Helen của Hy Lạp và Đan Mạch

1.1. Thời thơ ấu và Giáo dục

Helen sinh ngày 2 tháng 5 năm 1896 tại Athens, là con thứ ba và là con gái lớn nhất của Thái tử Constantine của Hy Lạp và Công chúa Sophia của Phổ. Ngay từ khi sinh ra, bà đã được đặt biệt danh "Sitta" vì người anh trai Alexander không thể phát âm đúng từ "sister" (chị gái) trong tiếng Anh. Lớn lên, Helen phát triển tình cảm đặc biệt với Alexander, người chỉ hơn bà ba tuổi.

Helen trải qua phần lớn thời thơ ấu tại thủ đô Hy Lạp. Mỗi mùa hè, công chúa và gia đình thường đi du lịch trên Địa Trung Hải Hy Lạp bằng du thuyền hoàng gia Amphitrite hoặc thăm mẹ của Sophia, Hoàng thái hậu Victoria ở Đế quốc Đức. Từ năm 8 tuổi, Helen bắt đầu dành một phần mùa hè ở Vương quốc Anh, tại các vùng Seaford và Eastbourne. Công chúa lớn lên trong một môi trường đậm chất chủ nghĩa Anh, với đội ngũ gia sư và bảo mẫu người Anh, trong đó có cô Nichols, người đã đặc biệt chăm sóc bà. Bà được giáo dục trong một môi trường nghiêm khắc nhưng đầy tình yêu thương, với sự nhấn mạnh vào các giá trị truyền thống và tôn giáo, điều này đã ảnh hưởng sâu sắc đến đức tin và lòng nhân ái của bà sau này.

1.2. Biến động Chính trị của Hoàng gia Hy Lạp

Ngày 28 tháng 8 năm 1909, một nhóm sĩ quan Hy Lạp, được gọi là "Liên minh Quân sự", đã tổ chức một đảo chính (gọi là Đảo chính Goudi) chống lại chính phủ của Vua George I, ông nội của Helen. Mặc dù tuyên bố là những người theo chế độ quân chủ, các thành viên Liên minh, do Nikolaos Zorbas lãnh đạo, đã yêu cầu nhà vua cách chức các con trai của ông khỏi các vị trí quân sự. Trên danh nghĩa, điều này nhằm bảo vệ Diadochos (Thái tử) khỏi sự ghen tị có thể nảy sinh từ tình bạn của ông với một số binh sĩ. Nhưng thực tế lại khác: các sĩ quan đổ lỗi cho Constantine về thất bại của Hy Lạp trước Đế quốc Ottoman trong Chiến tranh Ba mươi ngày năm 1897.

Tình hình căng thẳng đến mức các con trai của George I cuối cùng buộc phải từ chức khỏi các vị trí quân sự để cứu cha mình khỏi sự hổ thẹn khi bị trục xuất. Diadochos cũng quyết định rời Hy Lạp cùng vợ con. Trong vài tháng, gia đình chuyển đến Schloss Friedrichshof tại Kronberg ở Đức. Đây là lần đầu tiên Helen, khi đó 14 tuổi, phải sống lưu vong.

Sau nhiều căng thẳng, tình hình chính trị cuối cùng đã lắng dịu ở Hy Lạp và Constantine cùng gia đình được phép trở về quê hương. Năm 1911, Diadochos được phục hồi các nhiệm vụ quân sự bởi Thủ tướng Hy Lạp Eleftherios Venizelos. Một năm sau, Chiến tranh Balkan lần thứ nhất bùng nổ, cho phép Hy Lạp sáp nhập các vùng lãnh thổ rộng lớn ở Macedonia, Epirus, Crete và Bắc Aegean. Cũng vào cuối cuộc xung đột này, Vua George I bị ám sát tại Thessaloniki vào ngày 18 tháng 3 năm 1913 và cha của Helen kế vị ông lên ngai vàng Hy Lạp với tư cách là Vua Constantine I.

Sau những sự kiện này, Helen đã dành nhiều tuần đi khắp Hy Lạp, nơi mà trước đây bà chỉ biết đến các thị trấn chính và đảo Corfu. Cùng với cha và anh trai Alexander, bà đã đi du lịch ở Macedonia thuộc Hy Lạp và các chiến trường khác nhau của Chiến tranh Balkan lần thứ nhất. Tuy nhiên, giai đoạn yên bình này không kéo dài khi Chiến tranh Balkan lần thứ hai bùng nổ vào tháng 6 năm 1913. Một lần nữa, Hy Lạp lại chiến thắng trong cuộc xung đột, cho phép nước này mở rộng đáng kể lãnh thổ của mình, tăng 68% sau khi ký kết Hiệp ước Bucharest (1913).

Trong Chiến tranh thế giới thứ nhất, Vua Constantine I ban đầu tìm cách duy trì Hy Lạp ở vị thế quốc gia trung lập. Ông cho rằng đất nước mình chưa sẵn sàng tham gia vào một cuộc xung đột mới sau Chiến tranh Balkan. Nhưng, được giáo dục ở Đức và có mối liên hệ với Wilhelm II, Hoàng đế Đức (người là anh rể của ông), Constantine I nhanh chóng bị buộc tội ủng hộ Liên minh Ba nước và mong muốn phe Hiệp ước thất bại. Nhà vua nhanh chóng bất hòa với Thủ tướng Venizelos, người tin chắc vào sự cần thiết phải ủng hộ các nước thuộc Liên minh Ba nước để thực hiện cái gọi là Megali Idea. Tháng 10 năm 1916, Venizelos, được các nước Hiệp ước bảo vệ, đặc biệt là Cộng hòa Pháp, đã thành lập một Chính phủ Lâm thời Quốc phòng tại Thessaloniki. Trung Hy Lạp bị lực lượng đồng minh chiếm đóng và đất nước sớm rơi vào nội chiến, cái gọi là Ly giáo Quốc gia.

Suy yếu bởi tất cả những căng thẳng này, Constantine I bị bệnh nặng vào năm 1915. Mắc viêm màng phổi trầm trọng do viêm phổi, ông nằm liệt giường trong vài tuần và suýt chết. Ở Hy Lạp, dư luận bị ảnh hưởng bởi tin đồn, do những người ủng hộ Venizelos lan truyền, rằng nhà vua không bệnh mà Hoàng hậu Sophia thực ra đã làm ông bị thương trong một cuộc cãi vã khi bà cố gắng buộc ông chiến đấu cùng với hoàng đế. Sức khỏe của nhà vua suy giảm đến mức một con tàu đã được gửi đến đảo Tinos để tìm Bức tượng kỳ diệu của Đức Trinh Nữ và Hài Đồng, được cho là có thể chữa lành bệnh tật. Sau khi hôn bức ảnh thánh, nhà vua đã hồi phục một phần sức khỏe. Nhưng tình hình vẫn đáng lo ngại và nhà vua cần phẫu thuật trước khi có thể đảm nhiệm lại nhiệm vụ của mình. Những sự kiện này đã có tác động đặc biệt đến Công chúa Helen, người rất thân thiết với cha mình: bị ấn tượng bởi sự hồi phục của ông, bà đã phát triển một lòng mộ đạo sâu sắc, một đặc điểm mà bà sẽ giữ suốt đời.

Bất chấp những khó khăn này, Constantine I từ chối thay đổi chính sách của mình và phải đối mặt với sự phản đối ngày càng rõ ràng của Liên minh Ba nước và những người ủng hộ Venizelos. Do đó, vào ngày 1 tháng 12 năm 1916, cái gọi là Vespers Hy Lạp đã diễn ra, nơi các binh sĩ Đồng minh chiến đấu chống lại quân dự bị Hy Lạp ở Athens và hạm đội Pháp bắn phá Cung điện Hoàng gia Cũ. Trong dịp này, Helen suýt bị giết bởi một phát súng từ Zappeion. Sau khi nghe tiếng súng và lo lắng cho tính mạng của cha mình, công chúa chạy đến vườn cung điện hoàng gia nhưng được Garde du Corps hoàng gia cứu thoát và đưa bà trở lại bên trong cung điện.

Cuối cùng, vào ngày 10 tháng 6 năm 1917, Charles Jonnart, Cao ủy Đồng minh tại Hy Lạp, đã yêu cầu nhà vua thoái vị. Dưới sự đe dọa xâm lược ở Piraeus, nhà vua đồng ý và đi lưu vong, nhưng không chính thức thoái vị. Các Đồng minh không muốn thành lập một Cộng hòa ở Hy Lạp, vì vậy một trong những thành viên của hoàng gia phải ở lại và kế vị ông. Bởi vì Diadochos George cũng được coi là thân Đức như cha mình, họ muốn một người nào đó được coi là dễ uốn nắn, như một quốc gia bù nhìn của kẻ thù của Constantine I. Cuối cùng, em trai của Diadochos, Hoàng tử Alexander, đã được Venizelos và Liên minh Ba nước chọn làm vị vua mới.

2.1. Gặp gỡ và Hôn nhân với Thái tử Romania

Ngày 11 tháng 6 năm 1917, gia đình hoàng gia Hy Lạp bí mật chạy trốn khỏi cung điện của họ, bị bao vây bởi một đám đông trung thành không muốn thấy họ ra đi. Trong những ngày sau đó, Constantine I, Hoàng hậu Sophia và năm người con của họ rời Hy Lạp từ cảng Oropos và đi lưu vong. Đây là lần cuối cùng Helen nhìn thấy người anh trai yêu quý của mình. Thực tế, khi trở lại nắm quyền, những người ủng hộ Venizelos đã cấm mọi liên lạc giữa Vua Alexander I và phần còn lại của hoàng gia.

Sau khi vượt qua Biển Ionia và Ý, Helen và gia đình định cư ở Thụy Sĩ, chủ yếu ở các thành phố St. Moritz, Zürich và Lucerne. Trong cảnh lưu vong, cha mẹ Helen nhanh chóng được theo sau bởi hầu hết các thành viên hoàng gia, những người đã rời đất nước khi Venizelos trở lại làm Thủ tướng và Hy Lạp tham gia chiến tranh cùng với Liên minh Ba nước. Tuy nhiên, tình hình tài chính của hoàng gia rất bấp bênh và Constantine I, bị ám ảnh bởi cảm giác thất bại sâu sắc, sớm lâm bệnh. Năm 1918, ông mắc cúm Tây Ban Nha và một lần nữa cận kề cái chết.

Rất lo lắng cho số phận của cha mình, Helen và các em gái Irene và Katherine đã dành nhiều thời gian bên ông để giúp ông quên đi những lo lắng. Helen cũng tìm cách nối lại liên lạc với Alexander I. Bà đã cố gắng tận dụng chuyến thăm của anh trai đến Paris vào năm 1919 để gọi điện thoại cho ông. Tuy nhiên, sĩ quan hộ tống nhà vua ở thủ đô Pháp đã từ chối chuyển tiếp các cuộc gọi của bà cũng như của các thành viên khác trong hoàng gia.

Năm 1920, những người Hy Lạp lưu vong đã được Hoàng hậu Marie của Romania (chị họ đầu tiên của Sophia) và các con gái của bà là Elisabeth, Maria và Ileana đến thăm ở Lucerne. Lo lắng về tương lai của người con trai cả và vẫn còn độc thân, Diadochos George, người đã cầu hôn Công chúa Elisabeth vài năm trước đó, Hoàng hậu Sophia rất muốn ông kết hôn. Vô gia cư, không tiền bạc và không có giá trị chính trị thực sự kể từ khi bị loại khỏi ngai vàng Hy Lạp vào năm 1917, anh trai của Helen đã lặp lại lời cầu hôn với Công chúa Elizabeth, người, bất παρά sự miễn cưỡng ban đầu, cuối cùng đã quyết định chấp nhận. Hài lòng với cuộc hôn nhân này, Hoàng hậu Romania sau đó đã mời con rể tương lai và các em gái của ông là Helen và Irene đến Bucharest để công khai thông báo lễ đính hôn hoàng gia. Các công chúa chấp nhận và ngày khởi hành được ấn định là ngày 2 tháng 10. Trong khi đó, một thành viên khác của hoàng gia Romania đã đến Lucerne. Đó là em trai của Elisabeth, Thái tử Carol, người vừa hoàn thành chuyến đi vòng quanh thế giới mà ông đã thực hiện để quên đi người vợ Zizi Lambrino và con trai Carol của họ.

Tại Romania, George, Helen và Irene được hoàng gia tiếp đón trọng thể. Được ở tại Lâu đài Pelișor, họ là một phần trung tâm của các lễ kỷ niệm cho sự trở về của Thái tử Carol về đất nước của ông (10 tháng 10) và việc công bố lễ đính hôn của Elisabeth với Diadochos (12 tháng 10). Tuy nhiên, thời gian lưu trú của các hoàng tử Hy Lạp rất ngắn ngủi. Vào ngày 24 tháng 10, một bức điện tín đến báo tin về cái chết của Nữ công tước Thái hậu xứ Saxe-Coburg-Gotha, người là mẹ của hoàng hậu Romania, tại Zürich. Ngay ngày hôm sau, một tin nhắn khác đến thông báo cho các hoàng tử Hy Lạp rằng Alexander I đã đột ngột qua đời ở Athens, sau một vết cắn của khỉ.

Trong hoàn cảnh này, ba hoàng tử Hy Lạp và Hoàng hậu Marie của Romania quyết định khẩn cấp trở về Thụy Sĩ. Cảm động trước tình hình và có lẽ được mẹ thúc đẩy, Thái tử Carol vào phút cuối đã quyết định đi cùng họ. Sau khi lạnh lùng và xa cách với Helen trong thời gian bà ở Romania, thái tử đột nhiên trở nên rất quan tâm đến công chúa. Trong chuyến đi tàu, hai người đã kể cho nhau nghe câu chuyện cuộc đời mình và Carol đã tâm sự với Helen về mối tình của ông với Zizi Lambrino. Helen cũng kể cho ông nghe về cuộc đời và những vấn đề gia đình của bà, bao gồm cả nỗi đau buồn lớn lao về cái chết của anh trai Alexander và việc bà không muốn trở lại Hy Lạp nữa khi người bạn thực sự duy nhất của bà, người anh trai yêu quý, đã chết. Sự mở lòng này đã khiến Helen yêu người thừa kế ngai vàng Romania.

Ngay sau khi đến Thụy Sĩ, Thái tử Carol đã cầu hôn Helen, điều này khiến hoàng hậu Romania rất vui mừng, nhưng cha mẹ công chúa thì không. Helen quyết tâm chấp nhận lời cầu hôn, do đó Vua Constantine I đã đồng ý đính hôn, nhưng chỉ sau khi cuộc hôn nhân của Carol và Zizi Lambrino có thể nhanh chóng bị hủy bỏ. Về phần mình, Hoàng hậu Sophia ít ủng hộ đám cưới của con gái mình hơn nhiều. Không tin tưởng thái tử Romania, bà đã cố gắng thuyết phục Helen từ chối lời cầu hôn. Tuy nhiên, Helen vẫn kiên quyết, và bất chấp những nghi ngờ của mẹ, lễ đính hôn đã được công bố tại Zürich vào tháng 11 năm 1920.

Trong khi đó, ở Hy Lạp, những người ủng hộ Venizelos đã thua cuộc bầu cử ủng hộ những người ủng hộ Constantine I vào ngày 14 tháng 11 năm 1920. Mong muốn giải quyết vấn đề triều đại, vào ngày 5 tháng 12, nội các mới đã tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý, với kết quả gây tranh cãi cho thấy 99% dân số yêu cầu phục hồi chủ quyền. Trong những điều kiện này, hoàng gia trở về Athens và Helen được vị hôn phu của mình hộ tống trở về. Trong hai tháng, hai người đã đi khám phá nội địa Hy Lạp và những tàn tích cổ đại của nó. Sau đó, họ đến Bucharest để tham dự đám cưới của Diadochos George với Elisabeth của Romania (27 tháng 2 năm 1921) trước khi trở về Athens để tổ chức đám cưới của chính họ tại Nhà thờ Chính tòa Metropolitan Athens vào ngày 10 tháng 3 năm 1921. Là công chúa Hy Lạp đầu tiên kết hôn ở Athens, Helen đội vương miện 'Greek Key' của Romania, một món quà từ mẹ chồng bà. Cặp đôi mới cưới sau đó đã dành tuần trăng mật của họ ở Tatoi, nơi họ ở lại hai tháng trước khi trở về Romania, vào ngày 8 tháng 5 năm 1921.

2.2. Đời sống Gia đình và Ly hôn

Khi trở về Romania, Helen đã mang thai. Bà dành một thời gian với Carol tại Cung điện Cotroceni, nơi sự xa hoa và nghi thức của triều đình vừa gây ấn tượng vừa khiến bà buồn chán. Cặp đôi sau đó định cư tại Foișor, một biệt thự kiểu Thụy Sĩ thanh lịch được xây dựng ở vùng lân cận Lâu đài Peleș, tại Sinaia. Chính tại đó, công chúa thái tử đã sinh con chỉ sau bảy tháng rưỡi kể từ ngày cưới. Đứa con duy nhất của bà, Hoàng tử Michael, được đặt tên theo Michael Dũng cảm, người đầu tiên thống nhất Các công quốc Danubian, sinh ngày 25 tháng 10 năm 1921; việc sinh nở rất khó khăn và cần phải phẫu thuật. Cuộc thử thách này đã làm Helen suy yếu đáng kể, và các bác sĩ cấm bà mang thai lần thứ hai. Mặc dù có tin đồn Michael sinh non, nhưng thực tế cậu bé nặng 4 kg, điều này dẫn đến suy đoán rằng Helen đã mang thai trước khi kết hôn.

Khi Helen đã hồi phục, vào tháng 12 năm 1921, cặp đôi chuyển đến Bucharest, trong một biệt thự lớn ở Șoseaua Kiseleff. Mặc dù có những điểm khác biệt đáng kể về sở thích, Carol và Helen đã cố gắng, trong một thời gian, để có một cuộc sống bình dị và hạnh phúc. Vào buổi sáng, người thừa kế thực hiện các nhiệm vụ chính thức của mình và vào buổi chiều, họ tận hưởng những thú vui yêu thích của mình. Trong khi thái tử đọc sách và sưu tập tem, bà dành thời gian cưỡi ngựa hoặc trang trí các dinh thự của họ. Công chúa thái tử rất tích cực trong công tác xã hội và thành lập một trường điều dưỡng ở thủ đô. Bà cũng được bổ nhiệm làm Đại tá Danh dự của Trung đoàn Kỵ binh số 9, Roșiori.

Trong khi đó, tình hình chính trị ở Hy Lạp đang xấu đi. Vương quốc Hy Lạp trải qua một thời kỳ bất ổn trong Chiến tranh Hy Lạp-Thổ Nhĩ Kỳ, và đến năm 1919, sức khỏe của Vua Constantine I lại một lần nữa suy yếu. Lo lắng về tương lai của cha mình, Helen đã xin phép chồng để trở về Hy Lạp. Cặp đôi và con của họ do đó đã đến Athens vào cuối tháng 1 năm 1922. Nhưng trong khi Carol rời Hy Lạp vào tháng 2 để tham dự lễ đính hôn của em gái mình là Maria với Vua Alexander I của Nam Tư, Helen vẫn ở lại với cha mẹ cho đến tháng 4, khi bà trở về Romania, mang theo em gái Irene. Vào thời điểm đó, thái tử đã nối lại mối quan hệ với tình nhân cũ của mình, nữ diễn viên Mirella Marcovici.

Tháng 6 năm 1922, Carol và Helen đến Belgrade cùng toàn bộ hoàng gia Romania để tham dự đám cưới của Alexander I và Maria. Trở lại Bucharest, công chúa thái tử sau đó tiếp tục vai trò là vợ của người thừa kế ngai vàng. Bà tham gia vào các hoạt động chính thức và hỗ trợ nhà vua cùng chồng trong các buổi lễ đánh dấu cuộc sống của chế độ quân chủ. Giống như nhiều phụ nữ cùng địa vị, Helen cũng quan tâm đến các công tác xã hội. Tuy nhiên, bà vẫn tiếp tục lo lắng cho gia đình mình, và thậm chí đã thăm em gái Irene, dì Maria và các anh chị em họ người Hy Lạp của bà trong một nỗ lực vô ích để an ủi bản thân về sự xa cách của cha mẹ.

Tháng 9 năm 1922, một cuộc đảo chính quân sự buộc Vua Constantine I phải thoái vị ủng hộ con trai mình là George II, và đi lưu vong. Không có quyền lực thực sự và bị cách mạng chi phối, sau một cuộc đảo chính thất bại của một nhóm thân hoàng gia (cái gọi là cuộc đảo chính Leonardopoulos-Gargalidis) vào tháng 10 năm 1923, vị vua mới lần lượt bị buộc thoái vị chỉ sau mười lăm tháng trị vì. Bị tàn phá bởi những sự kiện này, Helen ngay lập tức đến Ý để ở bên cha mẹ mình trong cảnh lưu vong. Ngay sau lễ đăng quang của Vua Ferdinand I và Hoàng hậu Marie của Romania tại Alba Iulia vào ngày 15 tháng 10 năm 1922, Helen đã đến Palermo, nơi bà ở lại cho đến khi cha mình qua đời, vào ngày 11 tháng 1 năm 1923.

Buồn chán vì vắng vợ, Carol cuối cùng đã mời mẹ vợ đến ở Bucharest. Tuy nhiên, hoàng thái hậu không đến một mình: cùng với bà, và không báo trước, có không dưới 15 hoàng tử và công chúa Hy Lạp đến nhà ông. Ngày càng khó chịu vì sự hiện diện xâm lấn của gia đình vợ, Carol cũng bị tổn thương bởi thái độ của Helen vì bà từ chối thực hiện các nghĩa vụ hôn nhân của mình. Ghen tuông, thái tử nghi ngờ vợ mình đã bắt đầu mối quan hệ với Hoàng tử Amedeo của Savoy, Công tước xứ Aosta quyến rũ, một vị khách thường xuyên của cặp đôi hoàng gia Hy Lạp ở Sicily. Chính vì những hoàn cảnh này mà Helen và Carol bắt đầu ly thân, mặc dù công chúa thái tử đã giữ thể diện bằng cách dành nhiều thời gian hơn cho việc giáo dục con trai mình, Hoàng tử Michael.

Vào mùa hè năm 1924, Carol gặp Elena Lupescu (thường được biết đến với tên "Magda" Lupescu), người mà ông bắt đầu mối quan hệ vào hoặc khoảng ngày 14 tháng 2 năm 1925. Đây không phải là mối quan hệ ngoài hôn nhân đầu tiên của thái tử kể từ khi kết hôn. Tuy nhiên, đối với Carol, lần này có một mối ràng buộc nghiêm túc, một sự thật sớm khiến không chỉ Helen (luôn có thái độ hòa giải và khoan dung với những cuộc ngoại tình của chồng) mà cả phần còn lại của hoàng gia Romania lo lắng, vì sợ rằng Lupescu có thể biến thành một Zizi Lambrino mới. Tháng 11 năm 1925, Carol được gửi đến Vương quốc Anh để đại diện hoàng gia tại tang lễ của Hoàng thái hậu Alexandra. Bất chấp nhiều lời hứa với cha mình, Vua Ferdinand I, ông đã lợi dụng việc đi nước ngoài để tìm tình nhân và công khai sống mối quan hệ của họ. Từ chối trở về Bucharest, Carol cuối cùng đã chính thức từ bỏ ngai vàng và các đặc quyền của thái tử vào ngày 28 tháng 12 năm 1925.

Ở Romania, Helen bị sốc bởi thái độ của Carol, đặc biệt là khi Hoàng hậu Marie khiến bà phải chịu một phần trách nhiệm về sự thất bại trong hôn nhân của mình. Công chúa thái tử đã viết thư cho chồng để thuyết phục ông trở về. Bà cũng cố gắng thuyết phục các chính trị gia trì hoãn việc loại trừ Carol khỏi quyền kế vị hoàng gia và đề nghị với gia đình chồng rằng bà sẽ tự mình đi gặp chồng. Tuy nhiên, Thủ tướng Romania Ion Brătianu, người khinh thường thái tử vì sự đồng cảm của ông với Đảng Nông dân Quốc gia, đã kiên quyết phản đối. Người đứng đầu chính phủ thậm chí còn đẩy nhanh các thủ tục loại trừ bằng cách triệu tập cả hai Viện của Nghị viện để ghi nhận hành động từ bỏ và bổ nhiệm Hoàng tử Michael bé nhỏ làm người thừa kế ngai vàng mới.

Ngày 4 tháng 1 năm 1926, Nghị viện Romania đã phê chuẩn việc chấp nhận sự từ bỏ của Carol và một sắc lệnh hoàng gia đã được ban hành trao cho Helen tước hiệu công chúa của Romania; ngoài ra, bà còn được đưa vào Danh sách dân sự, một đặc quyền trước đây chỉ dành cho quốc vương và người thừa kế ngai vàng. Sau khi Vua Ferdinand I được chẩn đoán mắc bệnh ung thư, một Hội đồng Nhiếp chính cũng được thành lập trong thời kỳ Michael còn nhỏ với Hoàng tử Nicholas làm người đứng đầu, được hỗ trợ bởi Thượng phụ Miron và thẩm phán Gheorghe Buzdugan, được thay thế sau cái chết của ông vào năm 1929 bởi Constantine Sărățeanu. Mặc dù vậy, Helen vẫn tiếp tục hy vọng vào sự trở về của chồng và kiên quyết từ chối những yêu cầu ly hôn mà ông gửi cho bà từ nước ngoài.

Tháng 6 năm 1926, ngay trước cái chết của cha chồng, Helen đã đến Ý để tham dự tang lễ của bà nội mình, Hoàng thái hậu Olga của Hy Lạp, và chuyển đến sống với mẹ mình tại Villa Bobolina ở Fiesole. Công chúa đã tận dụng thời gian ở Ý để cố gắng sắp xếp một cuộc gặp gỡ với chồng nhưng, sau khi ban đầu đồng ý gặp bà, Carol đã hủy cuộc gặp vào phút cuối.

3.1. Thế chiến II và Chế độ Độc tài

Ở Tuscany, Helen tìm thấy sự ổn định thực sự, bất chấp sự vắng mặt của con trai hầu hết thời gian trong năm. Tuy nhiên, sự bùng nổ của Chiến tranh thế giới thứ hai một lần nữa làm gián đoạn cuộc sống hàng ngày của bà. Theo Hiệp ước Molotov-Ribbentrop, Liên Xô đã buộc Romania phải nhượng Bessarabia và Bắc Bukovina cho họ vào ngày 26 tháng 6 năm 1940, và vài tuần sau đó, nước này cũng buộc phải nhượng Bắc Transylvania cho Hungary (Giải thưởng Viên lần thứ hai, 30 tháng 8 năm 1940) và Nam Dobruja cho Bulgaria (Hiệp ước Craiova, 7 tháng 9 năm 1940); những mất mát lãnh thổ này đã chấm dứt Đại Romania, được tạo ra vào cuối Thế chiến thứ nhất. Không thể duy trì sự toàn vẹn lãnh thổ của đất nước và dưới áp lực từ Vệ binh Sắt, một đảng phát xít được Đức Quốc xã ủng hộ, Carol II ngày càng trở nên không được lòng dân và cuối cùng bị buộc thoái vị vào ngày 6 tháng 9 năm 1940. Con trai ông Michael, 18 tuổi, trở thành vua trong khi Tướng Ion Antonescu thiết lập chế độ độc tài với sự hỗ trợ của các thành viên Vệ binh Sắt.

Mong muốn có được sự ủng hộ của vị vua mới (và một số sự hợp pháp hóa cho chế độ độc tài của mình), Antonescu đã trao cho Helen tước hiệu "Vương Mẫu hậu Romania" (Regina-mamă Elena) với kính ngữ "Bệ hạ" vào ngày 8 tháng 9 năm 1940 và cử nhà ngoại giao Raoul Bossy đến Fiesole để thuyết phục bà trở về Bucharest (12 tháng 9 năm 1940). Trở lại Romania (14 tháng 9 năm 1940), Helen thấy mình phải chịu sự tùy hứng của nhà độc tài, người quyết tâm giữ hoàng gia trong một vai trò thuần túy nghi lễ. Thực tế, trong những năm sau đó, Antonescu đã loại trừ một cách có hệ thống nhà vua và mẹ ông khỏi trách nhiệm chính trị và thậm chí còn không buồn cảnh báo họ về quyết định tuyên chiến với Liên Xô vào tháng 6 năm 1941.

Trong bối cảnh khó khăn này, Michael I đôi khi mắc phải những cơn trầm cảm và Helen sau đó đã tập trung mọi nỗ lực để khiến ông hoạt động tích cực hơn. Nhận thức được những thiếu sót của mình, vương mẫu hậu đã kêu gọi các nhà sử học cánh hữu đào tạo con trai mình trong vai trò quốc vương. Bà cũng hướng dẫn nhà vua trong các cuộc đàm phán của ông và thúc đẩy ông phản đối Antonescu khi bà cho rằng các chính sách của ông gây nguy hiểm cho vương miện. Được Rabbi Alexandru Șafran cảnh báo về các cuộc đàn áp chống Do Thái, Helen đã đích thân kêu gọi đại sứ Đức Manfred Freiherr von Killinger và Antonescu để thuyết phục họ ngừng trục xuất, được hỗ trợ trong nỗ lực của bà bởi Thượng phụ Nicodim. Về phần mình, nhà vua đã phản đối mạnh mẽ Conducător vào thời điểm thảm sát Odessa và đặc biệt đã giành được sự trả tự do cho Wilhelm Filderman, chủ tịch cộng đồng Do Thái Romania.

Mặc dù có một vài nỗ lực tự chủ này, Helen và con trai bà đã dành phần lớn thời gian xung đột để tiếp đón các sĩ quan Đức đi qua Bucharest. Vương mẫu hậu thậm chí đã gặp Adolf Hitler hai lần: lần đầu không chính thức, với em gái Irene, để thảo luận về số phận của Hy Lạp và Romania trong châu Âu mới (tháng 12 năm 1940) và lần thứ hai chính thức với Michael I trong một chuyến đi ở Ý (mùa đông năm 1941). Trên hết, Helen và con trai bà không còn lựa chọn nào khác ngoài việc chính thức ủng hộ chế độ độc tài của Antonescu. Do đó, chính Michael I đã trao cho Conducător tước hiệu Thống chế (21 tháng 8 năm 1941) sau khi Quân đội Romania tái chiếm Bessarabia.

Mùa thu năm 1942, Helen đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn Antonescu thực hiện kế hoạch trục xuất tất cả người Do Thái của Regat đến trại tử thần Đức ở Bełżec tại Ba Lan. Trong một báo cáo gửi đến Berlin vào ngày 30 tháng 10 năm 1942, SS Hauptsturmführer Gustav Richter, cố vấn về các vấn đề Do Thái tại phái đoàn Đức ở Bucharest, đã ghi nhận rằng Vương mẫu hậu nói với nhà vua rằng những gì đang xảy ra là một sự ô nhục và bà không thể chịu đựng được nữa, càng hơn nữa vì tên của họ sẽ vĩnh viễn gắn liền với những tội ác chống lại người Do Thái, trong khi bà sẽ được biết đến là mẹ của "Michael Kẻ Ác". Bà được cho là đã cảnh báo nhà vua rằng, nếu việc trục xuất không bị dừng lại ngay lập tức, bà sẽ rời khỏi đất nước. Kết quả là Nhà vua đã gọi điện cho Thủ tướng Ion Antonescu và một cuộc họp của Hội đồng Bộ trưởng đã diễn ra.

3.2. Hoạt động Nhân đạo và Giải cứu Người Do Thái

Helen đã thực hiện những hành động dũng cảm để giải cứu người Do Thái trong Thế chiến II, một nỗ lực nhân đạo nổi bật trong bối cảnh diệt chủng. Bà đã sử dụng ảnh hưởng của mình để can thiệp và bảo vệ hàng ngàn người khỏi số phận bi thảm.

Từ năm 1941, sự tham gia của quân đội Romania vào cuộc xâm lược Liên Xô đã làm tổn hại thêm mối quan hệ giữa Antonescu và hoàng gia, những người không tán thành các cuộc chinh phục Odessa và Ukraine. Tuy nhiên, chính Trận Stalingrad (23 tháng 8 năm 1942 - 2 tháng 2 năm 1943) và những tổn thất mà phía Romania phải chịu đã buộc Michael I phải tổ chức một cuộc kháng chiến chống lại chế độ độc tài của Conducător. Trong một bài phát biểu chính thức vào ngày 1 tháng 1 năm 1943, nhà vua đã công khai lên án sự tham gia của Romania vào chiến tranh chống Liên Xô, gây ra sự phẫn nộ của cả Antonescu và Đức Quốc xã, những người đã buộc tội Helen đứng sau sáng kiến hoàng gia. Để trả đũa, Antonescu đã siết chặt quyền kiểm soát đối với Michael I và mẹ ông, và đe dọa hoàng gia sẽ bãi bỏ chế độ quân chủ nếu có bất kỳ sự khiêu khích nào nữa xảy ra.

Trong những tháng tiếp theo, cái chết đáng ngờ của Sa hoàng Boris III của Bulgaria (28 tháng 8 năm 1943) và các vụ bắt giữ liên tiếp các công chúa Mafalda của Savoy (23 tháng 9 năm 1943) và Irene của Hy Lạp (tháng 10 năm 1943) sau sự lật đổ Mussolini bởi Vua Victor Emmanuel III của Ý (25 tháng 7 năm 1943), đã chứng tỏ cho Michael I và mẹ ông thấy sự nguy hiểm của việc chống lại Phe Trục. Sự trở lại của Liên Xô ở Bessarabia và các cuộc oanh tạc của Mỹ ở Bucharest đã buộc nhà vua, bất παρά mọi thứ, phải đoạn tuyệt với chế độ Antonescu. Vào ngày 23 tháng 8 năm 1944, Michael I đã tổ chức một cuộc đảo chính chống lại Conducător, người đã bị bỏ tù. Trong quá trình đó, nhà vua và chính phủ mới của ông đã tuyên chiến với Phe Trục và yêu cầu lực lượng Romania không kháng cự Hồng quân, lực lượng này tuy nhiên vẫn tiếp tục xâm lược vào đất nước.

Để trả đũa lại sự phản bội này, Luftflotte đã ném bom Bucharest và Casa Nouă, dinh thự chính của quốc vương và mẹ ông từ năm 1940, đã bị phá hủy phần lớn (24 tháng 8 năm 1944). Tuy nhiên, các lực lượng Romania dần dần đẩy lùi quân Đức ra khỏi đất nước và cũng tấn công Hungary để giải phóng Transylvania (Cuộc vây hãm Budapest, 29 tháng 12 năm 1944 - 13 tháng 2 năm 1945). Tuy nhiên, Đồng minh đã không ngay lập tức công nhận sự đảo ngược của Romania và Liên Xô đã tiến vào thủ đô vào ngày 31 tháng 8 năm 1944. Một hiệp định đình chiến cuối cùng đã được ký với Moscow vào ngày 12 tháng 9 năm 1944, buộc vương quốc phải chấp nhận sự chiếm đóng của Liên Xô. Một bầu không khí bất ổn bao trùm đất nước trong khi Hồng quân tăng cường các yêu sách của họ.

Thăm Sinaia vào thời điểm cuộc đảo chính hoàng gia, Helen đã tìm thấy con trai mình vào ngày hôm sau tại Craiova. Trở lại Bucharest vào ngày 10 tháng 9 năm 1944, nhà vua và mẹ ông chuyển đến dinh thự của Công chúa Elizabeth, người mà mối quan hệ với Helen vẫn căng thẳng mặc dù họ đã hòa giải vào năm 1940. Với sự bất ổn gia tăng ở Romania, vương mẫu hậu cực kỳ lo lắng về sự an toàn của con trai mình, lo sợ rằng ông có thể bị giết, giống như Hoàng tử nhiếp chính Kiril của Bulgaria, bị Cộng sản bắn vào ngày 1 tháng 2 năm 1945. Vương mẫu hậu cũng không tán thành ảnh hưởng của Ioan Stârcea đối với quốc vương và, theo thông tin từ một trong những người hầu trong cung điện, đã buộc tội ông gián điệp cho Antonescu. Bà cũng lo lắng về những âm mưu của Carol II, người dường như chờ đợi kết thúc chiến tranh để trở về Romania, và quan sát với sự lo lắng cuộc khủng hoảng chính trị đã ngăn cản Vua George II giành lại quyền lực ở Hy Lạp. Trong bối cảnh khó khăn này, Helen đã vui mừng khi biết rằng em gái Irene và cháu trai nhỏ Amedeo còn sống, mặc dù vẫn nằm trong tay quân Đức.

Bất chấp những lo ngại chính trị và cá nhân này, vương mẫu hậu vẫn tiếp tục các hoạt động từ thiện của mình. Bà đã hỗ trợ các bệnh viện Romania, và tìm cách cứu một số thiết bị khỏi các cuộc trưng dụng của Hồng quân. Vào ngày 6 tháng 11 năm 1944, bà đã khánh thành một bếp ăn từ thiện trong phòng khiêu vũ của Cung điện Hoàng gia, nơi đã phục vụ không dưới 11.000 bữa ăn cho trẻ em ở thủ đô trong ba tháng tiếp theo. Cuối cùng, bất chấp sự phản đối của Moscow, vương mẫu hậu đã gửi viện trợ đến Moldavia, nơi đang hoành hành một dịch sốt phát ban khủng khiếp.

Năm 1993, Helen được Yad Vashem của Israel công nhận là "Người Công chính giữa các Dân tộc" vì những nỗ lực của bà trong việc cứu sống hàng ngàn người Do Thái Romania khỏi cuộc diệt chủng.

3.3. Thiết lập Chế độ Cộng sản và Bãi bỏ Chế độ Quân chủ

Với sự chiếm đóng của Liên Xô, số lượng thành viên của Đảng Cộng sản Romania, chỉ có vài nghìn người trong cuộc đảo chính của Michael I, đã tăng vọt và các cuộc biểu tình chống lại chính phủ của Constantin Sănătescu ngày càng gia tăng. Đồng thời, các hành động phá hoại xảy ra trên khắp đất nước, ngăn cản nền kinh tế Romania hồi phục. Đối mặt với áp lực tổng hợp từ đại diện Liên Xô, Andrey Vyshinsky, và Mặt trận Dân chủ Nhân dân (nhánh của Đảng Cộng sản), nhà vua cần thành lập một chính phủ mới và bổ nhiệm Nicolae Rădescu làm Thủ tướng mới (7 tháng 12 năm 1944). Tuy nhiên, tình hình vẫn căng thẳng trong nước và khi người đứng đầu chính phủ mới kêu gọi bầu cử thành phố vào ngày 15 tháng 3 năm 1945, Liên Xô đã nối lại các hoạt động gây bất ổn nhằm áp đặt một chính phủ theo ý muốn của họ. Sự từ chối của Hoa Kỳ và Vương quốc Anh can thiệp thay mặt ông đã khiến quốc vương cân nhắc thoái vị nhưng ông đã từ bỏ ý định theo lời khuyên của đại diện của hai lực lượng chính trị dân chủ lớn, Dinu Brătianu và Iuliu Maniu. Vào ngày 6 tháng 3 năm 1945, Michael I cuối cùng đã triệu tập Petru Groza, lãnh đạo của Mặt trận Cày ruộng, làm người đứng đầu một chính phủ không có liên kết với bất kỳ đại diện nào của cả Đảng Nông dân và Đảng Tự do.

Hài lòng với cuộc bổ nhiệm này, các nhà chức trách Liên Xô đã hòa giải hơn với Romania. Vào ngày 13 tháng 3 năm 1945, Moscow đã chuyển giao quyền quản lý Transylvania cho Bucharest. Vài tháng sau, vào ngày 19 tháng 7 năm 1945, Michael I được tặng thưởng Huân chương Chiến thắng, một trong những huân chương quân sự danh giá nhất của Liên Xô. Tuy nhiên, việc Liên Xô hóa vương quốc đã được đẩy nhanh. Cuộc thanh trừng các nhân vật "phát xít" tiếp tục trong khi kiểm duyệt được tăng cường. Một cải cách ruộng đất cũng được thực hiện, gây ra sự sụt giảm sản xuất làm tê liệt xuất khẩu nông nghiệp. Tuy nhiên, nhà vua đã tạm thời ngăn chặn việc thành lập Tòa án Nhân dân Romania và việc khôi phục án tử hình.

Sau Hội nghị Potsdam và sự tái khẳng định của Đồng minh về sự cần thiết phải thành lập các chính phủ được bầu cử dân chủ ở châu Âu, Michael I đã yêu cầu Petru Groza từ chức, nhưng ông này từ chối. Đối mặt với sự bất tuân này, quốc vương đã bắt đầu một "cuộc đình công hoàng gia" vào ngày 23 tháng 8 năm 1945, trong đó ông từ chối ký ban hành các đạo luật của chính phủ. Cùng với mẹ mình, ông đã tự nhốt mình trong Cung điện Elisabeta trong sáu tuần trước khi đến Sinaia. Tuy nhiên, sự kháng cự của nhà vua không được phương Tây ủng hộ, những người sau Hội nghị Moscow ngày 25 tháng 12 năm 1945, đã yêu cầu Romania cho phép hai nhân vật đối lập tham gia chính phủ. Thất vọng vì sự thiếu dũng cảm của London và Washington, quốc vương bị sốc bởi thái độ của các công chúa Elisabeth và Ileana, những người công khai ủng hộ chính quyền cộng sản. Chán ghét tất cả những sự phản bội này, Helen, đến lượt mình, đã khuyến khích ít cuộc gặp gỡ với các quan chức Liên Xô hơn và lo lắng mỗi ngày cho tính mạng của con trai mình.

Năm 1946 được đánh dấu bằng sự củng cố chế độ độc tài Cộng sản, bất chấp sự kháng cự tích cực của quốc vương. Sau vài tháng chờ đợi, cuộc bầu cử nghị viện đã được tổ chức vào ngày 19 tháng 11 năm 1946 và chính thức do Mặt trận Cày ruộng giành chiến thắng. Sau ngày đó, tình hình của nhà vua và mẹ ông trở nên bấp bênh hơn. Trong cung điện của họ, họ không có nước chảy trong ba giờ mỗi ngày và điện bị cắt hầu hết thời gian trong ngày. Điều này không ngăn cản Helen duy trì các hoạt động từ thiện của mình và tiếp tục gửi thực phẩm và quần áo đến Moldavia. Đầu năm 1947, vương mẫu hậu cũng được phép đi nước ngoài để thăm gia đình. Bà sau đó đã đoàn tụ với em gái Irene, người bị suy yếu sau khi bị trục xuất đến Áo, tham dự tang lễ của anh trai mình, Vua George II, và tham gia đám cưới của em gái út, Công chúa Katherine, với Thiếu tá người Anh Richard Brandram.

Việc ký kết Hiệp ước Hòa bình Paris, vào ngày 10 tháng 2 năm 1947, đánh dấu một giai đoạn mới trong việc gạt bỏ hoàng gia của chế độ Cộng sản. Bị tước bỏ mọi nhiệm vụ chính thức, nhà vua thậm chí còn bị cô lập hơn so với thời kỳ "đình công hoàng gia". Trong những điều kiện này, vương mẫu hậu đã cân nhắc việc lưu vong một cách quyết tâm hơn nhưng bà lo lắng rằng họ không có bất kỳ nguồn tài chính nước ngoài nào, vì con trai bà từ chối tiết kiệm tiền bên ngoài Romania. Là khách mời trong đám cưới của Công chúa Elizabeth của Vương quốc Anh với Hoàng tử Philip của Hy Lạp và Đan Mạch (anh họ đầu tiên của Helen) vào ngày 20 tháng 11 năm 1947, Michael I và mẹ ông đã có cơ hội đi du lịch cùng nhau ở nước ngoài. Trong thời gian này, nhà vua đã yêu Công chúa Anne của Bourbon-Parma, người mà ông đã đính hôn trước sự vui mừng của Helen. Chuyến đi này cũng là cơ hội để vương mẫu hậu gửi hai bức tranh nhỏ của El Greco từ các bộ sưu tập hoàng gia vào một ngân hàng Thụy Sĩ.

4.1. Cuộc sống Lưu vong và Quan hệ Gia đình

Bất chấp lời khuyên của người thân, những người đã thúc giục họ không trở về Romania để thoát khỏi những người cộng sản, nhà vua và mẹ ông đã trở về Bucharest vào ngày 21 tháng 12 năm 1947. Họ được chính phủ đón tiếp lạnh nhạt, chính phủ này thầm hy vọng họ sẽ ở lại nước ngoài để bãi bỏ chế độ quân chủ. Kế hoạch của họ không thành, vì vậy Thủ tướng Petru Groza và Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Romania Gheorghe Gheorghiu-Dej đã quyết định buộc nhà vua thoái vị. Vào ngày 30 tháng 12 năm 1947, họ yêu cầu được gặp nhà vua, người đã tiếp họ cùng với mẹ ông. Hai chính trị gia yêu cầu Michael I ký một tuyên bố thoái vị. Nhà vua từ chối, nói rằng, để làm được điều đó, người dân Romania phải được tham khảo ý kiến. Hai người đàn ông đe dọa rằng nếu ông kiên trì, hơn 1000 sinh viên bị bắt sẽ bị xử tử để trả đũa. Hàng ngàn người, bao gồm nhiều sinh viên, đã bị bắt vào tháng 11 năm 1946, sau các cuộc đụng độ với lực lượng Cộng sản. Người dân ủng hộ dân chủ và tự do đã đánh bại các lực lượng Cộng sản được chính phủ Cộng sản cử đến các cuộc biểu tình, nhưng đổi lại, nhiều người biểu tình đã bị chính quyền Cộng sản bắt giữ, với sự giúp đỡ của Hồng quân. Các cuộc đụng độ dữ dội sau đó xảy ra ở Bucharest và các thành phố lớn khác ở Romania sau khi Đảng Cộng sản làm giả kết quả bầu cử Quốc hội năm 1946, mà Đảng Nông dân Quốc gia (PNȚ) đã giành chiến thắng với hơn 70%. Bị buộc phải chấp nhận sự tống tiền này, Michael I đã từ bỏ ngai vàng. Chỉ vài giờ sau thông báo, Cộng hòa Nhân dân Romania đã được tuyên bố. Michael I và Helen rời Romania cùng một số người ủng hộ vào ngày 3 tháng 1 năm 1948. Bất chấp mối liên hệ chặt chẽ với những người Cộng sản, các công chúa Elisabeth và Ileana cũng bị buộc phải rời đất nước vài ngày sau đó, vào ngày 12 tháng 1.

Trong cảnh lưu vong, Michael I và Helen định cư một thời gian ở Thụy Sĩ, nơi vị vua bị phế truất cay đắng chứng kiến phương Tây chấp nhận việc thành lập một nước cộng hòa cộng sản ở Romania. Về phần mình, Helen chủ yếu lo lắng về tình hình tài chính của họ vì những người Cộng sản không cho phép họ mang theo gần như bất cứ thứ gì. Bất chấp lời hứa của họ, chính quyền Romania mới đã quốc hữu hóa tài sản của cựu hoàng gia (20 tháng 2 năm 1948) và tước bỏ quốc tịch của cựu quốc vương và người thân của ông (17 tháng 5 năm 1948). Đồng thời, nhà vua và mẹ ông phải đối phó với những âm mưu của Carol II, người vẫn tự coi mình là quốc vương hợp pháp duy nhất của Romania và buộc tội vợ cũ đã giữ ông tránh xa con trai họ. Để đạt được mục đích của mình, Carol II đã không ngần ngại lôi kéo Frederick, Hoàng tử xứ Hohenzollern-Sigmaringen (Người đứng đầu triều đại) và Hoàng tử Nicholas của Romania vào các âm mưu của mình. Những lo ngại này không ngăn cản Michael I và mẹ ông thực hiện một số chuyến đi chính trị đến Vương quốc Anh, Pháp và Hoa Kỳ để gặp gỡ các nhà lãnh đạo chính phủ và đại diện của cộng đồng người Romania hải ngoại.

Một nguồn lo lắng khác từ Michael I và mẹ ông trong những tháng đầu tiên lưu vong là cuộc hôn nhân của ông với Công chúa Anne của Bourbon-Parma. Để làm mất uy tín của cựu quốc vương, chính quyền Romania đã lan truyền tin đồn rằng Michael I đã từ bỏ quyền triều đại của mình để kết hôn với người phụ nữ trong trái tim mình, như cha ông đã làm vào năm 1925.

Thêm vào đó, những khó khăn nghiêm trọng nhất liên quan đến tôn giáo. Là một người Công giáo La Mã, Công chúa Anne phải có được miễn chuẩn của giáo hoàng để kết hôn với một người Chính thống giáo. Tuy nhiên, Vatican đã cực kỳ miễn cưỡng cấp phép vì, vì lý do triều đại, con cái của cặp đôi sẽ phải được nuôi dưỡng theo tôn giáo của Michael I. Sau khi Hoàng tử René của Bourbon-Parma, cha của cô dâu, thất bại trong các cuộc đàm phán với Vatican, Helen đã quyết định đến Rome cùng Công chúa Margaret của Đan Mạch (mẹ của Anne) để gặp Giáo hoàng Piô XII. Tuy nhiên, cuộc gặp đã kết thúc tồi tệ và Giáo hoàng từ chối đồng ý cho cuộc hôn nhân. Trong hoàn cảnh này, Công chúa Anne không còn lựa chọn nào khác ngoài việc bỏ qua ý muốn của giáo hoàng và từ bỏ một cuộc hôn nhân Công giáo. Khi làm như vậy, bà đã gây ra sự phẫn nộ của chú mình, Hoàng tử Xavier của Bourbon-Parma, người đã cấm các thành viên trong gia đình ông tham dự đám cưới hoàng gia dưới sự đe dọa bị loại khỏi Nhà Bourbon-Parma. Một lần nữa, vương mẫu hậu lại cố gắng hòa giải, lần này với gia đình Anne, nhưng không thành công.

Helen đã may mắn hơn với gia đình mình. Anh trai bà, Vua Paul I của Hy Lạp, đã đề nghị tổ chức đám cưới của Michael ở Athens, bất chấp sự phản đối chính thức từ chính phủ Romania. Đám cưới cuối cùng đã được cử hành tại thủ đô Hy Lạp vào ngày 10 tháng 6 năm 1948 với chính Tổng giám mục Damaskinos chủ trì buổi lễ. Được tổ chức trong phòng ngai vàng của Cung điện Hoàng gia, đám cưới đã quy tụ hầu hết các thành viên của triều đại Hy Lạp nhưng không có đại diện nào của các Nhà Bourbon-Parma hoặc Hohenzollern-Sigmaringen. Thực tế, Carol II đã không được mời đến đám cưới, mặc dù Helen đã viết thư cho ông về cuộc hôn nhân.

4.2. Cuộc sống Cá nhân và Khó khăn Tài chính

Sau cuộc hôn nhân của Michael I và Anne, Helen trở về Villa Sparta ở Fiesole. Cho đến năm 1951, bà đã tiếp đón con trai và gia đình ông, những người đã đến thăm bà ít nhất hai lần một năm. Trong những năm qua, gia đình của cựu vương đã lớn mạnh với sự ra đời liên tiếp của các công chúa Margareta (1949), Elena (1950), Irina (1953), Sophie (1957) và Maria (1964). Từ năm 1949 đến 1950, Helen cũng đã đón tiếp em gái Irene và cháu trai Amedeo, người sau đó đã định cư ở một dinh thự lân cận. Trong những năm qua, hai công chúa Hy Lạp vẫn giữ mối quan hệ bền chặt, kết thúc với cái chết của nữ công tước xứ Aosta vào năm 1974. Suốt cuộc đời mình, Helen cũng vẫn gắn bó sâu sắc với Amedeo và người vợ đầu tiên của ông, Công chúa Claude của Orléans.

Helen cũng đã thực hiện nhiều chuyến đi nước ngoài để thăm người thân. Bà thường xuyên đến Vương quốc Anh để thăm các cháu gái của mình, những người đang đi học ở đó. Bất chấp mối quan hệ đôi khi sóng gió với chị dâu mình, Hoàng hậu Frederica, Helen cũng đã dành thời gian dài ở Hy Lạp và tham gia Hành trình của các vị Vua vào năm 1954, đám cưới của Công chúa Sophia với vị vua tương lai Juan Carlos I của Tây Ban Nha (1962) và các sự kiện được tổ chức để kỷ niệm một trăm năm triều đại Hy Lạp (1963).

Mặc dù vậy, cuộc đời Helen không chỉ dành riêng cho gia đình. Đam mê kiến trúc Phục hưng và hội họa, bà dành nhiều thời gian thăm các di tích và bảo tàng. Bà cũng cống hiến mình cho việc tạo ra các tác phẩm nghệ thuật, ví dụ như một bản khắc được tạo ra bằng máy khoan nha khoa trên một quả bóng bi-a bằng ngà voi. Là một người đam mê làm vườn, bà dành nhiều giờ cho hoa và cây bụi trong dinh thự của mình. Là khách mời thường xuyên của Lãnh sự quán Anh, bà cũng thường xuyên lui tới các trí thức, những người như Harold Acton, đã định cư ở vùng Florence. Từ năm 1968 đến 1973, Helen có mối quan hệ lãng mạn với Vua Gustaf VI Adolf của Thụy Điển, người đã hai lần góa vợ, người mà bà chia sẻ tình yêu nghệ thuật và cây cối. Có lúc, vị vua Scandinavia đã cầu hôn bà, nhưng bà từ chối.

Năm 1956, Helen đồng ý cho Arthur Gould Lee xuất bản tiểu sử của bà. Vào thời điểm này, cuộc đời bà bị đánh dấu bởi những khó khăn tài chính ngày càng tồi tệ theo thời gian. Mặc dù vẫn bị chính quyền Romania tước đoạt thu nhập, vương mẫu hậu đã hỗ trợ kinh tế cho con trai mình, và cũng giúp ông tìm việc làm, đầu tiên là phi công ở Thụy Sĩ, sau đó là môi giới ở Phố Wall. Helen cũng hỗ trợ việc học của cháu gái lớn nhất của mình là Margareta, và thậm chí đã đón cháu ở Villa Sparta trong một năm trước khi cháu vào một trường đại học của Anh. Để làm được điều này, Helen buộc phải bán tài sản của mình từng món một và vào đầu những năm 1970, bà hầu như không còn gì. Năm 1973, bà thế chấp dinh thự của mình và ba năm sau, bà bán hai bức tranh El Greco mà bà đã mang theo từ Romania vào năm 1947.

4.3. Cái chết

Trở nên quá già để sống một mình, Helen cuối cùng đã rời Fiesole vào năm 1979. Bà sau đó chuyển đến một căn hộ nhỏ ở Lausanne, cách dinh thự của Michael I và Anne 45 phút lái xe, trước khi chuyển đến ở cùng họ tại Versoix vào năm 1981. Helen, vương mẫu hậu Romania, qua đời một năm sau đó vào ngày 28 tháng 11 năm 1982, hưởng thọ 86 tuổi. Bà được an táng đơn giản tại Nghĩa trang Bois-de-Vaux và tang lễ được cử hành bởi Damaskinos Papandreou, vị Giám mục Chính thống giáo Hy Lạp đầu tiên của Thụy Sĩ.

Tháng 1 năm 2018, có thông báo rằng hài cốt của Vua Carol II sẽ được chuyển đến Nhà thờ Chính tòa Hoàng gia và Tổng giáo phận mới, cùng với hài cốt của Vương Mẫu hậu Helen. Ngoài ra, hài cốt của Hoàng tử Mircea cũng sẽ được chuyển đến nhà thờ mới. Hài cốt của ông hiện đang được an táng tại Nhà nguyện Lâu đài Bran. Vương Mẫu hậu Helen của Romania đã được cải táng tại Nhà thờ Chính tòa Giám mục và Hoàng gia mới ở Curtea de Argeș vào ngày 19 tháng 10 năm 2019.

5.1. Được công nhận là "Người Công chính giữa các Dân tộc"

Mười một năm sau khi bà qua đời, vào tháng 3 năm 1993, Nhà nước Israel đã trao cho Helen danh hiệu "Người Công chính giữa các Dân tộc" để ghi nhận những hành động của bà trong Thế chiến II đối với người Do Thái Romania. Nhờ những nỗ lực của bà, hàng nghìn người Do Thái đã được cứu khỏi cái chết từ năm 1941 đến năm 1944. Thông báo này được Rabbi Alexandru Șafran, khi đó là Thượng Rabbi của Geneva, gửi đến hoàng gia. Danh hiệu này là sự công nhận cao quý nhất của Israel dành cho những người không phải là người Do Thái đã liều mạng để cứu người Do Thái trong Holocaust.

5.2. Đánh giá lại và Tưởng niệm

Cuộc đời và những đóng góp của Helen đã được đánh giá lại và tưởng niệm một cách xứng đáng. Bà được nhớ đến không chỉ với tư cách là một thành viên hoàng gia mà còn là một biểu tượng của lòng dũng cảm và lòng trắc ẩn trong thời kỳ đen tối. Việc bà được công nhận là "Người Công chính giữa các Dân tộc" đã củng cố vị trí của bà trong lịch sử như một người bảo vệ nhân quyền và người yếu thế.

Hài cốt của Helen, Vương Mẫu hậu Romania, đã được cải táng tại Nhà thờ Chính tòa Giám mục và Hoàng gia mới ở Curtea de Argeș vào ngày 19 tháng 10 năm 2019. Sự kiện này là một phần của nỗ lực tưởng niệm và tôn vinh di sản của bà tại Romania, nơi bà đã dành phần lớn cuộc đời mình để phục vụ và bảo vệ người dân. Sự trở về của hài cốt bà về quê hương là một biểu tượng cho sự tái hòa nhập của hoàng gia vào lịch sử và bản sắc quốc gia sau nhiều thập kỷ lưu vong.