Taiichi Ohno

1.1. Sinh và thời niên thiếu

Taiichi Ohno sinh ngày 29 tháng 2 năm 1912, tại Đại Liên, Khu tô giới Quan Đông, Trung Hoa Dân Quốc (nay là Đại Liên, Trung Quốc). Cha ông có mối quan hệ với Toyoda Kiichiro, con trai của Toyoda Sakichi, người sáng lập Tập đoàn Toyota. Mối quan hệ này đóng một vai trò quan trọng trong việc định hình con đường sự nghiệp ban đầu của Ohno.

1.2. Học vấn

Ông theo học Trường Trung học Kariya (hệ thống cũ) tại tỉnh Aichi, Nhật Bản. Sau đó, ông tốt nghiệp khoa Kỹ thuật Cơ khí tại Trường Kỹ thuật Cao đẳng Nagoya (nay là Đại học Công nghiệp Nagoya) vào năm 1932.

2.1. Gia nhập Toyoda Spinning

Sau khi tốt nghiệp vào năm 1932, trong bối cảnh Đại Khủng hoảng toàn cầu, Taiichi Ohno gia nhập Toyoda Spinning (nay là Toyota Boshoku), một công ty thuộc tập đoàn của gia đình Toyoda.

2.2. Chuyển sang Toyota Motor và thăng tiến

Vào năm 1943, trong thời kỳ Thế chiến thứ hai, ông chuyển sang làm việc tại Toyota Motor Corporation (nay là Toyota Motor). Ban đầu, ông làm giám sát viên sàn sản xuất trong xưởng sản xuất động cơ. Dần dần, ông thăng tiến qua các cấp bậc, trở thành quản đốc nhà máy cơ khí vào năm 1949 và được bổ nhiệm làm giám đốc từ năm 1959. Trong các vai trò này, ông đã tích cực nghiên cứu và triển khai các hệ thống quản lý sản xuất, cuối cùng trở thành phó chủ tịch của Toyota Motor Industries.

3.1. Các nguyên tắc cốt lõi: Just-In-Time (JIT) và Kanban

Nguyên tắc cơ bản làm nền tảng cho việc Ohno hệ thống hóa TPS là khái niệm "Just-in-Time" (JIT), ban đầu được đề xướng bởi Toyoda Kiichiro, người sáng lập Toyota Motor. JIT nhấn mạnh việc sản xuất chính xác những gì cần thiết, khi cần thiết và với số lượng cần thiết. Điều này khác biệt với khái niệm "đúng giờ" (on time), vốn phù hợp cho giao thông công cộng như tàu hỏa chạy theo lịch trình cố định bất kể hành khách. Trong sản xuất công nghiệp, nơi nhu cầu liên tục biến động, "đúng giờ" là không thể. Do đó, để giảm thiểu lãng phí, ý tưởng "vừa đúng lúc" - đáp ứng nhu cầu chính xác khi nó phát sinh - là điều cần thiết.

Cách Ohno áp dụng JIT trong thực tế khác biệt đáng kể so với hình ảnh sản xuất công nghiệp hiện đại được miêu tả trong các bộ phim như Thời đại tân kỳ của Charlie Chaplin. Các thực hành chính bao gồm:

• Dừng dây chuyền sản xuất ngay lập tức và không do dự khi xảy ra bất kỳ sự cố nào, để giải quyết vấn đề kịp thời.
• Coi bất kỳ sản lượng nào vượt quá 100% số lượng theo kế hoạch là "sản xuất thừa" và do đó là lãng phí, nhấn mạnh rằng không có khái niệm "sản xuất quá nhiều" là tốt.

Để triển khai JIT, Ohno đã phát triển hệ thống Kanban, một hệ thống tín hiệu trực quan giúp điều tiết dòng chảy vật liệu và sản xuất, đảm bảo rằng các bộ phận chỉ được sản xuất hoặc giao khi cần thiết cho giai đoạn tiếp theo của quy trình.

3.2. Hệ thống hóa khái niệm 'Muda' (Lãng phí)

Ohno đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển một phương pháp có hệ thống để các tổ chức xác định và loại bỏ lãng phí, mà ông gọi là 'Muda' (無駄). Ông tin rằng lãng phí thường bị che giấu và cần được làm cho rõ ràng để có thể giải quyết. Triết lý của ông nhằm mục đích giảm tất cả các hình thức hoạt động không tạo ra giá trị gia tăng trong quy trình sản xuất, biến hiệu quả và cải tiến liên tục trở thành trung tâm của hệ thống. Việc theo đuổi loại bỏ lãng phí này đã trở thành một nền tảng của Hệ thống Sản xuất Toyota.

4.1. 7 loại 'Muda' (Lãng phí)

Mô hình "Bảy loại lãng phí" của Ohno đã trở thành một khái niệm cốt lõi trong nhiều phương pháp tiếp cận học thuật và thực tiễn về hiệu quả. Những lãng phí này là:

• Chờ đợi (Delay, waiting): Thời gian chờ đợi hoặc thời gian trong hàng đợi mà không có giá trị nào được thêm vào.
• Sản xuất thừa (Overproduction): Sản xuất nhiều hơn mức cần thiết.
• Xử lý thừa (Over-processing): Thực hiện các hoạt động không tạo ra giá trị gia tăng.
• Vận chuyển (Transportation): Di chuyển vật liệu hoặc sản phẩm một cách không cần thiết.
• Chuyển động thừa (Unnecessary movement/motion): Chuyển động hoặc cử động không cần thiết của con người hoặc máy móc.
• Tồn kho (Inventory): Tồn trữ quá nhiều nguyên vật liệu, sản phẩm dở dang hoặc thành phẩm.
• Lỗi sản phẩm (Defects): Các khuyết tật trong sản phẩm.

4.2. 10 điều răn về tư duy và hành động để chiến thắng

Ohno cũng nổi tiếng với "Mười điều răn" của mình, những nguyên tắc để suy nghĩ và hành động nhằm đạt được thành công:
# Bạn là một chi phí. Trước tiên hãy giảm lãng phí.
# Trước tiên hãy nói: "Tôi có thể làm được." Và hãy thử trước mọi thứ.
# Nơi làm việc là một người thầy. Bạn chỉ có thể tìm thấy câu trả lời ở nơi làm việc.
# Hãy làm bất cứ điều gì ngay lập tức. Bắt đầu ngay bây giờ là cách duy nhất để chiến thắng.
# Một khi bạn bắt đầu điều gì đó, hãy kiên trì với nó. Đừng bỏ cuộc cho đến khi bạn hoàn thành.
# Giải thích những điều khó hiểu một cách dễ hiểu. Lặp lại những điều dễ hiểu.
# Lãng phí bị che giấu. Đừng che giấu nó. Hãy làm cho vấn đề trở nên rõ ràng.
# Những chuyển động vô giá trị tương đương với việc rút ngắn cuộc đời.
# Hãy cải thiện lại những gì đã được cải thiện để tiếp tục cải tiến.
# Trí tuệ được ban cho mọi người như nhau. Vấn đề là liệu một người có thể vận dụng nó hay không.

5.1. Ảnh hưởng đến Sản xuất Tinh gọn (Lean Manufacturing)

Hệ thống Sản xuất Toyota của Ohno đã truyền cảm hứng sâu sắc cho sự phát triển của Sản xuất Tinh gọn (Lean Manufacturing) tại Hoa Kỳ. Các nguyên tắc của TPS đã trở thành nền tảng cho nhiều phương pháp quản lý và sản xuất hiện đại trên toàn thế giới, giúp các tổ chức tối ưu hóa quy trình, giảm chi phí và nâng cao chất lượng.

5.2. Mở rộng ra ngoài lĩnh vực sản xuất

Các nguyên tắc của Ohno đã vượt ra ngoài lĩnh vực sản xuất truyền thống và được mở rộng ứng dụng vào nhiều lĩnh vực khác. Ví dụ, trong kỹ thuật quy trình bán hàng, khái niệm Just-in-Time đã được chứng minh là có thể cải thiện các quy trình bán hàng, tiếp thị và dịch vụ khách hàng. Các nguyên tắc TPS cũng được áp dụng trong các ngành dịch vụ, chăm sóc sức khỏe và quản lý dự án.

5.3. Giải thưởng và Vinh danh

Taiichi Ohno đã nhận được nhiều giải thưởng và danh hiệu cao quý cho những đóng góp của mình:

• Tháng 10 năm 1973: Huân chương Ruy băng Xanh (Lanju Hosho) vì những nỗ lực lâu dài trong việc phát triển hệ thống quản lý sản xuất ô tô, góp phần vào sự phát triển của ngành công nghiệp ô tô.
• Tháng 7 năm 1974: Giải thưởng Thành tựu từ Bộ trưởng Bộ Lao động.
• Tháng 5 năm 1982: Huân chương Mặt trời mọc hạng Ba, Tia vàng và Ruy băng cổ (Kyokujitsu Chujusho).
• Tháng 6 năm 1990: Được truy tặng cấp bậc Jushi (Junior Fourth Rank).
• Năm 2007: Được vinh danh là thành viên của Đại sảnh Danh vọng Ô tô Nhật Bản.
• Năm 2022: Được vinh danh là thành viên của Đại sảnh Danh vọng Ô tô Hoa Kỳ.