Nguyễn Thị Ánh Viên

1. Tổng quan

Nguyễn Thị Ánh Viên (sinh ngày 9 tháng 11 năm 1996) là một cựu vận động viên bơi lội xuất sắc của Việt Nam, được mệnh danh là "Tiểu tiên cá" (The little mermaid^English). Cô là vận động viên bơi lội đầu tiên của Việt Nam giành được huy chương tại Đại hội Thể thao châu Á vào năm 2014. Trong suốt sự nghiệp thi đấu của mình, Ánh Viên đã giành tổng cộng 25 huy chương vàng, 8 huy chương bạc và 2 huy chương đồng tại các kỳ Đại hội Thể thao Đông Nam Á (SEA Games), cùng nhiều huy chương khác tại các giải đấu khu vực và châu lục. Cô cũng là một quân nhân chuyên nghiệp thuộc Quân đội Nhân dân Việt Nam và là Trung tá quân nhân chuyên nghiệp trẻ nhất Việt Nam vào năm 2023. Ánh Viên được coi là một trong những vận động viên thành công và có tầm ảnh hưởng lớn nhất trong lịch sử thể thao Việt Nam.

2. Thời thơ ấu và Bối cảnh

Nguyễn Thị Ánh Viên sinh ra tại ấp Ba Cau, xã Giai Xuân, huyện Phong Điền, thành phố Cần Thơ. Cô bắt đầu làm quen với bơi lội từ nhỏ dưới sự hướng dẫn của ông nội. Khi còn học lớp 5, Ánh Viên được nhà trường chọn đi thi đấu tại Hội khỏe Phù Đổng cấp huyện và dễ dàng vượt qua các đối thủ. Với thành tích nổi bật, cô tiếp tục được chọn tham gia thi đấu tại Hội khỏe Phù Đổng cấp thành phố. Chính tại đây, tài năng của Ánh Viên đã được các huấn luyện viên của Trung tâm Thể dục Thể thao Quốc phòng 4 (thuộc Quân khu 9) phát hiện và tuyển chọn vào đội.

3. Sự nghiệp Thi đấu

Nguyễn Thị Ánh Viên có một sự nghiệp thi đấu nổi bật, từ các giải đấu cấp quốc gia đến các đấu trường quốc tế, đạt được nhiều thành tích ấn tượng và phá vỡ nhiều kỷ lục.

4. Huấn luyện và Phát triển ở Nước ngoài

Nguyễn Thị Ánh Viên là vận động viên duy nhất của Việt Nam kể từ khi hội nhập thể thao quốc tế vào năm 1993 được đầu tư trọng điểm với kinh phí lớn. Cô đã có quá trình tập huấn dài hạn kéo dài 6 năm tại Florida, Hoa Kỳ, một cường quốc hàng đầu về bơi lội. Tổng kinh phí cho quá trình tập huấn này lên tới gần 7.00 B VND.

Trong thời gian tập luyện tại Mỹ, Ánh Viên ban đầu khoác áo câu lạc bộ bơi Saint Augustine. Sau gần 2 năm, cô chuyển sang khoác áo CLB nổi tiếng Ebiscobal và được dẫn dắt bởi chuyên gia Cray Anthony Teeters, một trong những huấn luyện viên giỏi nhất của làng bơi lội Mỹ. Môi trường tập luyện tiên tiến và sự hướng dẫn của các chuyên gia quốc tế đã giúp Ánh Viên nâng cao kỹ năng vượt bậc, đạt được những thành tích xứng đáng với sự đầu tư và kỳ vọng.

5. Phục vụ trong Quân đội và Cấp bậc

Bên cạnh sự nghiệp thi đấu bơi lội, Nguyễn Thị Ánh Viên còn phục vụ trong Quân đội Nhân dân Việt Nam với tư cách là một quân nhân chuyên nghiệp thuộc Đoàn Thể thao Quân đội.

Ngày 26 tháng 8 năm 2013, Bộ Tư lệnh Quân khu 9 đã đặc cách trao cho cô quân hàm Thượng úy Quân nhân chuyên nghiệp khi cô mới 17 tuổi, nhằm ghi nhận những thành tích xuất sắc mà cô đã đạt được, mang lại vinh quang cho thể thao Việt Nam. Cuối năm 2013, sau khi giành 3 huy chương vàng tại SEA Games 27 và 4 huy chương vàng, 2 huy chương bạc, phá kỷ lục cự ly 400m bơi hỗn hợp tại Giải bơi Mùa xuân bang Florida, Mỹ (tháng 3 năm 2014), Bộ Quốc phòng đã quyết định thăng quân hàm cho cô từ Thượng úy lên Đại úy trước niên hạn, khi Ánh Viên chỉ mới 18 tuổi.

Sau những thành công ấn tượng tại SEA Games 2017, Ánh Viên tiếp tục được đề xuất thăng hàm từ Đại úy lên Thiếu tá. Đến năm 2021, cô mang quân hàm Thiếu tá. Đặc biệt, vào năm 2023, Nguyễn Thị Ánh Viên đã trở thành Trung tá quân nhân chuyên nghiệp trẻ nhất tại Việt Nam, thể hiện sự ghi nhận to lớn của quân đội đối với những cống hiến và thành tích của cô.

6. Giải thưởng và Vinh danh

Nguyễn Thị Ánh Viên đã nhận được nhiều giải thưởng và danh hiệu cao quý trong suốt sự nghiệp của mình, phản ánh sự công nhận từ giới chuyên môn, truyền thông và công chúng:

• Vận động viên của năm:** Cô được vinh danh là Vận động viên của năm tại Việt Nam trong hai năm liên tiếp 2013 và 2014.
• Huân chương Lao động:**
  • Năm 2015, cô nhận Huân chương Lao động hạng Nhì.
  • Năm 2019, sau thành công tại SEA Games 2019, Ánh Viên vinh dự nhận Huân chương Lao động hạng Nhất do Chủ tịch nước trao tặng.
• Biệt danh truyền thông:**
  • "Tiểu tiên cá" (The little mermaid^English): Biệt danh này được truyền thông và người hâm mộ ưu ái đặt cho cô, thể hiện sự ngưỡng mộ về tài năng và vẻ đẹp khi cô bơi lội.
  • "Cô Gái Thép" (The Iron Girl^English): Báo The New Paper của Singapore đã đặt biệt danh này cho Ánh Viên, nhấn mạnh tinh thần thi đấu kiên cường và ý chí mạnh mẽ của cô.
• Các sự công nhận khác:**
  • "Ấn tượng vàng SEA Games 27": Ánh Viên được bình chọn là "Ấn tượng vàng" tại SEA Games 2013 nhờ những thành tích đột phá và màn trình diễn xuất sắc.
  • Vận động viên nữ xuất sắc nhất ngoài Singapore tại SEA Games 2015.
  • Đứng thứ 25 thế giới ở cự ly 400m bơi tự do nữ và thứ 9 thế giới ở nội dung 400m bơi hỗn hợp cá nhân vào thời điểm đỉnh cao sự nghiệp.

7. Đời sống Cá nhân

Ngoài đường đua xanh, Nguyễn Thị Ánh Viên được biết đến là một cô gái hiền lành và có phần hơi nhút nhát, trái ngược với hình ảnh mạnh mẽ, quyết đoán khi thi đấu. Cô có niềm yêu thích đặc biệt với môn lịch sử.

Một trong những khía cạnh đáng chú ý trong đời sống cá nhân của Ánh Viên là chế độ ăn uống vô cùng nghiêm ngặt của một vận động viên đỉnh cao. Hàng ngày, cô có 4 bữa ăn chính chưa kể các bữa phụ. Trong đó, mỗi bữa chính có ít nhất 1 kg thịt bò, 50 con tôm, một đĩa mì to, một đĩa rau trộn và 1 L sữa tươi. Chế độ ăn này là một phần không thể thiếu để duy trì thể lực và năng lượng cho cường độ tập luyện và thi đấu cao.

Vì phải thường xuyên tập huấn liên tục ở nước ngoài, Ánh Viên không có nhiều nhu cầu chi tiêu cá nhân. Hầu hết số tiền cô kiếm được từ các giải thưởng và tài trợ đều được gửi về cho cha mẹ ở quê nhà. Nhờ số tiền này, gia đình cô đã xây dựng được nhà cửa khang trang, ổn định cuộc sống.

Tại SEA Games 28, Ánh Viên đã có một phát biểu nổi tiếng, thể hiện tinh thần thi đấu và ý chí phấn đấu không ngừng nghỉ của mình: "Tôi đã giành nhiều huy chương, phá nhiều kỷ lục ở SEA Games, nhưng tôi sẽ không ngừng phấn đấu. Nếu tôi hài lòng với những gì đã đạt được, tôi là kẻ thất bại ngay từ bây giờ, chứ không phải chờ tới ngày mai. Tôi không nhớ đến chiến thắng, mỗi ngày đều nỗ lực như chưa giành được gì." Phát biểu này đã trở thành nguồn cảm hứng lớn cho nhiều người hâm mộ và các vận động viên trẻ.

8. Đánh giá và Di sản

Nguyễn Thị Ánh Viên đã nhận được nhiều lời khen ngợi và đánh giá cao từ đồng nghiệp, truyền thông quốc tế và các chuyên gia bơi lội về tài năng, tinh thần thi đấu và những đóng góp của cô cho thể thao Việt Nam.

Joseph Schooling, kình ngư số 1 của Singapore và là đối thủ của Ánh Viên, đã nhận xét: "Cô ấy đã thực hiện mọi thứ một cách chuẩn mực, tôi chưa từng thấy một vận động viên nào làm được như vậy. Ánh Viên có một trái tim thép, tinh thần thi đấu vô cùng tuyệt vời. Tôi thấy vui bởi những thành tích cô ấy đạt được". Báo The Straits Times của Singapore cũng đánh giá Ánh Viên là "vận động viên giá trị nhất của đoàn thể thao Việt Nam". Huấn luyện viên David Lim của đội tuyển bơi lội Singapore cũng công nhận: "Ánh Viên đã tiến bộ rất đáng kể, cô ấy tập luyện cùng thời điểm với đội tuyển Singapore và chúng tôi thấy cô ấy thể hiện rất tuyệt".