1. Cuộc đời và Giáo dục
Cuộc đời của Shiro Makino bắt đầu tại Kagoshima và được định hình bởi quá trình đào tạo quân sự chuyên sâu tại các trường sĩ quan hàng đầu của Nhật Bản.
1.1. Sinh và thời thơ ấu
Shiro Makino sinh ngày 18 tháng 4 năm 1893 tại Yuno-moto, Higashiichiki-cho, thuộc Hioki-gun, Tỉnh Kagoshima, Nhật Bản.
1.2. Giáo dục quân sự
Makino bắt đầu sự nghiệp quân sự của mình bằng việc tốt nghiệp Trường Sĩ quan Lục quân Kumamoto vào tháng 7 năm 1910 (khóa 11). Sau đó, ông tiếp tục học tại Trường Sĩ quan Lục quân Trung ương Tokyo và tốt nghiệp vào tháng 5 năm 1912. Quá trình đào tạo sĩ quan của ông được hoàn thành khi ông tốt nghiệp Trường Sĩ quan Lục quân vào tháng 5 năm 1914 (khóa 26). Ông tiếp tục nâng cao kiến thức quân sự tại Trường Đại học Lục quân, nhập học vào tháng 12 năm 1918 và tốt nghiệp vào tháng 11 năm 1922 (khóa 34).
2. Sự nghiệp quân sự
Shiro Makino có một sự nghiệp quân sự kéo dài và đa dạng, trải qua nhiều vị trí từ sĩ quan bộ binh, tham mưu cho đến chỉ huy các đơn vị và trường học quân sự.
2.1. Phục vụ ban đầu và thăng tiến
Vào tháng 12 năm 1914, Makino được phong quân hàm Thiếu úy bộ binh và được bổ nhiệm vào Trung đoàn Bộ binh 13 đóng tại Kumamoto. Ông được thăng cấp Trung úy bộ binh vào tháng 7 năm 1918 và Đại úy bộ binh vào tháng 8 năm 1923. Sau đó, ông lần lượt được thăng cấp Thiếu tá bộ binh vào tháng 8 năm 1930, Trung tá bộ binh vào tháng 8 năm 1933, và Đại tá bộ binh vào tháng 12 năm 1937. Đến tháng 3 năm 1940, ông được phong quân hàm Thiếu tướng Lục quân, và cuối cùng đạt quân hàm Trung tướng Lục quân vào tháng 6 năm 1943.
2.2. Vai trò tham mưu và giáo dục
Makino đã đảm nhiệm nhiều vị trí quan trọng trong công tác tham mưu và giáo dục quân sự. Vào tháng 12 năm 1923, ông được bổ nhiệm vào Tổng cục Giáo dục. Tháng 7 năm 1925, ông giữ chức sĩ quan tham mưu tại Pháo đài Đảo Bành Hồ ở Đài Loan và kiêm nhiệm tham mưu cho Bộ phận Cảng Makou. Ông cũng từng là giảng viên tại Trường Sĩ quan Lục quân vào tháng 7 năm 1928 và tháng 12 năm 1932. Tháng 8 năm 1933, ông trở thành giảng viên binh học tại Trường Đại học Lục quân. Từ tháng 12 năm 1935, ông là tham mưu cao cấp của Sư đoàn 20 đóng tại Seoul (khi đó là Kinh thành). Tháng 12 năm 1937, ông trở thành trưởng phòng giáo sư tại Trường Sĩ quan Lục quân. Vào tháng 5 năm 1941, ông được bổ nhiệm làm trưởng phòng giáo sư tại Trường Sĩ quan Lục quân Dự bị, sau đó là cán sự của trường. Cuối cùng, ông giữ chức hiệu trưởng của Trường Sĩ quan Lục quân Dự bị từ tháng 12 năm 1942.
2.3. Vai trò chỉ huy
Ngoài các vai trò tham mưu và giáo dục, Makino cũng có kinh nghiệm chỉ huy trực tiếp các đơn vị chiến đấu. Tháng 12 năm 1931, ông là tiểu đoàn trưởng của Trung đoàn Bộ binh Cận vệ số 4. Tháng 8 năm 1938, ông trở thành trung đoàn trưởng của Trung đoàn Bộ binh số 29 đóng tại Yehe, Tỉnh Mudanjiang. Tháng 8 năm 1939, ông được bổ nhiệm vào Bộ Tư lệnh Sư đoàn Cận vệ. Vào tháng 3 năm 1940, ông giữ chức tham mưu trưởng của Quân đoàn 5.
2.4. Tư lệnh Sư đoàn 16
Vào tháng 3 năm 1944, Shiro Makino được bổ nhiệm làm Tư lệnh Sư đoàn 16. Trước khi rời vị trí tại Trường Sĩ quan Lục quân Dự bị vào ngày 2 tháng 3 năm 1944, ông đã có một bài diễn văn chia tay tại giảng đường lớn của trường, trong đó ông kêu gọi các học viên "Hãy là một người lính với hoa, quả, máu và nước mắt". Sư đoàn 16 sau đó được điều động đến Philippines để chuẩn bị cho các chiến dịch sắp tới.
3. Chiến dịch Leyte
Trong Chiến dịch Leyte, một trong những trận chiến lớn nhất và khốc liệt nhất của Thế chiến thứ hai tại Thái Bình Dương, Sư đoàn 16 dưới sự chỉ huy của Trung tướng Shiro Makino đã phải đối mặt với lực lượng Hoa Kỳ đổ bộ lên Đảo Leyte vào tháng 10 năm 1944. Sư đoàn của Makino đã tham gia vào các cuộc giao tranh ác liệt, chịu thương vong nặng nề. Mặc dù đối mặt với sức mạnh áp đảo của quân Đồng minh, Makino vẫn kiên quyết ra lệnh cho quân lính của mình tử thủ. Vào ngày 10 tháng 11 năm 1944, ông đã đưa ra một bài diễn văn tử thủ nổi tiếng, tuyên bố: "Nếu ta ngã xuống vì đạn của kẻ thù, hãy ăn thịt ta và uống máu ta làm lương thực, và giữ vững Đảo Leyte cho đến người lính cuối cùng để đền đáp ân huệ của Thiên hoàng." Lời kêu gọi này phản ánh tinh thần chiến đấu đến cùng của quân đội Nhật Bản thời bấy giờ, nhưng cũng dẫn đến sự hy sinh vô cùng lớn của binh lính dưới quyền ông.
4. Cái chết
Sau khi Sư đoàn 16 gần như bị tiêu diệt hoàn toàn trong Chiến dịch Leyte, Trung tướng Shiro Makino đã tự sát vào khoảng ngày 10 tháng 8 năm 1945, ở tuổi 52, để chịu trách nhiệm cho sự hủy diệt của sư đoàn mình. Theo các tài liệu lịch sử, chỉ có khoảng 620 binh sĩ của sư đoàn sống sót sau trận chiến. Hành động tự sát của ông phù hợp với tinh thần võ sĩ đạo của Nhật Bản thời chiến, nơi việc tự kết liễu đời mình được coi là cách giữ danh dự khi thất bại.
5. Đánh giá và Di sản
Sự nghiệp của Trung tướng Shiro Makino, đặc biệt là vai trò của ông trong Chiến dịch Leyte, đã trở thành một phần của lịch sử quân sự Nhật Bản. Bài diễn văn chia tay của ông tại Trường Sĩ quan Lục quân Dự bị vào tháng 3 năm 1944, với lời kêu gọi "Hãy là một người lính với hoa, quả, máu và nước mắt," thể hiện lý tưởng về một quân nhân toàn diện, vừa mạnh mẽ vừa có tình cảm. Tuy nhiên, bài diễn văn tử thủ của ông tại Leyte vào tháng 11 năm 1944, yêu cầu binh sĩ "ăn thịt và uống máu" ông để tiếp tục chiến đấu đến cùng, lại là một minh chứng cho sự cuồng tín và tàn khốc của chiến tranh, dẫn đến sự hy sinh gần như toàn bộ của Sư đoàn 16.
Về ngày mất của ông, có sự bất đồng giữa các nguồn. Trong khi cuốn "Lịch sử chiến tranh: Trận chiến Leyte" (War History Series "Battle of Leyte") ghi nhận Makino tự sát vào khoảng ngày 10 tháng 8 năm 1945, thì con trai ông, Makino Hiromichi (cựu biên tập viên của tờ Sankei Shimbun), lại cho rằng ngày mất chính thức của cha ông được tổng hợp từ nhiều thông tin là ngày 15 tháng 7 năm 1945. Sự khác biệt này cho thấy những khó khăn trong việc xác định chính xác các sự kiện cuối cùng của chiến tranh. Dù vậy, cái chết của Makino vẫn được xem là một biểu tượng cho sự kháng cự tuyệt vọng của quân đội Nhật Bản trong giai đoạn cuối của Thế chiến thứ hai.