1. Tổng quan
S'busiso Romeo Nkosi (sinh ngày 21 tháng 1 năm 1996) là một cầu thủ bóng bầu dục liên hiệp chuyên nghiệp người Nam Phi, thi đấu ở vị trí chạy biên. Anh đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật trong sự nghiệp, bao gồm việc giành chức vô địch Giải vô địch Rugby Thế giới 2019 cùng đội tuyển quốc gia Nam Phi (Springboks), cũng như các danh hiệu Currie Cup và Giải vô địch bóng bầu dục. Tuy nhiên, sự nghiệp của Nkosi cũng chứng kiến nhiều thách thức cá nhân và tranh cãi, đặc biệt là những vấn đề liên quan đến sức khỏe tâm thần và vi phạm doping, dẫn đến án cấm thi đấu. Bài viết này sẽ đi sâu vào cuộc đời, sự nghiệp thi đấu, các danh hiệu đạt được và những khó khăn mà Nkosi đã đối mặt.
2. Cuộc sống ban đầu và sự nghiệp trẻ
S'busiso Nkosi lớn lên tại thị trấn Barberton, Mpumalanga, Nam Phi. Từ khi còn nhỏ, anh đã thể hiện niềm đam mê và tài năng với bóng bầu dục.
2.1. Rugby trẻ
Năm 2012, Nkosi được triệu tập vào đội U16 Pumas của địa phương để tham dự giải đấu Grant Khomo Week, nơi anh đã có ba lần ra sân. Sau đó, anh chuyển đến Johannesburg để theo học tại Jeppe High School for Boys. Tại đây, anh được chọn vào đội U18 Golden Lions tham dự giải Craven Week trong hai năm liên tiếp, 2013 và 2014. Tại giải đấu năm 2013 diễn ra ở Polokwane, anh đã ghi một cú chạy trong trận chung kết không chính thức, nhưng đội của anh đã để thua Western Province với tỷ số 29-45.
3. Sự nghiệp câu lạc bộ chuyên nghiệp
Sau khi tốt nghiệp trung học, Nkosi đã chuyển đến Durban và bắt đầu sự nghiệp câu lạc bộ chuyên nghiệp của mình tại các đội bóng bầu dục lớn ở Nam Phi.
3.1. Sharks
Năm 2015, Nkosi gia nhập Sharks và có 11 lần ra sân trong đội Sharks U19 tại Giải vô địch cấp tỉnh U19 năm 2015. Anh đã ghi được 7 cú chạy, trở thành cầu thủ ghi nhiều cú chạy nhất cho đội của mình và đứng thứ sáu chung cuộc ở Bảng A của giải đấu. Đáng chú ý, anh đã ghi hai cú chạy vào lưới Leopards U19 tại Durban, hai cú chạy khác khi trở lại Johannesburg đối đầu với Golden Lions U19, một cú chạy trong cả hai trận đấu sân nhà và sân khách gặp Blue Bulls U19, và một cú chạy trước Western Province U19. Dù đạt được thành tích cá nhân xuất sắc, đội Sharks U19 lại có một mùa giải đáng thất vọng khi đứng cuối bảng.
Năm 2016, Nkosi có 20 lần ra sân cho đội UKZN Impi trong giải Varsity Shield, ghi tổng cộng 24 cú chạy. Anh ghi một cú chạy trước UWC và hai cú chạy trong chiến thắng 63-30 trước TUT Vikings. Mặc dù đội của anh thắng 7 trên 8 trận và đáng lẽ đã đứng đầu bảng cùng với Wits, nhưng họ bị trừ 12 điểm do sử dụng cầu thủ không hợp lệ, khiến đội rơi xuống vị trí thứ ba và bỏ lỡ cơ hội tham dự vòng đấu loại trực tiếp giành quyền thăng hạng lên Varsity Cup.
Vào tháng 4 và tháng 5 năm 2016, Nkosi được Sharks XV triệu tập để thi đấu hai trận tại vòng loại Currie Cup 2016. Anh có trận ra mắt chuyên nghiệp khi vào sân từ ghế dự bị trong chiến thắng 48-18 trước đội Welwitschias của Namibia, và sau đó đá chính trong chiến thắng 24-16 trước Western Province. Cuối tháng 10 năm 2016, anh được điền tên vào đội hình Sharks Super Rugby cho mùa giải 2017. Trong mùa giải Currie Cup Premier Division 2016, dù được đưa vào đội hình chính thức của Sharks, anh không có thời gian thi đấu mà thay vào đó đã có ba lần ra sân cho đội Sharks U21 tại Giải vô địch cấp tỉnh U21 năm 2016. Trong thời gian chơi cho Sharks nói chung ở giải Currie Cup, Nkosi đã ghi được 8 cú chạy.
3.2. Bulls
Năm 2022, S'busiso Nkosi gia nhập đội Bulls. Tuy nhiên, thời gian của anh tại câu lạc bộ này đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi các vấn đề về sức khỏe tâm thần. Vào tháng 12 năm 2022, anh đã không liên lạc với đội trong ba tuần và bị báo cáo là mất tích với cảnh sát. Sau khi được tìm thấy, Nkosi đã rời đội Bulls.
3.3. Cheetahs
Vào tháng 3 năm 2024, Nkosi ký hợp đồng một năm với đội Cheetahs. Tuy nhiên, sự nghiệp của anh tại câu lạc bộ này nhanh chóng bị gián đoạn bởi một vụ bê bối doping.
4. Sự nghiệp quốc tế
S'busiso Nkosi là một trong những tài năng trẻ sáng giá của bóng bầu dục Nam Phi, và anh đã có những đóng góp đáng kể cho các đội tuyển quốc gia ở cả cấp độ trẻ và cấp độ cao.
4.1. Đội U20 Nam Phi
Vào tháng 3 năm 2016, Nkosi được triệu tập vào đội hình tập luyện của Đội tuyển bóng bầu dục U20 Nam Phi. Một tuần sau, anh lọt vào danh sách rút gọn của đội hình dự kiến. Sau khi hoàn thành hai trận đấu cho Sharks XV, Nkosi được đưa vào đội hình cuối cùng của Đội tuyển U20 Nam Phi tham dự Giải vô địch Rugby U20 Thế giới 2016 tại Manchester, Anh.
Anh đá chính trong trận mở màn vòng bảng của giải đấu, giúp Nam Phi lội ngược dòng giành chiến thắng 59-19 trước Nhật Bản. Anh cũng đá chính trong hai trận đấu vòng bảng còn lại, khi Nam Phi thua Argentina 13-19, nhưng sau đó hồi phục và giành chiến thắng 40-31 với điểm thưởng trước Pháp trong trận đấu cuối cùng của bảng. Kết quả này giúp Nam Phi giành vé vào bán kết với tư cách là đội nhì bảng có thành tích tốt nhất. Tuy nhiên, Nkosi đã phải rút lui khỏi phần còn lại của giải đấu do chấn thương đùi. Vì vậy, anh không thể góp mặt trong trận bán kết, nơi Nam Phi thua Anh 17-39, và cũng không tham dự trận tranh hạng ba, nơi Argentina đánh bại Nam Phi 49-19, khiến Nam Phi kết thúc giải ở vị trí thứ tư.
4.2. Đội tuyển quốc gia cấp cao
Vào năm 2018, S'busiso Nkosi có trận ra mắt cho đội tuyển quốc gia cấp cao (Springboks) trong trận đấu với Anh. Từ năm 2018 đến 2021, anh đã có tổng cộng 16 lần khoác áo đội tuyển quốc gia và ghi được 9 cú chạy.
Năm 2019, Nkosi được điền tên vào đội hình của Nam Phi tham dự Giải vô địch Rugby Thế giới 2019 tại Nhật Bản. Anh đã ra sân trong ba trận đấu vòng bảng của giải đấu, bao gồm các trận gặp Namibia, Canada, và Italia. Nam Phi sau đó đã lên ngôi vô địch giải đấu, đánh bại Anh trong trận chung kết để giành chức vô địch thế giới lần thứ ba trong lịch sử.
5. Danh hiệu và giải thưởng
S'busiso Nkosi đã giành được một số danh hiệu tập thể và giải thưởng trong suốt sự nghiệp của mình:
- Currie Cup: Vô địch năm 2018.
- Giải vô địch bóng bầu dục: Vô địch năm 2019.
- Giải vô địch Rugby Thế giới: Vô địch năm 2019 tại Nhật Bản.
- British & Irish Lions: Vô địch trận đấu biểu diễn với đội South Africa A vào năm 2021.
6. Tranh cãi và thách thức cá nhân
Bên cạnh những thành công trên sân cỏ, sự nghiệp của S'busiso Nkosi cũng vướng phải nhiều tranh cãi và thách thức cá nhân, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến sức khỏe tâm thần và vi phạm doping.
6.1. Vấn đề sức khỏe tâm thần
Vào cuối năm 2022, khi đang thi đấu cho đội Bulls, Nkosi đã trải qua một giai đoạn khó khăn liên quan đến sức khỏe tâm thần. Anh đã mất liên lạc với đội trong khoảng ba tuần kể từ tháng 12 năm 2022 và được báo cáo là mất tích với cảnh sát. Vụ việc này gây ra lo ngại lớn trong cộng đồng bóng bầu dục và sau khi được tìm thấy, Nkosi đã chấm dứt hợp đồng với Bulls. Vấn đề này đã ảnh hưởng đáng kể đến sự nghiệp và hình ảnh công chúng của anh.
6.2. Vi phạm doping và án cấm thi đấu
Vào tháng 5 năm 2024, S'busiso Nkosi đã có kết quả dương tính với chất anabolic steroid trong một xét nghiệm doping. Đến ngày 9 tháng 9 năm 2024, câu lạc bộ Cheetahs đã chính thức thông báo rằng World Rugby đã ra án cấm thi đấu 3 năm đối với Nkosi, có hiệu lực đến ngày 15 tháng 7 năm 2027. Đây là trường hợp thứ hai một cầu thủ từng khoác áo đội tuyển quốc gia Nam Phi bị cấm thi đấu do vi phạm doping. Vụ việc này đã gây ra nhiều tranh cãi và là một cú sốc lớn đối với sự nghiệp của anh, khiến anh không thể tiếp tục thi đấu chuyên nghiệp trong một thời gian dài.