Djibouti

3.1. Thời tiền sử

Vùng Bab-el-Mandeb thường được coi là một điểm giao cắt chính cho những người hominin sơ khai theo một tuyến đường ven biển phía nam từ Đông Phi đến Nam Á và Đông Nam Á.

Khu vực Djibouti đã có người ở từ thời đại đồ đá mới. Theo các nhà ngôn ngữ học, những người nói ngôn ngữ Á-Phi đầu tiên đã đến khu vực này trong thời kỳ này từ quê hương được đề xuất của ngữ hệ này ("quê hương ban đầu") ở Thung lũng sông Nin, hoặc Cận Đông. Các học giả khác cho rằng ngữ hệ Á-Phi phát triển tại chỗ ở vùng Sừng châu Phi, và những người nói ngôn ngữ này sau đó phân tán từ đó.

Những viên đá được cắt gọt có niên đại khoảng 3 triệu năm đã được thu thập tại khu vực Hồ Abbe. Tại đồng bằng Gobaad (giữa Dikhil và Hồ Abbe), hài cốt của loài voi đã tuyệt chủng Palaeoloxodon recki cũng được phát hiện, rõ ràng đã bị xẻ thịt bằng các công cụ bazan tìm thấy gần đó. Những hài cốt này có niên đại từ 1,4 triệu năm trước Công nguyên. Sau đó, các địa điểm tương tự khác được xác định có thể là công trình của Homo ergaster. Một địa điểm Acheulean (từ 800.000 đến 400.000 năm trước Công nguyên), nơi đá được cắt gọt, đã được khai quật vào những năm 1990 tại Gombourta, giữa Damerdjog và Loyada, cách Thành phố Djibouti 15 km về phía nam. Cuối cùng, tại Gobaad, một hàm của Homo erectus đã được tìm thấy, có niên đại 100.000 năm trước Công nguyên. Trên Đảo Quỷ, các công cụ có niên đại 6.000 năm đã được tìm thấy, được sử dụng để mở vỏ sò. Trong khu vực ở cuối Ghoubbet-el-Kharab (Dankalélo, không xa Đảo Quỷ), các cấu trúc đá hình tròn và các mảnh gốm vẽ cũng đã được phát hiện. Các nhà điều tra trước đó cũng đã báo cáo một mảnh hàm trên, được cho là của một dạng cổ hơn của Homo sapiens và có niên đại khoảng 250.000 năm, từ thung lũng Dagadlé Wadi.

Đồ gốm có niên đại trước giữa thiên niên kỷ thứ 2 đã được tìm thấy tại Asa Koma, một khu vực hồ nội địa trên Đồng bằng Gobaad. Đồ gốm của địa điểm này có đặc điểm là các thiết kế hình học chấm và khắc, có nét tương đồng với đồ gốm giai đoạn 1 của văn hóa Sabir từ Ma'layba ở Nam Ả Rập. Xương bò không bướu có sừng dài cũng được phát hiện tại Asa Koma, cho thấy bò nhà đã có mặt vào khoảng 3.500 năm trước. Nghệ thuật đá vẽ linh dương và hươu cao cổ cũng được tìm thấy tại Dorra và Balho. Handoga, có niên đại từ thiên niên kỷ thứ tư trước Công nguyên, đã mang lại các vi đá obsidian và đồ gốm trơn được sử dụng bởi những người chăn nuôi du mục sơ khai với gia súc thuần hóa.

Địa điểm Wakrita là một khu định cư Thời đại đồ đá mới nhỏ nằm trên một wadi trong vùng trũng kiến tạo Goba'ad ở Djibouti, Vùng sừng châu Phi. Các cuộc khai quật năm 2004 đã thu được nhiều đồ gốm phong phú cho phép chúng ta xác định một khía cạnh văn hóa Thời đại đồ đá mới của khu vực này, cũng được xác định tại địa điểm gần đó là Asa Koma. Các di cốt động vật khẳng định tầm quan trọng của việc đánh bắt cá trong các khu định cư Thời đại đồ đá mới gần Hồ Abbe, cũng như tầm quan trọng của việc chăn nuôi bò và, lần đầu tiên ở khu vực này, bằng chứng về các hoạt động chăn nuôi dê cừu. Niên đại bằng carbon phóng xạ cho thấy khu định cư này có từ đầu thiên niên kỷ thứ 2 trước Công nguyên, tương tự như Asa Koma. Hai địa điểm này đại diện cho bằng chứng cổ nhất về chăn nuôi trong khu vực, và chúng cung cấp sự hiểu biết tốt hơn về sự phát triển của các xã hội Thời đại đồ đá mới ở khu vực này.

Cho đến 4000 năm trước Công nguyên, khu vực này có khí hậu rất khác so với ngày nay và có lẽ gần với khí hậu Địa Trung Hải. Các nguồn nước rất phong phú với các hồ ở Goba'ad, hồ Assal và Abbé lớn hơn và giống như các vùng nước thực sự. Do đó, con người sống bằng cách hái lượm, đánh bắt cá và săn bắn. Khu vực này có hệ động vật rất phong phú: mèo, trâu, voi, tê giác, v.v., bằng chứng là các bức tranh hang động tại Balho. Vào thiên niên kỷ thứ 3 và thứ 2 trước Công nguyên, một số ít dân du mục định cư quanh các hồ và thực hành đánh bắt cá và chăn nuôi gia súc. Việc chôn cất một phụ nữ 18 tuổi, có niên đại từ thời kỳ này, cũng như xương của các loài động vật bị săn bắt, công cụ bằng xương và trang sức nhỏ đã được khai quật. Khoảng 1500 năm trước Công nguyên, khí hậu đã bắt đầu thay đổi, với các nguồn nước ngọt trở nên khan hiếm hơn. Các bản khắc cho thấy lạc đà một bướu (động vật của vùng khô cằn), một số trong đó được cưỡi bởi các chiến binh vũ trang. Những người định cư giờ đây đã quay trở lại cuộc sống du mục. Các tumulus bằng đá với nhiều hình dạng khác nhau và chứa các ngôi mộ có niên đại từ thời kỳ này đã được khai quật trên khắp lãnh thổ.

3.2. Thời cổ đại (Xứ Punt)

Cùng với phía bắc Ethiopia, Somaliland, Eritrea và bờ Biển Đỏ của Sudan, Djibouti được coi là địa điểm có khả năng nhất của vùng lãnh thổ mà người Ai Cập cổ đại gọi là Punt (hay Ta Netjeru, nghĩa là "Đất của Thần"). Ghi chép đầu tiên về Xứ Punt có từ thế kỷ 25 trước Công nguyên. Người Punt là một dân tộc có quan hệ mật thiết với Ai Cập cổ đại dưới thời trị vì của pharaon Sahure thuộc Vương triều thứ Năm (thế kỷ 25 TCN) và Nữ hoàng Hatshepsut thuộc Vương triều thứ Mười Tám. Theo các bức tranh tường đền thờ tại Deir el-Bahari, Xứ Punt vào thời điểm đó được cai trị bởi Vua Parahu và Nữ hoàng Ati.

Chuyến thám hiểm Ai Cập cổ đại đầu tiên được ghi nhận đến Punt được tổ chức bởi Pharaon Sahure thuộc Vương triều thứ Năm của Ai Cập (thế kỷ 25 TCN), trở về với hàng hóa là antyue (nhựa thơm myrrh hoặc electrum) và người Punt. Tuy nhiên, vàng từ Punt được ghi nhận đã có mặt ở Ai Cập từ thời Pharaon Khufu thuộc Vương triều thứ Tư của Ai Cập.

Sau đó, có nhiều chuyến thám hiểm đến Punt hơn trong Vương triều thứ Sáu, Mười Một, Mười Hai và Mười Tám của Ai Cập. Trong Vương triều thứ Mười Hai, thương mại với Punt được ca ngợi trong văn học dân gian qua Truyện kể về người thủy thủ đắm tàu. Dưới thời trị vì của Mentuhotep III (Vương triều thứ 11, khoảng 2000 TCN), một viên quan tên là Hannu đã tổ chức một hoặc nhiều chuyến đi đến Punt, nhưng không chắc liệu ông có đích thân đi trên các chuyến thám hiểm này hay không. Các phái đoàn thương mại của các pharaon Vương triều thứ 12 là Senusret I, Amenemhat II và Amenemhat IV cũng đã thành công trong việc đi lại đến và từ vùng đất Punt bí ẩn.

Trong Vương triều thứ Mười Tám của Ai Cập, Hatshepsut đã xây dựng một hạm đội Biển Đỏ để tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại giữa đầu Vịnh Aqaba và các điểm phía nam xa tới Punt để mang hàng hóa dùng trong tang lễ đến Karnak đổi lấy vàng Nubia. Hatshepsut đích thân thực hiện chuyến thám hiểm Ai Cập cổ đại nổi tiếng nhất đến Punt. Các nghệ sĩ của bà đã tiết lộ nhiều điều về hoàng gia, cư dân, nơi ở và sự đa dạng của cây cối trên đảo, cho thấy đây là "Vùng đất của các vị thần, một vùng đất xa xôi về phía đông theo hướng mặt trời mọc, được ban phước với các sản phẩm cho mục đích tôn giáo", nơi các thương nhân trở về với vàng, ngà voi, gỗ mun, nhũ hương, nhựa thơm, da thú, động vật sống, mỹ phẩm trang điểm mắt, gỗ thơm và quế. Dưới thời trị vì của Nữ hoàng Hatshepsut vào thế kỷ 15 TCN, các con tàu thường xuyên qua Biển Đỏ để lấy bitum, đồng, bùa hộ mệnh chạm khắc, naptha và các hàng hóa khác được vận chuyển bằng đường bộ và xuôi Biển Chết đến Elat ở đầu vịnh Aqaba, nơi chúng được kết hợp với nhũ hương và myrrh đến từ phía bắc bằng cả đường biển và đường bộ dọc theo các tuyến đường thương mại qua các ngọn núi chạy về phía bắc dọc theo bờ biển phía đông của Biển Đỏ.

3.3. Thời Trung Cổ (Sự du nhập của Hồi giáo và các vương quốc Hồi giáo)

Hồi giáo du nhập vào vùng này từ rất sớm, khi một nhóm người Hồi giáo bị bức hại đã tìm nơi ẩn náu qua Biển Đỏ ở Vùng sừng châu Phi theo lời khuyên của nhà tiên tri Hồi giáo Muhammad.

Adal (còn gọi là Awdal, Adl, hoặc Adel) có trung tâm xung quanh Zeila, thủ đô của nó. Nó được thành lập bởi các thị tộc Somali địa phương vào đầu thế kỷ thứ 9. Zeila thu hút các thương nhân từ khắp nơi trên thế giới, góp phần vào sự giàu có của thành phố. Zeila là một thành phố cổ và là một trong những thành phố đầu tiên trên thế giới tiếp nhận Hồi giáo, ngay sau Hijra. Masjid al-Qiblatayn hai mihrab của Zeila có niên đại từ thế kỷ thứ 7 và là nhà thờ Hồi giáo cổ nhất. Vào cuối thế kỷ thứ 9, Al-Yaqubi, một học giả và nhà du hành Hồi giáo Ả Rập, đã viết rằng Vương quốc Adal là một vương quốc nhỏ bé giàu có và Zeila đóng vai trò là trụ sở chính của vương quốc, có từ đầu thế kỷ.

Tài liệu tham khảo sớm nhất về Adal là sau sự sụp đổ của vương triều Makhzumi vào tháng 7 năm 1288 khi 'Ali Baziyu lãnh đạo một chiến dịch ở Adal và Mora, kết thúc bằng việc giết chết các lãnh chúa của Adal và Mora, vị Sultan chiến thắng sau đó đã sáp nhập Adal và Mora vào Vương quốc của mình. Adal cũng được Marco Polo đề cập vào năm 1295 như một nhà nước liên tục xung đột với Abyssinia. Theo nhà sử học Ả Rập thế kỷ 14 Al Umari, Adal là một trong những vùng sáng lập của Vương quốc Ifat cùng với Biqulzar, Shewa, Kwelgora, Shimi, Jamme và Laboo.

Trong thời trung cổ, thuật ngữ này được sử dụng một cách mơ hồ để chỉ vùng đất thấp có cư dân Hồi giáo ở phía đông của Đế quốc Ethiopia. Bao gồm phía bắc sông Awash hướng tới Hồ Abbe ở biên giới Djibouti-Ethiopia hiện đại cũng như lãnh thổ giữa Shewa và Zeila trên bờ biển Somalia. Các quận trong Adal bao gồm Hubat, Gidaya và Hargaya. Đôi khi nó cũng bao gồm Vương quốc Hadiya. Khu vực này chủ yếu nằm ở Awdal hiện đại và có Zeila là thủ đô nhưng cũng kiểm soát các thị trấn nội địa khác như Abasa hoặc Dakkar kéo dài vào cao nguyên Harar ở phía đông nam và Djibouti hiện đại ở phía tây.

Vương triều Walashma được các học giả coi là những người sáng lập Vương quốc Ifat. Ifat lần đầu tiên xuất hiện khi Umar Ibn Dunyā-ḥawaz, sau này được gọi là Sultan Umar Walasma, thành lập vương quốc của riêng mình và chinh phục Vương quốc Shewa nằm ở phía bắc Hararghe. Năm 1288, Sultan Wali Asma đã áp đặt thành công sự cai trị của mình lên Hubat, Zeila và các quốc gia Hồi giáo khác trong khu vực. Taddesse Tamrat giải thích các hành động quân sự của Sultan Walashma là một nỗ lực nhằm củng cố các lãnh thổ Hồi giáo ở Vùng sừng châu Phi, tương tự như cách Hoàng đế Yekuno Amlak đang cố gắng củng cố các lãnh thổ Kitô giáo ở vùng cao nguyên trong cùng thời kỳ.

Năm 1320, một cuộc xung đột giữa vị vua Kitô giáo và các nhà lãnh đạo Hồi giáo Ifat bắt đầu. Cuộc xung đột được khơi mào bởi Al-Nasir Muhammad của Ai Cập. Vua Mamluk Al-Nasir Muhammad đang đàn áp người Copt Kitô giáo và phá hủy các nhà thờ Coptic. Hoàng đế Ethiopia Amda Seyon I đã cử một phái viên với lời cảnh báo đến vua Mamluk rằng nếu ông ta không ngừng đàn áp người Kitô giáo ở Ai Cập, ông ta sẽ trả đũa người Hồi giáo dưới sự cai trị của mình và sẽ bỏ đói người dân Ai Cập bằng cách chuyển hướng dòng chảy của sông Nile. Theo Pankhurst, trong hai mối đe dọa, việc chuyển hướng sông Nile là một mối đe dọa viển vông và sultan Ai Cập đã bác bỏ nó vì ông ta có lẽ nhận ra điều đó. Tuy nhiên, nỗi sợ rằng người Ethiopia có thể làm xáo trộn sông Nile, theo Pankhurst, vẫn còn ám ảnh người Ai Cập trong nhiều thế kỷ.

Cuộc nổi dậy của Sabr ad-Din I không phải là một nỗ lực để giành độc lập, mà là để trở thành hoàng đế của một Ethiopia Hồi giáo. Biên niên sử hoàng gia của Amda Seyon ghi rằng Sabr ad-Din đã tuyên bố:
"Tôi muốn trở thành Vua của toàn Ethiopia; tôi sẽ cai trị người Kitô giáo theo luật của họ và tôi sẽ phá hủy nhà thờ của họ...Tôi sẽ bổ nhiệm các thống đốc ở tất cả các tỉnh của Ethiopia, như Vua của Zion (Ethiopia) đã làm...Tôi sẽ biến các nhà thờ thành nhà thờ Hồi giáo. Tôi sẽ khuất phục và cải đạo Vua của người Kitô giáo theo tôn giáo của tôi, tôi sẽ biến ông ta thành một thống đốc tỉnh, và nếu ông ta từ chối cải đạo, tôi sẽ giao ông ta cho một trong những người chăn cừu, tên là Warjeke [tức là người Warjih]], để ông ta trở thành người giữ lạc đà. Còn Nữ hoàng Jan Mangesha, vợ ông ta, tôi sẽ cho bà ta xay ngô. Tôi sẽ đặt dinh thự của mình tại Marade [tức là Tegulet]], thủ đô của vương quốc ông ta."

Trên thực tế, sau cuộc xâm lược đầu tiên, Sabr ad-Din đã bổ nhiệm các thống đốc cho các tỉnh lân cận và các tỉnh lân cận như Fatagar và Alamalé, cũng như các tỉnh xa xôi ở phía bắc như Damot, Amhara, Angot, Inderta, Begemder, và Gojjam. Ông cũng đe dọa trồng khat tại thủ đô, một chất kích thích được người Hồi giáo sử dụng nhưng bị cấm đối với Kitô hữu Chính thống Ethiopia.

Năm 1376, Sultan Sa'ad ad-Din II, còn được gọi là Sa'ad ad-Din II, kế vị anh trai mình và lên nắm quyền, tiếp tục tấn công quân đội Kitô giáo Abyssinia. Ông tấn công các thủ lĩnh khu vực như Zalan và Hadeya, những người ủng hộ Hoàng đế. Theo Mordechai Abir, các cuộc tấn công của Sa'ad ad-Din II chống lại đế quốc Ethiopia chủ yếu là kiểu đánh nhanh rút gọn, điều này càng làm tăng quyết tâm của nhà cai trị Kitô giáo nhằm chấm dứt sự cai trị của người Hồi giáo ở phía đông của họ. Vào đầu thế kỷ 15, Hoàng đế Ethiopia, có lẽ là Dawit I, đã tập hợp một đội quân lớn để đáp trả. Ông coi những người Hồi giáo trong vùng xung quanh là "kẻ thù của Chúa" và xâm chiếm Ifat. Sau nhiều cuộc chiến, quân đội của Ifat đã bị đánh bại vào năm 1403 trên cao nguyên Harar, Sultan Sa'ad ad-Din sau đó chạy trốn đến Zeila, nơi quân lính Ethiopia truy đuổi ông. Al-Maqrizi kể lại: "Người Amhara truy đuổi Sa'd al-Din đến tận bán đảo Zeila, ở đại dương, nơi ông ta ẩn náu. Người Amhara bao vây ông ta ở đó, và cắt nguồn nước; cuối cùng một trong những kẻ vô đạo đã chỉ cho họ một con đường để tiếp cận ông ta. Khi họ đến chỗ ông ta, một trận chiến đã xảy ra; và sau ba ngày, nước đã cạn. Sa'd al Din bị thương ở trán và ngã xuống đất, sau đó họ đâm ông ta bằng gươm. Nhưng ông ta đã chết một cách hạnh phúc, ngã xuống vì sự nghiệp của Chúa."

Sau cái chết của Sa'ad ad-Din, "sức mạnh của người Hồi giáo đã suy yếu", như Maqrizi nói, và sau đó người Amhara định cư trong nước "và từ những nhà thờ Hồi giáo bị tàn phá, họ đã xây dựng nhà thờ". Những người theo đạo Hồi được cho là đã bị quấy rối trong hơn hai mươi năm. Các nguồn tài liệu không thống nhất về việc Hoàng đế Ethiopia nào đã tiến hành chiến dịch này. Theo nhà sử học trung cổ al-Makrizi, Hoàng đế Dawit I vào năm 1403 đã truy đuổi Sultan của Adal, Sa'ad ad-Din II, đến Zeila, nơi ông ta giết Sultan và cướp phá thành phố Zeila. Tuy nhiên, một nguồn tài liệu đương thời khác cho rằng Sa'ad ad-Din II qua đời vào năm 1410, và ghi công cho Hoàng đế Yeshaq I của Ethiopia trong việc này. Con cái ông và phần còn lại của vương triều Walashma sẽ chạy trốn đến Yemen, nơi họ sẽ sống lưu vong cho đến năm 1415.

Năm 1415, Sabr ad-Din III, con trai cả của Sa'ad ad-Din II, sẽ trở về Adal từ nơi lưu vong ở Ả Rập để khôi phục ngai vàng của cha mình. Ông tự xưng là "vua của Adal" sau khi trở về từ Yemen đến cao nguyên Harar và thành lập thủ đô mới tại Dakkar. Sabr ad-Din III và các anh em của ông sẽ đánh bại một đội quân 20.000 người do một chỉ huy vô danh lãnh đạo với hy vọng khôi phục "quyền cai trị Amhara đã mất". Vị vua chiến thắng sau đó trở về thủ đô của mình, nhưng ra lệnh cho nhiều người theo ông tiếp tục và mở rộng cuộc chiến chống lại người Kitô giáo. Hoàng đế Ethiopia Tewodros I sớm bị Vương quốc Adal giết chết khi những người thừa kế của Sa'ad ad-Din trở về Vùng sừng châu Phi. Sabr ad-Din III qua đời một cách tự nhiên và được kế vị bởi anh trai mình là Mansur ad-Din, người đã xâm chiếm thủ đô và nơi ở hoàng gia của Đế quốc Solomonic và đánh đuổi Hoàng đế Dawit I đến Yedaya, nơi theo al-Maqrizi, Sultan Mansur đã tiêu diệt một đội quân Solomonic và giết chết Hoàng đế. Sau đó, ông tiến đến vùng núi Mokha, nơi ông chạm trán với một đội quân Solomonic 30.000 người. Quân lính Adalite bao vây kẻ thù của họ và trong hai tháng đã bao vây những người lính Solomonic bị mắc kẹt cho đến khi một thỏa thuận ngừng bắn được tuyên bố có lợi cho Mansur. Trong thời kỳ này, Adal nổi lên như một trung tâm kháng cự của người Hồi giáo chống lại vương quốc Kitô giáo Abyssinia đang mở rộng. Adal sau đó sẽ cai trị tất cả lãnh thổ trước đây do Vương quốc Ifat cai trị, cũng như vùng đất xa hơn về phía đông từ Bab el Mandeb đến Cape Guardafui, theo Leo Africanus. Adal được nhắc đến tên trong thế kỷ 14 trong bối cảnh các trận chiến giữa người Hồi giáo ở bờ biển Somali và Afar và quân đội Kitô hữu của Vua Abyssinia Amda Seyon I. Adal ban đầu có thủ đô tại thành phố cảng Zeila, nằm ở vùng Awdal phía tây. Chính thể vào thời điểm đó là một Tiểu vương quốc trong Vương quốc Ifat lớn hơn do vương triều Walashma cai trị.

Theo I.M. Lewis, chính thể này được cai trị bởi các triều đại địa phương bao gồm người Ả Rập đã Somali hóa hoặc người Somali đã Ả Rập hóa, những người cũng cai trị Vương quốc Mogadishu được thành lập tương tự ở vùng Benadir ở phía nam. Lịch sử của Adal từ thời kỳ thành lập này trở đi sẽ được đặc trưng bởi một loạt các trận chiến với Abyssinia láng giềng. Ở thời kỳ đỉnh cao, vương quốc Adal kiểm soát phần lớn Djibouti, Somaliland, Eritrea và Ethiopia ngày nay. Giữa Thành phố Djibouti và Loyada có một số bia đá hình người và hình dương vật. Các cấu trúc này gắn liền với các ngôi mộ hình chữ nhật được bao quanh bởi các phiến đá thẳng đứng, cũng được tìm thấy ở Tiya, trung tâm Ethiopia. Các bia đá Djibouti-Loyada không rõ niên đại, và một số trong số đó được trang trí bằng biểu tượng hình chữ T. Ngoài ra, các cuộc khai quật khảo cổ tại Tiya đã mang lại các ngôi mộ. Tính đến năm 1997, có 118 bia đá được báo cáo trong khu vực. Cùng với các bia đá ở Vùng Hadiya, các cấu trúc này được cư dân địa phương xác định là Yegragn Dingay hoặc "đá của Gran", ám chỉ Imam Ahmad ibn Ibrahim al-Ghazi (Ahmad "Gurey" hoặc "Gran"), người cai trị Vương quốc Adal.

Imam Ahmad ibn Ibrahim al-Ghazi là một nhà lãnh đạo quân sự của Vương quốc Adal thời trung cổ ở phía bắc Vùng sừng châu Phi. Từ năm 1529 đến 1543, ông đã tiến hành một chiến dịch được gọi là Futuh Al-Habash, đưa ba phần tư Kitô hữu Abyssinia dưới sự kiểm soát của đế quốc Hồi giáo. Với một đội quân bao gồm người Afar, Harari (Harla), và Somali, lực lượng của al-Ghazi đã suýt nữa tiêu diệt vương quốc Ethiopia cổ đại, tàn sát bất kỳ người Ethiopia nào từ chối cải sang đạo Hồi. Trong vòng mười bốn năm, Imam đã có thể chinh phục trung tâm đất nước, gây tàn phá cho quốc gia Kitô giáo. Bahri Negash đã tham gia cùng Hoàng đế Gelawdewos và người Bồ Đào Nha trong Trận Wayna Daga quyết định, nơi theo truyền thống, Imam Ahmad đã bị một lính ngự lâm Bồ Đào Nha tên là João de Castilho bắn vào ngực, người đã một mình xông vào hàng ngũ Hồi giáo và hy sinh. Imam bị thương sau đó đã bị một chỉ huy kỵ binh Ethiopia, Azmach Calite, chặt đầu. Khi quân lính của Imam biết tin ông qua đời, họ đã bỏ chạy khỏi chiến trường. Cuộc xung đột này đã tạo cơ hội cho người Oromo chinh phục và di cư vào vùng đất Gafat lịch sử của Welega ở phía nam Sông Nile Xanh và về phía đông đến các bức tường của Harar, thiết lập các lãnh thổ mới.

3.4. Thời cận đại (Tiểu vương quốc Aussa)

Năm 1550, Nur ibn Mujahid trở thành Tiểu vương của Harar và là người cai trị trên thực tế của Adal, củng cố Harar bằng cách xây dựng một bức tường phòng thủ vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay. Năm 1559, ông lãnh đạo một cuộc xâm lược chống lại Đế quốc Ethiopia, giết chết Hoàng đế Gelawdewos tại Trận Fatagar, đồng thời đẩy lùi một cuộc tấn công của Ethiopia vào Harar, dẫn đến cái chết của Sultan Barakat ibn Umar Din và sự kết thúc của vương triều Walashma. Sau đó, người Oromo xâm chiếm Adal, và quân đội của Nur bị đánh bại tại Trận Hazalo, mặc dù các bức tường của thành phố vẫn giữ nó an toàn, dù trong điều kiện nạn đói nghiêm trọng. Nur qua đời vào năm 1567 và được kế vị bởi Uthman người Abyssinia, người có hiệp ước hòa bình với người Oromo đã dẫn đến việc ông bị lật đổ. Người kế vị ông, Muhammad ibn Nasir, đã cố gắng thực hiện một cuộc viễn chinh chống lại Ethiopia nhưng đã bị đánh bại và giết chết tại Trận sông Webi, đánh dấu sự kết thúc của sự xâm lược của Adal. Người kế vị của Muhammad, Mansur ibn Muhammad, đã chiến đấu không thành công với người Oromo và sau đó tái chiếm Aussa và Zeila. Cái chết của Nur và sự sụp đổ của các vị vua vương triều Walashma đã châm ngòi cho các cuộc tranh giành quyền lực, với việc Muhammad Gasa giành lấy danh hiệu Imam vào năm 1576 và dời đô đến Aussa, thành lập Tiểu vương quốc Aussa, nơi suy tàn trong thế kỷ tiếp theo, cuối cùng rơi vào tay người Afar. Vào thế kỷ XVII, các quần thể người Harla và Doba đã hòa nhập vào bản sắc người Afar, dẫn đến sự xuất hiện của Sultan quốc Aussa. Enrico Cerulli cho rằng sự sụp đổ của Adal là do không thể vượt qua sự chia rẽ bộ lạc, không giống như Đế quốc Ethiopia dưới thời Sarsa Dengel, dẫn đến các cuộc đấu tranh liên tục giữa các bộ lạc du mục. Sự sụp đổ của Sultan quốc Adal đã dẫn đến sự hình thành của nhiều quốc gia còn sót lại như Aussa, Tadjourah và Rahayto.

Việc Ai Cập Mamluk bị người Ottoman chinh phục đã báo động cho các thương nhân Ả Rập, những người sợ hãi những kẻ chinh phục Thổ Nhĩ Kỳ mới này, do đó họ đã chọn đi về phía bờ biển của Adal. Điều này cũng được theo sau bởi các thương nhân Ấn Độ chạy trốn khỏi cùng một kẻ thù. Người Ottoman nhận thấy sự di chuyển hàng loạt đột ngột này, đã vội vàng chiếm đóng Zeila và thành lập một nhà hải quan và các thuyền galley tuần tra Bab-el-Mandeb. Vào thế kỷ XVII, khi người Ottoman buộc phải rút khỏi Zeyla, thị trấn và các vùng phụ cận như Tadjoura rơi vào quyền kiểm soát của những người cai trị Mokha và Sanaa, những người đã cho một thương gia Sana'a tên là Sayyid Al-Barr thuê lãnh thổ này. Zeyla sau đó được cai trị bởi một Tiểu vương, người mà Mordechai Abir cho rằng có "một số tuyên bố mơ hồ về quyền lực đối với toàn bộ Sahil, nhưng quyền lực thực sự của ông ta không mở rộng ra ngoài các bức tường của thị trấn." Được hỗ trợ bởi đại bác và một vài lính đánh thuê trang bị súng hỏa mai, thống đốc đã thành công trong việc chống lại các cuộc xâm nhập của cả những người du mục không thống nhất ở nội địa, những người đã xâm nhập vào khu vực, cũng như bọn cướp ở Vịnh Aden. Mặc dù Tadjoura tuyên bố độc lập hoàn toàn, nó được coi là phụ thuộc vào Zeyla vì sultan sẽ nhận được một khoản trợ cấp hàng năm từ thống đốc địa phương. Abubakr Pasha giải thích với Phó Đô đốc Alphonse Fleuriot de Langle rằng khi Imam của Sana'a vẫn kiểm soát bờ biển Yemen, một số binh sĩ được cử đến Tadjoura một ngày nọ đã bị cư dân thành phố tàn sát. Thống đốc Mocha sau đó đã cử một đội quân mới để trả thù họ. Thay vì chịu đựng những cuộc trả đũa này, thành phố đã chọn cam kết trả cho Imam, mỗi năm vào thời điểm diễn ra các hội chợ, một khoản niên kim vĩnh viễn mà thống đốc Zeyla sẽ chịu trách nhiệm thu. Tể tướng của Tadjourah, Mahammed Mahammed, đã gia hạn nó vì lợi ích của Pasha Thổ Nhĩ Kỳ của Al-Hodeydah mặc dù Đế quốc Ottoman chưa bao giờ thực thi quyền chính trị đối với Tadjoura. Mohammed Al-Barr sau đó được Sharmarke Ali Saleh kế nhiệm làm thống đốc Zeila và các vùng phụ thuộc của nó (Sahil). Vào tháng 6 năm 1861, người Pháp cáo buộc Sharmarke Ali Salih có liên quan đến vụ sát hại Henri Lambert, một cựu đặc vụ lãnh sự Pháp và người ủng hộ đối thủ của Sharmarke, Aboubakr Pasha, một thương nhân nô lệ người Afar. Mặc dù Pasha Thổ Nhĩ Kỳ của Al Hudaydah và Cơ quan Thường trú Anh tại Aden tin rằng Sharmarke vô tội, ông và một số người ủng hộ ông đã bị bắt và giao cho hải quân Pháp. Phiên tòa, ban đầu dự kiến diễn ra tại Constantinople, sau đó được chuyển đến Jeddah.

Muhammad Ali, Pasha của Ai Cập, đã kiểm soát Yemen, Harar, Vịnh Tadjoura bao gồm Zeila và Berbera. Thống đốc Abou Baker ra lệnh cho đồn trú Ai Cập tại Sagallo rút về Zeila. Tàu tuần dương Seignelay đến Sagallo ngay sau khi người Ai Cập rời đi. Quân đội Pháp chiếm đóng pháo đài bất chấp sự phản đối của Đặc vụ Anh tại Aden, Thiếu tá Frederick Mercer Hunter, người đã cử quân đội đến bảo vệ lợi ích của Anh và Ai Cập tại Zeila và ngăn chặn sự mở rộng hơn nữa ảnh hưởng của Pháp theo hướng đó. Vào ngày 14 tháng 4 năm 1884, Chỉ huy tàu tuần tra L'Inferent báo cáo về việc Ai Cập chiếm đóng Vịnh Tadjoura. Chỉ huy tàu tuần tra Le Vaudreuil báo cáo rằng người Ai Cập đang chiếm đóng vùng nội địa giữa Obock và Tadjoura. Hoàng đế Yohannes IV của Ethiopia đã ký một hiệp định với Anh để ngừng chiến đấu với người Ai Cập và cho phép sơ tán các lực lượng Ai Cập khỏi Ethiopia và bờ biển Somaliland. Đồn trú Ai Cập đã được rút khỏi Tadjoura. Léonce Lagarde đã triển khai một tàu tuần tra đến Tadjoura vào đêm hôm sau.

3.5. Thời kỳ thuộc địa Pháp

Đây là giai đoạn lịch sử quan trọng định hình nên Djibouti hiện đại. Sự hiện diện của Pháp bắt đầu từ giữa thế kỷ 19 và kéo dài cho đến khi Djibouti giành độc lập vào năm 1977. Thời kỳ này được chia thành hai giai đoạn chính: Somaliland thuộc Pháp và sau đó là Lãnh thổ Afars và Issas thuộc Pháp.

3.5.1. Somaliland thuộc Pháp

Ranh giới của nhà nước Djibouti ngày nay được thiết lập như là cơ sở đầu tiên của Pháp ở Vùng sừng châu Phi trong Tranh giành châu Phi. Thỏa thuận ngày 11 tháng 3 năm 1862 mà sultan Afar, Raieta Dini Ahmet, ký tại Paris là một hiệp ước theo đó người Afar bán đất xung quanh Obock. Người Pháp quan tâm đến việc có một trạm tiếp than cho tàu hơi nước, điều này sẽ trở nên đặc biệt quan trọng khi Kênh đào Suez mở cửa vào năm 1869. (Cho đến thời điểm đó, các tàu Pháp phải mua than tại cảng Aden của Anh ở bên kia vịnh, một sự phụ thuộc không khôn ngoan trong trường hợp chiến tranh.) Sau đó, hiệp ước đó được thuyền trưởng Fleuriot de Langle sử dụng để thuộc địa hóa phía nam Vịnh Tadjoura. Vào ngày 26 tháng 3 năm 1885, Pháp ký một hiệp ước khác với người Issa, theo đó người Issa sẽ trở thành một xứ bảo hộ dưới sự cai trị của Pháp.

Nó được thành lập từ năm 1883 đến 1887, sau khi các sultan cai trị người Somali và Afar ký một hiệp ước với Pháp. Một nỗ lực của Nikolay Ivanovitch Achinov, một nhà thám hiểm Nga, nhằm thành lập một khu định cư tại Sagallo vào năm 1889 đã nhanh chóng bị lực lượng Pháp dập tắt chỉ sau một tháng. Năm 1894, Léonce Lagarde thành lập một chính quyền Pháp lâu dài tại thành phố Djibouti và đặt tên cho vùng này là Somaliland thuộc Pháp. Việc xây dựng Đường sắt Đế quốc Ethiopia về phía tây vào Ethiopia đã biến cảng Djibouti thành một thị trấn bùng nổ với 15.000 dân vào thời điểm Harar là thành phố duy nhất ở Ethiopia vượt quá con số đó.

Mặc dù dân số giảm sau khi hoàn thành tuyến đường sắt đến Dire Dawa và công ty ban đầu thất bại và cần chính phủ cứu trợ, tuyến đường sắt đã cho phép lãnh thổ này nhanh chóng vượt qua thương mại dựa trên đoàn lữ hành được thực hiện tại Zeila (lúc đó thuộc khu vực Somaliland của Anh) và trở thành cảng hàng đầu cho cà phê và các hàng hóa khác rời miền nam Ethiopia và vùng Ogaden qua Harar.

Tiểu đoàn Hành quân Somali thứ 6 được thành lập tại Madagascar vào ngày 11 tháng 5 năm 1916, với các tân binh từ Bờ biển Somalia thuộc Pháp và được đổi tên thành Tiểu đoàn Tirailleur Somali số 1 khi đến Pháp vào tháng 6. Ban đầu được dự định là một đơn vị tập kết, các sĩ quan của tiểu đoàn đã đáp ứng mong muốn chiến đấu của người Somali, dẫn đến việc họ tham gia cùng RICM trong cuộc tấn công vào Pháo đài Douaumont tháng 10 năm 1916. Vì vai trò nổi bật của họ, các đại đội của tiểu đoàn đã được trao tặng Croix de Guerre, và lá cờ RICM nhận được Legion of Honor. Được tổ chức lại thành một đơn vị chiến đấu vào tháng 12 năm 1916, tiểu đoàn đã chiến đấu tại Chemin des Dames vào tháng 5 năm 1917 và sau đó trong các trận đánh quan trọng như Malmaison, Trận Aisne lần thứ 3 và Trận Marne lần thứ 2, giành được nhiều bằng khen và quyền đeo bốnragère Croix de Guerre. Trong số 2.434 lính bộ binh được triển khai, 517 người đã thiệt mạng và 1.200 người bị thương ở châu Âu.

Sau cuộc xâm lược và chiếm đóng Ethiopia của Ý vào giữa những năm 1930, các cuộc giao tranh biên giới liên tục xảy ra giữa lực lượng Pháp ở Somaliland thuộc Pháp và lực lượng Ý ở Đông Phi thuộc Ý. Vào tháng 6 năm 1940, trong giai đoạn đầu của Chiến tranh thế giới thứ hai, Pháp thất thủ và thuộc địa sau đó được cai trị bởi chính phủ Vichy (Pháp) thân phe Trục.

Các lực lượng Anh và Khối thịnh vượng chung đã chiến đấu với quân Ý láng giềng trong Chiến dịch Đông Phi. Năm 1941, quân Ý bị đánh bại và lực lượng Vichy ở Somaliland thuộc Pháp bị cô lập. Chính quyền Vichy của Pháp tiếp tục cố thủ tại thuộc địa trong hơn một năm sau khi Ý sụp đổ. Để đối phó, người Anh đã phong tỏa cảng Thành phố Djibouti nhưng không thể ngăn cản người Pháp địa phương cung cấp thông tin về các đoàn tàu hộ tống đi qua. Năm 1942, khoảng 4.000 lính Anh đã chiếm đóng thành phố. Một tiểu đoàn địa phương từ Somaliland thuộc Pháp đã tham gia vào Giải phóng Pháp năm 1944.

Năm 1958, vào đêm trước ngày độc lập của Somalia láng giềng năm 1960, một cuộc trưng cầu dân ý đã được tổ chức tại Djibouti để quyết định có nên ở lại với Pháp hay trở thành một quốc gia độc lập. Cuộc trưng cầu dân ý đã ủng hộ việc tiếp tục liên kết với Pháp, một phần là do sự bỏ phiếu đồng ý của nhóm dân tộc Afar khá lớn và người Pháp cư trú. Cũng có những cáo buộc về gian lận phiếu bầu lan rộng. Phần lớn những người bỏ phiếu không là người Somali, những người ủng hộ mạnh mẽ việc gia nhập một Somalia thống nhất như đề xuất của Mahmoud Harbi, Phó Chủ tịch Hội đồng Chính phủ. Harbi đã thiệt mạng trong một vụ tai nạn máy bay hai năm sau đó trong hoàn cảnh đáng ngờ.

3.5.2. Lãnh thổ Afars và Issas thuộc Pháp

Năm 1966, Pháp bác bỏ khuyến nghị của Liên Hợp Quốc rằng họ nên trao độc lập cho Somaliland thuộc Pháp. Vào tháng 8 cùng năm, một chuyến thăm chính thức lãnh thổ của Tổng thống Pháp lúc bấy giờ là Charles de Gaulle cũng vấp phải các cuộc biểu tình và bạo loạn. Để đối phó với các cuộc biểu tình, de Gaulle đã ra lệnh tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý khác.

Năm 1967, một cuộc trưng cầu dân ý lần thứ hai được tổ chức để quyết định số phận của lãnh thổ. Kết quả ban đầu ủng hộ một mối quan hệ tiếp tục nhưng lỏng lẻo hơn với Pháp. Việc bỏ phiếu cũng bị chia rẽ theo sắc tộc, với người Somali cư trú thường bỏ phiếu cho độc lập, với mục tiêu cuối cùng là liên minh với Somalia, và người Afar phần lớn chọn ở lại liên kết với Pháp. Cuộc trưng cầu dân ý một lần nữa bị hoen ố bởi các báo cáo về gian lận phiếu bầu của chính quyền Pháp. Ngay sau khi cuộc trưng cầu dân ý được tổ chức, Côte française des Somalis (Somaliland thuộc Pháp) trước đây được đổi tên thành Territoire français des Afars et des Issas. Việc công bố kết quả trưng cầu dân ý đã gây ra bất ổn dân sự, bao gồm một số trường hợp tử vong. Pháp cũng tăng cường lực lượng quân sự dọc biên giới.

Trong những năm 1960, cuộc đấu tranh giành độc lập được lãnh đạo bởi Mặt trận Giải phóng Bờ biển Somali (FLCS), tổ chức này đã tiến hành một cuộc đấu tranh vũ trang giành độc lập với phần lớn bạo lực nhắm vào nhân viên Pháp. FLCS từng thực hiện một vài chiến dịch vượt biên giới vào Somaliland thuộc Pháp từ Somalia và Ethiopia để tấn công các mục tiêu của Pháp. Vào ngày 24 tháng 3 năm 1975, Mặt trận Giải phóng Bờ biển Somali đã bắt cóc Đại sứ Pháp tại Somalia, Jean Guery, để đổi lấy hai nhà hoạt động của FLCS, cả hai đều đang thụ án tù chung thân tại Pháp đại lục. Ông được đổi lấy hai thành viên FLCS tại Aden, Nam Yemen. FLCS được Tổ chức Thống nhất châu Phi (OAU) công nhận là một phong trào giải phóng dân tộc, tổ chức này đã tham gia tài trợ cho FLCS. FLCS đã thay đổi yêu cầu của mình giữa yêu cầu sáp nhập vào một "Đại Somalia" khả thi chịu ảnh hưởng của chính phủ Somalia hoặc chỉ đơn giản là độc lập cho lãnh thổ. Năm 1975, Liên minh Nhân dân châu Phi vì Độc lập (LPAI) và FLCS đã gặp nhau tại Kampala, Uganda; sau nhiều cuộc họp sau đó, họ cuối cùng đã chọn con đường độc lập, gây căng thẳng với Somalia.

Năm 1976, các thành viên của Mặt trận Giải phóng Bờ biển Somali, những người tìm kiếm độc lập cho Djibouti khỏi Pháp, cũng đã đụng độ với Nhóm Can thiệp Hiến binh Quốc gia (GIGN) về một vụ cướp xe buýt trên đường đến Loyada. Sự kiện này, bằng cách cho thấy những khó khăn trong việc duy trì sự hiện diện thuộc địa của Pháp tại Djibouti, là một bước quan trọng trong quá trình độc lập của lãnh thổ. Khả năng một trưng cầu dân ý lần thứ ba thành công cho Pháp càng trở nên mờ mịt hơn. Chi phí cắt cổ để duy trì thuộc địa, tiền đồn cuối cùng của Pháp trên lục địa, là một yếu tố khác khiến các nhà quan sát nghi ngờ rằng Pháp sẽ cố gắng giữ lấy lãnh thổ này.

3.6. Cộng hòa Djibouti (Sau độc lập)

Một cuộc trưng cầu dân ý độc lập lần thứ ba đã được tổ chức tại Lãnh thổ Afars và Issas thuộc Pháp vào ngày 8 tháng 5 năm 1977. Các cuộc trưng cầu dân ý trước đó được tổ chức vào năm 1958 và 1967, đều bác bỏ độc lập. Cuộc trưng cầu dân ý này đã ủng hộ độc lập khỏi Pháp. Một tỷ lệ áp đảo 98,8% cử tri ủng hộ việc tách khỏi Pháp, chính thức đánh dấu Ngày Độc lập của Djibouti. Hassan Gouled Aptidon, một chính trị gia Issa (dân tộc Somali) đã vận động bỏ phiếu "có" trong cuộc trưng cầu dân ý năm 1958, trở thành tổng thống đầu tiên của quốc gia (1977-1999).

Trong năm đầu tiên, Djibouti gia nhập Tổ chức Thống nhất châu Phi (nay là Liên minh châu Phi), Liên đoàn Ả Rập, và Liên Hợp Quốc. Năm 1986, nước cộng hòa non trẻ này cũng là một trong những thành viên sáng lập của tổ chức phát triển khu vực Cơ quan Liên chính phủ về Phát triển. Trong Chiến tranh Ogaden, các chính trị gia Issa có ảnh hưởng đã hình dung về một Đại Djibouti hay "Vùng đất Issa", nơi biên giới Djibouti sẽ kéo dài từ Biển Đỏ đến Dire Dawa. Giấc mơ đó đã tan vỡ vào cuối cuộc chiến khi lực lượng Somalia bị đánh bật khỏi Ethiopia.

Vào đầu những năm 1990, căng thẳng về đại diện chính phủ đã dẫn đến xung đột vũ trang giữa đảng Tập hợp Nhân dân vì Tiến bộ (PRP) cầm quyền của Djibouti và nhóm đối lập Mặt trận Khôi phục Thống nhất và Dân chủ (FRUD). Bế tắc kết thúc bằng một thỏa thuận chia sẻ quyền lực vào năm 2000.

Vào tháng 4 năm 2021, Ismaïl Omar Guelleh, tổng thống thứ hai của Djibouti kể từ khi độc lập khỏi Pháp năm 1977, đã được tái đắc cử nhiệm kỳ thứ năm. Việc ông Guelleh nắm quyền kéo dài và các cáo buộc về đàn áp chính trị đã làm dấy lên những lo ngại về tình hình dân chủ và nhân quyền tại quốc gia này.

4.1. Vị trí và địa hình

Djibouti nằm ở Vùng sừng châu Phi, trên Vịnh Aden và Bab-el-Mandeb, tại lối vào phía nam Biển Đỏ. Nước này nằm giữa vĩ tuyến 11° và 14°B và kinh tuyến 41° và 44°Đ, tại điểm cực bắc của Thung lũng Tách giãn Lớn. Chính tại Djibouti, sự tách giãn giữa Mảng châu Phi và Mảng Somali gặp Mảng Ả Rập, tạo thành một điểm ba địa chất. Tương tác kiến tạo tại điểm ba này đã tạo ra độ cao thấp nhất ở bất kỳ nơi nào ở châu Phi tại Hồ Assal, và vùng trũng thấp thứ hai trên đất liền ở bất kỳ đâu trên trái đất (chỉ bị vượt qua bởi vùng trũng dọc biên giới Jordan và Israel).

Đường bờ biển của đất nước trải dài 314 km, với địa hình chủ yếu bao gồm cao nguyên, đồng bằng và vùng cao. Djibouti có tổng diện tích là 23.20 K km². Biên giới của nó kéo dài 575 km, trong đó 125 km là với Eritrea, 390 km với Ethiopia, và 60 km với Somaliland. Djibouti là quốc gia cực nam trên Mảng Ả Rập.

Djibouti có tám dãy núi với các đỉnh cao trên 1.00 K m. Dãy núi Mousa Ali được coi là dãy núi cao nhất của đất nước, với đỉnh cao nhất nằm trên biên giới với Ethiopia và Eritrea, có độ cao 2.03 K m. Sa mạc Grand Bara bao phủ các phần phía nam Djibouti thuộc các vùng Arta, Ali Sabieh và Dikhil. Phần lớn sa mạc này nằm ở độ cao tương đối thấp, dưới 1.70 K m.

Các điểm địa lý cực trị bao gồm: về phía bắc, Ras Doumera và điểm mà biên giới với Eritrea đi vào Biển Đỏ ở Vùng Obock; về phía đông, một phần bờ biển Biển Đỏ phía bắc Ras Bir; về phía nam, một địa điểm trên biên giới với Ethiopia ở phía tây thị trấn As Ela; và về phía tây, một địa điểm trên biên giới với Ethiopia ngay phía đông thị trấn Afambo của Ethiopia.

Hầu hết Djibouti là một phần của vùng sinh thái đồng cỏ và cây bụi khô cằn Ethiopia. Ngoại lệ là một dải đất phía đông dọc theo bờ Biển Đỏ, là một phần của sa mạc ven biển Eritrea. Các cảnh quan đa dạng của Djibouti bao gồm các hồ muối, núi non và bờ biển.

Trong các vùng núi, như Dãy núi Mabla, có thể tìm thấy những ngôi nhà truyền thống và cảnh quan hiểm trở.

Bờ biển phía nam Thành phố Djibouti mở ra Vịnh Aden, mang đến những bãi biển đẹp.

4.2. Khí hậu

Khí hậu của Djibouti ấm hơn đáng kể và có sự thay đổi theo mùa ít hơn đáng kể so với mức trung bình của thế giới. Nhiệt độ tối đa trung bình hàng ngày dao động từ 32 °C, ngoại trừ ở các vùng cao. Ví dụ, tại Thành phố Djibouti, nhiệt độ cao trung bình buổi chiều dao động từ 28 °C vào tháng Tư. Nhưng tại Airolaf, nơi có độ cao từ NaN Q m, nhiệt độ tối đa là 30 °C vào mùa hè và tối thiểu là 9 °C vào mùa đông. Ở các vùng cao nguyên có độ cao từ 500 m, nhiệt độ tương đương và mát hơn so với các vùng ven bờ biển trong những tháng nóng nhất từ tháng Sáu đến tháng Tám. Tháng Mười Hai và tháng Một là những tháng mát nhất với nhiệt độ thấp trung bình xuống tới 15 °C. Djibouti có khí hậu bán khô hạn nóng (BSh) hoặc khí hậu sa mạc nóng (BWh), mặc dù nhiệt độ được điều hòa nhiều hơn ở các độ cao cao nhất.

Khí hậu của Djibouti dao động từ khô cằn ở các vùng ven biển phía đông bắc đến bán khô hạn ở các vùng trung tâm, phía bắc, phía tây và phía nam của đất nước. Trên bờ biển phía đông, lượng mưa hàng năm dưới 5 mm; ở vùng cao nguyên trung tâm, lượng mưa khoảng 8 mm. Vùng nội địa ẩm ướt ít hơn đáng kể so với các vùng ven biển.

4.3. Sinh vật hoang dã

Hệ thực vật và động vật của đất nước sống trong một cảnh quan khắc nghiệt với rừng chiếm chưa đến một phần trăm tổng diện tích của đất nước. Động vật hoang dã trải rộng trên ba khu vực chính, cụ thể là từ vùng núi phía bắc của đất nước đến các cao nguyên núi lửa ở phần phía nam và trung tâm và kết thúc ở vùng ven biển.

Hầu hết các loài động vật hoang dã được tìm thấy ở phía bắc đất nước, trong hệ sinh thái của Vườn quốc gia Rừng Day. Ở độ cao trung bình 1.50 K m, khu vực này bao gồm khối núi Goda, với đỉnh cao 1.78 K m. Nó bao phủ một diện tích 3.5 km² rừng Juniperus procera, với nhiều cây cao tới 20 m. Khu vực rừng này là môi trường sống chính của loài Gà Đa Djibouti (một loài chim) đang bị đe dọa và đặc hữu, và một loài động vật có xương sống khác được ghi nhận gần đây, Platyceps afarensis (một loài rắn nước). Nó cũng chứa nhiều loài thực vật thân gỗ và thân thảo, bao gồm cây hoàng dương và cây ô liu, chiếm 60% tổng số loài được xác định ở trong nước.

Theo hồ sơ quốc gia liên quan đến đa dạng sinh học của động vật hoang dã ở Djibouti, quốc gia này chứa hơn 820 loài thực vật, 493 loài động vật không xương sống, 455 loài cá, 40 loài bò sát, ba loài lưỡng cư, 360 loài chim và 66 loài động vật có vú. Động vật hoang dã của Djibouti cũng được liệt kê là một phần của điểm nóng đa dạng sinh học Vùng sừng châu Phi và điểm nóng rạn san hô Biển Đỏ và Vịnh Aden. Động vật có vú bao gồm một số loài linh dương, chẳng hạn như linh dương Soemmerring và linh dương Pelzeln. Do lệnh cấm săn bắn được áp dụng từ đầu những năm 1970, các loài này hiện được bảo tồn tốt. Các loài động vật có vú đặc trưng khác là ngựa vằn Grevy, khỉ đầu chó hamadryas và linh dương Hunter. Lợn nanh sừng châu Phi, một loài dễ bị tổn thương, cũng được tìm thấy trong Vườn quốc gia Day. Vùng biển ven bờ có cá cúi và cầy hương Abyssinia; loài sau cần được xác nhận bằng các nghiên cứu sâu hơn. Rùa xanh và đồi mồi sống ở vùng biển ven bờ nơi chúng cũng làm tổ. Báo săn Đông Bắc Phi Acinonyx jubatus soemmeringii được cho là đã tuyệt chủng ở Djibouti.

5.1. Cấu trúc chính phủ

Tổng thống, hiện tại là Ismaïl Omar Guelleh, là nhân vật nổi bật trong chính trường Djibouti. Tổng thống thực thi quyền hành pháp của mình với sự trợ giúp của người được bổ nhiệm, Thủ tướng, hiện tại là Abdoulkader Kamil Mohamed. Hội đồng Bộ trưởng (nội các) chịu trách nhiệm và do tổng thống chủ trì.
Hệ thống tư pháp bao gồm các tòa án sơ thẩm, một Tòa phúc thẩm tối cao và một Tòa án tối cao. Hệ thống pháp luật là sự pha trộn giữa luật dân sự Pháp và luật tục (Xeer) của người Somali và Afar.
Quốc hội (trước đây là Viện Dân biểu) là cơ quan lập pháp của đất nước, bao gồm 65 thành viên được bầu 5 năm một lần. Mặc dù là đơn viện, Hiến pháp quy định việc thành lập một Thượng viện.
Cuộc bầu cử cuối cùng được tổ chức vào ngày 23 tháng 2 năm 2018. Djibouti có hệ thống đảng thống trị, với đảng Tập hợp Nhân dân vì Tiến bộ (RPP) kiểm soát cơ quan lập pháp và hành pháp kể từ khi thành lập vào năm 1979 (đảng này cai trị như một phần của Liên minh vì Đa số Tổng thống, nắm giữ siêu đa số ghế). Các đảng đối lập được phép hoạt động tự do (hạn chế), nhưng đảng đối lập chính, Liên minh Cứu quốc, đã tẩy chay các cuộc bầu cử năm 2005 và 2008, với lý do chính phủ kiểm soát truyền thông và đàn áp các ứng cử viên đối lập.
Chính phủ bị chi phối bởi thị tộc Issa Dir người Somali, những người nhận được sự ủng hộ của các thị tộc Somali, đặc biệt là thị tộc Gadabuursi Dir. Đất nước này đã thoát khỏi cuộc nội chiến kéo dài một thập kỷ vào cuối những năm 1990 khi chính phủ và Mặt trận Khôi phục Thống nhất và Dân chủ (FRUD) ký một hiệp ước hòa bình vào năm 2000. Hai thành viên FRUD đã tham gia nội các, và bắt đầu từ cuộc bầu cử tổng thống năm 1999, FRUD đã vận động ủng hộ RPP.
Tổng thống Guelleh kế nhiệm Hassan Gouled Aptidon vào năm 1999. Guelleh đã tuyên thệ nhậm chức nhiệm kỳ sáu năm thứ hai sau cuộc bầu cử một người vào ngày 8 tháng 4 năm 2005. Ông giành được 100% số phiếu với tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu là 78,9%. Đầu năm 2011, người dân Djibouti đã tham gia vào một loạt các cuộc biểu tình chống lại chính phủ cầm quyền lâu năm, có liên quan đến các cuộc biểu tình Mùa xuân Ả Rập lớn hơn. Guelleh đã được tái đắc cử nhiệm kỳ thứ ba vào cuối năm đó với 80,63% số phiếu trong tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu là 75%. Mặc dù các nhóm đối lập đã tẩy chay cuộc bỏ phiếu vì những thay đổi trong hiến pháp cho phép Guelleh tái tranh cử, các nhà quan sát quốc tế từ Liên minh châu Phi nhìn chung mô tả cuộc bầu cử là tự do và công bằng.
Vào ngày 31 tháng 3 năm 2013, Guelleh đã thay thế Thủ tướng Dilleita Mohamed Dilleita phục vụ lâu năm bằng cựu chủ tịch Liên minh vì Đa số Tổng thống (UMP) Abdoulkader Kamil Mohamed. Vào tháng 12 năm 2014, Liên minh vì Đa số Tổng thống cầm quyền cũng đã ký một thỏa thuận khung với liên minh Liên minh Cứu quốc, mở đường cho các nhà lập pháp đối lập vào quốc hội và cải cách cơ quan bầu cử quốc gia.

5.2. Quan hệ đối ngoại

Quan hệ đối ngoại của Djibouti được quản lý bởi Bộ Ngoại giao và Hợp tác Quốc tế Djibouti. Djibouti duy trì mối quan hệ chặt chẽ với chính phủ Somalia, Ethiopia, Pháp và Hoa Kỳ. Nước này cũng là một thành viên tích cực của Liên minh châu Phi, Liên Hợp Quốc, Phong trào không liên kết, Tổ chức Hợp tác Hồi giáo và Liên đoàn Ả Rập. Kể từ những năm 2000, chính quyền Djibouti cũng đã tăng cường quan hệ với Thổ Nhĩ Kỳ.
Djibouti là thành viên của Diễn đàn các Quốc gia Nhỏ (FOSS) kể từ khi nhóm này được thành lập vào năm 1992.

5.3. Quân sự

Các lực lượng vũ trang Djibouti bao gồm Lục quân Djibouti, Hải quân Djibouti, Không quân Djibouti và Hiến binh Quốc gia (GN). Tính đến năm 2011, nhân lực sẵn sàng cho nghĩa vụ quân sự là 170.386 nam và 221.411 nữ trong độ tuổi từ 16 đến 49. Djibouti chi tiêu hơn 36.00 M USD hàng năm cho quân đội của mình (tính đến năm 2011, đứng thứ 141 trong cơ sở dữ liệu của SIPRI). Sau khi độc lập, Djibouti có hai trung đoàn do các sĩ quan Pháp chỉ huy. Vào đầu những năm 2000, nước này đã tìm kiếm một mô hình tổ chức quân đội ở bên ngoài để có thể thúc đẩy tốt nhất khả năng phòng thủ bằng cách tái cấu trúc lực lượng thành các đơn vị nhỏ hơn, cơ động hơn thay vì các sư đoàn truyền thống.
Cuộc chiến đầu tiên có sự tham gia của Lực lượng Vũ trang Djibouti là Nội chiến Djibouti giữa chính phủ Djibouti, được Pháp hỗ trợ, và Mặt trận Khôi phục Thống nhất và Dân chủ (FRUD). Cuộc chiến kéo dài từ năm 1991 đến năm 2001, mặc dù hầu hết các hành động thù địch đã chấm dứt khi các phe ôn hòa của FRUD ký một hiệp ước hòa bình với chính phủ sau khi chịu một thất bại quân sự lớn khi lực lượng chính phủ chiếm được hầu hết lãnh thổ do quân nổi dậy nắm giữ. Một nhóm cực đoan tiếp tục chiến đấu chống lại chính phủ, nhưng đã ký hiệp ước hòa bình riêng vào năm 2001. Cuộc chiến kết thúc với chiến thắng của chính phủ, và FRUD trở thành một đảng chính trị.
Là trụ sở của cơ quan khu vực IGAD, Djibouti đã tích cực tham gia vào tiến trình hòa bình Somalia, tổ chức hội nghị Arta vào năm 2000. Sau khi thành lập Chính phủ Liên bang Somalia vào năm 2012, một phái đoàn Djibouti đã tham dự lễ nhậm chức của tổng thống mới của Somalia.
Trong những năm gần đây, Djibouti đã cải thiện các kỹ thuật huấn luyện, chỉ huy quân sự và cấu trúc thông tin và đã thực hiện các bước để trở nên tự chủ hơn trong việc cung cấp quân đội của mình để hợp tác với Liên Hợp Quốc trong các nhiệm vụ gìn giữ hòa bình, hoặc cung cấp viện trợ quân sự cho các quốc gia chính thức yêu cầu. Hiện đang được triển khai đến Somalia và Sudan.

5.3.1. Sự hiện diện của quân đội nước ngoài

Các Lực lượng Pháp vẫn hiện diện ở Djibouti khi lãnh thổ này giành được độc lập, ban đầu là một phần của một nghị định thư tạm thời tháng 6 năm 1977 quy định các điều kiện đồn trú của các lực lượng Pháp, tạo thành một thỏa thuận quốc phòng. Một hiệp ước hợp tác quốc phòng mới giữa Pháp và Djibouti đã được ký kết tại Paris vào ngày 21 tháng 12 năm 2011. Hiệp ước này có hiệu lực vào ngày 1 tháng 5 năm 2014. Theo hiệp ước này và điều khoản an ninh của nó, Pháp tái khẳng định cam kết của mình đối với độc lập và toàn vẹn lãnh thổ của Cộng hòa Djibouti. Cũng như trước khi độc lập, vào năm 1962, một đơn vị Quân đoàn Lê dương Pháp, Lữ đoàn bán Lê dương số 13 (13 DBLE) đã được chuyển từ Algeria đến Djibouti để hình thành nòng cốt của đồn trú Pháp tại đó. Vào ngày 31 tháng 7 năm 2011, (13 DBLE) rời Djibouti đến Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất.

Vị trí chiến lược của Djibouti gần eo biển Bab-el-Mandeb, ngăn cách Vịnh Aden với Biển Đỏ và kiểm soát các lối tiếp cận Kênh đào Suez, đã khiến nơi đây trở thành một địa điểm được nhiều quốc gia mong muốn đặt căn cứ quân sự nước ngoài. Trại Lemonnier đã bị Pháp bỏ lại và sau đó được Bộ Tư lệnh Trung ương Hoa Kỳ thuê vào tháng 9 năm 2002. Hợp đồng thuê được gia hạn vào năm 2014 thêm 20 năm nữa. Căn cứ Hỗ trợ Quân sự Quốc gia Ý cũng được đặt tại Djibouti. Quốc gia này cũng là nơi đặt căn cứ quân sự duy nhất ở nước ngoài của Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản và căn cứ hỗ trợ của Trung Quốc.

Việc đặt các căn cứ quân sự nước ngoài là một phần quan trọng của nền kinh tế Djibouti. Hoa Kỳ trả 63.00 M USD mỗi năm để thuê Trại Lemonnier, Pháp và Nhật Bản mỗi nước trả khoảng 30.00 M USD mỗi năm, và Trung Quốc trả 20.00 M USD mỗi năm. Các khoản thanh toán tiền thuê này chiếm hơn 5% tổng GDP 2.30 B USD của Djibouti vào năm 2017. Sự hiện diện của nhiều cường quốc quân sự tại một quốc gia nhỏ bé như Djibouti phản ánh tầm quan trọng địa chiến lược của nó, nhưng cũng đặt ra những câu hỏi về chủ quyền và sự phụ thuộc kinh tế của Djibouti vào các cường quốc này.

5.4. Nhân quyền

Trong báo cáo Tự do trên Thế giới năm 2011, Freedom House đã xếp hạng Djibouti là "Không Tự do", tụt hạng so với tình trạng trước đây là "Một phần Tự do". Tình hình này phản ánh những lo ngại kéo dài về các quyền tự do dân sự và chính trị trong nước.

Theo Báo cáo Quốc gia về Thực tiễn Nhân quyền năm 2019 của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, các vấn đề nhân quyền nghiêm trọng của Djibouti bao gồm: giết người bất hợp pháp hoặc tùy tiện bởi các đặc vụ chính phủ; giam giữ tùy tiện bởi các đặc vụ chính phủ; điều kiện nhà tù khắc nghiệt và đe dọa tính mạng; can thiệp tùy tiện hoặc bất hợp pháp vào quyền riêng tư; bắt giữ hoặc truy tố nhà báo một cách vô lý; tội phỉ báng hình sự; can thiệp đáng kể vào quyền hội họp ôn hòa và tự do hiệp hội; các hành vi tham nhũng nghiêm trọng; và bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái mà chính phủ không có hành động đầy đủ để truy tố và quy trách nhiệm, bao gồm cả cắt âm vật/cắt bỏ bộ phận sinh dục nữ (FGM/C). Báo cáo cũng nêu rõ rằng tình trạng miễn trừ trừng phạt là một vấn đề, với việc chính phủ hiếm khi thực hiện các bước để xác định và trừng phạt các quan chức phạm tội, dù trong các cơ quan an ninh hay ở những nơi khác trong chính phủ.

Các tổ chức nhân quyền thường xuyên chỉ ra sự thiếu không gian cho phe đối lập chính trị, hạn chế đối với tự do báo chí và truyền thông, cũng như các báo cáo về tra tấn và đối xử tệ bạc với tù nhân. Quyền của người lao động, đặc biệt là lao động nhập cư, cũng là một lĩnh vực đáng quan tâm. Vấn đề cắt bỏ bộ phận sinh dục nữ (FGM) vẫn còn phổ biến rộng rãi bất chấp các nỗ lực pháp lý để cấm nó, phản ánh những thách thức trong việc thay đổi các chuẩn mực văn hóa sâu xa. Chính phủ Djibouti thường bác bỏ những lời chỉ trích này, cho rằng họ đang nỗ lực cải thiện tình hình nhân quyền. Tuy nhiên, cộng đồng quốc tế vẫn tiếp tục theo dõi chặt chẽ và kêu gọi những cải cách thực chất hơn.

5.5. Phân chia hành chính

Djibouti được chia thành sáu vùng hành chính, trong đó Thành phố Djibouti là một trong những vùng chính thức. Nó được chia nhỏ hơn thành hai mươi phó quận.

6.1. Các ngành kinh tế và thương mại

Nền kinh tế của Djibouti chủ yếu tập trung vào lĩnh vực dịch vụ. Các hoạt động thương mại xoay quanh các chính sách thương mại tự do của đất nước và vị trí chiến lược là một điểm trung chuyển trên Biển Đỏ. Do lượng mưa hạn chế, rau và trái cây là các loại cây trồng sản xuất chính, và các mặt hàng thực phẩm khác cần phải nhập khẩu. Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) theo sức mua tương đương (PPP) vào năm 2013 được ước tính là 2.50 B USD, với tốc độ tăng trưởng thực tế là 5% hàng năm. Thu nhập bình quân đầu người khoảng 2.87 K USD (PPP). Ngành dịch vụ chiếm khoảng 79,7% GDP, tiếp theo là công nghiệp với 17,3% và nông nghiệp với 3%.

Tính đến năm 2013, cảng container tại Cảng Djibouti xử lý phần lớn thương mại của quốc gia. Khoảng 70% hoạt động của cảng biển bao gồm hàng hóa nhập khẩu đến và xuất khẩu từ nước láng giềng Ethiopia, quốc gia phụ thuộc vào cảng này như là cửa ngõ hàng hải chính. Tính đến năm 2018, 95% hàng hóa quá cảnh của Ethiopia được xử lý bởi Cảng Djibouti. Cảng này cũng đóng vai trò là một trung tâm tiếp nhiên liệu và trung chuyển quốc tế. Năm 2012, chính phủ Djibouti hợp tác với DP World bắt đầu xây dựng Cảng container Doraleh, một cảng biển lớn thứ ba nhằm phát triển hơn nữa năng lực trung chuyển quốc gia. Với dự án trị giá 396.00 M USD, cảng này có khả năng chứa 1,5 triệu đơn vị container 20 feet hàng năm.

Djibouti được xếp hạng là điểm đến đầu tư an toàn thứ 177 trên thế giới trong bảng xếp hạng Rủi ro Quốc gia của Euromoney tháng 3 năm 2011. Để cải thiện môi trường đầu tư trực tiếp nước ngoài, chính quyền Djibouti cùng với các tổ chức phi lợi nhuận khác nhau đã khởi động một số dự án phát triển nhằm làm nổi bật tiềm năng thương mại của đất nước. Chính phủ cũng đã giới thiệu các chính sách mới cho khu vực tư nhân nhắm vào lãi suất cao và lạm phát, bao gồm giảm gánh nặng thuế đối với doanh nghiệp và cho phép miễn thuế tiêu thụ.

Ngoài ra, các nỗ lực đã được thực hiện để giảm tỷ lệ thất nghiệp đô thị ước tính 60% bằng cách tạo thêm cơ hội việc làm thông qua đầu tư vào các lĩnh vực đa dạng. Các quỹ đặc biệt được dành để xây dựng cơ sở hạ tầng viễn thông và tăng thu nhập khả dụng bằng cách hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ. Do tiềm năng tăng trưởng, ngành đánh bắt và chế biến nông sản, chiếm khoảng 15% GDP, cũng đã được hưởng lợi từ việc tăng cường đầu tư kể từ năm 2008.

Để mở rộng ngành công nghiệp khiêm tốn, một nhà máy điện địa nhiệt 56 megawatt dự kiến hoàn thành vào năm 2018 đang được xây dựng với sự giúp đỡ của OPEC, Ngân hàng Thế giới và Quỹ Môi trường Toàn cầu. Cơ sở này dự kiến sẽ giải quyết tình trạng thiếu điện tái diễn, giảm sự phụ thuộc của quốc gia vào Ethiopia về năng lượng, giảm nhập khẩu dầu tốn kém để sản xuất điện bằng diesel, và từ đó củng cố GDP và giảm nợ.

Công ty Salt Investment (SIS) của Djibouti đã bắt đầu một hoạt động quy mô lớn để công nghiệp hóa nguồn muối dồi dào ở vùng Hồ Assal của Djibouti. Hoạt động với công suất hàng năm 4 triệu tấn, dự án khử muối đã nâng cao doanh thu xuất khẩu, tạo thêm cơ hội việc làm và cung cấp thêm nước ngọt cho người dân khu vực. Năm 2012, chính phủ Djibouti cũng đã tranh thủ sự phục vụ của China Harbor Engineering Company Ltd để xây dựng một cảng quặng. Với trị giá 64.00 M USD, dự án này cho phép Djibouti xuất khẩu thêm 5.000 tấn muối mỗi năm sang các thị trường ở Đông Nam Á.

Tổng sản phẩm quốc nội của Djibouti tăng trưởng trung bình hơn 6% mỗi năm, từ 341.00 M USD năm 1985 lên 1.50 B USD năm 2015. Franc Djibouti là tiền tệ của Djibouti. Nó được phát hành bởi Ngân hàng Trung ương Djibouti, cơ quan tiền tệ của đất nước. Do đồng franc Djibouti được neo vào đô la Mỹ, nó thường ổn định và lạm phát không phải là vấn đề. Điều này đã góp phần vào sự quan tâm ngày càng tăng đối với đầu tư vào đất nước.

Tính đến năm 2010, có 10 ngân hàng truyền thống và Hồi giáo hoạt động tại Djibouti. Hầu hết các ngân hàng này mới đến trong vài năm qua, bao gồm công ty chuyển tiền Somali Dahabshiil và BDCD, một công ty con của Swiss Financial Investments. Hệ thống ngân hàng trước đây bị độc quyền bởi hai tổ chức: Ngân hàng Indo-Suez và Ngân hàng Thương mại và Công nghiệp (BCIMR). Để đảm bảo một lĩnh vực tín dụng và tiền gửi mạnh mẽ, chính phủ yêu cầu các ngân hàng thương mại duy trì 30% cổ phần trong tổ chức tài chính; số vốn ban đầu tối thiểu 300 triệu franc Djibouti là bắt buộc đối với các ngân hàng quốc tế. Việc cho vay cũng được khuyến khích bằng việc thành lập một quỹ bảo lãnh, cho phép các ngân hàng cho vay các doanh nghiệp vừa và nhỏ đủ điều kiện mà không cần yêu cầu một khoản tiền gửi lớn hoặc tài sản thế chấp khác.

Các nhà đầu tư Saudi cũng được cho là đang khám phá khả năng kết nối Vùng sừng châu Phi với Bán đảo Ả Rập thông qua một cây cầu vượt biển dài 28.5 km qua Djibouti, được gọi là Cầu của các Sừng. Nhà đầu tư Tarek bin Laden có liên quan đến dự án này. Vào tháng 6 năm 2010, Giai đoạn I của dự án đã bị trì hoãn.

6.2. Giao thông vận tải

Sân bay quốc tế Djibouti-Ambouli tại Thành phố Djibouti, sân bay quốc tế duy nhất của đất nước, phục vụ nhiều tuyến bay liên lục địa với các chuyến bay theo lịch trình và thuê bao. Air Djibouti là hãng hàng không quốc gia của Djibouti và là hãng hàng không lớn nhất của đất nước.

Đường sắt Addis Ababa-Djibouti khổ tiêu chuẩn mới và được điện khí hóa đã bắt đầu hoạt động vào tháng 1 năm 2018. Mục đích chính của nó là tạo điều kiện thuận lợi cho các dịch vụ vận chuyển hàng hóa giữa vùng nội địa Ethiopia và Cảng Doraleh của Djibouti.

Phà ô tô qua Vịnh Tadjoura từ Thành phố Djibouti đến Tadjoura. Có Cảng Doraleh ở phía tây Thành phố Djibouti, là cảng chính của Djibouti. Cảng Doraleh là ga cuối của tuyến đường sắt Addis Ababa-Djibouti mới. Ngoài Cảng Doraleh, nơi xử lý hàng hóa tổng hợp và nhập khẩu dầu, Djibouti (năm 2018) còn có ba cảng lớn khác để nhập khẩu và xuất khẩu hàng rời và gia súc, Cảng Tadjourah (kali), Cảng Damerjog (gia súc) và Cảng Goubet (muối). Gần 95% hàng hóa nhập khẩu và xuất khẩu của Ethiopia đi qua các cảng của Djibouti.

Hệ thống đường cao tốc của Djibouti được đặt tên theo phân loại đường. Các con đường được coi là đường chính là những con đường được trải nhựa hoàn toàn (trên toàn bộ chiều dài của chúng) và nói chung chúng vận chuyển giao thông giữa tất cả các thị trấn lớn ở Djibouti.

Djibouti là một phần của Con đường tơ lụa trên biển thế kỷ 21 chạy từ bờ biển Trung Quốc đến vùng Thượng Adriatic với các kết nối đến Trung và Đông Âu.

6.3. Truyền thông và Viễn thông

Viễn thông ở Djibouti thuộc thẩm quyền của Bộ Truyền thông.

Djibouti Telecom là nhà cung cấp dịch vụ viễn thông duy nhất. Công ty này chủ yếu sử dụng mạng chuyển tiếp vô tuyến vi ba. Một cáp quang được lắp đặt tại thủ đô, trong khi các khu vực nông thôn được kết nối thông qua các hệ thống vô tuyến vòng lặp nội hạt không dây. Vùng phủ sóng di động chủ yếu giới hạn trong khu vực trong và xung quanh thành phố Djibouti. Tính đến năm 2015, có 23.000 đường dây điện thoại chính và 312.000 đường dây di động/di động đang được sử dụng. Cáp ngầm SEA-ME-WE 3 hoạt động đến Jeddah, Suez, Sicily, Marseille, Colombo, Singapore và xa hơn nữa. Các trạm mặt đất vệ tinh điện thoại bao gồm 1 Intelsat (Ấn Độ Dương) và 1 Arabsat. Medarabtel là mạng điện thoại chuyển tiếp vô tuyến vi ba khu vực.

Đài Truyền hình Djibouti là đài truyền hình quốc gia thuộc sở hữu nhà nước. Đài này vận hành đài truyền hình mặt đất duy nhất, cũng như hai mạng vô tuyến trong nước trên AM 1, FM 2 và sóng ngắn 0. Việc cấp phép và vận hành các phương tiện truyền thông phát thanh truyền hình do chính phủ quy định. Các rạp chiếu phim bao gồm Rạp chiếu phim Odeon ở thủ đô.

Tính đến năm 2012, có 215 nhà cung cấp dịch vụ internet địa phương. Người dùng Internet bao gồm khoảng 99.000 cá nhân (2015). Tên miền cấp cao nhất của quốc gia trên internet là .dj.

Các tờ báo in chính thuộc sở hữu của chính phủ: tờ nhật báo tiếng Pháp La Nation, tờ tuần báo tiếng Anh Djibouti Post, và tờ tuần báo tiếng Ả Rập Al-Qarn. Cũng có một hãng thông tấn nhà nước, Agence Djiboutienne d'Information. Các trang web tin tức phi chính phủ có trụ sở ở nước ngoài; ví dụ, La Voix de Djibouti hoạt động từ Bỉ.

6.4. Du lịch

Du lịch ở Djibouti là một trong những ngành kinh tế đang phát triển của đất nước và là một ngành tạo ra chưa đến 80.000 lượt khách mỗi năm, chủ yếu là gia đình và bạn bè của những người lính đóng quân tại các căn cứ hải quân lớn của đất nước. Mặc dù con số này đang tăng lên, nhưng có những cuộc thảo luận về việc ngừng cấp thị thực khi đến, điều này có thể hạn chế sự tăng trưởng du lịch.

Cơ sở hạ tầng gây khó khăn cho khách du lịch tự túc và chi phí cho các tour du lịch riêng rất cao. Kể từ khi tuyến đường sắt từ Addis Ababa đến Djibouti mở cửa trở lại vào tháng 1 năm 2018, việc đi lại bằng đường bộ cũng đã được nối lại. Hai kỳ quan địa chất chính của Djibouti, Hồ Abbe và Hồ Assal, là những điểm đến du lịch hàng đầu của đất nước. Hai địa điểm này thu hút hàng trăm khách du lịch mỗi năm tìm kiếm những nơi xa xôi ít người lui tới. Các điểm thu hút khác bao gồm các vườn quốc gia như Vườn quốc gia Rừng Day, các bãi biển dọc Vịnh Tadjoura và các cơ hội lặn biển ngắm san hô ở Biển Đỏ.

6.5. Năng lượng

Djibouti có công suất phát điện lắp đặt là 126 MW từ các nhà máy chạy bằng dầu nhiên liệu và diesel. Năm 2002, sản lượng điện là 232 GWh, với mức tiêu thụ là 216 GWh. Tính đến năm 2015, mức tiêu thụ điện hàng năm bình quân đầu người là khoảng 330 kilowatt-giờ (kWh); hơn nữa, khoảng 45% dân số không được tiếp cận với điện, và mức độ nhu cầu chưa được đáp ứng trong ngành điện của đất nước là đáng kể. Việc tăng cường nhập khẩu thủy điện từ Ethiopia, đáp ứng 65% nhu cầu của Djibouti, sẽ đóng một vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy nguồn cung cấp năng lượng tái tạo của đất nước. Tiềm năng địa nhiệt đã tạo ra sự quan tâm đặc biệt ở Nhật Bản, với 13 địa điểm tiềm năng; họ đã bắt đầu xây dựng tại một địa điểm gần Hồ Assal. Việc xây dựng nhà máy điện quang điện (trang trại năng lượng mặt trời) ở Grand Bara sẽ tạo ra công suất 50 MW.

7.1. Nhân khẩu

Dữ liệu dân số lịch sử của Djibouti (Nguồn: Ngân hàng Thế giới cho đến năm 2018; Viện Thống kê Quốc gia Djibouti, INSTAD cho năm 2024):

Djibouti có dân số 1.066.809 người theo Thống kê ngày 20 tháng 5 năm 2024. Đây là một quốc gia đa sắc tộc. Dân số địa phương tăng nhanh trong nửa sau thế kỷ 20, từ khoảng 69.589 người năm 1955 lên khoảng 869.099 người vào năm 2015. Hai nhóm dân tộc lớn nhất bản địa Djibouti là người Somali (60%) và người Afar (35%). Thành phần thị tộc Somali chủ yếu bao gồm người Issa (chiếm 33%), tiếp theo là người Gadabuursi (15-20%) và người Isaaq (13,3-20%). 5% dân số còn lại của Djibouti chủ yếu bao gồm người Ả Rập Yemen, Ethiopia và châu Âu (Pháp và Ý). Khoảng 76% cư dân địa phương là dân thành thị; số còn lại là những người chăn nuôi du mục. Djibouti cũng là nơi sinh sống của một số người nhập cư và người tị nạn từ các quốc gia láng giềng, với Thành phố Djibouti được mệnh danh là "Hồng Kông của Pháp ở Biển Đỏ" do tính quốc tế của đô thị này. Vị trí của Djibouti trên bờ biển phía đông châu Phi khiến nó trở thành một trung tâm di cư khu vực, với người Somali, Yemen và Ethiopia đi qua đất nước này trên đường đến các quốc gia Vịnh Ba Tư và Bắc Phi. Djibouti đã tiếp nhận một lượng lớn người di cư từ Yemen.

7.2. Các nhóm dân tộc

Djibouti là một quốc gia đa sắc tộc với hai nhóm dân tộc chính là người Somali và người Afar. Người Somali, chủ yếu thuộc thị tộc Issa, chiếm khoảng 60% dân số. Họ có truyền thống văn hóa phong phú, ngôn ngữ riêng (tiếng Somali) và chủ yếu sinh sống ở phía nam và tây nam đất nước, bao gồm cả thủ đô Djibouti. Người Afar, chiếm khoảng 35% dân số, cư trú chủ yếu ở các vùng phía bắc và phía tây. Họ cũng có ngôn ngữ (tiếng Afar) và văn hóa riêng biệt, với lịch sử lâu đời gắn liền với các sultan quốc và hoạt động thương mại qua Biển Đỏ.

Ngoài hai nhóm chính này, Djibouti còn có các cộng đồng nhỏ hơn bao gồm người Ả Rập Yemen, Ethiopia, và một số ít người châu Âu (chủ yếu là người Pháp và người Ý) định cư từ thời thuộc địa. Sự tương tác giữa các nhóm dân tộc này đã tạo nên một xã hội đa dạng nhưng cũng tiềm ẩn những căng thẳng, đặc biệt là giữa người Issa và Afar, từng dẫn đến nội chiến trong quá khứ. Hiện nay, chính phủ Djibouti nỗ lực thúc đẩy sự hòa hợp dân tộc, tuy nhiên, việc đảm bảo quyền lợi và sự đại diện công bằng cho tất cả các nhóm vẫn là một thách thức. Các vấn đề về quyền của các nhóm thiểu số và sự hòa nhập của họ vào đời sống kinh tế, chính trị và xã hội vẫn cần được quan tâm để xây dựng một quốc gia thống nhất và phát triển bền vững.

7.3. Ngôn ngữ

Djibouti là một quốc gia đa ngôn ngữ. Phần lớn cư dân địa phương nói tiếng Somali (60%) và tiếng Afar (35%) là ngôn ngữ mẹ đẻ. Đây là tiếng mẹ đẻ của các nhóm dân tộc Somali và Afar. Cả hai ngôn ngữ này đều thuộc nhánh Cushit của ngữ hệ Á-Phi lớn hơn. Tiếng Somali miền Bắc là phương ngữ chính được nói trong nước và ở Somaliland láng giềng, trái ngược với Tiếng Somali Benadiri là phương ngữ chính được nói ở Somalia. Có hai ngôn ngữ chính thức ở Djibouti: tiếng Ả Rập và tiếng Pháp.

Tiếng Ả Rập có tầm quan trọng tôn giáo. Trong các bối cảnh trang trọng, nó bao gồm Tiếng Ả Rập chuẩn hiện đại. Trong giao tiếp thông thường, khoảng 59.000 cư dân địa phương nói phương ngữ Tiếng Ả Rập Ta'izzi-Adeni, còn được gọi là tiếng Ả Rập Djibouti. Tiếng Pháp đóng vai trò là ngôn ngữ quốc gia theo luật định. Nó được kế thừa từ thời kỳ thuộc địa và là ngôn ngữ giảng dạy chính. Khoảng 17.000 người Djibouti nói tiếng Pháp như ngôn ngữ mẹ đẻ. Các ngôn ngữ của người nhập cư bao gồm Tiếng Ả Rập Oman (38.900 người nói), tiếng Amhara (1.400 người nói) và tiếng Hy Lạp (1.000 người nói).

7.4. Tôn giáo

Dân số Djibouti chủ yếu là Hồi giáo. Hồi giáo được khoảng 98% dân số cả nước theo (khoảng 891.000 người tính đến năm 2022). Tính đến năm 2012, 94% dân số là người Hồi giáo trong khi 6% còn lại là tín đồ Kitô giáo. Theo dữ liệu từ Trung tâm Nghiên cứu Pew, thành phần trong cộng đồng Hồi giáo bao gồm người theo phái Sunni (87%), người Hồi giáo không giáo phái (8%), các nhóm Hồi giáo khác (3%) và phái Shia (2%).

Hồi giáo du nhập vào khu vực này từ rất sớm, khi một nhóm người Hồi giáo bị đàn áp đã tìm nơi ẩn náu qua Biển Đỏ ở Vùng sừng châu Phi theo lời kêu gọi của nhà tiên tri Hồi giáo Muhammad. Năm 1900, trong thời kỳ đầu của chế độ thuộc địa, hầu như không có Kitô hữu nào ở các vùng lãnh thổ này, chỉ có khoảng 100-300 tín đồ đến từ các trường học và trại trẻ mồ côi của một số ít phái bộ Công giáo ở Somaliland thuộc Pháp. Hiến pháp Djibouti công nhận Hồi giáo là quốc giáo duy nhất, đồng thời quy định sự bình đẳng của công dân thuộc mọi tín ngưỡng (Điều 1) và tự do hành đạo (Điều 11). Hầu hết người Hồi giáo địa phương theo phái Sunni, tuân theo trường phái Shafi'i. Những người Hồi giáo không theo giáo phái nào phần lớn thuộc các dòng Sufi của các trường phái khác nhau. Theo Báo cáo Tự do Tôn giáo Quốc tế năm 2008, trong khi người Hồi giáo Djibouti có quyền hợp pháp để chuyển đổi hoặc kết hôn với người theo tín ngưỡng khác, những người cải đạo có thể gặp phải phản ứng tiêu cực từ gia đình và thị tộc của họ hoặc từ xã hội nói chung, và họ thường phải đối mặt với áp lực quay trở lại Hồi giáo.

Giáo phận Djibouti phục vụ cộng đồng Công giáo nhỏ bé tại địa phương, ước tính có khoảng 7.000 cá nhân vào năm 2006.

7.5. Y tế

Tuổi thọ trung bình khi sinh là khoảng 64,7 tuổi cho cả nam và nữ. Tỷ lệ sinh là 2,35 con/phụ nữ. Ở Djibouti, có khoảng 18 bác sĩ trên 100.000 dân.

Tỷ lệ tử vong mẹ năm 2010 trên 100.000 ca sinh ở Djibouti là 300. Con số này so với 461,6 năm 2008 và 606,5 năm 1990. Tỷ lệ tử vong trẻ em dưới 5 tuổi trên 1.000 ca sinh là 95 và tỷ lệ tử vong sơ sinh trên tổng số ca tử vong trẻ em dưới 5 tuổi là 37. Ở Djibouti, số nữ hộ sinh trên 1.000 ca sinh sống là 6 và nguy cơ tử vong suốt đời của phụ nữ mang thai là 1/93.

Khoảng 93,1% phụ nữ và trẻ em gái Djibouti đã trải qua cắt bỏ bộ phận sinh dục nữ (FGM, đôi khi được gọi là 'cắt bao quy đầu nữ'), một phong tục tiền hôn nhân chủ yếu phổ biến ở Đông Bắc Phi và một số vùng Cận Đông. Mặc dù bị cấm hợp pháp vào năm 1994, thủ tục này vẫn được thực hành rộng rãi, vì nó đã ăn sâu vào văn hóa địa phương. Được khuyến khích và thực hiện bởi phụ nữ trong cộng đồng, FGM chủ yếu nhằm mục đích ngăn chặn tình dục bừa bãi và bảo vệ khỏi bị tấn công. Khoảng 94% nam giới Djibouti cũng được cho là đã trải qua cắt bao quy đầu nam, một con số phù hợp với việc tuân thủ Hồi giáo; trường phái Shafi'i của Hồi giáo, madhhab chủ yếu ở Vùng sừng châu Phi, yêu cầu cắt bao quy đầu cho nam và nữ.

7.6. Giáo dục

Giáo dục là một ưu tiên của chính phủ Djibouti. Tính đến năm 2009, nước này phân bổ 20,5% ngân sách hàng năm cho hoạt động giáo dục.

Hệ thống giáo dục của Djibouti ban đầu được xây dựng để phục vụ một lượng học sinh hạn chế. Do đó, khuôn khổ trường học phần lớn mang tính tinh hoa và chịu ảnh hưởng đáng kể từ mô hình thuộc địa của Pháp, vốn không phù hợp với hoàn cảnh và nhu cầu địa phương.

Vào cuối những năm 1990, chính quyền Djibouti đã sửa đổi chiến lược giáo dục quốc gia và khởi xướng một quy trình tham vấn rộng rãi có sự tham gia của các quan chức hành chính, giáo viên, phụ huynh, thành viên quốc hội và các tổ chức phi chính phủ. Sáng kiến này đã xác định các lĩnh vực cần quan tâm và đưa ra các khuyến nghị cụ thể về cách cải thiện chúng. Sau đó, chính phủ đã chuẩn bị một kế hoạch cải cách toàn diện nhằm hiện đại hóa ngành giáo dục trong giai đoạn 2000-2010. Vào tháng 8 năm 2000, chính phủ đã thông qua một Đạo luật Kế hoạch Giáo dục chính thức và soạn thảo một kế hoạch phát triển trung hạn cho năm năm tới. Hệ thống học thuật cơ bản đã được tái cấu trúc đáng kể và trở thành bắt buộc; hiện nay bao gồm năm năm tiểu học và bốn năm trung học cơ sở. Các trường trung học phổ thông cũng yêu cầu Chứng chỉ Giáo dục Cơ bản để được nhập học. Ngoài ra, luật mới đã giới thiệu chương trình dạy nghề cấp trung học và thành lập các cơ sở đại học trong nước.

Nhờ Đạo luật Kế hoạch Giáo dục và chiến lược hành động trung hạn, những tiến bộ đáng kể đã được ghi nhận trong toàn ngành giáo dục. Cụ thể, tỷ lệ nhập học, đi học và duy trì việc học đều tăng đều đặn, với một số khác biệt theo vùng. Từ năm học 2004-2005 đến 2007-2008, tỷ lệ nhập học ròng của nữ sinh tiểu học tăng 18,6%; đối với nam sinh, tỷ lệ này tăng 8,0%. Tỷ lệ nhập học ròng ở trường trung học cơ sở trong cùng kỳ tăng 72,4% đối với nữ sinh và 52,2% đối với nam sinh. Ở cấp trung học phổ thông, tỷ lệ tăng trong tuyển sinh ròng là 49,8% đối với nữ sinh và 56,1% đối với nam sinh.

Chính phủ Djibouti đặc biệt tập trung vào việc phát triển và cải thiện cơ sở hạ tầng thể chế và tài liệu giảng dạy, bao gồm xây dựng các phòng học mới và cung cấp sách giáo khoa. Ở cấp sau trung học, việc nhấn mạnh cũng được đặt vào việc đào tạo giáo viên có trình độ và khuyến khích thanh thiếu niên ngoài trường học theo học nghề. Tính đến năm 2012, tỷ lệ biết chữ ở Djibouti ước tính là 70%.

Các cơ sở giáo dục đại học trong nước bao gồm Đại học Djibouti.

7.7. Các thành phố lớn

Dưới đây là danh sách các thành phố lớn nhất ở Djibouti, dựa trên thống kê dân số năm 2009 (trừ khi có ghi chú khác):

Thủ đô Djibouti là thành phố lớn nhất và quan trọng nhất, là trung tâm chính trị, kinh tế và văn hóa của cả nước. Với dân số chiếm phần lớn dân số quốc gia, thành phố này đóng vai trò là cửa ngõ thương mại chính thông qua cảng biển sầm uất, đồng thời là nơi tập trung các cơ quan chính phủ và các tổ chức quốc tế. Các thành phố khác như Ali Sabieh, Dikhil, Tadjoura, Arta và Obock là các trung tâm vùng quan trọng, mỗi thành phố có những đặc điểm riêng về kinh tế, văn hóa và lịch sử, đóng góp vào sự đa dạng của Djibouti.

8.1. Đời sống và nghệ thuật truyền thống

Trang phục của người Djibouti phản ánh khí hậu nóng và khô cằn của khu vực. Khi không mặc trang phục phương Tây như quần jean và áo phông, nam giới thường mặc macawiis (một loại trang phục truyền thống tiếng Afar giống sarong được quấn quanh eo). Nhiều người du mục mặc một chiếc áo choàng bằng cotton trắng quấn lỏng gọi là tobe dài đến đầu gối, với phần cuối vắt qua vai (giống như toga của người La Mã).

Phụ nữ thường mặc dirac, một chiếc váy dài, nhẹ, mỏng manh bằng vải voan làm từ cotton hoặc polyester, được mặc bên ngoài một chiếc váy lót dài hết cỡ và một chiếc áo ngực. Phụ nữ đã kết hôn có xu hướng đội khăn trùm đầu gọi là shash và thường che phần trên cơ thể bằng một chiếc khăn choàng gọi là garbasaar. Phụ nữ chưa kết hôn hoặc trẻ tuổi không phải lúc nào cũng che đầu. Trang phục Ả Rập truyền thống như jellabiya của nam (jellabiyaad trong tiếng Somali) và jilbāb của nữ cũng thường được mặc. Trong một số dịp như lễ hội, phụ nữ có thể trang điểm bằng đồ trang sức và mũ đội đầu chuyên dụng tương tự như những người phụ nữ của các bộ tộc người Berber ở Maghreb.

Rất nhiều tác phẩm nghệ thuật nguyên bản của Djibouti được truyền miệng và bảo tồn, chủ yếu qua các bài hát. Nhiều ví dụ về ảnh hưởng của Hồi giáo, Ottoman và Pháp cũng có thể được ghi nhận trong các công trình kiến trúc địa phương, bao gồm các tác phẩm bằng vữa, các mô típ được xây dựng cẩn thận và thư pháp.

Người Somali có một di sản âm nhạc phong phú tập trung vào văn hóa dân gian truyền thống của người Somali. Hầu hết các bài hát Somali đều theo gam ngũ cung. Tức là, chúng chỉ sử dụng năm cao độ mỗi quãng tám trái ngược với gam bảy cung (bảy nốt) như gam trưởng. Ngay từ lần nghe đầu tiên, âm nhạc Somali có thể bị nhầm lẫn với âm thanh của các vùng lân cận như Ethiopia, Sudan hoặc Bán đảo Ả Rập, nhưng cuối cùng nó vẫn có thể nhận ra bởi những giai điệu và phong cách độc đáo của riêng mình. Các bài hát Somali thường là sản phẩm của sự hợp tác giữa các nhà thơ (midho tiếng Somali), nhạc sĩ (laxan tiếng Somali) và ca sĩ (codka tiếng Somali hoặc "giọng hát"). Balwo là một phong cách âm nhạc Somali tập trung vào các chủ đề tình yêu phổ biến ở Djibouti.

Âm nhạc truyền thống của người Afar giống với âm nhạc dân gian của các vùng khác ở Vùng sừng châu Phi như Ethiopia; nó cũng chứa đựng các yếu tố của âm nhạc Ả Rập. Lịch sử của Djibouti được ghi lại trong thơ ca và các bài hát của những người du mục, và có từ hàng ngàn năm trước, khi người dân Djibouti trao đổi da thú để lấy nước hoa và gia vị của Ai Cập cổ đại, Ấn Độ và Trung Quốc. Văn học truyền miệng của người Afar cũng khá giàu tính nhạc. Nó có nhiều thể loại, bao gồm các bài hát cho đám cưới, chiến tranh, ca ngợi và khoe khoang.

Djibouti có một truyền thống thơ ca lâu đời. Một số hình thức thơ Somali phát triển tốt bao gồm gabay (tiếng Somali), jiifto (tiếng Somali), geeraar (tiếng Somali), wiglo (tiếng Somali), buraanbur (tiếng Somali), beercade (tiếng Somali), afarey (tiếng Somali) và guuraw (tiếng Somali). Gabay (trường ca tiếng Somali) có độ dài và nhịp điệu phức tạp nhất, thường vượt quá 100 dòng. Nó được coi là dấu ấn của thành tựu thơ ca khi một nhà thơ trẻ có thể sáng tác những câu thơ như vậy, và được coi là đỉnh cao của thơ ca. Các nhóm người ghi nhớ và ngâm thơ (hafidayaal tiếng Somali) theo truyền thống đã truyền bá hình thức nghệ thuật phát triển tốt này. Các bài thơ xoay quanh một số chủ đề chính, bao gồm baroorodiiq (bi ca tiếng Somali), amaan (ca ngợi tiếng Somali), jacayl (lãng mạn tiếng Somali), guhaadin (chỉ trích tiếng Somali), digasho (hả hê tiếng Somali) và guubaabo (hướng dẫn tiếng Somali). Baroorodiiq được sáng tác để tưởng nhớ cái chết của một nhà thơ hoặc nhân vật nổi tiếng. Người Afar quen thuộc với ginnili (tiếng Somali), một loại nhà thơ-chiến binh và nhà tiên tri, và có một truyền thống truyền miệng phong phú về các câu chuyện dân gian. Họ cũng có một kho tàng phong phú các bài hát chiến đấu.

Ngoài ra, Djibouti có một truyền thống lâu đời về văn học Hồi giáo. Trong số các tác phẩm lịch sử nổi bật nhất là tác phẩm trung cổ Futuh Al-Habash của Shihāb al-Dīn, ghi lại cuộc chinh phục Abyssinia của Vương quốc Adal trong thế kỷ 16. Trong những năm gần đây, một số chính trị gia và trí thức cũng đã viết hồi ký hoặc những suy ngẫm về đất nước.

8.2. Thể thao

Bóng đá là môn thể thao phổ biến nhất đối với người Djibouti. Đất nước này trở thành thành viên của FIFA vào năm 1994, nhưng chỉ tham gia các vòng loại Cúp bóng đá châu Phi cũng như FIFA World Cup vào giữa những năm 2000. Vào tháng 11 năm 2007, đội tuyển bóng đá quốc gia Djibouti đã đánh bại đội tuyển quốc gia Somalia với tỷ số 1-0 trong các vòng loại FIFA World Cup 2010, đánh dấu chiến thắng đầu tiên liên quan đến World Cup của họ.

Gần đây, Liên đoàn Bắn cung Thế giới đã giúp triển khai Liên đoàn Bắn cung Djibouti, và một trung tâm huấn luyện bắn cung quốc tế đang được thành lập tại Arta để hỗ trợ phát triển bắn cung ở Đông Phi và khu vực Biển Đỏ.

8.3. Ẩm thực

Ẩm thực Djibouti là sự pha trộn của ẩm thực Somali, Afar, Yemen, và ẩm thực Pháp, với một số ảnh hưởng ẩm thực Nam Á (đặc biệt là Ấn Độ) bổ sung. Các món ăn địa phương thường được chế biến bằng nhiều loại gia vị Trung Đông, từ nghệ tây đến quế. Cá nướng kiểu Yemen, được mở làm đôi và thường được nấu trong lò nướng kiểu tandoori, là một món ngon địa phương. Các món ăn cay có nhiều biến thể, từ Fah-fah truyền thống hoặc "Soupe Djiboutienne" (súp thịt bò luộc cay), đến yetakelt wet (rau hầm thập cẩm cay, tiếng Somali). Xalwo (phát âm là "halwo", tiếng Somali) hoặc halva là một loại bánh kẹo phổ biến được ăn trong các dịp lễ hội, chẳng hạn như lễ kỷ niệm Eid hoặc tiệc cưới. Halva được làm từ đường, tinh bột ngô, bột bạch đậu khấu, bột nhục đậu khấu và ghee. Đậu phộng đôi khi được thêm vào để tăng cường kết cấu và hương vị. Sau bữa ăn, các ngôi nhà theo truyền thống được xông hương bằng nhang (cuunsi tiếng Somali) hoặc nhũ hương (lubaan tiếng Somali), được chuẩn bị bên trong một lư hương gọi là dabqaad.