Tây Ban NhaCầu thủ bóng đáHuấn luyện viênFC Barcelona

Domènec Balmanya

Domènec Balmanya là cựu cầu thủ và huấn luyện viên bóng đá Tây Ban Nha, vô địch Copa del Generalísimo (cầu thủ), cùng Barcelona giành Copa del Generalísimo và Cúp Hội chợ, và La Liga với Atlético Madrid.

1. Cuộc sống ban đầu và bối cảnh

Domènec Balmanya i Perera sinh ngày 29 tháng 12 năm 1914 tại Girona, thuộc Catalonia, Tây Ban Nha. Không có nhiều thông tin chi tiết về thời thơ ấu hay hoàn cảnh gia đình của ông được ghi nhận, tuy nhiên, Balmanya đã sớm bộc lộ niềm đam mê với bóng đá và bắt đầu sự nghiệp của mình tại câu lạc bộ quê nhà.

2. Sự nghiệp cầu thủ

Sự nghiệp cầu thủ của Domènec Balmanya kéo dài từ giữa những năm 1930 đến cuối những năm 1940, với những dấu ấn đáng kể tại các câu lạc bộ hàng đầu Tây Ban Nha và trong bối cảnh lịch sử đầy biến động của Nội chiến Tây Ban Nha.

2.1. Sự nghiệp câu lạc bộ và thời kỳ Nội chiến

Trước khi gia nhập FC Barcelona, Balmanya bắt đầu sự nghiệp cầu thủ tại câu lạc bộ quê nhà, Girona FC. Ông có trận ra mắt La Liga cùng Barcelona vào ngày 10 tháng 11 năm 1935, dưới sự dẫn dắt của huấn luyện viên Patrick O'Connell, trong trận thua 0-1 trước RCD Espanyol. Trong thời gian khoác áo Barcelona, Balmanya đã ra sân 111 trận trong nhiều giải đấu khác nhau. Các đồng đội ban đầu của ông bao gồm Joan Josep Nogués, Josep Escolà, và Enrique Fernández. Trong mùa giải đầu tiên của mình (1935-36), ông đã góp phần giúp câu lạc bộ giành chức vô địch Giải vô địch bóng đá Catalonia và lọt vào trận chung kết Copa del Generalísimo (trước đây là Copa de España).

Mùa giải 1936-37, bóng đá quốc gia bị đình chỉ do Nội chiến Tây Ban Nha bùng nổ. Tuy nhiên, Barcelona và các câu lạc bộ khác trong khu vực Cộng hòa đã tham gia Giải bóng đá Địa Trung Hải, và Balmanya cùng huấn luyện viên O'Connell đã giúp câu lạc bộ giành được danh hiệu này.

Năm 1937, FC Barcelona, bao gồm Balmanya, Escolà và O'Connell, đã thực hiện một chuyến du đấu gây quỹ tới Mexico và Hoa Kỳ. Câu lạc bộ đã chơi 14 trận, đối đầu với các đội như Club América, Atlante F.C., Necaxa, và đội tuyển chọn của Mexico. Tại Hoa Kỳ, FC Barcelona đã tham gia và giành chiến thắng trong một giải đấu với các đội như Brooklyn XI, New York XI, và Hebrew XI, sau đó thi đấu với một đội tuyển chọn của Hoa Kỳ. Về mặt tài chính, chuyến du đấu này đã cứu vãn câu lạc bộ. Tuy nhiên, O'Connell chỉ trở về Tây Ban Nha với bốn cầu thủ. Các cầu thủ còn lại đã phải sống lưu vong, trong đó Balmanya và Escolà gia nhập FC Sète tại Pháp.

2.2. Sau Nội chiến và sự nghiệp sau này

Sau khi Nội chiến Tây Ban Nha kết thúc vào năm 1939, chính phủ Franco đã áp đặt lệnh cấm 6 năm đối với bất kỳ vận động viên bị lưu đày nào trở về Tây Ban Nha. Tuy nhiên, Enrique Piñeyro, chủ tịch của Barcelona lúc bấy giờ, đã vận động thành công cho một số cầu thủ của câu lạc bộ, và Balmanya cùng Escolà đã trở về từ nơi lưu vong vào năm 1941. Trong mùa giải đầu tiên trở lại, Barça, dưới sự dẫn dắt của huấn luyện viên Joan Josep Nogués, đã suýt bị xuống hạng sau khi giành chiến thắng trong trận play-off với Real Murcia. Dù vậy, câu lạc bộ vẫn giành được Copa del Generalísimo trong cùng mùa giải, đánh bại Athletic Bilbao với tỉ số 4-3 sau hiệp phụ.

Từ năm 1935 đến 1944, Balmanya cũng đã chơi 4 trận cho đội tuyển chọn Catalonia. Vào ngày 19 tháng 1 năm 1936, tại sân vận động Les Corts, ông đã tham gia một trận đấu tôn vinh Josep Samitier với đội SK Sidenice của Tiệp Khắc. Các cầu thủ khác trong đội tuyển chọn Catalonia ngày hôm đó bao gồm Emilio Sagi Liñán. Sau thời gian thứ hai tại Barcelona, Balmanya tiếp tục sự nghiệp cầu thủ của mình tại Gimnàstic de Tarragona, nơi ông kết thúc sự nghiệp thi đấu và bắt đầu sự nghiệp huấn luyện vào năm 1949. Ông cũng có một thời gian ngắn chơi cho UE Sant Andreu từ năm 1948 đến 1949.

3. Sự nghiệp huấn luyện viên

Sự nghiệp huấn luyện viên của Domènec Balmanya bắt đầu ngay sau khi ông kết thúc sự nghiệp cầu thủ, và kéo dài trong nhiều thập kỷ, mang lại những thành công đáng kể cho một số câu lạc bộ tại Tây Ban Nha và đưa ông lên vị trí huấn luyện viên trưởng đội tuyển quốc gia.

3.1. Quản lý ban đầu và thành công tại các câu lạc bộ

Balmanya bắt đầu sự nghiệp huấn luyện viên của mình tại Gimnàstic de Tarragona vào năm 1949, nơi ông tiếp quản vị trí từ Joan Josep Nogués. Tuy nhiên, nhiệm kỳ đầu tiên của ông không mấy thành công, khi Gimnàstic bị xuống hạng vào năm 1950. Sau những quãng thời gian tại Girona FC (1952-1953) và Real Zaragoza (1953-1954), Balmanya lần đầu tiên nếm trải thành công khi dẫn dắt Real Oviedo. Ông đã đưa câu lạc bộ này đến vị trí á quân tại Segunda División (Bảng 1) vào năm 1955. Tuy nhiên, Real Oviedo đã bỏ lỡ cơ hội thăng hạng sau khi chỉ đứng thứ ba trong nhóm play-off.

Balmanya đảm nhiệm vai trò huấn luyện viên trưởng tại FC Barcelona trong hai mùa giải, từ 1956 đến 1958. Với một đội hình mạnh mẽ bao gồm Velasco, Joan Segarra, Ramallets, Ladislao Kubala, Luis Suárez, và Evaristo, ông đã giành chức vô địch Copa del Generalísimo vào năm 1957 và là người đầu tiên đưa câu lạc bộ giành Cúp Hội chợ Liên thành phố vào năm 1958. Dù vậy, trong hai mùa giải với Barcelona, đội bóng đều kết thúc ở vị trí thứ ba tại La Liga, và vào năm 1958, ông được thay thế bởi Helenio Herrera.

Sau hai mùa giải ở Pháp với FC Sète (1958-1960), Balmanya trở lại La Liga để dẫn dắt Valencia CF vào năm 1960. Năm 1961, ông giúp câu lạc bộ giành Trofeo Naranja, một danh hiệu giao hữu mùa hè của riêng họ. Cầu thủ khách mời Sándor Kocsis đã ghi bàn trong cả hai trận đấu, giúp Valencia đánh bại Botafogo và Barcelona. Ông cũng đưa câu lạc bộ vào chung kết Fairs Cup 1962. Tuy nhiên, ngày thi đấu chung kết ban đầu trùng với World Cup 1962 và bị hoãn lại. Đến khi trận chung kết diễn ra, Balmanya đã chuyển sang câu lạc bộ khác và bỏ lỡ chiến thắng chung cuộc 6-3 của Valencia trước Barcelona.

Trong mùa giải 1963-64, Balmanya là huấn luyện viên tại Real Betis và đã giúp câu lạc bộ giành vị trí thứ ba tại La Liga. Sau đó, ông huấn luyện CD Málaga trong mùa giải 1964-65, giúp họ giành quyền thăng hạng sau khi kết thúc với vị trí á quân tại Segunda División (Bảng 2) và đánh bại Levante UD trong trận play-off. Tiếp theo, ông được bổ nhiệm làm huấn luyện viên trưởng Atlético Madrid cho mùa giải 1965-66. Với một đội hình mạnh mẽ bao gồm Enrique Collar, Miguel Jones, Adelardo, và Luis Aragonés, ông đã giành được danh hiệu La Liga duy nhất trong sự nghiệp huấn luyện của mình. Sau đó, ông có một thời gian ngắn trở lại dẫn dắt Real Zaragoza từ năm 1970 đến 1971 và sau đó là Cadiz CF từ năm 1972 đến 1974. Ông cũng có một nhiệm kỳ thứ hai không rõ ràng tại UE Sant Andreu trong những năm 1970.

3.2. Quản lý đội tuyển quốc gia

Những thành công tại các câu lạc bộ đã đưa Balmanya lên vị trí huấn luyện viên trưởng đội tuyển quốc gia Tây Ban Nha. Ông dẫn dắt đội tuyển trong 11 trận đấu từ năm 1966 đến 1968.

4. Các hoạt động sau khi giải nghệ huấn luyện

Sau khi từ giã sự nghiệp huấn luyện viên, Domènec Balmanya vẫn tiếp tục gắn bó với bóng đá ở nhiều vai trò khác nhau. Ông từng giữ chức giám đốc thể thao đồng thời tại hai câu lạc bộ lớn là RCD Espanyol và FC Barcelona. Ngoài ra, Balmanya còn đóng vai trò là giám đốc tại một trường huấn luyện viên ở Catalonia, góp phần đào tạo thế hệ huấn luyện viên tương lai. Ông cũng có kinh nghiệm làm bình luận viên cho các chương trình radio, mang kiến thức và kinh nghiệm bóng đá của mình đến với công chúng.

5. Danh hiệu

Domènec Balmanya đã giành được nhiều danh hiệu đáng chú ý trong cả sự nghiệp cầu thủ và huấn luyện viên của mình.

5.1. Với tư cách cầu thủ

  • Copa del Generalísimo: 1942
  • Á quân Copa del Generalísimo: 1936
  • Giải bóng đá Địa Trung Hải: 1937
  • Giải vô địch bóng đá Catalonia: 1935-36
  • Giải đấu New York: 1937

5.2. Với tư cách huấn luyện viên

  • Real Oviedo
    • Á quân Segunda División, Bảng 1: 1955
  • FC Barcelona
    • Copa del Generalísimo: 1957
    • Cúp Hội chợ Liên thành phố: 1955-58
  • Valencia CF
    • Trofeo Naranja: 1961
  • CD Málaga
    • Á quân Segunda División, Bảng 2: 1965
  • Atlético Madrid
    • La Liga: 1966

6. Di sản và đánh giá

Domènec Balmanya đã để lại một di sản đáng kể trong lịch sử bóng đá Tây Ban Nha. Với tư cách cầu thủ, ông là một phần quan trọng của thế hệ Barcelona trước và trong thời kỳ Nội chiến, góp phần giành các danh hiệu quốc nội và giữ vững tinh thần câu lạc bộ trong giai đoạn khó khăn. Khả năng thích nghi của ông sau thời gian lưu vong và việc trở lại thi đấu ở đỉnh cao, đặc biệt là giành Copa del Generalísimo, đã chứng minh sự kiên cường và tài năng của mình.

Tuy nhiên, Balmanya được biết đến nhiều hơn với sự nghiệp huấn luyện viên thành công. Ông là một trong số ít những nhà cầm quân đã dẫn dắt nhiều câu lạc bộ khác nhau đạt được thành tích cao tại La Liga và các giải đấu cúp. Đặc biệt, chức vô địch La Liga cùng Atlético Madrid vào năm 1966 là đỉnh cao trong sự nghiệp huấn luyện của ông, thể hiện khả năng xây dựng đội hình và chiến thuật hiệu quả để cạnh tranh ở cấp độ cao nhất. Việc ông đưa FC Barcelona giành Copa del Generalísimo và Cúp Hội chợ Liên thành phố cũng củng cố vị thế của ông như một chiến lược gia hàng đầu.

Ngoài sân cỏ, vai trò của Balmanya với tư cách giám đốc thể thao và quản lý trường huấn luyện viên cho thấy cam kết của ông đối với sự phát triển toàn diện của bóng đá. Với cái nhìn sắc bén và kinh nghiệm dày dặn, ông đã góp phần định hình tương lai của bóng đá Tây Ban Nha không chỉ qua những chiến thắng mà còn qua việc đào tạo và quản lý. Di sản của Domènec Balmanya được đánh giá là một người đã cống hiến trọn đời cho bóng đá, để lại dấu ấn của một cầu thủ và huấn luyện viên tài ba, người đã đóng góp tích cực vào thành công của nhiều câu lạc bộ và sự phát triển chung của môn thể thao vua tại Tây Ban Nha.