1. Tổng quan
Ian Lowell Crocker (sinh ngày 31 tháng 8 năm 1982) là cựu vận động viên bơi lội thi đấu người Hoa Kỳ, từng 5 lần đoạt huy chương Thế vận hội và là cựu kỷ lục gia thế giới. Trong sự nghiệp của mình, anh đã thiết lập kỷ lục thế giới ở nội dung 50 mét và 100 mét bơi bướm (bể dài và bể ngắn) cũng như 100 mét bơi tự do (bể ngắn). Anh đã giành tổng cộng 21 huy chương trong các giải đấu quốc tế lớn, bao gồm Thế vận hội, Giải vô địch thể thao dưới nước thế giới của FINA và Giải vô địch bơi lội Pan Pacific. Sau khi giải nghệ, Crocker đã chuyển sang sự nghiệp huấn luyện viên, từng huấn luyện tại Câu lạc bộ Điền kinh Western Hills và trại bơi Longhorns. Kể từ mùa xuân năm 2022, anh hiện là huấn luyện viên tại Câu lạc bộ Thể thao Dưới nước và Xã hội Western tại trung tâm dưới nước của Học khu Độc lập Eanes.
2. Cuộc đời và giáo dục ban đầu
Ian Lowell Crocker sinh ngày 31 tháng 8 năm 1982 tại Portland, Maine, Hoa Kỳ. Anh đã theo học tại Trường Trung học Cheverus ở Portland, Maine. Trong sự nghiệp đại học của mình, anh là thành viên của đội bơi lội và lặn của Đại học Texas, được biết đến với tên gọi Texas Longhorns. Crocker có chiều cao khoảng 1.93 m và nặng khoảng 86.2 kg.
3. Sự nghiệp bơi lội
Ian Crocker là một vận động viên chuyên về bơi bướm, đã giành được 5 huy chương Thế vận hội trong sự nghiệp. Anh là người đàn ông đầu tiên bơi dưới 51 giây ở nội dung 100 mét bơi bướm. Crocker đã cải thiện kỷ lục thế giới 100 mét bơi bướm của mình từ 50.98 giây hai lần, xuống còn 50.40 giây tại Giải vô địch thể thao dưới nước thế giới 2005 ở Montreal, trước khi bị Michael Phelps vượt qua vào năm 2009. Crocker cũng đã giành được hai huy chương vàng tại Giải vô địch bơi lội thế giới 2005 ở Montreal.
3.1. Giai đoạn đầu sự nghiệp (2000-2001)
Tại Thế vận hội Mùa hè 2000 ở Sydney, Crocker là thành viên của đội bơi tiếp sức 4x100 mét bơi hỗn hợp đã giành huy chương vàng. Anh chỉ suýt soát giành huy chương đồng ở nội dung 100 mét bơi bướm, kết thúc ở vị trí thứ tư. Tại Giải vô địch thể thao dưới nước thế giới 2001 ở Fukuoka, Nhật Bản, Crocker đã giành huy chương bạc ở nội dung 100 mét bơi bướm, về sau Lars Frölander.
3.2. Giải vô địch bơi lội thế giới 2003
Tại Giải vô địch thể thao dưới nước thế giới 2003 ở Barcelona, Tây Ban Nha, Crocker đã giành tổng cộng ba huy chương, gồm hai vàng và một bạc. Ở nội dung đầu tiên, 50 mét bơi bướm, Crocker giành huy chương bạc, về sau vận động viên người Úc Matt Welsh, người đã lập kỷ lục thế giới.
Crocker nổi tiếng nhất tại giải vô địch này nhờ màn trình diễn kỷ lục thế giới ở chung kết 100 mét bơi bướm. Sau vòng bán kết 100 mét bơi bướm, có vẻ như Crocker đã mất vị trí vàng sau khi Andrii Serdinov và Michael Phelps bơi dưới kỷ lục thế giới cũ. Tuy nhiên, trong trận chung kết 100 mét bơi bướm, Crocker đã bơi với thời gian 50.98 giây, trở thành người đàn ông đầu tiên bơi dưới 51 giây và giành huy chương vàng. Khi Crocker nhìn thấy thời gian sau cuộc đua, anh nghĩ rằng kỷ lục thế giới thuộc về Phelps. Crocker giành huy chương cuối cùng, một huy chương vàng, ở nội dung bơi tiếp sức 4x100 mét hỗn hợp. Đội tuyển Hoa Kỳ đã đạt thời gian 3:31.54, phá kỷ lục thế giới cũ được lập vào năm 2002.
3.3. Thế vận hội Mùa hè Athens 2004
Tại Thế vận hội Mùa hè 2004 ở Athens, Hy Lạp, Crocker đã giành huy chương đồng với tư cách là thành viên của đội bơi tiếp sức 4x100 mét tự do. Anh giành huy chương bạc ở nội dung 100 mét bơi bướm, khi đồng đội Michael Phelps vượt qua anh ở đoạn cuối cuộc đua với khoảng cách chỉ 0.04 giây. Theo truyền thống, vận động viên Olympic đạt thứ hạng cao nhất ở một nội dung cá nhân sẽ tự động được giao chân bơi tương ứng trong đội bơi tiếp sức 4x100 mét hỗn hợp cho lượt bơi chung kết. Điều này đã giúp Phelps tự động có suất vào chung kết cho nội dung tiếp sức hỗn hợp, nhưng anh đã nhường suất đó cho Crocker, người đang giữ kỷ lục thế giới, và thay vào đó bơi chân bướm ở vòng loại. Crocker đã có một lượt bơi chậm ở đầu vòng chung kết bơi tiếp sức 4x100 mét tự do, điều này có thể đã khiến đội Mỹ mất một huy chương tốt hơn, vì vậy cử chỉ của Phelps đã cho Crocker cơ hội để sửa chữa sai lầm trong một trận chung kết. Crocker và đội tiếp sức hỗn hợp của Mỹ sau đó đã giành chiến thắng ở nội dung này với thời gian kỷ lục thế giới. (Phelps vẫn nhận được huy chương vàng, vì anh đã bơi ở vòng loại của nội dung tiếp sức hỗn hợp).
3.4. Giải vô địch bơi lội thế giới 2005
Tại Giải vô địch thể thao dưới nước thế giới 2005 ở Montreal, Canada, Crocker đã giành tổng cộng ba huy chương, gồm hai vàng và một bạc. Ở nội dung đầu tiên, 50 mét bơi bướm, Crocker giành huy chương bạc, về sau vận động viên người Nam Phi Roland Schoeman, người đã lập kỷ lục thế giới.
Trong trận chung kết 100 mét bơi bướm, Crocker đã ghi thời gian 50.40 giây để phá kỷ lục thế giới 50.76 giây của chính mình và giành huy chương vàng. Crocker cũng đã gây ra một trong những thất bại tồi tệ nhất trong sự nghiệp của Michael Phelps khi Phelps về sau hơn một giây. Với chiến thắng này, Crocker đã giành được một suất trong đội bơi tiếp sức 4x100 mét hỗn hợp. Crocker đã không làm thất vọng khi bơi chân bướm với thời gian 50.39 giây. Đội tuyển Hoa Kỳ đã giành huy chương vàng.
3.5. Giải vô địch bơi lội thế giới 2007
Tại Giải vô địch thể thao dưới nước thế giới 2007 ở Melbourne, Úc, Crocker đã giành hai huy chương bạc. Ở nội dung 50 mét bơi bướm, Crocker giành huy chương bạc, về sau Schoeman. Trong trận chung kết 100 mét bơi bướm, Crocker về nhì sau Phelps với thời gian 50.82 giây so với 50.77 giây. Trong các lượt bơi vòng loại của nội dung bơi tiếp sức 4x100 mét hỗn hợp, Crocker đã nhảy quá sớm trong một lần trao đổi, dẫn đến việc đội tuyển Hoa Kỳ bị loại.
3.6. Thế vận hội Mùa hè Bắc Kinh 2008
Crocker đã tham gia Thế vận hội Mùa hè 2008 ở Bắc Kinh, Trung Quốc, là kỳ Thế vận hội thứ ba của anh, với tư cách là ứng cử viên huy chương cho nội dung sở trường 100 mét bơi bướm. Nhiều người cho rằng sự nghiệp của Crocker đang xuống dốc do màn trình diễn kém tại vòng loại Olympic và đã hơn 12 tháng anh không phá được mốc 51 giây. Crocker kết thúc vòng bán kết ở vị trí đồng hạng ba, sau vận động viên người Úc Andrew Lauterstein. Trong trận chung kết, anh về thứ tư sau đồng đội Phelps, Milorad Čavić và Lauterstein, vượt qua vận động viên người Kenya Jason Dunford. Anh đã lỡ huy chương chỉ một phần trăm giây. Mặc dù không giành được huy chương ở nội dung sở trường của mình, Crocker vẫn có cơ hội bơi ở vòng loại cho nội dung bơi tiếp sức 4x100 mét hỗn hợp. Anh đã giành huy chương vàng nhờ đóng góp của mình vào nội dung này.
3.7. Trở lại nhóm kiểm tra doping (2011)
Vào quý 3 năm 2011, Ian Crocker đã trở lại nhóm kiểm tra doping của USADA. Điều này đã làm dấy lên những suy đoán rằng anh có thể đang cân nhắc trở lại thi đấu chuyên nghiệp sau hơn ba năm xa rời môn thể thao này.
3.8. Hoạt động sau giải nghệ
Sau Thế vận hội Mùa hè 2008 ở Bắc Kinh, Ian Crocker đã tạm nghỉ và bắt đầu một trường dạy bơi cùng với đồng đội cũ tại Longhorn là Neil Walker. Hiện tại, anh là huấn luyện viên trưởng cho câu lạc bộ bơi lội Whitecaps of Westlake (WOW) ở Austin, Texas. Từ mùa xuân năm 2022, Crocker đã đảm nhiệm vai trò huấn luyện viên tại Câu lạc bộ Thể thao Dưới nước và Xã hội Western thuộc trung tâm thể thao dưới nước của Học khu Độc lập Eanes.
4. Thành tích và kỷ lục nổi bật
Ian Crocker đã đạt được nhiều thành tích và kỷ lục ấn tượng trong sự nghiệp bơi lội quốc tế của mình, bao gồm việc thiết lập kỷ lục thế giới và giành nhiều huy chương tại các giải đấu lớn.
4.1. Kỷ lục thế giới đã nắm giữ
Ian Crocker là một vận động viên tiên phong trong việc thiết lập nhiều kỷ lục thế giới. Anh là người đầu tiên bơi dưới 51 giây ở nội dung 100 mét bơi bướm bể dài, với thành tích 50.98 giây tại Giải vô địch thể thao dưới nước thế giới 2003. Sau đó, anh tiếp tục phá vỡ kỷ lục của chính mình ở nội dung 100 mét bơi bướm bể dài với thời gian 50.40 giây tại Giải vô địch thể thao dưới nước thế giới 2005. Crocker cũng từng nắm giữ kỷ lục thế giới ở nội dung 50 mét bơi bướm bể dài, 100 mét bơi bướm bể ngắn và 100 mét bơi tự do bể ngắn.
| Nội dung | Kiểu bể | Thời gian | Ngày lập kỷ lục | Ngày mất kỷ lục |
|---|---|---|---|---|
| 100 mét bơi bướm | Bể dài | 50.98 giây | 26 tháng 7 năm 2003 | 9 tháng 7 năm 2009 |
| 100 mét bơi bướm | Bể ngắn | (Không rõ) | 26 tháng 3 năm 2004 | 15 tháng 11 năm 2009 |
| 100 mét bơi tự do | Bể ngắn | (Không rõ) | 27 tháng 3 năm 2004 | 22 tháng 1 năm 2005 |
| 50 mét bơi bướm | Bể dài | (Không rõ) | 29 tháng 2 năm 2004 | 24 tháng 7 năm 2005 |
| 50 mét bơi bướm | Bể ngắn | (Không rõ) | 10 tháng 10 năm 2004 | 17 tháng 12 năm 2005 |
4.2. Huy chương tại Olympic và Giải vô địch thế giới
Ian Crocker đã giành tổng cộng 21 huy chương tại các giải đấu quốc tế lớn, bao gồm Thế vận hội, Giải vô địch thể thao dưới nước thế giới (bể dài và bể ngắn), và Giải vô địch bơi lội Pan Pacific.
| Giải đấu | Năm | Nội dung | Huy chương |
|---|---|---|---|
| Thế vận hội Mùa hè | |||
| 2000 Sydney | 4x100 m bơi hỗn hợp | Vàng | |
| 2004 Athens | 4x100 m bơi hỗn hợp | Vàng | |
| 100 m bơi bướm | Bạc | ||
| 4x100 m bơi tự do | Đồng | ||
| 2008 Bắc Kinh | 4x100 m bơi hỗn hợp | Vàng | |
| Giải vô địch thể thao dưới nước thế giới (Bể dài) | |||
| 2001 Fukuoka | 100 m bơi bướm | Bạc | |
| 2003 Barcelona | 100 m bơi bướm | Vàng | |
| 4x100 m bơi hỗn hợp | Vàng | ||
| 50 m bơi bướm | Bạc | ||
| 2005 Montreal | 100 m bơi bướm | Vàng | |
| 4x100 m bơi hỗn hợp | Vàng | ||
| 50 m bơi bướm | Bạc | ||
| 2007 Melbourne | 50 m bơi bướm | Bạc | |
| 100 m bơi bướm | Bạc | ||
| Giải vô địch bơi lội thế giới (Bể ngắn) | |||
| 2004 Indianapolis | 50 m bơi bướm | Vàng | |
| 100 m bơi bướm | Vàng | ||
| 4x100 m bơi tự do | Vàng | ||
| 4x100 m bơi hỗn hợp | Vàng | ||
| Giải vô địch bơi lội Pan Pacific | |||
| 2002 Yokohama | 100 m bơi bướm | Vàng | |
| 2006 Victoria | 100 m bơi bướm | Vàng | |
| 4x100 m bơi hỗn hợp | Vàng |
4.3. Thành tích cá nhân tốt nhất
Dưới đây là các thành tích cá nhân tốt nhất của Ian Crocker trong các nội dung bơi lội khác nhau:
| Nội dung | Thời gian | Năm |
|---|---|---|
| 50 m bơi bướm | 23.12 giây | 2005 |
| 100 m bơi bướm | 50.40 giây | 2005 |
| 50 m bơi tự do | 22.74 giây | 2007 |
| 100 m bơi tự do | 49.06 giây | 2004 |
5. Đời tư
Ian Crocker đã theo học tại Trường Trung học Cheverus ở Portland, Maine. Sau Thế vận hội Mùa hè 2008 ở Bắc Kinh, anh đã tạm nghỉ và bắt đầu một trường dạy bơi cùng với đồng đội cũ tại Longhorn là Neil Walker.
6. Ảnh hưởng và đánh giá
Ian Crocker được biết đến là một trong những vận động viên bơi bướm xuất sắc nhất trong lịch sử, đặc biệt với việc anh là người đàn ông đầu tiên phá vỡ rào cản 51 giây ở nội dung 100 mét bơi bướm. Sự nghiệp của anh nổi bật với cuộc cạnh tranh kịch tính với Michael Phelps, đặc biệt là tại Giải vô địch thể thao dưới nước thế giới 2005 nơi anh đã đánh bại Phelps một cách thuyết phục ở nội dung 100 mét bơi bướm, một trong những thất bại hiếm hoi và đáng kể trong sự nghiệp của Phelps. Mối quan hệ giữa Crocker và Phelps cũng được thể hiện qua hành động cao thượng của Phelps tại Thế vận hội Mùa hè Athens 2004, khi anh nhường suất bơi chung kết tiếp sức 4x100 mét hỗn hợp cho Crocker, cho phép Crocker có cơ hội chuộc lỗi sau một màn trình diễn không tốt trước đó. Điều này không chỉ thể hiện tinh thần thể thao mà còn khẳng định vị thế của Crocker là một vận động viên tài năng và đáng kính trong cộng đồng bơi lội quốc tế.