Junius Richard Jayewardene

1.1. Thời thơ ấu và Gia đình

Junius Richard Jayewardene sinh ra tại Colombo trong một gia đình Jayewardene nổi tiếng, có mối liên hệ mật thiết với ngành luật. Ông là con cả trong số mười hai người con của Thẩm phán Eugene Wilfred Jayewardene, một Luật sư của Hoàng gia nổi tiếng, và bà Agnes Helen Don Philip Wijewardena, con gái của Muhandiram Tudugalage Don Philip Wijewardena, một thương gia gỗ giàu có. Trong gia đình, ông được gọi thân mật là Dickie. Các em trai của ông bao gồm Hector Wilfred Jayewardene, một Luật sư của Nữ hoàng, và Rolly Jayewardene, một Thành viên của Đại học Bác sĩ Hoàng gia. Các chú của ông là Đại tá Theodore Godfrey Wijesinghe Jayewardene, Thẩm phán John Adrian St. Valentine Jayewardene, và ông trùm truyền thông D. R. Wijewardena. Được nuôi dưỡng bởi một bảo mẫu người Anh, ông nhận nền giáo dục tiểu học tại Bishop's College, Colombo.

1.2. Giáo dục và Sự nghiệp ban đầu

Jayewardene được nhận vào Royal College, Colombo để học trung học. Tại đây, ông thể hiện xuất sắc trong thể thao, tham gia đội cricket của trường và ra mắt trong loạt trận Royal-Thomian năm 1925. Ông làm đội trưởng đội bóng bầu dục vào năm 1924 trong trận "Royal-Trinity Encounter" hàng năm (sau này được gọi là Bradby Shield Encounter). Ông cũng là đội phó đội bóng đá vào năm 1924 và là thành viên của đội boxing, giành được huy hiệu thể thao. Ông là một Học viên Cao cấp; Đội trưởng đội tranh biện; biên tập viên tạp chí của trường; Thư ký đầu tiên của Liên đoàn Dịch vụ Xã hội Royal College vào năm 1921 và là đội trưởng học sinh vào năm 1925. Về sau, ông giữ chức chủ tịch Hội đồng Kiểm soát Cricket ở Sri Lanka; Chủ tịch Sinhalese Sports Club; và Thư ký Royal College Union.

Theo truyền thống gia đình, Jayewardene vào University College, Colombo năm 1926, theo học khóa Luật sư, nghiên cứu tiếng Anh, tiếng Latinh, Logic và Kinh tế trong hai năm, sau đó ông vào Ceylon Law College năm 1928. Ông thành lập Hội Sinh viên (College Union) dựa trên mô hình của Oxford Union với sự hỗ trợ của S. W. R. D. Bandaranaike, người vừa trở về Ceylon. Tại Ceylon Law College, ông đã giành được Huy chương Vàng Hector Jayewardene và Giải Walter Pereira vào năm 1929. Trong thời gian này, ông làm Thư ký riêng cho cha mình, người sau này giữ chức Thẩm phán của Tối cao Pháp viện Ceylon. Vào tháng 7 năm 1929, ông cùng ba người khác thành lập một câu lạc bộ ăn uống mà họ gọi là The Honorable Society of Pushcannons, sau này được đổi tên thành Priya Sangamaya. Năm 1931, ông vượt qua kỳ thi luật sư, bắt đầu hành nghề tại luật sư tư.

2.1. Bước chân vào Chính trị và Phong trào Dân tộc

Junius Richard Jayewardene bị thu hút bởi chính trị quốc gia từ những năm còn là sinh viên và hình thành quan điểm dân tộc mạnh mẽ. Ông chuyển đổi từ đạo Giáo hội Anh sang Phật giáo và mặc trang phục dân tộc như trang phục chính thức của mình.

Jayewardene không hành nghề luật sư lâu. Năm 1943, ông từ bỏ hoàn toàn việc hành nghề luật để trở thành một nhà hoạt động trong Ceylon National Congress (CNC), tổ chức cung cấp nền tảng hoạt động cho phong trào dân tộc của Ceylon (hòn đảo này chính thức được đổi tên thành Sri Lanka vào năm 1972). Ông trở thành Đồng Thư ký của tổ chức này cùng với Dudley Senanayake vào năm 1939 và năm 1940, ông được bầu vào Hội đồng Thành phố Colombo từ khu vực New Bazaar Ward.

2.2. Hội đồng Nhà nước và Thế chiến II

Ông được bầu vào cơ quan lập pháp thuộc địa, Hội đồng Nhà nước, vào năm 1943 sau khi giành chiến thắng trong bầu cử bổ sung tại Kelaniya sau khi đương nhiệm D. B. Jayatilaka từ chức. Chiến thắng của ông được cho là nhờ việc sử dụng chiến dịch chống Thiên Chúa giáo chống lại đối thủ của ông, nhà dân tộc E. W. Perera. Trong Chiến tranh thế giới thứ hai, Jayewardene, cùng với các nhà dân tộc khác, đã liên hệ với quân Nhật và thảo luận về một cuộc nổi dậy để đánh đuổi người Anh khỏi hòn đảo. Năm 1944, Jayewardene đưa ra một kiến nghị tại Hội đồng Nhà nước rằng chỉ tiếng Sinhala nên thay thế tiếng Anh làm ngôn ngữ chính thức.

3.1. Bộ trưởng Tài chính đầu tiên

Sau khi gia nhập Đảng Thống nhất Quốc gia (UNP) khi nó được thành lập vào năm 1946 với tư cách là một thành viên sáng lập, ông đã tái đắc cử từ đơn vị bầu cử Kelaniya trong cuộc bầu cử quốc hội đầu tiên và được D. S. Senanayake bổ nhiệm làm Bộ trưởng Tài chính trong Nội các đầu tiên của hòn đảo vào năm 1947. Khởi xướng các cải cách sau độc lập, ông đóng vai trò quan trọng trong việc thành lập Ngân hàng Trung ương Ceylon dưới sự hướng dẫn của nhà kinh tế học người Mỹ John Exter. Năm 1951, Jayewardene là thành viên của ủy ban chọn Quốc ca cho Sri Lanka do Sir Edwin Wijeyeratne đứng đầu. Năm sau, ông được bầu làm Chủ tịch Hội đồng Kiểm soát Cricket ở Ceylon. Ông đã đóng vai trò quan trọng trong việc đưa Nhật Bản trở lại cộng đồng thế giới tại Hội nghị San Francisco. Jayewardene đã vật lộn để cân bằng ngân sách, đối mặt với các khoản chi tiêu ngày càng tăng của chính phủ, đặc biệt là trợ cấp gạo. Ông tái đắc cử trong cuộc bầu cử quốc hội năm 1952 và tiếp tục giữ chức Bộ trưởng Tài chính.

3.2. Bộ trưởng Nông nghiệp và Lương thực

Đề xuất của ông vào năm 1953 về việc cắt giảm các khoản trợ cấp mà nhiều người nghèo phụ thuộc vào để sinh tồn đã gây ra sự phản đối gay gắt và dẫn đến chiến dịch Hartal năm 1953, buộc phải hủy bỏ. Sau khi Thủ tướng Dudley Senanayake từ chức sau Hartal năm 1953, Thủ tướng mới Sir John Kotelawala đã bổ nhiệm Jayewardene làm Bộ trưởng Nông nghiệp và Lương thực và Lãnh đạo Hạ viện.

3.3. Lãnh đạo Phe đối lập và Chủ tịch UNP

Trong cuộc tổng tuyển cử năm 1956, Đảng Thống nhất Quốc gia (UNP) của ông đã phải chịu thất bại nặng nề trước liên minh xã hội chủ nghĩa và dân tộc do Đảng Tự do Sri Lanka đứng đầu, dưới sự lãnh đạo của S. W. R. D. Bandaranaike. Bản thân Jayewardene đã mất ghế nghị viện tại Kelaniya vào tay R. G. Senanayake, người đã tranh cử cả khu vực bầu cử Dambadeniya của mình và khu vực bầu cử Kelaniya của Jayewardene để đánh bại ông, sau khi ông đã buộc Senanayake rời đảng.

Sau khi mất ghế trong nghị viện, Jayewardene đã thúc đẩy đảng chấp nhận chủ nghĩa dân tộc và ủng hộ Đạo luật Chỉ tiếng Sinhala, vốn bị các nhóm thiểu số trên đảo kịch liệt phản đối. Khi Bandaranaike đồng ý với S.J.V. Chelvanayagam vào năm 1957 để giải quyết các vấn đề tồn đọng của các nhóm thiểu số, Jayewardene đã dẫn đầu một "Cuộc tuần hành đến Kandy" chống lại thỏa thuận đó, nhưng đã bị S. D. Bandaranayake chặn lại ở Imbulgoda. Cơ quan chính thức của UNP, tờ Siyarata, sau đó đã đăng nhiều bài báo chống Tamil, bao gồm cả một bài thơ có nội dung khuyến khích giết người Tamil gần như trong mỗi câu. Suốt những năm 1960, Jayewardene đã xung đột với lãnh đạo đảng Dudley Senanayake về vấn đề này. Jayewardene cảm thấy UNP nên sẵn sàng sử dụng lá bài sắc tộc, ngay cả khi điều đó có nghĩa là mất đi sự ủng hộ của các nhóm thiểu số.

Jayewardene trở thành phó chủ tịch và tổ chức trưởng của Đảng Thống nhất Quốc gia, đảng này đã giành chiến thắng sít sao trong cuộc bầu cử quốc hội tháng 3 năm 1960, thành lập một chính phủ dưới quyền Dudley Senanayake. Jayewardene, sau khi được bầu lại vào quốc hội từ đơn vị bầu cử Kelaniya, lại một lần nữa được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Tài chính. Chính phủ này chỉ tồn tại ba tháng và đã thất bại trong cuộc bầu cử quốc hội tháng 7 năm 1960 trước một liên minh mới do góa phụ của Bandaranaike lãnh đạo. Jayewardene vẫn ở lại quốc hội trong phe đối lập sau khi được bầu từ đơn vị bầu cử Colombo South.

Đảng Thống nhất Quốc gia đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tiếp theo vào năm 1965 và thành lập một chính phủ quốc gia với Đảng Tự do Xã hội chủ nghĩa Sri Lanka do C. P. de Silva lãnh đạo. Jayewardene đã tái đắc cử từ đơn vị bầu cử Colombo South mà không tranh cử và được bổ nhiệm làm Chủ nhiệm chính phủ. Senanayake bổ nhiệm Jayewardene vào nội các của mình với tư cách là Bộ trưởng Quốc vụ và Thư ký Nghị viện cho Bộ trưởng Quốc phòng và Ngoại giao, do đó trở thành thực quyền Phó Thủ tướng. Chưa có chính phủ nào từng nghiêm túc xem xét việc phát triển ngành du lịch như một lĩnh vực kinh tế khả thi cho đến khi Đảng Thống nhất Quốc gia lên nắm quyền vào năm 1965 và lĩnh vực này thuộc thẩm quyền của J. R. Jayewardene. Jayewardene coi du lịch là một ngành công nghiệp lớn có khả năng mang lại ngoại tệ, tạo ra nhiều cơ hội việc làm và tạo ra một lực lượng lao động có tiềm năng việc làm cao trên toàn cầu. Ông quyết tâm đặt ngành này trên một nền tảng vững chắc, cung cấp cho nó một 'cơ sở khái niệm và hỗ trợ thể chế'. Điều này là cần thiết để mang lại sự năng động và gắn kết cho một ngành công nghiệp, vốn bị các nhà lãnh đạo trong quá khứ xa lánh và bị các nhà đầu tư bỏ qua do thiếu động lực để đầu tư vào các dự án không chắc chắn về lợi nhuận thỏa đáng. Jayewardene coi việc chính phủ đưa ra đảm bảo đó là điều cần thiết và với mục tiêu này, ông đã trình bày Đạo luật Hội đồng Du lịch Ceylon số 10 năm 1966 tiếp theo là Đạo luật Tổng công ty Khách sạn Ceylon số 14 năm 1966. Hiện tại, ngành du lịch ở Sri Lanka là một nguồn thu ngoại tệ lớn với các khu nghỉ dưỡng ở hầu hết các thành phố và doanh thu hàng năm của hơn 500.000 khách du lịch tận hưởng khí hậu và bãi biển nhiệt đới.

Trong cuộc tổng tuyển cử năm 1970, UNP phải chịu một thất bại lớn, khi SLFP và liên minh các đảng cánh tả mới thành lập của họ giành được gần 2/3 số ghế quốc hội. Một lần nữa được bầu vào quốc hội, J. R. Jayewardene đảm nhận vai trò lãnh đạo phe đối lập và trên thực tế là lãnh đạo UNP do sức khỏe yếu của Dudley Senanayake. Sau khi Senanayake qua đời vào năm 1973, Jayewardene kế nhiệm ông làm lãnh đạo UNP. Ông đã ủng hộ chính phủ SLFP hết mình trong cuộc nổi dậy JVP năm 1971 (mặc dù con trai ông bị cảnh sát bắt giữ mà không có cáo buộc) và vào năm 1972 khi hiến pháp mới được ban hành tuyên bố Ceylon là một nước cộng hòa. Tuy nhiên, ông phản đối chính phủ trong nhiều động thái mà ông cho là thiển cận và gây thiệt hại cho nền kinh tế đất nước về lâu dài. Chúng bao gồm việc áp dụng nền kinh tế đóng và quốc hữu hóa nhiều doanh nghiệp và đất đai tư nhân. Năm 1976, ông từ chức ghế nghị sĩ để phản đối, khi chính phủ sử dụng đa số lớn của mình trong quốc hội để kéo dài nhiệm kỳ của chính phủ thêm hai năm vào cuối nhiệm kỳ sáu năm mà không tổ chức tổng tuyển cử hoặc trưng cầu dân ý để yêu cầu sự chấp thuận của công chúng.

4.1. Chiến thắng Bầu cử năm 1977 và Thành lập Chính phủ

Nắm bắt sự tức giận ngày càng tăng của người dân đối với chính phủ SLFP, Jayewardene đã dẫn dắt UNP giành chiến thắng áp đảo trong cuộc bầu cử năm 1977. UNP đã giành được một con số đáng kinh ngạc là năm phần sáu số ghế trong quốc hội - một tổng số được khuếch đại bởi hệ thống bầu cử theo đa số tương đối, và là một trong những chiến thắng chênh lệch nhất từng được ghi nhận trong một cuộc bầu cử dân chủ. Sau khi được bầu vào quốc hội từ Colombo West Electoral District, Jayewardene trở thành Thủ tướng và thành lập một chính phủ mới.

5.1. Thiết lập Chế độ Tổng thống Hành pháp và Cải cách Hiến pháp

Ngay sau đó, ông đã sửa đổi hiến pháp năm 1972 để biến chức vụ tổng thống thành một chức vụ hành pháp. Các quy định của sửa đổi tự động đưa thủ tướng đương nhiệm - chính ông - lên làm tổng thống, và ông đã nhậm chức tổng thống vào ngày 4 tháng 2 năm 1978. Ông đã ban hành một hiến pháp mới vào ngày 31 tháng 8 năm 1978, có hiệu lực vào ngày 7 tháng 9 cùng năm, hiến pháp này trao cho tổng thống những quyền hạn rộng lớn - và theo một số nhà phê bình, gần như độc tài. Ông đã chuyển thủ đô lập pháp từ Colombo đến Sri Jayawardanapura Kotte. Ông đã tước bỏ quyền công dân của ứng cử viên tổng thống tiềm năng của SLFP là Sirimavo Bandaranaike và cấm bà tranh cử trong sáu năm, dựa trên quyết định của bà vào năm 1976 về việc kéo dài nhiệm kỳ của quốc hội. Điều này đảm bảo rằng SLFP sẽ không thể đưa ra một ứng cử viên mạnh mẽ chống lại ông trong cuộc bầu cử năm 1982, mở đường cho chiến thắng của ông. Cuộc bầu cử này được tổ chức theo sửa đổi thứ 3 của hiến pháp, trao quyền cho tổng thống tổ chức bầu cử tổng thống bất cứ lúc nào sau khi hết bốn năm nhiệm kỳ đầu tiên của mình. Ông đã tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý để hủy bỏ cuộc bầu cử quốc hội năm 1983 và cho phép quốc hội năm 1977 tiếp tục cho đến năm 1989. Ông cũng thông qua một sửa đổi hiến pháp cấm bất kỳ nghị sĩ nào ủng hộ chủ nghĩa ly khai khỏi quốc hội; điều này đã loại bỏ hiệu quả đảng đối lập chính, Mặt trận Giải phóng Thống nhất Tamil.

5.2. Chính sách Kinh tế Mở cửa và Tự do hóa

Dưới thời Jayewardene, chính sách kinh tế đã có một sự thay đổi hoàn toàn khi các chính sách trước đó đã dẫn đến tình trạng trì trệ kinh tế. Ông đã mở cửa nền kinh tế bị nhà nước kiểm soát chặt chẽ cho các lực lượng thị trường, điều mà nhiều người cho là đã thúc đẩy tăng trưởng kinh tế sau đó. Ông đã mở cửa nền kinh tế và đưa ra các chính sách kinh tế tự do hơn, nhấn mạnh sự phát triển do khu vực tư nhân dẫn dắt. Các chính sách đã được thay đổi để tạo ra một môi trường thuận lợi cho đầu tư nước ngoài và trong nước, để thúc đẩy tăng trưởng dựa trên xuất khẩu, chuyển từ các chính sách trước đây về thay thế nhập khẩu. Để tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp định hướng xuất khẩu và quản lý các Khu chế xuất, Ủy ban Kinh tế Greater Colombo đã được thành lập. Các khoản trợ cấp lương thực đã bị cắt giảm và được nhắm mục tiêu thông qua Chương trình Tem phiếu lương thực mở rộng cho người nghèo. Hệ thống phân phối gạo đã bị bãi bỏ. Chương trình Giá sàn và Chương trình Trợ cấp phân bón đã bị rút lại. Các chương trình phúc lợi mới, chẳng hạn như sách giáo khoa miễn phí và Chương trình Học bổng Mahapola (Mahapola Scholarship Programme), đã được giới thiệu. Chương trình tín dụng nông thôn đã được mở rộng với việc giới thiệu Chương trình Tín dụng Nông thôn Toàn diện Mới và một số chương trình tín dụng trung và dài hạn khác nhằm vào nông dân nhỏ và những người tự làm chủ.

5.3. Phát triển Cơ sở hạ tầng và Nỗ lực Bảo tồn

Ông cũng khởi xướng các dự án phát triển cơ sở hạ tầng quy mô lớn. Ông đã phát động một chương trình phát triển nhà ở rộng rãi để đáp ứng tình trạng thiếu nhà ở tại các khu vực đô thị và nông thôn. Chương trình Mahaweli được tăng tốc đã xây dựng các hồ chứa mới và các dự án thủy điện lớn như Kotmale, Victoria, Randenigala, Rantembe và Ulhitiya. Một số kênh liên lưu vực cũng được xây dựng để chuyển nước đến Vùng Khô hạn.

Chính quyền của ông cũng khởi xướng một số sáng kiến bảo tồn động vật hoang dã. Điều này bao gồm việc ngăn chặn khai thác gỗ thương mại trong các rừng mưa như Khu bảo tồn rừng Sinharaja, được chỉ định là Khu dự trữ sinh quyển thế giới vào năm 1978 và Di sản thế giới vào năm 1988.

5.4. Chính sách Đối ngoại

Trái ngược với người tiền nhiệm Sirimavo Bandaranaike, chính sách đối ngoại của Jayewardene đã được liên kết chặt chẽ với các chính sách của Mỹ, mang lại cho ông biệt danh 'Yankie Dickie', điều này gây không ít khó chịu cho Ấn Độ. Trước khi Jayewardene lên làm tổng thống, Sri Lanka có mối quan hệ rộng mở với Ấn Độ láng giềng. Tuy nhiên, nhiệm kỳ của Jayewardene đã nhiều lần hạn chế cánh cửa với Ấn Độ; một lần, một công ty Mỹ đã được trao hợp đồng thầu thay vì một công ty Ấn Độ.

Jayewardene đã tiếp đón Nữ hoàng Elizabeth II trong chuyến thăm Sri Lanka vào tháng 10 năm 1981. Năm 1984, Jayewardene đã thực hiện chuyến thăm cấp nhà nước chính thức tới Hoa Kỳ; ông là Tổng thống Sri Lanka đầu tiên làm như vậy, theo lời mời của Tổng thống Mỹ lúc bấy giờ là Ronald Reagan.

6.1. Các Nhóm Vũ trang Tamil và Sự leo thang Xung đột

Jayewardene đã tiến hành trấn áp hoạt động ngày càng tăng của các nhóm chiến binh Tamil hoạt động từ giữa những năm 1970. Ông đã thông qua Đạo luật Ngăn chặn Khủng bố vào năm 1979, trao cho cảnh sát quyền hạn rộng lớn để bắt giữ và giam giữ. Điều này chỉ làm gia tăng căng thẳng sắc tộc. Jayewardene tuyên bố ông cần quyền lực áp đảo để đối phó với các chiến binh. Sau các cuộc bạo loạn năm 1977, chính phủ đã nhượng bộ một điều cho người Tamil; họ đã dỡ bỏ chính sách tiêu chuẩn hóa đối với việc nhập học đại học, vốn đã đẩy nhiều thanh niên Tamil vào các hoạt động chiến binh. Sự nhượng bộ này bị các chiến binh coi là quá ít và quá muộn, và các cuộc tấn công bạo lực vẫn tiếp diễn, đỉnh điểm là vụ phục kích Four Four Bravo dẫn đến bạo loạn Tháng Bảy Đen. Bạo loạn Tháng Bảy Đen đã biến các hoạt động chiến binh thành một cuộc nội chiến, với số lượng thành viên các nhóm chiến binh ngày càng tăng. Đến năm 1987, LTTE đã nổi lên như nhóm chiến binh Tamil thống trị và nắm quyền kiểm soát Bán đảo Jaffna, hạn chế các hoạt động của chính phủ trong khu vực đó. Chính quyền Jayewardene đã phản ứng bằng một chiến dịch quân sự lớn mang tên Chiến dịch Giải phóng nhằm loại bỏ ban lãnh đạo LTTE. Jayewardene đã phải dừng cuộc tấn công sau áp lực từ Ấn Độ thúc đẩy một giải pháp đàm phán cho cuộc xung đột sau khi thực hiện Chiến dịch Poomalai.

6.2. Hiệp định Ấn Độ-Sri Lanka

Jayewardene và Thủ tướng Ấn Độ Rajiv Gandhi cuối cùng đã ký kết Hiệp định Ấn Độ-Sri Lanka, trong đó quy định phân quyền cho các khu vực do người Tamil thống trị, một lực lượng gìn giữ hòa bình Ấn Độ ở phía bắc, và việc giải trừ quân bị của LTTE.

LTTE đã bác bỏ hiệp định này, vì nó không đạt được ngay cả một nhà nước tự trị. Các hội đồng tỉnh do Ấn Độ đề xuất không có quyền kiểm soát doanh thu, cảnh sát, hoặc các khu định cư Sinhala do chính phủ tài trợ ở các tỉnh của người Tamil. Những người theo chủ nghĩa dân tộc Sinhala đã phẫn nộ với cả việc phân quyền và sự hiện diện của quân đội nước ngoài trên đất Sri Lanka. Một nỗ lực ám sát Jayewardene đã được thực hiện vào năm 1987 do việc ông ký kết hiệp định.

6.3. Đàn áp các Cuộc biểu tình Chống Chính phủ

Những người trẻ tuổi, bị tước đoạt quyền lợi thuộc sắc tộc Sinhala đã nhanh chóng nổi dậy trong một cuộc nổi dậy, do Janatha Vimukthi Peramuna (JVP) tổ chức, cuối cùng đã bị chính phủ dập tắt vào năm 1989.

7.1. Hôn nhân và Gia đình

Vào ngày 28 tháng 2 năm 1935, Jayewardene kết hôn với người thừa kế Elina Bandara Rupasinghe, con gái duy nhất của Nancy Margaret Suriyabandara và Gilbert Leonard Rupasinghe, một công chứng viên đã trở thành doanh nhân thành đạt. Con trai duy nhất của họ, Ravindra "Ravi" Vimal Jayewardene, sinh ra vào năm sau. Ban đầu định cư tại nhà cha mẹ của Jayewardene, Vaijantha, gia đình Jayewardene đã chuyển đến ngôi nhà riêng của họ, Braemar, vào năm 1938, nơi họ sống cho đến hết đời, trừ những kỳ nghỉ tại ngôi nhà nghỉ dưỡng của họ ở Mirissa.

8.1. Đánh giá Thành tựu Kinh tế

Về mặt kinh tế, di sản của Jayewardene mang tính tích cực một cách dứt khoát. Các chính sách kinh tế của ông thường được ghi nhận là đã cứu nền kinh tế Sri Lanka khỏi sự đổ nát. Trong ba mươi năm sau độc lập, Sri Lanka đã vật lộn vô ích với tăng trưởng chậm và tỷ lệ thất nghiệp cao. Bằng cách mở cửa đất nước cho các khoản đầu tư nước ngoài rộng lớn, dỡ bỏ kiểm soát giá cả và thúc đẩy doanh nghiệp tư nhân (vốn đã chịu ảnh hưởng nặng nề do các chính sách của chính quyền trước đó), Jayewardene đã đảm bảo rằng hòn đảo duy trì tăng trưởng lành mạnh bất chấp cuộc nội chiến. William K. Steven của tờ The New York Times nhận xét: "Các chính sách kinh tế của Tổng thống Jayawardene được ghi nhận là đã biến nền kinh tế từ khan hiếm sang dồi dào."

8.2. Phê bình và Tranh cãi

Về vấn đề sắc tộc, di sản của Jayewardene gây chia rẽ sâu sắc. Khi ông nhậm chức, căng thẳng sắc tộc đã tồn tại trong nước nhưng chưa bùng phát công khai. Tuy nhiên, mối quan hệ giữa hai sắc tộc đã xấu đi nghiêm trọng dưới thời chính quyền của ông, và cách ông phản ứng với những căng thẳng và dấu hiệu xung đột đã bị chỉ trích nặng nề. Tổng thống Jayewardene coi những khác biệt giữa người Sinhala và người Tamil là "một khoảng cách không thể bắc cầu." Trong một cuộc phỏng vấn với tờ Daily Telegraph vào ngày 11 tháng 7 năm 1983, Jayewardene đã nói về tình cảm chống Tamil lan rộng trong người Sinhala vào thời điểm đó: "Thực sự, nếu tôi để người Tamil chết đói, người Sinhala sẽ hạnh phúc." Câu nói này đã trở nên tai tiếng và làm sâu sắc thêm sự chia rẽ.

8.3. Tác động đến Xã hội và Dân chủ

Các chính sách và hành động của Jayewardene đã có những tác động tích cực và tiêu cực rộng lớn hơn đến cấu trúc xã hội, sự phát triển dân chủ và quyền của các nhóm thiểu số ở Sri Lanka. Về mặt tích cực, việc mở cửa nền kinh tế đã thúc đẩy tăng trưởng và hiện đại hóa, cải thiện đời sống kinh tế cho nhiều người. Tuy nhiên, sự tập trung quyền lực vào chức vụ tổng thống hành pháp, việc tước bỏ quyền công dân của đối thủ chính trị, và việc kéo dài nhiệm kỳ quốc hội thông qua trưng cầu dân ý đã gây ra những lo ngại nghiêm trọng về sự xói m mòn dân chủ. Hơn nữa, cách ông xử lý các vấn đề sắc tộc, đặc biệt là việc ban hành Đạo luật Ngăn chặn Khủng bố và phản ứng chậm trễ, không hiệu quả trước các cuộc bạo loạn chống Tamil, được coi là đã góp phần trực tiếp vào sự bùng nổ và leo thang của cuộc nội chiến kéo dài. Điều này đã dẫn đến những hậu quả nhân đạo và xã hội nghiêm trọng, ảnh hưởng đến quyền con người và sự hòa hợp giữa các nhóm dân tộc trong nhiều thập kỷ.

9.1. Ảnh hưởng Lâu dài

Di sản chính trị và kinh tế của Jayewardene đã để lại ảnh hưởng lâu dài đối với các nhà lãnh đạo và xã hội Sri Lanka sau này. Các chính sách kinh tế mở cửa của ông đã đặt nền móng cho mô hình phát triển dựa trên thị trường tự do, tiếp tục được các chính phủ kế nhiệm theo đuổi. Tuy nhiên, mô hình tổng thống hành pháp mà ông thiết lập, với quyền lực tập trung cao độ, cũng đã định hình sâu sắc cấu trúc chính trị của Sri Lanka và là chủ đề của nhiều cuộc tranh luận về dân chủ và quản trị.

9.2. Quan hệ và Nhận thức Quốc tế

Jayewardene được Nhật Bản kính trọng đặc biệt vì lời kêu gọi hòa bình và hòa giải với Nhật Bản sau chiến tranh tại Hội nghị Hòa bình San Francisco năm 1951. Ông lần đầu tiên tiếp xúc với Nhật Bản vào tháng 3 năm 1921, khi còn là thiếu niên 15 tuổi, ông đã đến cảng Colombo để chứng kiến chiếc thiết giáp hạm Katori chở Hoàng Thái tử Hirohito (sau này là Chiêu Hòa Thiên hoàng) ghé thăm Sri Lanka trong chuyến công du châu Âu. Tại Hội nghị San Francisco, ông đã trích dẫn một câu trong Kinh Pháp Cú để biện hộ cho Nhật Bản: "Oán hờn không bao giờ dứt được oán hờn. Chỉ có tình yêu thương mới dập tắt được oán hờn" (Hatred ceases not by hatred, But by love._{Hận thù không diệt hận thù, Chỉ có tình thương mới dập tắt được hận thù}^English). Ông đã từ bỏ yêu cầu bồi thường chiến tranh từ Nhật Bản, nhấn mạnh sự cần thiết của hòa giải và sự trở lại của Nhật Bản vào cộng đồng quốc tế.

Ông thường xuyên thăm Nhật Bản trên cương vị Bộ trưởng, Thủ tướng và Tổng thống, và đã gặp Chiêu Hòa Thiên hoàng nhiều lần. Jayewardene cũng đã mời các nhân vật Phật giáo Nhật Bản đến Sri Lanka, góp phần thúc đẩy giao lưu giữa hai nước. Năm 1989, theo nguyện vọng cá nhân, ông cùng phu nhân đã tham dự tang lễ Đại Hoàng của Chiêu Hòa Thiên hoàng, thay mặt Tổng thống Premadasa. Dù lúc đó đã là "cựu Tổng thống", ông vẫn được tiếp đón như một nguyên thủ quốc gia. Năm 1991, ông thăm Hiroshima theo lời mời của các tổ chức Phật giáo Nhật Bản và tham quan Bảo tàng Hòa bình Hiroshima. Khi qua đời vào năm 1996, ông đã hiến tặng giác mạc của mình với di nguyện "mắt phải cho một người Sri Lanka, mắt trái cho một người Nhật Bản." Theo đó, giác mạc mắt trái của ông đã được cấy ghép cho một phụ nữ ở tỉnh Nagano, Nhật Bản.

10.1. Trung tâm J.R. Jayewardene

Năm 1988, Trung tâm J.R. Jayewardene được thành lập theo Đạo luật Trung tâm J.R. Jayewardene số 77 năm 1988 của Quốc hội, tại ngôi nhà thời thơ ấu của J. R. Jayewardene ở Dharmapala Mawatha, Colombo. Trung tâm này đóng vai trò là kho lưu trữ các thư viện và tài liệu cá nhân của J.R. Jayewardene, cũng như các giấy tờ, hồ sơ từ Ban Thư ký Tổng thống và những món quà ông nhận được trong nhiệm kỳ tổng thống của mình.

10.2. Vinh danh tại Nhật Bản

Mặc dù Jayewardene không muốn để lại bất kỳ di tích vật chất nào ở Sri Lanka theo di chúc của mình, nhưng do mối quan hệ sâu sắc với Nhật Bản, một số di tích tưởng niệm và vinh danh ông đã được dựng lên tại quốc gia này:

• Chùa Unryu-ji - Thành phố Hachiōji, Tokyo
• Chùa Kōtoku-in - Thành phố Kamakura, tỉnh Kanagawa
• Chùa Zenkō-ji - Thành phố Nagano, tỉnh Nagano
• Chùa Myōtsū-ji - Thành phố Aisai, tỉnh Aichi