1. Cuộc đời và Sự phục sinh
Ladarô làng Bêtania là một người bạn thân thiết của Chúa Giêsu và gia đình ông đã nhiều lần đón tiếp Ngài. Phép lạ Chúa Giêsu làm cho Ladarô sống lại là một sự kiện trọng đại, ghi dấu ấn sâu sắc trong Phúc âm Gioan và có ý nghĩa thần học to lớn.
1.1. Ladarô, người bạn của Chúa Giêsu tại Bêtania
Ladarô là một người Do Thái sống tại làng Bêtania, gần Giêrusalem (cách khoảng 3219 m (2 mile)). Ông là em trai của hai chị em Mácta và Maria. Cả ba chị em đều là những người bạn thân thiết của Chúa Giêsu, và nhà của họ là nơi Chúa thường xuyên ghé thăm và được đón tiếp. Mối quan hệ này được thể hiện rõ khi Ladarô lâm bệnh nặng, hai chị em đã gửi người đến báo tin cho Chúa Giêsu với lời nhắn: "Thưa Thầy, người Thầy thương mến đang bị đau nặng." (Gioan 11:3)
1.2. Câu chuyện phục sinh của Ladarô
Trình thuật về sự phục sinh của Ladarô được ghi lại chi tiết trong chương 11 của Phúc âm Gioan (11:1-44). Khi nhận được tin Ladarô bệnh nặng, Chúa Giêsu đã không lập tức đến Bêtania mà cố ý ở lại nơi Ngài đang ở thêm hai ngày nữa. Ngài nói với các môn đệ: "Bệnh này không đến nỗi chết đâu, nhưng là dịp để bày tỏ vinh quang của Thiên Chúa: qua cơn bệnh này, Con Thiên Chúa được tôn vinh." Chúa Giêsu cũng giải thích rằng Ladarô "đang ngủ, nhưng Thầy đi để đánh thức nó dậy," và sau đó nói thẳng: "Ladarô đã chết rồi. Nhưng vì anh em, Thầy mừng là Thầy đã không có mặt ở đó, để anh em tin. Nào, chúng ta hãy đi đến với nó."
Khi Chúa Giêsu đến Bêtania, Ngài biết rằng Ladarô đã chết và được chôn trong mộ bốn ngày. Ngài gặp Mácta trước, bà than thở: "Thưa Thầy, nếu Thầy có ở đây, em con đã không chết." Chúa Giêsu đáp lại bằng lời tuyên bố nổi tiếng: "Chính Thầy là sự sống lại và là sự sống; ai tin vào Thầy, thì dù đã chết, cũng sẽ được sống. Ai sống và tin vào Thầy, sẽ không bao giờ phải chết." Mácta khẳng định niềm tin của mình vào Chúa Giêsu là Đấng Mê-si-a, Con Thiên Chúa. Sau đó, Ngài gặp Maria, bà cũng than khóc tương tự, và khi nhìn thấy Maria cùng những người Do Thái đi cùng khóc lóc, Chúa Giêsu đã "cảm động sâu xa trong lòng" và "khóc" (Gioan 11:35).
Trước sự hiện diện của đám đông người Do Thái đang than khóc, Chúa Giêsu đến mộ, đó là một hang đá có tảng đá lớn chặn cửa. Chúa Giêsu yêu cầu dời tảng đá đi, nhưng Mácta can ngăn vì sợ mùi tử khí, bởi Ladarô đã chết bốn ngày. Chúa Giêsu đáp: "Thầy đã chẳng nói với chị rằng, nếu chị tin, chị sẽ được thấy vinh quang Thiên Chúa sao?" Mọi người dời tảng đá ra. Chúa Giêsu ngước mắt lên trời cầu nguyện: "Lạy Cha, con cảm tạ Cha vì Cha đã nghe lời con. Con biết Cha luôn nghe lời con, nhưng con nói điều này vì lợi ích của đám đông đang đứng đây, để họ tin rằng Cha đã sai con." Sau đó, Ngài kêu lớn tiếng: "Ladarô, hãy ra đây!" Ngay lập tức, người chết bước ra, chân tay vẫn còn quấn khăn liệm và mặt phủ khăn. Chúa Giêsu truyền lệnh: "Cởi khăn cho nó, và để nó đi."
Trình thuật kết thúc bằng việc nhiều người chứng kiến phép lạ đã "tin vào Ngài". Những người khác lại báo cáo sự việc cho giới lãnh đạo tôn giáo ở Giêrusalem.
1.3. Tình hình sau khi phục sinh
Sau phép lạ phục sinh, Ladarô tiếp tục xuất hiện trong Phúc âm Gioan, chương 12. Sáu ngày trước Lễ Vượt Qua mà Chúa Giêsu chịu đóng đinh, Ngài trở lại Bêtania. Ladarô đã tham dự một bữa tiệc tại đó, do Mácta, em gái ông phục vụ (Gioan 12:2). Chúa Giêsu và Ladarô cùng nhau thu hút sự chú ý của nhiều người Do Thái, và trình thuật cho biết các Thượng tế đã mưu tính giết cả Ladarô, bởi vì nhờ ông mà nhiều người đã tin vào Chúa Giêsu (Gioan 12:9-11).
Sự kiện Ladarô được phục sinh, là trình thuật dài nhất trong Phúc âm Gioan (ngoại trừ phần về Cuộc thương khó của Chúa Giêsu), được coi là đỉnh cao của "những dấu lạ" mà Gioan ghi lại. Phép lạ này giải thích lý do đám đông tìm kiếm Chúa Giêsu vào Chủ nhật Lễ Lá và trực tiếp dẫn đến quyết định của Caipha cùng Tòa Công luận nhằm giết Chúa Giêsu. Một câu chuyện phục sinh tương tự cũng được tìm thấy trong Phúc âm bí mật Mác-cô gây tranh cãi, mặc dù chàng thanh niên không được nêu tên cụ thể. Một số học giả tin rằng phiên bản Phúc âm bí mật Mác-cô đại diện cho một hình thức sớm hơn của câu chuyện kinh điển được tìm thấy trong Gioan.
2. Lăng mộ của Ladarô
Lăng mộ được cho là của Ladarô nằm ở Bêtania và vẫn là một địa điểm hành hương cho đến ngày nay. Nhiều nhà thờ Kitô giáo đã tồn tại tại địa điểm này qua nhiều thế kỷ. Từ thế kỷ 16, địa điểm lăng mộ đã bị chiếm giữ bởi Nhà thờ Hồi giáo al-Uzair. Nhà thờ Công giáo La Mã Thánh Ladarô liền kề, được thiết kế bởi Antonio Barluzzi và xây dựng từ năm 1952 đến năm 1955 dưới sự bảo trợ của Dòng Phan Sinh, nằm trên nền của nhiều công trình cổ xưa hơn. Năm 1965, một nhà thờ Chính thống giáo Hy Lạp được xây dựng ở phía tây lăng mộ.
Lối vào lăng mộ ngày nay là qua một loạt các bậc thang đá đục đẽo không đều từ đường phố. Theo mô tả năm 1896, có hai mươi bốn bậc thang từ mặt đường hiện đại, dẫn đến một phòng vuông dùng làm nơi cầu nguyện, từ đó có thêm các bậc thang dẫn xuống một phòng thấp hơn được cho là lăng mộ của Ladarô. Mô tả tương tự cũng áp dụng cho ngày nay.
Lần đầu tiên một nhà thờ ở Bêtania được nhắc đến là vào cuối thế kỷ thứ 4, nhưng cả nhà sử học Eusebius thành Caesarea (khoảng năm 330) và Người hành hương Bordeaux đều nhắc đến lăng mộ của Ladarô. Năm 390, Giêrônimô nhắc đến một nhà thờ dành riêng cho Thánh Ladarô, được gọi là Lazarium. Điều này được xác nhận bởi người hành hương Egeria vào khoảng năm 410. Do đó, nhà thờ được cho là đã được xây dựng từ năm 333 đến năm 390. Các khu vườn ngày nay còn lưu giữ những tàn tích của một sàn khảm từ nhà thờ thế kỷ thứ 4. Lazarium bị phá hủy bởi một trận động đất vào thế kỷ thứ 6, và được thay thế bằng một nhà thờ lớn hơn. Nhà thờ này tồn tại nguyên vẹn cho đến thời kỳ Thập tự chinh.
Năm 1143, cấu trúc và đất đai hiện có đã được Vua Fulk và Nữ hoàng Melisende của Jerusalem mua lại, và một tu viện lớn của Dòng Biển Đức dành riêng cho Maria và Mácta đã được xây dựng gần lăng mộ của Ladarô. Sau sự sụp đổ của Jerusalem vào năm 1187, tu viện bị bỏ hoang và trở thành đống đổ nát, chỉ còn lăng mộ và những vòm đá còn sót lại. Đến năm 1384, một nhà thờ Hồi giáo đơn giản đã được xây dựng tại địa điểm này. Vào thế kỷ 16, Đế quốc Ottoman đã xây dựng nhà thờ Hồi giáo al-Uzair lớn hơn để phục vụ cư dân (bây giờ là người Hồi giáo) của thị trấn và đặt tên nó để vinh danh vị thánh bảo trợ của thị trấn, Ladarô làng Bêtania.
Theo Bách khoa toàn thư Công giáo năm 1913, có những học giả đã đặt câu hỏi về địa điểm được cho là của ngôi làng cổ (mặc dù điều này đã bị tác giả của Bách khoa toàn thư bác bỏ):
"Một số người tin rằng ngôi làng Bêtania hiện tại không chiếm vị trí của ngôi làng cổ; mà nó phát triển xung quanh hang động truyền thống mà họ cho rằng nằm cách xa nhà của Mácta và Maria trong làng; Zanecchia (La Palestine d'aujourd'hui, 1899, I, 445tt.) đặt vị trí của ngôi làng cổ Bêtania cao hơn trên sườn đông nam của Núi Ôliu, không xa địa điểm được chấp nhận của Bếtphagê, và gần địa điểm Thăng Thiên. Chắc chắn rằng ngôi làng hiện tại được hình thành xung quanh ngôi mộ truyền thống của Ladarô, nằm trong một hang động trong làng. Việc xác định hang động này là lăng mộ của Ladarô chỉ là có thể; nó không có thẩm quyền nội tại hoặc ngoại tại mạnh mẽ. Địa điểm của ngôi làng cổ có thể không trùng khớp chính xác với ngôi làng hiện tại, nhưng có mọi lý do để tin rằng nó nằm trong khu vực chung này."
3. Các truyền thống sau này
Mặc dù không có thêm đề cập nào về Ladarô trong Kinh Thánh, các truyền thống của Giáo hội Chính thống giáo Đông phương và Công giáo La Mã đều có những ghi chép khác nhau về các sự kiện sau này trong cuộc đời ông. Ông thường được gắn liền với Síp, nơi ông được cho là đã trở thành giám mục đầu tiên của Kition (Larnaka), và Provence, nơi ông được cho là đã trở thành giám mục đầu tiên của Marseille.
3.1. Truyền thống Síp
Theo truyền thống của Giáo hội Chính thống giáo Đông phương, một thời gian sau Sự phục sinh của Chúa Kitô, Ladarô bị buộc phải chạy trốn khỏi Giuđêa do những âm mưu sát hại ông và đến Síp. Tại đó, ông được Barnaba và Phaolô Tông đồ bổ nhiệm làm giám mục đầu tiên của Kition (Larnaca ngày nay). Ông đã sống ở đó thêm ba mươi năm nữa, và khi qua đời lần thứ hai và cũng là lần cuối cùng, ông được chôn cất tại đó.
Để khẳng định tính tông truyền trong việc bổ nhiệm Ladarô, có câu chuyện kể rằng áo omophorion của giám mục đã được Đức Trinh Nữ Maria trao cho Ladarô, do chính bà đã tự dệt. Những kết nối tông truyền như vậy là trung tâm cho các tuyên bố về tính tự trị của các giám mục Kition - vốn thuộc quyền của Thượng phụ Chính thống giáo Hy Lạp Giêrusalem - trong giai đoạn 325-431. Giáo hội Kition được tuyên bố tự trị vào năm 431 sau Công nguyên tại Công đồng Đại kết thứ ba.
Theo truyền thống, Ladarô không bao giờ cười trong suốt ba mươi năm sau khi được phục sinh, bởi ông bị ám ảnh bởi cảnh tượng những linh hồn chưa được cứu chuộc mà ông đã thấy trong bốn ngày ở Địa ngục (hoặc Âm phủ). Ngoại lệ duy nhất xảy ra khi, nhìn thấy một người đang trộm một cái nồi, ông mỉm cười nói: "Đất trộm đất."
Năm 890, một ngôi mộ được tìm thấy ở Larnaca mang dòng chữ khắc: "Ladarô bạn của Chúa Kitô". Hoàng đế Leo VI của Đế quốc Byzantine đã cho di cốt của Ladarô được chuyển dời đến Constantinople vào năm 898. Việc chuyển dời này đã được Arethas, giám mục Caesarea Maritima, tôn vinh và được Giáo hội Chính thống giáo Đông phương kỷ niệm hàng năm vào ngày 17 tháng 10.
Để đền bù cho Larnaca, Hoàng đế Leo đã cho xây dựng Nhà thờ Thánh Ladarô, hiện vẫn còn tồn tại đến ngày nay, trên ngôi mộ của Ladarô. Quan tài đá cẩm thạch của ông có thể được nhìn thấy bên trong nhà thờ, dưới Thánh của các Thánh.
Vào thế kỷ 16, một nhà sư người Nga từ Tu viện Pskov-Caves đã đến thăm mộ Ladarô ở Larnaca và mang theo một mảnh nhỏ di cốt của ông. Có lẽ mảnh di cốt đó đã dẫn đến việc xây dựng nhà nguyện Thánh Ladarô tại Tu viện Pskov (Tu viện Spaso-Eleazar, Pskov), nơi di cốt này được lưu giữ cho đến ngày nay.
Tháng 11 năm 1972, hài cốt con người trong một quan tài đá cẩm thạch đã được phát hiện dưới bàn thờ, trong quá trình tu sửa Nhà thờ Thánh Ladarô ở Larnaca, và được xác định là một phần di cốt của vị thánh.
Tháng 6 năm 2012, Giáo hội Síp đã trao một phần xá lợi Thánh Ladarô cho phái đoàn của Giáo hội Chính thống giáo Nga, do Thượng phụ Kirill của Moskva và toàn nước Nga dẫn đầu, sau chuyến thăm Síp bốn ngày. Xá lợi đã được đưa đến Moskva và được trao cho Tổng giám mục Arseniy của Istra, người đã đưa chúng đến Tu viện Thai nghén (Tu viện Zachatievsky), nơi chúng được đặt cho các tín hữu tôn kính.
3.2. Truyền thống Provence
Tại phương Tây, theo một truyền thống thời trung cổ khác (tập trung ở Provence), Ladarô, Maria và Mácta đã bị "những người Do Thái thù địch với Kitô giáo đẩy ra biển trên một con thuyền không buồm, không chèo, không bánh lái, và sau một chuyến đi kỳ diệu, họ đã cập bến Provence tại một nơi ngày nay gọi là Saintes-Maries." Sau đó, gia đình được cho là đã tách ra và đi đến các vùng khác nhau ở đông nam Gaul để rao giảng; Ladarô đến Marseille. Tại đó, ông đã cải đạo nhiều người sang Kitô giáo và trở thành Giám mục đầu tiên của Marseille. Trong cuộc bách hại của Domitian, ông bị giam cầm và bị chặt đầu trong một hang động bên dưới nhà tù Saint-Lazare. Thi thể của ông sau đó được chuyển đến Autun, nơi ông được chôn cất trong Nhà thờ Autun, dành riêng cho Ladarô với tên gọi Saint Lazare. Tuy nhiên, cư dân Marseille tuyên bố sở hữu đầu của ông và họ vẫn tôn kính nó.
Các người hành hương cũng đến thăm một ngôi mộ khác được cho là của Ladarô tại Tu viện Vézelay ở Bourgogne. Tu viện Ba Ngôi tại Vendôme được cho là lưu giữ một giọt nước mắt của Chúa Giêsu rơi tại mộ Ladarô.
Tác phẩm Truyền thuyết vàng, được biên soạn vào thế kỷ 13, ghi lại truyền thống Provence. Nó cũng ghi lại một lối sống xa hoa được hình dung cho Ladarô và các chị em của ông (lưu ý rằng trong đó Maria, em gái của Ladarô được đồng nhất với Maria Magđala):
"Maria Magđala có biệt danh Magdalo, một lâu đài, và sinh ra từ dòng dõi quý tộc và cha mẹ, những người là hậu duệ của dòng dõi các vị vua. Và cha bà tên là Cyrus, và mẹ bà tên là Eucharis. Bà cùng với anh trai Ladarô, và em gái Mácta, sở hữu lâu đài Magdalo, cách Nazareth hai dặm, và Bêtania, lâu đài gần Giêrusalem, và cũng một phần lớn Giêrusalem, tất cả những thứ này họ đã chia nhau. Theo cách đó, Maria có lâu đài Magdalo, từ đó bà có tên Magđala. Và Ladarô có phần thành phố Giêrusalem, và Mácta có phần Bêtania. Và khi Maria tận hưởng mọi thú vui của thân thể, và Ladarô dồn hết sức lực vào hiệp sĩ, Mácta, người khôn ngoan, cai quản phần của anh trai mình và cả của em gái mình, và cả của riêng mình một cách cao quý, và cung cấp cho các hiệp sĩ, và những người hầu, và những người nghèo, những nhu yếu cần thiết. Tuy nhiên, sau khi Chúa của chúng ta thăng thiên, họ đã bán tất cả những thứ này."
Nhà thơ thế kỷ 15 Georges Chastellain dựa trên truyền thống về Ladarô không cười: "Người mà Thiên Chúa đã làm cho sống lại, ban cho ông ân sủng như vậy, kẻ trộm, anh trai của Maria, sau đó chẳng còn gì ngoài nỗi đau khổ và những suy nghĩ đầy đau đớn, sợ hãi những gì ông sẽ phải trải qua."
3.3. Các truyền thống khác
Một truyền thuyết ít phổ biến hơn kể rằng Ladarô không bao giờ cười trong suốt ba mươi năm sau khi phục sinh, vì những cảnh tượng kinh hoàng về những linh hồn chưa được cứu chuộc mà ông đã thấy trong thời gian bốn ngày ở cõi chết. Lần duy nhất ông mỉm cười là khi chứng kiến một người đang trộm một cái nồi đất, ông đã nói: "Đất trộm đất."
4. Giải thích và Phê bình Thần học
Phép lạ phục sinh Ladarô mang ý nghĩa thần học sâu sắc trong Kitô giáo, đồng thời cũng là chủ đề của nhiều phân tích và tranh luận phê bình từ các học giả.
4.1. Ý nghĩa thần học
Phép lạ Ladarô được phục sinh là đỉnh điểm của "những dấu lạ" được ghi lại trong Phúc âm Gioan. Nó giải thích việc đám đông tìm kiếm Chúa Giêsu vào Chủ nhật Lễ Lá, và trực tiếp dẫn đến quyết định của Caipha và Tòa Công luận nhằm giết Chúa Giêsu. Các nhà thần học Moloney và Harrington xem việc Ladarô sống lại là một "phép lạ then chốt" khởi đầu chuỗi sự kiện dẫn đến sự đóng đinh Ngài. Họ coi đó là một "sự phục sinh sẽ dẫn đến cái chết", vì việc Ladarô sống lại sẽ dẫn đến cái chết của Chúa Giêsu, Con Thiên Chúa, tại Giêrusalem và điều đó sẽ mặc khải Vinh quang của Thiên Chúa.
Giáo lý Hội thánh Công giáo khẳng định rằng phép lạ do Chúa Giêsu thực hiện đã đưa Ladarô trở lại cuộc sống trần thế bình thường, giống như trường hợp con trai của góa phụ Na-in và con gái của Giai-rô, và rằng Ladarô cùng những người khác được phục sinh từ cõi chết sau này sẽ chết lại. Giáo lý của Thánh Philaret của Giáo hội Chính thống giáo Nga viết rằng trong số các phép lạ do Chúa Giêsu thực hiện có việc phục sinh Ladarô vào ngày thứ tư sau khi Ladarô qua đời. Trong nghị quyết năm 2014 của Hội nghị Baptist miền Nam về "Tính đầy đủ của Kinh Thánh liên quan đến Hậu kiếp", việc Ladarô sống lại được ghi nhận trong số "các trình thuật rõ ràng trong Kinh Thánh về những người được phục sinh từ cõi chết", và bình luận về những sự phục sinh đó rằng, "theo sự khôn ngoan mạc khải hoàn hảo của Thiên Chúa, Ngài đã không cho chúng ta bất kỳ báo cáo nào về kinh nghiệm cá nhân của họ ở hậu kiếp".
Jean Calvin lưu ý rằng, "Chúa Kitô không chỉ ban một bằng chứng nổi bật về quyền năng thiêng liêng của Ngài khi phục sinh Ladarô, mà Ngài còn đặt trước mắt chúng ta một hình ảnh sống động về sự phục sinh tương lai của chúng ta." Mục sư Tin lành Pháp Jakob Abbadie viết rằng Chúa Giêsu cố ý trì hoãn việc trở về Bêtania trong "bốn ngày, để người ta không nói rằng ông ấy [Ladarô] thực sự chưa chết." Năm 2008, Giáo hoàng Biển Đức XVI nói rằng câu chuyện Phúc âm về việc Ladarô sống lại, "cho thấy quyền năng tuyệt đối của Chúa Kitô trên sự sống và cái chết và tiết lộ bản chất của Ngài là người thật và Thiên Chúa thật" và rằng "sự thống trị của Chúa Giêsu trên cái chết không ngăn cản Ngài thể hiện lòng trắc ẩn chân thành đối với nỗi đau của sự chia ly này."
Matthew Poole và những người khác xem khả năng Ladarô di chuyển dù tay chân bị quấn khăn liệm là một phép lạ thứ hai, nhưng Charles Ellicott bác bỏ rằng Ladarô sẽ bị hạn chế di chuyển bởi khăn liệm. Justus Knecht viết rằng mục đích của phép lạ này liên quan đến việc, "thời điểm Thương khó và Cái chết của Chúa chúng ta đã gần kề, và Ngài đã thực hiện phép lạ vĩ đại này trước để củng cố đức tin của các môn đệ, và đặc biệt là các tông đồ của Ngài, 'để họ tin' và không nghi ngờ khi họ nhìn thấy Chúa và Sư phụ của họ trong giờ phút hạ mình; và quan trọng nhất là để họ có thể hy vọng, khi họ thấy Thân thể Ngài được đặt trong mộ, rằng Đấng đã phục sinh Ladarô sẽ tự mình sống lại."
Trong tác phẩm Meditations của Roger Baxter, ông suy niệm về câu "Vì vậy, các chị em ông đã gửi người đến cho Ngài, nói rằng, Lạy Chúa, kìa người Thầy yêu mến đang bị bệnh", viết rằng "họ không ra lệnh cho Ngài làm điều họ muốn; đối với một người bạn yêu thương, chỉ cần báo hiệu nhu cầu của chúng ta là đủ. Đó phải là bản chất của lời cầu nguyện của chúng ta, đặc biệt là liên quan đến sức khỏe và các phước lành trần thế khác, vì trong những trường hợp như vậy chúng ta không biết điều gì là thích hợp cho sự cứu rỗi của chúng ta."
4.2. Quan điểm phê bình
Các học giả Tân Ước đã cố gắng xác định cách trình thuật của Gioan về việc Ladarô sống lại và việc Maria Bêtania xức dầu cho Chúa Giêsu (Gioan 11:1-12:11,17) được biên soạn bằng cách tìm cách giải thích mối quan hệ rõ ràng của nó với các truyền thống văn bản cũ hơn của Phúc Âm Nhất Lãm (Mác-cô, Mátthêu và Luca). Tác giả Gioan có thể đã kết hợp các yếu tố từ một số câu chuyện - ban đầu dường như không liên quan - thành một trình thuật duy nhất. Chúng bao gồm việc một người phụ nữ không tên xức dầu cho Chúa Giêsu tại Bêtania (Mác-cô 14, Mátthêu 26), việc một phụ nữ tội lỗi xức dầu chân Chúa Giêsu (và lau tóc) tại Galilê (Luca 7; hai câu chuyện đầu tiên này có thể có một nguồn gốc chung, trình thuật của Luca có thể được lấy từ Mác-cô), việc Chúa Giêsu thăm Mácta và Maria ở ngôi làng Galilê không tên (Luca 10), dụ ngôn của Chúa Giêsu về Người giàu và Ladarô nghèo (Luca 16), và có thể các câu chuyện khác liên quan đến việc Chúa Giêsu làm phép lạ phục sinh người chết (con gái Giai-rô được phục sinh và con trai góa phụ Na-in được phục sinh). Trong khi đó, các yếu tố khác đã bị loại bỏ hoặc thay thế; ví dụ, Simôn người phong/Simôn người Pharisee đã được thay thế bằng Ladarô làm chủ nhà bữa tiệc vinh danh Chúa Giêsu, và Bêtania ở Giuđêa đã được chọn làm bối cảnh, trong khi hầu hết các yếu tố trong trình thuật của Gioan tương ứng với các truyền thống mà các Phúc âm Nhất Lãm đặt ở Galilê. Các học giả đặc biệt chú ý đến câu Gioan 11:2 (và Gioan 11:1), có thể đại diện cho một nỗ lực của tác giả hoặc một người hiệu đính sau này nhằm nhấn mạnh mối liên hệ giữa các câu chuyện này mà, tuy nhiên, không được tìm thấy trong các phúc âm kinh điển cũ hơn. Họ còn lưu ý rằng việc xức dầu thực tế sẽ không được kể cho đến câu 12:3, và rằng cả Maria, Mácta, hay ngôi làng của hai chị em này, hay bất kỳ việc xức dầu nào đều không được đề cập trong Phúc âm Gioan trước thời điểm này, cho thấy tác giả (hoặc người hiệu đính) giả định rằng người đọc đã biết về các nhân vật này, địa điểm này và sự kiện này, và muốn cho họ biết rằng những điều này có liên quan (điều mà tác giả dường như biết rằng người đọc chưa phổ biến biết/tin) rất lâu trước khi cung cấp cho người đọc thêm chi tiết. Elser và Piper (2006) cho rằng câu 11:2 là bằng chứng cho thấy tác giả Phúc âm Gioan đã cố tình pha trộn nhiều truyền thống trong một nỗ lực "táo bạo (...) nhằm tái cấu trúc ký ức chung của phong trào Chúa Kitô." Tác giả không cố gắng đưa ra một trình thuật lịch sử chính xác về những gì đã xảy ra, mà thay vào đó, vì mục đích thần học, đã kết hợp các trình thuật hiện có khác nhau để xây dựng Ladarô, Maria và Mácta Bêtania thành một gia đình Kitô giáo nguyên mẫu, mà tấm gương của họ cần được các Kitô hữu noi theo. Tuy nhiên, Zangenberg (2023) nghi ngờ rằng Gioan 11 phụ thuộc vào các câu chuyện nhất lãm khác, cho rằng bằng chứng cho lý thuyết này là không đủ. Ông cũng lập luận rằng Gioan thể hiện kiến thức chính xác về các phong tục chôn cất của người Do Thái vào thời đó, như đã được chứng minh bằng khảo cổ học và các văn bản Do Thái cổ.
Các nhà bình luận trước đó bao gồm nhà thần giáo tự nhiên Lysander Spooner, người đã viết vào năm 1836 rằng thật bất thường khi các Phúc âm Nhất lãm (Mátthêu, Mác-cô và Luca) không đề cập đến phép lạ Ladarô được phục sinh, điều mà dường như có thể là một minh chứng cho quyền năng kỳ diệu của Chúa Giêsu. Các Phúc âm Nhất lãm có bao gồm các đoạn liên quan đến hoạt động của các chị em của Ladarô nhưng không đề cập đến sự phục sinh của em trai họ. Spooner viết rằng điều này dường như chỉ ra rằng tác giả Phúc âm Gioan, "thực sự không trung thực, hoặc ông ấy đã tiếp nhận, tin tưởng và ghi lại một câu chuyện lưu truyền, mà một sự việc nào đó đã nảy sinh, nhưng không có bất kỳ nền tảng nào trong sự thật." Năm 1892, diễn giả bất khả tri Robert G. Ingersoll thấy trình thuật này không hợp lý về mặt lịch sử, viết rằng, nếu Ladarô thực sự đã chết, có thể đã trải qua kiếp sau, và sau đó đã được phục sinh, những kinh nghiệm mà Ladarô có thể đã chia sẻ với những người khác có lẽ sẽ thú vị hơn mọi thứ khác trong Tân Ước, sẽ thu hút sự chú ý rộng rãi đến Ladarô trong suốt cuộc đời ông và có thể đã khiến ông ít sợ hãi hơn những người khác không có kinh nghiệm của ông khi Ladarô cận kề cái chết lần thứ hai. Giải thích trong bộ Interpreter's Bible (1953) so sánh việc Ladarô sống lại với các sự phục sinh khác trong Kinh Thánh bình luận rằng, "Sự khác biệt giữa việc hồi sinh ngay sau khi chết, và sự phục sinh sau bốn ngày, lớn đến mức đặt ra nghi ngờ về tính lịch sử của câu chuyện này, đặc biệt là khi xem xét các chi tiết không thể tưởng tượng được trong câu 44. Tuy nhiên, có những đặc điểm trong câu chuyện này có dấu hiệu của tính chân thực." Các học giả khác cho rằng các sự kiện dẫn đến cái chết của Chúa Giêsu trong Phúc âm Nhất lãm dựa trên một trình thuật sớm, trước khi Phúc âm Mác-cô được viết, trong đó nhiều nhân vật là ẩn danh vì họ vẫn còn sống và sẽ bị bách hại, trong khi trình thuật của Gioan về cùng các sự kiện đó được viết muộn hơn nhiều và có thể nêu tên các nhân vật ẩn danh và cũng có thể bao gồm việc Ladarô sống lại vì tất cả các cá nhân đó đã qua đời, và không còn bị bách hại.
5. Lễ kỷ niệm phụng vụ
Ladarô được tôn vinh như một vị thánh bởi các Giáo hội Kitô giáo giữ kỷ niệm các vị thánh, mặc dù vào những ngày khác nhau, tùy theo truyền thống địa phương. Trong các lễ tang Kitô giáo, ý tưởng về người quá cố được Chúa phục sinh như Ladarô thường được thể hiện trong lời cầu nguyện.
5.1. Giáo hội Chính thống giáo Đông phương
Giáo hội Chính thống giáo Đông phương và Các Giáo hội Công giáo Đông phương kỷ niệm Ladarô vào Thứ Bảy của Ladarô, ngày trước Chủ nhật Lễ Lá, đây là một ngày lễ di động. Ngày này, cùng với Chủ nhật Lễ Lá, giữ một vị trí độc đáo trong năm phụng vụ, là những ngày vui mừng và chiến thắng giữa Mùa Chay sám hối và Tuần Thánh tang thương. Trong tuần trước đó, các bài thánh ca trong Triodion của Mùa Chay theo dõi bệnh tật và sau đó là cái chết của Ladarô, và hành trình của Chúa Kitô từ bên kia Sông Giođan đến Bêtania. Các bài đọc Kinh Thánh và thánh ca cho Thứ Bảy của Ladarô tập trung vào việc Ladarô phục sinh như một điềm báo về Sự phục sinh của Chúa Kitô, và một lời hứa về Sự phục sinh Phổ quát. Trình thuật Phúc âm được giải thích trong các bài thánh ca như minh họa hai bản tính của Chúa Kitô: nhân tính của Ngài khi hỏi, "Các ngươi đã đặt nó ở đâu?" (Gioan 11:34), và thần tính của Ngài khi truyền lệnh cho Ladarô bước ra từ cõi chết (Gioan 11:43).
Nhiều bài thánh ca phục sinh của lễ Chúa nhật thông thường, vốn bị bỏ qua vào Chủ nhật Lễ Lá, được hát vào Thứ Bảy của Ladarô. Trong Thánh lễ Divine Liturgy, Bài ca rửa tội, "Bất cứ ai đã được rửa tội trong Chúa Kitô đều đã mặc lấy Chúa Kitô," (Rô-ma 6:3) được hát thay cho Trisagion. Mặc dù bốn mươi ngày của Mùa Chay kết thúc vào ngày trước Thứ Bảy của Ladarô, ngày này vẫn được giữ như một ngày ăn chay; tuy nhiên, nó có phần được giảm nhẹ. Ở Nga, theo truyền thống, người ta ăn trứng cá muối vào Thứ Bảy của Ladarô.
Ladarô cũng được kỷ niệm trong lịch phụng vụ của Giáo hội Chính thống giáo Đông phương vào ngày lễ cố định 17 tháng 3, trong khi việc chuyển dời xá lợi của ông từ Giáo hội Síp đến Constantinople vào năm 898 sau Công nguyên được cử hành vào 17 tháng 10.
5.2. Công giáo La Mã và các Giáo hội Tây phương khác
Theo Lịch Công giáo Rôma Tổng quát, Ladarô được kỷ niệm, cùng với hai chị em Maria và Mácta, vào ngày 29 tháng 7. Các ấn bản trước đây của Sách các thánh tử đạo Rôma đặt ông vào số các vị thánh của ngày 17 tháng 12.
Ở Cuba, lễ kỷ niệm San Lázaro vào ngày 17 tháng 12 là một lễ hội lớn. Ngày này được kỷ niệm bằng cuộc hành hương đến một nhà nguyện lưu giữ hình ảnh Thánh Ladarô, một trong những biểu tượng thiêng liêng nhất của Cuba, tại làng El Rincon, ngoại ô La Habana.
Trong Giáo hội Anh, Ladarô được nhớ đến (cùng với Mácta và Maria) dưới danh hiệu "Maria, Mácta, và Ladarô, những Người bạn của Chúa chúng ta", vào ngày 29 tháng 7 trong Giáo hội Anh với một Lễ hội nhỏ và do đó được cung cấp các bài đọc phụng vụ và lời cầu nguyện riêng.
Ladarô cũng được kỷ niệm trong Lịch các Thánh của Giáo hội Luther vào ngày 29 tháng 7 cùng với Maria và Mácta.
6. Phân biệt với nhân vật Ladarô khác
Tên "Ladarô" cũng xuất hiện trong Phúc âm Luca trong câu chuyện về Ladarô và Dives (Luca 16:19-31), được cho là do Chúa Giêsu kể. Trình thuật này kể về mối quan hệ (trong cuộc sống và trong cái chết) giữa một người giàu không tên và một người ăn mày nghèo tên là Ladarô. Trong địa ngục, người giàu đã chết cầu xin Abraham trên Thiên Đàng gửi Ladarô từ bên cạnh ông ta để cảnh báo gia đình người giàu khỏi việc phải chịu chung số phận của mình. Abraham đáp lại: "Nếu họ không nghe Môsê và các tiên tri, họ sẽ không bị thuyết phục ngay cả khi có ai đó sống lại từ cõi chết."
Trong lịch sử Kitô giáo, Ladarô người ăn mày trong dụ ngôn (ngày lễ 21 tháng 6) và Ladarô làng Bêtania đôi khi bị lẫn lộn, cả hai đều được miêu tả trong nghệ thuật thánh với những vết loét và nạng.
Nghệ thuật Romanesque được chạm khắc trên các cổng ở Bourgogne và Provence có thể là dấu hiệu của sự lẫn lộn như vậy. Ví dụ, tại cổng phía tây của Nhà thờ St. Trophime ở Arles, Ladarô người ăn mày được tôn vinh như Thánh Ladarô. Các ví dụ tương tự được tìm thấy tại nhà thờ ở Avallon, cổng trung tâm ở Vézelay, và các cổng của Nhà thờ Autun.
6.1. Dòng Thánh Ladarô
Dòng Thánh Ladarô Giêrusalem là một dòng hiệp sĩ bắt nguồn từ một bệnh viện dành cho người phong được thành lập bởi Hiệp sĩ Cứu tế vào thế kỷ 12 bởi các Thập tự quân của Vương quốc Latinh Jerusalem. Những người mắc bệnh phong coi người ăn mày Ladarô (của Luca 16:19-31) là vị thánh bảo trợ của họ và thường dành các bệnh viện của họ cho ông.
7. Ladarô trong các tôn giáo khác
Ladarô cũng được nhìn nhận trong các truyền thống tôn giáo ngoài Kitô giáo theo những cách khác nhau.
7.1. Trong Hồi giáo
Ladarô cũng xuất hiện trong truyền thống Hồi giáo thời trung cổ, trong đó ông được tôn vinh như một người bạn sùng đạo của Chúa Giêsu. Mặc dù Kinh Qur'an không nhắc đến một nhân vật nào tên Ladarô, nhưng trong số những phép lạ mà nó ghi nhận cho Chúa Giêsu có việc phục sinh người chết (Al-Imran [3]:49). Truyền thuyết Hồi giáo thường kể chi tiết về những trình thuật kỳ diệu này của Chúa Giêsu, nhưng chỉ thỉnh thoảng mới nhắc đến Ladarô. Ví dụ, Al-Ṭabarī, trong tác phẩm Taʾrīkh của mình, nói về những phép lạ này một cách chung chung. Tuy nhiên, Al-Thaʿlabī lại kể, theo sát Phúc âm Gioan: "Ladarô [Al-ʿĀzir] qua đời, em gái ông gửi tin cho Chúa Giêsu, Chúa Giêsu đến ba (trong Phúc âm là bốn) ngày sau khi ông qua đời, cùng em gái ông đến mộ trong hang đá và làm cho Ladarô sống lại; ông ta có con." Tương tự, trong Ibn al-Athīr, người được phục sinh được gọi là "ʿĀzir", một cách dịch khác của "Ladarô" trong tiếng Ả Rập.
7.2. Trong Santería
Thông qua pha trộn tín ngưỡng, Ladarô (hay chính xác hơn là sự kết hợp của hai nhân vật tên "Ladarô") đã trở thành một nhân vật quan trọng trong Santería như một vị thần Yoruba Babalu Aye. Giống như người ăn mày trong Phúc âm Luca của Kitô giáo, Babalu-Aye đại diện cho một người bị lở loét khắp người do chó liếm, và đã được chữa lành nhờ sự can thiệp của thần linh. Những bùa bạc được gọi là nạng của Thánh Ladarô hoặc các huy chương kiểu Công giáo La Mã tiêu chuẩn của Thánh Ladarô được đeo như những bùa hộ mệnh để cầu xin sự giúp đỡ của vị thần pha trộn này trong các trường hợp đau khổ y tế, đặc biệt là đối với những người mắc HIV/AIDS. Trong Santería, ngày liên quan đến Thánh Ladarô là ngày 17 tháng 12, mặc dù Santería dựa vào nghệ thuật thánh liên quan đến vị thánh ăn mày có ngày lễ là 21 tháng 6.
8. Mô tả trong nghệ thuật
Sự phục sinh của Ladarô là một chủ đề phổ biến trong nghệ thuật tôn giáo. Hai trong số những bức tranh nổi tiếng nhất là của Caravaggio (khoảng năm 1609) và Sebastiano del Piombo (1516). Trong số các mô tả nổi bật khác về Ladarô có các tác phẩm của Rembrandt, Vincent van Gogh, Ivor Williams, và Lazarus Breaking His Fast của Walter Sickert.
Sự phục sinh của Ladarô là một trong những chủ đề nghệ thuật phổ biến nhất trong các hầm mộ ở Rôma, bao gồm các ví dụ từ thế kỷ thứ 2.
Hình ảnh Ladarô được phục sinh thường được thể hiện trong nghệ thuật Byzantine và Nga, như biểu tượng Byzantine cuối thế kỷ 14 - đầu thế kỷ 15 hay biểu tượng Nga thế kỷ 15 của trường Novgorod.
Các tác phẩm hội họa nổi bật khác về Ladarô bao gồm:
Sự phục sinh của Ladarô, tranh sơn dầu trên vải, khoảng năm 1609, Caravaggio (Museo Regionale, Messina). 
Sự phục sinh của Ladarô, 1630-1631, Rembrandt van Rijn (Bảo tàng Nghệ thuật Hạt Los Angeles, Los Angeles). 
Sự phục sinh của Ladarô, 1540-1545, Giuseppe Salviati. 
Sự phục sinh của Ladarô (sau Rembrandt), tranh sơn dầu trên giấy, 1890, Vincent van Gogh (Bảo tàng Van Gogh, Amsterdam). 
Sự phục sinh của Ladarô, 1857, Léon Joseph Florentin Bonnat. 
Sự phục sinh của Ladarô minh họa trên giấy da, khoảng năm 1504. 
Sự phục sinh của Ladarô, tranh sơn dầu trên đồng, 1875, Carl Heinrich Bloch (Phòng trưng bày Hope, Salt Lake City). 
Sự phục sinh của Ladarô, 1800, William Blake, Phòng trưng bày Nghệ thuật Aberdeen.
9. Ảnh hưởng trong văn hóa đại chúng
Nổi tiếng trong văn hóa phương Tây từ những câu chuyện Kinh Thánh tương ứng, cả hai nhân vật tên Ladarô (Ladarô làng Bêtania và Ladarô người ăn mày của "Người giàu và Ladarô nghèo"), đã xuất hiện nhiều lần trong âm nhạc, văn học và nghệ thuật. Phần lớn các tham chiếu là đến Ladarô làng Bêtania.
9.1. Trong văn học
Trong tiểu thuyết Moby-Dick năm 1851 của Herman Melville, sau khi viết di chúc lần thứ tư, Ishmael nhận xét rằng, "tất cả những ngày tôi sẽ sống từ bây giờ sẽ tốt như những ngày Ladarô đã sống sau khi ông ấy phục sinh; một phần lợi nhuận bổ sung rõ ràng bấy nhiêu tháng hoặc tuần tùy theo trường hợp."
Trong tiểu thuyết Tội ác và hình phạt năm 1866 của Fyodor Dostoevsky, nhân vật chính Raskolnikov yêu cầu người tình Sonia đọc cho anh ta phần này của Phúc âm, như một thời khắc quan trọng dẫn đến việc anh ta quyết định tự thú.
Trong hai truyện ngắn của Mark Twain được xuất bản sau khi ông qua đời vào năm 1972, một luật sư lập luận rằng những người thừa kế của Ladarô có quyền đòi hỏi không thể tranh cãi đối với bất kỳ tài sản nào mà Ladarô đã sở hữu trước khi chết.
Nhà viết kịch Eugene O'Neill vào năm 1925 đã viết vở kịch Lazarus Laughed, vở kịch có dàn diễn viên lớn nhất của ông, trình bày cuộc đời của Ladarô sau khi ông phục sinh. Vở kịch này chỉ được trình diễn một lần đầy đủ, mặc dù đã có các phiên bản rút gọn được trình diễn vào những thời điểm khác.
Nhiều tác phẩm văn học từ thế kỷ 20 ám chỉ đến Ladarô, bao gồm truyện ngắn "A Tree of Night" của Truman Capote trong tuyển tập A Tree of Night and Other Stories (1945) và tiểu thuyết A Separate Peace (1959) của John Knowles. Các ám chỉ trong thơ ca thế kỷ 20 xuất hiện trong các tác phẩm như trường ca Lazarus (1906) của Leonid Andreyev, bài thơ "The Love Song of J. Alfred Prufrock" (1915) của T.S. Eliot, bài thơ "Lazarus" (1920) của Edwin Arlington Robinson, và bài thơ "Lady Lazarus" của Sylvia Plath được xuất bản trong tuyển tập sau khi bà qua đời Ariel (1965). Một ám chỉ đến Ladarô cũng xuất hiện trong hồi ký Witness (1952) của Whittaker Chambers (người thừa nhận ảnh hưởng của các tác phẩm của Dostoevsky), mở đầu chương đầu tiên, "Năm 1937, tôi bắt đầu, giống như Ladarô, cuộc trở về bất khả thi."
Các ám chỉ khoa học viễn tưởng về Ladarô xuất hiện trong các tiểu thuyết Lazarus Long của Robert A. Heinlein (1941-1987), A Canticle for Leibowitz (1960) của Walter M. Miller Jr., và The Lazarus Effect (1983) của Frank Herbert.
Trong cuốn sách The Big Questions: A Short Introduction to Philosophy năm 2010 của các giáo sư triết học người Mỹ Kathleen Higgins và Robert C. Solomon, ở cuối Chương 5, Cuộc tìm kiếm Sự thật, độc giả được yêu cầu xem xét: "Liệu một nhà khoa học có thể đưa ra một lời giải thích đầy đủ về câu chuyện Kinh Thánh về việc Ladarô sống lại không?"
Lazarus Is Dead (2011) của Richard Beard là một tiểu thuyết sáng tạo. Nó khuếch đại một chi tiết của Phúc âm: Ladarô là bạn của Chúa Giêsu; tuy nhiên Chúa Giêsu có các môn đệ, nhưng không có nhiều bạn. Beard truy dấu câu chuyện trở lại thời thơ ấu của Chúa Giêsu và Ladarô ở Nazareth, sau đó, con đường của hai người bạn đã rẽ nhánh. Tiểu thuyết này được tờ Sunday Business Post mô tả là "không phải là một tiểu thuyết bình thường: nó là một sự tái kể và phá vỡ thể loại xuất sắc, một trong những câu chuyện lâu đời nhất, gây sốc nhất trong kinh điển phương Tây."
The Bones of Lazarus (2012) của John Derhak là một tiểu thuyết kinh dị siêu nhiên đen tối, hài hước, nhanh chóng, truy dấu những cuộc đời giao thoa trên một hòn đảo Caribe bị chiến tranh tàn phá, giàu tài nguyên. Cốt truyện xoay quanh tiền đề rằng Ladarô làng Bêtania, khi được Chúa Kitô phục sinh, trở thành một sinh vật bất tử của Phán xét, tìm kiếm trái tim và linh hồn của những kẻ độc ác qua mọi thời đại.
Larry: A Novel of Church Recovery (2019) của Brian L. Boley là một tiểu thuyết ngắn, trong đó một nhân vật tên "Larry" xuất hiện. "Larry" đưa ra những gợi ý cho một cặp mục sư về việc cải thiện các nhà thờ của họ và dẫn dắt họ đến sự phát triển. Nhưng khi đọc, chúng ta bắt đầu hiểu rằng "Larry" thực ra có thể là Ladarô trong Kinh Thánh, một tôi tớ rao giảng Phúc âm bất tử của Chúa Giêsu.
Tiểu thuyết bán chạy nhất của Richard Zimler The Gospel According to Lazarus (2019 bằng tiếng Anh) được viết từ góc nhìn của chính Ladarô. Cuốn sách trình bày Yeshua ben Yosef (tên tiếng Do Thái của Chúa Giêsu) là một nhà thần bí Do Thái sơ khai và khám phá tình bạn sâu sắc giữa Ladarô và Yeshua, những người - trong bối cảnh hư cấu - đã là bạn thân từ thời thơ ấu. Các chủ đề của cuốn sách bao gồm cách chúng ta đối phó với sự mất niềm tin, những hy sinh khủng khiếp chúng ta thực hiện vì những người chúng ta yêu thương, ý nghĩa siêu việt của sứ mệnh của Yeshua, và cách chúng ta tiếp tục sau khi chịu một tổn thương nặng nề. Tờ The Observer tóm tắt tiểu thuyết là "Một câu chuyện rất nhân văn về sự cạnh tranh, phản bội, giành quyền lực và hy sinh.... Có lẽ khía cạnh đáng chú ý nhất của tiểu thuyết dũng cảm và hấp dẫn này... là Zimler đã xoay sở để biến trình thuật nổi tiếng nhất trong văn hóa phương Tây thành một tác phẩm cuốn hút."
9.2. Trong âm nhạc
Trong âm nhạc, một câu chuyện Phúc âm phổ biến về Ladarô từ góc nhìn của Ladarô trên thiên đường là bài hát-câu chuyện Phúc âm "Lazarus Come Forth" năm 1984 của nghệ sĩ Nhạc Kitô giáo đương đại Carman. Một sự tái diễn giải hiện đại của câu chuyện là bài hát tiêu đề trong album Dig, Lazarus, Dig!!! của ban nhạc alternative Úc Nick Cave and the Bad Seeds. Một số ban nhạc khác đã sáng tác các bài hát mang tên "Lazarus" ám chỉ câu chuyện phục sinh, bao gồm Porcupine Tree, Conor Oberst, Circa Survive, Chimaira, moe., Wes King, Placebo, và David Bowie (được viết khi ông đang bị bệnh nan y).
9.3. Trong văn hóa đại chúng khác
Ladarô đôi khi được ám chỉ trong việc các nhân vật chính trị trở lại quyền lực trong những hoàn cảnh không tưởng. Khi John Howard mất chức lãnh đạo Đảng Tự do Úc, ông đánh giá cơ hội giành lại chức vụ của mình là "Ladarô bị bắc cầu ba lần". Howard đã giành lại chức lãnh đạo và sau đó trở thành Thủ tướng Úc. Cựu Tổng thống Haiti, Jean Bertrand Aristide, được nhà báo Amy Wilentz gọi là "Ladarô Haiti", trong mô tả của cô về việc ông trở về Haiti từ nơi lưu vong và ý nghĩa chính trị của sự kiện này.
Trong loạt truyện tranh Batman, Ra's al Ghul thường được phục hồi sự sống bởi một hồ nước được gọi là Lazarus Pit.
Một loạt phim truyền hình bốn phần, viễn tưởng, phản địa đàng lấy bối cảnh thế kỷ 24, Cold Lazarus, được Dennis Potter viết khi ông đang bị bệnh ung thư tuyến tụy giai đoạn cuối. Một nhà văn thế kỷ 20, Danial Feeld, bị đông lạnh theo phương pháp cryogenics, và cốt truyện xoay quanh những nỗ lực phục hồi suy nghĩ của ông từ cái đầu đông lạnh của ông.
Trong tập phim Doctor Who có tên The Lazarus Experiment, Giáo sư Richard Lazarus trình diễn một thí nghiệm khiến ông trông trẻ hơn, trước khi một lỗi trong công trình của ông biến ông thành một con quái vật hút sinh lực.
Trong trò chơi điện tử độc lập thể loại roguelike The Binding of Isaac, một trong những nhân vật có thể chơi được gọi là Ladarô, nhân vật này được phục sinh sau khi chết một lần mỗi tầng trong trò chơi.