1. Cuộc sống ban đầu và giáo dục
Andrea Maria Nahles được sinh ra tại Mendig, Rhineland-Palatinate (Tây Đức) và lớn lên ở vùng nông thôn Eifel. Bà đã trải qua quá trình học vấn đáng chú ý, đặt nền móng cho sự nghiệp chính trị sau này của mình.
1.1. Thời thơ ấu và quá trình học vấn
Andrea Nahles sinh năm 1970 trong một gia đình có cha là thợ xây và mẹ là nhân viên văn phòng. Bà lớn lên tại làng Weiler, cũng là nơi bà sinh ra, thuộc vùng nông thôn Eifel ở Tây Đức. Bà theo học các trường công lập và tốt nghiệp trung học (Abitur) vào năm 1989 thông qua một chương trình giáo dục thường xuyên.
Sau đó, bà tiếp tục theo học tại Đại học Bonn, nơi bà đã dành 20 học kỳ (tương đương 10 năm) để nghiên cứu các chuyên ngành khoa học chính trị, triết học và nghiên cứu Đức học. Trong thời gian này, bà cũng làm trợ lý cho một nghị sĩ. Bà đã đạt được bằng Thạc sĩ Nghệ thuật (MA) sau khi hoàn thành khóa học tại đây.
Vào năm 2004, Nahles bắt đầu thực hiện bằng tiến sĩ trong lĩnh vực nghiên cứu Đức học, với đề tài luận án dự kiến là "Ảnh hưởng của Walter Scott đến sự phát triển của tiểu thuyết lịch sử ở Đức". Tuy nhiên, bà đã phải từ bỏ việc hoàn thành luận án này vào năm 2005 khi bà quay trở lại Quốc hội Liên bang.
2. Sự nghiệp chính trị
Andrea Nahles bắt đầu sự nghiệp chính trị của mình từ rất sớm và nhanh chóng khẳng định vị thế trong Đảng Dân chủ Xã hội Đức (SPD), trải qua nhiều chức vụ quan trọng từ hoạt động đảng cấp cơ sở đến các vị trí lãnh đạo cao nhất trong chính phủ và quốc hội.
2.1. Hoạt động đảng ban đầu và lập trường cấp tiến
Năm 1988, ở tuổi 18, Andrea Nahles gia nhập Đảng Dân chủ Xã hội Đức (SPD). Ngay sau đó, bà trở thành đại diện thanh niên cho khu vực bầu cử Mayen-Koblenz. Từ năm 1993 đến 1995, bà là đại diện thanh niên cho bang Rhineland-Palatinate, và từ năm 1995 đến 1999, bà giữ chức vụ đại diện thanh niên toàn quốc, kế nhiệm Thomas Westphal. Từ năm 1997, bà là thành viên của ban chấp hành SPD. Năm 1998, bà lần đầu tiên đắc cử nghị sĩ Quốc hội Liên bang.
Vào năm 2000, Nahles là một trong những người đồng sáng lập "Diễn đàn Cánh tả Dân chủ 21" (Forum Demokratische Linke 21), một tổ chức đại diện cho cánh tả trong đảng. Với tư cách là thủ lĩnh cánh tả của SPD và cựu lãnh đạo đoàn thanh niên của đảng, bà đã công khai phản đối nhiều cải cách kinh tế của Thủ tướng Gerhard Schröder, đặc biệt là "Chương trình nghị sự 2010" (Agenda 2010). Bà cùng với nhiều người khác đã nhiều lần chỉ trích phong cách lãnh đạo của Chủ tịch đảng Franz Müntefering, cho rằng đảng không bao giờ được tham vấn về quyết định của Schröder vào tháng 5 năm 2005 về việc kêu gọi bầu cử sớm, hay quyết định tham gia đại liên minh dưới thời Angela Merkel (bao gồm các đảng lớn).
Trong giai đoạn hậu Schröder, khi các nhà lãnh đạo đảng tìm cách hòa giải các phe phái, Nahles dần trở nên có ảnh hưởng hơn. Vào ngày 31 tháng 10 năm 2005, bà được bầu làm Tổng thư ký SPD, đánh bại Kajo Wasserhövel, người được phe bảo thủ trong đảng ưa chuộng. Tuy nhiên, thất bại của Wasserhövel đã khiến Franz Müntefering tuyên bố rằng ông không còn cảm thấy có được sự tin tưởng của đảng và sẽ từ chức. Do đó, Nahles đã từ chối chấp nhận vị trí Tổng thư ký.
Từ năm 2005 đến 2009, Nahles là thành viên của Ủy ban Lao động và Xã hội của Quốc hội Liên bang. Từ năm 2008, bà cũng là thành viên của ban lãnh đạo nhóm nghị sĩ SPD dưới thời chủ tịch Peter Struck. Trước cuộc Tổng tuyển cử Đức 2009, Ngoại trưởng Đức Frank-Walter Steinmeier đã đưa bà vào "nội các đối lập" của mình (gồm 10 phụ nữ và 8 đàn ông) trong chiến dịch của SPD nhằm lật đổ Thủ tướng đương nhiệm Angela Merkel. Trong chiến dịch, Nahles giữ vai trò bộ trưởng đối lập về chính sách giáo dục và hội nhập, đối trọng với Bộ trưởng đương nhiệm Annette Schavan.
2.2. Tổng thư ký Đảng Dân chủ Xã hội
Tháng 11 năm 2009, tại đại hội đảng diễn ra ở Dresden, Andrea Nahles chính thức được bầu làm Tổng thư ký SPD, kế nhiệm Hubertus Heil. Bà đã cùng với tân Chủ tịch đảng Sigmar Gabriel lãnh đạo đảng. Việc bổ nhiệm bà được xem là một tín hiệu rõ ràng cho thấy SPD sẽ chuyển dịch mạnh mẽ sang cánh tả.
Với tư cách là Tổng thư ký, Nahles đã giám sát chiến dịch tranh cử của SPD vào năm 2013. Sau thất bại của SPD trong Tổng tuyển cử Đức 2013, bà chịu trách nhiệm tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý trong số 472.000 đảng viên của mình trước khi ký bất kỳ hiệp ước liên minh nào với Thủ tướng Angela Merkel và khối bảo thủ của bà. Trong các cuộc đàm phán để thành lập chính phủ liên minh sau cuộc bầu cử, Nahles là một phần của nhóm lãnh đạo 15 thành viên do Merkel, Gabriel và Horst Seehofer đứng đầu.
Tại một hội nghị đảng kéo dài ba ngày được tổ chức ở Leipzig vào tháng 11 năm 2013, các đại biểu đã tái bầu Nahles vào vị trí của bà với tỉ lệ phiếu ủng hộ giảm xuống. Bà nhận được 67,2% phiếu bầu của các thành viên.
2.3. Bộ trưởng Lao động và Xã hội Liên bang
Với tư cách là Bộ trưởng Lao động và Xã hội Liên bang trong Nội các Merkel III từ năm 2013 đến 2017, Andrea Nahles đã thúc đẩy nhiều chính sách quan trọng nhằm nâng cao công bằng xã hội và quyền lợi lao động.
Một trong những thành tựu nổi bật nhất của bà là việc giới thiệu lương tối thiểu quốc gia cho Đức, đảm bảo người lao động nhận được ít nhất 8.5 EUR mỗi giờ (tương đương khoảng 11.75 USD vào thời điểm đó). Mặc dù Thủ tướng Angela Merkel từng phản đối mức lương tối thiểu theo luật định trong chiến dịch tranh cử năm 2013, cho rằng nó sẽ đe dọa lợi thế cạnh tranh của Đức và việc ấn định tiền lương thuộc về các công ty và nhân viên; tuy nhiên, đảng của bà đã nhượng bộ SPD, những người đã biến biện pháp này thành một điều kiện để giúp bà duy trì quyền lực trong nhiệm kỳ thứ ba. Tuy nhiên, vào đầu năm 2015, Nahles đã phải nhượng bộ trước áp lực từ các nước láng giềng phía đông của Đức, đặc biệt là Ba Lan, và đình chỉ việc kiểm soát của các cơ quan nhà nước để kiểm tra xem tài xế xe tải nước ngoài có được trả lương tối thiểu hay không.
Sau khi vận động tranh cử với lời hứa về việc nghỉ hưu sớm cho những người lao động lâu năm, Nahles cũng đã thành công trong việc đưa ra luật nghỉ hưu sớm vào năm 2014. Động thái này, với tổng chi phí dự kiến khoảng 160.00 B EUR từ năm 2015 đến 2030, có khả năng là biện pháp tốn kém nhất trong giai đoạn lập pháp này. Chính sách này đã vấp phải chỉ trích gay gắt khi Đức đang phải đối mặt với tình trạng già hóa dân số và lực lượng lao động suy giảm, trong khi vẫn thúc đẩy chính sách thắt lưng buộc bụng đối với các nước láng giềng trong Liên minh Châu Âu. Cuối năm 2014, Nahles cũng thông báo rằng tổng số tiền đóng góp lương hưu từ người sử dụng lao động và người lao động sẽ được cắt giảm tổng cộng 2.00 B EUR vào năm 2015 do mức dự trữ cao.
Sau các cuộc đàm phán hàng năm giữa Claims Conference và chính phủ Đức vào năm 2014, Nahles đã thành công trong việc đưa ra đề xuất mở rộng khoản chi trả lương hưu của Đức với tổng số tiền 340.00 M EUR (461.00 M USD) cho khoảng 40.000 người sống sót sau Holocaust từng bị Đức Quốc xã sử dụng làm lao động trong các khu ổ chuột để đổi lấy thức ăn hoặc tiền công ít ỏi. Hầu hết những người sống sót sau Holocaust đã phải chịu cảnh suy dinh dưỡng nghiêm trọng trong Chiến tranh thế giới thứ hai và cũng mất gần như tất cả người thân, khiến họ phải đối mặt với nhiều vấn đề sức khỏe và ít hoặc không có mạng lưới hỗ trợ gia đình nào để giúp họ vượt qua khó khăn.
Sau hàng loạt các cuộc đình công làm gián đoạn giao thông hàng không và đường sắt của Đức vào năm 2014, Nahles đã đưa ra một dự luật sửa đổi luật lao động Đức để chỉ cho phép một công đoàn đại diện cho người lao động của một công ty trong việc đàm phán các thỏa thuận tiền lương. Động thái này bị các nhà phê bình cho rằng trên thực tế sẽ tước bỏ quyền đình công của các công đoàn nhỏ.
Năm 2015, Nahles đã ủy quyền một nghiên cứu chuyên sâu để thiết lập định nghĩa về căng thẳng liên quan đến công việc và tính toán chi phí kinh tế của nó, dẫn đến suy đoán rằng nghiên cứu này có thể mở đường cho một "đạo luật chống căng thẳng" như đề xuất của Liên đoàn Công nghiệp Kim loại Đức (IG Metall).
Đáp lại các cuộc tấn công của phe dân túy cực hữu vào chính sách nhập cư tự do của Thủ tướng Angela Merkel, Nahles đã trình bày các kế hoạch vào đầu năm 2016 nhằm cấm người di cư từ Liên minh Châu Âu nhận hầu hết các phúc lợi thất nghiệp trong vòng 5 năm sau khi họ đến Đức.
2.4. Lãnh đạo nhóm nghị sĩ SPD tại Quốc hội Liên bang
Sau khi SPD trải qua kết quả tệ hại nhất trong lịch sử hậu chiến của Đức trong Tổng tuyển cử Đức 2017, Chủ tịch đảng Martin Schulz đã đề cử Andrea Nahles dẫn dắt nhóm nghị sĩ của đảng tại Quốc hội Liên bang. Bà thay thế Thomas Oppermann và trở thành người phụ nữ đầu tiên đảm nhiệm vai trò này trong lịch sử nước Đức. Trong các cuộc đàm phán để thành lập Nội các Merkel IV dưới sự lãnh đạo của Angela Merkel, Nahles đã dẫn đầu nhóm công tác về các vấn đề xã hội, cùng với Barbara Stamm và Karl-Josef Laumann.
Ngoài vai trò Chủ tịch nhóm nghị sĩ, Nahles cũng tham gia Ủy ban Bầu cử Thẩm phán (Wahlausschuss), cơ quan chịu trách nhiệm bổ nhiệm các thẩm phán vào Tòa án Hiến pháp Liên bang Đức.
2.5. Lãnh đạo Đảng Dân chủ Xã hội
Vào ngày 22 tháng 4 năm 2018, tại đại hội đảng ở Wiesbaden, Andrea Nahles đã được bầu làm nữ lãnh đạo đầu tiên trong lịch sử 155 năm của Đảng Dân chủ Xã hội. Bà giành chiến thắng với 414 phiếu đại biểu, so với 172 phiếu của đối thủ Simone Lange, tương ứng với tỷ lệ 66% so với 27%. Bà kế nhiệm Olaf Scholz, người giữ vai trò quyền lãnh đạo trong hai tháng sau khi Martin Schulz từ chức sau khi dẫn dắt đảng đạt kết quả bầu cử tệ nhất kể từ năm 1933. Đây cũng là lần đầu tiên trong lịch sử Đức, hai đảng lớn nhất nước này (SPD và CDU) đều được lãnh đạo bởi phụ nữ (người kia là Angela Merkel của CDU).
Andrea Nahles được nhiều người ghi nhận với vai trò dẫn dắt đảng hướng tới việc thành lập một chính phủ liên minh khác với Liên minh Dân chủ Kitô giáo của bà Angela Merkel.
Tuy nhiên, vào ngày 2 tháng 6 năm 2019, Andrea Nahles đã tuyên bố từ chức lãnh đạo SPD và lãnh đạo nhóm nghị sĩ SPD tại Quốc hội Liên bang. Quyết định này được đưa ra sau kết quả thất bại lớn của SPD trong Bầu cử Nghị viện Châu Âu 2019 tại Đức và tỷ lệ ủng hộ thấp kỷ lục trong cuộc thăm dò của Forsa vào ngày 1 tháng 6 năm 2019, cùng với sự không được lòng cá nhân. Trong giai đoạn chuyển tiếp cho đến khi một lãnh đạo SPD mới được bầu, Manuela Schwesig, Malu Dreyer và Thorsten Schäfer-Gümbel đã đảm nhiệm vai trò quyền lãnh đạo. Bà Nahles chính thức rời Quốc hội Liên bang vào ngày 31 tháng 10 năm 2019.
3. Quan điểm chính trị
Andrea Nahles từng là một tiếng nói hàng đầu của cánh tả trong SPD, nổi bật với việc công khai phản đối Chương trình nghị sự 2010 của Thủ tướng Gerhard Schröder. Tuy nhiên, theo thời gian, bà đã dần chuyển dịch một cách ổn định sang lập trường trung hòa hơn. Bà được biết đến là một diễn giả có phong cách hùng biện sắc bén, thẳng thắn và đôi khi có phần mạnh mẽ, đôi lúc gây ra tranh cãi. Sự chuyển đổi này phản ánh khả năng thích nghi và sự phát triển trong tư duy chính trị của bà, từ một người kiên định với cánh tả trở thành một nhân vật có khả năng dung hòa các phe phái trong đảng.
4. Cuộc sống sau chính trường
Sau khi rút lui khỏi chính trường và từ bỏ ghế nghị sĩ vào cuối năm 2019, Andrea Nahles đã đảm nhiệm nhiều vai trò quan trọng khác trong các lĩnh vực công.
Từ tháng 7 năm 2020, Nahles làm cố vấn đặc biệt cho Ủy viên Châu Âu về Việc làm và Quyền xã hội, Nicolas Schmit. Từ năm 2020 đến 2022, bà giữ chức Chủ tịch Cơ quan Bưu chính và Viễn thông Liên bang có trụ sở tại Bonn. Ngoài ra, bà còn giảng dạy tại Trường Quản trị NRW thuộc Đại học Duisburg-Essen với vai trò giáo sư thỉnh giảng.
Năm 2022, Andrea Nahles được đề cử và sau đó trở thành Giám đốc Cơ quan Việc làm Liên bang (BA), một vị trí quan trọng trong việc quản lý thị trường lao động ở Đức.
5. Các hoạt động khác
Ngoài sự nghiệp chính trị và các chức vụ công sau này, Andrea Nahles còn tích cực tham gia vào nhiều hoạt động xã hội và tổ chức khác, thể hiện sự đa dạng trong các mối quan tâm của bà:
- Thành viên Hội đồng Quản trị của Baden-Badener Unternehmer-Gespräche (BBUG) (từ năm 2022).
- Thành viên Ủy ban Trung ương Công giáo Đức.
- Thành viên Hội đồng Cố vấn của Denkwerk Demokratie.
- Thành viên Hội đồng Quản trị của Quỹ Hermann Kunst vì sự Phát triển Nghiên cứu Văn bản Tân Ước.
- Thành viên Hội đồng Quản trị của Tu viện Maria Laach.
- Thành viên Hội đồng Quản trị của Trung tâm Willy Brandt Jerusalem.
- Thành viên Ban Biên tập của spw - Zeitschrift für sozialistische Politik und Wirtschaft (Tạp chí Chính trị và Kinh tế Xã hội chủ nghĩa).
- Thành viên Liên đoàn Công nghiệp Kim loại Đức (IG Metall).
- Thành viên Eurosolar.
- Thành viên Attac.
- Thành viên Ban Truyền hình của ZDF (theo chức vụ, từ năm 2000-2004).
6. Đời sống cá nhân
Andrea Nahles có một cuộc sống cá nhân kín đáo nhưng vẫn có những khía cạnh được công chúng biết đến. Từ năm 1997 đến 2007, bà có mối quan hệ với Horst Neumann, một quản lý cấp cao của hãng Volkswagen. Từ năm 2010, bà kết hôn với nhà sử học nghệ thuật Marcus Frings và có một con gái, sinh vào tháng 1 năm 2011. Tuy nhiên, vào tháng 1 năm 2016, cặp đôi này đã thông báo ly thân.
Nahles vẫn sống tại ngôi làng Weiler, nơi bà sinh ra, trong một trang trại thuộc về cụ cố của bà. Bà là người theo Công giáo La Mã và thường xuyên tham dự lễ Thánh Lễ Chủ Nhật tại nhà thờ làng. Từ năm 2017, bà có thêm một căn hộ ở quận Moabit của Berlin.
Bên cạnh cuộc sống chính trị, Andrea Nahles có sở thích cá nhân là cưỡi ngựa. Trước một tai nạn vào năm 1986, bà cũng là một vận động viên điền kinh.
7. Đánh giá và ảnh hưởng
Andrea Nahles là một nhân vật quan trọng trong Đảng Dân chủ Xã hội (SPD) và chính trị Đức hiện đại. Sự nghiệp của bà đánh dấu một giai đoạn chuyển đổi trong SPD, từ một tiếng nói cấp tiến của cánh tả sang một lập trường ôn hòa hơn, phản ánh nỗ lực của đảng trong việc thích nghi với bối cảnh chính trị thay đổi.
Với tư cách là Bộ trưởng Lao động và Xã hội Liên bang, Nahles đã để lại di sản đáng kể, đặc biệt là việc giới thiệu lương tối thiểu quốc gia. Đây là một chính sách mang tính bước ngoặt, được coi là một chiến thắng lớn cho công bằng xã hội và quyền lợi người lao động ở Đức. Mặc dù gặp phải một số chỉ trích, các chính sách về lương hưu và quyền lợi người sống sót sau Holocaust cũng thể hiện cam kết của bà đối với an sinh xã hội. Tuy nhiên, việc sửa đổi luật lao động liên quan đến quyền đình công của công đoàn đã gây ra nhiều tranh cãi.
Việc bà trở thành nữ Tổng thư ký, rồi nữ lãnh đạo nhóm nghị sĩ, và sau đó là nữ lãnh đạo đầu tiên của SPD trong lịch sử 155 năm của đảng, là một cột mốc quan trọng, phá vỡ các rào cản giới tính trong chính trị Đức và truyền tải thông điệp về sự tiến bộ và đa dạng. Bà đã góp phần định hình các cuộc đàm phán thành lập chính phủ liên minh trong những giai đoạn khó khăn cho SPD.
Tuy nhiên, nhiệm kỳ lãnh đạo đảng của Nahles cũng đối mặt với những thách thức lớn. Việc SPD thất bại nặng nề trong Bầu cử Nghị viện Châu Âu 2019 tại Đức và tỷ lệ ủng hộ giảm xuống mức thấp kỷ lục đã dẫn đến việc bà phải từ chức. Điều này phản ánh áp lực to lớn mà các nhà lãnh đạo SPD phải đối mặt trong bối cảnh đảng mất dần sự ủng hộ truyền thống. Mặc dù vậy, bà vẫn được đánh giá là một nhà chính trị có nghị lực, thẳng thắn và có ảnh hưởng sâu sắc đến các chính sách lao động và xã hội của Đức trong suốt thập kỷ 2010.
Sau khi rời chính trường, việc bà đảm nhiệm các vị trí quan trọng trong Ủy ban Châu Âu và Cơ quan Việc làm Liên bang cho thấy kinh nghiệm và chuyên môn của bà vẫn được đánh giá cao, tiếp tục đóng góp vào các lĩnh vực quan trọng liên quan đến việc làm và phúc lợi xã hội.