1. Sinh và Bối cảnh
Pratama Arhan Alif Rifai sinh ngày 21 tháng 12 năm 2001 tại Blora, Jawa Tengah, Indonesia. Anh là người gốc Java.
1.1. Tuổi thơ và Giáo dục
Arhan bắt đầu sự nghiệp bóng đá của mình tại các lò đào tạo trẻ. Từ năm 2012 đến 2015, anh thuộc biên chế SSB Putra Mustika, sau đó chuyển sang SSB Terang Bangsa từ năm 2015 đến 2018. Giai đoạn 2018-2019, anh là thành viên của đội trẻ PSIS Semarang.
1.2. Đời sống cá nhân
Cuộc sống cá nhân của Arhan, đặc biệt là mối quan hệ hôn nhân của anh, đã thu hút sự chú ý của công chúng.
1.2.1. Hôn nhân và Gia đình
Arhan bắt đầu mối quan hệ với Azizah Salsha, con gái của Andre Rosiade, một thành viên của Hạ viện Indonesia. Họ kết hôn vào tháng 8 năm 2023 tại một nhà thờ Hồi giáo của Indonesia ở Tokyo, Nhật Bản. Chủ tịch PSSI thời điểm đó, Erick Thohir, đã làm chứng trong buổi lễ.
1.2.2. Mối quan hệ và tranh cãi với cha vợ Andre Rosiade
Một số người hâm mộ bóng đá Indonesia bày tỏ sự hoài nghi rằng Pratama Arhan có thể đang bị lợi dụng làm công cụ chính trị bởi cha vợ của mình, Andre Rosiade. Những nghi ngờ này đặc biệt nổi lên khi có thông tin về một "hợp đồng hôn nhân" được cho là yêu cầu Pratama Arhan phải theo đuổi sự nghiệp bóng đá "ở nước ngoài" trong mười năm. Arhan được biết đến với biệt danh "người ném lao" (pelempar lembing) do khả năng ném biên xa và mạnh của mình.
2. Lối chơi
Arhan được biết đến là một cầu thủ có phong cách chơi bóng độc đáo và những đặc điểm kỹ thuật nổi bật.
Anh nổi bật với khả năng ném biên xa và mạnh mẽ, một "vũ khí" lợi hại giúp tạo ra nhiều cơ hội nguy hiểm cho đội bóng. Anh thường xuyên kiến tạo các bàn thắng từ những pha ném biên này. Ngoài ra, Arhan còn sở hữu kỹ năng đá phạt tốt, có thể ghi bàn trực tiếp hoặc tạo cơ hội từ các tình huống cố định. Anh có khả năng sút xa từ ngoài vòng cấm.
Mặc dù chủ yếu chơi ở vị trí hậu vệ cánh trái, Arhan cũng có thể thi đấu linh hoạt ở nhiều vị trí khác như wing-back, hậu vệ cánh phải và Tiền vệ. Khả năng đa năng này giúp anh trở thành một tài sản quý giá cho cả câu lạc bộ và đội tuyển quốc gia. Trong quá khứ, sau khi ghi bàn thắng ngoạn mục vào lưới Malaysia, PSIS Semarang đã ví anh với Trent Alexander-Arnold, hậu vệ cánh của Liverpool, người cũng nổi tiếng với những pha kiến tạo và ghi bàn ấn tượng.
3. Sự nghiệp câu lạc bộ
3.1. PSIS Semarang
Pratama Arhan có màn ra mắt đội một cho PSIS Semarang tại Piala Menpora 2021 (Menpora Cup 2021), một giải đấu tiền mùa giải của Giải bóng đá Liga 1 Indonesia. Anh đã thi đấu trọn vẹn 90 phút trong cả bốn trận đấu của đội tại giải này. Trong đó, anh ghi được hai bàn thắng, một trong số đó là một cú đá phạt đẹp mắt được xếp vào hàng những bàn thắng đẹp nhất giải. Anh cũng xuất sắc giành giải Cầu thủ trẻ xuất sắc nhất giải đấu.
Arhan có trận ra mắt giải đấu chuyên nghiệp vào ngày 4 tháng 9 năm 2021 trong trận đấu gặp Persela Lamongan. Sau khoảng thời gian ấn tượng với PSIS Semarang, Arhan kết thúc hành trình của mình với câu lạc bộ trong trận đấu cuối cùng gặp Bali United tại Liga 1 (Indonesia) 2021-2022, với một trận thua sát nút 0-1 tại Sân vận động Ngurah Rai, Bali.
3.2. Tokyo Verdy
Màn trình diễn xuất sắc của Arhan tại AFF Championship 2020 cùng đội tuyển quốc gia Indonesia, nơi anh giành giải Cầu thủ trẻ xuất sắc nhất, đã thu hút sự chú ý của ban lãnh đạo Tokyo Verdy. Đặc biệt, một điều khoản hợp đồng đặc biệt từ PSIS Semarang cho phép miễn phí chuyển nhượng đối với các câu lạc bộ đến từ Thái Lan, Nhật Bản và Châu Âu đã tạo điều kiện thuận lợi cho Tokyo Verdy trong việc chiêu mộ anh.
Vào ngày 16 tháng 2 năm 2022, Arhan chính thức ký hợp đồng hai năm với câu lạc bộ J2 League Tokyo Verdy dưới dạng chuyển nhượng tự do. Anh có trận ra mắt giải đấu vào ngày 6 tháng 7 năm 2022, trong chiến thắng 1-0 trước Tochigi SC. Vào ngày 19 tháng 1 năm 2023, hợp đồng của Arhan được Tokyo Verdy gia hạn trước mùa giải 2023. Arhan đã tham gia hai trận đấu tại Cúp Hoàng đế 2023, khi Tokyo Verdy cuối cùng thua đối thủ cùng thủ đô là FC Tokyo ở vòng 3 vào ngày 12 tháng 7 năm 2023. Vào ngày 6 tháng 8 năm 2023, Arhan thi đấu 10 phút trong trận đấu thứ hai của anh tại giải đấu và là trận đầu tiên trong một năm khi Verdy thua 0-1 trên sân nhà Ajinomoto Stadium trước Shimizu S-Pulse.
Vào ngày 13 tháng 1 năm 2024, Tokyo Verdy thông báo Arhan sẽ rời câu lạc bộ sau khi hết hạn hợp đồng. Anh không được nằm trong kế hoạch của câu lạc bộ cho mùa giải sắp tới và không có nhiều cơ hội ra sân.
3.3. Suwon FC
Vào ngày 16 tháng 1 năm 2024, Arhan chính thức ký hợp đồng với câu lạc bộ K League 1 Suwon FC của Hàn Quốc với mức phí không được tiết lộ. Anh trở thành cầu thủ Indonesia đầu tiên thi đấu tại K League 1 và là cầu thủ Indonesia thứ hai thi đấu tại K League nói chung, sau Asnawi Mangkualam (người đã thi đấu cho Ansan Greeners và Jeonnam Dragons).
Vào ngày 26 tháng 5 năm 2024, Arhan có màn ra mắt cho Suwon FC trong trận đấu với Jeju United khi vào sân từ ghế dự bị ở phút thứ 73. Tuy nhiên, chỉ ba phút sau đó, anh lập tức phải nhận thẻ đỏ trực tiếp. Sau sự kiện này, anh không được trao thêm cơ hội ra sân nào cho đến khi hợp đồng kết thúc. Vào ngày 2 tháng 1 năm 2025, hợp đồng của Pratama Arhan với Suwon FC đã không được gia hạn, chấm dứt thời gian thi đấu của anh tại câu lạc bộ chỉ với tổng cộng 3 phút trên sân.
3.4. Bangkok United
Vào ngày 7 tháng 1 năm 2025, câu lạc bộ Thai League 1 Bangkok United đã đạt được thỏa thuận chiêu mộ Arhan. Anh lập tức có trận ra mắt năm ngày sau khi ký hợp đồng, đối đầu với Buriram United, vào sân từ ghế dự bị ở phút thứ 80 trong chiến thắng 3-2.
4. Sự nghiệp quốc tế
4.1. Đội tuyển trẻ quốc gia
Arhan có trận ra mắt cho đội tuyển U-19 Indonesia vào ngày 5 tháng 9 năm 2020 trong trận đấu giao hữu gặp U-19 Bulgaria tại Croatia. Anh sau đó được giao băng đội trưởng trong một trận giao hữu khác với U-19 Bắc Macedonia trong chuyến tập huấn kéo dài hai tháng tại Croatia, trận đấu kết thúc với tỷ số hòa.
Arhan cũng đã thi đấu 8 trận cho đội tuyển U-20 Indonesia và 10 trận ghi được 2 bàn cho đội tuyển U-23 Indonesia. Đặc biệt, anh là nhân tố chủ chốt giúp đội tuyển U-23 giành Huy chương vàng SEA Games 2023, đánh dấu lần thứ ba Indonesia giành huy chương vàng môn bóng đá nam tại Đại hội Thể thao Đông Nam Á và là lần đầu tiên cho đội tuyển U-23 kể từ năm 1991.
Các bàn thắng của anh cho đội tuyển U-23 Indonesia bao gồm:
- Ngày 9 tháng 9 năm 2023, tại Sân vận động Manahan, Surakarta, Indonesia, trong trận đấu gặp Trung Hoa Đài Bắc, anh ghi bàn góp vào chiến thắng 9-0 tại Vòng loại Cúp bóng đá U-23 châu Á 2024.
- Ngày 12 tháng 9 năm 2023, tại Sân vận động Manahan, Surakarta, Indonesia, trong trận đấu gặp Turkmenistan, anh ghi bàn góp vào chiến thắng 2-0 tại Vòng loại Cúp bóng đá U-23 châu Á 2024.
4.2. Đội tuyển quốc gia cấp cao
Arhan lần đầu tiên được triệu tập vào đội tuyển quốc gia cấp cao vào tháng 5 năm 2021. Anh có trận ra mắt đội tuyển quốc gia vào ngày 25 tháng 5 năm 2021 trong trận đấu giao hữu tại Dubai, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất gặp Afghanistan.
Vào ngày 19 tháng 12 năm 2021, Arhan ghi bàn thắng đầu tiên cho đội tuyển quốc gia trong trận đấu thuộc khuôn khổ AFF Championship 2020 gặp Malaysia tại Kallang, Singapore. Anh cũng được vinh danh là Cầu thủ xuất sắc nhất trận đấu đó. Năm ngày sau, vào ngày 25 tháng 12 năm 2021, Arhan ghi bàn một lần nữa vào lưới Singapore ở trận bán kết lượt về, giúp Indonesia giành chiến thắng 4-2 sau hiệp phụ. Anh được trao giải "Cầu thủ trẻ xuất sắc nhất giải đấu" tại AFF Championship 2020.
Vào ngày 24 tháng 9 năm 2022, Arhan đã có hai pha kiến tạo, một trong số đó là từ cú ném biên dài, trong trận đấu giao hữu với Curaçao, giúp Indonesia giành chiến thắng 3-2. Anh tiếp tục được triệu tập cho giải AFF Championship 2022 lần thứ hai trong sự nghiệp. Ngày 2 tháng 1 năm 2023, Arhan tiếp tục có một pha kiến tạo khác từ cú ném biên dài cho Dendy Sulistyawan trong chiến thắng 2-1 của Indonesia trên sân khách trước Philippines tại Sân vận động Rizal Memorial.
Arhan cũng có tên trong đội hình cuối cùng tham dự Cúp bóng đá châu Á 2023. Trong trận đấu với Nhật Bản, Arhan đã thực hiện một cú ném biên dài giúp Sandy Walsh ghi bàn sau một pha đánh đầu lỗi của Takumi Minamino. Indonesia đã lần thứ năm giành quyền tham dự VCK Cúp bóng đá châu Á, sau 16 năm vắng mặt. Anh cũng góp công lớn trong chiến thắng đầu tiên của Indonesia tại Cúp bóng đá châu Á 2023 trước Việt Nam và giúp đội lần đầu tiên trong lịch sử lọt vào vòng 16 đội tại một giải đấu lớn.
5. Danh hiệu và thành tích
5.1. Danh hiệu câu lạc bộ và đội tuyển
U-23 Indonesia
- Đại hội Thể thao Đông Nam Á Huy chương vàng: 2023
Indonesia
- AFF Championship Á quân: 2020
- AFF Championship Hạng ba: 2022
5.2. Danh hiệu cá nhân
- Menpora Cup 2021 Cầu thủ trẻ xuất sắc nhất: 2021
- Menpora Cup 2021 Đội hình tiêu biểu: 2021
- AFF Championship 2020: Đội hình tiêu biểu của giải đấu
- AFF Championship 2020: Cầu thủ trẻ xuất sắc nhất giải đấu
- AFC 11 cầu thủ đáng xem nhất năm 2023
6. Thống kê sự nghiệp
6.1. Thống kê câu lạc bộ
| Câu lạc bộ | Mùa giải | Giải đấu | Cúp quốc gia | Cúp châu lục | Khác | Tổng cộng | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hạng đấu | Số trận | Bàn thắng | Số trận | Bàn thắng | Số trận | Bàn thắng | Số trận | Bàn thắng | Số trận | Bàn thắng | ||
| PSIS Semarang | 2020 | Liga 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | - | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| 2021-22 | 9 | 0 | 0 | 0 | - | 4 | 2 | 13 | 2 | |||
| Tổng cộng | 9 | 0 | 0 | 0 | - | 4 | 2 | 13 | 2 | |||
| Tokyo Verdy | 2022 | J2 League | 1 | 0 | 0 | 0 | - | - | 1 | 0 | ||
| 2023 | 1 | 0 | 2 | 0 | - | - | 3 | 0 | ||||
| Tổng cộng | 2 | 0 | 2 | 0 | - | - | 4 | 0 | ||||
| Suwon FC | 2024 | K League 1 | 2 | 0 | 0 | 0 | - | - | 2 | 0 | ||
| Bangkok United | 2024-25 | Thai League 1 | 6 | 0 | 1 | 0 | 2 | 0 | - | 9 | 0 | |
| Tổng sự nghiệp | 19 | 0 | 3 | 0 | 2 | 0 | 4 | 2 | 28 | 2 | ||
6.2. Thống kê đội tuyển quốc gia
| Đội tuyển quốc gia | Năm | Số trận | Bàn thắng |
|---|---|---|---|
| Indonesia | 2021 | 14 | 2 |
| 2022 | 11 | 1 | |
| 2023 | 11 | 0 | |
| 2024 | 18 | 0 | |
| Tổng cộng | 54 | 3 | |
6.2.1. Bàn thắng quốc tế
Bàn thắng của Pratama Arhan cho đội tuyển quốc gia Indonesia. Tỷ số của Indonesia được liệt kê đầu tiên, cột điểm cho biết tỷ số sau mỗi bàn thắng của Arhan.
| Số | Ngày | Địa điểm | Số lần ra sân | Đối thủ | Tỷ số | Kết quả | Giải đấu |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 19 tháng 12 năm 2021 | Sân vận động Quốc gia, Kallang, Singapore | 12 | Malaysia | 3-1 | 4-1 | AFF Championship 2020 |
| 2 | 25 tháng 12 năm 2021 | Sân vận động Quốc gia, Kallang, Singapore | 14 | Singapore | 2-2 | 4-2 - (hiệp phụ) | AFF Championship 2020 |
| 3 | 27 tháng 1 năm 2022 | Sân vận động Kapten I Wayan Dipta, Gianyar, Indonesia | 16 | Đông Timor | 2-1 | 4-1 | Giao hữu |
7. Đánh giá và Ảnh hưởng
Pratama Arhan được công nhận là một trong những tài năng trẻ sáng giá của bóng đá Indonesia, nổi bật với khả năng ném biên đặc biệt và những cú sút xa uy lực. Kỹ năng ném biên của anh thường được ví như một "vũ khí" bí mật, tạo ra nhiều cơ hội ghi bàn trực tiếp hoặc gián tiếp cho đội bóng. Sự linh hoạt trong lối chơi, có thể thi đấu ở nhiều vị trí phòng ngự và tiền vệ, cũng là một điểm mạnh lớn của anh.
Tuy nhiên, sự nghiệp của Arhan ở nước ngoài, đặc biệt là tại Tokyo Verdy và Suwon FC, đã không đạt được kỳ vọng, với rất ít cơ hội ra sân. Điều này đã dấy lên những lo ngại và tranh cãi trong công chúng Indonesia, đặc biệt liên quan đến mối quan hệ của anh với cha vợ Andre Rosiade và những cáo buộc về việc sự nghiệp của anh bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài sân cỏ, khiến anh phải duy trì sự nghiệp "ở nước ngoài" theo một "hợp đồng hôn nhân" gây tranh cãi. Điều này khiến một bộ phận người hâm mộ lo ngại về việc liệu anh có đang bị lợi dụng cho mục đích chính trị hay không.
Bất chấp những thăng trầm ở cấp câu lạc bộ, Arhan vẫn là một nhân tố quan trọng của đội tuyển quốc gia Indonesia, góp công lớn vào các thành tích đáng kể như giành huy chương vàng SEA Games 2023 và lọt vào vòng 16 đội Cúp bóng đá châu Á 2023. Khả năng tạo đột biến từ những tình huống cố định và khả năng đọc trận đấu của anh luôn là điểm sáng trong những trận đấu lớn, mang lại ảnh hưởng tích cực đến hiệu suất của đội tuyển.