1. Tổng quan
Rhatha Phongam (รฐา โพธิ์งามThai; Rhatha PhongamEnglish; sinh ngày 19 tháng 5 năm 1983), thường được biết đến với biệt danh Ying (หญิงThai) hoặc Yayaying, là một nữ diễn viên, ca sĩ và người mẫu nổi tiếng người Thái Lan. Cô được công chúng quốc tế biết đến rộng rãi nhất qua vai diễn phụ trong bộ phim giật gân hình sự nghệ thuật *Only God Forgives* năm 2013. Với sự nghiệp đa dạng trải dài từ âm nhạc, điện ảnh, truyền hình đến sân khấu và dẫn chương trình, Rhatha Phongam đã khẳng định vị thế là một trong những nghệ sĩ đa tài của ngành giải trí Thái Lan, đồng thời tạo dựng được tầm ảnh hưởng đáng kể trên trường quốc tế.
2. Tiểu sử và Gia đình
Rhatha Phongam có một cuộc đời và sự nghiệp phong phú, bắt đầu từ nền tảng gia đình nghệ thuật và trải qua quá trình học vấn nghiêm túc trước khi gặt hái thành công trong nhiều lĩnh vực.
2.1. Thân thế và Gia đình
Rhatha Phongam sinh ngày 19 tháng 5 năm 1983 tại Băng Cốc, Thái Lan. Tên khai sinh của cô là Veerawan Phongam (วีรวัลย์ โพธิ์งามThai). Cô là con gái duy nhất của nữ diễn viên hài nổi tiếng Noi Phongam và ông Suban Singhchanon, một người dẫn chương trình kiêm ca sĩ trong ban nhạc của Plearn Promdan. Trước khi Rhatha chào đời, cha mẹ cô đã cùng nhau đến viếng Ganesha để cầu nguyện có con sau một thời gian hẹn hò. Sau khi cô bé ra đời, ông nội của Rhatha đã đặt tên là "Veerawan". Tuy nhiên, sau này cha mẹ cô đã ly hôn, và Rhatha được mẹ nuôi dưỡng. Cô cũng là cháu gái của diễn viên hài Thep Phongam, anh trai của mẹ cô. Sau một thời gian hoạt động trong ngành giải trí, cô đã đổi tên thật từ "Veerawan" và nghệ danh "Yayaying" thành "Rhatha" theo lời khuyên của một thầy bói. Vào tháng 5 năm 2021, Rhatha đã đăng ký kết hôn với Tulayatep Euawittaya, và họ đã tổ chức lễ cưới vào ngày 19 tháng 5 năm 2022.
2.2. Giáo dục
Rhatha Phongam là một người có học vấn cao. Cô hoàn thành chương trình trung học tại Trường Saint Joseph Bangna (lớp 11) và Trường Sacred Heart Convent (lớp 12). Sau đó, cô theo học tại Đại học Băng Cốc, nơi cô nhận bằng cử nhân chuyên ngành Ngôn ngữ Anh thuộc Khoa Nhân văn. Cô tiếp tục học lên cao và đạt bằng thạc sĩ chuyên ngành Kinh tế học kinh doanh tại Khoa Kinh tế, cũng tại Đại học Băng Cốc. Sau đó, Rhatha đã dành một năm để học tiếng Anh tại Úc. Hiện tại, cô đang theo học chương trình thạc sĩ thứ hai tại Trường Cao đẳng Y học Tích hợp, chuyên ngành Khoa học Chống lão hóa và Phục hồi Sức khỏe tại Đại học Dhurakij Pundit.
3. Sự nghiệp Âm nhạc
Rhatha Phongam bắt đầu sự nghiệp ca hát từ rất sớm và đã phát hành nhiều album, đĩa đơn thành công, đồng thời tham gia vào nhiều dự án âm nhạc đặc biệt.
3.1. Album Solo
Rhatha Phongam đã phát hành ba album phòng thu solo trong sự nghiệp của mình, mỗi album đều đánh dấu một giai đoạn phát triển trong phong cách âm nhạc của cô:
- Yaya Ying (phát hành ngày 13 tháng 5 năm 1999): Đây là album đầu tay của cô khi mới 16 tuổi, giúp cô thu hút sự chú ý của công chúng. Các bài hát nổi bật bao gồm "E-Rung Tung Nang", "Phud Mai Ork", "Kum Tum Ma Da", "Mai Ngai Loei", "Ruk Tee Yung Yoo", "Pai Mai Pen", "Tao Nan", "Ah!", "Ni Tan Kong Por", "Puk Ron", "Pror Ruk Kong Ther".
- Jeedd! (phát hành ngày 20 tháng 4 năm 2001): Album thứ hai này tiếp tục khẳng định tài năng của cô với các ca khúc như "Jeb Nit... Nit", "Yok Pai... Yai Ma", "Pee Chai (Tee Mai Saen Dee)", "Ah Na", "Ror Eek Nit", "Kid Pai Eng", "Don", "Reu Mee Krai.. Huang Yai Ther", "Yoo Dee Dee.. Mai Wa Dee", "Ther Kon Diaw", "Paep", "Jeb Nook.. Nook (remix)", "Yok Yok Yok Oiy (remix)".
- Khor Thod Na Ka Khor Thod (phát hành ngày 25 tháng 2 năm 2003): Đây là album solo cuối cùng của cô, bao gồm các bài hát như "Khor Thod Na Ka Khor Thod", "En Non Lub", "Suan Kern", "Hai Jai Mai Meuan Kao", "Noi Noi", "Chum Took Chao", "Ruk Mee Wet Mon", "Chun Mai Plian", "Veerawan", "Buak Lob Kor Oun Jai", "Yak Hai Roo Wa Ngao", "Bon Jing Na".
3.2. Album Đặc biệt và Hợp tác
Ngoài các album solo, Rhatha còn tham gia vào nhiều dự án âm nhạc đặc biệt và hợp tác với các nghệ sĩ khác:
- Cheer Female (2001): Cô góp giọng trong các bài hát "Poo Ying Rong Hai" (hát cùng Katreeya English và Bryony) và "Jeb Nit... Nit". Album này có sự tham gia của nhiều nghệ sĩ như Patiparn Pataweekarn, Katreeya English, China Dolls, Bryony, Zaza, Joey Boy, Dragon Five, Bubble Girl, Power Pat, Look Hin, Natalie.
- 2002 Rahtree (2001/2002): Là thành viên của nhóm nhạc đặc biệt 2002 Rahtree cùng với Katreeya English, China Dolls và Jennifer Politanont. Các bài hát nổi bật của nhóm bao gồm "Genie Ja", "Happy Party", "Pee Seua Ra Tree", "Do Re Mi", "Haew Tor Ra Kum Buay", "Mue Aew Tua Lae Ther", "Mae Dok Ma Li", "Jao Sa Mut", "Medley X Mas", "La La La".
- Cover Girls (2003): Cô hát các bài "Dae Kon Kon Nan", "Chichiquita", "I Will Survive" cùng với Annita, Zaza, 3G, China Dolls, Jamp, Baby V.O.X.
- Wan Wan 1-2 (2004): Album đặc biệt này bao gồm nhiều ca khúc như "Won Lom Fak Rak", "Roo Wa Kao Lok", "Roop Lor Tom Pai", "Teng Ngan Gun Her", "Noi Jai Rak", "Yom Ban Jao Ka", "Ja Kor Kor Reep Kor", "Yak Fung Sum", "Fon Nao Sao Kruan", "Hang Kreung", "Fak Din", "Ta Paeng Ror", "Kun Mai Ruk Tum Mai Mai Bok", "Sao Rum Wong", "Klub Pai Tam Mia Doo Gon", "Sao Na Koi Koo", "Kod Morn Non Nao", "Kun Mor Ka", "Tee Ruk Rao Ruk Gun Mai Dai", "Oiy Jeb", "Ah Ah Lor", "Roo Laew Ya Bok", "Noo Mai Yom", "Sud Tai Tee Krung Thep".
- Cover Girls 2 (2004): Hợp tác với Annita, Zaza, Mod 3G, Lisa Bubblegirl.
- 2005 Tiwa Hula Hula (2005): Hợp tác với Katreeya English, Jennifer Politanont và China Dolls. Các bài hát bao gồm "Hula Hula", "Oh... Oh... Oh", "Ta Laen Taen Taen", "Mon Jan", "Kuen Nee", "Ron", "Hua Jai Mai Koey Lub", "Huang Laew Huang Eek", "Hello Ta Lay", "Happy Day".
- 2007 Show Girls (2006): Hợp tác với Katreeya English, Jennifer Politanont và China Dolls (trừ Hwa Hwa). Các bài hát bao gồm "Ooh La La", "Siam Muang Yim", "Lady Moonlight", "Can Do Can Dance", "Kon Jai Ngai", "Eyes In The Sky", "Chun Ja Doo Lae Took Na Tee Jak Nee Pai", "Tong Karn A Rai Jak Chun?", "Kra Sae Kao Ma Si", "Keb Nam Ta Wai Hai Kub Tua Eng".
- Brazia (2009): Hợp tác với Jennifer Politanont và China Dolls (chỉ Belle). Các bài hát bao gồm "Beat It", "Flashdance (What a Feeling)", "Vogue", "Funkytown", "Grease", "I Can't Tell You Why", "I Will Always Love You", "Kiss Me", "I Wanna Do It With You", "Johnny Can't Read", "I Shall Sing", "Make Up Your Mind".
3.3. Đĩa đơn và Nhạc phim
Rhatha Phongam cũng đã phát hành nhiều đĩa đơn và thể hiện các ca khúc nhạc phim nổi tiếng:
- Đĩa đơn:
- "Deng Deng Deng" (เด้งเด้งเด้งThai) (2013)
- "Ya Phaew" (อย่าแผ่วThai) (hợp tác với DJ Matoom, 2017)
- "Yak Suay" (อยากสวยThai) (bản cover của Amp Saowaluck, 2017)
- "Mai Yak Pen Baeb Nee" (ไม่อยากเป็นแบบนี้Thai) (2018)
- Nhạc phim:
- "Fak Din Klin Dao" (ฝากดินกลิ่นดาวThai) cho phim truyền hình *Fak Din Klin Dao* (2004), hát cùng Sarawut Martthong.
- "Khaw ma kli kli" (เข้ามาใกล้ๆThai) cho phim *Taladnaam Dumnern... Rak* (2005).
- "Korng Ruk Kong Haung" (ของรักของหวงThai) cho phim truyền hình *Tom Yum Lum Sing* (2012).
- "Ruk Thae Mai Me Jing" (รักแท้ไม่มีจริงThai) cho phim truyền hình *The Sixth Sense Seu Rak Sampad Haujai* (2012).
- "Pleng Ti Khien Mai Cob" (เพลงที่เขียนไม่จบThai) cho phim điện ảnh *The Second Sight 3D* (2013).
- "Falling In Love" (ใจอ่อนThai) cho phim điện ảnh Hollywood *Only God Forgives* (2013).
- "Keb Dauy Nam Tar" (เก็บด้วยน้ำตาThai) cho loạt phim truyền hình *Luead Mung Korn - Hong* (2014).
- "Thien Mi Mi" (เถียนมีมี่Thai) và "The Moon Represent My Heart" (พระจันทร์แทนใจฉันThai) cho phim truyền hình *Thien Mi Mi Ruk Ther Chaw Ni Ran* (2016).
- "Xya Chala Jai" (อย่าชะล่าใจThai) cho sitcom *Suea Chani Keng* (2016), hát cùng Tanatat Chaiat và Pongsak Rattanapong.
3.4. Chương trình biểu diễn
Trong suốt sự nghiệp ca hát của mình, Rhatha Phongam đã tham gia nhiều buổi hòa nhạc và sự kiện biểu diễn trực tiếp quan trọng:
- Năm 1999: Tham gia Concert Power of the Land.
- Năm 2001: Tham gia Concert Greet Toom Boom.
- Năm 2002: Tham gia Mahakam Concert Took Jai Kon Thai.
- Năm 2012: Là khách mời trong Concert GOT SHOW: Petch Tud Petch, cùng với Rachanok Srilopan, Earn Surattikan, Tai Orathai, Takatan Chollada, Daojai Paijit, Apaporn Nakornsawan, Bamrer Phong-Insri, Hed Por Chern Yim, Nulek Konbai, Sophia La.
- Năm 2013: Tham gia Concert Grammy Happy Face-tival: Party Reunion.
- Năm 2017: Là khách mời trong Concert Tay Fair Festival Carnival Ha Haen Pracham Pee 2559: Tay Fair Mae Krong Muang, cùng với Katreeya English và China Dolls.
- Năm 2018: Tham gia GREEN CONCERT #21: DANCE FEVER.
- Năm 2022: Tham gia Concert Cassette Festival 2.
- Năm 2023: Tham gia Concert Grammy RS 2K Celebration.
4. Sự nghiệp Diễn xuất
Rhatha Phongam có một sự nghiệp diễn xuất phong phú, tham gia vào nhiều bộ phim điện ảnh, phim truyền hình, sitcom và sân khấu, cả trong nước và quốc tế.
4.1. Điện ảnh
Rhatha Phongam đã góp mặt trong nhiều bộ phim điện ảnh, với các vai diễn đa dạng từ chính đến phụ, bao gồm cả các sản phẩm quốc tế:
- 2012:
- Jan Dara the Beginning trong vai Boonlueang (Bhee).
- Happy Family trong vai Ying.
- 2013:
- Jan Dara: The Finale trong vai Boonlueang.
- Only God Forgives trong vai Mai (phim Hollywood).
- Angels trong vai Roong.
- The Second Sight 3D trong vai Joom.
- Tom Yum Goong 2 trong vai No. 20.
- 2014:
- Lupin the 3rd trong vai Miss V (phim Nhật Bản).
- Ghost Coins trong vai Bua.
- 2016: Mechanic: Resurrection trong vai Renee Tran (phim Hollywood).
- 2019: Sisters trong vai Ratree (Nang Phaya Krasue).
- 2021: One for the Road trong vai TaK.
- 2022: Fistful of Vengeance trong vai Ku An Qi (phim Hollywood).
- 2027-2028: Wan Sutthai Kon Bai Ther trong vai Lei/Dam.
4.2. Phim truyền hình
Rhatha Phongam đã tham gia vào nhiều bộ phim truyền hình nổi tiếng tại Thái Lan và một số dự án quốc tế:
- 1999: Raberd Terd Terng trong vai Ying (khách mời, Channel 5).
- 2004: Fak Din Klin Dao trong vai Buarai (cùng với Sarawut Martthong, Channel 3).
- 2012:
- Tom Yum Rum Shing trong vai Fahsi Jai Sa-on (Channel 3).
- The Sixth Sense trong vai Monlada (Baimon) / Wayo (Channel 3).
- Raeng Ngao trong vai Saiwarin (khách mời, Channel 3).
- 2013:
- Dao Kiao Duen trong vai Onuma (Channel 3).
- Paap Ataan trong vai Kaselada / Ked (Channel 5).
- My Melody 360 Ongsa Rak trong vai Rose (Modernine TV).
- Carabao The Series trong vai Nampetch (MCOT).
- 2015:
- Loạt phim Luead Mungkorn (bao gồm Suea, Sing, Krating, Raed, Hong) trong vai Yokmanee (Jae Yok) (Channel 3).
- Sud Kaen Saen Rak trong vai Sudarat (Channel 3).
- 2016:
- Kamlai Mas trong vai Lompetch / Sawita (Wi) (Channel 3).
- Suea Chani Keng trong vai Aphisara Wechaboon (Oil) (One 31).
- Tian Mimi Rak Ni Chua Niran trong vai Tingting Sae Lim (True4U).
- 2017:
- Tawan Yor Saeng trong vai Primprao (Channel 3).
- Suea Chani Keng Season 2 trong vai Aphisara Wechaboon (Oil) (One 31).
- Sri Ayodhaya trong vai Jao Jom Ratree (True4U).
- Farang (loạt phim Thụy Điển) trong vai Pranee (TV4).
- 2018:
- Suea Chani Keng 2018 trong vai Aphisara Wechaboon (Oil) (One 31).
- Club Friday The Series 9 (tập "Ruk Mai Mee Jing") trong vai Mat (GMM 25).
- Secret Moon trong vai Janerawee (Channel 3).
- Seua Chanee Gayng: Freshy trong vai Aphisara Wechaboon (Oil) (One 31).
- 2019:
- Suea Chani Keng 2019 trong vai Aphisara Wechaboon (Oil) (One 31).
- A Gift For Whom You Hate trong vai Khru Kim (GMM 25).
- 2020:
- Suea Chani Keng 2020 trong vai Aphisara Wechaboon (Oil) (One 31).
- Fai Sin Chua trong vai Vichuda (GMM 25).
- Kadee Rak Kham Pop trong vai Hiso Matmee (khách mời, One 31).
- 2021: Suea Chani Keng 2021 trong vai Aphisara Wechaboon (Oil) (One 31).
- 2022:
- Drag, I Love You trong vai Lucy (GMM 25).
- Mummy Tee Rak trong vai Sarinta (Lin) (Channel 3 HD).
- To Sir, with Love trong vai Cai Xiao Tong (One 31).
- Club Friday The Series Love & Belief (tập "Kum Sa Ban") trong vai Phatcha (Pat) (One 31).
- 2023: The Office Games trong vai Duangduea (Amazon Prime Video, Channel 3 HD).
- 2024: The Musical Murder trong vai Khwanruthai (MONOMAX).
- 2025:
- Ruean Chon Saeng trong vai Duean (One 31).
- Salak Rak Nai Saeng Chan (One 31).
- Sai Rak Sai Lueat trong vai Nuanchan (Channel 3).
- 2017: Kha Kong Paen Din (loạt phim tri ân hoàng gia) tập Chai Khop trong vai Pim.
4.3. Sitcom
Rhatha Phongam đã tham gia một số sitcom, thể hiện khả năng diễn xuất hài hước và linh hoạt của mình:
- 1999: Raberd Terd Terng trong vai Ying (khách mời, Channel 5).
- 2013: My Melody 360 Ongsa Rak trong vai Rose (vai chính, Modernine TV).
- 2016-2021: Loạt phim Suea Chani Keng (bao gồm các mùa Suea Chani Keng, Suea Chani Keng Season 2, Suea Chani Keng 2018, Seua Chanee Gayng: Freshy, Suea Chani Keng 2019, Suea Chani Keng 2020, Suea Chani Keng 2021) trong vai Oil (vai chính, One 31), cùng với Tanatat Chaiyaat và Pongsak Rattanapong.
4.4. Sân khấu
Bên cạnh điện ảnh và truyền hình, Rhatha Phongam còn tích cực tham gia vào các vở kịch và nhạc kịch sân khấu:
- 2007: Heaven and Sand The Musical trong vai Kaech chee ya (vai chính).
- 2012: Mae Bia The Musical trong vai Mekhla (vai chính).
- 2015: Wan Sal-a sode kub jode kao kao trong vai Phrao.
- 2019: Sat Manut trong vai Ying Rhatha Phongam.
4.5. Lồng tiếng
Rhatha Phongam cũng đã thể hiện tài năng của mình trong lĩnh vực lồng tiếng, đặc biệt là cho các bộ phim Hollywood được lồng tiếng Thái:
- 2014: Lồng tiếng cho nhân vật Maleficent trong phim Maleficent.
- 2014: Lồng tiếng cho nhân vật Miss V trong phim Lupin the 3rd.
- 2019: Lồng tiếng cho nhân vật Maleficent trong phim Maleficent: Mistress of Evil.
5. Hoạt động Khác
Ngoài sự nghiệp chính trong âm nhạc và diễn xuất, Rhatha Phongam còn mở rộng hoạt động sang các lĩnh vực khác như dẫn chương trình và sáng tạo nội dung trực tuyến.
5.1. Dẫn chương trình và Xuất hiện trên Truyền hình
Rhatha Phongam đã đảm nhận nhiều vai trò trên truyền hình, từ MC đến cố vấn trong các chương trình thực tế:
- MC: Từ năm 2018, cô là MC cho chương trình "The Couple" trên kênh YouTube "The Couple YT", với các tập như "Ep.1 Paris to Berlin".
- Cố vấn và Giám khảo:
- Cô là một trong ba cố vấn (Mentor) trong chương trình thực tế The Face Thailand Mùa 1, cùng với Metinee Kingpayom và Chermarn Boonyasak.
- Cô cũng từng là người hướng dẫn (Advisor) trong chương trình Dance Your Fat Off (Mùa 1 và 2).
- Năm 2017, cô tham gia chương trình The Mask Singer Thailand Mùa 2 dưới danh nghĩa Mặt nạ Heo Vàng (หน้ากากหมูทอง), biểu diễn bài hát "Skyfall" và thi đấu trong cặp thứ ba của bảng A, nhưng đã thua Mặt nạ Bánh Bao.
5.2. Hoạt động trên YouTube
Rhatha Phongam duy trì sự hiện diện tích cực trên nền tảng YouTube thông qua kênh "The Couple YT", nơi cô chia sẻ các nội dung đa dạng, bao gồm các vlog du lịch và cuộc sống cá nhân, như series "The Couple: Ep.1 Paris to Berlin" từ năm 2018.
6. Giải thưởng và Vinh danh
Rhatha Phongam đã nhận được nhiều giải thưởng và sự công nhận cho những đóng góp của mình trong ngành giải trí:
Năm | Giải thưởng | Hạng mục | Tác phẩm | Kết quả |
---|---|---|---|---|
1999-2000 | (Không xác định) | Ca sĩ xuất sắc cho Thanh thiếu niên (Nữ) | N/A | Đoạt giải |
2001 | (Không xác định) | Thanh thiếu niên xuất sắc (Đạo đức và Luân lý) | N/A | Đoạt giải |
2002 | Top Awards 2002 | Nhóm ca sĩ trẻ xuất sắc nhất | 2002 Rahtree | Đề cử |
2004 | Đài truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam | Đại sứ Văn hóa Âm nhạc Thái Lan | N/A | Đoạt giải |
2012 | Top Awards 2012 | Ngôi sao nữ triển vọng xuất sắc nhất (Điện ảnh) | Jan Dara the Beginning | Đoạt giải |
Giải thưởng Hiệp hội Phóng viên Giải trí Thái Lan 2012 | Búp bê Bạc Ngôi sao triển vọng nổi bật (Giải đặc biệt) | Jan Dara the Beginning | Đề cử | |
2013 | Giải thưởng Điện ảnh Quốc gia Suphannahong lần thứ 23 | Nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất (Điện ảnh) | Angels | Đề cử |
Kerd Award lần thứ 2 | Giải thưởng Kerd của năm | N/A | Đề cử | |
Siam Dara Stars Awards 2013 | Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất (Điện ảnh) | Jan Dara: The Finale | Đề cử |
7. Quan điểm Chính trị và Hoạt động Xã hội
Rhatha Phongam đã thể hiện lập trường công khai của mình đối với các vấn đề chính trị và xã hội tại Thái Lan. Cô là người ủng hộ phong trào biểu tình dân chủ diễn ra từ năm 2020 đến 2021. Đặc biệt, cô đã lên tiếng phản đối việc sử dụng bạo lực trong sự kiện giải tán cuộc biểu tình tại giao lộ Pathum Wan vào năm 2020, thể hiện sự quan tâm sâu sắc của cô đến các vấn đề nhân quyền và tiến bộ xã hội.
8. Tầm ảnh hưởng và Đánh giá
Rhatha Phongam được đánh giá là một trong những nghệ sĩ đa năng và có tầm ảnh hưởng lớn trong ngành công nghiệp giải trí Thái Lan. Với khả năng xuất sắc trong cả ca hát, diễn xuất và dẫn chương trình, cô đã tạo dựng được một sự nghiệp vững chắc và bền bỉ. Các vai diễn của cô trong các bộ phim quốc tế như *Only God Forgives* và *Mechanic: Resurrection* đã giúp cô vươn ra thị trường toàn cầu, đưa tên tuổi của nghệ sĩ Thái Lan đến gần hơn với khán giả quốc tế. Sự tham gia tích cực của cô vào các hoạt động xã hội và thể hiện quan điểm chính trị cũng góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng về các vấn đề quan trọng, khẳng định vai trò không chỉ là một nghệ sĩ mà còn là một tiếng nói có trách nhiệm trong xã hội.