Alexander Farnese, Công tước xứ Parma

1.1. Thời thơ ấu và giáo dục

Alessandro Farnese sinh ngày 27 tháng 8 năm 1545. Ông là con trai của Công tước Ottavio Farnese của Parma (cháu nội của Giáo hoàng Paul III) và Margaret của Áo (con gái ngoài giá thú của Hoàng đế La Mã Thần thánh và vua Tây Ban Nha Karl V). Ông có một người anh em song sinh tên là Carlo, nhưng Carlo đã qua đời tại Roma vào ngày 7 tháng 10 năm 1549, chỉ sau một tháng tuổi.

Alessandro và mẹ ông, người là chị em cùng cha khác mẹ của Felipe II của Tây Ban Nha và Don Juan, đã rời Roma đến Parma vào năm 1550. Khi Margaret được bổ nhiệm làm Tổng đốc Hà Lan, Alessandro đã cùng bà đến Brussels vào năm 1556 và được giao cho Felipe II để đảm bảo lòng trung thành của gia tộc Farnese. Trong thời gian dưới sự giám hộ của nhà vua, ông đã đến thăm triều đình Anh rồi sau đó đến Tây Ban Nha để được nuôi dưỡng và giáo dục cùng với người anh họ Don Carlos và người chú cùng cha khác mẹ Don Juan, cả hai đều xấp xỉ tuổi ông.

1.2. Hôn nhân và hoạt động quân sự ban đầu

Năm 1565, cuộc hôn nhân của Alessandro với Maria của Bồ Đào Nha được cử hành tại Brussels với sự lộng lẫy lớn, đánh dấu việc ông không còn là con tin của Felipe II. Maria là cháu gái của Vua Manuel I của Bồ Đào Nha (con gái của Công tước Duarte xứ Guimarães) và là một phụ nữ mộ đạo, yêu chồng sâu sắc và có học thức. Mối quan hệ này đã giúp Alessandro có được vị trí quan trọng tại triều đình Madrid.

Ông chỉ huy ba galley trong Trận Lepanto (1571) và các chiến dịch tiếp theo chống lại người Thổ. Phải mất bảy năm sau đó ông mới có cơ hội thể hiện tài năng quân sự vĩ đại của mình một lần nữa. Trong thời gian đó, các tỉnh của Hà Lan đã nổi dậy chống lại sự cai trị của Tây Ban Nha. Don Juan, người được cử làm tổng đốc để lập lại trật tự, gặp khó khăn trong việc đối phó với Willem Im Lặng, người đã thành công trong việc đoàn kết tất cả các tỉnh trong cuộc kháng chiến chung chống lại Vua Felipe II.

2.1. Bổ nhiệm và bối cảnh Hà Lan

Vào mùa thu năm 1577, ngay sau cái chết của vợ mình, Farnese đã dẫn quân tiếp viện Tây Ban Nha từ Ý dọc theo Con đường Tây Ban Nha để hội quân với Don Juan. Chính chiến lược tài tình và quyết định kịp thời của ông vào thời điểm quan trọng đã giúp quân Tây Ban Nha giành chiến thắng quyết định trong Trận Gembloux (1578) vào đầu năm 1578. Ngay sau đó là Cuộc bao vây Zichem, nơi đồn trú bị tàn sát và thị trấn bị cướp phá. Vụ việc này được coi là vết nhơ lớn nhất trong sự nghiệp vốn rất hào hiệp của Farnese. Tiếp theo là Cuộc bao vây Nivelles kéo dài năm ngày vào tháng 3 năm 1578; ví dụ về Zichem đã khuyến khích người dân đầu hàng nhanh chóng. Mùa hè năm đó, Farnese đã ngăn chặn thất bại tại Trận Rijmenam (1578) trở nên quyết định.

Vào tháng 10 năm 1578, Don Juan, người đã suy sụp sức khỏe, qua đời. Felipe II bổ nhiệm Farnese thay thế ông làm Đại tướng của Quân đội Flanders và bổ nhiệm mẹ ông, Margaret, làm Tổng đốc. Điều này không thể chấp nhận được đối với Alessandro; ông yêu cầu phải là cả Đại tướng và Tổng đốc hoặc ông sẽ từ chức, để lại hoàn toàn các vấn đề quân sự trong tay Margaret. Felipe cuối cùng đã nhượng bộ và sau bốn năm, Margaret trở về Parma.

Sau cái chết của Don Juan, Farnese phải đối mặt với một tình hình khó khăn. Nhận thấy rằng đối thủ của mình bị chia rẽ giữa Công giáo và Tin lành, người Fleming và người Walloon, ông đã khéo léo khai thác những chia rẽ này.

2.2. Chiến lược phân chia và tái chinh phục miền Nam

Farnese đã khéo léo khai thác sự chia rẽ giữa các phe phái Công giáo và Tin lành. Bằng cách này, ông đã giành lại lòng trung thành của các tỉnh Walloon cho nhà vua. Thông qua Hiệp ước Arras vào tháng 1 năm 1579, ông đã đảm bảo sự ủng hộ của "Những kẻ bất mãn" (giới quý tộc Công giáo miền Nam) cho chính nghĩa hoàng gia. Đáp lại, những người nổi dậy ở bảy tỉnh phía bắc sau đó đã thành lập Liên minh Utrecht, chính thức từ bỏ sự cai trị của Felipe và cam kết chiến đấu đến cùng.

Trong các cuộc vây hãm, Farnese đã chứng tỏ tài năng của mình. Chiến lược của ông là đưa ra các điều khoản đầu hàng hào phóng: sẽ không có các cuộc thảm sát hay cướp bóc; các đặc quyền lịch sử của thành phố được giữ lại; có sự ân xá và tha thứ hoàn toàn; việc trở lại Giáo hội Công giáo sẽ diễn ra dần dần. Điều này giúp ông dễ dàng thuyết phục các thành phố đầu hàng hơn, tránh được những sai lầm của những người tiền nhiệm như Luis de Requesens.

2.3. Các chiến dịch và cuộc bao vây chính

Ngay sau khi đảm bảo một căn cứ hoạt động ở Hainaut và Artois, Farnese đã nghiêm túc bắt tay vào nhiệm vụ tái chinh phục Brabant và Flanders bằng vũ lực, bắt đầu với Maastricht. Ông bắt đầu Cuộc bao vây Maastricht (1579) vào ngày 12 tháng 3 năm 1579. Ông ra lệnh cho quân đội của mình đào hầm phá tường thành. Cư dân Maastricht cũng đào hầm để tiếp cận các đường hầm của Tây Ban Nha. Cuộc chiến tiếp diễn sâu dưới lòng đất, hàng trăm binh lính Tây Ban Nha đã chết khi dầu sôi được đổ vào đường hầm của họ. Những người khác chết vì thiếu oxy khi quân phòng thủ Hà Lan đốt lửa bên trong. 500 binh lính Tây Ban Nha khác đã chết khi một quả mìn mà họ dự định dùng để phá tường nổ sớm. Vào đêm 29 tháng 6, quân của Farnese đã đột nhập được vào thành phố trong khi quân phòng thủ kiệt sức đang ngủ. Vì thành phố đã không đầu hàng sau khi tường thành bị phá vỡ, luật chiến tranh vào thế kỷ 16 cho phép những người chiến thắng quyền cướp phá thành phố bị chinh phục. Quân Tây Ban Nha đã cướp phá thành phố trong ba ngày, trong thời gian đó nhiều thường dân đã thiệt mạng. Vụ cướp phá đặc biệt bạo lực, có lẽ vì Farnese đang nằm liệt giường vì sốt trong ba ngày đó.

Theo Hiệp ước Arras, quân đội Tây Ban Nha đã bị trục xuất khỏi đất nước, vì vậy Alessandro chỉ có quân Walloon cho Cuộc bao vây Tournai (1581). Những khó khăn gặp phải với đội quân ô hợp trong cuộc vây hãm đó đã giúp thuyết phục các lãnh chúa Walloon cho phép quân đội nước ngoài, quan trọng hơn là quân đội Tây Ban Nha, quay trở lại.

Đỉnh cao sự nghiệp của Alessandro Farnese là khi ông vây hãm hải cảng lớn Antwerp. Thành phố này mở ra biển, được tăng cường phòng thủ vững chắc, và được bảo vệ với quyết tâm và lòng dũng cảm kiên cường của người dân. Người dân được lãnh đạo bởi Marnix van St. Aldegonde nổi tiếng và được hỗ trợ bởi một kỹ sư người Ý tài ba tên là Federigo Giambelli. Cuộc vây hãm bắt đầu vào năm 1584 và đòi hỏi tất cả thiên tài quân sự của Farnese. Ông đã cắt đứt mọi lối tiếp cận Antwerp từ biển bằng cách xây dựng một cầu phao bắc qua sông Scheldt từ Kallo đến Oordam, bất chấp những nỗ lực tuyệt vọng của người dân thành phố bị vây hãm. Các điều khoản được đưa ra bao gồm điều khoản rằng tất cả những người Tin lành phải rời khỏi thành phố trong vòng bốn năm. Việc chiếm đóng và kiểm soát thành phố một cách có kỷ luật này không nên nhầm lẫn với các sự kiện đẫm máu của Cơn thịnh nộ Tây Ban Nha vào ngày 4 tháng 11 năm 1576. Với Sự sụp đổ của Antwerp, và với Mechelen và Brussels đã nằm trong tay Farnese, toàn bộ miền nam Hà Lan một lần nữa được đặt dưới quyền của Felipe II. Cả Holland và Zeeland, với vị trí địa lý khiến chúng không thể bị tấn công ngoại trừ bằng đường thủy, đã phải chịu áp lực nặng nề để giữ vững lãnh thổ.

Alessandro thúc đẩy các hoạt động ở các vùng Meuse và Rhine để duy trì thương mại với Đức và chuẩn bị một cửa ngõ để giành lấy Holland và Zeeland. Thật không may cho hoàng tử, việc Felipe II chi tiêu tiền bạc một cách tiết kiệm đã bắt đầu ảnh hưởng đến các chiến dịch sau cuộc chinh phục Antwerp. Thất bại đáng kể đầu tiên của Tây Ban Nha dưới sự chỉ huy của Farnese là trong nỗ lực đầu tiên của ông nhằm kiểm soát Grave. Vào tháng 12 năm 1585, với tình trạng thiếu lương thực ngày càng tăng, Farnese đã hành quân đưa quân của mình về phía các vùng Rhine và Meuse để giảm gánh nặng lương thực cho Flanders, Brabant và các tỉnh Walloon, đồng thời tiến hành các hoạt động để đảm bảo thương mại dọc theo các con sông đó. Mùa đông năm đó gần như thảm khốc đối với quân đội của Farnese nếu không có "Phép màu Empel". Tuy nhiên, đến ngày 7 tháng 6, Cuộc bao vây Grave (1586) đã hoàn tất. Mặt khác, may mắn cho Alessandro, người trở thành Công tước sau cái chết của cha mình vào năm 1586, các lực lượng Anh được Elizabeth I gửi đến, vốn được tiếp tế kém, đã bị quân đội của Công tước đánh bại. Cuộc bao vây Sluis (1587) là cần thiết để đảm bảo một bến cảng an toàn cho các tàu của Armada, và đã thành công.

2.4. Thành tựu quân sự và những hạn chế

Alessandro Farnese đã đạt được những thành công đáng kể trong việc tái chinh phục miền Nam Hà Lan, giúp Tây Ban Nha khôi phục quyền kiểm soát và đặt nền móng cho sự phân chia văn hóa, tôn giáo mà sau này hình thành nên quốc gia Bỉ. Ông đã chứng tỏ mình là một bậc thầy về chiến thuật bao vây và tổ chức quân sự, được cả bạn bè và kẻ thù kính trọng.

Tuy nhiên, sự nghiệp của ông cũng gặp phải nhiều thách thức và hạn chế. Một trong những điểm yếu lớn nhất là sự phụ thuộc vào nguồn lực từ Tây Ban Nha. Việc Felipe II cắt giảm chi tiêu đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến các chiến dịch của ông, dẫn đến thiếu tiền, vật tư và các cuộc binh biến trong quân đội. Điều này khiến các cuộc tiến công của ông bị chậm lại và đôi khi phải đối mặt với thất bại, như trong nỗ lực đầu tiên chiếm Grave hay cuộc vây hãm Bergen op Zoom.

Hơn nữa, sự chống cự dai dẳng của các tỉnh miền Bắc, đặc biệt là Holland và Zeeland, đã ngăn cản ông hoàn toàn dập tắt cuộc nổi dậy. Sự xuất hiện của Maurice của Nassau với các cải cách quân sự Hà Lan đã tạo ra một đối thủ xứng tầm cho Farnese, khiến tình hình quân sự trở nên cân bằng hơn. Việc ông bị điều động sang chiến trường Pháp cũng làm suy yếu đáng kể những thành quả đã đạt được ở Hà Lan, cho phép quân nổi dậy Hà Lan giành lại động lực và lãnh thổ.

4.1. Cuộc viễn chinh đầu tiên vào Pháp: Giải vây Paris

Farnese dự định quay lại miền bắc Hà Lan, nơi quân nổi dậy Hà Lan đã tập hợp lại, nhưng vào đêm 1-2 tháng 8 năm 1589, Henri III của Pháp bị ám sát, và Farnese được lệnh tiến vào Pháp, để hỗ trợ Công tước Mayenne và phe đối lập Công giáo chống lại Henri de Navarre theo đạo Tin lành, còn được gọi là "Béarnaise". Điều này đã tạo điều kiện cho quân nổi dậy Hà Lan giành lại động lực trong cuộc nổi dậy của họ, vốn đã gặp rắc rối sâu sắc hơn kể từ năm 1576. Parma đã cảnh báo Felipe II rằng cuộc xâm lược Pháp sẽ gây nguy hiểm cho những thành quả đã đạt được ở Hà Lan và tuyên bố ông sẽ không chịu trách nhiệm về những tổn thất hoặc thất bại do không nghe theo lời khuyên của mình.

Parma rời Brussels vào ngày 6 tháng 8 năm 1590 và cuối cùng đến Guise vào ngày 15 tháng 8. Cuối tháng 8, ông tiến quân để giải vây Paris khỏi cuộc vây hãm kéo dài do quân Huguenot và Hoàng gia trung thành với Henri IV thực hiện. Mục tiêu chính của Farnese chỉ đơn giản là tiếp tế cho Paris bằng cách phá vây, chứ không phải tiêu diệt quân đội của Henri. Khi Henri biết về sự tiếp cận của Mayenne và Farnese, ông đã phá trại để chủ động tham chiến. Parma không có ý định giao chiến. Ông xác định rằng việc chiếm được pháo đài tại Lagny-sur-Marne sẽ đảm bảo giao thông được duy trì dọc theo sông Marne, vẫn nằm trong tay Liên minh Công giáo. Rạng sáng ngày 5 tháng 9, Lagny bị bắn phá rồi bị quân Tây Ban Nha tấn công, họ đã tàn sát 800 lính đồn trú, tất cả đều trong tầm nhìn của trại Henri, cách đó chỉ 12 km. Henri đã từ bỏ cuộc vây hãm Paris hai ngày sau đó nhưng đã thực hiện một nỗ lực "Hail Mary" cuối cùng vào ngày 8-9 tháng 9 nhưng thất bại. Với việc sông Marne hoàn toàn thông suốt, nguồn cung cấp đã đổ vào Paris trong vài ngày tới.

Để duy trì nguồn cung cấp cho Paris, cần có nguồn lương thực từ nhiều nơi nhưng hầu hết lực lượng của Henri chiếm đóng các khu vực dọc sông Seine và Yonne, vì vậy Parma quyết định dọn sạch Corbeil để khôi phục giao thông trên sông Seine. Cuộc vây hãm bắt đầu vào ngày 22 tháng 9 và đến ngày 16 tháng 10, thị trấn đã bị chiếm. Đồn trú của nó bị tàn sát và thị trấn bị cướp phá hoàn toàn. Với cuộc vây hãm Paris được dỡ bỏ và các tuyến đường tiếp tế được đảm bảo, Farnese đã lên đường vào ngày 3 tháng 11 trở về Hà Lan, nơi Maurice của Nassau đã tiến hành tấn công. Cuộc rút quân của Alessandro không hề dễ dàng. Ông có hàng ngàn người, xe ngựa và ngựa phải di chuyển trong thời tiết khắc nghiệt với Béarnaise quấy rối ông suốt chặng đường. Dự đoán những khó khăn này, Công tước đã sắp xếp các đội hình của mình sao cho Henri không thể đánh bại ông. Hai mươi ngày sau cuộc hành quân, vào ngày 25 tháng 11 gần Amiens, Henri cùng kỵ binh của mình đã dũng cảm tấn công đội hình của Farnese nhưng chính ông lại bị đánh bại vượt sông Aisne và bị thương trong cuộc rút lui. Một cuộc giao tranh cuối cùng không thành công diễn ra vào ngày 29 tháng 11, nơi Henri chỉ cách Farnese vài trăm bước chân.

Parma và Mayenne chia tay tại Guise và Alessandro đến Brussels vào ngày 4 tháng 12 năm 1590.

4.2. Cuộc viễn chinh thứ hai và thương tích

Alessandro Farnese đã bổ nhiệm Peter Ernst von Mansfeld làm Quyền Tổng đốc khi ông ở Pháp. Vài ngày sau khi Farnese rời Pháp, Mansfeld và Đại tá Francisco Verdugo, hoạt động ở Friesland, bắt đầu than phiền với Felipe II về việc thiếu tiền, vật tư và các cuộc binh biến, tất cả những điều mà Farnese đã than phiền trong vài năm qua. Vào thời điểm Farnese trở về, Maurice đã giành lại Steenbergen, Roosendaal, Oosterhout, Turnhout và Westerlo. Sự vắng mặt của Farnese đã làm giảm hoạt động quân sự của Tây Ban Nha, do đó cho phép người Hà Lan có thời gian để suy nghĩ về những chính sách họ cần áp dụng để chống lại kẻ thù của mình một cách hiệu quả nhất. Đây là khởi đầu của Cải cách Quân sự Hà Lan cuối cùng đã cho phép họ có được vị thế ngang bằng với Tây Ban Nha; Alessandro cuối cùng đã gặp được đối thủ xứng tầm của mình là Maurice.

Vào đêm 24 tháng 7 năm 1591, chỉ vài ngày sau khi tham gia Cuộc bao vây Knodsenburg, Alessandro Farnese nhận được lệnh từ Felipe II phải bỏ mọi thứ và quay lại Pháp để hỗ trợ Liên minh Công giáo. Nhận ra những khó khăn trong việc chiếm pháo đài này, ông thực sự nhẹ nhõm khi có thể danh dự từ bỏ cuộc chinh phục này, vốn được thực hiện dưới điềm xấu. Trước khi ông có thể xem xét một cuộc viễn chinh khác để hỗ trợ Liên minh, ông cần tiếp tục điều trị tại Spa, nơi ông đến vào ngày 1 tháng 8 cùng con trai Ranuccio. Giữa tháng 11, Alessandro đã soạn thảo các chỉ thị cho Quyền Tổng đốc tạm thời, lại là Mansfeld, ngoài việc đưa ra các biện pháp phòng thủ Hà Lan khi ông vắng mặt. Đến cuối tháng 11, Công tước đã ở Valenciennes nơi ông tập hợp quân đội của mình. Khoảng giữa tháng 1 năm 1592, Parma đã hội quân với Mayenne và chuẩn bị giải cứu Rouen khỏi Henri.

Trước khi đến Rouen, Farnese đã đưa ra quyết định chiến lược là chiếm Neufchâtel-en-Bray. Điều này sẽ giữ cho các tuyến đường tiếp tế thông suốt. Cuối cùng, vào ngày 20 tháng 4, Parma đến cách Rouen vài dặm, nơi ông được 50 kỵ binh do Villars gửi đến đón. Họ thông báo với ông rằng Henri đã dỡ bỏ cuộc vây hãm và rút lui về hướng Pont-de-l'Arche để đào hào; Rouen đã được cứu. Thay vì nghe theo lời khuyên của Farnese và tấn công trại của Henri để tiêu diệt lực lượng của ông, các nhà lãnh đạo Liên minh đã chọn chiếm Caudebec-en-Caux, nơi ông sau đó bị thương bởi một phát súng hỏa mai vào cẳng tay phải trong cuộc vây hãm khi đang trinh sát thị trấn. Vết thương đã làm suy yếu sức khỏe vốn đã bấp bênh của ông hơn nữa và ông buộc phải gọi con trai Ranuccio đến để chỉ huy quân đội. Henri thấy đây là một cơ hội để trả thù cho việc mất Rouen. Thay vì mạo hiểm một cuộc tấn công toàn diện chống lại lực lượng của Liên minh, ông đã học theo Farnese và quyết định cắt đứt tất cả các tuyến đường tiếp tế và bỏ đói họ. Quân đội của Liên minh đã từ bỏ Caudebec để đến Yvetot. Tình hình tồi tệ hơn ở Caudebec, trong khi đó, Farnese bị bệnh nặng và hầu hết nằm liệt giường nhưng vẫn rất minh mẫn. Công tước Parma cuối cùng đã nghĩ ra một kế hoạch để bí mật vượt sông Seine bằng thuyền, chỉ để lại đủ người để Henri tin rằng toàn bộ quân đội đang đóng trại. Quân đội Công giáo đã vượt sông và đi xa từ lâu khi Henri biết được điều đó, ngay dưới mũi ông. Sau khi trở về Hà Lan, Alessandro nhận được một lá thư từ Giáo hoàng Clement VIII vào ngày 28 tháng 6 chúc mừng ông "vì đã giải cứu Quân đội Công giáo". Farnese nhanh chóng trở lại Spa để điều trị thêm.

5.1. Đánh giá tích cực

Alessandro Farnese được đánh giá cao về tài năng chiến lược, kỹ năng chỉ huy và khả năng tổ chức xuất sắc. Ông được những người cùng thời và các nhà sử học coi là vị tướng vĩ đại nhất trong thời đại của mình, và thậm chí là một trong những người giỏi nhất trong lịch sử. Ông nổi bật với khả năng thành thạo cả trong chiến tranh và ngoại giao, một sự kết hợp hiếm có giúp ông đạt được nhiều thành công.

Dưới sự lãnh đạo của ông, quân đội của Felipe II đã đạt được những thành công toàn diện nhất trong lịch sử Chiến tranh Tám mươi Năm, chiếm được hơn ba mươi thị trấn từ năm 1581 đến năm 1587. Khả năng của ông trong việc khai thác sự chia rẽ giữa các phe phái ở Hà Lan, đặc biệt là giữa Công giáo và Tin lành, đã giúp ông giành lại lòng trung thành của các tỉnh phía Nam cho vương quyền Tây Ban Nha. Các chiến dịch vây hãm của ông, như Cuộc bao vây Antwerp, được coi là những kiệt tác về chiến thuật và kỹ thuật quân sự. Ông cũng được khen ngợi vì đã đưa ra các điều khoản đầu hàng hào phóng, tránh các cuộc thảm sát và cướp bóc, giúp tái thiết các thành phố một cách có trật tự.

5.2. Phê bình và tranh cãi

Mặc dù được ca ngợi về tài năng quân sự, sự nghiệp của Alessandro Farnese vẫn có những khía cạnh gây tranh cãi. Vụ thảm sát tại Cuộc bao vây Zichem vào năm 1578, nơi đồn trú bị tàn sát và thị trấn bị cướp phá, được coi là vết nhơ lớn nhất trong sự nghiệp của ông, vốn được biết đến là hào hiệp. Mặc dù ông không trực tiếp tham gia vào vụ cướp phá Maastricht, việc nó xảy ra khi ông bị sốt cũng đặt ra câu hỏi về khả năng kiểm soát quân đội của ông trong những tình huống khó khăn.

Ngoài ra, một số nhà sử học cũng phê bình sự phụ thuộc quá mức của ông vào nguồn lực từ Tây Ban Nha, vốn thường bị cắt giảm do chính sách tiết kiệm của Felipe II. Việc ông bị điều động sang chiến trường Pháp để hỗ trợ Liên minh Công giáo cũng bị coi là một quyết định sai lầm, làm suy yếu những thành quả đã đạt được ở Hà Lan và tạo cơ hội cho quân nổi dậy Hà Lan dưới sự lãnh đạo của Maurice của Nassau giành lại động lực. Điều này cho thấy rằng mặc dù tài năng cá nhân của Farnese là không thể phủ nhận, thành công của ông vẫn bị ràng buộc bởi các yếu tố chính trị và tài chính lớn hơn.

6.1. Con ngoài giá thú

Alessandro Farnese có một mối quan hệ với Françoise de Renty (còn gọi là "La Belle Franchine"), một nữ quý tộc trẻ người Flanders. Một lá thư hướng dẫn chưa được công bố từ Parma, có trong bản thảo tại Thư viện Quốc gia Napoli, Brancacciani F1, ff. 68-91v, gửi Pietro Caetani, trên đường đến phục vụ Alessandro Farnese ở Hà Lan, đã xác nhận mối quan hệ này và hướng dẫn cách ông nên cư xử với cô: "Hoàng tử yêu một quý bà có phẩm chất và rất hài lòng khi bà được những người quý trọng sự ưu ái của ông theo đuổi và phục vụ..." Mặc dù không có gì để khẳng định chắc chắn về những đứa con từ mối quan hệ này, theo Bertini, Farnese đã sắp xếp và khuyến khích Bá tước Jean-Charles de Gavre, một quý tộc trong gia đình Alessandro, kết hôn với Françoise vào năm 1586. Xem xét việc đứa con đầu lòng của cặp đôi, Marie-Alexandrine-Françoise de Gavre, sinh ra ngay sau đó vào năm 1587, rằng tên của cô bé (Alexandrine) không có trong tổ tiên của cả cha lẫn mẹ, và ảnh hưởng mà Françoise có đối với Farnese, rất có thể ông là cha ruột của đứa trẻ.