Nhà soạn nhạcNgười MỹNgười đoạt giải PulitzerLGBTQ

David Del Tredici

David Del Tredici (1937-2023) là một nhà soạn nhạc người Mỹ đoạt giải Pulitzer, tiên phong phong trào tân lãng mạn, nổi tiếng với tác phẩm lấy cảm hứng từ Lewis Carroll và thể hiện bản dạng đồng tính.

1. Thời niên thiếu và học vấn

David Del Tredici đã trải qua một thời thơ ấu không có nền tảng âm nhạc gia đình, nhưng sớm bộc lộ tài năng và niềm đam mê với âm nhạc, đặc biệt là piano. Con đường học vấn của ông đã chứng kiến sự chuyển đổi từ một nghệ sĩ piano biểu diễn sang một nhà soạn nhạc, chịu ảnh hưởng của nhiều trào lưu âm nhạc khác nhau.

1.1. Thời thơ ấu và giáo dục piano

Del Tredici sinh ra tại Cloverdale, California, vào ngày 16 tháng 3 năm 1937. Mặc dù xuất thân từ một gia đình không có truyền thống âm nhạc, ông bắt đầu cuộc đời âm nhạc của mình với tư cách là một nghệ sĩ piano hòa nhạc đầy tham vọng từ năm mười hai tuổi. Ông đã theo học piano với nghệ sĩ piano hòa nhạc người Đức Bernhard Abramovitch. Abramovitch khuyến khích ông "rất sáng tạo" trong cách chơi, điều mà sau này Del Tredici cho rằng đã chuẩn bị cho ông con đường sáng tác. Ông từng nói: "Tôi chỉ quan tâm đến việc chơi... những tác phẩm lớn, trải dài như Fantasy của Robert Schumann, mà người biểu diễn phải nhào nặn và định hình." Qua đó, ông học được cách "duy trì một sợi chỉ [âm nhạc] để nó không bao giờ bị đứt đoạn". Ông cũng nói rằng nếu không phải là một nghệ sĩ piano, ông sẽ trở thành một người bán hoa.

Ông ra mắt cùng Dàn nhạc Giao hưởng San Francisco ở tuổi 16 và sau đó biểu diễn các bản concerto của Franz Liszt và Pyotr Ilyich Tchaikovsky dưới sự chỉ huy của Arthur Fiedler.

1.2. Học vấn và chuyển hướng sang sáng tác

Sau những thành công ban đầu với tư cách là một nghệ sĩ piano, Del Tredici tiếp tục theo học tại Đại học California, Berkeley, nơi ông tiếp tục nghiên cứu piano. Tại đây, ông chủ yếu chơi các tác phẩm Lãng mạn nhưng cũng "chơi rất nhiều tác phẩm của Arnold Schoenberg và Alban Berg và yêu thích âm nhạc của họ".

Trong thời gian học tại Berkeley, ông tham dự Lễ hội và Trường Âm nhạc Aspen. Tại đây, do một trải nghiệm không mấy dễ chịu với giáo viên piano dự định của mình, Del Tredici đã thử sức với việc sáng tác âm nhạc. Ông đã viết Opus 1 làm tác phẩm đầu tiên của mình và được mời biểu diễn cho Darius Milhaud, người đã dành lời khen ngợi cho ông. Sau đó, Del Tredici tập trung vào sáng tác. Những tác phẩm đầu tiên của ông là "phiên bản riêng của chủ nghĩa biểu hiện Đức". Hoàn thành việc học với Seymour Shifrin tại Berkeley, ông tốt nghiệp vào năm 1959.

Sau đó, ông theo học sáng tác với Earl Kim và Roger Sessions trong một năm tại Đại học Princeton nhờ Học bổng Woodrow Wilson. Tim Page mô tả Princeton lúc bấy giờ là "trung tâm của tiên phong vô điệu tính Mỹ". Del Tredici kể: "Tôi ở đó vào thời điểm đỉnh cao của phong trào âm nhạc chuỗi." Ông cảm thấy mình là người ngoài cuộc: "[Họ] dường như đang cố gắng loại bỏ yếu tố biểu hiện khỏi chủ nghĩa biểu hiện Đức," ông nói thêm. Del Tredici rời Princeton để làm việc với Robert Helps ở New York. Ông tìm thấy một người cố vấn ở Helps, người đã ủng hộ bản năng của ông. Ông trở lại Princeton và lấy bằng MFA vào năm 1963.

2. Sự nghiệp và hoạt động chính

Sự nghiệp của David Del Tredici được đánh dấu bằng vai trò là một nhà soạn nhạc sáng tạo, người đã kết hợp các yếu tố văn học phong phú vào âm nhạc của mình và không ngừng khám phá các chủ đề cá nhân, đặc biệt là bản dạng đồng tính của ông. Ông cũng là một nhà giáo dục tận tâm và đã giữ nhiều vị trí giảng dạy quan trọng.

2.1. Giảng dạy và các kỳ cư trú

Năm 1964, Del Tredici gặp Aaron Copland tại Tanglewood; họ duy trì tình bạn cho đến cuối đời Copland, và phong cách âm nhạc của Copland vẫn ảnh hưởng đến Del Tredici.

Del Tredici đã giảng dạy tại Đại học Harvard, nơi ông làm việc cùng với Leon Kirchner và là một phần của phong trào hiện đại. Ông từng nói rằng "bất cứ điều gì tồi tệ đều hấp dẫn bất kỳ nhà soạn nhạc trẻ nào", bao gồm cả bản thân ông. Từ năm 1988 đến 1990, Del Tredici là Nhà soạn nhạc Thường trú tại Dàn nhạc Giao hưởng New York. Năm 1999 và 2000, ông giảng dạy tại Đại học Yale. Ông cũng từng giảng dạy tại Đại học Boston, Trường Juilliard, và Đại học Buffalo. Tính đến năm 2013, ông là thành viên giảng viên của City College of New York. Ông cũng đã có các kỳ cư trú bổ sung tại Yaddo, Trung tâm Nghệ thuật Sáng tạo Virginia, và MacDowell Colony.

2.2. Nguồn cảm hứng văn học và chủ đề

Phần lớn các tác phẩm của Del Tredici được lấy cảm hứng từ văn học, bao gồm tác giả và nhà thơ James Joyce. Là một người Công giáo đã từ bỏ đạo, Del Tredici bị thu hút bởi những cuộc đấu tranh của Joyce với quá khứ Công giáo và "cuộc đời đầy khổ sở" của chính ông, điều này đã tìm thấy tiếng nói trong phong cách "phản điệu và gần như vô điệu tính" của Del Tredici. Ông cũng tìm thấy cảm hứng từ cuốn The Annotated Alice của Martin Gardner và những bình luận của nó về các tác phẩm của Lewis Carroll. Trong giai đoạn này, ông nhận thấy mình đang quay trở lại điệu tính, điều mà ông cảm thấy phù hợp hơn cho các tác phẩm như Final Alice và Adventures Underground. Gần cuối đời, Del Tredici tiếp tục dựa vào văn học cho các chuỗi bài hát của mình. Tác phẩm của ông tiếp tục lấy cảm hứng từ Lewis Carroll (đặc biệt là Alice ở xứ sở thần tiên), nhưng ông cũng được truyền cảm hứng từ các nhà thơ Mỹ đương đại.

2.3. Bản dạng đồng tính và biểu đạt nghệ thuật

Del Tredici đã công khai bản dạng của mình với tư cách là một người đồng tính và đã tạo ra các tác phẩm tôn vinh "sự đồng tính", thừa nhận rằng nhiều nhà soạn nhạc vĩ đại là người đồng tính và "đó là điều đáng để ăn mừng". Một nhà phê bình đã ghi nhận rằng các chủ đề trong tác phẩm của ông khám phá "những mối quan hệ đau khổ, những biến đổi cá nhân, và những niềm vui cũng như nỗi buồn của cuộc sống đồng tính". Điều này phản ánh rõ ràng sự tự do xã hội và khả năng biểu đạt bản thân một cách chân thực trong nghệ thuật của ông.

3. Phong cách và triết lý âm nhạc

David Del Tredici là một nhân vật độc đáo trong âm nhạc đương đại, nổi tiếng với sự đón nhận chủ nghĩa tân lãng mạn và mối quan hệ phức tạp của ông với âm nhạc có điệu tính và vô điệu tính. Mặc dù đã thành thạo kỹ thuật chuỗi, ông vẫn là một trong những người ủng hộ kiên định của âm nhạc tân lãng mạn và mong muốn khôi phục điệu tính trong âm nhạc đương đại. Ông đã sáng tác dựa trên điệu tính, đồng thời kết hợp điệu tính rõ ràng và chịu ảnh hưởng từ nhịp điệu của nhạc đại chúng. Những tác phẩm đầu tiên của ông mang phong cách "phản điệu và gần như vô điệu tính", nhưng sau đó ông đã chuyển hướng trở lại điệu tính, cảm thấy nó phù hợp hơn cho các tác phẩm quy mô lớn như loạt "Alice" của mình.

4. Các tác phẩm chính

Các tác phẩm của Del Tredici rất đa dạng, bao gồm các bản nhạc được ủy quyền bởi các dàn nhạc và nhạc trưởng lớn, cũng như các tác phẩm lấy cảm hứng từ văn học và cuộc sống cá nhân.

  • Six Songs on Poems by James Joyce (1959) - cho piano và giọng hát.
  • An Alice Symphony (1969) - giao hưởng.
  • Final Alice (1976) - opera một màn theo hình thức hòa nhạc.
  • Child Alice (1980-1981) - cho giọng nữ cao và dàn nhạc, bao gồm bốn phần:
    • In Memory of a Summer Day (Ký ức một ngày hè)
    • Happy Voices (Những giọng hát vui tươi)
    • In the Golden Afternoon (Trong buổi chiều vàng)
    • Quaint Events (Những sự kiện kỳ lạ)
  • Tattoo (1988) - được ủy quyền bởi Dàn nhạc Hoàng gia Concertgebouw, ra mắt bởi Leonard Bernstein và Dàn nhạc Giao hưởng New York.
  • Steps (1990) - cho Dàn nhạc Giao hưởng New York.
  • The Spider and The Fly (1998) - cho giọng nữ cao, giọng nam trung và dàn nhạc.
  • Chana's Story (1998) - cho San Francisco Contemporary Players.
  • Dracula (1999) - cho Dàn nhạc Eos.
  • In Wartime (2003) - cho Dàn nhạc Gió Đại học Texas tại Austin.
  • Gotham Glory (2004) - ra mắt ngày 15 tháng 3 năm 2005 bởi Anthony de Mare (piano).
  • Syzygy (2004) - cho Asko Ensemble.
  • Bullycide (2013) - cho La Jolla Music Society, lấy cảm hứng từ vấn đề bắt nạt người đồng tính.

Ông cũng sáng tác các tác phẩm cho Michael Tilson Thomas và Dàn nhạc Giao hưởng Buffalo. Tác phẩm Adventures Underground của ông lấy cảm hứng từ bài thơ The Mouse's Tail. Del Tredici cũng sáng tác các tác phẩm chịu ảnh hưởng từ nhạc rock và nhạc dân gian. Ông đã viết các tác phẩm cho Phyllis Bryn-Julson, Dàn nhạc Giao hưởng San Francisco, và Dàn nhạc Giao hưởng New York. Ông cũng sáng tác một vở opera và các chuỗi bài hát. Ông đã viết nhạc sử dụng tác phẩm của, hoặc như một sự tôn vinh đối với, Chana Bloch, Colette Inez, Allen Ginsberg, Thom Gunn, Paul Monette, và Alfred Corn. Tác phẩm In Memory of a Summer Day (phần một của Child Alice) đã mang về cho Del Tredici Giải Pulitzer. Tác phẩm này sau đó được phát triển thành một vở ballet, đã được biểu diễn bởi Đoàn Ballet Quốc gia Canada và Grand Théâtre de Genève.

5. Giải thưởng và vinh danh

David Del Tredici đã nhận được nhiều giải thưởng và học bổng danh giá, công nhận những đóng góp to lớn của ông cho âm nhạc:

  • Giải Pulitzer về Âm nhạc
  • Học bổng Guggenheim
  • Học bổng Woodrow Wilson
  • Giải thưởng Friedheim của Trung tâm Kennedy
  • Ông cũng là thành viên của Viện Hàn lâm Nghệ thuật và Văn học Hoa Kỳ.

6. Đánh giá và ảnh hưởng

David Del Tredici được đánh giá cao như một trong những nhà soạn nhạc độc đáo và có ảnh hưởng nhất của Mỹ trong thế kỷ 20 và 21. Ông được coi là người tiên phong của phong trào tân lãng mạn, một xu hướng quan trọng đã giúp đưa điệu tính trở lại trung tâm của âm nhạc đương đại sau thời kỳ thống trị của âm nhạc vô điệu tính và âm nhạc chuỗi. Sự kiên trì của ông trong việc sáng tác dựa trên điệu tính, ngay cả khi đã thành thạo kỹ thuật chuỗi, đã tạo ra một con đường mới cho các nhà soạn nhạc khác.

Di sản của ông không chỉ nằm ở sự đổi mới về phong cách âm nhạc mà còn ở khả năng khám phá và biểu đạt sâu sắc các chủ đề xã hội và cá nhân. Việc ông công khai bản dạng đồng tính và đưa các chủ đề liên quan đến cuộc sống, mối quan hệ, và sự chuyển đổi của người đồng tính vào âm nhạc của mình đã tạo ra một tiếng nói mạnh mẽ và ý nghĩa. Các tác phẩm của ông đã tôn vinh "sự đồng tính" và khám phá "những mối quan hệ đau khổ, những biến đổi cá nhân, và những niềm vui cũng như nỗi buồn của cuộc sống đồng tính", góp phần vào sự chấp nhận và hiểu biết rộng rãi hơn về cộng đồng LGBT.

Ông đã nhận được sự ủng hộ từ các nhạc trưởng nổi tiếng như Georg Solti và Leonard Slatkin, và phong cách âm nhạc của ông cũng chịu ảnh hưởng từ tình bạn với Aaron Copland. Del Tredici đã mở ra một không gian độc đáo trong âm nhạc, nơi sự phức tạp về cảm xúc và sự rõ ràng về điệu tính cùng tồn tại, để lại dấu ấn sâu sắc cho các thế hệ nhà soạn nhạc sau này.

7. Qua đời

Del Tredici qua đời vì Bệnh Parkinson tại nhà riêng ở Manhattan vào ngày 18 tháng 11 năm 2023, hưởng thọ 86 tuổi.