Arthur Friedenreich

2.1. Sinh ra và gia đình

Friedenreich sinh ngày 18 tháng 7 năm 1892 tại São Paulo, Brasil. Cha ông, Oscar Friedenreich, là một thương gia người Đức đã nhập cư vào Brasil, còn mẹ ông, Mathilde, là một phụ nữ người Brasil gốc Phi làm nghề giặt là, con gái của những người nô lệ được giải phóng. Với thân thế là con lai, ông là cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp đầu tiên có nguồn gốc người Brasil gốc Phi vào thời điểm mà bóng đá chủ yếu do người da trắng thống trị và người da đen không được chấp nhận. Ông phải đối mặt với nhiều rào cản do nạn phân biệt chủng tộc, không được phép lui tới những nơi mà các cầu thủ da trắng thường xuyên xuất hiện, như bể bơi, sân tennis hay các buổi tiệc. Friedenreich cũng gặp khó khăn trong việc xây dựng các mối quan hệ và tình bạn trong thế giới bóng đá Brasil do màu da của mình.

Ông kết hôn với bà Jonas và họ có một con trai tên là Oscar, đặt theo tên cha của Friedenreich. Cả vợ và con trai ông đều sống thọ hơn ông, nhưng khi Friedenreich qua đời, họ không được thừa hưởng tài sản đáng kể nào.

2.2. Thời thơ ấu và những bước đầu đến với bóng đá

Friedenreich bắt đầu chơi bóng đá từ khi còn nhỏ. Cha ông rất ủng hộ tài năng của con trai và đã giúp đỡ ông rất nhiều trên con đường trở thành một cầu thủ vĩ đại. Ông khởi nghiệp chơi bóng chịu ảnh hưởng từ cha mình, gia nhập SC Germânia vào năm 1909, một đội bóng đá Brasil gồm những người nhập cư Đức.

3.1. Phong cách chơi bóng

Friedenreich thường được xem là người tiên phong của lối chơi 'Jogo Bonito' (Trò chơi đẹp), một phong cách gắn liền với bóng đá Brasil. Lối chơi này bao gồm việc chuyền bóng rất nhanh và ngắn, chạm bóng nhanh và phối hợp linh hoạt. Nó cũng dựa vào việc thực hiện nhiều cú sút xa và tấn công với 2-3 tiền đạo tốc độ để làm rối loạn hàng phòng ngự đối phương. Mặc dù là một cầu thủ có thể hình không quá lớn (cao 1.7 m và nặng khoảng 50 kg), ông nổi tiếng với tốc độ, sức mạnh và khả năng rê dắt bóng kỹ thuật siêu việt. Kỹ năng kiểm soát bóng hoàn hảo và khả năng sử dụng các chuyển động thân thể để lừa hậu vệ đối phương đã khiến ông trở thành một đối thủ đáng gờm. Ông cũng là cầu thủ đầu tiên tìm cách lái đường bóng khi sút.

3.2. Sự nghiệp câu lạc bộ

Friedenreich đã khoác áo nhiều câu lạc bộ khác nhau trong sự nghiệp kéo dài của mình, để lại dấu ấn đậm nét tại mỗi nơi ông đi qua.

3.3. Sự nghiệp quốc tế

Friedenreich đã để lại dấu ấn đậm nét trong màu áo đội tuyển quốc gia Brasil, góp phần vào những thành công đầu tiên của nền bóng đá nước nhà.

Arthur Friedenreich thi đấu trận đầu tiên cho đội tuyển quốc gia Brasil vào năm 1914 trong trận giao hữu với câu lạc bộ Exeter City của Anh Quốc, đánh dấu trận đấu quốc tế đầu tiên trong lịch sử đội tuyển Brasil, kết thúc với chiến thắng 2-0. Trong trận đấu này, ông nổi tiếng vì bị mất hai răng cửa do một cú xoạc bóng mạnh. Ông nhanh chóng khẳng định vị thế của mình tại đội tuyển quốc gia và vào năm 1916, ông có tên trong danh sách tham dự Giải vô địch bóng đá Nam Mỹ đầu tiên.

Tại Giải vô địch Nam Mỹ được tổ chức tại quê nhà năm 1919, Friedenreich ghi một hat-trick trong chiến thắng mở màn 6-0 trước Chile. Trong trận chung kết quyết định gặp Uruguay - trận đấu dài nhất trong lịch sử giải đấu với 4 hiệp phụ - Friedenreich đã ghi bàn thắng quyết định ở phút thứ 122, giúp đội tuyển Brasil đăng quang ngôi vô địch. Ông cũng là cầu thủ đầu tiên ghi hat-trick trong một giải đấu quốc tế lớn. Chiến thắng này có ý nghĩa lịch sử, là cú hích giúp người dân Brasil bắt đầu quan tâm sâu sắc hơn đến bóng đá, đặt nền móng cho "quốc gia bóng đá" như ngày nay. Cũng chính trong giải đấu này, người Uruguay bắt đầu gọi ông là Mãnh hổ (El Tigre) vì lối chơi mạnh mẽ của ông.

Friedenreich không được tham dự Giải vô địch Nam Mỹ năm 1921 do quy định của ban tổ chức không muốn sự tham dự của các cầu thủ da màu. Tuy nhiên, ông đã tham dự thêm hai mùa giải nữa vào các năm 1922 và 1925. Năm 1922, đội tuyển quốc gia Brasil một lần nữa vô địch, dù Friedenreich không ghi bàn nào. Năm 1925, ông ghi bàn mở tỉ số trong một trận đấu kinh điển với Argentina vào ngày Giáng sinh. Brasil dẫn trước 2-0 trước giờ nghỉ, nhưng Argentina đã lội ngược dòng hòa 2-2 và giành chức vô địch. Cũng trong năm này, khi Brasil có chuyến du đấu ở châu Âu, ông đã được người hâm mộ phong tặng danh hiệu "Vua bóng đá" (King of Football).

Ông không được chọn vào đội tuyển Brasil tham dự FIFA World Cup 1930 vì có một sự hiểu lầm nghiêm trọng giữa các Liên đoàn bóng đá của các bang Rio de Janeiro và São Paulo; chỉ các cầu thủ từ Rio mới tham gia. Các ngôi sao của São Paulo, như ông (khi đó đã 38 tuổi), Filó (người sau này vô địch FIFA World Cup 1934 với Ý) và Feitiço, đã không đến Uruguay.

Friedenreich thi đấu trận cuối cùng cho đội tuyển quốc gia trong chiến thắng 3-2 trước Pháp không lâu sau khi World Cup kết thúc. Tổng cộng, ông đã thi đấu 22 trận quốc tế và ghi được 10 bàn thắng.

5.1. Bối cảnh tranh cãi về kỷ lục

Số bàn thắng chính xác mà Friedenreich ghi được vẫn chưa được xác định rõ ràng do thiếu tài liệu lưu trữ đầy đủ. Không có một con số chính xác nào được công nhận rộng rãi, mà chỉ có một số ước tính đã được đưa ra trong những năm qua. Nguyên nhân của sự tranh cãi này bao gồm việc tính cả các bàn thắng trong các giải đấu nghiệp dư, và đáng kể hơn, hồ sơ ghi chép bàn thắng của ông do cha ông và đồng đội cũ Mario de Andrade tổng hợp đã "biến mất một cách bí ẩn" vào giữa những năm 1960, thời điểm mà Friedenreich mắc bệnh Alzheimer.

5.2. Các con số bàn thắng ước tính

Con số bàn thắng nổi tiếng nhất và gây tranh cãi nhiều nhất là 1.329 bàn trong 1.239 trận đấu, một kỷ lục mà Sách Kỷ lục Guinness Thế giới từng công nhận là số bàn thắng nhiều nhất trong sự nghiệp của một cầu thủ bóng đá. Tuy nhiên, những người hâm mộ Pelé thường tranh luận rằng ông chỉ ghi được 1.239 bàn trong 1.329 trận.

Bên cạnh con số phổ biến này, còn có các ước tính khác về số bàn thắng của Friedenreich:

• Giữa năm 1909 và 1935:
  • 554 bàn trong 561 trận - theo Alexandre da Costa trong cuốn sách O Tigre do futebol.
  • 558 bàn trong 562 trận - theo Orlando Duarte và Severino Filho trong cuốn sách Fried versus Pelé.
  • 354 bàn trong 323 trận - theo IFFHS.
  • 105 bàn trong 125 trận - theo São Paulo FC Memorial.

6.1. Giải nghệ và những năm cuối đời

Vào những năm 1930, bóng đá Brasil bắt đầu quá trình chuyên nghiệp hóa, và đến năm 1933, điều này trở thành hiện thực. Friedenreich lại phản đối việc chuyên nghiệp hóa bóng đá ở nước này. Vì quá bất bình, ông từ chối tiếp tục chơi bóng và giải nghệ ở tuổi 43 sau trận đấu với Fluminense vào ngày 21 tháng 7 năm 1935. Ông đã thi đấu gần như không nhận lương trong suốt sự nghiệp và khoản thù lao đáng kể duy nhất ông nhận được từ bóng đá là một căn nhà. Sau đó, ông bắt đầu làm việc tại một công ty rượu và nghỉ hưu tại đó.

Trong những năm cuối đời, Arthur mắc bệnh Alzheimer. Việc điều trị căn bệnh này đã tiêu tốn gần hết hoặc toàn bộ số tiền ông có. Ông sống trong một căn nhà do São Paulo FC cung cấp cho đến khi qua đời.

6.2. Qua đời

Arthur Friedenreich qua đời vào ngày 6 tháng 9 năm 1969, hưởng thọ 77 tuổi, tại São Paulo, Brasil. Cái chết của ông xảy ra chỉ ba tháng trước khi Pelé đạt cột mốc 1.000 bàn thắng trong sự nghiệp, một sự kiện đã làm lu mờ phần nào di sản về kỷ lục ghi bàn của Friedenreich trong ký ức công chúng.

7.1. Tác động và Đánh giá tích cực

Friedenreich được đánh giá là một người tiên phong trong việc thúc đẩy sự phát triển của bóng đá Brasil và mở ra cơ hội mới cho các cầu thủ gốc Phi-Brasil. Sự nghiệp huy hoàng của ông đã chứng minh rằng tài năng không bị giới hạn bởi màu da, từ đó góp phần đánh bại nhiều định kiến về phân biệt chủng tộc tại đất nước này. Ông đã phá vỡ rào cản xã hội và đặt nền móng cho sự xuất hiện của nhiều tài năng Afro-Brazilian sau này, bao gồm cả những huyền thoại như Pelé. IFFHS xếp ông thứ 5 trong danh sách Cầu thủ Brasil xuất sắc nhất thế kỷ 20 và thứ 13 trong danh sách Cầu thủ Nam Mỹ xuất sắc nhất thế kỷ 20.

7.2. Vinh danh và Kỷ niệm

Để vinh danh Arthur Friedenreich, nhiều công trình đã được đặt theo tên ông:

• Có một công viên mang tên ông ở khu phố Vila Alpina, phía đông São Paulo, nằm ở đầu đại lộ Francisco Falconi và là một trong những công viên lớn nhất khu vực.
• Cũng ở phía đông São Paulo, có một con đường mang tên ông.
• Tại Rio de Janeiro, có một trường học mang tên ông, nằm trong khu phức hợp thể thao Maracanã, gần lối vào chính, bên trái tượng Bellini.