1. Sinh hoạt ban đầu và học vấn
Oleksiy Torokhtiy có một nền tảng giáo dục vững chắc, không chỉ chuyên sâu về thể thao mà còn về kỹ thuật và khoa học.
1.1. Ngày sinh và thời thơ ấu
Oleksiy Pavlovych Torokhtiy sinh ngày 22 tháng 5 năm 1986, tại Zuhres, thuộc tỉnh Donetsk, Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Ukraina, Liên Xô cũ.
1.2. Học vấn
Năm 2003, Torokhtiy tốt nghiệp Trường Cao đẳng Thể dục Thể thao Khu vực Kharkiv với bằng giáo dục thể chất. Anh tiếp tục theo học tại Viện Hàng không Kharkiv (nay là Đại học Hàng không Vũ trụ Quốc gia - Viện Hàng không Kharkiv), tốt nghiệp năm 2010 với chuyên ngành "Hệ thống điều khiển máy bay và phức hợp", được cấp chứng chỉ kỹ sư.
Năm 2014, anh nhận bằng thứ hai từ Đại học Quốc gia Zaporizhzhya, chuyên sâu về giáo dục thể chất và thể thao, với vai trò huấn luyện viên cử tạ. Để nâng cao trình độ chuyên môn, vào năm 2020, anh đã theo học Đại học Quốc gia Ukraina về Giáo dục Thể chất và Thể thao để lấy bằng tiến sĩ khoa học thể thao. Luận án tiến sĩ của anh tập trung vào chủ đề "Sự phát triển các chương trình tập luyện từ xa".
2. Sự nghiệp thể thao
Sự nghiệp cử tạ của Oleksiy Torokhtiy kéo dài hơn một thập kỷ, với nhiều thành tích đáng chú ý ở các giải đấu quốc tế, nhưng cũng bị phủ bóng bởi một vụ bê bối doping.
2.1. Khởi đầu sự nghiệp và hoạt động trong đội tuyển quốc gia
Oleksiy Torokhtiy bắt đầu tập cử tạ vào năm 2000. Năm 2005, anh gia nhập đội tuyển cử tạ quốc gia Ukraina.
Những thành công ban đầu của anh bao gồm việc giành huy chương đồng ở cả nội dung cử giật và cử đẩy tại Giải vô địch Cử tạ trẻ châu Âu năm 2006. Năm 2007, anh tiếp tục giành chiến thắng tại Cúp Cử tạ Thế giới ở Apia.
Anh lần đầu tiên tham dự Thế vận hội tại Thế vận hội Mùa hè 2008 ở Bắc Kinh, nơi anh lọt vào top 10 vận động viên mạnh nhất ở hạng cân 105 kg. Sau Thế vận hội 2008, do thiếu hỗ trợ tài chính, anh đã phải cân nhắc giải nghệ, nhưng 5 tháng sau đó, anh đã tìm được nhà tài trợ cho phép mình tiếp tục sự nghiệp chuyên nghiệp.
2.2. Tham gia các giải đấu quốc tế lớn
Vào năm 2009, anh giành huy chương vàng ở nội dung cử đẩy và huy chương bạc tổng cử (với tổng trọng lượng 405 kg) tại Giải vô địch Cử tạ châu Âu ở Bucharest. Năm 2010, anh giành huy chương bạc ở nội dung cử đẩy và huy chương đồng tổng cử tại Giải vô địch Cử tạ châu Âu ở Minsk.
Năm 2011, Oleksiy Torokhtiy giành huy chương đồng tại Giải vô địch Cử tạ Thế giới ở Paris. Đỉnh cao trong sự nghiệp của anh là vào ngày 6 tháng 8 năm 2012, khi anh giành huy chương vàng Olympic ở hạng cân 105 kg tại Thế vận hội Mùa hè 2012 ở London.
2.3. Vụ bê bối doping và bị tước quyền thi đấu
Vào ngày 22 tháng 12 năm 2018, Ủy ban Olympic Quốc tế (IOC) đã thông báo rằng trong chương trình tái phân tích mẫu thử doping liên quan đến Thế vận hội Mùa hè 2012 ở London, mẫu thử của Oleksiy Torokhtiy đã cho kết quả dương tính với các chất cấm tăng cường thành tích. Đây là một đòn giáng mạnh vào sự nghiệp và danh tiếng của anh, đồng thời đặt ra câu hỏi về tính công bằng trong các thành tích trước đó.
Vào tháng 12 năm 2019, IOC đã xác nhận việc anh bị tước quyền thi đấu, đồng nghĩa với việc tấm huy chương vàng Olympic mà anh giành được tại London 2012 đã bị tước bỏ. Sự việc này đã gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến hình ảnh cá nhân anh và cả môn cử tạ Ukraina nói chung, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì thể thao trong sạch và chống lại gian lận bằng doping.
2.4. Kết quả thi đấu chính
Dưới đây là bảng tổng hợp các kết quả thi đấu chính của Oleksiy Torokhtiy tại các giải đấu quốc tế:
| Năm | Địa điểm | Hạng cân | Cử giật (kg) | Cử đẩy (kg) | Tổng cử | Hạng | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | Hạng | 1 | 2 | 3 | Hạng | |||||
| Thế vận hội Mùa hè | ||||||||||||
| 2008 | Bắc Kinh, Trung Quốc | 105 kg | 172 kg | 177 kg | 9 | 213 kg | 10 | 390 kg | 10 | |||
| 2012 | London, Anh | 105 kg | 185 kg | 2 | 222 kg | 227 kg | 1 | 412 kg | DQ | |||
| Giải vô địch Cử tạ Thế giới | ||||||||||||
| 2006 | Santo Domingo, Cộng hòa Dominica | 105 kg | 160 kg | 165 kg | 17 | 200 kg | 205 kg | 208 kg | 13 | 373 kg | 12 | |
| 2007 | Chiang Mai, Thái Lan | 105 kg | -- | -- | -- | -- | -- | -- | -- | |||
| 2009 | Goyang, Hàn Quốc | 105 kg | 176 kg | 180 kg | 5 | 215 kg | 5 | 395 kg | - | |||
| 2011 | Paris, Pháp | 105 kg | 176 kg | 181 kg | 5 | 220 kg | 229 kg | - | 410 kg | - | ||
| Giải vô địch Cử tạ châu Âu | ||||||||||||
| 2008 | Lignano Sabbiadoro, Ý | 105 kg | 170 kg | 175 kg | 6 | 210 kg | 220 kg | - | 395 kg | 5 | ||
| 2009 | Bucharest, România | 105 kg | 172 kg | 177 kg | 181 kg | 4 | 213 kg | 224 kg | - | 405 kg | - | |
| 2010 | Minsk, Belarus | 105 kg | 175 kg | 7 | 217 kg | 221 kg | - | 396 kg | - | |||
| 2011 | Kazan, Nga | 105 kg | 170 kg | 11 | 215 kg | - | 385 kg | 5 | ||||
3. Hoạt động sau khi giải nghệ
Sau khi kết thúc sự nghiệp thi đấu chuyên nghiệp, Oleksiy Torokhtiy đã chuyển hướng sang nhiều lĩnh vực khác nhau, từ quản lý thể thao đến kinh doanh, giáo dục và trở thành một nhân vật có ảnh hưởng trên mạng xã hội.
3.1. Hoạt động quản lý thể thao
Torokhtiy tích cực tham gia vào các hoạt động quản lý thể thao. Anh từng là thành viên của Ủy ban Điều hành Liên đoàn Cử tạ châu Âu. Ngoài ra, anh còn giữ chức Phó Chủ tịch Ủy ban Vận động viên của Ủy ban Olympic Quốc gia Ukraina và là Phó Chủ tịch Liên đoàn Cử tạ Ukraina từ năm 2016 đến năm 2020.
3.2. Hoạt động kinh doanh và giáo dục
Oleksiy Torokhtiy là người sáng lập thương hiệu quốc tế về đồ thể thao và phụ kiện "Warm Body Cold Mind" (WBCM) vào năm 2016. Thương hiệu này nổi tiếng với khẩu hiệu in trên áo phông của mình. Tờ The Washington Post, ESPN và Yahoo! Sports từng đề cập đến chiếc áo WBCM khi cầu thủ bóng chày nổi tiếng Bryce Harper lần đầu tiên xuất hiện trước truyền thông ở Florida mà không hiểu rõ ý nghĩa của nó. Hiện nay, thương hiệu của anh đang được bán trực tuyến trên toàn thế giới và cũng có mặt trên Amazon. Từ năm 2019, "Warm Body Cold Mind" đã hợp tác với các vận động viên cử tạ nổi tiếng thế giới như Rebeka Koha, Mohamed Ehab và Ruslan Nurudinov.
Ngoài ra, Torokhtiy còn là tác giả và người tạo ra một loạt các chương trình tập luyện và bộ sản phẩm dinh dưỡng mang tên "TORWOD". Anh thường xuyên tổ chức các lớp học chuyên sâu và hội thảo về cử tạ trên khắp thế giới. Vào năm 2020, Oleksiy đã phát hành sách điện tử của mình có tựa đề The Snatch MasterClass: Olympic Weightlifting Course for Athletes & Coaches. Cuốn sách điện tử thứ hai của anh, The Olympic Clean MasterClass, được phát hành năm 2021 và dựa trên nghiên cứu tiến sĩ của anh.
3.3. Hoạt động trực tuyến và sức ảnh hưởng
Oleksiy Torokhtiy là một trong những người có sức ảnh hưởng lớn nhất trong cộng đồng cử tạ trên mạng xã hội. Anh ra mắt kênh YouTube của mình vào năm 2013 và trở nên nổi tiếng với các video hướng dẫn tập luyện miễn phí. Năm 2019, anh được trao giải Nút Bạc YouTube vì có hơn 100.000 người đăng ký, và hiện tại kênh của anh có hơn 280.000 người đăng ký.
Anh cũng có hơn nửa triệu người theo dõi trên Instagram. Torokhtiy đã thực hiện nhiều video hợp tác với các vận động viên nổi tiếng thế giới cho kênh của mình, bao gồm Oleksandr Usyk, Noah Ohlsen, Ruslan Nurudinov, Rebeka Koha, Zhan Beleniuk, Levan Saginashvili, Aleksandar Rakić, Dmytro Chumak, Oleksiy Novikov và Yaroslav Amosov.
4. Đời tư
Oleksiy Torokhtiy kết hôn với Daria vào năm 2015, người đang làm giáo viên dạy guitar. Hai vợ chồng có một con trai tên Myron, sinh năm 2015.
5. Tác phẩm
Oleksiy Torokhtiy đã xuất bản các cuốn sách điện tử sau:
- The Snatch MasterClass: Olympic Weightlifting Course for Athletes & Coaches (2020)
- The Olympic Clean MasterClass (2021)
6. Di sản và đánh giá
Sự nghiệp và di sản của Oleksiy Torokhtiy là một ví dụ điển hình cho những thăng trầm trong thế giới thể thao cạnh tranh cao. Ban đầu được vinh danh là vận động viên Olympic huy chương vàng, anh đã có những đóng góp đáng kể cho cử tạ Ukraina và thế giới thông qua các thành tích cá nhân và vai trò quản lý thể thao sau này. Anh cũng đã tận dụng ảnh hưởng của mình trên các nền tảng trực tuyến để truyền cảm hứng và hướng dẫn cho cộng đồng cử tạ toàn cầu.
Tuy nhiên, di sản của anh đã bị tổn hại nghiêm trọng bởi vụ bê bối doping vào năm 2019, dẫn đến việc anh bị tước huy chương vàng Thế vận hội Mùa hè 2012. Sự việc này không chỉ làm giảm giá trị các thành tích trước đó của anh mà còn làm dấy lên những lo ngại về tính liêm chính của thể thao. Dù sau đó anh vẫn tiếp tục các hoạt động kinh doanh và giáo dục, vụ bê bối doping vẫn là một vết đen trong hồ sơ của anh, là lời nhắc nhở về hậu quả nặng nề của việc vi phạm các quy tắc công bằng và đạo đức trong thể thao, và sẽ mãi là một phần không thể tách rời trong cách nhìn nhận về sự nghiệp của anh.