1. Tổng quan
Đại công Karl Ludwig của Áo (tên đầy đủ: Carl Ludwig Maria Franz Joseph Michael Gabriel Antonius Robert Stephan Pius Gregor Ignatius Markus d'Aviano; 10 tháng 3 năm 1918 - 11 tháng 12 năm 2007), còn được biết đến với tên Carl Ludwig Habsburg-Lothringen, là con thứ năm và con trai thứ tư của vị Hoàng đế cuối cùng của Đế quốc Áo-Hung, Karl I của Áo, và Hoàng hậu Zita của Bourbon-Parma. Ông sinh ra tại Baden bei Wien (hoặc Viên) và qua đời tại Brussels, Bỉ. Cuộc đời của ông gắn liền với những biến động lịch sử lớn của thế kỷ 20, từ thời thơ ấu trong cảnh lưu vong, sự tham gia tích cực vào Chiến tranh Thế giới thứ hai trong Quân đội Hoa Kỳ, đến sự nghiệp thành công trong lĩnh vực kinh doanh và những nỗ lực tái thiết quan hệ với quê hương Áo.
Ông thể hiện sự kiên cường và khả năng thích nghi cao, chuyển mình từ một thành viên của Hoàng gia Habsburg-Lorraine sang một công dân của thế giới hiện đại. Dù sinh ra trong bối cảnh vương triều sụp đổ, ông đã cống hiến cho nền dân chủ và quyền con người thông qua các hoạt động quân sự và xã hội. Sự nghiệp kinh doanh của ông, đặc biệt là tại công ty Genstar ở Canada, minh chứng cho tài năng và sự đóng góp của ông vào nền kinh tế. Về mặt cá nhân, ông đã đấu tranh để bảo vệ danh dự và tài sản của gia tộc mình, đồng thời nỗ lực hàn gắn mối quan hệ với Cộng hòa Áo sau nhiều thập kỷ lưu vong. Ông được chôn cất bên cạnh mẹ mình tại Hầm mộ Hoàng gia Kapuziner ở Viên.
2. Cuộc đời
Cuộc đời của Đại công Karl Ludwig là một hành trình đầy biến động, từ một hoàng tử trong cảnh lưu vong cho đến một doanh nhân và nhà hoạt động xã hội có ảnh hưởng.
2.1. Thời thơ ấu và Giáo dục
Đại công Karl Ludwig chào đời vào ngày 10 tháng 3 năm 1918, sáu tháng trước khi Đế quốc Áo-Hung sụp đổ. Ông là con thứ năm và con trai thứ tư của Hoàng đế Karl I của Áo và Hoàng hậu Zita của Bourbon-Parma. Khi ông chào đời, có 101 phát đại bác chào mừng, một truyền thống của hoàng gia.
Sau khi chế độ quân chủ bị lật đổ và Đệ nhất Thế chiến kết thúc, gia đình ông buộc phải sống lưu vong. Ban đầu, họ chuyển đến Thụy Sĩ, sau đó đến Madeira, Bồ Đào Nha, nơi cha ông qua đời. Thời thơ ấu của Karl Ludwig phần lớn diễn ra trong cảnh lưu vong.
Vào những năm 1930, với sự hỗ trợ của anh trai cả Otto của Áo, ông theo học tại Đại học Công giáo Louvain ở Bỉ. Khi Đức Quốc Xã xâm lược Bỉ vào năm 1940, gia đình ông buộc phải di tản sang Bắc Mỹ. Họ định cư ở Thành phố Quebec, Canada. Trong thời gian này, ông tiếp tục học tập và tốt nghiệp Đại học Laval với các chuyên ngành luật, khoa học chính trị và xã hội học. Cần lưu ý rằng trong thời gian chuyển đến Bắc Mỹ, ông đã thay đổi cách viết tên từ tiếng Đức `KarlKarlGerman` sang tiếng Anh `CarlCarlEnglish`.
2.2. Tham gia Chiến tranh Thế giới thứ hai
Trong Chiến tranh Thế giới thứ hai, Đại công Karl Ludwig đã tích cực tham gia vào các nỗ lực quân sự chống lại chủ nghĩa phát xít. Năm 1943, theo lời mời của Tổng thống Hoa Kỳ Franklin D. Roosevelt, ông gia nhập Quân đội Hoa Kỳ (có nguồn nói Hải quân Hoa Kỳ) và phục vụ cho đến năm 1947.
Ban đầu, Karl Ludwig và anh trai Felix của Áo đã tình nguyện phục vụ trong Tiểu đoàn Bộ binh 101 của Quân đội Hoa Kỳ, được biết đến với tên "Tiểu đoàn Áo Tự do". Tuy nhiên, tiểu đoàn này đã bị giải tán sau khi một số lượng lớn tình nguyện viên Do Thái lưu vong, chiếm đa số lực lượng, từ chối xác nhận việc nhập ngũ của họ.
Trong giai đoạn này, ông cũng tham gia vào các cuộc đàm phán bí mật về hòa bình với Hungary tại Bồ Đào Nha, mặc dù những nỗ lực này không thành công. Năm 1944, ông đã tham gia trực tiếp vào Chiến dịch Normandy, một trong những chiến dịch quân sự quan trọng nhất của cuộc chiến. Sau chiến tranh, ông được thăng cấp Thiếu tá vào năm 1947.
Đáng chú ý là ông đã có những đóng góp vào việc hỗ trợ những người Do Thái nghèo khó di cư khỏi Đức trong bối cảnh Adolf Hitler nắm quyền.
2.3. Sự nghiệp kinh doanh và Hoạt động xã hội
Sau Chiến tranh Thế giới thứ hai và quá trình phục vụ quân đội, Đại công Karl Ludwig bắt đầu sự nghiệp trong lĩnh vực kinh doanh. Ông gia nhập chi nhánh tại Hoa Kỳ của một công ty Bỉ, làm việc tại New York và Washington, D.C..
Năm 1958, ông cùng vợ và các con trở về châu Âu và định cư tại Brussels, Bỉ. Tại đây, ông làm việc cho tập đoàn Société Générale de Belgique. Sau đó, ông đã thành lập và trở thành giám đốc của Genstar, một công ty con của Société Générale de Belgique tại Canada. Ông giữ chức vụ này cho đến khi nghỉ hưu vào năm 1986. Dưới sự lãnh đạo của ông, Genstar đã phát triển đáng kể, mở rộng nhiều bộ phận khác nhau và tăng số lượng nhân viên lên hơn 2.000 người.
Bên cạnh sự nghiệp kinh doanh, Karl Ludwig còn tích cực tham gia vào các hoạt động xã hội. Ông đã dành nhiều nỗ lực để giúp đỡ những người nghèo và thất nghiệp ở Bỉ, thể hiện tinh thần trách nhiệm với cộng đồng.
2.4. Quan hệ với Áo và Trở về quê hương
Do Luật Habsburg được ban hành vào năm 1919, Đại công Karl Ludwig và các thành viên khác của gia tộc Habsburg đã bị cấm nhập cảnh vào Áo và tài sản của họ bị chính phủ Cộng hòa Áo tịch thu. Mặc dù một phần tài sản đã được bồi thường vào năm 1935-1936, nhưng lại bị chính phủ Đức Quốc Xã tịch thu vào năm 1938 trong sự kiện Anschluss và không được trả lại cho gia tộc Habsburg kể từ đó.
Karl Ludwig, cùng với anh trai Felix, đã yêu cầu chính phủ Áo trả lại những tài sản bị tịch thu này. Khác với người anh cả Otto của Áo, Karl Ludwig ban đầu không muốn từ bỏ yêu sách về ngai vàng để đổi lấy quyền công dân Áo và sự chấp thuận của chính phủ, dẫn đến việc ông bị cấm nhập cảnh.
Tuy nhiên, vào ngày 26 tháng 3 năm 1996, sau nhiều nỗ lực, ông và anh trai Felix đã đạt được một thỏa thuận với chính phủ Áo. Họ tuyên bố lòng trung thành với Cộng hòa Áo mà không cần phải từ bỏ công khai yêu sách về ngai vàng. Nhờ đó, vào ngày 16 tháng 4 năm 1996, Quốc hội Áo đã phê duyệt việc cấp hộ chiếu và cho phép anh em ông nhập cảnh vào quê hương. Điều này đánh dấu sự trở về chính thức của ông sau nhiều thập kỷ sống lưu vong.
3. Hôn nhân và Con cái
Đại công Karl Ludwig kết hôn với Công chúa Yolande de Ligne (sinh ngày 6 tháng 5 năm 1923 - mất ngày 13 tháng 9 năm 2023), con gái của Eugène II de Ligne, tại Belœil, Bỉ vào ngày 17 tháng 1 năm 1950. Hai người có bốn người con:
- Đại công Rudolf của Áo (Rudolf Maria Carl Eugen Anna Antonius Marcus d'Aviano, sinh ngày 17 tháng 11 năm 1950): Ông kết hôn với Nữ nam tước Hélène de Villenfagne de Vogelsanck (sinh ngày 24 tháng 4 năm 1954) tại Brussels vào ngày 3 tháng 7 năm 1976. Sau đó, gia đình ông định cư tại Bỉ. Vào ngày 29 tháng 5 năm 1978, ông, các con và hậu duệ nam giới của mình đã được hợp nhất vào giới quý tộc Bỉ bằng sắc lệnh hoàng gia, với tước hiệu thế tập Thân vương/Nữ thân vương của Habsburg-Lorraine và kính ngữ Điện hạ thanh bình. Rudolf làm việc tại công ty quản lý đầu tư AAA Gestion, có trụ sở tại Villars-sur-Glâne, Thụy Sĩ, và sống tại Lâu đài Diesbach. Ông và Hélène có tám người con, sau này được người đứng đầu Hoàng gia Áo công nhận là Đại công và Nữ Đại công của Áo:
- Đại công Carl Christian của Áo (sinh năm 1977), kết hôn vào ngày 2 tháng 6 năm 2007 với Estelle de Saint-Romain (sinh năm 1979).
- Nữ Đại công Priscilla của Áo (sinh ngày 5 tháng 6 năm 1980), đính hôn vào năm 2022 với Gabriel Contreras Millán.
- Đại công Johannes của Áo (sinh ngày 1 tháng 6 năm 1981), một linh mục Công giáo thuộc Huynh đoàn Eucharistein của Thụy Sĩ.
- Đại công Thomas của Áo (sinh ngày 13 tháng 10 năm 1983), thành viên Huynh đoàn Công giáo Eucharistein của Thụy Sĩ.
- Nữ Đại công Marie-des-Neiges của Áo (sinh ngày 17 tháng 6 năm 1986), thành viên Huynh đoàn Công giáo Eucharistein của Thụy Sĩ.
- Đại công Franz-Ludwig của Áo (sinh ngày 5 tháng 10 năm 1988), kết hôn vào năm 2018 với Mathilde Vignon (sinh năm 1992).
- Đại công Michael của Áo (sinh ngày 15 tháng 9 năm 1990).
- Đại công Joseph của Áo (sinh ngày 14 tháng 11 năm 1991), thành viên Huynh đoàn Công giáo Eucharistein của Thụy Sĩ.
- Nữ Đại công Alexandra của Áo (Alexandra Maria Anna Philippa Othonia, sinh ngày 10 tháng 7 năm 1952): Bà kết hôn với Héctor Riesle Contreras (sinh ngày 16 tháng 2 năm 1943), cựu đại sứ Chile tại Tòa Thánh. Họ có ba người con:
- Felipe Riesle de Habsburgo-Lorena (sinh ngày 27 tháng 2 năm 1986), kết hôn với Pilar García-Huidobro Echeverría.
- María Sofía Riesle de Habsburgo-Lorena (sinh ngày 18 tháng 7 năm 1987), kết hôn với Rodrigo Risopatrón Montero.
- Constanza Riesle de Habsburgo-Lorena (sinh ngày 1 tháng 9 năm 1989), kết hôn với Sebastián Prieto Donoso.
- Đại công Carl Christian của Áo (Carl Christian Maria Anna Rudolph Anton, sinh ngày 26 tháng 8 năm 1954): Ông kết hôn với Công chúa Marie Astrid của Luxembourg. Giống như anh trai mình, ông cũng làm việc tại công ty quản lý đầu tư AAA Gestion, có trụ sở tại Villars-sur-Glâne, Thụy Sĩ. Carl Christian và Marie Astrid có năm người con:
- Nữ Đại công Marie-Christine của Áo (sinh ngày 31 tháng 7 năm 1983 tại Brussels, Bỉ). Bà đính hôn vào ngày 16 tháng 5 năm 2008 với Bá tước Rodolphe Christian Léopold Carl Ludwig Phillipe de Limburg-Stirum (sinh ngày 20 tháng 3 năm 1979 tại Uccle, Brussels, Bỉ). Họ kết hôn dân sự vào ngày 6 tháng 12 năm 2008 tại tòa thị chính Mechelen, Bỉ, và sau đó là lễ cưới tôn giáo tại Nhà thờ chính tòa St. Rumbold ở Mechelen, Bỉ. Họ có ba con trai:
- Bá tước Léopold Menno Philippe Gabriel François-Xavier Marie Joseph Ghislain de Limburg-Stirum (sinh ngày 19 tháng 4 năm 2011 tại Buenos Aires, Argentina).
- Bá tước Constantin de Limburg-Stirum (sinh ngày 25 tháng 10 năm 2013 tại Buenos Aires, Argentina).
- Bá tước Gabriel de Limburg-Stirum (sinh năm 2016).
- Đại công Imre của Áo (Imre Emanuel Simeon Jean Carl Marcus d'Aviano, sinh ngày 8 tháng 12 năm 1985 tại Geneva, Thụy Sĩ). Ông đính hôn với Kathleen Elizabeth Walker (sinh ngày 17 tháng 4 năm 1986 tại Cincinnati, Ohio, Hoa Kỳ) vào ngày 22 tháng 12 năm 2011. Họ gặp nhau vào tháng 4 năm 2010. Cặp đôi kết hôn vào ngày 8 tháng 12 năm 2012 tại Nhà thờ Công giáo Thánh Mary, Mẹ Thiên Chúa, Washington, D.C., Hoa Kỳ. Họ có năm người con:
- Nữ Đại công Maria-Stella của Áo (sinh ngày 11 tháng 11 năm 2013 tại Kirchberg, Luxembourg).
- Nữ Đại công Magdalena của Áo (sinh ngày 24 tháng 2 năm 2016 tại Kirchberg, Luxembourg).
- Nữ Đại công Juliana của Áo (sinh ngày 14 tháng 10 năm 2018 tại Geneva, Thụy Sĩ).
- Nữ Đại công Cecilia của Áo (sinh ngày 15 tháng 1 năm 2021 tại Geneva, Thụy Sĩ).
- Đại công Karl của Áo (sinh ngày 4 tháng 6 năm 2023 tại Geneva, Thụy Sĩ).
- Đại công Christoph của Áo (Christoph Henri Alexander Maria Marcus d' Aviano, sinh ngày 2 tháng 2 năm 1988 tại Geneva, Thụy Sĩ). Ông đính hôn với Adélaïde Marie Béatrice Drapé-Frisch (sinh ngày 4 tháng 9 năm 1989 tại Les Lilas, Paris, Pháp) vào ngày 22 tháng 12 năm 2011. Cặp đôi kết hôn vào ngày 29 tháng 12 năm 2012 tại Vương cung thánh đường Saint-Epvre ở Nancy, Pháp. Họ có bốn người con:
- Đại công Alexander của Áo (Alexander Hector Marie Karl Leopold Marcus d'Aviano, sinh ngày 26 tháng 9 năm 1990 tại Meyrin, Thụy Sĩ). Ông kết hôn vào ngày 30 tháng 9 năm 2023 tại Belœil, Bỉ với Natacha Roumiantzeff-Pachkevitch.
- Nữ Đại công Gabriella của Áo (Gabriella Maria Pilar Yolande Joséphine-Charlotte, sinh ngày 26 tháng 3 năm 1994 tại Geneva, Thụy Sĩ). Bà đính hôn với Thân vương Henri Luitpold Antoine Victor Marie Joseph của Bourbon-Parma (sinh ngày 14 tháng 10 năm 1991 tại Roskilde, Đan Mạch) vào ngày 22 tháng 10 năm 2017. Cặp đôi kết hôn vào ngày 12 tháng 9 năm 2020 tại Lâu đài Tratzberg, Jenbach, Tyrol, Áo. Họ có ba con gái:
- Công chúa Victoria Antonia Marie-Astrid Lydia của Bourbon-Parma (sinh ngày 30 tháng 10 năm 2017 tại Geneva, Thụy Sĩ).
- Công chúa Anastasia Erika Alexandra Marie Yolande của Bourbon-Parma (sinh ngày 3 tháng 7 năm 2021 tại Geneva, Thụy Sĩ).
- Công chúa Philippina của Bourbon-Parma (sinh năm 2023).
- Nữ Đại công Maria Constanza của Áo (Maria Constanza Anna Rosario Roberta, sinh ngày 19 tháng 10 năm 1957): Bà kết hôn với Franz Josef, Thân vương của Auersperg-Trautson (sinh ngày 11 tháng 12 năm 1954) tại Belœil, Bỉ vào ngày 18 tháng 6 năm 1994. Họ có ba con gái ruột (một người qua đời ngay sau khi sinh) và một con gái nuôi, Anna Maria, tất cả đều mang họ và tước hiệu công chúa của Auersperg-Trautson:
- Công chúa Anna Maria của Auersperg-Trautson (sinh ngày 24 tháng 9 năm 1997).
- Công chúa Alexandra Maria của Auersperg-Trautson (sinh và mất ngày 9 tháng 2 năm 1998).
- Công chúa Ladislaya của Auersperg-Trautson (sinh ngày 26 tháng 2 năm 1999).
- Công chúa Eleonora của Auersperg-Trautson (sinh ngày 28 tháng 5 năm 2002).
Đại công Rudolf của Áo, con trai của Karl Ludwig, trong một buổi thuyết trình về bà nội Zita của Bourbon-Parma tại Brno (2014).
- Nữ Đại công Marie-Christine của Áo (sinh ngày 31 tháng 7 năm 1983 tại Brussels, Bỉ). Bà đính hôn vào ngày 16 tháng 5 năm 2008 với Bá tước Rodolphe Christian Léopold Carl Ludwig Phillipe de Limburg-Stirum (sinh ngày 20 tháng 3 năm 1979 tại Uccle, Brussels, Bỉ). Họ kết hôn dân sự vào ngày 6 tháng 12 năm 2008 tại tòa thị chính Mechelen, Bỉ, và sau đó là lễ cưới tôn giáo tại Nhà thờ chính tòa St. Rumbold ở Mechelen, Bỉ. Họ có ba con trai:
4. Qua đời
Đại công Karl Ludwig của Áo qua đời vào ngày 11 tháng 12 năm 2007 tại Brussels, Bỉ, hưởng thọ 89 tuổi.
Tang lễ của ông được tổ chức tại Viên, Áo, vào ngày 12 tháng 1 năm 2008. Đây là một sự kiện có sự tham dự của nhiều thành viên hoàng gia và chính phủ. Các thành viên của cựu Hoàng gia Áo-Hung, Hoàng gia Luxembourg và Hoàng gia Bỉ đã có mặt để bày tỏ sự tiếc thương. Chính phủ Áo cũng đã tham gia vào việc tổ chức tang lễ này. Ông được an táng tại Hầm mộ Hoàng gia Kapuziner ở Viên, bên cạnh quan tài của mẹ ông, Hoàng hậu Zita của Bourbon-Parma.
5. Gia phả
Dưới đây là biểu đồ gia phả (Ahnentafel) của Đại công Karl Ludwig của Áo:
| Số | Tên | Quan hệ với Karl Ludwig |
|---|---|---|
| 1 | Đại công Karl Ludwig của Áo | Bản thân |
| 2 | Karl I của Áo | Cha |
| 3 | Zita của Bourbon-Parma | Mẹ |
| 4 | Đại công Otto Franz của Áo | Ông nội |
| 5 | Công chúa Maria Josepha của Saxony | Bà nội |
| 6 | Robert I, Công tước xứ Parma | Ông ngoại |
| 7 | Infanta Maria Antónia của Bồ Đào Nha | Bà ngoại |
| 8 | Đại công Karl Ludwig của Áo | Ông cố nội (bên nội) |
| 9 | Công chúa Maria Annunziata của Hai Sicilies | Bà cố nội (bên nội) |
| 10 | George của Saxony | Ông cố nội (bên ngoại) |
| 11 | Infanta Maria Ana của Bồ Đào Nha | Bà cố nội (bên ngoại) |
| 12 | Charles III, Công tước xứ Parma | Ông cố ngoại (bên nội) |
| 13 | Công chúa Louise của Artois | Bà cố ngoại (bên nội) |
| 14 | Miguel I của Bồ Đào Nha | Ông cố ngoại (bên ngoại) |
| 15 | Adelaide của Löwenstein | Bà cố ngoại (bên ngoại) |
6. Đánh giá và Di sản
Cuộc đời của Đại công Karl Ludwig của Áo là một minh chứng cho khả năng thích ứng và cống hiến trong bối cảnh lịch sử đầy biến động của thế kỷ 20. Dù sinh ra trong một gia đình hoàng gia quyền quý, ông đã sống một cuộc đời chủ động và có trách nhiệm, đặc biệt sau khi Đế quốc Áo-Hung sụp đổ.
Là một thành viên của cựu hoàng tộc Habsburg-Lorraine, Karl Ludwig đã thể hiện sự kiên định trong việc bảo vệ di sản gia đình, đặc biệt là thông qua các nỗ lực đòi lại tài sản và đàm phán về quyền công dân Áo. Tuy nhiên, ông cũng cho thấy sự chấp nhận thực tế của một cộng hòa dân chủ bằng cách tuyên bố lòng trung thành với chính phủ Áo mà không nhất thiết phải từ bỏ công khai yêu sách về ngai vàng, một hành động mang tính hòa giải quan trọng.
Sự nghiệp kinh doanh của ông, đặc biệt là với vai trò giám đốc Genstar, cho thấy ông là một doanh nhân thành đạt, có khả năng lãnh đạo và phát triển một tập đoàn lớn. Điều này phản ánh khả năng của ông trong việc thích nghi với thế giới hiện đại và đóng góp vào nền kinh tế.
Bên cạnh đó, các hoạt động xã hội của ông ở Bỉ, như việc giúp đỡ người nghèo và thất nghiệp, nhấn mạnh tinh thần nhân đạo và ý thức trách nhiệm cộng đồng của ông. Sự tham gia của ông trong Chiến tranh Thế giới thứ hai dưới quân đội Hoa Kỳ cũng là một bằng chứng cho sự cam kết của ông đối với nền dân chủ và chống lại chủ nghĩa độc tài, một hành động đáng chú ý đối với một thành viên của một hoàng tộc từng bị phát xít chiếm đóng. Nhìn chung, Đại công Karl Ludwig đã để lại một di sản về sự kiên cường, khả năng thích ứng và những đóng góp tích cực cho cả xã hội và kinh tế trong một thời đại thay đổi sâu sắc.