1. Tổng quan
Hiromu Arakawa (荒川 弘Arakawa HiromuJapanese, sinh ngày 8 tháng 5 năm 1973), tên thật là Hiromi Arakawa, là một nữ mangaka người Nhật Bản nổi tiếng với các tác phẩm như Cang giả kim thuật sư (Fullmetal Alchemist), Silver Spoon và bản chuyển thể manga của The Heroic Legend of Arslan. Bà được biết đến với phong cách kể chuyện sâu sắc, khả năng kết hợp các yếu tố giả tưởng với hiện thực, và đặc biệt là việc thường tự họa bản thân dưới hình dạng một con bò cái đeo kính, phản ánh nguồn gốc nông nghiệp của mình.
Bài viết này sẽ đi sâu vào cuộc đời, sự nghiệp, các tác phẩm tiêu biểu, phong cách nghệ thuật, những ảnh hưởng đến bà, đời sống cá nhân và các giải thưởng mà Hiromu Arakawa đã đạt được, nhằm cung cấp một cái nhìn toàn diện và cân bằng về một trong những mangaka có tầm ảnh hưởng lớn trong ngành công nghiệp manga Nhật Bản.
2. Cuộc đời và Bối cảnh
Hiromu Arakawa sinh ra và lớn lên trong một gia đình nông dân tại Tokachi, Hokkaidō, Nhật Bản. Cuộc sống và môi trường nông nghiệp nơi bà lớn lên đã định hình sâu sắc con người và phong cách sáng tác của bà.
2.1. Thời thơ ấu và Môi trường nuôi dưỡng
Arakawa sinh ngày 8 tháng 5 năm 1973, tại làng Chūrui, huyện Hiroo, Hokkaidō (nay là thị trấn Makubetsu, huyện Nakagawa). Bà lớn lên trong một trang trại chăn nuôi bò sữa và trồng trọt (chủ yếu là khoai tây) cùng với ba người chị gái và một người em trai. Trang trại của gia đình bà có quy mô 25 ha, được bà mô tả là "nhỏ đến trung bình" theo tiêu chuẩn Hokkaido. Ngay từ khi còn nhỏ, Arakawa đã ấp ủ ước mơ trở thành một mangaka và thường xuyên vẽ nguệch ngoạc vào sách giáo khoa trong suốt những năm đi học.
2.2. Giáo dục và Sở thích ban đầu
Sau khi tốt nghiệp trường trung học nông nghiệp, Arakawa đã dành bảy năm làm việc tại trang trại gia đình, hỗ trợ công việc chăn nuôi bò sữa và trồng trọt cho đến khi em trai bà tốt nghiệp trung học. Trong thời gian này, bà cũng theo học các lớp vẽ tranh sơn dầu mỗi tháng một lần. Kinh nghiệm thực tế trong nông nghiệp đã giúp bà có được giấy phép lái xe cho các loại máy móc nông nghiệp hạng nặng.
Bên cạnh công việc trang trại, Arakawa còn phát triển niềm đam mê nghệ thuật. Bà đã tạo ra các bộ dōjinshi (truyện tranh tự xuất bản) cùng bạn bè và vẽ truyện tranh yonkoma (bốn khung) cho một tạp chí. Bà cũng từng học karate khi còn học trung học và đạt được đai đen, duy trì sức mạnh thể chất đáng kể, có thể nhấc một quả tạ 10 kg bằng một tay.
Arakawa là một người hâm mộ cuồng nhiệt của Tam Quốc Chí từ khi còn nhỏ, đặc biệt sau khi xem chương trình múa rối Nhân hình kịch Tam Quốc Chí. Bà thường xuyên đi du lịch Trung Quốc trước khi ra mắt chuyên nghiệp. Trong số các nhân vật Tam Quốc Chí, bà yêu thích Cam Ninh và Từ Thứ. Niềm yêu thích này đã được thể hiện qua các tác phẩm ban đầu của bà, bao gồm cả những đóng góp cho tạp chí lịch sử Rekishi Paradise của Koei (nay là Koei Tecmo Games), nơi bà được biết đến với biệt danh "Chicken George, người yêu Từ Thứ".
Sở thích của bà còn mở rộng sang các tác phẩm manga khác. Bà là một fan hâm mộ của manga Trigun của Yasuhiro Nightow và đã đóng góp hình minh họa ủng hộ khi tác phẩm này được chuyển thể thành phim. Bà cũng ngưỡng mộ các họa sĩ như Akira Yamada và Suihō Tagawa, người mà bà coi là "nguồn gốc phong cách nghệ thuật" của mình. Ngoài ra, bà còn chịu ảnh hưởng từ các mangaka nổi tiếng khác như Rumiko Takahashi, Shigeru Mizuki và bộ truyện Kinnikuman của Yudetamago, cũng như các tác phẩm của Mike Mignola.
3. Sự nghiệp
Sự nghiệp của Hiromu Arakawa với tư cách là một mangaka bắt đầu từ những bước đi chập chững và dần vươn tới đỉnh cao với những tác phẩm mang tính biểu tượng.
3.1. Hoạt động trước khi ra mắt
Vào mùa hè năm 1999, Arakawa chuyển đến Tokyo để theo đuổi sự nghiệp manga. Bà bắt đầu làm việc tại Square Enix với tư cách là trợ lý cho Hiroyuki Etō, tác giả của bộ manga nổi tiếng Mahōjin Guru Guru. Trong giai đoạn trước khi ra mắt chuyên nghiệp, bà đã sử dụng các bút danh khác nhau: "Edmond Arakawa" khi vẽ minh họa và truyện tranh yonkoma cho tạp chí game Gamest và "Chicken George" khi đóng góp cho tạp chí lịch sử Rekishi Paradise của Koei.
Sự nghiệp chuyên nghiệp của Arakawa chính thức khởi đầu vào năm 1999 khi tác phẩm Stray Dog của bà được đăng trên tạp chí Monthly Shōnen Gangan của Square Enix. Stray Dog đã giành được Giải thưởng "Shōnen Gangan" Thế kỷ XXI lần thứ 9, một thành công đáng kể cho một tác phẩm đầu tay. Năm 2000, bà tiếp tục xuất bản một chương của Shanghai Yōmakikai trên cùng tạp chí.
3.2. Các tác phẩm chính
Hiromu Arakawa đã tạo ra nhiều tác phẩm manga nổi tiếng, mỗi bộ truyện đều mang một dấu ấn riêng và đạt được những thành công đáng kể.
3.2.1. Fullmetal Alchemist
Vào tháng 7 năm 2001, Arakawa bắt đầu đăng chương đầu tiên của Cang giả kim thuật sư (鋼の錬金術師Hagane no RenkinjutsushiJapanese) trên tạp chí Monthly Shōnen Gangan. Bộ truyện kéo dài 108 chương, kết thúc vào tháng 7 năm 2010, và được tổng hợp thành 27 tập tankōbon. Cang giả kim thuật sư nhanh chóng trở thành một hiện tượng, đạt được thành công vang dội cả trong và ngoài nước.
Thành công của manga đã dẫn đến hai bản chuyển thể anime do hãng Bones sản xuất. Khi bản anime đầu tiên ra mắt vào năm 2003, Arakawa đã hỗ trợ trong giai đoạn phát triển ban đầu. Tuy nhiên, bà không tham gia vào quá trình viết kịch bản, dẫn đến việc bản anime này có một kết thúc khác so với manga, điều mà bà sau đó đã phát triển thêm trong truyện tranh. Đối với bản anime thứ hai, Fullmetal Alchemist: Brotherhood, ra mắt năm 2009, Arakawa đã chia sẻ kế hoạch về cái kết của manga với đạo diễn Yasuhiro Irie, giúp cả hai phiên bản kết thúc gần như cùng một thời điểm.
Các nhà phê bình thường phân biệt giữa manga và anime của Cang giả kim thuật sư do sự khác biệt về phong cách và chủ đề. Manga được mô tả là "cảm xúc" hơn, với phong cách vẽ đơn giản, tối tăm và những lựa chọn cốt truyện sâu sắc, trong khi anime có xu hướng "kỳ ảo" hơn với hình ảnh "hoạt hình" và màu sắc rực rỡ. Nhìn chung, manga thường được đánh giá là phù hợp với thanh thiếu niên và người lớn, trong khi anime hướng đến đối tượng trẻ em hơn.
Cang giả kim thuật sư đã nhận được nhiều giải thưởng danh giá, bao gồm Giải thưởng Manga Shogakukan lần thứ 49 ở hạng mục shōnen vào năm 2004, Giải thưởng Anime Tokyo lần thứ 5 cho Tác phẩm gốc xuất sắc nhất vào năm 2006, Giải thưởng Văn hóa Tezuka Osamu lần thứ 15 ở hạng mục "Vinh danh họa sĩ mới" vào năm 2011, và Giải thưởng Seiun lần thứ 42 ở hạng mục "Truyện tranh khoa học viễn tưởng hay nhất" cũng vào năm 2011.
3.2.2. Silver Spoon
Vào tháng 4 năm 2011, Arakawa bắt đầu bộ truyện Silver Spoon (銀の匙Gin no SajiJapanese) trên tạp chí Weekly Shōnen Sunday của Shogakukan. Khác với thể loại giả tưởng của Cang giả kim thuật sư, Arakawa muốn thử thách bản thân với một câu chuyện thực tế hơn, tập trung vào chủ đề nông nghiệp và cuộc sống nông thôn.
Silver Spoon nhanh chóng trở thành một trong những tựa sách bán chạy nhất của Shogakukan và được hãng A-1 Pictures chuyển thể thành anime, bắt đầu phát sóng vào tháng 7 năm 2013. Tác phẩm này đã nhận được sự đón nhận nồng nhiệt từ công chúng và giới phê bình, làm nổi bật giá trị của nông nghiệp và cuộc sống ở trang trại.
Bộ truyện đã giành được Giải thưởng Manga Taishō lần thứ 5 vào năm 2012 và Giải thưởng Manga Shogakukan lần thứ 58 ở hạng mục shōnen cũng vào năm 2012. Ngoài ra, Silver Spoon còn đoạt Giải thưởng lớn "Content Award of Japan Food Culture" lần thứ nhất vào năm 2013.
3.2.3. The Heroic Legend of Arslan
Vào tháng 7 năm 2013, Hiromu Arakawa bắt đầu chuyển thể bộ tiểu thuyết giả tưởng nổi tiếng The Heroic Legend of Arslan (アルスラーン戦記Arusurān SenkiJapanese) của Yoshiki Tanaka thành manga. Bộ truyện được đăng dài kỳ trên tạp chí Bessatsu Shōnen Magazine của Kodansha và vẫn đang tiếp tục.
3.2.4. Hyakushou Kizoku (Noble Farmer)
Noble Farmer (百姓貴族Hyakushō KizokuJapanese) là một bộ manga tự truyện của Arakawa, bắt đầu đăng vào năm 2006 trên tạp chí Unpoko của Shinshokan và sau đó chuyển sang tạp chí Wings vào năm 2009. Tác phẩm này mô tả chân thực cuộc sống nông trại và những trải nghiệm cá nhân của bà, phản ánh lao động vất vả và giá trị của ngành nông nghiệp.
Thông qua Hyakushou Kizoku, Arakawa thể hiện quan điểm nhất quán của một người nông dân, đối lập tỷ lệ tự cung tự cấp lương thực cao của Hokkaido với tỷ lệ thấp của Nhật Bản nói chung. Bà chỉ trích sự thiếu nhận thức và ích kỷ của người dân thành thị về vấn đề lương thực, kêu gọi sản xuất lương thực tại địa phương với câu nói nổi tiếng: "Nếu không muốn chết đói, hãy nuôi bò ở Ginza, cày đất ở Roppongi Hills". Những quan điểm này cũng thỉnh thoảng xuất hiện trong các tác phẩm khác của bà, như trong các mẩu truyện yonkoma hoặc trang phụ lục của Cang giả kim thuật sư. Hyakushou Kizoku đã giành được Giải thưởng Manga xuất sắc nhất của tờ báo miễn phí thông tin văn hóa Nhật Bản "Zoom Japon" của Pháp vào năm 2014.
3.2.5. Các tác phẩm khác
Ngoài các bộ truyện chính, Hiromu Arakawa còn có nhiều tác phẩm đáng chú ý khác:
- Stray Dog (1999): Tác phẩm đầu tay đã giúp bà giành giải thưởng và chính thức ra mắt.
- Totsugeki Tonari no Enix (突撃となりのエニックスDottsugeki Tonari no EnikkusuJapanese) (2000): Một truyện ngắn.
- Kono Machi no Shita de (この街の下でKono Machi no Shita deJapanese) (2000): Xuất hiện trong tuyển tập Tokyo Majin Gakuen Kenpuchō Tankishū 3.
- Shanghai Yōmakikai (上海妖魔鬼怪Shanhai YōmakikaiJapanese) (2000): Một truyện ngắn đã được đăng nhiều lần trên các tạp chí khác nhau.
- Raiden-18 (2005-2021): Một loạt truyện ngắn được đăng trên Monthly Sunday GX. Trong tác phẩm này, Arakawa đã tạo ra nhân vật cương thi tên "Kezawa Higashi" (viết là Mao Trạch Đông trong tiếng Nhật) như một cách để phản đối nạn in lậu manga của bà ở Trung Quốc, với ý định tạo ra một bộ truyện mà "không thể bị in lậu".
- Sōten no Kōmori (蒼天の蝙蝠Sōten no KōmoriJapanese, còn được biết đến với tên Bat in Blue Sky) (2006): Một truyện ngắn.
- Hero Tales (獣神演武Jūshin EnbuJapanese) (2006-2010): Arakawa đã hợp tác với Studio Flag dưới tên Huang Jin Zhou để tạo ra bộ truyện này. Trong bản chuyển thể anime, bà chịu trách nhiệm thiết kế nhân vật. Bộ truyện được đăng trên Gangan Powered và sau đó là Monthly Shōnen Gangan.
- Daemons of the Shadow Realm (黄泉のツガイYomi no TsugaiJapanese, nghĩa đen là Bản lề của thế giới ngầm) (2021-nay): Bộ truyện mới nhất của bà, bắt đầu đăng trên Monthly Shōnen Gangan vào tháng 12 năm 2021.
Ngoài ra, Arakawa còn tham gia vào các dự án khác như:
- Minh họa một số nhân vật cho các cuốn sách Greek Mythology Kaitai Shinsho (1998), Sangokushi 6 Gunyu Bible (1998) và Nobunaga Kaitai Shinsho (1998) của Koei.
- Vẽ minh họa cho thẻ kết thúc của các tập phim anime Paniponi Dash! (tập 25, 2005) và Sayonara Zetsubō Sensei (tập 8, 2007), Arakawa Under the Bridge (tập 10, 2010).
- Vẽ bìa minh họa cho phiên bản tiếng Nhật của tiểu thuyết Stepfather Step của Miyuki Miyabe (2008) và The Demon's Lexicon của Sarah Rees Brennan (2009).
- Tham gia tuyển tập Heroes Comeback (2013).
- Đồng tác giả cuốn sách Sangokushi Tamashii (三国志魂Sangokushi TamashiiJapanese) tập Thượng và Hạ (2012) cùng với Toko Run, trong đó Arakawa chủ yếu vẽ manga còn Toko Run viết tóm tắt và giới thiệu nhân vật.
- Minh họa cho thẻ nắp cống địa phương của thành phố Tōmi, tỉnh Nagano vào năm 2023.
- Đảm nhiệm thiết kế nhân vật gốc cho anime Moonrise (2024).
3.3. Phong cách nghệ thuật và Chủ đề
Phong cách nghệ thuật của Hiromu Arakawa nổi bật với sự kết hợp giữa nét vẽ đơn giản nhưng biểu cảm, khả năng thể hiện các yếu tố hiện thực một cách thuyết phục, và việc tập trung vào các chủ đề sâu sắc, thường lặp lại trong các tác phẩm của bà.
Một trong những đặc điểm nhận dạng độc đáo nhất của Arakawa là hình ảnh tự họa của bà: một con bò cái đeo kính. Hình ảnh này bắt nguồn từ việc bà sinh ra và lớn lên trong một trang trại bò sữa, cũng như việc bà sinh vào năm Sửu và thuộc cung Kim Ngưu (cung hoàng đạo liên quan đến bò). Bà sở hữu nhiều vật phẩm và sách liên quan đến bò. Arakawa từng bày tỏ sự ngạc nhiên khi nhiều người nhầm lẫn bà là nam giới do bút danh và phong cách vẽ, bởi hình ảnh bò cái Holstein (giống bò sữa) mà bà dùng làm tự họa gần như luôn là bò cái.
Mặc dù là một người vẽ truyền thống, Arakawa chia sẻ rằng bà không giỏi vẽ bằng máy tính và tự nhận mình là "người analog". Ban đầu, bà sử dụng các loại sơn có sẵn để vẽ tranh màu, nhưng khi số lượng bản thảo màu tăng lên trong quá trình sáng tác Cang giả kim thuật sư, bà đã chuyển sang sử dụng và yêu thích màu acrylic Liquitex.
Các nhà phê bình thường nhận thấy yếu tố steampunk trong các tác phẩm của bà, đặc biệt là Cang giả kim thuật sư, với sự kết hợp giữa công nghệ hơi nước và các yếu tố giả kim thuật. Các chủ đề về nông nghiệp, cuộc sống nông thôn, giá trị lao động, và mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên là những yếu tố tự sự lặp lại, đặc biệt rõ nét trong Silver Spoon và Hyakushou Kizoku, phản ánh sâu sắc kinh nghiệm và quan điểm cá nhân của bà.
Vào ngày 27 tháng 9 năm 2017, Arakawa lần đầu tiên xuất hiện trên truyền hình trong một chương trình đặc biệt của TOKYO MX1 về triển lãm nguyên bản của Cang giả kim thuật sư. Tuy nhiên, khuôn mặt của bà vẫn được che bằng hình ảnh tự họa bò cái, duy trì chính sách "không lộ mặt". Mặc dù vậy, giọng nói và vóc dáng của bà đã xác nhận giới tính nữ, gây ngạc nhiên cho nhiều khán giả và người dùng internet vốn không biết giới tính thật của tác giả.
4. Ảnh hưởng
Hiromu Arakawa đã chịu ảnh hưởng từ nhiều họa sĩ, tác phẩm và yếu tố văn hóa khác nhau, những điều này đã định hình sự phát triển nghệ thuật và phong cách độc đáo của bà.
Bà coi Suihō Tagawa, tác giả của Norakuro, là "nguồn gốc phong cách" của mình. Trong thời gian làm trợ lý cho Hiroyuki Etō, bà đã học được nhiều về bố cục và kỹ thuật vẽ. Các mangaka mà bà ngưỡng mộ và chịu ảnh hưởng bao gồm Rumiko Takahashi, Shigeru Mizuki, và Yudetamago (tác giả của Kinnikuman). Bà cũng là một fan hâm mộ các tác phẩm của Mike Mignola.
Ngoài ra, niềm đam mê với Tam Quốc Chí từ thời thơ ấu đã ảnh hưởng sâu sắc đến bà, thể hiện qua các chuyến đi đến Trung Quốc và sự yêu thích các nhân vật lịch sử. Sự kết hợp giữa các yếu tố văn hóa phương Đông và phương Tây, cùng với kinh nghiệm sống thực tế tại trang trại, đã tạo nên một phong cách độc đáo và đa chiều trong các tác phẩm của Arakawa.
5. Đời sống cá nhân
Hiromu Arakawa đã kết hôn và có ba người con. Bà sinh con trai đầu lòng vào năm 2007. Điều đáng chú ý là trong suốt quá trình mang thai và sau khi sinh, bà chưa bao giờ tạm ngừng việc xuất bản Cang giả kim thuật sư. Bà từng chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn rằng bà muốn con mình đọc truyện tranh của bà khi chúng 15 tuổi và nói rằng "nó tuyệt vời", coi đó là một động lực để tiếp tục sáng tác. Do đã chứng kiến nhiều lần bò mẹ sinh con tại trang trại từ khi còn nhỏ, Arakawa kể rằng trải nghiệm sinh con của bản thân giống như "kiểm tra quy trình sinh nở" hơn là một khoảnh khắc cảm động thuần túy.
Bà sinh con gái thứ hai vào năm 2011 và con gái thứ ba vào tháng 1 năm 2014.
Hiện tại, bà đang sống ở Tokyo. Mặc dù đã trở thành một mangaka nổi tiếng, Arakawa vẫn giữ vững quan điểm của một người nông dân. Thông qua các tác phẩm của mình, đặc biệt là Hyakushou Kizoku, bà thường xuyên lên tiếng về vấn đề lương thực và thực trạng nông nghiệp. Bà chỉ trích sự thiếu hiểu biết của người thành thị về nguồn gốc thực phẩm và điều kiện sống của nông dân, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tự cung tự cấp lương thực.
6. Giải thưởng và Vinh danh
Trong suốt sự nghiệp của mình, Hiromu Arakawa đã nhận được nhiều giải thưởng và sự công nhận quan trọng, khẳng định tài năng và tầm ảnh hưởng của bà trong ngành công nghiệp manga.
Dưới đây là danh sách các giải thưởng tiêu biểu mà bà đã đạt được:
- 1999: Giải thưởng Enix Thế kỷ 21 lần thứ 9 cho tác phẩm Stray Dog.
- 2004: Giải thưởng Manga Shogakukan lần thứ 49, hạng mục shōnen cho Cang giả kim thuật sư.
- 2006: Giải thưởng Anime Tokyo lần thứ 5, hạng mục Tác phẩm gốc xuất sắc nhất cho Cang giả kim thuật sư.
- 2011: Giải thưởng Văn hóa Tezuka Osamu lần thứ 15, hạng mục "Vinh danh họa sĩ mới" cho Cang giả kim thuật sư.
- 2011: Giải thưởng Seiun lần thứ 42, hạng mục "Truyện tranh khoa học viễn tưởng hay nhất" cho Cang giả kim thuật sư.
- 2012: Giải thưởng Manga Taishō lần thứ 5 cho Silver Spoon.
- 2012: Giải thưởng Manga Shogakukan lần thứ 58, hạng mục shōnen cho Silver Spoon.
- 2013: Giải thưởng lớn "Content Award of Japan Food Culture" lần thứ nhất cho Silver Spoon.
- 2014: Giải thưởng "Best Manga Award" của tờ báo miễn phí thông tin văn hóa Nhật Bản "Zoom Japon" (Pháp) cho Noble Farmer.
7. Người liên quan và Tác phẩm liên quan
Trong sự nghiệp của mình, Hiromu Arakawa đã làm việc và chịu ảnh hưởng từ nhiều cá nhân và tác phẩm khác nhau.
- Hiroyuki Etō**: Tác giả của Mahōjin Guru Guru, là người mà Arakawa từng làm trợ lý và học hỏi nhiều kinh nghiệm trước khi ra mắt chuyên nghiệp.
- Yoshiki Tanaka**: Tác giả bộ tiểu thuyết The Heroic Legend of Arslan, tác phẩm mà Arakawa đã chuyển thể thành manga.
- Huang Jin Zhou**: Bút danh mà Arakawa đã hợp tác với Studio Flag trong quá trình sáng tác Hero Tales.
- Yasuhiro Irie**: Đạo diễn của bản anime Fullmetal Alchemist: Brotherhood, người mà Arakawa đã chia sẻ kế hoạch kết thúc manga để đảm bảo sự đồng bộ giữa truyện và phim.
- Takahashi Yasichiro**: Tiểu thuyết gia, Arakawa đã vẽ manga cho cuốn sách hướng dẫn về tác phẩm của ông.
- Taishi Mori**: Mangaka, Arakawa đã trao đổi các mẩu truyện tranh đặc biệt với ông trong các tập tankōbon của họ.
- Sarah Rees Brennan**: Tác giả người Ireland, Arakawa đã vẽ bìa minh họa cho phiên bản tiếng Nhật của tiểu thuyết The Demon's Lexicon của bà.
- Miyuki Miyabe**: Tiểu thuyết gia, Arakawa đã vẽ bìa minh họa cho cuốn tiểu thuyết Stepfather Step của bà.
Các trợ lý từng làm việc cho Hiromu Arakawa bao gồm:
- Masanari Yuzuka
- AIYAH-BALL
- Sankichi Hinodeya
- Keisui Takaeda
- Toko Run (người sau này đồng tác giả cuốn Sangokushi Tamashii với Arakawa)
- Manatsu Suzuki