Trung QuốcVận động viên Bóng chuyềnHuấn luyện viên Bóng chuyềnVận động viên Đoạt huy chương Olympic

Lang Ping

Lang Ping là cựu vận động viên và huấn luyện viên bóng chuyền Trung Quốc, biệt danh "Búa sắt", người đầu tiên giành HCV Olympic cả với tư cách cầu thủ lẫn huấn luyện viên.

1. Cuộc sống ban đầu và bối cảnh

Lang Ping sinh ngày 10 tháng 12 năm 1960 tại Thiên Tân, Trung Quốc. Bà có nguồn gốc từ người Mãn Châu.

Năm 1987, Lang Ping chuyển đến Los Angeles, Hoa Kỳ cùng với chồng lúc bấy giờ là Bai Fan để học tập và làm trợ lý huấn luyện viên bóng chuyền tại Đại học New Mexico. Khi được hỏi về lý do chuyển đi, bà cho biết mình muốn "nếm trải một cuộc sống bình thường". Mặc dù đã sống ở Hoa Kỳ hơn 15 năm, bà vẫn duy trì quốc tịch Trung Quốc.

Lang Ping kết hôn với cựu vận động viên bóng ném Trung Quốc Bai Fan từ năm 1987 đến năm 1995. Năm 1992, họ có một cô con gái tên là Lydia Lang Bai. Lydia sau này cũng chơi bóng chuyền cho Đại học Stanford và đóng vai Lang Ping thời trẻ trong bộ phim "Leap". Hiện tại, Lang Ping đã kết hôn với Wang Yucheng, một giáo sư tại Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc.

2. Sự nghiệp thi đấu

Lang Ping thi đấu ở vị trí chủ công và nổi tiếng với những cú đập mạnh mẽ. Bà có chiều cao 1.84 m và nặng 71 kg. Trong suốt sự nghiệp thi đấu của mình, bà được vinh danh là một trong Mười vận động viên hàng đầu Trung Quốc từ năm 1981 đến năm 1986.

2.1. Ra mắt đội tuyển quốc gia và thành tựu

Lang Ping gia nhập Đội tuyển bóng chuyền nữ Trung Quốc vào năm 1979. Bà là một thành viên chủ chốt của đội tuyển Trung Quốc trong thời kỳ hoàng kim của bóng chuyền nữ nước này vào những năm 1980.

Trong vai trò cầu thủ, Lang Ping đã giành được nhiều thành tích đáng kể:

  • Huy chương vàng Giải vô địch bóng chuyền nữ thế giới 1982 tại Peru.
  • Huy chương vàng Thế vận hội Mùa hè 1984 tại Los Angeles, sau khi đánh bại đội tuyển Hoa Kỳ trong trận chung kết.
  • Huy chương vàng Cúp bóng chuyền nữ thế giới 1981 tại Nhật Bản.
  • Huy chương vàng Cúp bóng chuyền nữ thế giới 1985 tại Nhật Bản.
  • Huy chương vàng Đại hội Thể thao Sinh viên Thế giới 1981 tại Bucharest.
  • Huy chương vàng Đại hội Thể thao châu Á 1982 tại New Delhi.
  • Huy chương bạc Đại hội Thể thao châu Á 1978 tại Băng Cốc.
  • Huy chương bạc Đại hội Thể thao Thiện chí 1990 tại Seattle.
  • Huy chương bạc Giải vô địch bóng chuyền nữ thế giới 1990 tại Trung Quốc, sau khi bà tạm thời trở lại thi đấu.

Lang Ping đã giải nghệ vào năm 1986 nhưng tạm thời trở lại thi đấu vào năm 1990.

2.2. Biệt danh "Búa sắt" và giải thưởng MVP

Lang Ping được đặt biệt danh "Búa sắt" (铁榔头Tiě LángtóuChinese (Chữ Hán) hay 鐵榔頭Tiě LángtóuChinese (Chữ Hán)) bởi những cú đập bóng cực kỳ mạnh mẽ của mình. Biệt danh này đã trở thành biểu tượng cho phong cách thi đấu đầy uy lực của bà.

Trong sự nghiệp thi đấu, bà đã nhận được nhiều danh hiệu cá nhân cao quý:

  • Cầu thủ giá trị nhất (MVP) tại Thế vận hội Mùa hè 1984.
  • Cầu thủ giá trị nhất (MVP) tại Cúp bóng chuyền nữ thế giới 1985.
  • Cầu thủ giá trị nhất (MVP) tại Giải vô địch bóng chuyền nữ thế giới 1982.
  • Bà cũng là đội trưởng của đội tuyển Trung Quốc giành Cúp thế giới năm 1985.

3. Sự nghiệp huấn luyện

Sau khi giải nghệ với tư cách cầu thủ, Lang Ping đã chuyển sang sự nghiệp huấn luyện và đạt được nhiều thành công vang dội, khẳng định khả năng lãnh đạo chiến lược và tầm nhìn của mình.

3.1. Kinh nghiệm huấn luyện ban đầu

Lang Ping bắt đầu sự nghiệp huấn luyện với vai trò trợ lý huấn luyện viên tại Đại học New Mexico từ năm 1987 đến 1989 và từ 1992 đến 1993.

Năm 1995, bà trở thành huấn luyện viên trưởng của Đội tuyển bóng chuyền nữ Trung Quốc lần đầu tiên. Dưới sự dẫn dắt của bà, đội tuyển đã giành huy chương bạc tại Thế vận hội Mùa hè 1996 ở Atlanta và vị trí thứ hai tại Giải vô địch bóng chuyền nữ thế giới 1998 ở Nhật Bản. Bà từ chức huấn luyện viên đội tuyển quốc gia Trung Quốc vào năm 1998 vì lý do sức khỏe.

Sau đó, Lang Ping chuyển sang huấn luyện tại giải bóng chuyền chuyên nghiệp Ý, nơi bà gặt hái nhiều thành công lớn. Bà đã dẫn dắt các câu lạc bộ như Volley Modena (1999-2002), Asystel Novara (2002-2004), và Pieralisi Jesi (2005), giành được nhiều danh hiệu và nhiều lần được trao giải Huấn luyện viên của năm.

3.2. Huấn luyện đội tuyển quốc gia Hoa Kỳ

Năm 2005, Lang Ping trở thành huấn luyện viên trưởng của Đội tuyển bóng chuyền nữ Hoa Kỳ. Bà đã dẫn dắt đội tuyển này đến Thế vận hội Mùa hè 2008 được tổ chức tại Bắc Kinh, quê nhà của bà. Trong một trận đấu đáng chú ý, đội tuyển Hoa Kỳ đã đánh bại Trung Quốc với tỷ số 3-2. Trận đấu này đã thu hút 250 triệu lượt xem truyền hình chỉ riêng tại Trung Quốc, và có sự tham dự của các Tổng thống Hồ Cẩm Đào của Trung Quốc và George W. Bush của Hoa Kỳ. Đội tuyển Hoa Kỳ sau đó đã giành huy chương bạc tại Thế vận hội Bắc Kinh, để thua Brasil 1-3 trong trận chung kết. Cuối năm đó, Lang Ping đã không gia hạn hợp đồng, với lý do muốn huấn luyện một câu lạc bộ để dành nhiều thời gian hơn cho gia đình.

Ngoài ra, bà cũng từng huấn luyện câu lạc bộ Telecom Ankara (Thổ Nhĩ Kỳ) từ 2008 đến 2009 và Guangdong Evergrande (Trung Quốc) từ 2009 đến 2014.

3.3. Nhiệm kỳ thứ hai với đội tuyển quốc gia Trung Quốc

Tháng 4 năm 2013, Lang Ping trở lại làm huấn luyện viên trưởng Đội tuyển bóng chuyền nữ Trung Quốc lần thứ hai. Dưới sự dẫn dắt của bà, đội tuyển đã giành Cúp bóng chuyền nữ thế giới 2015 tại Nhật Bản. Năm 2014, bà là nữ huấn luyện viên trưởng duy nhất trong số 24 đội tham dự Giải vô địch bóng chuyền thế giới FIVB.

Ngày 21 tháng 8 năm 2016, Lang Ping đã dẫn dắt đội tuyển quốc gia Trung Quốc giành huy chương vàng tại Thế vận hội Mùa hè 2016 ở Rio de Janeiro. Với chiến thắng này, bà trở thành người đầu tiên trong lịch sử bóng chuyền, cả nam và nữ, giành huy chương vàng Olympic cả với tư cách cầu thủ (tại Los Angeles 1984) và huấn luyện viên trưởng (tại Rio 2016).

Ngày 29 tháng 9 năm 2019, sau khi Trung Quốc thắng tuyệt đối cả 11 trận để bảo vệ chức vô địch Cúp bóng chuyền nữ thế giới, Lang Ping cũng trở thành người đầu tiên giành chức vô địch Cúp thế giới liên tiếp cả với tư cách cầu thủ (1981, 1985) và huấn luyện viên (2015, 2019). Sau Thế vận hội Mùa hè 2020 (được tổ chức vào năm 2021), Lang Ping đã tuyên bố từ chức huấn luyện viên trưởng, bày tỏ mong muốn thế hệ mới sẽ tiếp tục phát triển đội tuyển.

Năm 2017, bà được bổ nhiệm làm Viện trưởng Học viện Bóng chuyền Trung Quốc mới thành lập tại Học viện Thể thao Thiên Tân.

3.3.1. Các câu lạc bộ và đội tuyển đã huấn luyện

Câu lạc bộ/Đội tuyểnQuốc giaGiai đoạn
Đội tuyển bóng chuyền nữ Trung QuốcTrung Quốc1995-1998
Volley ModenaÝ1999-2002
Asystel NovaraÝ2002-2004
Pieralisi JesiÝ2005
Đội tuyển bóng chuyền nữ Hoa KỳHoa Kỳ2005-2008
Telecom AnkaraThổ Nhĩ Kỳ2008-2009
Guangdong EvergrandeTrung Quốc2009-2014
Đội tuyển bóng chuyền nữ Trung QuốcTrung Quốc2013-2021

3.4. Thành tích và kỷ lục huấn luyện

Lang Ping đã đạt được những thành tích huấn luyện nổi bật, bao gồm:

  • Huấn luyện viên của năm của FIVB năm 1996.
  • Huấn luyện viên bóng chuyền nữ xuất sắc nhất năm tại Ý (1999-2000).

Thành tích với tư cách huấn luyện viên đội tuyển quốc gia:

  • Với Đội tuyển bóng chuyền nữ Trung Quốc:
    • Huy chương vàng Thế vận hội Mùa hè 2016.
    • Huy chương vàng Cúp bóng chuyền nữ thế giới 2015.
    • Huy chương vàng Cúp vô địch bóng chuyền thế giới FIVB 2017.
    • Huy chương vàng Đại hội Thể thao châu Á 2018.
    • Huy chương vàng Giải vô địch bóng chuyền nữ châu Á 2015.
    • Huy chương bạc Thế vận hội Mùa hè 1996.
    • Huy chương bạc Giải vô địch bóng chuyền nữ thế giới 1998.
    • Huy chương bạc Giải vô địch bóng chuyền nữ thế giới 2014.
    • Huy chương bạc Giải Grand Prix bóng chuyền thế giới FIVB 2013.
    • Huy chương đồng Cúp bóng chuyền nữ thế giới 1995.
    • Huy chương đồng Giải vô địch bóng chuyền nữ thế giới 2018.
    • Huy chương đồng Giải bóng chuyền nữ các quốc gia FIVB 2018.
    • Huy chương đồng Giải bóng chuyền nữ các quốc gia FIVB 2019.
  • Với Đội tuyển bóng chuyền nữ Hoa Kỳ:
    • Huy chương bạc Thế vận hội Mùa hè 2008.
    • Huy chương đồng Cúp bóng chuyền nữ thế giới 2007.

    Lang Ping là người đầu tiên trong lịch sử bóng chuyền giành huy chương vàng Olympic cả với tư cách cầu thủ (1984) và huấn luyện viên (2016). Bà cũng là người đầu tiên giành chức vô địch Cúp thế giới liên tiếp cả với tư cách cầu thủ (1981, 1985) và huấn luyện viên (2015, 2019).

4. Di sản và sự công nhận

Lang Ping được xem là một biểu tượng văn hóa và là một trong những nhân vật được kính trọng nhất trong lịch sử thể thao Trung Quốc hiện đại. Bà là một trong những nhà vô địch thế giới đầu tiên của Trung Quốc sau Cách mạng Văn hóa. Mặc dù bóng bàn thường được coi là môn thể thao mà người Trung Quốc xuất sắc, Lang Ping và đội bóng chuyền nữ của bà là đội thể thao đầu tiên giành được nhiều chức vô địch thế giới. Bà là biểu tượng của niềm tự hào dân tộc, sự kiên cường và xuất sắc trong thể thao.

4.1. Đại sảnh Danh vọng Bóng chuyền Quốc tế

Năm 2002, Lang Ping đã được vinh danh và đưa vào Đại sảnh Danh vọng Bóng chuyền Quốc tế tại Holyoke, Massachusetts, một sự công nhận cho những đóng góp to lớn của bà cho môn bóng chuyền trên toàn cầu.

4.2. Biểu tượng văn hóa và niềm tự hào dân tộc

Với vai trò trung tâm trong thành công của đội tuyển bóng chuyền nữ Trung Quốc vào những năm 1980, Lang Ping đã trở thành một biểu tượng văn hóa và là một trong những người được kính trọng nhất trong lịch sử thể thao Trung Quốc hiện đại. Bà được nhớ đến như một trong những nhà vô địch thế giới đầu tiên của Trung Quốc.

4.3. Miêu tả trên truyền thông

Lang Ping là nhân vật chính trong bộ phim tiểu sử "Leap" (2020), một bộ phim khắc họa cuộc đời và sự nghiệp của bà. Trong phim, bà được thủ vai bởi nữ diễn viên nổi tiếng Củng Lợi. Con gái của bà, Lydia Bai, cũng tham gia đóng vai Lang Ping thời trẻ trong bộ phim này.