Dorothea Sophie xứ Neuburg

1. Tổng quan

Dorothea Sophie xứ Neuburg (sinh ngày 5 tháng 7 năm 1670 - mất ngày 15 tháng 9 năm 1748) là một nhân vật quan trọng trong lịch sử châu Âu thế kỷ 17 và 18, nổi bật với vai trò Nữ công tước xứ Parma và sau đó là Nhiếp chính của Công quốc Parma. Bà là con gái thứ sáu của Tuyển đế hầu Philipp Wilhelm xứ Pfalz-Neuburg và Elisabeth Amalia xứ Hessen-Darmstadt. Cuộc đời bà gắn liền với Nhà Farnese, một trong những gia tộc quyền lực ở Ý, thông qua hai cuộc hôn nhân với các thành viên của gia tộc này.

Sau khi kết hôn lần đầu với Odoardo Farnese, người thừa kế Công quốc Parma, bà sinh ra Elisabeth Farnese, người sau này trở thành Hoàng hậu Tây Ban Nha và là mẹ của Charles III của Tây Ban Nha. Cái chết của Odoardo đã dẫn đến cuộc hôn nhân thứ hai của bà với Francesco Farnese, anh em cùng cha khác mẹ của chồng cũ, người kế vị làm Công tước xứ Parma. Vai trò chính trị của Dorothea Sophie lên đến đỉnh điểm khi bà trở thành Nhiếp chính xứ Parma từ năm 1731 đến 1735, cai quản công quốc thay mặt cháu trai Charles III, trong bối cảnh chính trị phức tạp của Chiến tranh Kế vị Ba Lan. Bài viết này sẽ đi sâu vào cuộc đời, các vai trò chính trị và di sản của Dorothea Sophie xứ Neuburg, đặc biệt nhấn mạnh những ảnh hưởng của bà trong việc duy trì quyền lợi của gia tộc và công quốc.

2. Thời thơ ấu và bối cảnh gia đình

3. Hôn nhân và con cái

Cuộc đời của Dorothea Sophie được đánh dấu bằng hai cuộc hôn nhân quan trọng với các thành viên của Nhà Farnese, gia tộc cai trị Công quốc Parma và Piacenza.

4. Vai trò Nữ công tước xứ Parma

Sau cuộc hôn nhân thứ hai với Francesco Farnese, Dorothea Sophie trở thành Nữ công tước xứ Parma từ năm 1695 đến năm 1727, tương ứng với thời gian chồng bà trị vì công quốc. Trong suốt giai đoạn này, bà đóng vai trò là phối ngẫu của công tước, hỗ trợ chồng trong các công việc triều đình và xã hội. Mặc dù không có quyền lực chính trị trực tiếp, bà vẫn là một nhân vật quan trọng trong triều đình Parma, tham gia vào các hoạt động ngoại giao và duy trì mối quan hệ với các gia đình hoàng gia khác ở châu Âu thông qua mạng lưới rộng lớn của gia đình mình.

Francesco Farnese qua đời vào năm 1727. Ông được kế vị bởi người em trai duy nhất còn sống, Antonio.

5. Nhiếp chính xứ Parma

Vai trò Nhiếp chính xứ Parma là đỉnh cao trong sự nghiệp chính trị của Dorothea Sophie, kéo dài từ năm 1731 đến 1735. Giai đoạn này chứng kiến những biến động lớn trong lịch sử Công quốc Parma.

Antonio Farnese, Công tước xứ Parma, qua đời vào ngày 20 tháng 1 năm 1731. Một ngày trước đó, ông đã thông báo rằng vợ mình, Enrichetta d'Este, đang mang thai. Sau cái chết của Antonio, một hội đồng nhiếp chính đã được thành lập để quản lý công quốc thay mặt cho người thừa kế tiềm năng, bao gồm Enrichetta, một giám mục, thư ký nhà nước đầu tiên và hai quý tộc triều đình.

Hội đồng quyết định rằng nếu đứa trẻ là nữ, Công quốc Parma sẽ được chuyển giao cho Charles của Tây Ban Nha (lúc đó 12 tuổi), con trai cả của Elisabeth Farnese, con gái của Dorothea Sophie và là Vương hậu Tây Ban Nha. Do đó, Enrichetta được trao quyền nhiếp chính xứ Parma, với sự hỗ trợ của quân đội Hoàng gia.

Tuy nhiên, việc Enrichetta mang thai đã bị Vương hậu Tây Ban Nha (Elisabeth) nghi ngờ. Dorothea Sophie, mẹ của Elisabeth, cũng mong muốn bảo vệ quyền lợi của Charles. Giáo hoàng cũng muốn sáp nhập công quốc vào Lãnh thổ Giáo hoàng. Mặc dù Hoàng đế ủng hộ Enrichetta để chống lại ảnh hưởng của Tây Ban Nha ở Parma, theo yêu cầu của Tây Ban Nha, Enrichetta đã được các bác sĩ kiểm tra vào tháng 5 năm 1731 và xác nhận việc mang thai. Tin tức này được loan báo khắp Parma và sau đó đến các triều đình châu Âu, cho phép quyền nhiếp chính của Enrichetta tiếp tục với sự ủng hộ của Hoàng đế.

Vào ngày 22 tháng 7 năm 1731, Hiệp ước Viên thứ hai chính thức công nhận quyền của Charles là Công tước xứ Parma và Piacenza, phù hợp với Hiệp ước Luân Đôn (1718) đã ký trước đó. Khi Tây Ban Nha yêu cầu việc sinh nở của Enrichetta phải là một sự kiện công khai, Hoàng đế đã rút lại sự ủng hộ đối với Enrichetta và ngừng kế hoạch ban đầu về một ca sinh giả.

Vương hậu Elisabeth ở Tây Ban Nha đã thuyết phục mẹ mình, Dorothea Sophie, yêu cầu Enrichetta được kiểm tra lại vào ngày 13 tháng 9 năm 1731. Kết quả báo cáo cho thấy thực tế không có đứa trẻ nào, và Nhà Farnese đã tuyệt tự. Charles của Tây Ban Nha do đó được công nhận là công tước, và quyền nhiếp chính của Enrichetta d'Este bị bãi bỏ.

Vì Charles vẫn còn nhỏ tuổi, bà ngoại của ông, Dorothea Sophie, đã được bổ nhiệm làm nhiếp chính. Dorothea Sophie cai trị với tư cách nhiếp chính cho đến năm 1735, khi Công quốc Parma được nhượng lại cho Áo sau Chiến tranh Kế vị Ba Lan.

6. Cuối đời và cái chết

Sau khi kết thúc vai trò nhiếp chính vào năm 1735 và Công quốc Parma được nhượng lại cho Áo, Dorothea Sophie sống những năm cuối đời tại Parma. Bà qua đời vào ngày 15 tháng 9 năm 1748 tại Parma và được an táng tại Sanctuary of Santa Maria della Steccata.

7. Gia phả

Dorothea Sophie xứ Neuburg có một gia phả hoàng gia và quý tộc đồ sộ, thể hiện mối liên kết sâu rộng của bà với các gia tộc cai trị khắp châu Âu. Dưới đây là cây gia phả của bà qua các thế hệ: