iohannis trở thành Thủ tướng hoặc Tổng thống Romania trong tương lai.

PNL và PDL đã bắt đầu các thủ tục vào mùa hè năm 2014 để củng cố cánh hữu chính trị. Hai đảng này cuối cùng sẽ hợp nhất dưới tên PNL, nhưng đã tham gia bầu cử trong một liên minh: Liên minh Tự do Thiên chúa giáo (Alianța Creștin-Liberală^Romanian). Vào ngày 11 tháng 8, liên minh đã chọn Iohannis làm ứng cử viên cho cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11 và ông đã được đăng ký làm ứng cử viên tổng thống chính thức. Trong một cuộc phỏng vấn vào cuối tháng 8 năm 2014, Iohannis tự mô tả mình là một "politruk" (chính ủy) đang tranh cử tổng thống Romania. Ông đã nhận được 30,37% số phiếu trong vòng đầu tiên, đứng thứ hai và do đó đủ điều kiện vào vòng hai. Trong vòng hai vào ngày 16 tháng 11, ông được bầu làm Tổng thống Romania với 54,43% số phiếu hợp lệ.

Iohannis tái đắc cử tổng thống trong cuộc bầu cử năm 2019. Trong vòng đầu tiên vào ngày 10 tháng 11 năm 2019, ông giành được 37,82% số phiếu, đứng thứ nhất. Trong vòng hai vào ngày 24 tháng 11 năm 2019, ông đối đầu với cựu Thủ tướng Viorica Dăncilă và giành chiến thắng áp đảo với 66,09% số phiếu, đảm bảo nhiệm kỳ thứ hai của mình.

3.1. Chính sách và Quản trị Chính

Chiến dịch tranh cử tổng thống của Iohannis tập trung vào cuộc chiến chống tham nhũng và cải thiện hệ thống tư pháp. Ông là người ủng hộ mạnh mẽ một chính sách đối ngoại thân phương Tây. Ngay khi nhậm chức, Iohannis đã đình chỉ tư cách thành viên trong PNL; Hiến pháp Romania không cho phép tổng thống là thành viên chính thức của một đảng chính trị trong nhiệm kỳ của mình.

Một dự luật gây tranh cãi do Nicolae Păun, lãnh đạo Đảng Roma, đề xuất về việc ân xá một số tội nhẹ và tha bổng một số hình phạt đã bị Viện Dân biểu bác bỏ theo sáng kiến của Klaus Iohannis và đảng mà ông lãnh đạo, sau khi PNL yêu cầu Ủy ban Tư pháp 17 lần bác bỏ dự luật.

Sự hợp tác với Thủ tướng xã hội chủ nghĩa Victor Ponta ban đầu được cả hai bên ca ngợi, nhưng sau đó đã xấu đi khi Thủ tướng thực hiện các chuyến thăm nước ngoài mà không thông báo cho Tổng thống, đặc biệt là khi Victor Ponta bị truy tố hình sự với 22 cáo buộc tham nhũng, khiến Iohannis yêu cầu ông này từ chức khỏi vị trí đứng đầu Chính phủ. Mối quan hệ với Nghị viện Romania cũng diễn ra tương tự. Iohannis chỉ trích Quốc hội vì đã bảo vệ các nghị sĩ bằng cách bác bỏ yêu cầu của Cục Chống Tham nhũng Quốc gia về việc dỡ bỏ miễn trừ chủ quyền của họ, như trường hợp của thượng nghị sĩ PSD Dan Șova hoặc Thủ tướng Victor Ponta. Đối với hệ thống tư pháp, Klaus Iohannis kêu gọi một cuộc chiến chống tham nhũng bền vững. Tương tự, Iohannis bày tỏ sự không hài lòng với các nỗ lực sửa đổi Bộ luật Hình sự.

Vào tháng 2 năm 2016, Cơ quan Quản lý Thuế Quốc gia (ANAF) đã gửi thông báo yêu cầu sơ tán trụ sở của hai đài truyền hình thuộc sở hữu của Dan Voiculescu, người bị kết án 10 năm tù vào tháng 8 năm 2014 trong một vụ án tham nhũng gây thiệt hại 60.00 M EUR. Trong bối cảnh này, Klaus Iohannis tuyên bố rằng cách tiếp cận của ANAF trong trường hợp Antena TV Group là "vội vàng", "không phù hợp" và rằng "tự do ngôn luận trên truyền thông không thể bị đàn áp vì những lý do hành chính tầm thường". Lập trường của ông đã vấp phải làn sóng chỉ trích từ những người ủng hộ và các nhân vật công chúng.

Với tư cách Tổng thống, Iohannis đã tạo thói quen tổ chức các cuộc tham vấn với các đảng nghị viện. Vòng tham vấn đầu tiên, vào ngày 12 tháng 1 năm 2015, tìm kiếm một thỏa thuận chính trị giữa tất cả các đảng nhằm đảm bảo, đến năm 2017, một ngưỡng tối thiểu 2% GDP cho Bộ Quốc phòng. Vòng tham vấn thứ hai tập trung vào các ưu tiên lập pháp của phiên họp nghị viện: bỏ phiếu cho người Romania xa xứ, tài trợ các chiến dịch và đảng phái bầu cử, và dỡ bỏ miễn trừ nghị viện. Bởi vì Quốc hội đã không thực hiện các cam kết vào ngày 28 tháng 1, Iohannis đã tổ chức một loạt các cuộc tham vấn khác về tình trạng luật bầu cử và về việc bác bỏ yêu cầu của Bộ Tư pháp về việc phê chuẩn việc bắt giữ hoặc truy tố các nghị sĩ. Các cuộc họp khác giữa tổng thống và các đảng tập trung vào gói luật "Anh cả" và chiến lược quốc phòng quốc gia.

Nhiệm kỳ thứ hai của Iohannis được đánh dấu bằng sự suy thoái dân chủ cũng như sự dịch chuyển nhẹ sang chế độ phi tự do và phong cách quản lý độc đoán hơn, đặc biệt sau khủng hoảng chính trị năm 2021 và sự hình thành Liên minh Quốc gia vì Romania (CNR). Ông phải đối mặt với các cáo buộc đàn áp tự do ngôn luận và tự do báo chí. Hơn nữa, tỷ lệ ủng hộ của ông giảm dần từ tháng 4 năm 2021 trở đi khi cử tri ngày càng không hài lòng với hành vi chính trị của ông, ủng hộ PSD và từ chối các đồng minh chính trị cũ của ông. Một cuộc khảo sát từ tháng 6 năm 2023 cho thấy hơn 90% người Romania không tin tưởng Iohannis, với chỉ 8% có ý kiến tích cực về ông. Năm 2023, Chỉ số Dân chủ của The Economist xếp Romania cuối cùng trong Liên minh Châu Âu (EU) về dân chủ, thậm chí còn đứng sau Hungary của Viktor Orbán và Botswana. Iohannis đã mỉa mai về việc Romania xếp sau Botswana trong một cuộc phỏng vấn tranh cử tổng thống năm 2014 và nhấn mạnh sự cần thiết phải "củng cố dân chủ".

Tổng thống Iohannis được coi là người chịu trách nhiệm chính cho khủng hoảng chính trị năm 2021, với 35% số người được hỏi trong một cuộc thăm dò ý kiến của CURS vào tháng 11 năm 2021 gọi ông là thủ phạm chính của cuộc khủng hoảng. Các nhà phê bình đổ lỗi cho ông vì đã loại trừ Liên minh Cứu Romania (USR) khỏi chính phủ vào cuối năm 2021, từ đó cho phép PSD trở lại nắm quyền, như đã xảy ra vào ngày 25 tháng 11 năm 2021, khi Liên minh Quốc gia vì Romania được thành lập và Nội các Ciucă tuyên thệ nhậm chức. Hai tháng sau, Iohannis ca ngợi liên minh mới, tuyên bố rằng "tầng lớp chính trị Romania đã thể hiện sự trưởng thành dân chủ". Iohannis bị chỉ trích vì trước đó ông đã chỉ trích PSD trong liên minh PSD-ALDE từ năm 2017-2019. Trong cuộc bầu cử lập pháp năm 2020, ông kêu gọi cử tri đi bỏ phiếu, hứa sẽ loại bỏ PSD. Một số nhân vật công chúng ở Romania, những người trước đây đã bày tỏ sự ủng hộ Iohannis, đã phàn nàn về tiêu chuẩn kép và thiếu quản lý đúng đắn của ông. Những nhà phê bình này bao gồm Vladimir Tismăneanu, Tudor Chirilă, Radu Paraschivescu, Mircea Cărtărescu, Andrei Oișteanu, Ada Solomon, Marius Manole, Cristian Tudor Popescu và Gabriel Liiceanu. Sự cai trị của liên minh được mô tả là độc đoán, phi tự do, tham nhũng và hủ bại.

Mặc dù trên danh nghĩa, Tổng thống Romania không liên kết với bất kỳ đảng chính trị nào, Iohannis vẫn được coi là lãnh đạo trên thực tế của PNL.

Vào ngày 12 tháng 6 năm 2023, theo nghị định thư của CNR, Nicolae Ciucă đã từ chức. Ngày hôm sau, Tổng thống Iohannis đã chỉ định Marcel Ciolacu làm thủ tướng tiếp theo. Ciucă trở thành Chủ tịch Thượng viện Romania vào ngày 13 tháng 6 năm 2023. UDMR cũng rút khỏi liên minh, sau khi PNL quyết định nắm giữ Bộ Phát triển, Công trình Công cộng và Hành chính, vốn do UDMR nắm giữ trong Nội các Ciucă. Vào ngày 15 tháng 6 năm 2023, Nghị viện Romania đã bỏ phiếu thông qua Nội các Ciolacu. Iohannis một lần nữa ca ngợi liên minh PSD-PNL, nói rằng mô hình mới này được thực hiện trong chính trị Romania, chính phủ luân phiên, "đã hoạt động rất tốt cho đến nay". Ông cũng tuyên bố rằng "việc hôm nay chúng ta ở đây để chính thức hóa việc luân phiên thủ tướng cho thấy một mức độ nghiêm túc mới của liên minh". Trong giai đoạn cuối nhiệm kỳ tổng thống của Iohannis, đặc biệt dưới thời thủ tướng của Ciucă, tự do báo chí ở Romania đã suy giảm, theo Chỉ số Tự do Báo chí Thế giới (từ 75,09 vào năm 2021 xuống 69,04 vào năm 2023). Dưới thời thủ tướng của Ciucă, Romania đã trải qua sự suy thoái dân chủ, với The Economist xếp nước này cuối cùng trong Liên minh Châu Âu về dân chủ, thậm chí còn sau Hungary của Viktor Orbán.

Vào ngày 12 tháng 3 năm 2024, Iohannis tuyên bố ứng cử vào vị trí Tổng thư ký NATO, hứa hẹn một "sự đổi mới quan điểm" cho liên minh và viện dẫn "sự hiểu biết sâu sắc" của Romania về tình hình do Nga xâm lược Ukraine tạo ra. Ông dự kiến sẽ cạnh tranh với Thủ tướng Hà Lan sắp mãn nhiệm Mark Rutte. Iohannis đã rút lại ứng cử của mình vào ngày 20 tháng 6 năm 2024.

Sau khi cuộc bầu cử tổng thống Romania năm 2024 bị hủy bỏ vào tháng 12, Iohannis được Tòa án Hiến pháp Romania cho phép tiếp tục giữ chức tổng thống cho đến khi người kế nhiệm có thể được bầu. Tuy nhiên, vào ngày 10 tháng 2 năm 2025, Iohannis tuyên bố từ chức Tổng thống Romania để "không tạo ra một Romania bị chia rẽ". Điều này diễn ra sau một kiến nghị được các nghị sĩ đối lập đệ trình kêu gọi đình chỉ Iohannis, với việc ông từ chức có hiệu lực vào ngày 12 tháng 2 năm 2025. Ông được kế nhiệm bởi chủ tịch Thượng viện Ilie Bolojan, người sẽ giữ chức quyền tổng thống cho đến cuộc bầu cử tổng thống Romania năm 2025.

3.2. Quan hệ Quốc tế và Ngoại giao

3.2.3. Quan hệ với các Nước Láng giềng và Đối tác Chính

Về việc thống nhất Cộng hòa Moldova với Romania, một vấn đề được thảo luận nhiều trong chiến dịch tranh cử, Iohannis tuyên bố rằng "đó là điều mà chỉ Bucharest mới có thể đề nghị và chỉ Chișinău mới có thể chấp nhận", và mối quan hệ đặc biệt này "phải được chúng ta [nhà nước Romania] vun đắp và tăng cường".

Vào ngày 4 tháng 11 năm 2015, Iohannis và Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda đã thành lập Định dạng Bucharest Chín (B9) trong một cuộc họp tại Bucharest. Việc Nga sáp nhập Crimea của Ukraine và sự can thiệp của Nga ở phía đông Ukraine là lý do chính cho việc thành lập tổ chức này. B9 có chín thành viên: Bulgaria, Cộng hòa Séc, Estonia, Hungary, Latvia, Litva, Ba Lan, Romania và Slovakia.

Vào tháng 3 năm 2018, Klaus Iohannis đã có cuộc gặp làm việc với Thủ tướng Đức Angela Merkel. Các cuộc gặp gỡ cấp cao khác cũng diễn ra, như với Chủ tịch Hội đồng Châu Âu Donald Tusk tại Hội nghị Thượng đỉnh EPP ở Sibiu vào tháng 5 năm 2019.

Trong bối cảnh chiến tranh ở Ukraine, Iohannis đã thăm Kyiv vào tháng 6 năm 2022 và gặp Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy, cùng với các lãnh đạo Pháp, Đức và Ý. Ông cũng đã thực hiện chuyến thăm chính thức Azerbaijan vào tháng 2 năm 2023, gặp Tổng thống Ilham Aliyev để tăng cường quan hệ song phương.

Iohannis tiếp tục củng cố quan hệ với Hoa Kỳ, bao gồm cuộc gặp với Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden vào tháng 5 năm 2024, nhấn mạnh tầm quan trọng của quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước.

3.3. Các Vấn đề Xã hội và Quyền của Nhóm Thiểu số

3.4. Chỉ trích và Tranh cãi

Nhiệm kỳ thứ hai của Iohannis được đánh dấu bằng sự suy thoái dân chủ cũng như sự dịch chuyển nhẹ sang chế độ phi tự do và phong cách quản lý độc đoán hơn, đặc biệt sau khủng hoảng chính trị năm 2021 và sự hình thành Liên minh Quốc gia vì Romania (CNR). Ông phải đối mặt với các cáo buộc đàn áp tự do ngôn luận và tự do báo chí. Hơn nữa, tỷ lệ ủng hộ của ông giảm dần từ tháng 4 năm 2021 trở đi khi cử tri ngày càng không hài lòng với hành vi chính trị của ông, ủng hộ PSD và từ chối các đồng minh chính trị cũ của ông. Một cuộc khảo sát từ tháng 6 năm 2023 cho thấy hơn 90% người Romania không tin tưởng Iohannis, với chỉ 8% có ý kiến tích cực về ông. Năm 2023, Chỉ số Dân chủ của The Economist xếp Romania cuối cùng trong Liên minh Châu Âu (EU) về dân chủ, thậm chí còn đứng sau Hungary của Viktor Orbán và Botswana.

Tổng thống Iohannis được coi là người chịu trách nhiệm chính cho khủng hoảng chính trị năm 2021, với 35% số người được hỏi trong một cuộc thăm dò ý kiến của CURS vào tháng 11 năm 2021 gọi ông là thủ phạm chính của cuộc khủng hoảng. Các nhà phê bình đổ lỗi cho ông vì đã loại trừ Liên minh Cứu Romania (USR) khỏi chính phủ vào cuối năm 2021, từ đó cho phép PSD trở lại nắm quyền, như đã xảy ra vào ngày 25 tháng 11 năm 2021, khi Liên minh Quốc gia vì Romania được thành lập và Nội các Ciucă tuyên thệ nhậm chức. Hai tháng sau, Iohannis ca ngợi liên minh mới, tuyên bố rằng "tầng lớp chính trị Romania đã thể hiện sự trưởng thành dân chủ". Iohannis bị chỉ trích vì trước đó ông đã chỉ trích PSD trong liên minh PSD-ALDE từ năm 2017-2019. Trong cuộc bầu cử lập pháp năm 2020, ông kêu gọi cử tri đi bỏ phiếu, hứa sẽ loại bỏ PSD. Một số nhân vật công chúng ở Romania, những người trước đây đã bày tỏ sự ủng hộ Iohannis, đã phàn nàn về tiêu chuẩn kép và thiếu quản lý đúng đắn của ông. Những nhà phê bình này bao gồm Vladimir Tismăneanu, Tudor Chirilă, Radu Paraschivescu, Mircea Cărtărescu, Andrei Oișteanu, Ada Solomon, Marius Manole, Cristian Tudor Popescu và Gabriel Liiceanu. Sự cai trị của liên minh được mô tả là độc đoán, phi tự do, tham nhũng và hủ bại.

Vào tháng 12 năm 2014, Iohannis đã bị chỉ trích vì trao Huân chương Ngôi sao Romania cho Octav Bjoza, chủ tịch Hiệp hội Cựu Tù nhân Chính trị Romania (Asociația Foștilor Deținuți Politici din România). Bjoza đã nhiều lần bày tỏ sự đồng cảm với Vệ binh Sắt phát xít và phong trào Lê dương trong những năm 1930 và 1940. Bjoza đã phản ứng với những lời chỉ trích từ Trung tâm Giám sát và Chống Chủ nghĩa Bài Do Thái (MCA România) bằng cách tuyên bố: "Thật vô lý! Tôi không phải là người bài Do Thái trong quá khứ, hiện tại hay tương lai. Trong tù, tôi hiểu rằng người ta không nên nhìn con người theo dân tộc, tôn giáo hay niềm tin chính trị. Tôi chỉ là một chiến sĩ chống cộng sản ở đó. Tôi không phân biệt họ là người Lê dương, ủng hộ Đảng Nông dân Dân chủ Thiên chúa giáo Quốc gia, ủng hộ Alexandru C. Cuza, hay thậm chí là người có chính kiến."

Sau khi cuộc bầu cử tổng thống Romania năm 2024 bị hủy bỏ vào tháng 12, Iohannis được Tòa án Hiến pháp Romania cho phép tiếp tục giữ chức tổng thống cho đến khi người kế nhiệm có thể được bầu. Tuy nhiên, vào ngày 10 tháng 2 năm 2025, Iohannis tuyên bố từ chức Tổng thống Romania để "không tạo ra một Romania bị chia rẽ". Điều này diễn ra sau một kiến nghị được các nghị sĩ đối lập đệ trình kêu gọi đình chỉ Iohannis, với việc ông từ chức có hiệu lực vào ngày 12 tháng 2 năm 2025. Quyết định hủy bỏ cuộc bầu cử và việc ông từ chức đã gây ra tranh cãi lớn, với nhiều ý kiến cho rằng hành động của ông là phi dân chủ và thụ động trong việc điều hành đất nước, đặc biệt sau khi ông đưa ra cáo buộc về sự can thiệp của Nga vào cuộc bầu cử mà không có bằng chứng rõ ràng.

4.1. Thống nhất Moldova và Romania

Về việc thống nhất Moldova và Romania, Klaus Iohannis tuyên bố trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2014 rằng việc thống nhất là điều mà chỉ Bucharest mới có thể cung cấp và chỉ Chișinău mới có thể chấp nhận. "Nếu công dân Moldova muốn thống nhất với Romania, thì không ai có thể ngăn cản họ", Klaus Iohannis tuyên bố. Sau cuộc bầu cử, lập trường của ông đã dịu đi, nhấn mạnh rằng, hiện tại, Romania nên hỗ trợ Moldova củng cố con đường thân Châu Âu của mình. Tổng thống Klaus Iohannis nói rằng một sự thống nhất có thể có giữa Romania và Moldova có thể được thảo luận khi mọi việc diễn ra tốt đẹp và ổn định ở cả hai nước.

4.2. Quyền Tự trị của Người Székely

Klaus Iohannis đã cảnh báo chống lại việc phân quyền và thành lập các khu vực dựa trên nguồn gốc dân tộc của cư dân. Ông lập luận rằng cần có sự hợp tác nhiều hơn và tốt hơn giữa người Romania và người Hungary "như là giải pháp duy nhất cho chúng ta" thay vào đó, đồng thời nhấn mạnh các cải cách hành chính địa phương và phát triển khu vực.

4.3. Quyền của Thiểu số Romania tại Ukraine

Iohannis đã chỉ trích luật giáo dục năm 2017 của Ukraine, luật này quy định tiếng Ukraina là ngôn ngữ giảng dạy duy nhất trong các trường công lập. Ông cho rằng luật này "sẽ hạn chế đáng kể quyền tiếp cận giáo dục bằng tiếng mẹ đẻ của các nhóm thiểu số. Chúng tôi vô cùng bị tổn thương bởi điều này. Chúng tôi có nhiều Người Romania ở Ukraine."

4.4. Chống Tham nhũng

Tổng thống Klaus Iohannis là người ủng hộ cuộc chiến chống tham nhũng ở Romania. Kể từ khi lên nắm quyền vào tháng 11 năm 2014, ông đã gửi nhiều thông điệp ủng hộ các công tố viên điều tra các vụ án nhạy cảm chống lại các chính trị gia bị buộc tội tham nhũng. Một trong những lập trường quan trọng của ông là vào ngày 25 tháng 2 năm 2016 tại cuộc họp thường niên của Cục Chống Tham nhũng Quốc gia: "Từ năm này sang năm khác, công việc của Cục Chống Tham nhũng Quốc gia đã trở nên hiệu quả hơn về số lượng vụ án được điều tra và độ phức tạp, cũng như các quyết định cuối cùng về tịch thu và thu hồi tài sản từ tội phạm. Các bạn là một mô hình thể chế chức năng và đã tạo ra một tiêu chuẩn hiệu suất. Thông qua công việc và thành tựu, các bạn đã giành được sự đánh giá cao của công dân Romania, những người muốn sống trong một xã hội công bằng, trong một đất nước không có tham nhũng, nơi các thể chế, những người được bầu để đại diện cho họ và những người thực hiện các chức năng công cộng thực sự phục vụ người dân. Những kết quả mà các bạn đạt được trong cuộc chiến chống tham nhũng, được đánh giá cao cả bên ngoài biên giới Romania, là một sự đảm bảo rằng quá trình củng cố dân chủ và pháp quyền ở Romania đang đi đúng hướng. Tôi tin rằng chúng ta sẽ ngày càng mạnh mẽ hơn trong việc áp dụng nguyên tắc hiến pháp rằng không ai đứng trên luật pháp và để phù hợp với thực tiễn đã được thiết lập của chúng ta ở các quốc gia có nền dân chủ đặt công dân làm trung tâm của mọi chính sách", Klaus Iohannis tuyên bố.

Ông đã bác bỏ các yêu cầu đình chỉ người đứng đầu Cục Chống Tham nhũng Quốc gia (DNA) của Romania, Laura Codruța Kövesi.

4.5. Quyền LGBT

Về quyền LGBT và công nhận kết hợp đồng giới ở Romania, Iohannis đã không nêu rõ quan điểm của mình, nhưng ông sẵn lòng mở ra vấn đề để thảo luận. Ông nhấn mạnh rằng "xã hội Romania chưa sẵn sàng cho một câu trả lời dứt khoát" nhưng "chúng ta phải chấp nhận rằng bất kỳ nhóm thiểu số nào cũng có quyền và một đa số mạnh mẽ khi họ bảo vệ nhóm thiểu số."

Ông kêu gọi chấp nhận sự khác biệt và đa dạng: "không ai nên bị đàn áp vì họ thuộc một nhóm khác hoặc họ khác biệt". Liên quan đến sáng kiến sửa đổi Điều 48 của Hiến pháp (cấm hôn nhân đồng giới) do Liên minh vì Gia đình (Coaliția pentru Familie^Romanian) khởi xướng, Iohannis đã nhắc lại các khái niệm về khoan dung và chấp nhận lẫn nhau. Ông phát biểu: "Thật sai lầm khi tuân theo hoặc đi theo con đường của chủ nghĩa cuồng tín tôn giáo và các yêu cầu tối hậu thư. Tôi không tin vào chúng và không ủng hộ chúng. Tôi tin vào sự khoan dung, tin tưởng và cởi mở với người khác." Do đó, Iohannis là quan chức hàng đầu đầu tiên trong nước mở ra cuộc thảo luận về hôn nhân đồng giới.

4.6. Di cư

Iohannis đã nói rằng di cư "phải được kiểm soát" và "nó ảnh hưởng đến thói quen của người Romania" và đã ủng hộ việc củng cố biên giới bên ngoài Châu Âu. Iohannis đã chấp nhận hạn ngạch di cư do EU đặt ra cho đất nước của ông, nhưng nói rằng ông vẫn phản đối việc Ủy ban Châu Âu đặt ra các hạn ngạch bắt buộc.

6.1. Giải thưởng Quốc tế và Trong nước

• 2023 - Đức Giải thưởng Công dân Đức, do Quỹ Công dân Bad Harzburg trao tặng.
• 2023 - Đức Giải thưởng Nhân quyền Franz Werfel, do Trung tâm Chống Trục xuất tại Bonn, Cộng hòa Liên bang Đức trao tặng.
• 2020 - Đức Giải thưởng Charles IV Châu Âu của Hiệp hội Quê hương người Đức Sudeten, Cộng hòa Liên bang Đức.
• 2020/2021 - Đức Giải Karl Đại đế, do Thành phố Aachen, Cộng hòa Liên bang Đức trao tặng.
• 2020 - Đức Giải thưởng Hoàng đế Otto, do Thành phố Magdeburg, Cộng hòa Liên bang Đức trao tặng.
• 2020 - Liên minh Châu Âu Giải thưởng Châu Âu Coudenhove-Kalergi, Hiệp hội Châu Âu Coudenhove-Kalergi.
• 2019 - Romania Huy chương Danh dự (Goldene Ehrennadel), Diễn đàn Dân chủ Người Đức tại Romania, Sibiu.
• 2018 - Đức Giải thưởng Franz Josef Strauss, Quỹ Hanns Seidel, Munich, Cộng hòa Liên bang Đức.
• 2017 - Hoa Kỳ Giải thưởng Ánh sáng cho các Quốc gia, Ủy ban Do Thái Hoa Kỳ, Washington, D.C., Hoa Kỳ.
• 2017 - Đức Huân chương Vũ hội Opera Semper Dresden Thánh George, Cộng hòa Liên bang Đức.
• 2016 - Đức Giải thưởng Hermann Ehlers, Quỹ Hermann Ehlers, Kiel, Cộng hòa Liên bang Đức.
• 2016 - Hà Lan Huy hiệu Martin Buber, Quỹ EURIADE, Kerkrade, Vương quốc Hà Lan.
• 2010 - Romania Huy chương Danh dự Người bạn của Cộng đồng Do Thái tại Romania, Sibiu, Romania.
• 2010 - Đức Huy hiệu Danh dự của Hiệp hội Người Romania Sống ở Nước ngoài.

6.2. Danh dự Nhà nước

• 2023 - Bồ Đào Nha Đại Huân chương Tự do của Cộng hòa Bồ Đào Nha.
• 2022 - Litva Đại Thập tự Huân chương Công trạng Litva.
• 2022 - Latvia Huân chương Ba Ngôi sao - Đại Thập tự Chỉ huy (hạng 1) - Cộng hòa Latvia.
• 2022 - Palestine Đại Huân chương Nhà nước Palestine.
• 2021 - Estonia Huân chương Thập tự Terra Mariana của Cộng hòa Estonia.
• 2019 - Romania Biểu tượng Danh dự Quân đội Romania.
• 2017 - Croatia Đại Huân chương Vua Tomislav với Dải và Đại Ngôi sao của Cộng hòa Croatia.
• 2016 - Slovakia Huân chương (Hạng nhất) Thập tự Đôi Trắng của Cộng hòa Slovakia.
• 2016 - Pháp Đại Thập tự Bắc Đẩu Bội tinh của Cộng hòa Pháp.
• 2016 - Ba Lan Huân chương Đại bàng Trắng của Cộng hòa Ba Lan.
• 2016 - Đức Đại Thập tự (Hạng đặc biệt) Huân chương Công trạng của Cộng hòa Liên bang Đức.
• 2016 - Bulgaria Huân chương Stara Planina với Dải của Cộng hòa Bulgaria.
• 2016 - Ý Hiệp sĩ Đại Thập tự Huân chương Công trạng Cộng hòa Ý.
• 2016 - Luxembourg Huân chương Sư tử Vàng của Nhà Nassau, Đại Công quốc Luxembourg.
• 2016 - Litva Huân chương (Hạng nhất) Vytautas Đại đế, Cộng hòa Litva.
• 2016 - Huân chương Mộ Thánh của Tòa Thượng phụ Thành phố Thánh Jerusalem và toàn Palestine và Israel.
• 2016 - Moldova Huân chương Cộng hòa Moldova.
• 2015 - Bồ Đào Nha Đại Huân chương Infante D. Henrique của Cộng hòa Bồ Đào Nha.
• 2014 - Đức Sĩ quan Huân chương Công trạng của Cộng hòa Liên bang Đức.
• 2011 - Romania Hiệp sĩ Huân chương Quốc gia Công trạng Romania.
• 2009 - Bỉ Sĩ quan Huân chương Vương miện của Vương quốc Bỉ.
• 2009 - Áo Đại Thập tự Huân chương Công trạng, Cộng hòa Áo.
• 2009 - Luxembourg Sĩ quan Huân chương Công trạng của Đại Công quốc Luxembourg.
• 2008 - Ý Chỉ huy Huân chương Ngôi sao Đoàn kết Ý của Cộng hòa Ý.
• 2007 - Romania Hiệp sĩ Huân chương Ngôi sao Romania.
• 2006 - Đức Thập tự Huân chương Công trạng của Cộng hòa Liên bang Đức.

8.1. Bầu cử Địa phương (Thị trưởng Sibiu)

8.2. Bầu cử Tổng thống