1. Cuộc đời
Kye Ung Sang đã dành trọn đời mình cho sự nghiệp nghiên cứu khoa học, đặc biệt là trong lĩnh vực di truyền học và tằm tơ. Cuộc đời ông trải qua nhiều giai đoạn lịch sử đầy biến động, từ thời kỳ Nhật Bản đô hộ Triều Tiên đến khi Triều Tiên được giải phóng và đất nước chia cắt.
1.1. Thiếu thời và Giáo dục
Kye Ung Sang sinh năm 1893 trong một gia đình nông dân nghèo ở Chongju, Bình An đạo (nay thuộc Tỉnh Pyongan Bắc). Dù xuất thân khiêm tốn, ông vẫn kiên trì theo đuổi con đường học vấn. Bằng sự giúp đỡ của bạn bè và việc dạy kèm riêng, ông đã có điều kiện học tập tại Seoul và Nhật Bản. Sau đó, ông tốt nghiệp một trường đại học ở nước ngoài, nơi ông đã hoàn thành các chương trình cử nhân, thạc sĩ và tiến sĩ về nông học. Mặc dù sở hữu trình độ học vấn cao, ông gặp khó khăn trong việc tìm kiếm việc làm ngay sau khi tốt nghiệp, phải trải qua một giai đoạn sống trong cảnh nghèo khó.
1.2. Hoạt động thời kỳ thuộc địa Nhật Bản
Trong thời kỳ Nhật Bản đô hộ Triều Tiên, Tiến sĩ Kye Ung Sang đã tích cực tham gia vào các hoạt động học thuật và nghiên cứu. Ông từng giảng dạy với tư cách là giáo sư sinh lý học tại Nhật Bản và Trung Quốc, cụ thể là tại một trường đại học nông nghiệp ở Quảng Châu vào năm 1930. Trong giai đoạn này, ông đã công bố nhiều công trình nghiên cứu quan trọng, bao gồm 5 luận án về giải phẫu, sinh lý học và di truyền học tằm tơ, cùng với 8 luận án khác tại Quảng Châu vào năm 1930. Ông cũng đã thực hiện nhiều chuyến đi đến các địa điểm như Hải Phòng, Hà Nội (Việt Nam), Kobe (Nhật Bản) và Hồng Kông, nỗ lực tiến hành nghiên cứu khoa học tại trung tâm nghiên cứu ngành tằm tơ Chaeryong. Tuy nhiên, những nỗ lực này bị hạn chế và cản trở bởi chính quyền thực dân Nhật Bản.
1.3. Hoạt động sau giải phóng
Sau khi Triều Tiên giành được độc lập từ Nhật Bản vào ngày 15 tháng 8 năm 1945, Tiến sĩ Kye Ung Sang đã từ bỏ công việc giảng dạy ở nước ngoài và trở về quê hương. Tuy nhiên, dưới sự quản lý của Chính phủ quân sự Hoa Kỳ tại Triều Tiên ở miền Nam, ông nhận thấy điều kiện không thuận lợi để tiếp tục nghiên cứu và phát triển ngành tằm tơ.
1.3.1. Chuyển đến Bắc Triều Tiên và thiết lập nền tảng nghiên cứu ban đầu
Năm 1946, Tiến sĩ Kye Ung Sang quyết định chuyển đến Bắc Triều Tiên. Tại đây, vào tháng 10 năm 1946, ông đã có cuộc gặp gỡ quan trọng với Chủ tịch Kim Il Sung. Trong cuộc gặp, Chủ tịch Kim Il Sung đã thảo luận với ông về những hướng đi cụ thể để phát triển ngành tằm tơ của đất nước. Cuộc gặp này đánh dấu một bước ngoặt trong sự nghiệp của Kye Ung Sang, tạo tiền đề cho việc ông tham gia vào công cuộc xây dựng nền tảng nghiên cứu và giáo dục khoa học tại Bắc Triều Tiên. Ông bắt đầu công việc giảng dạy tại Đại học Y khoa Pyongyang.
1.3.2. Hoạt động giáo dục và học thuật
Tiến sĩ Kye Ung Sang nhanh chóng trở thành một nhân vật chủ chốt trong lĩnh vực giáo dục và khoa học tại Bắc Triều Tiên. Năm 1948, ông được bổ nhiệm chức danh giáo sư và được trao bằng tiến sĩ đầu tiên của Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên, trở thành người đầu tiên đạt được danh hiệu này. Cùng năm, ông đảm nhiệm vị trí giáo sư tại Khoa Tằm học của Đại học Nông nghiệp Wonsan, đồng thời kiêm nhiệm chức vụ Giám đốc Trạm Thí nghiệm Tằm tơ Trung ương và Trưởng khoa Tằm học của trường đại học.
Vào tháng 4 năm 1952, ông được bầu làm viện sĩ của Viện Khoa học Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên. Đến ngày 10 tháng 1 năm 1956, khi Ủy ban Khoa học Nông nghiệp được thành lập, ông được bổ nhiệm làm chủ tịch ủy ban này. Ông cũng được bầu làm đại biểu của Hội đồng Nhân dân Tối cao khóa 2. Trong suốt sự nghiệp, ông đã biên soạn nhiều luận văn và sách khoa học kỹ thuật, ghi chép tỉ mỉ các kết quả nghiên cứu và kinh nghiệm thực tiễn từ sản xuất.
1.3.3. Phê phán thuyết Lysenko và sự chính trực khoa học
Một trong những điểm nổi bật trong sự nghiệp của Tiến sĩ Kye Ung Sang là lập trường kiên định của ông trong việc bảo vệ di truyền học cổ điển và phê phán mạnh mẽ thuyết Lysenko của Liên Xô. Thuyết Lysenko, vốn bác bỏ di truyền học Mendel và tuyên bố về một "di truyền học pha trộn giữa gen và yếu tố môi trường" (thừa nhận sự di truyền của các đặc tính thu được), đã dần trở thành xu hướng chủ đạo tại Bắc Triều Tiên do ảnh hưởng từ Liên Xô.
Vào đầu mùa thu năm 1949, một phái đoàn kiểm tra từ Bộ Giáo dục và Bộ Nông nghiệp đã đề xuất bãi nhiệm Tiến sĩ Kye Ung Sang khỏi các chức vụ của ông tại Trạm Thí nghiệm Tằm tơ Trung ương và Đại học Nông nghiệp Wonsan. Các lý do được đưa ra bao gồm: thứ nhất, việc các giống tằm "Gukjam 43" và "Gukjam 47" do trạm thí nghiệm phát triển gặp vấn đề về sức sống kém, gây bệnh và giảm thu hoạch cho nhiều nông hộ; thứ hai, và quan trọng hơn, việc ông tích cực nghiên cứu di truyền học phương Tây (được coi là "khoa học tư sản" ở Liên Xô) và sử dụng ruồi giấm (vật liệu chính trong các thí nghiệm di truyền học của Thomas Hunt Morgan) trong các bài giảng đã làm dấy lên nghi ngờ về tư tưởng của ông.
Trước tình hình này, Chủ tịch Kim Il Sung đã đích thân đến Trạm Thí nghiệm Tằm tơ Trung ương để can thiệp. Ông yêu cầu phái đoàn kiểm tra xem xét lại quyết định của mình và chất vấn về lý do bãi nhiệm Kye Ung Sang. Kim Il Sung nói: "Quyết định bãi nhiệm, hãy xem xét lại. Vậy, lý do bãi nhiệm đồng chí Kye Ung Sang là gì?".
Phái đoàn kiểm tra đáp: "Thưa ngài, có hai lý do. Một là vấn đề với các giống tằm 'Gukjam 43' và 'Gukjam 47' do trạm thí nghiệm phát triển và phân phối. Những con tằm này có sức sống kém, bị bệnh và khiến nhiều nông hộ mất mùa, chúng tôi yêu cầu ông chịu trách nhiệm. Lý do thứ hai, và quan trọng hơn, là việc ông tích cực nghiên cứu di truyền học phương Tây (được coi là 'khoa học tư sản' ở Liên Xô) và sử dụng ruồi giấm (vật liệu chính trong các thí nghiệm di truyền học của Thomas Hunt Morgan) trong các bài giảng đã làm dấy lên nghi ngờ về tư tưởng của ông. Kế hoạch của chúng tôi là tạm thời miễn nhiệm ông và tiến hành kiểm tra tư tưởng do ông theo đuổi một học thuyết tư sản phương Tây."
Kim Il Sung phản bác: "Kiểm tra tư tưởng của các nhà khoa học là một việc làm hết sức ngu ngốc. Một số kết quả nghiên cứu có thể không đạt kỳ vọng và việc họ từng làm việc cho các tổ chức của Nhật Bản trong quá khứ là một sai lầm. Tuy nhiên, phải xem xét rằng nghiên cứu khoa học không phải lúc nào cũng thành công. Hơn nữa, những trí thức dưới thời thuộc địa cũng đã trải qua sự áp bức và phân biệt đối xử, và họ mang trong mình niềm tin chống đế quốc, mặc dù không phải là một định hướng ý thức hệ. Điều quan trọng nhất là họ 'ngày đêm quên ăn quên ngủ để nghiên cứu nhằm giúp đỡ nhân dân ta sống ngày càng sung túc hơn'."
Phái đoàn kiểm tra vẫn giữ vững quan điểm: "Dù vậy, việc tuân theo di truyền học phương Tây là có vấn đề vì Liên Xô đã tuyên bố đó là 'khoa học tư sản'."
Kim Il Sung nhấn mạnh: "Việc tuân theo quyết định của Liên Xô một cách máy móc là có nhiều vấn đề. Liên Xô có hoàn cảnh của Liên Xô, và chúng ta có hoàn cảnh của chúng ta. Bất kỳ lý thuyết nào muốn được xác nhận tính chân lý của nó đều phải có đủ căn cứ hợp lý. Trong số những căn cứ đó, không có gì mạnh mẽ hơn chân lý đã được kiểm chứng thông qua thực tiễn và được nhân dân tiếp thu.
Thầy Kye Ung Sang đã nuôi dưỡng vô số giống tằm tơ quý giá, cần thiết cho công cuộc xây dựng tổ quốc mới, và trao chúng cho hàng triệu nông dân của chúng ta. Một nhà khoa học đã lập công xuất sắc như vậy trong việc giúp nhân dân ta không chỉ mặc áo lụa mà còn mặc áo gấm, sống không thua kém ai, thì không thể bị quy kết là nhà khoa học phản động chỉ vì một lỗi lầm nhỏ.
Và ai đã có hành vi đáng xấu hổ đến mức định giải tán trạm thí nghiệm tằm tơ? Điều này đi ngược lại chính sách trí thức mới của chính phủ, vốn cho phép bất kỳ ai tham gia công cuộc xây dựng tổ quốc mới mà không truy cứu quá khứ, miễn là họ có đủ ý chí cống hiến. Ngay lập tức triệu tập cuộc họp để xem xét lại quyết định này."
Tiến sĩ Kye Ung Sang đã thể hiện sự dũng cảm trí tuệ của mình không chỉ qua việc chống lại Lysenkoism trong nước mà còn trên trường quốc tế. Tại Hội nghị Di truyền học Thế giới ở Bắc Kinh, ông đã mạnh dạn tuyên bố rằng nông nghiệp Liên Xô sẽ sụp đổ nếu tiếp tục theo lý thuyết nông nghiệp của Lysenko. Ông thậm chí còn trực tiếp tranh luận về vấn đề này với Lysenko tại Viện Hàn lâm Khoa học Liên Xô. Sự kiên định này đã giúp ông tiếp tục nghiên cứu di truyền học cổ điển tại Bắc Triều Tiên, bất chấp những áp lực và nỗ lực của phe Lysenkoism nhằm bãi bỏ lĩnh vực này.
2. Các thành tựu chính
Tiến sĩ Kye Ung Sang đã đóng góp sâu sắc vào sự phát triển của khoa học nông nghiệp, đặc biệt là trong lĩnh vực tằm tơ và di truyền học.
2.1. Nghiên cứu ngành tằm tơ và cải tiến giống
Trong suốt sự nghiệp của mình, Kye Ung Sang đã đạt được những thành tựu độc đáo trong nghiên cứu và lai tạo giống tằm. Ông đã phát triển một số giống tằm tơ mới phù hợp với khí hậu Bắc Triều Tiên, bao gồm "Gaduknue 54" và "Gaduknue 64". Ngoài ra, ông còn có đóng góp quan trọng trong việc hệ thống hóa kỹ thuật sản xuất kén tằm sồi và tằm thầu dầu lần đầu tiên trên bán đảo Triều Tiên. Đáng chú ý, ông là người đầu tiên trên thế giới đã thành công trong việc lai tạo giống tằm thầu dầu có khả năng qua đông ở vùng ôn đới, bằng cách kết hợp loài tằm thầu dầu nguyên thủy với tằm Ailanthus hoang dã. Những thành tựu này đã có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của ngành tằm tơ tại Bắc Triều Tiên, cải thiện năng suất và chất lượng sản phẩm.
2.2. Các tác phẩm chính
Các công trình học thuật của Tiến sĩ Kye Ung Sang là minh chứng cho sự cống hiến không ngừng nghỉ của ông cho khoa học. Các tác phẩm chính của ông bao gồm:
- ＜Tác phẩm về tằm sồi＞ (작잠학JakjamhakKorean): Cuốn sách này hệ thống hóa kỹ thuật và kiến thức về tằm sồi, một loại tằm quan trọng trong ngành tằm tơ.
- ＜Tác phẩm về tằm thầu dầu＞ (피마잠PimajamKorean): Tác phẩm chuyên sâu về tằm thầu dầu, loại tằm đặc biệt được ông nghiên cứu và cải tiến giống thành công.
- ＜Tuyển tập Kye Ung Sang＞ (계응상선집Gye Ung Sang SeonjipKorean, tập 1-3): Bộ tuyển tập này bao gồm nhiều bài luận văn và tài liệu khoa học kỹ thuật của ông, ghi chép tỉ mỉ các kết quả nghiên cứu và kinh nghiệm thực tiễn trong lĩnh vực nông học và tằm tơ, thể hiện sự đóng góp to lớn của ông vào học thuật.
3. Tư tưởng và Triết lý
Tiến sĩ Kye Ung Sang là một nhà khoa học với tư tưởng và triết lý kiên định. Ông có niềm tin vững chắc vào di truyền học cổ điển và coi trọng việc theo đuổi chân lý khoa học một cách độc lập, không chịu ảnh hưởng bởi các xu hướng chính trị hay hệ tư tưởng. Điều này được thể hiện rõ nhất qua lập trường phê phán của ông đối với thuyết Lysenko của Liên Xô. Dù đối mặt với áp lực lớn từ ảnh hưởng của Liên Xô và nguy cơ bị bãi nhiệm, ông vẫn kiên trì bảo vệ các nguyên tắc khoa học mà ông tin là đúng, thể hiện lòng dũng cảm trí tuệ và sự chính trực không khoan nhượng. Đối với Kye Ung Sang, khoa học phải phục vụ nhân dân và dựa trên những bằng chứng thực tiễn được kiểm chứng, chứ không phải các giáo điều chính trị.
4. Qua đời
Tiến sĩ Kye Ung Sang qua đời vào ngày 25 tháng 4 năm 1967, ở tuổi 74, do một tai nạn giao thông bất ngờ.
5. Đánh giá và Di sản
Tiến sĩ Kye Ung Sang được đánh giá cao về những đóng góp của ông cho khoa học và xã hội.
5.1. Đánh giá tích cực và Giải thưởng
Kye Ung Sang được ca ngợi là một nhà di truyền học và tằm học vĩ đại, người đã dành cả cuộc đời mình cho công cuộc nghiên cứu tằm tơ. Ông được công nhận là một nhà khoa học có nguyên tắc, đã trực tiếp bác bỏ các thuyết di truyền học môi trường và di truyền học hỗn hợp của Trofim Lysenko.
Năm 1963, để ghi nhận những cống hiến tận tụy của ông, Đảng Lao động Triều Tiên và Nội các Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên đã trao tặng ông danh hiệu "Anh hùng Lao động" và "Giải thưởng Nhân dân" của nước Cộng hòa.
5.2. Ảnh hưởng và Tưởng niệm
Những nghiên cứu và tư tưởng của Tiến sĩ Kye Ung Sang đã để lại ảnh hưởng sâu sắc đến các thế hệ nhà khoa học sau này tại Bắc Triều Tiên. Để tưởng niệm những đóng góp to lớn của ông, ông được an táng tại Nghĩa trang Liệt sĩ Yêu nước ở Pyongyang.
Vào năm 1990, Đại học Kye Ung-sang (trước đây là Đại học Nông nghiệp Sariwon) được thành lập tại Sariwon, Tỉnh Hwanghae Bắc, mang tên ông nhằm vinh danh di sản học thuật và tấm gương cống hiến của ông cho sự phát triển khoa học nông nghiệp của đất nước.
q=Sariwon, Hwanghae Bắc, Triều Tiên|position=right