1. Cuộc đời và Bối cảnh ban đầu
Vincent Canby trải qua thời thơ ấu và quá trình giáo dục ở Hoa Kỳ, định hình nền tảng cho sự nghiệp phê bình của ông sau này.
1.1. Thời thơ ấu và Giáo dục
Canby sinh ra tại Chicago, Illinois, Hoa Kỳ, là con trai của bà Katharine Anne (nhũ danh Vincent) và ông Lloyd Canby. Khi còn nhỏ, ông theo học tại một trường nội trú ở Christchurch, Virginia, nơi ông kết bạn với tiểu thuyết gia William Styron. Canby đã giới thiệu cho Styron các tác phẩm của E. B. White và Ernest Hemingway. Hai người từng đi nhờ xe đến Richmond, Virginia để mua cuốn sách For Whom the Bell Tolls. Sau khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự, ông trở lại trường cũ của mình là Đại học Dartmouth và tốt nghiệp vào năm 1947.
1.2. Nghĩa vụ quân sự
Vào ngày 13 tháng 10 năm 1942, Vincent Canby gia nhập Lực lượng Dự bị Hải quân Hoa Kỳ với cấp bậc chuẩn úy. Đến ngày 15 tháng 7 năm 1944, ông được điều động phục vụ trên chiếc tàu đổ bộ LST 679. Ông được thăng cấp thiếu úy vào ngày 1 tháng 1 năm 1946, khi đang phục vụ trên LST 679 và di chuyển gần Nhật Bản.
2. Sự nghiệp
Sự nghiệp của Vincent Canby kéo dài nhiều thập kỷ, bắt đầu từ lĩnh vực báo chí trước khi ông trở thành một trong những nhà phê bình phim và sân khấu có ảnh hưởng nhất tại The New York Times.
2.1. Hoạt động báo chí và Phê bình ban đầu
Vincent Canby bắt đầu sự nghiệp báo chí của mình vào năm 1948 với công việc đầu tiên tại tờ Chicago Journal of Commerce. Đến năm 1951, ông rời Chicago và chuyển đến New York, nơi ông làm nhà phê bình điện ảnh cho tạp chí Variety trong sáu năm. Sau đó, ông bắt đầu làm việc cho tờ The New York Times.
2.2. Nhà phê bình điện ảnh trưởng tại The New York Times
Vào tháng 2 năm 1969, Vincent Canby được bổ nhiệm làm nhà phê bình điện ảnh trưởng của The New York Times, kế nhiệm Renata Adler. Ông giữ vị trí này cho đến đầu những năm 1990. Trong suốt thời gian này, Canby đã đánh giá hơn một nghìn bộ phim. Ông là người ủng hộ nhiệt tình các đạo diễn như Stanley Kubrick, Spike Lee, Jane Campion, Mike Leigh, Rainer Werner Fassbinder, James Ivory, Woody Allen, Martin Scorsese, Ingmar Bergman, Alfred Hitchcock, và Robert Altman. Woody Allen thậm chí còn ghi nhận bài phê bình tích cực của Canby về bộ phim Take the Money and Run là một bước ngoặt quan trọng trong sự nghiệp của ông. Ngoài ra, Canby cũng hết lời ca ngợi các tác phẩm như Of Mice and Men của đạo diễn Gary Sinise và The Wild Bunch của Sam Peckinpah (dù ông lại chỉ trích gay gắt một tác phẩm khác của Peckinpah là Straw Dogs). Đối với điện ảnh Nhật Bản, ông đặc biệt yêu thích và khen ngợi các tác phẩm như Higanbana (彼岸花HiganbanaJapanese) của đạo diễn Ozu Yasujirō và Kazoku Game (家族ゲームKazoku GēmuJapanese) của Morita Yoshimitsu.
2.3. Nhà phê bình sân khấu trưởng tại The New York Times
Vào tháng 12 năm 1994, Vincent Canby chuyển từ lĩnh vực phê bình điện ảnh sang sân khấu, khi ông được bổ nhiệm làm nhà phê bình sân khấu phụ trách chuyên mục Chủ nhật của tờ The New York Times. Ông được Janet Maslin kế nhiệm ở vị trí nhà phê bình điện ảnh trưởng của tờ báo. Canby tiếp tục công việc này cho đến khi ông qua đời vào năm 2000.
3. Phong cách phê bình và Đặc điểm
Vincent Canby sở hữu một phong cách phê bình đặc trưng, nổi bật với sự đáng tin cậy nhưng cũng không kém phần chủ quan, dẫn đến những nhận định có sức ảnh hưởng sâu rộng nhưng đôi khi gây tranh cãi. Ông nổi tiếng là người ủng hộ nhiệt tình một số đạo diễn và tác phẩm cụ thể, đồng thời cũng không ngần ngại đưa ra những lời chỉ trích gay gắt đối với các bộ phim khác.
3.1. Các tác phẩm và đạo diễn được khen ngợi
Canby là một người ủng hộ mạnh mẽ nhiều đạo diễn và tác phẩm có giá trị nghệ thuật. Ông đặc biệt tán dương những cái tên gạo cội và những tài năng mới nổi:
- Các đạo diễn: Stanley Kubrick, Spike Lee, Jane Campion, Mike Leigh, Rainer Werner Fassbinder, James Ivory, Woody Allen, Martin Scorsese, Ingmar Bergman, Alfred Hitchcock, và Robert Altman.
- Các tác phẩm điện ảnh:
- Take the Money and Run (1969) của Woody Allen, một bộ phim mà Woody Allen sau này đã ghi nhận là "bước ngoặt" trong sự nghiệp của mình nhờ bài phê bình tích cực của Canby.
- Of Mice and Men (1992) của Gary Sinise.
- The Wild Bunch (1969) của Sam Peckinpah.
- Đối với điện ảnh Nhật Bản, ông đã khen ngợi Higanbana (1958) (彼岸花HiganbanaJapanese) của Ozu Yasujirō và Kazoku Game (1983) (家族ゲームKazoku GēmuJapanese) của Morita Yoshimitsu.
3.2. Các tác phẩm bị chỉ trích và Tranh cãi
Bên cạnh những lời khen ngợi, Vincent Canby cũng nổi tiếng với những bài phê bình cực kỳ khắc nghiệt đối với một số bộ phim sau này được coi là kiệt tác hoặc rất thành công về mặt thương mại. Điều này thường dẫn đến các tranh cãi lớn trong cộng đồng phê bình và khán giả.
- Những bộ phim bị ông chỉ trích gay gắt bao gồm:
- Rocky (1976)
- The Empire Strikes Back (1980) và Return of the Jedi (1983)
- Night of the Living Dead (1968)
- After Hours (1985)
- Blazing Saddles (1974)
- A Christmas Story (1983)
- Witness (1985)
- Mask (1985)
- The Natural (1984)
- Rain Man (1988)
- The Exorcist (1973)
- One Flew Over the Cuckoo's Nest (1975)
- Deliverance (1972)
- The Godfather Part II (1974)
- Alien (1979)
- The Thing (1982)
- Trong số các bài phê bình của ông, nổi tiếng nhất là bài đánh giá cực kỳ tiêu cực về bộ phim Heaven's Gate (1980) của đạo diễn Michael Cimino.
4. Các tác phẩm văn học khác
Ngoài công việc chính là nhà phê bình phim và sân khấu, Vincent Canby còn là một nhà viết kịch và tiểu thuyết gia thỉnh thoảng. Các tác phẩm văn học của ông bao gồm:
- Tiểu thuyết:
- Living Quarters (1975)
- Unnatural Scenery (1979)
- Kịch:
- End of the War (1978)
- After All (1981)
- The Old Flag (1984), một vở kịch lấy bối cảnh Nội chiến Hoa Kỳ.
5. Đời tư
Vincent Canby chưa bao giờ kết hôn. Trong nhiều năm, ông là bạn đời của nữ nhà văn người Anh Penelope Gilliatt, người đã qua đời vào năm 1993.
6. Qua đời
Vincent Canby qua đời vì bệnh ung thư tại một bệnh viện ở Manhattan, New York vào ngày 15 tháng 10 năm 2000, hưởng thọ 76 tuổi. Một điều đáng chú ý là gần ba năm sau cái chết của ông, bút danh của Canby đã xuất hiện trên trang nhất của The New York Times trong bài cáo phó về Bob Hope. Canby đã viết phần lớn bài cáo phó này vài năm trước khi ông qua đời.
7. Di sản và Đánh giá
Vincent Canby đã để lại một di sản đáng kể trong lĩnh vực phê bình điện ảnh và phê bình sân khấu tại Hoa Kỳ. Sự nghiệp của ông được thảo luận trong bộ phim For the Love of Movies: The Story of American Film Criticism, trong đó các nhà phê bình đương thời như Stuart Klawans của tờ The Nation đã nói về ảnh hưởng to lớn của ông. Với vai trò là nhà phê bình điện ảnh và sân khấu trưởng của The New York Times trong nhiều thập kỷ, Canby đã định hình một phần quan trọng của cuộc đối thoại về nghệ thuật, đặc biệt là điện ảnh, trong thời đại của mình. Mặc dù phong cách phê bình của ông đôi khi gây tranh cãi do tính chủ quan và sự khắt khe, nhưng ông vẫn được coi là một trong những nhà phê bình đáng tin cậy và có ảnh hưởng nhất tại Hoa Kỳ.
Tiêu đề | Người tiền nhiệm | Năm đảm nhiệm | Người kế nhiệm |
---|---|---|---|
Nhà phê bình điện ảnh trưởng của The New York Times | Renata Adler | 1969-1994 | Janet Maslin |
8. Liên kết ngoài
- [https://www.nytimes.com/by/vincent-canby Các bài viết và đánh giá của Vincent Canby tại The New York Times 1996-2003]
- [https://archive.nytimes.com/www.nytimes.com/ref/movies/reviews/author/rev_auth_canby/index.html Các bài phê bình phim đã lưu trữ của Vincent Canby (1966-1999) tại The New York Times]
- [https://www.imdb.com/name/nm1298522/ Vincent Canby trên IMDb]