1. Cuộc đời
Cuộc đời của Đại Công nữ Maria Kirillovna gắn liền với những biến động lịch sử lớn của Đế quốc Nga và châu Âu thế kỷ 20. Bà trải qua thời thơ ấu trong cảnh lưu vong, sống sót qua Cách mạng Nga và đối mặt với thảm kịch cá nhân do Chiến tranh thế giới thứ hai gây ra.
1.1. Tuổi thơ và quá trình trưởng thành
Maria Kirillovna chào đời vào ngày 2 tháng 2 năm 1907 tại Coburg, một thành phố thuộc Đế quốc Đức khi đó, trong bối cảnh cha mẹ bà là Đại Công tước Kirill Vladimirovich của Nga và Công chúa Victoria Melita xứ Edinburgh đang phải sống lưu vong. Cuộc hôn nhân của họ ban đầu không được Sa hoàng Nikolai II chấp thuận, dẫn đến việc họ bị tước bỏ đặc quyền và buộc phải rời khỏi Nga. Mặc dù sinh ra trong hoàng tộc, Maria không được hưởng một tuổi thơ ổn định tại quê hương. Bà được gọi thân mật bằng tên tiếng Pháp là "Marie" hoặc biệt danh tiếng Nga là "Masha".
Gia đình bà đã trải qua thời thơ ấu ở Coburg và Saint-Briac, Pháp. Ban đầu, bà được gọi là Công chúa Maria Kirillovna của Nga. Tuy nhiên, vào năm 1921, khi cha bà tự tuyên bố là Người bảo hộ Ngai vàng (Guardian of the Throne) của Nga, ông đã phong cho bà tước hiệu Đại Công nữ của Nga cùng với kính ngữ Imperial Highness.
Ngay từ khi còn nhỏ, Maria đã mang vẻ ngoài đặc trưng: tóc và mắt màu tối. Bà được nhận xét là rất giống người bà ngoại của mình, Đại Công nữ Maria Alexandrovna của Nga, với khuôn mặt rộng, tròn và có xu hướng tăng cân, khiến bà trông già dặn hơn tuổi thực ngay cả khi còn ở tuổi thiếu niên. Về tính cách, bà được mô tả là người "nhút nhát và dễ tính", nhưng đôi khi cũng có những hành động "bốc đồng" hay "hiếu động".
Một giai thoại đáng chú ý trong thời niên thiếu của bà xảy ra vào năm 1922, khi Maria 15 tuổi, bà đến thăm dì của mình là Nữ hoàng Marie của România. Tại triều đình România, Maria đã có mối quan hệ tình cảm với con rể của một thị nữ. Sau khi Maria trở về nhà, người em họ 13 tuổi của bà, Công chúa Ileana của România, đã lan truyền những tin đồn về mối quan hệ này. Sự việc đã gây ra căng thẳng đáng kể giữa Nữ hoàng Marie và mẹ của Maria, Victoria. Mặc dù vậy, cuộc xung đột này cuối cùng đã được hóa giải.
1.2. Hôn nhân và gia đình
Vào ngày 24 tháng 2 năm 1925, Maria đính hôn với Karl, Thân vương xứ Leiningen thứ 6 (sinh ngày 13 tháng 2 năm 1898 - mất ngày 2 tháng 8 năm 1946). Họ kết hôn chín tháng sau đó, vào ngày 25 tháng 11 cùng năm. Mẹ của Maria, Victoria Melita, đã ở bên cạnh con gái khi bà sinh người con đầu lòng, Emich Kirill, vào năm 1926, và bà cũng thường xuyên có mặt trong các lần sinh nở sau này của Maria.
Maria và Karl có tổng cộng bảy người con. Tuy nhiên, một trong số đó đã qua đời khi còn nhỏ trong Chiến tranh thế giới thứ hai, một minh chứng cho những khó khăn và mất mát mà gia đình bà phải đối mặt. Cuộc chiến tranh đã đẩy gia đình bà vào những bi kịch không lường trước. Chồng bà, Karl, buộc phải gia nhập quân đội Đức và sau đó bị quân đội Liên Xô bắt làm tù binh khi Thế chiến II kết thúc. Ông qua đời vì đói trong một trại tập trung ở Nga vào năm 1946. Cái chết bi thảm của Thân vương Karl xứ Leiningen là một ví dụ điển hình về tác động tàn khốc của chiến tranh và xung đột ý thức hệ đối với cuộc sống cá nhân, để lại Maria một mình với gánh nặng gia đình.
1.3. Cuộc sống sau này và cái chết
Sau khi chồng qua đời vào năm 1946, Đại Công nữ Maria Kirillovna phải đối mặt với khó khăn tài chính nghiêm trọng. Với rất ít tiền còn lại, bà phải vật lộn để nuôi dạy sáu người con còn sống sót. Gánh nặng này, cùng với những mất mát đã trải qua, đã ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe của bà.
Chỉ năm năm sau cái chết của chồng, Maria Kirillovna qua đời vì một cơn đau tim vào ngày 25 tháng 10 năm 1951, ở tuổi 44. Cái chết của bà khép lại một cuộc đời đầy thử thách và bi kịch, minh họa cho những khó khăn mà nhiều thành viên hoàng tộc lưu vong và gia đình quý tộc phải đối mặt trong thời kỳ hậu chiến.
2. Tổ tiên
Đại Công nữ Maria Kirillovna của Nga có phả hệ hoàng gia phức tạp, kết nối bà với nhiều triều đại lớn ở châu Âu. Bà là con gái của Đại Công tước Kirill Vladimirovich của Nga và Công chúa Victoria Melita xứ Edinburgh.
- Ông bà nội:**
- Đại Công tước Vladimir Alexandrovich của Nga: con trai của Sa hoàng Aleksandr II của Nga.
- Nữ công tước Marie xứ Mecklenburg-Schwerin: con gái của Friedrich Franz II, Đại Công tước xứ Mecklenburg-Schwerin.
- Ông bà ngoại:**
- Alfred, Công tước xứ Saxe-Coburg và Gotha: con trai của Albrecht xứ Sachsen-Coburg và Gotha và Nữ hoàng Victoria của Anh.
- Đại Công nữ Maria Alexandrovna của Nga: con gái của Sa hoàng Aleksandr II của Nga.
Điều này có nghĩa là Sa hoàng Aleksandr II của Nga là ông cố nội và ông cố ngoại của bà, thông qua hai người con khác nhau của ông là Đại Công tước Vladimir Alexandrovich và Đại Công nữ Maria Alexandrovna.
3. Hậu duệ và di sản
Đại Công nữ Maria Kirillovna và Karl, Thân vương xứ Leiningen thứ 6 có bảy người con. Mặc dù cuộc đời bà kết thúc bi thảm, dòng dõi và di sản của bà vẫn tiếp tục thông qua các thế hệ con cháu, kết nối với nhiều hoàng tộc khác ở châu Âu.
Bảy người con của bà bao gồm:
- Thân vương Emich Kirill Ferdinand Hermann xứ Leiningen (18 tháng 10 năm 1926 - 30 tháng 10 năm 1991): Kết hôn với Nữ công tước Eilika xứ Oldenburg vào ngày 10 tháng 8 năm 1950. Họ có bốn người con.
- Thân vương Karl Vladimir Ernst Heinrich xứ Leiningen (2 tháng 1 năm 1928 - 28 tháng 9 năm 1990): Kết hôn với Công chúa Marie Louise của Bulgaria vào ngày 20 tháng 2 năm 1957. Họ ly hôn vào ngày 4 tháng 12 năm 1968 và có hai người con trai.
- Công chúa Kira Melita Feodora Marie Victoria Alexandra xứ Leiningen (18 tháng 7 năm 1930 - 23 tháng 9 năm 2005): Kết hôn với Thân vương Andrej của Nam Tư vào ngày 18 tháng 9 năm 1963. Họ ly hôn vào năm 1972 và có ba người con.
- Công chúa Margarita Ileana Victoria xứ Leiningen (9 tháng 5 năm 1932 - 16 tháng 6 năm 1994): Kết hôn với Friedrich Wilhelm, Thân vương xứ Hohenzollern vào ngày 5 tháng 1 năm 1951. Họ có ba người con trai.
- Công chúa Mechtilde Alexandra xứ Leiningen (2 tháng 1 năm 1936 - 12 tháng 2 năm 2021): Kết hôn với Karl Anton Bauscher vào ngày 25 tháng 11 năm 1961. Họ có ba người con trai.
- Thân vương Friedrich Wilhelm Berthold xứ Leiningen (18 tháng 6 năm 1938 - 29 tháng 8 năm 1999): Kết hôn với Karin-Evelyn Geß vào năm 1960 (ly hôn năm 1962). Sau đó, ông tái hôn với Helga Eschenbacher vào năm 1971.
- Thân vương Peter Victor xứ Leiningen (23 tháng 12 năm 1942 - 12 tháng 1 năm 1943): Người con duy nhất qua đời trong thời thơ ấu.
Mặc dù cuộc đời của Đại Công nữ Maria Kirillovna là chuỗi những khó khăn và mất mát, đặc biệt là bi kịch của gia đình trong chiến tranh, di sản của bà vẫn được duy trì thông qua các thế hệ con cháu, những người đã tiếp nối và giữ vững vị trí trong nhiều dòng dõi quý tộc châu Âu.