1. Đầu đời và khởi khởi sự nghiệp thể thao
Sergey Nikolaevich Litvinov sinh ngày 23 tháng 1 năm 1958 tại làng Tsukerova Balka, thuộc Krasnodar Krai, Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Liên bang Nga, Liên Xô. Ngay từ khi còn trẻ, ông đã thể hiện năng khiếu với môn điền kinh và bắt đầu tập luyện tại câu lạc bộ SKA Rostov (Hiệp hội thể thao Lực lượng Vũ trang) ở Rostov-on-Don. Tại đây, ông được đào tạo chuyên sâu về kỹ thuật ném búa, đặt nền móng cho sự nghiệp thi đấu lừng lẫy sau này.
2. Sự nghiệp thi đấu
Trong suốt sự nghiệp thi đấu của mình, Sergey Litvinov đã khẳng định vị thế là một trong những vận động viên ném búa hàng đầu thế giới, với nhiều kỷ lục và thành tích nổi bật tại các giải đấu quốc tế. Ông thường xuyên đối đầu với Yuriy Sedykh, một đồng nghiệp người Liên Xô, tạo nên một trong những cuộc đối đầu kinh điển nhất trong lịch sử môn ném búa.
2.1. Cuộc đối đầu với Yuriy Sedykh
Litvinov và Yuriy Sedykh là hai đối thủ lớn, cùng nhau thống trị môn ném búa trong thập niên 1980, liên tục phá vỡ các kỷ lục thế giới của nhau.
Vào ngày 16 tháng 5 năm 1980, Sedykh thiết lập kỷ lục thế giới mới với 80.64 m. Chỉ tám ngày sau đó, vào ngày 24 tháng 5 năm 1980, Litvinov đã phá vỡ kỷ lục này với cú ném 81.66 m, đánh dấu kỷ lục thế giới đầu tiên trong sự nghiệp của ông. Tuy nhiên, tại Thế vận hội Mùa hè 1980 ở Moskva, Sedykh đã giành chiến thắng và phá vỡ kỷ lục của Litvinov bằng cú ném 81.8 m.
Đến ngày 4 tháng 6 năm 1982, Litvinov một lần nữa trở thành người giữ kỷ lục thế giới khi ném 83.98 m, phá kỷ lục của Sedykh hơn 2 m. Ông tiếp tục cải thiện thành tích của mình vào ngày 21 tháng 6 năm 1983, với cú ném 84.14 m. Mặc dù vậy, Sedykh lại vượt lên vào năm 1984 với 86.34 m và sau đó là 86.74 m tại Giải vô địch điền kinh châu Âu 1986, thiết lập kỷ lục thế giới mà cho đến nay vẫn chưa bị phá vỡ.
Thành tích cá nhân tốt nhất của Litvinov là 86.04 m, đạt được vào năm 1986. Kết quả này giúp ông đứng thứ hai trong danh sách các vận động viên ném búa xuất sắc nhất mọi thời đại, chỉ sau Sedykh.
2.2. Các giải đấu quốc tế lớn
Litvinov đã giành được nhiều huy chương tại các giải đấu quốc tế lớn, chứng minh tài năng vượt trội của mình.
Tại Thế vận hội Mùa hè 1980 ở Moskva, ông giành huy chương bạc, đứng thứ hai sau Yuriy Sedykh và trên Jüri Tamm. Ông đã bỏ lỡ Thế vận hội Mùa hè 1984 tại Los Angeles do Liên Xô tẩy chay. Bốn năm sau, tại Thế vận hội Mùa hè 1988 ở Seoul, Litvinov đã giành huy chương vàng với cú ném 84.8 m, lập kỷ lục Thế vận hội mới và đánh bại Sedykh. Jüri Tamm một lần nữa giành huy chương đồng.
Trong sự nghiệp tại Giải vô địch điền kinh thế giới, Litvinov hai lần giành huy chương vàng. Lần đầu tiên là tại Giải vô địch điền kinh thế giới 1983 ở Helsinki, Phần Lan, với thành tích 82.68 m, ông đã vượt qua Sedykh để trở thành nhà vô địch thế giới. Lần thứ hai là tại Giải vô địch điền kinh thế giới 1987 ở Rome, Ý, khi Sedykh vắng mặt, Litvinov giành huy chương vàng với 83.06 m, bỏ xa người đứng thứ hai là Jüri Tamm hơn 2 m. Năm 1993, sau sự tan rã của Liên Xô, Litvinov đại diện cho Nga tại Giải vô địch điền kinh thế giới 1993 ở Stuttgart, Đức và về đích ở vị trí thứ 7 với 78.56 m.
Tại Giải vô địch điền kinh châu Âu, ông giành huy chương đồng tại Giải vô địch điền kinh châu Âu 1982 ở Athens, Hy Lạp, với 78.66 m, một lần nữa thất bại trước Sedykh. Tại Giải vô địch điền kinh châu Âu 1986 ở Stuttgart, Tây Đức, Litvinov giành huy chương bạc với 85.74 m, dù đây là thành tích cá nhân tốt nhất của ông tính đến thời điểm đó, nhưng Sedykh đã đạt được kỷ lục thế giới 86.74 m.
Ngoài ra, ông còn tham gia một số giải đấu khác:
- Tại Đại hội Thể thao Hữu nghị 1984 ở Moskva, Liên Xô, ông giành huy chương đồng với 81.3 m.
- Tại Đại hội Thể thao Thiện chí 1986 ở Moskva, Liên Xô, ông giành huy chương bạc với 84.64 m.
Sau năm 1988, Litvinov không được chọn vào đội tuyển Liên Xô tại Giải vô địch thế giới 1991 và Thế vận hội Mùa hè 1992 do sự xuất hiện của nhiều vận động viên ném búa tài năng khác từ Liên Xô.
2.2.1. Kỷ lục thế giới và thành tích cá nhân tốt nhất
Sergey Litvinov đã ba lần thiết lập kỷ lục thế giới trong sự nghiệp của mình:
- Ngày 24 tháng 5 năm 1980: 81.66 m
- Ngày 4 tháng 6 năm 1982: 83.98 m
- Ngày 21 tháng 6 năm 1983: 84.14 m
Thành tích cá nhân tốt nhất của ông là 86.04 m, đạt được vào năm 1986. Đây là thành tích cá nhân cao thứ hai trong lịch sử môn ném búa tính đến thời điểm đó, chỉ sau Yuriy Sedykh.
Thành tích tại các giải đấu quốc tế chính:
Năm | Giải đấu | Địa điểm | Vị trí | Thành tích |
---|---|---|---|---|
Đại diện cho Liên Xô | ||||
1980 | Thế vận hội | Moskva, Liên Xô | Thứ hai | 80.64 m |
1982 | Giải vô địch châu Âu | Athens, Hy Lạp | Thứ ba | 78.66 m |
1983 | Giải vô địch thế giới | Helsinki, Phần Lan | Thứ nhất | 82.68 m |
1984 | Đại hội Thể thao Hữu nghị | Moskva, Liên Xô | Thứ ba | 81.3 m |
1986 | Đại hội Thể thao Thiện chí | Moskva, Liên Xô | Thứ hai | 84.64 m |
Giải vô địch châu Âu | Stuttgart, Tây Đức | Thứ hai | 85.74 m | |
1987 | Giải vô địch thế giới | Rome, Ý | Thứ nhất | 83.06 m |
1988 | Thế vận hội | Seoul, Hàn Quốc | Thứ nhất | 84.8 m |
Đại diện cho Nga | ||||
1993 | Giải vô địch thế giới | Stuttgart, Đức | 7th | 78.56 m |

3. Sự nghiệp huấn luyện
Sau khi giã từ sự nghiệp thi đấu chuyên nghiệp, Sergey Litvinov chuyển sang vai trò huấn luyện viên điền kinh, đặc biệt là trong môn ném búa. Ông đã đào tạo và dẫn dắt nhiều vận động viên ném búa tài năng đạt đến đẳng cấp thế giới. Trong số các học trò nổi bật của ông có Ivan Tsikhan, một vận động viên ném búa danh tiếng của Belarus. Litvinov cũng huấn luyện cho con trai mình, Sergey Litvinov Jr., người sau này cũng trở thành một vận động viên ném búa ưu tú, tiếp bước cha mình.
4. Đời tư
Sergey Litvinov có một người con trai tên là Sergey Sergeyevich Litvinov, sinh năm 1986, người cũng là một vận động viên ném búa chuyên nghiệp. Ngoài thông tin về con trai, không có nhiều chi tiết công khai về đời tư cá nhân của ông.
5. Qua đời
Sergey Nikolaevich Litvinov qua đời vào ngày 19 tháng 2 năm 2018 tại Sochi, Krasnodar Krai, Nga, hưởng dương 60 tuổi. Liên đoàn điền kinh Nga báo cáo rằng ông đột ngột ngã từ xe đạp khi đang đạp về nhà sau một buổi tập huấn. Đội ngũ cấp cứu đã có mặt nhưng không thể cứu sống ông.
6. Di sản
Sergey Litvinov để lại một di sản đáng kể trong lịch sử môn ném búa và cộng đồng điền kinh. Với việc ba lần thiết lập kỷ lục thế giới và đặc biệt là kỷ lục Thế vận hội 84.8 m tại Seoul năm 1988, ông đã khẳng định vị thế là một trong những vận động viên vĩ đại nhất của môn này. Mối đối đầu gay cấn với Yuriy Sedykh không chỉ tạo ra những màn trình diễn đỉnh cao mà còn nâng tầm môn ném búa lên một tầm cao mới về sức cạnh tranh và kỹ thuật.
Với vai trò huấn luyện viên, ông đã truyền lại kiến thức và kinh nghiệm của mình cho thế hệ sau, đào tạo nên nhiều tài năng như Ivan Tsikhan và chính con trai ông, Sergey Litvinov Jr.. Sự nghiệp huấn luyện của ông đã góp phần duy trì và phát triển truyền thống mạnh mẽ của môn ném búa Nga và Liên Xô. Kỷ lục Olympic của ông vẫn được duy trì, chứng minh sức bền và đẳng cấp vượt thời gian của Litvinov trong lịch sử Thế vận hội.
7. Giải thưởng và vinh danh
Trong suốt sự nghiệp thi đấu của mình, Sergey Litvinov đã đạt được nhiều giải thưởng và vinh danh cao quý:
- Thế vận hội Mùa hè 1980 (Moskva): Huy chương bạc
- Giải vô địch điền kinh thế giới 1983 (Helsinki): Huy chương vàng
- Giải vô địch điền kinh châu Âu 1982 (Athens): Huy chương đồng
- Giải vô địch điền kinh châu Âu 1986 (Stuttgart): Huy chương bạc
- Giải vô địch điền kinh thế giới 1987 (Rome): Huy chương vàng
- Thế vận hội Mùa hè 1988 (Seoul): Huy chương vàng