Stefan Lorenz Sorgner

2.1. Học vấn

Sorgner bắt đầu hành trình học vấn của mình tại Đại học King's College London (Vương quốc Anh), nơi ông hoàn thành bằng Cử nhân Triết học (BA). Sau đó, ông tiếp tục theo học tại Đại học Durham, nơi ông đạt bằng Thạc sĩ (MA) thông qua luận văn. Các giám khảo cho luận văn của ông bao gồm David E. Cooper từ Durham và David Owen từ Southampton. Tiếp nối, ông theo học tại Đại học Justus-Liebig-Universität Giessen và Đại học Friedrich-Schiller-Universität Jena ở Đức, nơi ông hoàn thành bằng Tiến sĩ Triết học (Dr. phil.). Những người hướng dẫn chính của ông trong quá trình này là Wolfgang Welsch (Jena) và Gianni Vattimo (Turin), những người đã có ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển tư tưởng triết học của ông.

2.2. Sự nghiệp học thuật

Trong suốt sự nghiệp của mình, Sorgner đã giữ nhiều vị trí giảng dạy và nghiên cứu tại các trường đại học hàng đầu. Ông đã giảng dạy triết học và đạo đức học tại các trường Đại học Giessen, Jena, Erfurt và Erlangen ở Đức. Hiện tại, ông đang giảng dạy tại Đại học John Cabot, một trường Cao đẳng Nghệ thuật Tự do của Hoa Kỳ. Ngoài công việc giảng dạy, Sorgner còn là thành viên của nhiều ban biên tập và hội đồng cố vấn học thuật, cho thấy sự tham gia sâu rộng của ông vào cộng đồng triết học quốc tế.

3.1. Chủ nghĩa siêu nhân bản và Chủ nghĩa chuyển hóa nhân bản

Sorgner là một triết gia siêu nhân bản hàng đầu, người đã phát triển một quan điểm độc đáo về bản chất của con người và mối quan hệ của nó với công nghệ. Trong tác phẩm We Have Always Been Cyborgs (2021), ông đưa ra định nghĩa "cyborg" là "một cơ thể được quản lý, được điều khiển" và từ đó lập luận rằng "chúng ta luôn là cyborg". Quan điểm này nhấn mạnh rằng con người từ lâu đã tương tác và bị định hình bởi các công cụ và công nghệ, làm mờ đi ranh giới giữa bản thân sinh học và các yếu tố kỹ thuật.

Chủ nghĩa chuyển hóa nhân bản mà Sorgner đề xuất chủ yếu dựa vào những gì ông gọi là "công nghệ chuyển hóa nhân bản dựa trên carbon", bao gồm chỉnh sửa bộ gen, kỹ thuật di truyền và chọn lọc gen. Ông coi đây là "phát minh khoa học quan trọng nhất của nhân loại". Từ quan điểm đạo đức, Sorgner cho rằng việc sửa đổi gen "có cấu trúc tương tự như giáo dục truyền thống của cha mẹ". Do đó, nếu việc sửa đổi gen nhằm đạt được "lợi ích lớn nhất cho nhân loại", chúng ta không nên sử dụng các tiêu chí đạo đức khác nhau cho giáo dục truyền thống và kỹ thuật di truyền. Theo Sorgner, vì lý do này, tất cả các bảo lưu đạo đức được đưa ra cho đến nay chống lại việc cải thiện đạo đức đều biến mất.

3.2. Diễn giải lại triết học của Nietzsche

Sorgner là một học giả uy tín về Friedrich Nietzsche, và công trình của ông thường xuyên tìm thấy mối liên hệ sâu sắc giữa tư tưởng của Nietzsche và các khái niệm đương đại về chủ nghĩa hậu nhân bản và chủ nghĩa chuyển hóa nhân bản. Trong bài báo "Nietzsche, the Overhuman, and Transhumanism" (2009), Sorgner đã chỉ ra những điểm tương đồng đáng kể giữa khái niệm Übermensch (Siêu nhân) của Nietzsche và khái niệm posthuman theo quan điểm của một số nhà chuyển hóa nhân bản.

Tuy nhiên, cách diễn giải này đã gây ra tranh cãi đáng kể. Sorgner có những tranh luận công khai với Nick Bostrom, người mong muốn phân biệt rõ ràng chủ nghĩa chuyển hóa nhân bản của mình với triết học của Nietzsche. Cuộc tranh luận giữa Sorgner và Bostrom, cùng với những học giả khác, đã dẫn đến việc tạp chí Journal of Evolution and Technology dành hẳn một số đặc biệt (Tập 21, Số 1, tháng 1 năm 2010) với tiêu đề "Nietzsche and European Posthumanisms" để thảo luận về mối quan hệ giữa chủ nghĩa chuyển hóa nhân bản, Nietzsche và các triết học hậu nhân bản ở châu Âu. Số này bao gồm các phản hồi đối với bài viết của Sorgner từ các triết gia như Max More và Michael Hauskeller. Sorgner sau đó đã phản hồi lại các ý kiến này trong bài báo "Beyond Humanism: Reflections on Trans- and Posthumanism" (Tập 21, Số 2, tháng 10 năm 2010).

Sorgner cũng đã đối phó với những quan điểm của Jürgen Habermas, người cũng nhận thấy sự tương đồng giữa Nietzsche và chủ nghĩa chuyển hóa nhân bản, nhưng với những lý do ngược lại so với Sorgner và trái ngược với quan sát của Bostrom. Sorgner lập luận rằng triết học của Nietzsche có thể được các nhà chuyển hóa nhân bản chấp nhận do khía cạnh tiến bộ của nó liên quan đến tự do của con người trong việc tự vượt qua và theo đuổi sự tự cải thiện. Ngược lại, theo Habermas, người bác bỏ mọi quy trình cải thiện di truyền, chủ nghĩa chuyển hóa nhân bản là không thể chấp nhận được do nguy cơ một "giới tinh hoa Nietzschean" mới có thể áp đặt một hình thức "ưu sinh học tự do", mà về cơ bản sẽ là "phát xít". Sorgner đã chỉ trích Habermas, cáo buộc ông chỉ "có tài hùng biện", và cho rằng Habermas "biết chính xác mình đang làm gì - rằng một cách hiệu quả để tạo ra phản ứng tiêu cực đối với các thủ tục công nghệ sinh học của con người ở người đọc là đồng nhất những biện pháp đó với các thủ tục được thực hiện ở Đức Quốc Xã".

3.3. Đạo đức học công nghệ mới và phẩm giá con người

Stefan Lorenz Sorgner đã đưa ra những quan điểm sâu sắc và gây tranh cãi về đạo đức học công nghệ mới, đặc biệt là về kỹ thuật di truyền và cải thiện đạo đức, đồng thời thách thức khái niệm truyền thống về phẩm giá con người.

Ông đã tranh luận gay gắt với Jürgen Habermas về sự khác biệt giữa giáo dục và kỹ thuật di truyền. Habermas cho rằng thao tác di truyền khác biệt rất lớn so với giáo dục do tính không thể đảo ngược của nó. Tuy nhiên, Sorgner bác bỏ cả hai luận điểm này: ông cho rằng kết quả của giáo dục không phải lúc nào cũng có thể được trẻ em thay đổi, và các sửa đổi di truyền không phải lúc nào cũng không thể đảo ngược, như được chứng minh bởi những phát triển, đặc biệt là trong lĩnh vực hậu di truyền học.

Quan điểm gây tranh cãi nhất của Sorgner liên quan đến phẩm giá con người. Bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi người thầy của mình là Gianni Vattimo và "tư tưởng yếu" (pensiero debole^Italian), Sorgner chấp nhận tư tưởng này nhưng phê phán cách Vattimo hiểu về lịch sử của "sự suy yếu của hiện hữu". Thay vào đó, Sorgner đề xuất một cách diễn giải thế giới theo hướng tự nhiên luận, quan điểm luận và thế tục, một quan điểm mà ông đã giải thích chi tiết trong chuyên khảo năm 2010 của mình là Menschenwürde nach Nietzsche: Die Geschichte eines Begriffs (Phẩm giá con người theo Nietzsche: Lịch sử của một khái niệm). Sorgner xem "chủ nghĩa hư vô" như Nietzsche mô tả, là "hoàn toàn là một lợi ích".

Đáng chú ý, Sorgner đã đưa ra một tuyên bố gây sốc: "Điều này cũng có nghĩa là khái niệm phẩm giá con người thống trị, từ góc độ của quan điểm luận, không có địa vị cao hơn về việc nhận thức sự thật tương ứng với thực tại so với các quan niệm của Adolf Hitler hay Pol Pot". Quan điểm này gây ra tranh cãi lớn, nhấn mạnh rằng Sorgner chủ trương một sự đánh giá lại triệt để về phẩm giá con người, tách biệt nó khỏi các nền tảng siêu hình hoặc duy linh truyền thống. Đối với ông, các quan niệm về phẩm giá là mang tính quan điểm, và do đó không có cơ sở khách quan tuyệt đối để ưu tiên một quan niệm này hơn một quan niệm khác, ngay cả khi các quan niệm đó dẫn đến những tác động xã hội và nhân quyền cực đoan, như trường hợp của Hitler và Pol Pot. Tuyên bố này đã kích hoạt một cuộc tranh luận sâu rộng trong giới học thuật về ý nghĩa và giới hạn của phẩm giá con người trong thời đại công nghệ mới nổi.

4.1. Sách

• Menschenwürde nach Nietzsche: Die Geschichte eines Begriffs (Phẩm giá con người theo Nietzsche: Lịch sử của một khái niệm) (2010). Cuốn sách này khám phá khái niệm phẩm giá con người từ góc độ triết học quan điểm luận của Nietzsche, thách thức các cách tiếp cận truyền thống.
• We Have Always Been Cyborgs (Chúng ta luôn là Cyborg) (2021). Tác phẩm này lập luận rằng con người đã luôn là cyborg thông qua sự tương tác với công nghệ và ủng hộ việc áp dụng kỹ thuật di truyền để đạt được lợi ích tối đa cho nhân loại.

4.2. Các bài báo và tiểu luận

• "Nietzsche, the Overhuman, and Transhumanism" (Nietzsche, Siêu nhân, và Chủ nghĩa chuyển hóa nhân bản) (2009). Bài báo này phân tích sự tương đồng giữa khái niệm Übermensch của Nietzsche và posthuman trong chủ nghĩa chuyển hóa nhân bản, gây ra một cuộc tranh luận học thuật sâu rộng.
• "Beyond Humanism: Reflections on Trans- and Posthumanism" (Vượt ngoài chủ nghĩa nhân bản: Những suy tư về chủ nghĩa chuyển hóa và hậu nhân bản) (2010). Đây là bài viết phản hồi của Sorgner đối với các ý kiến phê bình về quan điểm của ông, đặc biệt liên quan đến tranh cãi với Jürgen Habermas và Nick Bostrom.
• "A Metahumanist Manifesto" (Tuyên ngôn Siêu nhân bản) (2016), đồng tác giả với Jaime de Val.