Hà Hồng Sân

1.1. Xuất thân và Gia thế

Hà Hồng Sân sinh ra tại Hồng Kông thuộc Anh với dòng máu pha trộn giữa người Trung Quốc, người Hà Lan gốc Do Thái và người Anh. Ông là hậu duệ của cụ cố Charles Henry Maurice Bosman (1839-1892), một thương nhân người Hà Lan gốc Do Thái, sau này có quốc tịch Anh. Bosman, được phiên âm sang tiếng Quảng Đông là Ho-Sze-Man (何仕文), từng là giám đốc của Khách sạn Hồng Kông, Hong Kong và Kowloon Wharf, đồng thời là Lãnh sự Hà Lan và người bán bảo hiểm hàng hải. Ông đến Hồng Kông vào năm 1859 và rời đi vào năm 1873. Trong thời gian này, ông có mối quan hệ với bà Thi Đệ (施娣), một phụ nữ Trung Quốc gốc Bảo An, Thâm Quyến, và có một con gái cùng bốn con trai, bao gồm Hà Đông và Hà Khải Phúc. Mặc dù là người lai, Hà Đông luôn coi mình là người Trung Quốc, động lực phấn đấu cả đời ông là câu nói của cha: "Bởi vì người Trung Quốc nghèo."

Ông nội của Hà Hồng Sân là Hà Khải Phúc, em trai của nhà tư sản Hà Đông. Hà Khải Phúc kết hôn với bà La Thụy Thái (Lucy Rothwell), người lai Âu Á đầu tiên ở Hồng Kông, con gái của thương nhân người Anh Thomas Rothwell và một phụ nữ Trung Quốc. Mẹ của Hà Hồng Sân là Tiển Hưng Vân (Flora Hall), con gái của ông Stephen Hall (冼德芬, 1856-1925), người sáng lập tập đoàn Tung Wah Group of Hospitals. Ông ngoại của Hà Hồng Sân cũng là người lai Trung-Anh, con trai của thương nhân người Anh Stephen Prentis Hall. Mối quan hệ giữa hai gia tộc họ La và họ Hà gắn kết chặt chẽ thông qua kinh doanh và hôn nhân.

Hà Hồng Sân là con thứ chín trong số mười ba người con của ông Hà Thế Quang, thành viên Hội đồng Lập pháp Hồng Kông và cựu chủ tịch bệnh viện Đông Hoa Tam Viện.

1.2. Thời thơ ấu và Giáo dục

Hà Hồng Sân sinh ra trong một gia đình giàu có tại Hồng Kông, từng có tới 17 người giúp việc, sở hữu ô tô và du thuyền, sống trong một ngôi nhà lớn ở khu dân cư thượng lưu Mid-levels trên đảo Hồng Kông. Ông từng chia sẻ rằng cuộc sống quá sung túc đã khiến ông trở nên hư hỏng.

Tuy nhiên, cuộc sống của ông thay đổi đột ngột vào năm 1934 khi ông 13 tuổi. Cha ông, Hà Thế Quang, bị vỡ nợ vì chứng khoán, phải cầm cố tài sản và lánh nạn tại Việt Nam, khiến gia đình sa sút. Hà Hồng Sân nhớ lại cảm giác gia đình "chìm trong nợ nần chỉ sau một đêm" và mẹ ông đã đánh thức ông dậy, vừa khóc vừa nói: "A Cửu, chúng ta không còn tiền nữa. Con không cần học hành chăm chỉ nữa. Đến cuối năm, con sẽ phải ra ngoài tìm việc và làm việc." Ông mất ngủ cả đêm, cảm thấy "thật đáng buồn." Thời điểm đó, ông không có tiền đi xe buýt, phải đi bộ đến trường, không có tiền mua sách học và chỉ có thể dựa vào học bổng. Ông từng kể lại rằng có lần ông "mất nửa ngày" để tìm một đồng xu đi xe buýt, nhưng cuối cùng lại là tiền giả.

Hà Hồng Sân có kết quả học tập kém tại Queen's College, Hồng Kông, nơi ông bị xếp vào lớp D - cấp độ thấp nhất. Sau khi nhận ra rằng học hành cần mẫn là cách duy nhất để cải thiện địa vị xã hội, ông đã nỗ lực và được nhận học bổng vào Đại học Hồng Kông năm 1939, trở thành học sinh đầu tiên từ lớp D đạt được thành tích này. Tại đại học, ông không chỉ học chuyên ngành mà còn học thêm tiếng Anh, tiếng Nhật và tiếng Bồ Đào Nha, trở nên thông thạo các ngôn ngữ này. Tuy nhiên, việc học của ông bị gián đoạn do sự bùng nổ của Chiến tranh thế giới thứ hai vào năm 1942.

Vào mùa thu năm 1941, Hà Hồng Sân tham gia đội quân tình nguyện của Quân đội Anh và làm điện thoại viên cho đội cảnh báo phòng không. Sau khi Nhật Bản chiếm đóng Hồng Kông vào ngày 8 tháng 12 năm 1941, công việc bị đình chỉ. Ngày 25 tháng 12, Thống đốc Hồng Kông tuyên bố đầu hàng. Hà Hồng Sân đã sang Ma Cao tị nạn, khi đó ông chỉ có 10 đồng.

2.1. Khởi đầu Kinh doanh và Bước chân vào Ma Cao

Năm 1942, nhờ khả năng tiếng Anh, Hà Hồng Sân được giới thiệu vào làm việc tại công ty Liên Xương (昌糧油公司), một liên doanh giữa Trung Quốc, Bồ Đào Nha và Nhật Bản tại Ma Cao. Công việc chính của ông là hộ tống tàu. Dưới sự phong tỏa của quân Nhật trong Chiến tranh thế giới thứ hai, việc vận chuyển nguyên liệu đến Ma Cao đầy rủi ro. Hà Hồng Sân được giao nhiệm vụ dẫn một đội tàu giao hàng đến Sumatra, Indonesia. Ông đã dẫn đoàn tàu buôn ngày đêm, ban ngày ẩn náu trên các hòn đảo biệt lập và khởi hành vào ban đêm để tránh hải quân Nhật Bản. Khi gặp lính Nhật, nhờ khả năng tiếng Nhật lưu loát, ông đã hòa giải thành công và hoàn thành nhiệm vụ giao hàng.

Năm 1943, nhờ những đóng góp to lớn, Hà Hồng Sân được thưởng cổ tức trị giá 1.00 M MOP từ công ty Liên Xương, một khoản tiền khổng lồ vào thời điểm đó. Năm 1945, ở tuổi 24, ông quyết định tự lập và bắt đầu kinh doanh riêng. Dù muốn mở nhà máy dệt, nhưng theo lời khuyên của người vợ Lê Uyển Hoa, ông đã thành lập công ty kinh doanh hạn ngạch dệt may "Đại Mỹ Dương Hàng" vào năm 1947 cùng với người bạn Hà Thiến Hành, người sau này sáng lập Ngân hàng Hằng Sinh. Công ty này nhanh chóng thành công và mang lại lợi nhuận lớn. Cùng năm, ông thành lập một nhà máy lọc dầu hỏa tại Ma Cao với Lương Cơ Hạo, một đối tác cũ từ công ty Liên Xương.

Từ năm 1941 đến 1947, những thành công của Hà Hồng Sân đã gây ra sự ghen tị từ các băng đảng Ma Cao. Chúng bắt đầu phá hoại nhà máy lọc dầu và thậm chí lên kế hoạch ám sát ông. Năm 1953, chiếc xe của ông bị tấn công, tài xế bị thương nặng, may mắn là ông không có mặt trên xe. Sau sự việc này, Hà Hồng Sân cảm thấy không an toàn và quyết định quay về Hồng Kông.

Mùa hè năm 1953, ông cùng vợ con chuyển đến Hồng Kông, mua một căn hộ trên đường Conduit. Nhận thấy Hồng Kông đang phát triển nhanh chóng, đặc biệt là trong lĩnh vực bất động sản, ông đã sử dụng số tiền mình có để thành lập Công ty Xây dựng Lợi An. Công ty này đã thuê các nhà thiết kế người Anh để xây dựng các tòa nhà dân cư ở nhiều nơi tại Hồng Kông, từ khu Loan Tể đến Vịnh Đồng La, thu được lợi nhuận cao. Đến giữa những năm 1950, ông đã trở thành một ông chủ lớn trong giới kinh doanh Hồng Kông.

2.2. Độc quyền Cờ bạc tại Ma Cao

Năm 1961, Hà Hồng Sân cùng với doanh nhân Hồng Kông Hoắc Anh Đông và các đối tác Diệp Hàn, Diệp Đức Lợi (chồng của em gái ông, Hà Uyển Uyển) đã liên minh để đấu thầu giấy phép độc quyền kinh doanh sòng bạc tại Ma Cao. Chính phủ Bồ Đào Nha khi đó đã ban hành nghị định mở Ma Cao thành khu du lịch và mời đầu tư vào lĩnh vực này. Trong cuộc cạnh tranh khốc liệt, Hà Hồng Sân đã đưa ra một mức giá cao (410.00 K USD, trong đó Hoắc Anh Đông đóng góp 51.00 K USD) và cam kết phát triển du lịch, hạ tầng, bao gồm việc xây dựng một cảng mới, mua tàu cao tốc nối Hồng Kông và Ma Cao, và biến cảng mới thành một thành phố hiện đại. Ông cũng cam kết sử dụng phần lớn lợi nhuận từ sòng bạc cho các hoạt động từ thiện. Liên minh của ông đã giành được giấy phép với mức giá đấu thầu 3.17 M MOP, chỉ hơn đối thủ 17.00 K MOP.

Năm 1961, công ty được đổi tên thành Sociedade de Turismo e Diversões de Macau (STDM). Cuối năm 1962, Hà Hồng Sân khai trương Khách sạn Estoril, khu nghỉ dưỡng sòng bạc sang trọng đầu tiên của Ma Cao. Năm 1970, ông mở Khách sạn Sòng bạc Lisboa, trở thành sòng bạc chủ lực của mình. Đến năm 2007, ông tiếp tục khai trương Grand Lisboa Casino. Trong suốt hơn 30 năm, Hà Hồng Sân đã sử dụng quyền độc quyền cờ bạc để biến Ma Cao từ một thuộc địa bình thường của Bồ Đào Nha thành một trung tâm cờ bạc hàng đầu châu Á, mang lại cho ông biệt danh "Vua Cờ bạc".

Ông cũng phải đối mặt với nhiều thách thức từ các băng đảng Ma Cao, nhưng ông luôn kiên cường và linh hoạt trong giải quyết. Ông từng nói: "Tôi là một doanh nhân và tôi thực sự không tin vào thất bại. Tôi nghĩ về mặt kinh doanh, cùng tắc biến, biến tắc thông. Không có lý do để thất bại dễ dàng như vậy. Tôi đề nghị những người trẻ tuổi không nên dễ dàng chấp nhận từ 'không'."

Tuy nhiên, sau đó, mối quan hệ giữa Hà Hồng Sân và Diệp Hàn ngày càng sâu sắc, dẫn đến việc Diệp Hàn rời bỏ liên minh. Hoắc Anh Đông cũng rút khỏi STDM vào năm 2002. Đến năm 2002, quyền độc quyền cờ bạc của ông tại Ma Cao chấm dứt với sự gia nhập của các tập đoàn lớn khác như Wynn Resorts của Steve Wynn và Las Vegas Sands của Sheldon Adelson. Dù vậy, ông vẫn là chủ sở hữu của nhiều sòng bạc lớn tại Ma Cao.

2.3. Shun Tak Holdings và Đa dạng hóa Kinh doanh

Năm 1970, Hà Hồng Sân thành lập Shun Tak Holdings Ltd, một tập đoàn được niêm yết trên Sàn giao dịch chứng khoán Hồng Kông (0242) vào năm 1973. Thông qua Shun Tak Holdings, ông đã mở rộng hoạt động kinh doanh sang nhiều lĩnh vực khác nhau ngoài cờ bạc, bao gồm giải trí, du lịch, vận tải biển, bất động sản, ngân hàng và vận tải hàng không.

Một trong những công ty con nổi bật của Shun Tak Holdings là TurboJET, sở hữu một trong những đội tàu thủy cánh ngầm tốc độ cao lớn nhất thế giới, chuyên chở hành khách giữa Hồng Kông và Ma Cao. Năm 1989, sau khi STDM giành quyền kiểm soát hoàn toàn Macau Jockey Club, Hà Hồng Sân trở thành chủ tịch và giám đốc điều hành của câu lạc bộ này. Năm 1998, ông cũng ra mắt SLOT, xổ số bóng đá và bóng rổ đầu tiên của châu Á.

2.4. Đầu tư và Kinh doanh Toàn cầu

Ngoài Hồng Kông và Ma Cao, Hà Hồng Sân còn có nhiều khoản đầu tư và hoạt động kinh doanh trên phạm vi toàn cầu. Ông đã đầu tư vào Trung Quốc đại lục, Bồ Đào Nha, Triều Tiên (nơi ông điều hành một sòng bạc được mở vào năm 1995), Việt Nam, Philippines, Mozambique, Indonesia và Đông Timor.

Ông cũng mở rộng đầu tư vào bất động sản nước ngoài, như tại Singapore, nơi Shun Tak Holdings đã chi 216.00 M USD để mua 61% cổ phần của một khu phức hợp thương mại ở Orchard Road vào năm 2017. Tương tự, ông cũng đầu tư vào Luân Đôn, với một công ty bất động sản Ireland đã bán một biệt thự và văn phòng ở Luân Đôn với giá hơn 246.00 M GBP vào năm 2017. Ngoài ra, ông còn đầu tư vào đầu tư mạo hiểm.

2.5. Hệ thống Junket và Phòng VIP

Trong những năm 1980, Hà Hồng Sân đã tiên phong trong việc phát triển hệ thống "junket" và các phòng VIP trong ngành công nghiệp cờ bạc Ma Cao. Ông đã đi tiên phong trong việc cho phép các đại lý độc lập thuê lại các phòng đánh bạc riêng trong các sòng bạc của mình.

Thực tiễn này phát triển nhằm đối phó với việc các băng nhóm tam giác thường mua vé tàu thủy cánh ngầm để bán lại cho khách du lịch với giá cao. Phương pháp của Hà Hồng Sân đã phát triển như một giải pháp thay thế, cho phép các đại lý của băng nhóm tiếp cận trực tiếp các sòng bạc của ông thông qua hoa hồng từ việc bán chip sòng bạc cho những người đánh bạc. Thực tiễn này sau đó đã phát triển thành hệ thống hợp đồng VIP được gọi là "junket trade".

2.6. Các Vị trí Kinh doanh Quan trọng

Hà Hồng Sân đã nắm giữ nhiều chức vụ chủ chốt trong các công ty và tổ chức khác nhau, phản ánh tầm ảnh hưởng rộng lớn của ông:

• Chủ tịch danh dự không có quyền điều hành, Shun Tak Holdings Limited (信德集團) (ông tuyên bố nghỉ hưu vào tháng 6 năm 2017, được thay thế bởi con gái Pansy Ho).
• Chủ tịch, Seng Heng Bank Limited.
• Giám đốc, Shun Tak Shipping Company, Limited.
• Chủ tịch, iAsia Technology Limited (亞洲網上交易科技有限公司).
• Chủ tịch, Chinese Recreation Club tại Hồng Kông (CRC).
• Người sáng lập Sociedade de Turismo e Diversoes de Macau, SARL (STDM).
• Chủ tịch, SJM Holdings Limited (澳門博彩控股有限公司) (ông tuyên bố nghỉ hưu vào tháng 4 năm 2018).
• Chủ tịch Hiệp hội Phát triển Bất động sản Hồng Kông (香港地產建設商會).

3.1. Tham gia Chính trị và Vai trò Cố vấn

Năm 1987, khi Bồ Đào Nha đồng ý trao trả Ma Cao cho Trung Quốc vào năm 1999, Hà Hồng Sân đã tham gia vào ủy ban tư vấn chung. Ông là thành viên Thường vụ của Ủy ban Quốc gia khóa 9, 10 và 11 của Hội nghị Hiệp thương Chính trị Nhân dân Trung Quốc.

Ngoài ra, ông còn giữ các vị trí quan trọng khác:

• Thành viên Ủy ban Tuyển chọn cho Chính phủ đầu tiên của Hồng Kông Đặc khu hành chính.
• Thành viên Ủy ban Tư vấn Luật Cơ bản Hồng Kông.

3.2. Hoạt động Từ thiện và Hỗ trợ Học thuật

Hà Hồng Sân nổi tiếng với các hoạt động từ thiện và hỗ trợ học thuật rộng rãi:

• Cổ vật nhà Thanh:**
  • Năm 2003, ông đã hiến tặng một đầu lợn rừng bằng đồng thời triều Thanh cho Bảo tàng Nghệ thuật Poly của Trung Quốc, một tổ chức nhà nước chuyên phát triển, trưng bày, cứu hộ và bảo vệ các di tích văn hóa Trung Quốc. Đầu lợn rừng này là một phần trong bộ sưu tập mười hai cổ vật bị cướp phá từ Cung điện Mùa hè ở Bắc Kinh vào năm 1860 khi bị quân đội Pháp và Anh cướp bóc và đốt cháy.
  • Vào ngày 21 tháng 9 năm 2007, Hà Hồng Sân tiếp tục hiến tặng cho chính phủ Trung Quốc một tượng đầu ngựa bằng đồng thời triều Thanh, cũng có nguồn gốc từ Cung điện Mùa hè cũ. Ông được cho là đã mua nó từ một doanh nhân Đài Loan với giá 8.84 M USD. Các hiện vật này sau đó được trưng bày trong khách sạn Grand Lisboa ở Ma Cao.

  

  

  

  

  

  • Hỗ trợ học thuật:**
    • Chủ tịch Hội đồng Quản trị Quỹ Phát triển Giáo dục và Nghiên cứu Đại học Hồng Kông (香港大學教研發展基金董事局).
    • Thành viên Hội đồng và Tòa án của Đại học Hồng Kông.
    • Thành viên Hội đồng của Đại học Bách khoa Hồng Kông (tòa nhà Stanley Ho Building tại trường được đặt theo tên ông).
    • Thành viên Hội đồng Quản trị Quỹ Better Hong Kong Foundation.
    • Thành viên Hội đồng của Đại học Ma Cao.
    • Người sáng lập Quỹ Phát triển Y tế Dr. Stanley Ho (何鴻燊博士醫療拓展基金會).
    • Các hoạt động từ thiện khác:**
      • Ông là người bảo trợ của Hong Kong Ballet, Hiệp hội Giáo viên Khiêu vũ Quốc tế và là thành viên của Học viện Khiêu vũ Hoàng gia.
      • Ông thường xuyên tham gia các buổi gây quỹ từ thiện được truyền hình và tài trợ nhiều buổi biểu diễn khiêu vũ ở Hồng Kông và Ma Cao, bao gồm Hong Kong Arts Festival và Macau Arts Festival, nhằm quảng bá nghệ thuật khiêu vũ. Ông cũng mời các nhóm khiêu vũ nổi tiếng quốc tế, như National Ballet of China, đến biểu diễn tại Hồng Kông và Ma Cao.

4.1. Hôn nhân và Con cái

Hà Hồng Sân có 17 người con (6 trai và 11 con gái) với bốn người phụ nữ mà ông gọi là vợ. Chế độ đa thê vẫn hợp pháp ở Hồng Kông cho đến khi bị cấm vào năm 1971.

• Vợ cả: Lê Uyển Hoa (Clementina Ângela Leitão; sinh tháng 8 năm 1923 - mất 21 tháng 2 năm 2004)
  • Là người Bồ Đào Nha sinh ra tại Ma Cao, thuộc gia đình Leitão danh giá. Cha của bà là Carlos de Mello Leitão, người sáng lập tờ báo Đông phương Bồ Đào Nha, một công chứng viên và luật sư giàu có.
  • Ông Ho kết hôn với Lê Uyển Hoa vào năm 1942. Bà đã giúp ông học tiếng Bồ Đào Nha và hỗ trợ công việc tại Ma Cao.
  • Họ có bốn người con:
    • Trưởng nữ: Hà Siêu Anh (Jane Francis Ho) (sinh năm 1947), kết hôn với Tiêu Bách Thành.
    • Trưởng nam: Hà Du Quang (Robert) (1948-1981), qua đời trong một tai nạn xe hơi ở Bồ Đào Nha cùng vợ là Suki Potier (1947-1981). Họ có hai con gái là Hà Gia Hoa (Faye) (sinh năm 1975) và Hà Gia Văn (Sarah) (sinh năm 1978).
    • Con gái thứ hai: Hà Siêu Hiền (Angela), kết hôn với Peter Kjaer, có con trai Hà Gia Vinh (Stanley Ho Willers) (sinh năm 1987) và con gái Hà Gia Tình (Ariel Ho Kjaer) (sinh năm 1993).
    • Con gái thứ ba: Hà Siêu Hùng (Deborah) (sinh năm 1962).
  • Năm 1956, Lê Uyển Hoa mắc bệnh viêm đại tràng nặng, phải cắt bớt dạ dày và chỉ có thể ăn thức ăn lỏng, cân nặng giảm từ 52 kg xuống còn 31 kg.
  • Năm 1973, bà bị tai nạn xe hơi và mất một phần trí nhớ.
  • Bà được chôn cất tại St. Michael the Archangel Cemetery ở Ma Cao.
  • Vợ hai: Lam Quỳnh Anh (Laam, Lucina King-Ying; sinh năm 1943 - mất năm 2022)
    • Ông Ho gặp bà vào cuối những năm 1950 và bắt đầu mối quan hệ. Cuộc hôn nhân này được công nhận tại Ma Cao và Hồng Kông vào thời điểm đó theo các quy định còn lại từ Đại Thanh.
    • Họ kết hôn vào năm 1957 khi bà 14 tuổi và ông 36 tuổi.
    • Họ có năm người con:
      • Con gái thứ tư: Hà Siêu Quỳnh (Pansy) (sinh ngày 26 tháng 8 năm 1962), là đối tác của MGM Ma Cao và từng kết hôn với Hứa Tấn Hanh.
      • Con gái thứ năm: Hà Siêu Phượng (Daisy) (sinh năm 1964), kết hôn với Hà Chí Kiên, có con gái Hà Tư Hành (Beatrice) (sinh năm 1995) và Hà Thiến Hành (Gillian) (sinh năm 1997). Ông Ho đã chuyển giao chức chủ tịch SJM cho Daisy.
      • Con gái thứ sáu: Hà Siêu Hà (Maise) (sinh năm 1966).
      • Con gái thứ bảy: Hà Siêu Nghi (Josie) (sinh ngày 26 tháng 12 năm 1974), là một ca sĩ nhạc rock và diễn viên từng đoạt giải thưởng, kết hôn với Trần Tử Thông.
      • Con trai thứ hai: Hà Du Long (Lawrence) (sinh năm 1976), là CEO của Melco Crown Entertainment Ltd, một công ty sòng bạc khác ở Ma Cao, kết hôn với La Tú Nhân và có con gái Hà Khai Tử (Mia) (sinh tháng 9 năm 2006).
    • Gia đình bà Lam Quỳnh Anh hiện cư trú tại Canada.
    • Ông Ho từng chia sẻ trong cuốn sách "Tự truyện Hà Hồng Sân" (何鸿燊传) năm 2001 rằng ông cần một người phụ nữ đảm đương việc nhà và đồng hành cùng ông. Ông và bà Lam Quỳnh Anh được mệnh danh là "ông hoàng và bà hoàng khiêu vũ" tại các vũ hội từ thiện.
    • Vợ ba: Trần Uyển Trân (Ina Chan; sinh năm 1954)
      • Ông Ho bắt đầu mối quan hệ với Trần Uyển Trân vào năm 1985. Mối quan hệ này không được công nhận hợp pháp theo luật pháp Hồng Kông hoặc Ma Cao.
      • Bà Trần Uyển Trân từng là một trong những y tá chăm sóc Lê Uyển Hoa sau tai nạn xe hơi của bà.
      • Họ có ba người con:
        • Con gái thứ tám: Hà Siêu Vân (Florinda) (sinh ngày 27 tháng 2 năm 1989).
        • Con gái thứ mười: Hà Siêu Liên (Laurinda) (sinh ngày 9 tháng 5 năm 1991), là một trong hai chị em sinh đôi.
        • Con trai thứ ba: Hà Du Khải (Orlando) (sinh ngày 9 tháng 5 năm 1991), là người anh em sinh đôi của Hà Siêu Liên, từng kết hôn với Tề Kiều và có hai con gái là Hà Hú Linh (Tittania) (sinh năm 2018) và Hà Hú Hâm (Tylia) (sinh năm 2019).
        • Vợ tư: Lương An Kì (Angela Leong On-kei; sinh năm 1961)
          • Ông Ho gặp Lương An Kì vào năm 1988 khi bà là giáo viên dạy khiêu vũ của ông.
          • Họ có bốn người con:
            • Con gái thứ chín: Hà Siêu Doanh (Sabrina) (sinh ngày 24 tháng 9 năm 1990), kết hôn với Tân Kỳ Long và có con gái Tân Thiên Mịch (Audrey Rose) (sinh ngày 28 tháng 8 năm 2019).
            • Con trai thứ tư: Hà Du Hanh (Arnaldo) (sinh năm 1992).
            • Con trai thứ năm: Hà Du Bang.
            • Con trai thứ sáu: Hà Du Quân (Mario) (sinh ngày 2 tháng 1 năm 1995), kết hôn với Hề Mộng Dao và có con trai Hà Quảng Sân (Ronaldo) (sinh ngày 22 tháng 10 năm 2019), là cháu đích tôn của Hà Hồng Sân.
            • Con gái thứ mười một: Hà Siêu Hân (Alice) (sinh ngày 12 tháng 6 năm 1999).
          • Bà Lương An Kì hiện là thành viên đương nhiệm của Hội đồng Lập pháp Ma Cao.

4.2. Tranh chấp Gia đình và Kế vị

Cuối tháng 1 năm 2011, một cuộc tranh chấp nổ ra giữa các người vợ và con cái của Hà Hồng Sân liên quan đến việc chuyển quyền sở hữu công ty cổ phần tư nhân của ông, Lanceford. Vào ngày 27 tháng 12, Lanceford đã phân bổ 9.998 cổ phiếu mới, chiếm 99,98% vốn cổ phần mở rộng của công ty, cho hai công ty ở Quần đảo Virgin thuộc Anh: Action Winner Holdings Ltd (thuộc sở hữu hoàn toàn của người vợ thứ ba Ina Chan, nắm giữ 50,55%) và Ranillo Investments Ltd (được nắm giữ đều bởi năm người con của Lam Quỳnh Anh, nắm giữ phần còn lại). Tài liệu phân bổ được nộp cho Cơ quan Đăng ký Công ty do con gái Daisy Ho của Lam Quỳnh Anh ký.

Hà Hồng Sân đã đệ đơn kiện tại Tòa án Tối cao, nêu tên 11 bị cáo, bao gồm người vợ thứ hai và thứ ba, cùng các con Pansy và Lawrence Ho, cáo buộc nhóm này đã hành động "không đúng đắn và/hoặc bất hợp pháp" trong việc thay đổi cơ cấu cổ phần. Đơn kiện yêu cầu lệnh cấm các bị cáo bán hoặc chuyển nhượng bất kỳ cổ phiếu mới nào trong công ty. Hai công ty ở Quần đảo Virgin thuộc Anh cũng được nêu tên trong đơn kiện. Hà Hồng Sân cho biết ý định ban đầu của ông là chia tài sản công bằng giữa các gia đình, và hành động của các giám đốc Lanceford đã loại bỏ khả năng này. Giữa sự nhầm lẫn do các tuyên bố mâu thuẫn từ Hà Hồng Sân và các người vợ, con cái về tình hình tranh chấp, Hà Hồng Sân, thông qua luật sư Gordon Oldham, cho biết ông đã bị áp lực để đưa ra các tuyên bố công khai và ký các tài liệu pháp lý mà không được thông báo đầy đủ nội dung.

Trước đó, vào năm 2001, Hà Hồng Sân cũng vướng vào vụ tranh chấp với người em gái ruột là bà Hà Uyển Kỳ (何婉琪), còn được gọi là "Thập cô", liên quan đến quyền sở hữu sòng bạc Ma Cao. Bà Hà Uyển Kỳ có một người con ngoài giá thú là Mạch Thuấn Minh từ mối quan hệ với anh họ Hà Hồng Chương (cháu nội của ông Hà Đông). Hà Hồng Sân được cho là đã sử dụng chuyện này để gây áp lực kiểm soát em gái mình trong 40 năm. Vào đêm giao thừa năm 2001, Hà Hồng Sân bất ngờ ra thông báo viết tay loại bỏ tất cả các vị trí của Hà Uyển Kỳ tại công ty Giải trí Úc Ngu, chỉ giữ lại vị trí giám đốc, với lý do cần người trẻ trung và chuyên nghiệp hơn. Bà Hà Uyển Kỳ từ chối chuyển nhượng cổ phần chung của hai anh em cho người vợ thứ tư của Hà Hồng Sân, dẫn đến việc bà bị loại khỏi hội đồng quản trị và bị xóa bỏ tư cách cổ đông.

Bà Hà Uyển Kỳ đã nhiều lần đăng báo để đòi lại khoảng 3.00 B HKD cổ tức và thặng dư tích lũy, nhưng ông Hà Hồng Sân mỉa mai rằng bà chỉ phí công vô ích. Tháng 8 năm 2006, luật sư Hà Tuấn Nhân (何俊仁), người đã giúp đỡ bà Hà trong vụ tranh chấp, bị tấn công và bị thương nặng ở đầu, gây chấn động Hồng Kông. Trưởng Đặc khu Hành chính Hồng Kông khi đó là Tăng Âm Quyền đã lên tiếng sẽ truy bắt hung thủ. Các phương tiện truyền thông Hồng Kông suy đoán vụ việc này có liên quan đến tranh chấp của gia đình Hà Hồng Sân. Theo thông tin từ phát ngôn viên và truyền thông của bà Hà Uyển Kỳ, luật sư Mạc Siêu Quyền và Mark Side, những người đã giúp đỡ bà, cũng từng bị tấn công hoặc nhận thư đe dọa.

4.3. Sở thích Cá nhân và Sức khỏe

Trong nhiều năm, khiêu vũ là một trong những sở thích yêu thích của Hà Hồng Sân. Ông thường nhảy tango, cha-cha-cha và waltz. Ông thường biểu diễn khiêu vũ trong các chương trình gây quỹ từ thiện trên truyền hình và tài trợ nhiều buổi biểu diễn khiêu vũ ở Hồng Kông và Ma Cao, bao gồm Hong Kong Arts Festival và Macau Arts Festival, nhằm quảng bá nghệ thuật khiêu vũ. Ông cũng mời các nhóm khiêu vũ nổi tiếng quốc tế, như National Ballet of China, đến biểu diễn tại Hồng Kông và Ma Cao. Ông là người bảo trợ của Hong Kong Ballet, Hiệp hội Giáo viên Khiêu vũ Quốc tế và là thành viên của Học viện Khiêu vũ Hoàng gia.

Ngoài ra, ông còn sở hữu nhiều ngựa đua thuần chủng. Một trong số đó là Viva Pataca, được đặt tên theo tiền tệ của Ma Cao, đã giành chiến thắng trong nhiều cuộc đua hàng đầu ở Hồng Kông vào năm 2006 và 2007.

Về sức khỏe, cuối tháng 7 năm 2009, Hà Hồng Sân bị ngã tại nhà và phải phẫu thuật não. Trong bảy tháng, ông phải nằm viện tại Bệnh viện Đa khoa Hồng Kông và sau đó là Bệnh viện Dưỡng Hòa (Hồng Kông). Trong thời gian này, ông chỉ xuất hiện công khai một lần vào ngày 20 tháng 12 năm 2009, khi ông đến Ma Cao để gặp Chủ tịch Trung Quốc Hu Jintao nhân kỷ niệm 10 năm Ma Cao trở về chủ quyền Trung Quốc. Hà Hồng Sân được xuất viện vào ngày 6 tháng 3 năm 2010 và sau đó phải dùng xe lăn. Ông mắc nhiều bệnh như đột quỵ, bệnh Parkinson và suy thận.

Năm 2010, ông bắt đầu chia tài sản của mình, đầu tiên chuyển một phần cổ phiếu SJM sang công ty thuộc quyền quản lý của vợ hai và năm người con chung. Tháng sau, ông tiếp tục phân phối tài sản, chuyển một phần đáng kể cho người vợ thứ tư Lương An Kì, khiến cổ phần của bà trong SJM Holdings tăng từ 0,66% lên gần 8%. Năm 2011, các con của vợ hai và vợ ba Trần Uyển Trân đã mua 33% cổ phần của Tập đoàn Úc Ngu. Điều này có nghĩa là quyền kiểm soát SJM được chuyển sang vợ hai và vợ ba. Sau khi thay đổi này hoàn tất, Hà Hồng Sân gần như chia đôi tài sản của gia đình mình, và một cuộc chiến dài xung quanh tài sản gia đình bắt đầu.

5.1. Huân chương và Bằng cấp Chính thức

• Năm 1984, ông được Đại học Ma Cao trao bằng tiến sĩ danh dự về khoa học xã hội.
• Năm 1990, trong Danh sách Vinh danh Năm Mới, Hà Hồng Sân được phong tước Sĩ quan Huân chương Đế quốc Anh (OBE) "vì những đóng góp cho cộng đồng Hồng Kông".
• Năm 1995, Chính phủ Bồ Đào Nha đã trao tặng ông Grã-Cruz da Ordem do Infante Dom Henrique (Đại Thập tự Huân chương Hoàng tử Henrique), đây là vinh dự cao nhất dành cho một thường dân, nhằm ghi nhận những đóng góp của ông cho xã hội.
• Năm 2001, ông là một trong những người đầu tiên nhận Golden Lotus Medal of Honour từ Ma Cao.
• Năm 2003, ông nhận Gold Bauhinia Star từ Tung Chee Hwa, Trưởng Đặc khu Hành chính Hồng Kông.
• Năm 2007, ông nhận Grand Lotus Medal of Honour từ Ma Cao.
• Năm 2008, ông được thành phố Cascais trao tặng Huy chương Doanh nhân Kinh doanh.
• Tháng 6 năm 2009, ông nhận giải thưởng Visionary tại hội nghị G2E Asia, do Hiệp hội Cờ bạc Hoa Kỳ tổ chức; giải thưởng được trao bởi Edmund Ho, Trưởng Đặc khu Hành chính Ma Cao.
• Tháng 11 năm 2010, Hà Hồng Sân được trao tặng Grand Bauhinia Medal.

5.2. Sự Công nhận của Công chúng

• Năm 1998, Đại lộ Dr. Stanley Ho ở Ma Cao được đặt tên theo ông, trở thành người Ma Cao đầu tiên còn sống được vinh danh như vậy.
• Năm 2008, con đường chạy dọc theo Estoril Casino ở Cascais, Bồ Đào Nha, được đổi tên thành Avenida Stanley Ho. Đây là con đường đầu tiên ở Bồ Đào Nha được đặt theo tên một công dân Trung Quốc còn sống.
• Tòa nhà Stanley Ho Building tại Đại học Bách khoa Hồng Kông cũng được đặt theo tên ông.

6.1. Cái chết

Trong những năm cuối đời, Hà Hồng Sân có sức khỏe kém và phải nằm viện sau cơn đột quỵ vào năm 2009. Vào ngày 25 tháng 5 năm 2020, truyền thông đưa tin ông đang trong tình trạng nguy kịch. Ông qua đời tại Khoa Điều trị Chuyên sâu của Bệnh viện Dưỡng Hòa (Hồng Kông) vào khoảng 1 giờ chiều ngày 26 tháng 5 năm 2020, hưởng thọ 98 tuổi. Nhiều người thân trong gia đình đã ở bên cạnh ông đến giây phút cuối cùng.

Ngay sau khi ông qua đời, Trưởng Đặc khu Hành chính Hồng Kông Lâm Trịnh Nguyệt Nga và Trưởng Đặc khu Hành chính Ma Cao Hạ Nhất Thành đã gửi lời chia buồn sâu sắc và ca ngợi những cống hiến của ông cho xã hội.

6.2. Tầm ảnh hưởng Kinh tế và Xã hội

Hà Hồng Sân đóng vai trò then chốt trong việc định hình ngành công nghiệp cờ bạc Ma Cao, biến nơi đây thành một trung tâm cờ bạc hàng đầu thế giới. Các doanh nghiệp của ông có tác động kinh tế to lớn lên khu vực, ước tính sử dụng gần một phần tư lực lượng lao động của Ma Cao. Thu nhập từ các hoạt động kinh doanh của ông từng chiếm khoảng một phần ba GDP của Ma Cao, và số thuế ông nộp vào năm 2003 đạt 30% tổng doanh thu của chính phủ Ma Cao.

Ông được biết đến với nhiều biệt danh như "Trùm sòng bạc", "Vua Cờ bạc", hay "Thủ lĩnh Ma Cao", phản ánh quyền lực và tầm ảnh hưởng sâu rộng của ông trong khu vực. Sau khi ông qua đời, chính phủ trung ương Trung Quốc đã tăng cường trấn áp các hoạt động sòng bạc ở Ma Cao, điều này càng làm nổi bật tài năng của ông trong việc xây dựng và duy trì các mối quan hệ chính trị tốt đẹp trong suốt thời gian ông còn sống.

6.3. Phê bình và Tranh cãi

Trong suốt sự nghiệp của mình, Hà Hồng Sân cũng phải đối mặt với một số cáo buộc và tranh cãi:

• Liên kết với tội phạm có tổ chức:** Chính phủ Canada, trích dẫn tờ Manila Standard Today, đã nêu tên ông có liên hệ với băng nhóm Kung Lok Triad (mafia Trung Quốc) và "một số hoạt động bất hợp pháp" trong giai đoạn 1999-2002. Tương tự, Cục Thực thi Trò chơi New Jersey (Hoa Kỳ), trích dẫn một ủy ban Thượng viện Hoa Kỳ và một số cơ quan chính phủ, cũng báo cáo về những cáo buộc liên quan của ông với tội phạm có tổ chức Trung Quốc khi tiểu bang này điều tra mối quan hệ của ông với nhà điều hành sòng bạc Mỹ MGM Mirage.
• Tranh chấp gia đình:** Các cuộc xung đột trong gia đình ông, đặc biệt là vụ tranh chấp Lanceford và vụ kiện với người em gái Hà Uyển Kỳ liên quan đến quyền sở hữu tài sản và kế vị, cũng là những điểm gây tranh cãi lớn trong những năm cuối đời ông.

6.4. Hình ảnh trong Văn hóa Đại chúng

Cuộc đời và sự nghiệp của Hà Hồng Sân đã được miêu tả trong một số tác phẩm điện ảnh và truyền hình:

• It Could Happen Here - The Macau Tycoon: Một bộ phim truyền hình năm 1991, trong đó nhân vật của ông được thể hiện bởi Jackie Lui Chung Yin.
• Casino Tycoon và Casino Tycoon 2: Hai bộ phim năm 1992, với nhân vật Benny Ho do Andy Lau thủ vai, được lấy cảm hứng từ cuộc đời ông.
• Chasing the Dragon II: Wild Wild Bunch: Một bộ phim năm 2019, trong đó nhân vật Stanford Ho do Michael Wong thủ vai.