1. Cuộc đời và bối cảnh cá nhân
Choe Ik-gyu có một khởi đầu khiêm tốn và trải qua quá trình giáo dục đa dạng, đặt nền móng cho sự nghiệp độc đáo của ông trong lĩnh vực điện ảnh và tuyên truyền.
1.1. Sinh ra và học vấn
Choe Ik-gyu sinh ngày 26 tháng 2 năm 1934 trong một gia đình nghèo ở Huyện Hwadae, Tỉnh Hamgyong Bắc, Triều Tiên. Ông tốt nghiệp bằng cử nhân từ khoa văn học Nga của Đại học Sư phạm Kim Hyong-jik vào năm 1954. Cùng năm đó, ông trở thành giảng viên tiếng Nga tại Học viện Lao động Bình Nhưỡng thuộc Đại học Kim Nhật Thành trong một thời gian ngắn. Choe Ik-gyu cũng từng học ở Liên Xô và tốt nghiệp Trường Cách mạng Mangyongdae Cờ Đỏ ở Bình Nhưỡng.
1.2. Cuộc sống cá nhân
Choe Ik-gyu đã kết hôn và có một con trai cùng ba con gái. Con gái lớn của ông, Choe Il-sim, là một biên kịch đầy triển vọng, đã viết kịch bản cho loạt phim năm phần Đất nước tôi đã thấy (1988-).
2. Sự nghiệp và các hoạt động chính
Sự nghiệp của Choe Ik-gyu gắn liền với sự phát triển của ngành điện ảnh và hệ thống tuyên truyền Triều Tiên, nổi bật là mối quan hệ hợp tác sâu sắc với Kim Jong-il và vai trò của ông trong nhiều sự kiện quan trọng.
2.1. Khởi đầu sự nghiệp điện ảnh
Choe Ik-gyu bắt đầu làm việc tại Xưởng phim Triều Tiên từ năm 1955, ban đầu là phó đạo diễn, sau đó là đạo diễn độc lập. Năm 1956, ở tuổi 22, ông trở thành người đứng đầu xưởng phim. Dù phần lớn là tự học, ông đã tích lũy nhiều kinh nghiệm với mô hình làm phim Stalinist. Tác phẩm đột phá của ông là bộ phim Một vườn Zinnia năm 1963.
2.2. Hợp tác với Kim Jong-il
Năm 1968, Kim Jong-il, nhà lãnh đạo tương lai của đất nước, đã nắm quyền kiểm soát ngành điện ảnh. Do thiếu kinh nghiệm trong lĩnh vực này, Kim Jong-il đã hợp tác với Choe Ik-gyu, người vào thời điểm đó đã rất giàu kinh nghiệm và được xem là "có lẽ là người Triều Tiên duy nhất hiểu biết nhiều nhất về điện ảnh, ngoài Kim Jong-il". Choe trở thành đối tác thân cận nhất của Kim trong các hoạt động liên quan đến điện ảnh, là "gia sư điện ảnh" của ông. Các tác phẩm hợp tác giữa họ trở nên vô cùng phổ biến, với Choe đạo diễn và Kim sản xuất những bộ phim sau này được biết đến là "Tác phẩm bất hủ" và những tác phẩm đoạt Giải thưởng Nhân dân.
Bộ phim đầu tiên mà Choe và Kim cùng thực hiện là Biển máu (1968), tiếp theo là Năm anh em du kích cùng năm. Đến cuối những năm 1960, Choe được bổ nhiệm làm giám sát viên của bộ phận công nghiệp điện ảnh thuộc Cục Tuyên truyền và Cổ động của Đảng Lao động Triều Tiên cầm quyền.
Năm 1972, Choe và Kim phát hành Cô gái bán hoa. Bộ phim này đã củng cố vị trí của Choe như một người thân cận của Kim, khiến ông phải chịu trách nhiệm về các buổi trình diễn tuyên truyền vượt ra ngoài phạm vi điện ảnh. Choe được thăng chức làm Phó Cục trưởng Cục Tuyên truyền và Cổ động và được bầu làm đại biểu quốc hội trong Hội đồng Nhân dân Tối cao khóa V. Choe lúc này phụ trách các sự kiện như lễ kỷ niệm Ngày Mặt Trời và các cuộc diễu hành Ngày Giải phóng (Triều Tiên). Ông đã phát triển đại tập thể dục mà sau này phát triển thành Lễ hội Arirang, một lễ hội mà ông vẫn đang giám sát việc tổ chức. Choe cũng đưa ra chỉ đạo nghệ thuật cho các vở opera cách mạng Triều Tiên và các vở kịch. Ví dụ, ông đã đạo diễn một bản chuyển thể opera của Biển máu vào năm 1971. Mối quan hệ giữa Choe và Kim trở nên thân thiết và lâu dài. Choe tiếp tục tham gia trực tiếp vào việc làm nhiều bộ phim khác và giám sát việc sản xuất những tác phẩm khác, như loạt phim nhiều tập Ngôi sao Triều Tiên (1980-1987).

2.2.1. Vụ bắt cóc Shin Sang-ok và Choi Eun-hee
Choe Ik-gyu đã đóng một vai trò quan trọng trong vụ bắt cóc đạo diễn Shin Sang-ok và nữ diễn viên Choi Eun-hee, một cặp đôi đạo diễn-diễn viên nổi tiếng của Hàn Quốc.
Trong một đoạn băng ghi âm bí mật được Shin và Choi ghi lại, Kim Jong-il đã nói với cặp đôi rằng ông quyết định bắt cóc họ theo lời khuyên của Choe, người coi Shin là đạo diễn xuất sắc nhất của Hàn Quốc.
Sau nhiều năm bị chia cắt, khi Shin và Choi được Kim Jong-il, người giam giữ họ, đoàn tụ vào ngày 6 tháng 3 năm 1983, Choe đã có mặt. Ông sẽ làm việc với Shin từ thời điểm đó để đạo diễn các bộ phim cho Kim Jong-il. Ông truyền tin nhắn giữa Kim, Shin và Choi; hai người sau hiếm khi gặp Kim trực tiếp.
Đầu tiên, Choe đã đi cùng Shin và Choi trong một chuyến đi từ Bình Nhưỡng đến Moskva, Đông Đức, Hungary, Tiệp Khắc và Nam Tư. Mục đích của chuyến đi là tìm kiếm địa điểm cho bộ phim đầu tiên mà Shin đã đồng ý thực hiện cho Kim Jong-il: Một sứ giả không trở về. Choe tỏ ra không hài lòng với dự án này. Ông từng là một đạo diễn phim tài năng theo đúng nghĩa của mình, nhưng giờ đây ông phải để tâm đến đối tác Hàn Quốc. Cả Shin và Choi đều không ưa Choe. Choe đã dùng đến việc chỉ trích đạo diễn của Shin trước đoàn làm phim. Shin đã giành lại quyền kiểm soát dự án bằng cách đe dọa sẽ báo cáo Kim Jong-il về hành vi của Choe. Bộ phim đã hoàn thành và sẽ được chiếu tại Liên hoan phim Luân Đôn, và Shin dự kiến sẽ tham dự. Shin đã dự định trốn thoát tại đó, nhưng Choe và một đoàn tùy tùng vệ sĩ đã đi trước đến Luân Đôn.
Sau khi Shin và Choi trốn thoát thành công ở Viên (thành phố) vào năm 1986, Choe đã bị giáng chức khỏi vị trí của mình trong Cục Tuyên truyền và Cổ động. Ông bị đưa về nông thôn, và nơi ở chính xác của ông không được biết đến trong nhiều năm.
2.3. Vai trò công chúng và chính trị
Choe Ik-gyu đã giữ nhiều vị trí quan trọng trong chính quyền Triều Tiên, thể hiện ảnh hưởng sâu rộng của ông ngoài lĩnh vực điện ảnh. Sau khi được thăng chức Phó Cục trưởng Cục Tuyên truyền và Cổ động vào năm 1972, ông cũng được bầu làm đại biểu quốc hội trong Hội đồng Nhân dân Tối cao khóa V.
Từ tháng 9 năm 2003 đến năm 2006, ông giữ chức vụ Bộ trưởng Văn hóa. Đến ngày 8 tháng 3 năm 2009, Choe được bầu vào Hội đồng Nhân dân Tối cao khóa XII, đại diện cho Khu vực bầu cử số 73. Năm 2009, ông cuối cùng đã trở thành Cục trưởng Cục Tuyên truyền và Cổ động, một trong những người đứng đầu công tác tuyên truyền của Triều Tiên. Tuy nhiên, ông đã bị thay thế bởi Kang Nung-su vào đầu tháng 2 năm 2010 vì những lý do không rõ. Dù vậy, ông vẫn là một đại biểu của Hội đồng Nhân dân Tối cao.
Choe Ik-gyu thường xuyên được nhìn thấy đi cùng Kim Jong-il trong các dịp lễ nghi chính thức cho đến khi Kim Jong-il qua đời vào năm 2011. Khi đi ra ngoài Triều Tiên, Choe sử dụng tên Choe Sang-geun. Điều này đã xảy ra khi ông đến thăm Seoul, Hàn Quốc vào năm 2000 với tư cách là cố vấn cho Dàn nhạc Quốc gia Triều Tiên.
2.4. Các lần bãi nhiệm và phục hồi
Sự nghiệp của Choe Ik-gyu chứng kiến nhiều lần ông bị bãi nhiệm và sau đó được phục hồi chức vụ, điều này phản ánh mối quan hệ phức tạp nhưng bền chặt của ông với Kim Jong-il.
Sau khi Shin Sang-ok và Choi Eun-hee trốn thoát ở Viên (thành phố) vào năm 1986, Choe bị giáng chức khỏi vị trí của mình trong Cục Tuyên truyền và Cổ động và bị đưa về nông thôn, nơi ở chính xác của ông không được biết trong nhiều năm.
Tuy nhiên, Choe Ik-gyu được phép trở lại với tư cách là Phó Cục trưởng Cục Tuyên truyền và Cổ động vào năm 1988. Ông nắm quyền kiểm soát hoàn toàn các lĩnh vực sân khấu và opera. Vào đầu những năm 1990, Choe - được ghi danh dưới bút danh Choe Sang-geun - đã sản xuất Đất nước và Số phận, một loạt phim 50 tập mà Kim Jong-il coi là tác phẩm cuối cùng được thực hiện dưới sự chỉ đạo cá nhân của ông. Choe đã sản xuất, đạo diễn và viết kịch bản trong suốt quá trình sản xuất loạt phim này.
Ông lại bị bãi nhiệm khỏi chức vụ tại Cục Tuyên truyền và Cổ động vào năm 1993, tạm thời rút lui khỏi đời sống công chúng. Ngay cả trong giai đoạn này, Kim Jong-il vẫn cho phép ông đi Đức để điều trị các vấn đề sức khỏe, điều này cho thấy mức độ tin tưởng mà Kim dành cho Choe. Tổng cộng, Choe đã bị sa thải năm lần khỏi Cục Tuyên truyền và Cổ động: lần đầu vào năm 1969, sau đó vào năm 1977 như một phần của các cuộc thanh trừng, vào năm 1986 sau vụ Viên, vào năm 1993, và cuối cùng là năm 2010.
Vào khoảng năm 2005, Choe Ik-gyu tạm thời nghỉ hưu khỏi vị trí Bộ trưởng Văn hóa mà ông nắm giữ từ năm 2003, do mắc bệnh tiểu đường và các vấn đề sức khỏe mãn tính khác. Ông chính thức từ bỏ chức vụ này vào năm 2006.
3. Các tác phẩm chính
Choe Ik-gyu đã đạo diễn hoặc tham gia sản xuất nhiều tác phẩm điện ảnh và opera nổi bật, góp phần định hình nền nghệ thuật và tuyên truyền của Triều Tiên.
3.1. Phim điện ảnh
- Một vườn Zinnia (백일홍) (1963)
- Biển máu (1968)
- Năm anh em du kích (1968)
- Cô gái bán hoa (1972)
- Ngôi sao Triều Tiên (1980-1987) - Choe Ik-gyu giám sát sản xuất loạt phim nhiều tập này.
- Đất nước tôi đã thấy (1988-) - con gái lớn của Choe Ik-gyu, Choe Il-sim, là người viết kịch bản cho loạt phim năm phần này.
- Đất nước và Số phận (đầu những năm 1990) - một loạt phim 50 tập được sản xuất, đạo diễn và viết kịch bản bởi Choe Ik-gyu dưới bút danh Choe Sang-geun, được Kim Jong-il coi là tác phẩm cuối cùng dưới sự chỉ đạo cá nhân của ông.
3.2. Opera
- Biển máu (bản opera) (1971) - một bản chuyển thể opera của bộ phim cùng tên do chính Choe Ik-gyu đạo diễn.
- Cuộc đời Chunhyang (1988) - một vở opera dân gian nổi tiếng mà Choe Ik-gyu đã chỉ đạo các nghệ sĩ biểu diễn "như thể ông là một đạo diễn sân khấu".
4. Di sản và ảnh hưởng
Di sản của Choe Ik-gyu có ảnh hưởng sâu sắc đến nghệ thuật, tuyên truyền và sự phát triển chính trị của Triều Tiên, đặc biệt là trong việc củng cố hình ảnh nhà nước và ủng hộ các nhà lãnh đạo.
4.1. Vai trò trong công tác tuyên truyền Triều Tiên
Choe Ik-gyu đã có những đóng góp to lớn trong việc định hình và phát triển hệ thống tuyên truyền của Triều Tiên. Từ năm 1972, sau khi được thăng chức, ông trở thành người chịu trách nhiệm cho các màn trình diễn tuyên truyền vượt ra ngoài phạm vi điện ảnh. Ông đã phát triển đại tập thể dục mà sau này đã phát triển thành Lễ hội Arirang, một sự kiện tuyên truyền quy mô lớn mà ông vẫn tiếp tục giám sát việc tổ chức.
Ngoài ra, ông còn đưa ra chỉ đạo nghệ thuật cho các vở opera cách mạng Triều Tiên và các vở kịch, điển hình là việc đạo diễn bản chuyển thể opera của Biển máu. Paul Fischer, tác giả cuốn sách A Kim Jong-Il Production, đánh giá rằng "Nhà nước Triều Tiên hiện đại, vốn là một màn trình diễn của riêng nó, mang nợ khẩu vị và tài năng của Choe Ik-gyu cũng nhiều như của Kim Jong-il". Điều này nhấn mạnh vai trò không thể thiếu của ông trong việc tạo dựng hình ảnh và biểu tượng của Triều Tiên thông qua nghệ thuật quần chúng và tuyên truyền.
4.2. Ủng hộ việc Kim Jong-un kế vị
Choe Ik-gyu là một trong những nhân vật quan trọng đã ủng hộ sự kế vị của Kim Jong-un vào thời điểm việc ông lên nắm quyền vẫn còn chưa chắc chắn. Ông đã hỗ trợ Ko Yong-hui, người vợ thứ ba của Kim Jong-il, và Jang Song-thaek trong quá trình chuyển giao quyền lực. Sự ủng hộ của ông đã góp phần củng cố vị thế và quyền lực cho Kim Jong-un trong giai đoạn đầu cầm quyền.
5. Chỉ trích và tranh cãi
Sự nghiệp của Choe Ik-gyu, mặc dù có nhiều thành tựu trong lĩnh vực điện ảnh và nghệ thuật, nhưng cũng vướng phải nhiều chỉ trích và tranh cãi nghiêm trọng, đặc biệt liên quan đến vai trò của ông trong hệ thống chính trị và tuyên truyền của Triều Tiên.
Một trong những tranh cãi lớn nhất là vai trò của ông trong vụ bắt cóc đạo diễn Shin Sang-ok và nữ diễn viên Choi Eun-hee của Hàn Quốc vào năm 1978. Theo một đoạn băng ghi âm bí mật được Shin và Choi ghi lại, Kim Jong-il đã thú nhận với cặp đôi rằng ông quyết định bắt cóc họ theo lời khuyên của Choe Ik-gyu, người coi Shin là đạo diễn xuất sắc nhất của Hàn Quốc. Choe không chỉ có mặt khi Shin và Choi được đoàn tụ dưới sự giam giữ mà còn làm việc trực tiếp với Shin để đạo diễn các bộ phim dưới sự chỉ đạo của Kim Jong-il. Mối quan hệ giữa Choe và cặp đôi bị bắt cóc căng thẳng, với việc Choe tỏ ra bất mãn và chỉ trích đạo diễn của Shin trước đoàn làm phim. Việc Shin và Choi trốn thoát thành công ở Viên (thành phố) vào năm 1986 đã dẫn đến việc Choe bị giáng chức và đưa về nông thôn, cho thấy hậu quả trực tiếp từ sự thất bại của vụ bắt cóc này.
Ngoài ra, vai trò của Choe Ik-gyu với tư cách là một chuyên gia tuyên truyền hàng đầu của Triều Tiên cũng là một khía cạnh gây tranh cãi. Ông đã góp phần to lớn vào việc định hình nghệ thuật quần chúng và các màn trình diễn quy mô lớn, vốn là công cụ chính của bộ máy tuyên truyền nhằm củng cố quyền lực cho các nhà lãnh đạo tối cao và kiểm soát thông tin trong xã hội. Việc ông phát triển đại tập thể dục và Lễ hội Arirang cho thấy khả năng của ông trong việc tạo ra các màn trình diễn hoành tráng phục vụ mục đích chính trị, thường bị chỉ trích vì thiếu tự do cá nhân và mục đích thao túng.
Tổng cộng, việc Choe Ik-gyu bị sa thải năm lần khỏi Cục Tuyên truyền và Cổ động (vào các năm 1969, 1977, 1986, 1993 và 2010) cũng cho thấy sự bất ổn định trong sự nghiệp chính trị của ông, mặc dù cuối cùng ông vẫn duy trì được ảnh hưởng nhờ mối quan hệ mật thiết với Kim Jong-il.