1. Cuộc đời và sự nghiệp
Haruka Ueda sinh ra và lớn lên ở Tokyo, bắt đầu sự nghiệp bơi lội từ khi còn nhỏ và dần khẳng định vị thế của mình trên đấu trường quốc tế, đặc biệt là sau khi gia nhập Kikkoman và tập luyện dưới sự chỉ đạo của Hirai Norimasa.
1.1. Tuổi thơ và xuất thân
Haruka Ueda sinh ngày 27 tháng 4 năm 1988 tại Tokyo, Nhật Bản. Cô có chiều cao 177 cm và nặng khoảng 68 kg, thuộc nhóm máu O. Trong những năm tháng thơ ấu, cô sống ở Nishigahara, thuộc quận Kita, Tokyo cho đến năm học lớp 4 tiểu học. Ngay từ năm 5 tuổi, cô đã bắt đầu tham gia tập luyện bơi lội tại Trung tâm Bơi lội Tokyo, một lò đào tạo danh tiếng tại Nhật Bản.
q=Tokyo|position=right
1.2. Giáo dục và khởi đầu sự nghiệp
Sau khi tốt nghiệp Trường Tiểu học Nishigahara vào năm 2001, Haruka Ueda tiếp tục theo học tại Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông Musashino trong sáu năm. Sau đó, cô nhập học Khoa Kinh tế, Đại học Nihon vào năm 2007.
Trong giai đoạn học trung học, tài năng của Ueda dần bộc lộ. Đến năm thứ hai trung học phổ thông (2005), cô bắt đầu nổi bật trên đấu trường quốc tế. Cùng năm đó, cô đã đạt thành tích tốt tại Giải vô địch bơi lội Nhật Bản và ra mắt tại Giải vô địch bơi lội thế giới 2005 ở Montreal, Canada, tham gia các nội dung 200 mét tự do và tiếp sức tự do. Ngay sau khi trở về từ giải thế giới, cô tiếp tục tham dự Giải thể thao tổng hợp trường trung học toàn quốc và giành hai huy chương vàng ở các nội dung 200 mét và 400 mét tự do, trở thành một tân binh đáng chú ý.
1.3. Sự nghiệp thi đấu
Haruka Ueda bắt đầu sự nghiệp chuyên nghiệp của mình với việc tham gia các giải đấu quốc tế quan trọng. Vào năm 2008, khi còn là sinh viên năm thứ hai đại học, cô tham gia vòng tuyển chọn đội tuyển Thế vận hội Mùa hè 2008 tại Bắc Kinh, đồng thời là Giải vô địch bơi lội Nhật Bản. Cô đã giành chiến thắng ở nội dung 200 mét tự do nữ, dù không đạt được chuẩn thời gian cá nhân nhưng nhờ thành tích của bốn vận động viên dẫn đầu vượt chuẩn tuyển chọn nội dung tiếp sức, cô đã giành được suất tham dự đội tuyển tiếp sức tự do của Nhật Bản tại Thế vận hội Bắc Kinh. Cô cũng được đăng ký tham gia nội dung cá nhân tại Thế vận hội, nơi cô đã lập kỷ lục quốc gia mới 1 phút 57 giây 64 ở vòng loại, nhưng sau đó đã thất bại ở bán kết. Trước đó vào ngày 6 tháng 6, tại Giải bơi lội Japan Open (bể dài), cô đã lập kỷ lục quốc gia 1 phút 57 giây 75 ở nội dung 200 mét tự do nữ, phá vỡ kỷ lục cũ 1 phút 58 giây 78 đã tồn tại 9 năm do Chiba Suzu nắm giữ từ năm 1999.
Sau khi tốt nghiệp đại học vào năm 2011, Haruka Ueda đã tìm được việc làm thông qua chương trình "Athnavi" của Ủy ban Olympic Nhật Bản (JOC), một chương trình hỗ trợ việc làm cho các vận động viên. Cô đã gia nhập công ty Kikkoman cùng với vận động viên ca-nô Yuriko Takeshita, trở thành một trong những nữ vận động viên đầu tiên được Kikkoman tuyển dụng thông qua chương trình này. Kể từ đó, cô thi đấu dưới danh nghĩa của Kikkoman, trong khi Trung tâm Bơi lội Tokyo chỉ còn là nơi luyện tập. Cô đã gia nhập "Đội Hirai" và luyện tập dưới sự chỉ đạo của huấn luyện viên Hirai Norimasa.
Vào tháng 1 năm 2012, cô tham dự Giải vô địch bơi lội thành phố Tokyo và lập kỷ lục quốc gia mới ở nội dung 100 mét tự do nữ với thời gian 54 giây 33, giành quyền tham dự Giải vô địch bơi lội Nhật Bản cùng năm. Tại Giải vô địch bơi lội Nhật Bản, đồng thời là vòng tuyển chọn cho Thế vận hội Mùa hè 2012 ở London, cô đã giành chiến thắng ở nội dung 100 mét tự do với kỷ lục quốc gia 54 giây 00, chính thức giành suất tham dự Thế vận hội. Mặc dù cô cũng giành chiến thắng ở nội dung 50 mét và 200 mét tự do, nhưng không đạt chuẩn thời gian yêu cầu để tham dự các nội dung cá nhân này tại Thế vận hội. Tuy nhiên, cô đã được chọn vào đội tuyển tiếp sức tự do 4×200 mét. Tại Thế vận hội London, Haruka Ueda cũng đã tham gia chung kết nội dung tiếp sức hỗn hợp 4×100 mét nữ và giành huy chương đồng với kỷ lục quốc gia mới 3 phút 55 giây 73, cải thiện gần 2 giây so với kỷ lục trước đó của Nhật Bản ở nội dung này.
2. Các giải đấu lớn và thành tích
Haruka Ueda đã đạt được nhiều thành tích đáng kể trong sự nghiệp bơi lội của mình tại các giải đấu quốc tế và quốc nội lớn, được tóm tắt trong bảng dưới đây.
| Giải đấu | Nội dung | Thành tích | Ghi chú |
|---|---|---|---|
| Thế vận hội | |||
| Thế vận hội Mùa hè 2008 | 200 mét tự do | Hạng 13 (1 phút 58 giây 44) | |
| Tiếp sức tự do 4×200 mét | Tham gia | ||
| Thế vận hội Mùa hè 2012 | Tiếp sức hỗn hợp 4×100 mét nữ | Huy chương đồng (3 phút 55 giây 73) | Kỷ lục quốc gia Nhật Bản |
| 100 mét tự do | Tham gia | ||
| Giải vô địch bơi lội thế giới | |||
| Giải vô địch bơi lội thế giới 2005 (Montreal) | 200 mét tự do | Hạng 22 (2 phút 01 giây 65) | |
| Tiếp sức tự do | Tham gia | ||
| Giải vô địch bơi lội thế giới 2007 (Melbourne) | 100 mét tự do | Hạng 39 (57 giây 21) | |
| Giải vô địch bơi lội thế giới 2009 (Rome) | Tham gia | ||
| Giải vô địch bơi lội thế giới 2011 (Thượng Hải) | Tham gia | ||
| Giải vô địch bơi lội thế giới 2013 (Barcelona) | Tham gia | ||
| Các giải đấu quốc tế và quốc nội khác | |||
| Giải vô địch bơi lội Liên Thái Bình Dương 2006 (Victoria) | Tiếp sức tự do 4×200 mét | Huy chương đồng | |
| Giải vô địch bơi lội Liên Thái Bình Dương 2010 (Irvine) | Tiếp sức hỗn hợp 4×100 mét | Huy chương đồng | |
| Giải vô địch bơi lội Nhật Bản 2008 | 200 mét tự do nữ | Hạng nhất | |
| Giải thể thao tổng hợp trường trung học toàn quốc 2005 | 200 mét tự do nữ | Hạng nhất | |
| 400 mét tự do nữ | Hạng nhất | ||
| Japan Open (bể dài) 2012 | 100 mét tự do nữ | Hạng nhất (54 giây 48) | |
3. Kỷ lục cá nhân tốt nhất
Các kỷ lục cá nhân tốt nhất của Haruka Ueda tính đến thời điểm cô giải nghệ được liệt kê chi tiết dưới đây theo loại hình bể bơi:
| Nội dung | Thời gian | Ghi chú |
|---|---|---|
| Bể dài (Long Course) | ||
| 50 mét tự do | 25 giây 17 | |
| 100 mét tự do | 54 giây 00 | Kỷ lục quốc gia Nhật Bản |
| 200 mét tự do | 1 phút 57 giây 37 | Kỷ lục quốc gia Nhật Bản (lập ngày 9 tháng 4 năm 2011) |
| Bể ngắn (Short Course) | ||
| 100 mét tự do | 53 giây 41 | Từng là kỷ lục quốc gia Nhật Bản (lập ngày 22 tháng 2 năm 2009) |
| 200 mét tự do | 1 phút 53 giây 72 | Kỷ lục quốc gia Nhật Bản, từng là kỷ lục châu Á (lập ngày 21 tháng 2 năm 2009) |
4. Giải nghệ và đời tư
Sau một sự nghiệp thi đấu lẫy lừng, Haruka Ueda đã quyết định giải nghệ và có những thay đổi quan trọng trong cuộc sống cá nhân.
4.1. Giải nghệ khỏi sự nghiệp thi đấu
Vào tháng 12 năm 2013, Haruka Ueda chính thức tuyên bố giải nghệ khỏi sự nghiệp bơi lội chuyên nghiệp. Sau khi giải nghệ, cô tiếp tục làm việc với tư cách là nhân viên tại công ty Kikkoman, nơi cô đã gia nhập từ năm 2011.
4.2. Hôn nhân và gia đình
Vào tháng 11 năm 2014, Haruka Ueda đã kết hôn với đồng nghiệp vận động viên bơi lội Kazuya Kaneda, người từng đại diện Nhật Bản tham dự Thế vận hội London ở nội dung 200 mét bướm nam.
5. Giải thưởng và đánh giá
Haruka Ueda đã nhận được sự công nhận và các giải thưởng cho những đóng góp của mình trong sự nghiệp bơi lội. Vào tháng 10 năm 2012, cô đã được trao Giải khuyến khích văn hóa công dân của quận Kita, Tokyo, nhằm ghi nhận thành tích giành huy chương tại Thế vận hội London.
6. Các hoạt động khác
Ngoài sự nghiệp bơi lội, Haruka Ueda cũng tham gia vào một số hoạt động khác. Cô từng xuất hiện trên trang bìa tạp chí "SWiM" (xuất bản bởi R-bies) số tháng 9 năm 2010. Cô cũng tích cực viết bài trên blog chính thức của Kikkoman với biệt danh "haru", chia sẻ về cuộc sống hàng ngày và cách sử dụng các sản phẩm của công ty trong bữa ăn.