1. Cuộc đời
Cuộc đời của Robert Triffin được đánh dấu bằng quá trình học vấn xuất sắc và sự nghiệp đa dạng tại các tổ chức tài chính quốc tế hàng đầu, cũng như vai trò giáo sư đại học.
1.1. Sinh ra và thời thơ ấu
Robert Triffin sinh năm 1911 tại Flobecq, Bỉ. Trong thời niên thiếu và sinh viên, ông đã tích cực tham gia vào các phong trào Công giáo tiến bộ và hình thành những niềm tin sâu sắc về chủ nghĩa hòa bình. Bối cảnh này đã đặt nền móng cho tư duy và triết lý kinh tế của ông sau này, hướng tới sự ổn định và hợp tác quốc tế.
1.2. Học vấn
Năm 1929, Triffin theo học tại Khoa Luật của Đại học Công giáo Leuven để nghiên cứu luật và triết học. Đến năm 1934, ông bắt đầu học thêm kinh tế học và tốt nghiệp vào năm 1935. Cùng năm đó, Triffin nhận được học bổng từ Quỹ Giáo dục Bỉ-Mỹ và chuyển đến Hoa Kỳ. Tại đây, ông tiếp tục học tại Đại học Harvard và hoàn thành bằng Tiến sĩ kinh tế vào năm 1938 với luận án có tựa đề "Monopolistic Competition and General Equilibrium Theory" (Cạnh tranh độc quyền và lý thuyết cân bằng tổng quát).
1.3. Sự nghiệp ban đầu
Sau khi nhận bằng tiến sĩ, Robert Triffin giảng dạy tại Đại học Harvard cho đến năm 1942. Cùng năm đó, ông nhập quốc tịch Hoa Kỳ. Từ năm 1942 đến 1946, ông giữ các vị trí quan trọng trong Hệ thống Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ, bao gồm cả chức vụ chủ tịch bộ phận Mỹ Latinh. Sau đó, ông làm việc tại Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) từ năm 1946 đến 1948 với vai trò Giám đốc Cục Kiểm soát Ngoại hối. Từ năm 1948 đến 1951, ông làm đại diện của Hoa Kỳ trong Ủy ban Thanh toán Nội bộ Châu Âu của Tổ chức Hợp tác Kinh tế Châu Âu (OEEC) và hỗ trợ quản lý Kế hoạch Marshall khi phục vụ trong Cơ quan Hợp tác Kinh tế. Cũng trong giai đoạn 1950-1951, ông còn giữ chức phó đại diện của Hoa Kỳ trong Liên minh Thanh toán Châu Âu.
2. Hoạt động và Thành tựu Chính
Robert Triffin đã có một sự nghiệp nổi bật với những đóng góp quan trọng trong lĩnh vực kinh tế học quốc tế, đặc biệt là thông qua các nghiên cứu học thuật và vai trò cố vấn chính sách.
2.1. Sự nghiệp Học thuật và Các bài viết
Năm 1951, Robert Triffin trở thành giáo sư kinh tế tại Đại học Yale. Tại đây, ông cũng giữ chức Trưởng khoa tại Berkeley College từ năm 1969 đến năm 1977. Ông là tác giả của nhiều tác phẩm và bài báo học thuật có ảnh hưởng lớn, trong đó nổi bật nhất là "Gold and the Dollar Crisis: The Future of Convertibility" (Vàng và Khủng hoảng Đô la: Tương lai của khả năng chuyển đổi) xuất bản năm 1960. Các tác phẩm khác bao gồm:
- Monopolistic Competition and General Equilibrium Theory (1940)
- "National central banking and the international economy" (1947)
- Europe and the Money Muddle (1957)
- Statistics of Sources and Uses of Finance, 1948-1958 (với Stuvel và cộng sự, 1960)
- "Intégration économique européenne et politique monetaire" (1960)
- The Evolution of the International Monetary System: historical appraisal and future perspectives (1964)
- The World Money Maze: National currencies in international payments (1966)
- Our International Monetary System: Yesterday, today and tomorrow (1968)
- "The Thrust of History in International Monetary Reform" (1969)
- "The Use of SDR Finance for Collectively Agreed Purposes"
- "The international role and fate of the dollar" (1978)
- "The European Monetary System: Tombstone or cornerstone?" (1984)
- "The future of the European Monetary System and the ECU" (1984)
- "The international accounts of the United States and their impact upon the rest of the world" (1985)
- "Une Banque Monétaire Européenne avec des fonctions de banque centrale" (1986)
- "L'avenir du système monétaire et financier international : gestion de crises chroniques ou réformes fondamentales?" (1986)
- "The IMS (International Monetary System ... or Scandal?) and the EMS (European Monetary System)" (1987)
- "The European Monetary System in the World Economy" (1989)
- "L'interdépendance du politique et de l'économique dans le scandale monétaire mondial : diagnostic et prescription" (1989)
- "The International Monetary System : 1949-1989" (1990)
2.2. Phân tích và Phê bình Kinh tế Quốc tế
Năm 1959, Triffin đã điều trần trước Quốc hội Hoa Kỳ và cảnh báo về những lỗ hổng nghiêm trọng trong Hệ thống Bretton Woods. Lý thuyết của ông dựa trên việc quan sát "tình trạng dư thừa đô la" hay sự tích lũy của Đô la Mỹ bên ngoài Hoa Kỳ. Theo hệ thống Bretton Woods, Hoa Kỳ cam kết chuyển đổi đô la sang vàng. Tuy nhiên, đến đầu những năm 1960, tình trạng dư thừa đô la đã khiến lượng đô la lưu hành bên ngoài Hoa Kỳ nhiều hơn lượng vàng dự trữ trong Kho bạc nước này.
Trong kỷ nguyên hậu chiến, Hoa Kỳ phải duy trì thâm hụt tài khoản vãng lai trong cán cân thanh toán để cung cấp dự trữ đô la cho thế giới, nhằm duy trì tính thanh khoản cho sự gia tăng tài sản của họ. Tuy nhiên, việc duy trì thâm hụt liên tục trên tài khoản vãng lai của cán cân thanh toán đã dẫn đến một lượng đô la nắm giữ ở nước ngoài ngày càng tăng, làm xói mòn niềm tin rằng đô la sẽ vẫn có thể chuyển đổi thành vàng theo tỷ giá cố định của Bretton Woods là 35 USD mỗi ounce.
Triffin dự đoán rằng hệ thống sẽ không thể duy trì cả tính thanh khoản và niềm tin cùng lúc, một lý thuyết sau này được biết đến là Nghịch lý Triffin. Ý tưởng của ông phần lớn bị bỏ qua cho đến năm 1971, khi giả thuyết của ông trở thành hiện thực, buộc Tổng thống Hoa Kỳ Richard Nixon phải ngừng khả năng chuyển đổi đô la Hoa Kỳ sang vàng, một sáng kiến được biết đến với tên gọi Nixon Shock, chấm dứt hiệu quả Hệ thống Bretton Woods. Triffin từng nhận định: "Một cuộc cải cách cơ bản hệ thống tiền tệ quốc tế đã quá hạn từ lâu. Sự cần thiết và cấp bách của nó càng được nhấn mạnh hôm nay bởi mối đe dọa sắp xảy ra đối với đồng đô la Mỹ từng hùng mạnh."
2.3. Ủng hộ Hội nhập Kinh tế Châu Âu
Năm 1977, Triffin trở về định cư tại Châu Âu, nơi ông trở thành một người ủng hộ mạnh mẽ Hội nhập châu Âu. Ông đã đóng góp vào việc phát triển Hệ thống Tiền tệ Châu Âu (EMS) và cũng ủng hộ sự hình thành của Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB). Sự ủng hộ chi tiết của ông đối với việc thống nhất tiền tệ trong Cộng đồng Kinh tế Châu Âu (EEC), tiền thân của Liên minh Châu Âu (EU), đã nhấn mạnh vai trò của ông trong việc thúc đẩy hội nhập kinh tế khu vực.
3. Tư tưởng và Triết học
Tư tưởng của Robert Triffin tập trung vào sự cần thiết của một hệ thống tiền tệ quốc tế ổn định và đáng tin cậy, có khả năng thích ứng với những thay đổi của nền kinh tế toàn cầu.
3.1. Triết học Kinh tế
Robert Triffin quan tâm sâu sắc đến việc cải cách tiền tệ và hệ thống tài chính quốc tế. Ông tin rằng việc khôi phục khả năng chuyển đổi của đồng tiền châu Âu vào năm 1958, mặc dù là bước đầu tiên hướng tới một trật tự tài chính quốc tế mới, nhưng vẫn chỉ là sự trở lại của một bản vị vàng hối đoái đầy vấn đề. Mối quan tâm lớn nhất của ông là làm thế nào để chuyển đổi hệ thống tiền tệ quốc tế hậu chiến, vốn đã chuyển từ "thiếu đô la" sang "thừa đô la".
Ông đã đưa ra một đề xuất cải cách, được gọi là "Đề xuất Triffin", gần giống với Kế hoạch Keynes cho một ngân hàng trung ương toàn cầu. Triffin bác bỏ ý tưởng về một chế độ tỷ giá hối đoái thả nổi hoàn toàn, thay vào đó nhấn mạnh sự cần thiết của một cơ chế quản lý để đảm bảo tính thanh khoản và niềm tin trong hệ thống. Ông tin rằng một cuộc cải cách cơ bản của hệ thống tiền tệ quốc tế là cần thiết và cấp bách để tránh các cuộc khủng hoảng tài chính.
4. Đời sống Cá nhân
Năm 1989, Robert Triffin được Vua Baudouin phong tước hiệu nam tước, một sự công nhận cho những đóng góp của ông.
5. Qua đời
Robert Triffin đã qua đời ở tuổi 81, để lại một di sản quan trọng trong lĩnh vực kinh tế học quốc tế.
5.1. Hoàn cảnh qua đời
Robert Triffin qua đời vào ngày 23 tháng 2 năm 1993 tại Ostend, Bỉ, hưởng thọ 81 tuổi.
6. Đánh giá và Di sản
Robert Triffin được công nhận rộng rãi là một trong những nhà kinh tế học có ảnh hưởng nhất trong thế kỷ 20, đặc biệt trong lĩnh vực tài chính quốc tế.
6.1. Giải thưởng và Sự công nhận
Trong suốt sự nghiệp của mình, Robert Triffin đã nhận được nhiều giải thưởng và danh hiệu danh dự. Năm 1970, ông được trao Giải thưởng Lavaley và Giải thưởng Gouverneur Coene. Năm 1972, ông nhận bằng danh dự từ Đại học Leuven và Đại học Yale. Năm 1991, ông tiếp tục nhận bằng danh dự từ Đại học Pavia. Những giải thưởng này là minh chứng cho những đóng góp đột phá và tác động tích cực của ông trong lĩnh vực kinh tế.
6.2. Đánh giá Lịch sử và Tác động
Các thành tựu, lý thuyết và ý tưởng của Robert Triffin đã ảnh hưởng sâu rộng đến các thế hệ nhà kinh tế học sau này và định hình tư duy kinh tế quốc tế. "Nghịch lý Triffin" của ông đã được chứng minh là đúng vào năm 1971 với sự kiện Nixon Shock, khẳng định tầm nhìn xa của ông về những bất ổn cố hữu trong hệ thống Bretton Woods. Ông được nhớ đến như một người tiên phong trong việc phân tích các vấn đề về tính thanh khoản và niềm tin trong hệ thống tiền tệ toàn cầu, và những đề xuất của ông về cải cách vẫn còn giá trị cho đến ngày nay.
6.3. Phê bình và Tranh luận
Các nguồn tài liệu được cung cấp không đi sâu vào các quan điểm phê bình hay tranh luận lớn liên quan đến hành động, quyết định hoặc ý tưởng của Robert Triffin. Thay vào đó, chúng chủ yếu tập trung vào việc xác nhận và tầm ảnh hưởng lâu dài của các lý thuyết của ông, đặc biệt là Nghịch lý Triffin, như một phân tích chính xác về những điểm yếu của hệ thống tiền tệ quốc tế thời bấy giờ.