1. Tổng quan
Lee Hong-Koo là một nhân vật nổi bật trong giới học thuật và chính trị Hàn Quốc, với sự nghiệp kéo dài hơn ba thập kỷ trong lĩnh vực học thuật trước khi chuyển sang các vai trò quan trọng trong chính phủ và ngoại giao. Ông được biết đến với vai trò là một nhà khoa học chính trị, người đã áp dụng kiến thức sâu rộng của mình vào việc định hình chính sách quốc gia và quan hệ quốc tế.
Ông từng giữ các chức vụ quan trọng như Bộ trưởng Bộ Thống nhất Hàn Quốc dưới thời Tổng thống Roh Tae-Woo và Tổng thống Kim Young-Sam, Đại sứ Hàn Quốc tại Vương quốc Anh, và đỉnh cao là Thủ tướng Hàn Quốc thứ 28 dưới thời Tổng thống Kim Young-Sam. Sau đó, ông tiếp tục đóng góp vào quan hệ quốc tế với vai trò Đại sứ Hàn Quốc tại Hoa Kỳ dưới thời Tổng thống Kim Dae-Jung, đặc biệt trong bối cảnh Chính sách Ánh Dương nhằm cải thiện quan hệ liên Triều.
Sau khi rời chính trường, Lee Hong-Koo vẫn tích cực trong các hoạt động tư vấn chính sách và báo chí, đồng thời thành lập Viện Đông Á, một viện nghiên cứu chính sách đối ngoại uy tín, nhằm thúc đẩy sự hiểu biết và hợp tác trong khu vực. Sự nghiệp của ông phản ánh sự chuyển đổi từ một nhà tư tưởng học thuật sang một nhà lãnh đạo chính trị và ngoại giao, có ảnh hưởng đáng kể đến chính sách đối nội và đối ngoại của Hàn Quốc.
2. Thời niên thiếu và học vấn
2.1. Thời niên thiếu
Lee Hong-Koo sinh ngày 9 tháng 5 năm 1934, tại làng Yeoyu-ri, huyện Goyang, tỉnh Gyeonggi (nay là một phần của Đảo Yeouido, Seoul), trong thời kỳ Triều Tiên thuộc Nhật. Ông lớn lên ở Gyeongseong (Seoul) và tốt nghiệp Trường Trung học Gyeonggi danh tiếng vào năm 1953. Cùng năm đó, ông nhập học Đại học Quốc gia Seoul để theo học ngành luật nhưng đã bỏ học vào năm sau.
2.2. Học vấn chuyên sâu
Năm 1955, Lee Hong-Koo nhập học Đại học Emory tại Hoa Kỳ, chuyên ngành khoa học chính trị và tốt nghiệp năm 1959. Sau đó, ông lấy bằng Thạc sĩ (1961) và Tiến sĩ (1968) về khoa học chính trị tại Đại học Yale. Ông là giáo sư trợ giảng tại Đại học Emory từ năm 1964 đến năm 1968. Từ năm 1973 đến 1974, ông trở lại Hoa Kỳ, làm nghiên cứu viên tại Trung tâm Quốc tế Woodrow Wilson vào năm 1973 và sau đó tại Trường Luật Harvard vào năm 1974. Năm 1978, ông được Đại học Emory trao bằng tiến sĩ danh dự.
3. Sự nghiệp học thuật
Sau khi hoàn thành học vấn tại Hoa Kỳ, Lee Hong-Koo trở về Hàn Quốc vào năm 1968 hoặc 1969 để làm giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Quốc gia Seoul, trường đại học hàng đầu của Hàn Quốc. Ông giảng dạy tại đây cho đến năm 1973, và tiếp tục công việc này sau khi trở về từ Harvard vào khoảng năm 1974, duy trì vị trí giáo sư tại Đại học Quốc gia Seoul cho đến khi được bổ nhiệm làm bộ trưởng chính phủ vào năm 1988. Tổng cộng, ông đã dành 33 năm trong sự nghiệp học thuật, chia đều giữa Hoa Kỳ và Seoul, trước khi bước vào con đường chính trị.
4. Sự nghiệp chính trị
Sau hơn ba thập kỷ cống hiến cho học thuật, Lee Hong-Koo chính thức bước vào thế giới chính trị và chính phủ vào năm 1988, khi ông được Tổng thống mới đắc cử Roh Tae-Woo bổ nhiệm làm Bộ trưởng Bộ Thống nhất. Hành trình chính trị của ông tiếp tục với nhiều chức vụ quan trọng, định hình các chính sách quốc gia và quốc tế của Hàn Quốc.
4.1. Bộ trưởng Bộ Thống nhất
Lee Hong-Koo giữ chức vụ Bộ trưởng Bộ Thống nhất Hàn Quốc hai lần. Nhiệm kỳ đầu tiên của ông là Bộ trưởng Bộ Thống nhất Quốc gia (tiền thân của Bộ Thống nhất) từ ngày 25 tháng 2 năm 1988 đến ngày 18 tháng 3 năm 1990 dưới thời Tổng thống Roh Tae-Woo. Trong nhiệm kỳ này, ông đã góp phần vào việc định hình các chính sách liên Triều trong giai đoạn đầu của nền Đệ Lục Cộng hòa Hàn Quốc.
Nhiệm kỳ thứ hai của ông là Bộ trưởng Bộ Thống nhất kiêm Phó Thủ tướng từ ngày 30 tháng 4 năm 1994 đến ngày 16 tháng 12 năm 1994 dưới thời Tổng thống Kim Young-Sam. Vai trò này cho thấy sự tin cậy vào kinh nghiệm và kiến thức của ông trong các vấn đề liên Triều và chính sách đối ngoại.
4.2. Đại sứ tại Vương quốc Anh
Từ năm 1991 đến năm 1993, Lee Hong-Koo được Tổng thống Roh Tae-Woo bổ nhiệm làm Đại sứ Hàn Quốc tại Vương quốc Anh. Trong vai trò này, ông đã tích cực thúc đẩy và củng cố quan hệ ngoại giao giữa Hàn Quốc và Vương quốc Anh, góp phần vào việc mở rộng tầm ảnh hưởng quốc tế của Hàn Quốc.
4.3. Thủ tướng
Từ ngày 17 tháng 12 năm 1994 đến ngày 17 tháng 12 năm 1995, Lee Hong-Koo giữ chức vụ Thủ tướng Hàn Quốc thứ 28 dưới thời Tổng thống Kim Young-Sam. Mặc dù Hàn Quốc có hệ thống tổng thống mạnh mẽ, vị trí Thủ tướng vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc điều hành chính phủ. Vào thời điểm này, Lee không phải là thành viên của bất kỳ đảng phái chính trị nào. Trong nhiệm kỳ này, ông đã tham gia vào việc giải quyết các vấn đề xã hội và kinh tế quan trọng của đất nước.
4.4. Hoạt động tại Đảng Tân Hàn Quốc
Năm 1996, theo lời khuyên của Tổng thống Kim Young-Sam, Lee Hong-Koo chính thức gia nhập Đảng Tân Hàn Quốc (tiền thân của Đảng Quốc Đại và sau này là Đảng Saenuri/Đảng Sức mạnh Quốc dân) để tranh cử trong cuộc bầu cử Quốc hội sắp tới. Đảng Tân Hàn Quốc là phiên bản đổi tên của liên minh các lực lượng bảo thủ và ôn hòa, được hình thành từ năm 1990 thông qua việc sáp nhập đảng trung dung của Kim Young-Sam, đảng của Kim Jong-Pil, và đảng bảo thủ của Roh Tae-Woo.
Lee Hong-Koo đã được bầu làm thành viên Quốc hội Hàn Quốc trong cuộc Tổng tuyển cử Hàn Quốc 1996 vào tháng 4 năm 1996, với tư cách là tên thứ hai trong danh sách đảng quốc gia của Đảng Tân Hàn Quốc. Với 47 ghế được phân bổ theo tỷ lệ vào thời điểm đó, vị trí cao trong danh sách đã đảm bảo ông được vào Quốc hội. Đảng Tân Hàn Quốc giành được 139 trong số 299 ghế trong cuộc bầu cử, vượt xa các đối thủ với 79 ghế (đảng của Kim Dae-Jung) và 50 ghế (đảng ly khai cánh hữu của Kim Jong-Pil).
Trong năm 1996, Lee nhanh chóng thăng tiến, trở thành thành viên Ủy ban Điều hành của Đảng Tân Hàn Quốc và sau đó là lãnh đạo của đảng. Vào thời điểm này, ông được nhiều người coi là một ứng cử viên tiềm năng kế nhiệm Tổng thống Kim Young-Sam (người có nhiệm kỳ từ tháng 2 năm 1993 đến tháng 2 năm 1998). Từ năm 1995 đến đầu năm 1996, Lee cũng giữ chức chủ tịch Ủy ban Đấu thầu Giải vô địch bóng đá thế giới, đã vận động thành công để Hàn Quốc đồng đăng cai Giải vô địch bóng đá thế giới 2002 (FIFA đã chọn Hàn Quốc/Nhật Bản vào tháng 5 năm 1996).
Tuy nhiên, vào tháng 12 năm 1996, sau khi chính phủ nhanh chóng thông qua một đạo luật lao động sửa đổi bất chấp sự phản đối rộng rãi trên toàn quốc, Lee Hong-Koo đã từ chức khỏi vị trí lãnh đạo cao nhất trong Đảng Tân Hàn Quốc nhưng vẫn là thành viên của đảng. Sau khi cuộc Khủng hoảng tài chính châu Á 1997 bùng nổ, ứng cử viên đối lập Kim Dae-Jung của Đại hội Quốc dân vì Chính trị Mới đã thắng cử tổng thống vào tháng 12 năm 1997 và nhậm chức vào tháng 2 năm 1998. Lee Hong-Koo vẫn là một thành viên Quốc hội đương nhiệm của đảng, lúc này đã đổi tên thành Đảng Quốc Đại (từ tháng 11 năm 1997).
4.5. Đại sứ tại Hoa Kỳ
Vào ngày 24 tháng 3 năm 1998, Tổng thống Kim Dae-Jung đã đề cử Lee Hong-Koo làm Đại sứ Hàn Quốc tại Hoa Kỳ. Quyết định bổ nhiệm một quan chức cấp cao của chính phủ tiền nhiệm, người đang giữ vai trò cố vấn hàng đầu cho Đảng Quốc Đại (đảng đối lập), làm đại sứ tại Hoa Kỳ được coi là một tín hiệu về sự thay đổi trong bản chất chính trị Hàn Quốc. Bộ Ngoại giao giải thích rằng việc đề cử một quan chức tương đối quan trọng của chính phủ trước đó "cho thấy ý định của chúng tôi trong việc theo đuổi chính sách đối ngoại lưỡng đảng." Việc đồng thời đề cử Lee Sung-Soo làm Bộ trưởng Bộ Thống nhất, cũng là một cựu thủ tướng dưới chính phủ trước, được xem là để khẳng định thái độ này.
Lee Hong-Koo giữ chức vụ Đại sứ Hàn Quốc tại Hoa Kỳ trong hai năm rưỡi, từ tháng 5 năm 1998 đến tháng 8 năm 2000. Nhiệm kỳ của ông với tư cách đại sứ diễn ra trong thời kỳ Chính sách Ánh Dương, khi quan hệ liên Triều được cải thiện rõ rệt, dẫn đến việc Tổng thống Kim Dae-Jung trở thành ứng cử viên nghiêm túc cho Giải Nobel Hòa bình, mà ông đã giành được vào tháng 10 năm 2000.
5. Sự nghiệp sau chính trường
Sau khi rời các chức vụ chính thức vào năm 2000, Lee Hong-Koo trở lại cuộc sống cá nhân nhưng vẫn tích cực trong các hoạt động báo chí, tư vấn chính sách và tham gia vào các tổ chức xã hội dân sự. Ông đã viết các bài bình luận cho báo JoongAng Ilbo trong nhiều năm. Ông cũng trở thành thành viên của Câu lạc bộ Madrid, một tổ chức uy tín gồm các cựu nguyên thủ quốc gia và chính phủ, và là thành viên hội đồng quản trị của Diễn đàn Seoul.
5.1. Thành lập Viện Đông Á
Vào tháng 5 năm 2002, Lee Hong-Koo đã thành lập Viện Đông Á (thường được gọi là "EAI" theo tên viết tắt tiếng Anh của nó; tên tiếng Hàn: 동아시아연구원Korean) như một viện nghiên cứu chính sách đối ngoại độc lập, phi lợi nhuận, có trụ sở tại Seoul. Đến những năm 2010, EAI liên tục được xếp hạng trong "top 100 viện nghiên cứu" trong số 6.000 viện nghiên cứu trên toàn thế giới, và mô hình nghiên cứu cũng như thể chế của nó đã được các tổ chức nghiên cứu mới nổi ở các nước đang phát triển học hỏi.
Lee Hong-Koo giữ chức Chủ tịch Hội đồng quản trị tại EAI chính xác mười năm, nghỉ hưu vào tháng 5 năm 2012, cùng tháng với sinh nhật lần thứ 78 của ông. Ha Young-Sun đã tiếp quản vị trí chủ tịch sau khi Lee nghỉ hưu.
5.2. Hoạt động báo chí và các tranh cãi
Lee Hong-Koo đã viết các bài bình luận cho báo JoongAng Ilbo trong nhiều năm. Năm 2011, học giả cánh tả Chin Jung-kwon đã gây xôn xao dư luận khi ông này dường như "theo dõi" Lee bằng cách đăng các bài viết của mình trên Hankyoreh, một tờ báo tiến bộ của Hàn Quốc, vào cùng ngày với các chuyên mục của Lee. Việc "theo dõi" của Chin bắt đầu chính xác vào ngày 11 tháng 4 năm 2011. Ông đã theo dõi các chuyên mục của Lee trong 10 lần đăng liên tiếp cho đến ngày 14 tháng 10 năm 2011. Các chuyên mục của Chin được đăng khoảng 20 giờ sau vào cùng ngày với các chuyên mục của Lee. Lee Hong-Koo thường viết các chuyên mục ba tuần một lần, nhưng ông đã mất bốn tuần trước khi viết một chuyên mục mới vào ngày 3 tháng 10. Chin vẫn theo dõi ông vào ngày 3 tháng 10, vì vậy rõ ràng là Chin đã "theo dõi" Lee một cách có chủ ý. Các chuyên mục của Chin không còn được xuất bản sau sự việc này.
Vào ngày 10 tháng 10 năm 2019, trong bối cảnh quan hệ Hàn Quốc - Nhật Bản xấu đi do các vấn đề liên quan đến bồi thường lao động cưỡng bức và Tranh chấp thương mại Hàn Quốc-Nhật Bản, Lee Hong-Koo cùng với các nhân vật khác trong giới chính trị, tôn giáo và học thuật đã đưa ra một tuyên bố kêu gọi Thủ tướng Abe Shinzō đối thoại. Tuyên bố này yêu cầu bãi bỏ các hạn chế xuất khẩu và duy trì hiến pháp.
6. Gia đình
Lee Hong-Koo đã kết hôn với Kang Ju-hyun và có một con trai cùng hai con gái.
7. Đánh giá và ảnh hưởng
Lee Hong-Koo được đánh giá là một trong những nhà tư tưởng và chính trị gia hàng đầu của Hàn Quốc, người đã có những đóng góp đáng kể trong cả lĩnh vực học thuật và chính trị. Sự nghiệp của ông, từ một giáo sư khoa học chính trị uyên bác đến các vị trí cấp cao trong chính phủ và ngoại giao, đã phản ánh khả năng kết nối lý thuyết và thực tiễn một cách hiệu quả.
Trong vai trò học giả, ông đã đào tạo nhiều thế hệ sinh viên và đóng góp vào sự phát triển của ngành khoa học chính trị tại Hàn Quốc. Khi chuyển sang chính trường, ông đã thể hiện năng lực lãnh đạo và tầm nhìn chiến lược, đặc biệt trong các vấn đề liên Triều và quan hệ quốc tế. Nhiệm kỳ của ông với tư cách là Bộ trưởng Bộ Thống nhất và Đại sứ tại các cường quốc như Vương quốc Anh và Hoa Kỳ đã củng cố vị thế của Hàn Quốc trên trường quốc tế.
Tuy nhiên, sự nghiệp chính trị của ông cũng không tránh khỏi những thách thức, như việc ông từ chức khỏi vị trí lãnh đạo Đảng Tân Hàn Quốc sau tranh cãi về luật lao động năm 1996, cho thấy sự phức tạp của chính trường Hàn Quốc và áp lực từ dư luận xã hội. Dù vậy, việc ông được bổ nhiệm làm Đại sứ tại Hoa Kỳ dưới thời Tổng thống Kim Dae-Jung, một chính phủ đối lập, đã được xem là một biểu tượng của chính sách đối ngoại lưỡng đảng và nỗ lực đoàn kết quốc gia.
Sau khi rời chính trường, việc ông thành lập Viện Đông Á và tiếp tục hoạt động báo chí, tư vấn chính sách đã khẳng định cam kết của ông đối với việc thúc đẩy hiểu biết và hợp tác khu vực. Nhìn chung, Lee Hong-Koo để lại di sản là một trí thức có ảnh hưởng, một nhà ngoại giao tài ba và một chính trị gia có trách nhiệm, người đã góp phần quan trọng vào sự phát triển của nền dân chủ và vị thế quốc tế của Hàn Quốc.