1. Thiếu thời và Giáo dục
Kaifu Toshiki sinh ngày 2 tháng 1 năm 1931 tại Nagoya, là con trai cả trong gia đình có sáu anh em trai. Gia đình ông sở hữu tiệm ảnh "Nakamura Photo Studio", được ông nội ông thành lập từ Thời kỳ Minh Trị. Cửa hàng nằm cạnh cửa hàng bách hóa Matsuzakaya ở Sakae, Naka-ku, Nagoya.
Vào tháng 3 năm 1943, Kaifu tốt nghiệp trường Quốc gia Minami Hisaya thành phố Nagoya (nay là trường tiểu học Sakae thành phố Nagoya). Ông đã thi tuyển vào trường trung học Aichi Ichichu cũ (nay là Trường Trung học Phổ thông Asahigaoka tỉnh Aichi), nhưng không đỗ. Trong số 11 học sinh cùng trường dự thi, 9 người được nhận, chỉ có 2 người, bao gồm Kaifu, bị trượt. Tháng 4 cùng năm, ông nhập học trường trung học cơ sở Tokai cũ (nay là Trường Trung học và Trung học Phổ thông Tokai). Trong thời gian Thế chiến thứ hai, ông được huy động lao động sinh viên và làm việc tại một nhà máy của Mitsubishi Heavy Industries ở Daiko-cho, Higashi-ku, Nagoya, nơi ông chuyên lắp ráp các bộ phận động cơ máy bay.
Năm 1945, ông thi đậu vào Trường Hàng không Nam sinh của Lục quân Đế quốc Nhật Bản, dự kiến nhập học vào tháng 10, nhưng chiến tranh kết thúc trước đó. Sau khi tốt nghiệp khoa luật của khoa chuyên ngành Đại học Chuo, ông trở thành thư ký cho Kōno Kinsho, một nghị sĩ. Sau đó, ông chuyển sang học tại Khoa Luật thứ hai của Đại học Waseda. Trong thời gian học tại Chuo, ông là thành viên của Hội Jitsudatsu Đại học Chuo, và tại Waseda, ông thuộc Hội Hùng biện Đại học Waseda. Năm 1956, ông bỏ dở chương trình thạc sĩ tại Trường Cao học Luật Đại học Waseda để tập trung làm thư ký cho Kōno Kinsho, người mà ông đã phục vụ từ thời sinh viên.
2. Sự nghiệp Chính trị Ban đầu

Ngày 29 tháng 3 năm 1958, Kōno Kinsho đột ngột qua đời. Kaifu được đề cử làm một trong những ứng cử viên kế nhiệm, nhưng theo quyết định của Miki Takeo, vợ của Kōno là bà Takako đã tiếp quản vị trí của chồng. Vào ngày 20 tháng 4 cùng năm, Kaifu trở thành thư ký của bà Takako, và bà Takako lần đầu tiên được bầu trong cuộc Tổng tuyển cử Chúng Nghị viện Nhật Bản lần thứ 28 diễn ra vào ngày 22 tháng 5.
Ngày 16 tháng 9 năm 1960, Kaifu được chọn làm ứng cử viên cho khu vực bầu cử thứ 3 tỉnh Aichi trong cuộc tổng tuyển cử Chúng Nghị viện tiếp theo, thay thế Kōno Takako. Vào ngày 20 tháng 11 năm 1960, ông tham gia Tổng tuyển cử Chúng Nghị viện Nhật Bản lần thứ 29 và trở thành thành viên trẻ nhất của Quốc hội Nhật Bản ở tuổi 29. Ông đã phục vụ 16 nhiệm kỳ liên tiếp, tổng cộng 48 năm trong Quốc hội.
Tháng 12 năm 1960, Kaifu nhậm chức Giám đốc Sinh viên của Cục Thanh niên Đảng Dân chủ Tự do (LDP). Năm 1964, ông phát triển ý tưởng về Đội Tình nguyện Hợp tác Hải ngoại Nhật Bản và thực hiện một cuộc khảo sát xuyên Châu Phi, đóng góp vào việc thành lập tổ chức này. Năm 1965, ông trở thành Giám đốc Cục Thanh niên LDP.
Trong thời gian đầu sự nghiệp, Kaifu sống ở Ichinomiya, sau đó chuyển đến một ngôi nhà kiêm văn phòng ở Học khu Hòa Bình, Ichinomiya. Ông là người ủng hộ trung thành của Komoto Toshio trong phái Komoto, được mệnh danh là "người khóa ví" do ít đóng góp tài chính, trái ngược với Komoto. Ông được gọi là "Neo-New Leader" cùng với Hashimoto Ryutaro và Fujinami Takao. Do mối quan hệ thân thiết với các cựu sinh viên Hội Hùng biện Đại học Waseda như Takeshita Noboru, ông còn được gọi là "phái Komoto trên địa chỉ, phái Takeshita trên hộ khẩu".
Kaifu đã giữ nhiều vị trí quan trọng: Thứ trưởng Chính vụ Lao động (1966), Chủ tịch Ủy ban Điều hành Chúng Nghị viện (1972), Giám đốc Cục Nhân sự LDP (1973), và Phó Tổng thư ký LDP (1974).
3. Các Chức vụ Bộ trưởng
Năm 1974, Kaifu nhậm chức Phó Chánh Văn phòng Nội các trong Nội các Miki Takeo. Ông đã hỗ trợ điều phối Hội nghị thượng đỉnh G7 lần thứ nhất tại Rambouillet và xử lý các cuộc đàm phán lao động cũng như đối phó với phe đối lập và truyền thông trong vấn đề đình công của Công ty Đường sắt Quốc gia năm 1975.
Tháng 9 năm 1976, ông trở thành Chủ tịch Ủy ban Đối sách Quốc hội của LDP. Tháng 12 cùng năm, Kaifu lần đầu tiên được bổ nhiệm vào nội các với tư cách là Bộ trưởng Giáo dục trong Nội các Fukuda Takeo. Ông là một trong những bộ trưởng đầu tiên sinh ra trong Thời kỳ Chiêu Hòa, cùng với Ishihara Shintaro. Ông tiếp tục giữ chức Bộ trưởng Giáo dục lần thứ hai trong Nội các Nakasone Yasuhiro vào năm 1985. Một trong những thành tựu đáng chú ý trong nhiệm kỳ Bộ trưởng Giáo dục của ông là việc giới thiệu "Kỳ thi Năng lực Phổ thông Đại học lần thứ nhất".
Năm 1991, trong thời gian làm Thủ tướng, ông kiêm nhiệm chức Bộ trưởng Tài chính sau khi Hashimoto Ryutaro từ chức.
4. Nhiệm kỳ Thủ tướng
4.1. Con đường trở thành Thủ tướng
Vào tháng 7 năm 1989, Thủ tướng Uno Sōsuke tuyên bố từ chức sau thất bại của LDP trong cuộc bầu cử Thượng viện và các vụ bê bối tình ái. Bối cảnh chính trị lúc đó rất hỗn loạn do Vụ bê bối Recruit, khiến nhiều lãnh đạo chủ chốt của LDP như Nakasone Yasuhiro (người đã rời đảng để chịu trách nhiệm), Abe Shintaro, Miyazawa Kiichi và Watanabe Michio phải tạm thời rút lui khỏi các vị trí đảng. Bốn phe phái lớn của LDP không thể đề cử ứng cử viên tổng tài.
Takeshita Noboru, cựu thủ tướng và lãnh đạo phe phái lớn nhất, đã ủng hộ Kaifu. Takeshita nhận thấy Kaifu, một người có hình ảnh trong sạch và xuất thân từ một phe phái nhỏ, sẽ dễ dàng kiểm soát hơn, đồng thời vẫn giữ được ảnh hưởng của mình trong đảng. Ngày 26 tháng 7, Kaifu được Takeshita triệu tập và được thông báo rằng việc đề cử Hashimoto Ryutaro từ phe Takeshita là khó khăn. Từ đó, con đường trở thành Thủ tướng của Kaifu bắt đầu.
Gia đình Kaifu ban đầu phản đối việc ông tranh cử thủ tướng, nhưng sau đó vợ ông đã đồng ý. Ngày 2 tháng 8, Kaifu tổ chức họp báo tuyên bố tranh cử. Vào ngày 8 tháng 8 năm 1989, trong cuộc bầu cử tổng tài LDP, Kaifu đã giành chiến thắng trước Hayashi Yoshiro và Ishihara Shintaro, những người không phải là lãnh đạo phe phái, điều này được coi là bất thường vào thời điểm đó. Chiến thắng của ông phần lớn nhờ vào sự ủng hộ của phe Takeshita, phe lớn nhất trong LDP.
4.2. Nội các lần thứ nhất và lần thứ hai

Kaifu nhậm chức Thủ tướng Nhật Bản thứ 76 vào tháng 8 năm 1989. Do LDP mất đa số tại Thượng viện trong cuộc bầu cử trước đó, Quốc hội rơi vào tình trạng "quốc hội lưỡng viện đối lập". Hạ viện, nơi LDP vẫn chiếm đa số, đã đề cử Kaifu, trong khi Thượng viện, do phe đối lập kiểm soát, đề cử Doi Takako, Chủ tịch Đảng Xã hội Nhật Bản. Theo Hiến pháp Nhật Bản, Kaifu đã được bổ nhiệm làm Thủ tướng nhờ ưu thế của Hạ viện. Ông cũng là thủ tướng đầu tiên sinh ra trong Thời kỳ Chiêu Hòa.
Trong thời gian Kaifu nhậm chức, kinh tế Nhật Bản đang ở đỉnh cao của bong bóng kinh tế, nhưng niềm tin của công chúng vào chính trị đã suy giảm nghiêm trọng do các vụ bê bối như Vụ bê bối Recruit. Với hình ảnh trong sạch và tươi mới, Kaifu đã nhận được kỳ vọng lớn từ cả trong và ngoài đảng. Trong việc thành lập nội các, ông ưu tiên bổ nhiệm các chính trị gia ít liên quan đến vụ bê bối Recruit, điều này gây ra sự bất mãn trong nội bộ LDP và sau này góp phần vào việc dự luật cải cách chính trị bị bác bỏ.
Ngay sau khi Nội các Kaifu thứ nhất được thành lập, vụ bê bối tình ái của Yamashita Tokuo, Chánh Văn phòng Nội các, đã bị phanh phui. Kaifu ngay lập tức cách chức Yamashita và bổ nhiệm Moriyama Mayumi, Bộ trưởng Cơ quan Môi trường, làm Chánh Văn phòng Nội các, đưa bà trở thành người phụ nữ đầu tiên giữ chức vụ này. Ông cũng thường xuyên xuất hiện cùng vợ trong các sự kiện để mở rộng sự ủng hộ từ giới phụ nữ.
Thử thách lớn đầu tiên của Kaifu là giành chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử. Khi nhiệm kỳ của Hạ viện sắp kết thúc, LDP phải tránh lặp lại thất bại như trong cuộc bầu cử Thượng viện. Kết quả là, trong Tổng tuyển cử Chúng Nghị viện Nhật Bản năm 1990, LDP dưới sự lãnh đạo của Kaifu đã giành chiến thắng lớn, đạt 275 ghế và thêm 11 ghế từ các ứng cử viên độc lập bảo thủ, vượt qua đa số. Năm 1990, ông đã thành công trong việc tổ chức Lễ đăng quang của Thiên hoàng Akihito.
Vào ngày 28 tháng 9 năm 1990, Kaifu được Đại học New York trao bằng tiến sĩ danh dự, và vào ngày 10 tháng 7 năm 1991, ông được Đại học Boston trao bằng tiến sĩ luật danh dự.
Tuy nhiên, nền tảng đảng của Kaifu rất yếu kém. Ông chỉ là một "bảng hiệu" tạm thời cho LDP, được Takeshita Noboru đẩy lên nhờ số phiếu của phe mình. Ví dụ, khi Nội các Kaifu thứ nhất được thành lập, chỉ một giờ sau khi ông được đề cử làm thủ tướng, ba vị trí chủ chốt của đảng đã được quyết định. Ozawa Ichiro, tân Tổng thư ký đảng, cùng các quan chức khác đã tiến hành thành lập nội các mà không có sự tham gia của Kaifu, người phải chờ ở phòng tiếp tân bên cạnh. Sau đó, Kaifu và ba vị trí chủ chốt di chuyển đến Văn phòng Thủ tướng và danh sách nội các mới được công bố chỉ sau 5 giờ kể từ khi ông được đề cử, đúng như sự lựa chọn của Ozawa và những người khác.
Ishihara Nobuo, Chánh Văn phòng Nội các, đã ghi lại trong hồi ký của mình rằng "Kaifu-san thường tham khảo ý kiến của Kanemaru Shin và Takeshita Noboru khi đưa ra quyết định về các dự luật quan trọng". Ozawa Ichiro, Tổng thư ký LDP, thậm chí còn chỉ trích Kaifu là "thật ngu ngốc. Uno còn khá hơn nhiều". Điều này cho thấy "Kin-Takeshita-Ozawa" (Kanemaru, Takeshita, Ozawa) có ảnh hưởng mạnh mẽ hơn Kaifu.
4.3. Nỗ lực Cải cách Chính trị
Mặc dù đối mặt với nhiều thách thức như Khủng hoảng Vùng Vịnh và việc dự luật Hợp tác Hòa bình Liên Hợp Quốc bị bác bỏ, tỷ lệ ủng hộ nội các của Kaifu vẫn duy trì ở mức cao. Ông đã tự tin hơn trong việc điều hành chính phủ và quyết tâm thúc đẩy việc thông qua các dự luật liên quan đến cải cách chính trị. Tuy nhiên, khi các dự luật này bị bác bỏ tại Quốc hội do chưa hoàn thành thảo luận, Kaifu đã phát biểu "sẽ hành động với quyết tâm lớn lao". Phát biểu này được hiểu là ý định giải tán Hạ viện.
Quyền giải tán Hạ viện là một đặc quyền của Thủ tướng, nhưng Kaifu đã vấp phải sự phản đối dữ dội từ các phe phái chống Kaifu trong LDP, bao gồm "YKK" (Kato Koichi, Yamasaki Taku, Koizumi Junichiro). Cuối cùng, ngay cả phe Takeshita thân Ozawa, vốn là những người ủng hộ Kaifu, cũng công khai tuyên bố không ủng hộ việc giải tán. Do đó, Kaifu không thể tiến hành giải tán Quốc hội. Sự rút lui ủng hộ từ phe Takeshita thân Ozawa, cùng với việc các lãnh đạo phe phái chống Kaifu như Miyazawa Kiichi, Mitsuzuka Hiroshi và Watanabe Michio tuyên bố tranh cử tổng tài, đã khiến Kaifu chỉ còn lại phe Komoto nhỏ bé của mình, đóng lại con đường tái đắc cử tổng tài.
4.4. Chính sách Đối ngoại


Vào tháng 1 năm 1990, Kaifu đã đến thăm Bức tường Berlin ở Đức.
Năm 1991, trong Chiến tranh Vùng Vịnh, Nhật Bản đã quyết định cung cấp 13.00 B USD viện trợ tài chính cho lực lượng đa quốc gia. Ban đầu, lá cờ Nhật Bản không xuất hiện trong quảng cáo cảm ơn được đăng trên một tờ báo ở Kuwait sau chiến tranh, mặc dù sau đó đã được sửa đổi. Mặc dù đã cung cấp khoản hỗ trợ khổng lồ, nhưng sự đóng góp về nhân lực của Nhật Bản chỉ giới hạn ở việc cử Lực lượng Phòng vệ Biển Nhật Bản (MSDF) đến Vịnh Ba Tư sau khi chiến tranh kết thúc. Điều này đã khiến Nhật Bản bị chỉ trích cả trong và ngoài nước là "ngoại giao séc" và "quá ít, quá muộn". Sau khi ngừng bắn, MSDF đã được cử đến Vịnh Ba Tư, đánh dấu nhiệm vụ thực tế đầu tiên ở nước ngoài kể từ khi Lực lượng Phòng vệ được thành lập. Năm 1991, Kaifu cũng đã hội đàm với Mikhail Gorbachev, người trở thành nhà lãnh đạo Liên Xô đầu tiên và cuối cùng đến thăm Nhật Bản.
Sau Sự kiện Thiên An Môn năm 1989, vào ngày 10 tháng 8 năm 1991, Kaifu trở thành nhà lãnh đạo đầu tiên của một quốc gia lớn thực hiện chuyến thăm chính thức tới Trung Quốc, phá vỡ sự cô lập ngoại giao của nước này. Ông đã chấm dứt việc Nhật Bản tham gia vào các lệnh trừng phạt kinh tế đối với Trung Quốc và cung cấp khoản vay 949.90 M USD cùng khoản viện trợ khẩn cấp bổ sung 1.50 M USD sau thiệt hại do lũ lụt ở miền nam Trung Quốc vào tháng 6 và tháng 7. Trước Hội nghị Thượng đỉnh G7 lần thứ 16 tại Houston, Kaifu đã bị các cựu thủ tướng như Nakasone Yasuhiro, Suzuki Zenko và Takeshita Noboru gây áp lực phải dỡ bỏ các lệnh trừng phạt chống Trung Quốc. Kaifu tuyên bố ông đã "kiên định với các nguyên tắc" và đã đặt hoa tại Quảng trường Thiên An Môn trong chuyến thăm Trung Quốc để cầu nguyện cho các nạn nhân. Chính quyền của Tổng thống Hoa Kỳ George H. W. Bush cũng không muốn áp đặt hoàn toàn các lệnh trừng phạt và đã bí mật cử Henry Kissinger và Brent Scowcroft đến Trung Quốc để đàm phán về việc xuất cảnh của nhà hoạt động dân chủ Fang Lizhi. Nhật Bản được cho là đã liên kết việc nối lại viện trợ với việc Fang Lizhi được phép xuất cảnh. Tổng thống Bush đã đồng tình với Kaifu trong việc nối lại các khoản vay bằng đồng yen cho Trung Quốc tại Hội nghị Thượng đỉnh G7 lần thứ 16.
Năm 1991, Kaifu đã hội đàm với Roh Tae-woo, Tổng thống Hàn Quốc đầu tiên được bầu cử dân chủ. Trong cuộc gặp này, ông đã hứa sẽ bãi bỏ việc lấy dấu vân tay đối với người Hàn Quốc tại Nhật Bản, một vấn đề tồn đọng từ lâu, và sau đó đã được thực hiện.
4.5. Từ chức
Kaifu từ chức Thủ tướng vào ngày 5 tháng 11 năm 1991 và được thay thế bởi Miyazawa Kiichi. Mặc dù phải đối mặt với những khó khăn như khủng hoảng Vùng Vịnh và việc dự luật Hợp tác Hòa bình Liên Hợp Quốc bị bác bỏ, tỷ lệ ủng hộ chính phủ của ông vẫn duy trì ở mức cao, đạt đỉnh 64% và vẫn trên 50% ngay trước khi ông từ chức.
Trong nhiệm kỳ của mình, Kaifu bị ràng buộc bởi phe Takeshita và không thể điều hành chính phủ theo ý muốn. Các vấn đề quan trọng như hoạt động gìn giữ hòa bình (PKO) và cải cách chính trị đã bị trì hoãn sang các chính phủ kế nhiệm. Mặc dù ông là thủ tướng trong giai đoạn đầy biến động (cuối thời kỳ bong bóng kinh tế và kết thúc Chiến tranh Lạnh), Kaifu không có dấu hiệu cho thấy ông đã chủ động trong các quyết sách chính trị, và chính phủ của ông có ít thành tích nổi bật. Tuy nhiên, ông không bị coi là mắc phải những sai lầm nghiêm trọng, và hình ảnh trong sạch, tươi mới của ông tiếp tục nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ công chúng.
Nhiệm kỳ 818 ngày của Kaifu là kỷ lục dài nhất đối với một thủ tướng dưới Hiến pháp Nhật Bản mà không phải đối mặt với nghị quyết bất tín nhiệm từ Hạ viện.
5. Hoạt động Đảng phái và Lãnh đạo
5.1. Lãnh đạo trong Đảng Dân chủ Tự do
Kaifu đã giữ nhiều vị trí lãnh đạo trong Đảng Dân chủ Tự do (LDP). Ông là Giám đốc Sinh viên của Cục Thanh niên LDP vào năm 1960, sau đó là Giám đốc Cục Thanh niên LDP vào năm 1965 và từ năm 1968 đến 1972. Năm 1976, ông trở thành Chủ tịch Ủy ban Đối sách Quốc hội của LDP. Đỉnh cao trong sự nghiệp đảng của ông là khi ông được bầu làm Chủ tịch LDP thứ 14 vào năm 1989, giữ chức vụ này cho đến năm 1991.
5.2. Lãnh đạo Đảng Cấp tiến Mới
Vào ngày 29 tháng 6 năm 1994, Kaifu rời LDP sau khi đảng này quyết định liên minh với Đảng Xã hội Nhật Bản và Đảng Tiên phong Mới để thành lập chính phủ liên hiệp, và bỏ phiếu cho Murayama Tomiichi của Đảng Xã hội làm thủ tướng. Kaifu từ chối bỏ phiếu cho Murayama. Cùng với Tsushima Yuji, người cũng phản đối quyết định này, Kaifu được các đảng đối lập cũ như Đảng Shinseito và Đảng Mới Nhật Bản đề cử làm ứng cử viên thủ tướng thống nhất, nhưng ông đã thất bại trong cuộc bỏ phiếu tại Quốc hội do không có đủ số nghị sĩ LDP phản đối như kỳ vọng.
Vào ngày 27 tháng 7 năm 1994, Kaifu thành lập Liên minh Cải cách Tự do và nhậm chức đại diện. Ngày 10 tháng 12 cùng năm, ông thành lập Đảng Tân Tiến và trở thành chủ tịch đầu tiên của đảng này. Đây là trường hợp cực kỳ hiếm (và là trường hợp duy nhất tính đến năm 2024) khi một cựu chủ tịch LDP rời đảng và trở thành lãnh đạo của một đảng khác. Esaki Tetsuma, người cũng thuộc khu vực bầu cử cũ Aichi 3, cũng tham gia thành lập Đảng Tân Tiến.
Vào ngày 21 tháng 11 năm 1994, dự luật phân chia khu vực bầu cử cụ thể cho hệ thống bầu cử đơn thành viên trong Bốn Luật Cải cách Chính trị đã được Quốc hội thông qua. Cả Kaifu và Esaki Tetsuma đều muốn được đề cử ở khu vực Aichi 10, bao gồm thành phố Ichinomiya. Tuy nhiên, vào ngày 17 tháng 3 năm 1995, trụ sở Đảng Tân Tiến đã quyết định Kaifu sẽ tranh cử ở khu vực Aichi 9 và Esaki ở khu vực Aichi 10, tránh được cuộc đối đầu giữa hai đương kim nghị sĩ.
5.3. Trở lại Đảng Dân chủ Tự do
Sau khi Đảng Tân Tiến tan rã, Kaifu sống độc lập trong 1 năm 1 tháng (trong nhóm nghị sĩ "Hội những người độc lập"). Sau đó, ông gia nhập Đảng Tự do (Nhật Bản, 1998-2003), một phần của chính phủ liên hiệp với LDP, và trở thành cố vấn tối cao của đảng. Năm 2000, khi Đảng Tự do chia tách, ông thuộc về Đảng Bảo thủ (Nhật Bản), tiếp tục giữ chức cố vấn tối cao. Năm 2002, ông chuyển sang Đảng Bảo thủ Mới và vẫn là cố vấn tối cao.
Vào tháng 11 năm 2003, sau khi Đảng Bảo thủ Mới giải thể, Kaifu tái gia nhập LDP. Ông không trở lại phe Takanami (kế nhiệm phe Komoto cũ), mà thành lập "Nhóm Nikai" cùng với Nikai Toshihiro và các nghị sĩ khác từ Đảng Bảo thủ Mới cũ. Khi ông tái gia nhập LDP, Abe Shinzo, Tổng thư ký LDP lúc đó, đã "hoan nghênh nồng nhiệt" sự trở lại của ông, và bức chân dung của Kaifu, vốn đã bị gỡ bỏ khi ông rời đảng, đã được treo lại.
6. Sau nhiệm kỳ Thủ tướng và Về hưu

Trong Tổng tuyển cử Chúng Nghị viện Nhật Bản năm 2009, Kaifu đã tái tranh cử nhưng thất bại nặng nề trước ứng cử viên của Đảng Dân chủ Nhật Bản (1998-2016), Okamoto Mitsunori, với cách biệt hơn 80.000 phiếu. Do quy định tuổi nghỉ hưu 73 của đảng, ông không thể tranh cử theo danh sách tỷ lệ và không thể tái đắc cử. Cùng ngày, ông tuyên bố rút lui khỏi chính trường, kết thúc sự nghiệp chính trị kéo dài 49 năm với 16 nhiệm kỳ. Ông là cựu thủ tướng đầu tiên bị thất cử trong cuộc tái bầu cử kể từ năm 1963 (sau Ishibashi Tanzan và Katayama Tetsu). Tại thời điểm thất cử, ông là thành viên Hạ viện có thời gian phục vụ lâu nhất, với 16 nhiệm kỳ liên tiếp và 48 năm 9 tháng công tác. Nếu được bầu lại, ông đã có thể đạt được 50 năm phục vụ Hạ viện, giống như Ozaki Yukio và người thầy Miki Takeo.
Sau khi rút lui khỏi chính trường, Kaifu đã giữ nhiều vị trí danh dự: Chủ tịch Hiệp hội Phong trào Liên bang Thế giới, Chủ tịch Liên đoàn Quần vợt Mềm Nhật Bản, Chủ tịch Hiệp hội Taishogoto, Chủ tịch Hiệp hội T-Ball Nhật Bản. Ông cũng là cố vấn tối cao của Ủy ban Nhật Bản EU-Japan Fest, Hội nghị Hành động Môi trường Toàn cầu (GEA) và Viện Nghiên cứu Chính sách Chuo. Ngoài ra, ông còn là Chủ tịch Hiệp hội Xúc tiến Nghệ thuật Giáo dục, Chủ tịch danh dự của Hiệp hội Thư pháp Chubu Nhật Bản, và cố vấn cho Viện Nghiên cứu Daoji Zhonghua. Ông cũng là chủ tịch danh dự của Liên đoàn Bắn cung Toàn Nhật Bản.
Năm 2010, ông xuất bản hồi ký "Chính trị và Tiền bạc" (Shinchosha Shinsho). Năm 2015, ông xuất bản "Hồi ức Kaifu Toshiki: Tự Ngã Tác Cổ" (do Kakimi Hiroki biên soạn), một cuốn sách dựa trên loạt bài báo "Hồi ức Kaifu Toshiki" được đăng trên báo Chunichi Shimbun từ tháng 6 năm 2014 đến tháng 3 năm 2015.
Năm 2011, ông được trao tặng Đại Huân chương Hoa Trà và danh hiệu Công dân Danh dự thành phố Ichinomiya. Cùng năm đó, ông cũng được trao danh hiệu Công dân Danh dự tỉnh Aichi. Tháng 3 năm 2012, ông được Đại học Quốc lập Trung ương của Đài Loan trao bằng tiến sĩ danh dự. Tháng 9 cùng năm, ông tiếp đón và động viên Machimura Nobutaka, ứng cử viên trong cuộc bầu cử tổng tài LDP.
Sau khi Nakasone Yasuhiro qua đời vào ngày 29 tháng 11 năm 2019, Kaifu trở thành cựu thủ tướng có thâm niên nhất. Ông cũng là người cao tuổi thứ hai trong số các cựu thủ tướng còn sống, sau Murayama Tomiichi (sinh ngày 3 tháng 3 năm 1924).
7. Đời tư
Vào ngày 17 tháng 11 năm 1957, Kaifu kết hôn với Yanagihara Sachiyo, một nữ trợ lý cho nghị sĩ Chúng Nghị viện Yanagihara Saburo thuộc khu vực Gifu 1 cũ. Hai vợ chồng có một con trai tên là Kaifu Masaki và một con gái tên là Mutsumi. Masaki Kaifu là một nhà sản xuất truyền hình và anime, đồng thời từng là thư ký của cha mình. Con gái Mutsumi sinh ngày 19 tháng 7 năm 1963 và tốt nghiệp Đại học Aoyama Gakuin.
Ông cố của Kaifu, Kaifu Kozo, từng là gia thần và cố vấn cho gia tộc Owari Tokugawa. Kaifu Atsushi, một nhà ngoại giao, là cháu trai của ông. Các anh em họ của ông bao gồm Kaifu Nobuo, một nhà thiên văn học và cựu chủ tịch Liên đoàn Thiên văn Quốc tế (IAU); Kobayashi Makoto, người đoạt giải Giải Nobel Vật lý năm 2008; và Kaifu Shunichi, cựu giám đốc điều hành của Shinco Home, người bị kết án vì tội lừa đảo vào năm 2002. Anh em Kaifu Sohei và Kaifu Masahide, những cựu võ sĩ của Phiên Owari và là người tạo ra giống gà Nagoya Cochin, là họ hàng xa của ông.
8. Cái chết
Kaifu Toshiki qua đời vào lúc 4 giờ sáng ngày 9 tháng 1 năm 2022 tại một bệnh viện ở Tokyo, hưởng thọ 91 tuổi. Nguyên nhân cái chết được báo cáo là do viêm phổi hoặc tuổi già. Thông tin về cái chết của ông được công bố rộng rãi trên các phương tiện truyền thông vào ngày 14 tháng 1.
Vào ngày 18 tháng 1 năm 2022, chính phủ Nhật Bản đã truy tặng ông Đại Huân chương Hoa Cúc, với cấp bậc Chính Nhị Vị. Sau cái chết của Kaifu, Hosokawa Morihiro trở thành cựu thủ tướng có thâm niên nhất còn sống, trong khi Murayama Tomiichi vẫn là cựu thủ tướng cao tuổi nhất. Tang lễ của ông đã được tổ chức riêng tư tại nhà theo nguyện vọng của gia đình.
9. Di sản và Đánh giá
9.1. Đóng góp Tích cực
Kaifu Toshiki được biết đến với hình ảnh chính trị trong sạch, điều này đã giúp ông lên nắm quyền trong bối cảnh Đảng Dân chủ Tự do (LDP) đang đối mặt với các vụ bê bối tham nhũng lớn. Ông đã dẫn dắt LDP giành chiến thắng lớn trong cuộc tổng tuyển cử năm 1990 và thành công trong việc tổ chức Lễ đăng quang của Thiên hoàng Akihito.
Trong chính sách đối ngoại, Kaifu là nhà lãnh đạo lớn đầu tiên thăm Trung Quốc sau Sự kiện Thiên An Môn năm 1989, chấm dứt các lệnh trừng phạt kinh tế và cung cấp viện trợ nhân đạo, thể hiện sự quan tâm đến các vấn đề nhân quyền. Ông cũng là người đã đưa ra quyết định lịch sử cử Lực lượng Phòng vệ Biển Nhật Bản thực hiện nhiệm vụ ở nước ngoài lần đầu tiên sau Chiến tranh Vùng Vịnh. Một đóng góp quan trọng khác của ông là việc bãi bỏ quy định lấy dấu vân tay đối với người Hàn Quốc tại Nhật Bản, một vấn đề nhạy cảm trong quan hệ Nhật Bản - Hàn Quốc. Mặc dù nền tảng đảng yếu, tỷ lệ ủng hộ nội các của ông vẫn duy trì ở mức cao, cho thấy sự tín nhiệm của công chúng đối với cá nhân ông.
Khả năng hùng biện của Kaifu được đánh giá cao từ khi còn trẻ. Tại Hội Hùng biện Đại học Waseda, ông từng được hiệu trưởng Tokiyama Tsunesaburo ca ngợi: "Không có Kaifu trước Kaifu, không có Kaifu sau Kaifu", nhấn mạnh tài năng độc đáo của ông. Những kỹ năng này đã giúp ông tạo dựng được mối quan hệ và ảnh hưởng, góp phần đưa ông lên vị trí thủ tướng dù xuất thân từ một phe phái nhỏ.
9.2. Phê bình và Tranh cãi
Mặc dù có hình ảnh trong sạch, Kaifu Toshiki phải đối mặt với nhiều chỉ trích về nền tảng đảng phái yếu kém của mình. Ông thường bị coi là "bù nhìn" và bị kiểm soát bởi "Kin-Takeshita-Ozawa" (Kanemaru, Takeshita, Ozawa), những người có ảnh hưởng mạnh mẽ hơn trong LDP. Ozawa Ichiro, Tổng thư ký LDP lúc đó, thậm chí còn gọi ông là "ngu ngốc".
Trong Chiến tranh Vùng Vịnh, chính sách của Kaifu bị chỉ trích là "ngoại giao séc" ("checkbook diplomacy") vì Nhật Bản chỉ đóng góp tài chính khổng lồ mà không có đóng góp đáng kể về nhân lực, dẫn đến việc bị coi là "quá ít, quá muộn" từ cộng đồng quốc tế.
Những nỗ lực cải cách chính trị của ông đã không thành công do sự phản đối mạnh mẽ từ nội bộ LDP, đặc biệt là từ các phe phái chống Kaifu. Mặc dù là thủ tướng trong giai đoạn đầy biến động khi bong bóng kinh tế đang ở đỉnh cao và Chiến tranh Lạnh kết thúc, Kaifu không được nhìn nhận là người đã chủ động đưa ra các sáng kiến chính trị lớn, và chính phủ của ông có ít thành tích nổi bật.
9.3. Ảnh hưởng đến Chính trường Nhật Bản
Kaifu Toshiki là thủ tướng có nhiệm kỳ dài nhất dưới Hiến pháp Nhật Bản mà không phải đối mặt với nghị quyết bất tín nhiệm. Ông là cựu chủ tịch LDP duy nhất rời đảng để lãnh đạo một đảng khác (Đảng Tân Tiến), một sự kiện chưa từng có trong lịch sử chính trị Nhật Bản. Việc ông thất cử trong cuộc tổng tuyển cử năm 2009 cũng là lần đầu tiên một cựu thủ tướng bị đánh bại trong cuộc tái bầu cử kể từ năm 1963. Mặc dù những nỗ lực cải cách chính trị của ông không thành công, chúng đã đặt nền móng cho các cuộc cải cách sau này và phản ánh những thách thức trong hệ thống chính trị Nhật Bản thời bấy giờ.
10. Giải thưởng và Vinh danh
- Huân chương Mặt trời Peru (1989)
- Bằng tiến sĩ danh dự từ Đại học New York (1990)
- Bằng tiến sĩ luật danh dự từ Đại học Boston (1991)
- Đại Huân chương Hoa Trà (2011)
- Công dân Danh dự thành phố Ichinomiya (2011)
- Công dân Danh dự tỉnh Aichi (2011)
- Bằng tiến sĩ danh dự từ Đại học Quốc lập Trung ương của Đài Loan (2012)
- Đại Huân chương Hoa Cúc (truy tặng sau khi mất, 2022)
11. Lịch sử Bầu cử
Cuộc bầu cử | Tuổi | Khu vực bầu cử | Đảng chính trị | Số phiếu | Kết quả bầu cử |
---|---|---|---|---|---|
Tổng tuyển cử Chúng Nghị viện Nhật Bản năm 1960 | 29 | Khu vực bầu cử thứ 3 tỉnh Aichi | LDP | 49.767 | Đắc cử |
Tổng tuyển cử Chúng Nghị viện Nhật Bản năm 1963 | 32 | Khu vực bầu cử thứ 3 tỉnh Aichi | LDP | 57.586 | Đắc cử |
Tổng tuyển cử Chúng Nghị viện Nhật Bản năm 1967 | 36 | Khu vực bầu cử thứ 3 tỉnh Aichi | LDP | 80.874 | Đắc cử |
Tổng tuyển cử Chúng Nghị viện Nhật Bản năm 1969 | 38 | Khu vực bầu cử thứ 3 tỉnh Aichi | LDP | 82.695 | Đắc cử |
Tổng tuyển cử Chúng Nghị viện Nhật Bản năm 1972 | 41 | Khu vực bầu cử thứ 3 tỉnh Aichi | LDP | 87.733 | Đắc cử |
Tổng tuyển cử Chúng Nghị viện Nhật Bản năm 1976 | 45 | Khu vực bầu cử thứ 3 tỉnh Aichi | LDP | 151.151 | Đắc cử |
Tổng tuyển cử Chúng Nghị viện Nhật Bản năm 1979 | 48 | Khu vực bầu cử thứ 3 tỉnh Aichi | LDP | 119.049 | Đắc cử |
Tổng tuyển cử Chúng Nghị viện Nhật Bản năm 1980 | 49 | Khu vực bầu cử thứ 3 tỉnh Aichi | LDP | 145.322 | Đắc cử |
Tổng tuyển cử Chúng Nghị viện Nhật Bản năm 1983 | 52 | Khu vực bầu cử thứ 3 tỉnh Aichi | LDP | 123.415 | Đắc cử |
Tổng tuyển cử Chúng Nghị viện Nhật Bản năm 1986 | 55 | Khu vực bầu cử thứ 3 tỉnh Aichi | LDP | 133.829 | Đắc cử |
Tổng tuyển cử Chúng Nghị viện Nhật Bản năm 1990 | 59 | Khu vực bầu cử thứ 3 tỉnh Aichi | LDP | 195.713 | Đắc cử |
Tổng tuyển cử Chúng Nghị viện Nhật Bản năm 1993 | 62 | Khu vực bầu cử thứ 3 tỉnh Aichi | LDP | 194.863 | Đắc cử |
Tổng tuyển cử Chúng Nghị viện Nhật Bản năm 1996 | 65 | Khu vực bầu cử thứ 9 tỉnh Aichi | Đảng Tân Tiến | 111.578 | Đắc cử |
Tổng tuyển cử Chúng Nghị viện Nhật Bản năm 2000 | 69 | Khu vực bầu cử thứ 9 tỉnh Aichi | Đảng Bảo thủ | 122.175 | Đắc cử |
Tổng tuyển cử Chúng Nghị viện Nhật Bản năm 2003 | 72 | Khu vực bầu cử thứ 9 tỉnh Aichi | Đảng Bảo thủ Mới | 104.075 | Đắc cử |
Tổng tuyển cử Chúng Nghị viện Nhật Bản năm 2005 | 74 | Khu vực bầu cử thứ 9 tỉnh Aichi | LDP | 130.771 | Đắc cử |
Tổng tuyển cử Chúng Nghị viện Nhật Bản năm 2009 | 78 | Khu vực bầu cử thứ 9 tỉnh Aichi | LDP | 100.549 | Thất cử |
12. Tác phẩm
Kaifu Toshiki đã viết và đồng tác giả nhiều cuốn sách trong suốt sự nghiệp của mình:
- Mô phỏng Diễn văn 385 Lựa chọn (模範スピーチ385選), Yūki Shobō, 1968.
- Lựa chọn cho Tương lai: Hướng tới Kỷ nguyên Sáng tạo và Hoàn thiện (未来への選択 : 創造と充実の時代へ), Tokuma Shoten, 1981.
- Hướng tới Thế kỷ 21: Tuyển tập Đối thoại Kaifu Toshiki (21世紀を目指す : 海部俊樹鼎談集), Kyodo News, 1985.
- Khái niệm về Nhật Bản là một Quốc gia có Nguyên tắc (志ある国家日本の構想), Tōyō Keizai Shinpōsha, 1995.
- Chính trị và Tiền bạc: Hồi ức Kaifu Toshiki (政治とカネ-海部俊樹回顧録), Shinchosha Shinsho, 2010.
- Hồi ức Kaifu Toshiki: Tự Ngã Tác Cổ (海部俊樹回想録-自我作古), do Kakimi Hiroki biên soạn, Ningen-sha, 2015. (Ban đầu được đăng thành loạt bài trên báo Chunichi Shimbun từ tháng 6 năm 2014 đến tháng 3 năm 2015).
Ông cũng là đồng biên soạn các tác phẩm:
- Phục hưng Truyền thông Mới: Tầm nhìn của các Tác giả Đa dạng về Tương lai Truyền thông Mới (ニューメディア・ルネッサンス 多彩な執筆陣が見通すニューメディアの未来像), đồng biên soạn với Shōwakai của LDP, Kioi Shobō, 1985.
- Phép màu của Ngựa Mông Cổ Dalai Fleg: Câu chuyện về chú ngựa nổi tiếng trở thành cầu nối hữu nghị Nhật Bản và Mông Cổ (モンゴル馬ダライフレグの奇跡 日本とモンゴル友好のかけ橋になった名馬の物語), đồng tác giả với Shimodah Kageki, Kiba book, 2006.
13. Giai thoại và Đặc điểm Cá nhân


- Chuyến thăm Trung Quốc: Kaifu đã thừa nhận Thảm sát Nam Kinh và bày tỏ lời xin lỗi sâu sắc tới người dân Nam Kinh trong chuyến thăm Trung Quốc vào năm 2010: "Nhật Bản đã phạm phải một sai lầm không thể tha thứ đối với người dân Nam Kinh trong lịch sử. Với tư cách là một chính trị gia, tôi muốn gửi lời xin lỗi sâu sắc nhất tới người dân Nam Kinh."
- Cà vạt chấm bi: Kaifu nổi tiếng với việc đeo cà vạt chấm bi, được coi là thương hiệu cá nhân của ông. Ông có hơn 600 chiếc cà vạt chấm bi. Thói quen này bắt đầu khi ông còn là Phó Chánh Văn phòng Nội các trong Nội các Miki, trong một chương trình đối thoại truyền hình về vấn đề đình công của Tổng công ty Đường sắt Quốc gia Nhật Bản năm 1975. Do quá bận rộn, ông liên tục mặc cùng một chiếc cà vạt chấm bi trong nhiều ngày, khiến khán giả chú ý. Từ đó, ông cố ý biến nó thành thương hiệu của mình. Ông thậm chí còn đeo cà vạt chấm bi màu đen (có họa tiết chấm bi ẩn khi nhìn kỹ) tại lễ tang của Thiên hoàng Chiêu Hòa và các buổi lễ tưởng niệm hòa bình ở Hiroshima và Nagasaki.
- Tài hùng biện: Ngay từ khi còn học tại trường trung học cũ Tokai, Kaifu đã tự thành lập câu lạc bộ hùng biện và giành chiến thắng trong các giải đấu cấp khu vực. Sau đó, ông gia nhập Hội Jitsudatsu Đại học Chuo và Hội Hùng biện Đại học Waseda, nơi ông mài giũa kỹ năng hùng biện và xây dựng các mối quan hệ. Khi ông giành chiến thắng trong một cuộc thi hùng biện sinh viên, Tokiyama Tsunesaburo, hiệu trưởng Đại học Waseda, đã ca ngợi: "Không có Kaifu trước Kaifu, không có Kaifu sau Kaifu." Những mối quan hệ và kỹ năng này đã trở thành động lực lớn giúp ông tiến vào chính trường và đạt được vị trí thủ tướng dù xuất thân từ một phe phái nhỏ. Ông cũng được cho là đã ủng hộ việc phản đối hiệp ước hòa bình riêng rẽ vào thời điểm đó.
- Mối duyên với số "29": Kaifu được bầu vào Hạ viện lần đầu tiên trong cuộc Tổng tuyển cử Chúng Nghị viện Nhật Bản lần thứ 29 vào năm 1960, khi ông 29 tuổi. Phòng làm việc đầu tiên của ông tại Tòa nhà Nghị sĩ cũng là phòng số 29. Từ đó, ông thường nói đùa rằng "vì được bầu ở tuổi 29 trong cuộc bầu cử lần thứ 29, tôi sẽ trở thành thủ tướng sau 29 năm để đền đáp". Thật trùng hợp, ông đã nhậm chức thủ tướng vào năm 1989, đúng 29 năm sau cuộc bầu cử đầu tiên của mình.
- Các thư ký: Nhiều thư ký của Kaifu sau này đã trở thành các chính trị gia thành công, bao gồm Tanaka Shiten (cựu thị trưởng Inuyama, cựu nghị sĩ tỉnh Aichi), Kumada Hiromichi (nghị sĩ Chúng Nghị viện, cựu nghị sĩ tỉnh Aichi), Nagasaka Yasumasa (nghị sĩ Chúng Nghị viện, cựu nghị sĩ tỉnh Aichi), Iwamura Shinji (cựu nghị sĩ tỉnh Aichi, cựu chủ tịch hội đồng, từng bị tố cáo hành hung thư ký), và Nishikawa Manabu (nghị sĩ Hội đồng thành phố Nagoya).
- Hội nghị thượng đỉnh Houston: Năm 1990, tại Hội nghị thượng đỉnh G7 lần thứ 16 ở Houston, Hoa Kỳ, trong buổi chụp ảnh kỷ niệm các nhà lãnh đạo, Kaifu đã nói một câu đùa nhẹ nhàng bằng tiếng Anh kèm theo cử chỉ, khiến các nhà lãnh đạo khác như Tổng thống Hoa Kỳ George H. W. Bush, Thủ tướng Anh Margaret Thatcher và Thủ tướng Canada Brian Mulroney bật cười. Kaifu kể lại rằng khi Mulroney phàn nàn về cái nóng, Kaifu, đứng cạnh Mulroney, đã nói: "Nếu Canada ngã, Nhật Bản không thể đỡ được. Hãy ngã về phía kia, để Người đàn bà thép (Thatcher) lo liệu."
- Hoạt động công chúng: Sau khi nhậm chức thủ tướng, Kaifu đã thực hiện nhiều hoạt động công chúng để giành được sự ủng hộ của người dân. Ông từng tham gia bài kiểm tra thể lực cùng công dân vào Ngày Thể thao và chơi gateball với người cao tuổi tại Dinh Thủ tướng Nhật Bản.

- Khác:
- Kaifu là hình mẫu cho nhân vật "Thủ tướng Umibe" trong bộ phim hoạt hình truyền hình Lupin the 3rd: Napoleon's Dictionary (1991). Câu cửa miệng của Thủ tướng Umibe là "Tôi cũng sẽ tham khảo ý kiến của Tổng thư ký", một cách châm biếm mối quan hệ quyền lực giữa Kaifu và Tổng thư ký LDP Ozawa Ichiro lúc bấy giờ.
- Sau khi rời chức thủ tướng, ông cùng vợ đã xuất hiện trong chương trình tạp kỹ Saegusa no Ai Love! Bakusho Clinic.
- Ông có mối quan hệ thân thiết và kính trọng với Miki Takeo và vợ ông, bà Miki Mutsuko, người coi Kaifu như con trai và thường gọi ông là "Toshiki-chan". Biệt danh này sau đó đã trở nên phổ biến với công chúng.
- Cặp chị em sinh đôi nổi tiếng vì sống thọ, Kin-san Gin-san, từng nói rằng Kaifu là chính trị gia mà họ kính trọng. Kaifu cũng là chủ tịch ủy ban tang lễ của bà Kin.
- Ông có mối quan hệ sâu sắc với Kawamura Takashi, cựu thị trưởng Nagoya và đại diện của đảng khu vực Genzei Nippon. Mẹ của Kawamura là bạn của chị gái Kaifu, và nhà của mẹ ông ở Nagoya nằm cạnh nhà Kaifu.
- Kaifu xuất hiện trong lời bài hát "Oya Shirazu" của Nagabuchi Tsuyoshi, cùng với Mikhail Gorbachev, Saddam Hussein và George H. W. Bush.
- Trong bộ phim Shosetsu Yoshida Gakko (1983), Kaifu được diễn viên Fukuda Katsuhiro thủ vai.
- Vào ngày 26 tháng 5 năm 1990, ông đã đến xem giải đấu sumo mùa hè tại Ryōgoku Kokugikan từ khu vực khách quý, một sự kiện hiếm hoi đối với một thủ tướng đương nhiệm. Khi Chiyonofuji Mitsugu qua đời vào ngày 31 tháng 7 năm 2016, Kaifu đã gửi lời chia buồn.
- Sau vụ tự tử của Okada Yukiko vào năm 1986, khi Kaifu đang là Bộ trưởng Giáo dục, ông đã phát biểu trước Ủy ban Văn hóa và Giáo dục Hạ viện rằng "Thần tượng là những người mang lại ước mơ cho mọi người. Xin hãy trân trọng cuộc sống và sống mạnh mẽ."