1. Tổng quan
Mary Nash (sinh tên Mary Honora Ryan; ngày 15 tháng 8 năm 1884 - ngày 3 tháng 12 năm 1976) là một diễn viên người Hoa Kỳ. Bà có một sự nghiệp kéo dài 40 năm, nổi bật ở cả sân khấu Broadway tại New York và sân khấu kịch ở London, cũng như thành công trong lĩnh vực phim điện ảnh Hollywood và kịch tạp kỹ (vaudeville). Nash được biết đến với khả năng hóa thân vào nhiều vai diễn khác nhau, từ những phụ nữ có vẻ ngoài hiền lành nhưng trở nên độc ác khi bị thách thức, cho đến những vai diễn đáng thương hay những nhân vật phản diện đáng nhớ trong các bộ phim nổi tiếng.
2. Đầu đời và bối cảnh
Mary Nash sinh ra ở Troy, New York và trải qua thời thơ ấu cùng gia đình trước khi theo đuổi sự nghiệp diễn xuất.
2.1. Sinh ra, gia đình và việc đổi tên
Mary Nash sinh ra với tên khai sinh là Mary Honora Ryan vào ngày 15 tháng 8 năm 1884. Bà và em gái mình, Florence Nash (người sau này cũng trở thành một nhà văn và diễn viên), là con của James H. Ryan, một luật sư, và vợ ông, Ellen Frances (nhũ danh McNamara). Sau khi cha bà qua đời, mẹ bà kết hôn với Philip F. Nash, một giám đốc điều hành đặt vé kịch tạp kỹ. Cả hai chị em Mary và Florence đã lấy họ của cha dượng để tránh nhầm lẫn với một nữ diễn viên nổi tiếng khác trên Broadway lúc bấy giờ là Mary Ryan.
2.2. Học vấn
Mary Nash theo học tại Convent of St. Anne ở Montreal, Canada. Sau đó, bà được đào tạo diễn xuất chuyên nghiệp tại Học viện Nghệ thuật Kịch nghệ Hoa Kỳ (American Academy of Dramatic Arts). Bà là một người theo đạo Công giáo.
3. Sự nghiệp
Mary Nash đã xây dựng sự nghiệp diễn xuất đáng kể trên cả sân khấu và màn ảnh, chuyển đổi thành công từ các vai diễn kịch sang điện ảnh.
3.1. Sự nghiệp sân khấu
Nash khởi đầu sự nghiệp sân khấu tại New York và London, đồng thời tham gia các buổi biểu diễn kịch tạp kỹ. Sau một thời gian ngắn xuất hiện với vai trò vũ công tại Nhà hát Herald Square Theatre vào năm 1904, bà có buổi ra mắt ngoài Broadway vào Ngày Giáng Sinh năm 1905 trong vai Leonora Dunbar trong vở kịch Alice-Sit-by-the-Fire của James M. Barrie, nơi bà đóng chung với Ethel Barrymore. Bà tiếp tục cộng tác với Barrymore trong hai năm, cùng diễn trong các vở Captain Jinks và The Silver Box. Mary Nash cũng nhận được nhiều lời khen ngợi trên sân khấu London. Lần xuất hiện cuối cùng của bà trên sân khấu Broadway là vào năm 1933, trong một vở kịch chuyển thể từ Túp lều bác Tom, nơi bà thể hiện vai Cassie cùng với Otis Skinner và Fay Bainter.
3.2. Sự nghiệp điện ảnh Hollywood
Mary Nash chuyển đến Hollywood vào năm 1934 và bắt đầu sự nghiệp phim điện ảnh vào năm 1936. Bà đã xuất hiện trong tổng cộng 18 bộ phim cho đến năm 1946. Theo đánh giá của Allmovie, Nash thường được giao những vai người phụ nữ thoạt nhìn có vẻ hiền lành nhưng lại trở nên độc ác khi bị thách thức, điển hình trong các tác phẩm như College Scandal (1936) và Charlie Chan in Panama (1940). Tuy nhiên, vai diễn đáng cảm thông nhất của bà được cho là vợ của nhà tư bản độc đoán J.B. Ball trong bộ phim Easy Living (1937).
Trong bộ phim Gold Rush Maisie (1940), bà đóng vai Sarah Davis, một người vợ và người mẹ kiên nhẫn, chịu đựng, buộc phải rời bỏ trang trại của gia đình ở Arkansas do ảnh hưởng của Vùng Bụi Bẩn (Dust Bowl) và Đại suy thoái, sau đó dành năm năm đi khắp đất nước tìm kiếm việc làm thời vụ. Nash có lẽ nổi tiếng nhất với các vai phản diện trong hai bộ phim của Shirley Temple: vai Fraulein Rottenmeier trong Heidi (1937) và sau đó là Miss Minchin trong Cô công chúa nhỏ (1939). Bà cũng đóng vai Margaret Lord, người mẹ quý tộc của nhân vật do Katharine Hepburn thủ vai, trong phiên bản điện ảnh của The Philadelphia Story (1940). Ngoài ra, bà còn đóng vai phụ trong bộ phim đoạt giải Giải Oscar năm 1936 Come and Get It và có một vai nổi bật trong phim In the Meantime, Darling (1944).
4. Đời tư
Vào ngày 19 tháng 10 năm 1918, Mary Nash kết hôn với diễn viên và đạo diễn người Pháp José Ruben (1884-1969). Họ ly hôn vào một thời điểm nào đó sau năm 1923, khi họ vẫn còn sống chung với em gái Florence Nash.
5. Qua đời
Mary Nash qua đời trong giấc ngủ tại nhà riêng ở Brentwood, California vào ngày 3 tháng 12 năm 1976, hưởng thọ 92 tuổi. Nguyên nhân cái chết là do bệnh tật. Bà được an táng tại Nghĩa trang St. Agnes ở Menands, New York.
6. Danh mục phim
| Năm | Tựa phim | Vai diễn | Đạo diễn | Ghi chú |
|---|---|---|---|---|
| 1915 | The Unbroken Road | Constance Turner | ||
| Tides of Time | Mary Martin (trong Five Ages of Woman) | Phim ngắn | ||
| 1916 | Arms and the Woman | Rozika | George Fitzmaurice | |
| 1934 | Uncertain Lady | Edith Hayes | Karl Freund | |
| 1935 | College Scandal | Bà Fresnel | Elliott Nugent | |
| 1936 | Come and Get It | Emma Louise | William Wyler | |
| 1937 | The King and the Chorus Girl | Nữ công tước Anna xứ Elberfield | Mervyn LeRoy | |
| Easy Living | Bà Ball | Mitchell Leisen | ||
| Heidi | Fraulein Rottenmeier | Allan Dwan | ||
| Wells Fargo | Bà Pryor | Frank Lloyd | ||
| 1939 | Cô công chúa nhỏ | Amanda Minchin | Walter Lang | |
| The Rains Came | Cô Mac Daid | Clarence Brown | ||
| 1940 | Charlie Chan in Panama | Cô Jennie Finch | Norman Foster | |
| Sailor's Lady | Cô Purvis | Allan Dwan | ||
| Gold Rush Maisie | Sarah Davis | Norman Taurog | ||
| The Philadelphia Story | Margaret Lord | George Cukor | ||
| 1941 | Men of Boys Town | Bà Maitland | Norman Taurog | |
| 1942 | Calling Dr. Gillespie | Emma Hope | Harold S. Bucquet | |
| 1943 | The Human Comedy | Cô Hicks | Clarence Brown | |
| 1944 | The Lady and the Monster | Bà Fame - Người quản gia | George Sherman | |
| Cobra Woman | Nữ hoàng | Robert Siodmak | ||
| In the Meantime, Darling | Bà Vera Preston | Otto Preminger | ||
| 1945 | Yolanda and the Thief | Duenna | Vincente Minnelli | |
| 1946 | Monsieur Beaucaire | Duenna | George Marshall | |
| Till the Clouds Roll By | Bà Muller | Richard Whorf | ||
| Swell Guy | Sarah Duncan | Frank Tuttle | Vai diễn cuối cùng |
7. Di sản và đánh giá
Mary Nash để lại một di sản đáng kể trong ngành giải trí nhờ khả năng diễn xuất đa dạng của mình, được công chúng và giới phê bình ghi nhận.
7.1. Đánh giá tích cực
Mary Nash đã có một sự nghiệp lẫy lừng trên cả sân khấu và điện ảnh. Bà được giới phê bình sân khấu ở London đánh giá cao về tài năng của mình. Trong điện ảnh, vai diễn người vợ đau khổ của J.B. Ball trong Easy Living (1937) được coi là một trong những vai diễn đáng cảm thông và được yêu mến nhất của bà, thể hiện khả năng thể hiện chiều sâu cảm xúc. Thành công của bà trong việc chuyển từ sân khấu sang điện ảnh, xuất hiện trong 18 bộ phim, cũng là minh chứng cho sự linh hoạt và khả năng thích nghi của bà với các loại hình nghệ thuật khác nhau.
7.2. Chỉ trích và tranh cãi
Dù được đánh giá cao, Mary Nash thường bị đóng khung vào một số dạng vai nhất định. Bà thường xuyên được giao những vai diễn phụ nữ ban đầu có vẻ hiền lành nhưng lại trở nên hung ác khi bị thách thức, như trong College Scandal (1936) và Charlie Chan in Panama (1940). Nổi bật nhất, bà được biết đến rộng rãi với các vai phản diện "ghê gớm" trong hai bộ phim kinh điển của Shirley Temple: Fraulein Rottenmeier tàn nhẫn trong Heidi (1937) và Miss Minchin lạnh lùng trong The Little Princess (1939). Việc liên tục thể hiện những nhân vật này đã định hình hình ảnh diễn xuất của bà trong mắt công chúng.