1. Cuộc đời
Martha Hyer có một nền tảng gia đình khá giả và đã theo đuổi con đường học vấn chuyên sâu về kịch nghệ trước khi bước chân vào ngành điện ảnh.
1.1. Thời thơ ấu và giáo dục
Martha Hyer sinh ngày 10 tháng 8 năm 1924 tại Fort Worth, Texas, Hoa Kỳ, trong một gia đình giàu có. Bà là con gái của Julien Capers Hyer, một luật sư và thẩm phán, và Agnes Rebecca (nhũ danh Barnhart). Bà là người con thứ hai trong số ba chị em gái, cùng với Agnes Ann và Jeanne. Gia đình Hyer là những thành viên tích cực của Giáo hội Giám lý, nơi cha bà là một giáo viên trường Chúa Nhật rất được kính trọng.
Hyer tốt nghiệp Trường Trung học Arlington Heights và sau đó lấy bằng kịch nghệ tại Đại học Northwestern. Trong thời gian học đại học, bà là thành viên của hội nữ sinh Pi Beta Phi, nơi bà cũng là bạn học với nữ diễn viên Patricia Neal. Sau khi tốt nghiệp, Hyer chuyển đến California để tiếp tục học tại Pasadena Playhouse, một trường kịch nghệ danh tiếng. Ngay sau đó, bà đã ký hợp đồng điện ảnh với hãng RKO Pictures.
1.2. Sự nghiệp ban đầu
Sự nghiệp điện ảnh của Martha Hyer bắt đầu với những vai nhỏ và không được ghi danh. Vai diễn điện ảnh đầu tiên của bà là một vai có lời thoại nhưng không được ghi danh trong phim The Locket (1946). Trong vài năm tiếp theo, bà tiếp tục xuất hiện trong các vai không được ghi danh và các vai phụ trong các bộ phim hạng B, đồng thời thỉnh thoảng cũng tham gia các chương trình truyền hình. Dần dần, bà thăng tiến trong ngành và bắt đầu nhận được những vai diễn tốt hơn từ năm 1954, trở thành một nữ diễn viên nổi tiếng ở Hollywood trong suốt một thập kỷ sau đó.
2. Sự nghiệp diễn xuất
Martha Hyer đã có một sự nghiệp diễn xuất phong phú, tham gia vào nhiều bộ phim điện ảnh và truyền hình đa dạng, từ những vai phụ nhỏ đến những vai chính quan trọng, đỉnh cao là đề cử giải Oscar.
2.1. Vai diễn điện ảnh

Sau những vai diễn ban đầu, Hyer bắt đầu nhận được các vai diễn quan trọng hơn. Bà có một vai phụ trong bộ phim chính kịch So Big (1953), đóng cùng Jane Wyman và do Robert Wise đạo diễn. Cùng năm đó, bà xuất hiện với vai Janie trong phim Abbott and Costello Go To Mars. Tiếp theo, Hyer tham gia các bộ phim miền Tây như Wyoming Renegades (1954) và The Battle of Rogue River (1954), cùng một bộ phim ca nhạc hài Lucky Me (1954) đóng cùng Doris Day.
Một trong những vai diễn đáng chú ý của bà là Elizabeth Tyson, một người phụ nữ thuộc giới thượng lưu suýt mất vị hôn phu (do William Holden thủ vai) vào tay Audrey Hepburn, trong bộ phim đoạt giải Oscar Sabrina (1954). Sau đó, bà đóng vai chính cùng Donald O'Connor trong bộ phim hài Francis in the Navy (1955).

Năm 1957, Hyer có các vai phụ trong phim chiến tranh Battle Hymn cùng Rock Hudson và phim chính kịch Mister Cory cùng Tony Curtis, do Blake Edwards đạo diễn. Bà cũng xuất hiện trong Kelly and Me, một bộ phim hài với Van Johnson, và với vai Cornelia Bullock trong bản làm lại năm 1957 của My Man Godfrey cùng David Niven.
Năm 1958, Hyer xuất hiện trong Paris Holiday cùng Bob Hope và Houseboat cùng Cary Grant. Bà cũng là đối thủ của cặp đôi nổi tiếng sau này Dan Rowan và Dick Martin trong bộ phim miền Tây Once Upon a Horse... (1958) của Hal Kanter.

Đỉnh cao trong sự nghiệp điện ảnh của bà là vai Gwen French trong bộ phim chính kịch Some Came Running (1958), do Vincente Minnelli đạo diễn. Vai diễn này đã mang lại cho Martha Hyer đề cử Giải Oscar cho Nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất, một trong những vinh dự cao quý nhất trong sự nghiệp của bà.
Sau đó, bà tiếp tục có các vai phụ trong The Big Fisherman (1959) và The Best of Everything (1959) cùng Joan Crawford. Đầu thập niên 1960, Hyer xuất hiện trong Ice Palace (1960), một bộ phim chính kịch với Richard Burton, và The Last Time I Saw Archie (1961), một bộ phim hài với Robert Mitchum. Các bộ phim tiếp theo của bà bao gồm A Girl Named Tamiko (1962), Wives and Lovers (1963), và The Carpetbaggers (1964).
Sau năm 1964, khi đã bước sang tuổi 40 và sau một thập kỷ thành công, Hyer bắt đầu gặp khó khăn trong việc tìm kiếm những vai diễn chất lượng và chủ yếu làm việc trong lĩnh vực truyền hình cũng như các bộ phim hạng B ở châu Âu và Hoa Kỳ. Tuy nhiên, bà vẫn xuất hiện trong The Sons of Katie Elder (1965), một bộ phim miền Tây cùng John Wayne và Dean Martin. Năm 1966, bà tham gia The Chase, do Arthur Penn đạo diễn và có sự tham gia của Marlon Brando và Robert Redford. Cuối thập niên 1960, bà đóng vai chính trong phim chính kịch Some May Live, phim hài tội phạm The Happening, và phim giật gân Crossplot.
Vai diễn điện ảnh cuối cùng của bà là trong phim The Day of the Wolves (1971).
2.2. Vai diễn truyền hình
Ngoài sự nghiệp điện ảnh, Martha Hyer cũng thường xuyên xuất hiện trên truyền hình. Năm 1956, bà đóng vai chính Julie trong phiên bản truyền hình của Jezebel cho chương trình Lux Video Theatre. Năm 1958, Hyer xuất hiện trong phiên bản truyền hình Reunion của Merle Miller trên Playhouse 90, cùng với Frances Farmer. Năm 1959, bà đóng vai Hannah Haley trong tập 8 của mùa 1 loạt phim Rawhide với tựa đề "Incident West Of Lano".
Bà cũng xuất hiện trong hai tập của The Alfred Hitchcock Hour ("A Piece Of Action" năm 1962 và "Crimson Witness" năm 1965). Năm 1965, bà là khách mời trong loạt phim truyền hình Bewitched với vai Margaret Marshall, một phụ nữ giàu có và quyến rũ. Năm 1966, bà là khách mời trong The Beverly Hillbillies trong tập "The Richest Woman", đóng vai Tracy Richards, người phụ nữ giàu nhất thế giới. Năm 1967, bà là khách mời trong Family Affair trong tập "Star Dust", đóng vai Carol Haven, một ngôi sao điện ảnh.
Vai diễn truyền hình cuối cùng của bà là trong một tập phim của McCloud vào năm 1974.
3. Hoạt động viết lách
Sau khi nghỉ hưu khỏi diễn xuất, Martha Hyer đã chuyển sang lĩnh vực viết lách. Bà là tác giả của cuốn tự truyện Finding My Way: A Hollywood Memoir, được xuất bản vào năm 1990, kể về hành trình và những trải nghiệm của bà trong ngành công nghiệp điện ảnh. Ngoài ra, bà còn đóng góp vào việc viết kịch bản cho bộ phim miền Tây Rooster Cogburn (1975), một bộ phim có sự tham gia của hai ngôi sao lớn là John Wayne và Katharine Hepburn.
4. Đời tư
Martha Hyer kết hôn hai lần. Cuộc hôn nhân đầu tiên của bà là với nhà sản xuất C. Ray Stahl. Sau đó, bà kết hôn với nhà sản xuất Hal B. Wallis. Sau khi kết hôn với Wallis, bà đã cải đạo sang Do Thái giáo, tôn giáo của chồng bà. Wallis và Hyer vẫn ở bên nhau cho đến khi ông qua đời vào năm 1986. Họ không có con.
Hyer và Wallis đã đóng góp tài chính để xây dựng Nhà hát Hal và Martha Hyer Wallis, một nhà hát hộp đen, tại Đại học Northwestern, nơi Hyer từng theo học.
5. Hưu trí và qua đời
Martha Hyer nghỉ hưu khỏi diễn xuất ở tuổi 50, sau vai diễn truyền hình cuối cùng vào năm 1974. Bà đã có một cuộc sống hưu trí yên bình trong suốt thập niên 1980 và 1990.
Bà qua đời vào ngày 31 tháng 5 năm 2014, ở tuổi 89, vì nguyên nhân tự nhiên tại Santa Fe, New Mexico, nơi bà đã sống nhiều năm.
6. Đánh giá và Di sản
Martha Hyer được nhớ đến là một nữ diễn viên tài năng và có đóng góp đáng kể cho ngành điện ảnh Hollywood trong thời kỳ hoàng kim của nó.
6.1. Đánh giá tích cực
Thành tựu nổi bật nhất trong sự nghiệp của Martha Hyer là đề cử Giải Oscar cho Nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất cho vai diễn Gwen French trong phim Some Came Running (1958). Điều này khẳng định tài năng diễn xuất của bà và vị trí của bà trong ngành. Trong suốt một thập kỷ từ giữa thập niên 1950 đến giữa thập niên 1960, bà là một nữ diễn viên được yêu thích và thường xuyên xuất hiện trong các bộ phim lớn cùng với những ngôi sao hàng đầu.
Những đóng góp của bà không chỉ dừng lại ở diễn xuất mà còn mở rộng sang lĩnh vực viết lách, với cuốn tự truyện Finding My Way: A Hollywood Memoir và kịch bản cho phim Rooster Cogburn. Sự đóng góp của bà cùng chồng, Hal B. Wallis, trong việc xây dựng Nhà hát Hal và Martha Hyer Wallis tại Đại học Northwestern cũng cho thấy cam kết của bà đối với nghệ thuật và giáo dục.
6.2. Phê bình và tranh cãi
Sau năm 1964, khi bước sang tuổi 40, Martha Hyer bắt đầu gặp khó khăn trong việc tìm kiếm những vai diễn chất lượng như trước. Điều này phản ánh thực trạng chung của ngành công nghiệp điện ảnh thời bấy giờ, khi cơ hội cho các nữ diễn viên ở độ tuổi trung niên thường bị hạn chế hơn. Bà chủ yếu chuyển sang làm việc trong lĩnh vực truyền hình và các bộ phim hạng B ở châu Âu và Mỹ trong giai đoạn cuối sự nghiệp diễn xuất của mình.
6.3. Ảnh hưởng
Mặc dù không phải là một siêu sao, sự nghiệp của Martha Hyer, đặc biệt là đề cử Oscar, đã củng cố vị thế của bà như một diễn viên phụ đáng tin cậy và tài năng. Các vai diễn của bà trong nhiều bộ phim kinh điển như Sabrina và Some Came Running đã để lại dấu ấn trong lòng khán giả và góp phần vào lịch sử điện ảnh. Việc bà chuyển hướng sang viết lách và đóng góp vào kịch bản phim cũng cho thấy sự đa năng và khả năng thích nghi của bà với các vai trò khác nhau trong ngành.
7. Danh mục phim chọn lọc
Năm | Tiêu đề | Vai diễn | Ghi chú |
---|---|---|---|
1946 | The Locket | Phù dâu | Không được ghi danh |
1947 | Born to Kill | Người hầu gái | Không được ghi danh |
Thunder Mountain | Ellie Jorth | ||
The Woman on the Beach | Bà Barton | Không được ghi danh | |
The Judge Steps Out | Catherine Bailey Struthers III | ||
1948 | The Velvet Touch | Helen Adams | |
Gun Smugglers | Judy Davis | ||
1949 | Rustlers | Ruth Abbott | |
Roughshod | Marcia | ||
The Clay Pigeon | Cô Harwick, Lễ tân của Wheeler | ||
1950 | Outcast of Black Mesa | Ruth Dorn | |
Salt Lake Raiders | Helen Thornton | ||
The Lawless | Caroline Tyler | ||
Frisco Tornado | Jean Martin | ||
The Kangaroo Kid | Mary Corbett | ||
1951 | Oriental Evil | Cheryl Banning | |
1952 | Wild Stallion | Caroline Cullen | |
Geisha Girl | Peggy Burnes | ||
Yukon Gold | Marie Briand | ||
1953 | Abbott and Costello Go to Mars | Janie Howe | |
So Big | Paula Hempel | ||
1954 | Riders to the Stars | Tiến sĩ Jane Flynn | |
The Scarlet Spear | Christine | ||
The Battle of Rogue River | Brett McClain | ||
Lucky Me | Lorraine Thayer | ||
Down Three Dark Streets | Connie Anderson | ||
Sabrina | Elizabeth Tyson | ||
Cry Vengeance | Peggy Harding | ||
1955 | Wyoming Renegades | Nancy Warren | |
Francis in the Navy | Betsy Donevan | ||
Kiss of Fire | Felicia | ||
Paris Follies of 1956 | Ruth Harmon | ||
1956 | Red Sundown | Caroline Murphy | |
Showdown at Abilene | Peggy Bigelow | ||
1957 | Kelly and Me | Lucy Castle | |
Battle Hymn | Mary Hess | ||
Mister Cory | Abby Vollard | ||
The Delicate Delinquent | Martha Henshaw | ||
My Man Godfrey | Cornelia Bullock | ||
1958 | Paris Holiday | Ann McCall | |
Once Upon a Horse... | Cô Amity Babb | ||
Houseboat | Carolyn Gibson | ||
Some Came Running | Gwen French | Đề cử - Giải Oscar cho Nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất | |
1959 | The Big Fisherman | Herodias | |
The Best of Everything | Barbara Lamont | ||
1960 | Ice Palace | Dorothy Wendt Kennedy | |
Mistress of the World | Karin Johansson | ||
Desire in the Dust | Melinda Marquand | ||
1961 | The Right Approach | Anne Perry | |
The Last Time I Saw Archie | Peggy Kramer | ||
1962 | A Girl Named Tamiko | Fay Wilson | |
The Alfred Hitchcock Hour | Alice Marsden | Mùa 1 Tập 1: "A Piece of the Action" | |
1963 | The Man from the Diner's Club | Lucy | |
Wives and Lovers | Lucinda Ford | ||
1964 | Pyro... The Thing Without a Face | Laura Blanco | |
The Carpetbaggers | Jennie Denton | ||
First Men in the Moon | Kate / Kate Callender | ||
Bikini Beach | Vivien Clements | ||
Blood on the Arrow | Nancy Mailer | ||
1965 | The Sons of Katie Elder | Mary Gordon | |
War, Italian Style | Trung úy Inge Schultze | ||
The Alfred Hitchcock Hour | Judith 'Judy' Mullett | Mùa 3 Tập 12: "Crimson Witness" | |
1966 | The Chase | Mary Fuller | |
The Night of the Grizzly | Angela Cole | ||
Cuernavaca en primavera | Phân đoạn "El nido de amor" | ||
Picture Mommy Dead | Francene Shelley | ||
1967 | The Happening | Monica | |
The House of 1,000 Dolls | Rebecca | ||
Another's Wife | Ana María | ||
Some May Live | Kate Meredith | ||
Catch as Catch Can | Luisa Chiaramonte | ||
Family Affair | Carol Haven | Mùa 2 Tập 14: "Star Dust" | |
1969 | Once You Kiss a Stranger | Lee | |
Crossplot | Jo Grinling | ||
1971 | The Day of the Wolves | Maggie Anderson | Vai diễn điện ảnh cuối cùng |