Alberto Malesani

2.1. Thời thơ ấu và xuất thân

Alberto Malesani sinh ngày 5 tháng 6 năm 1954 tại Verona, Ý. Thông tin về thời thơ ấu và gia đình của ông không được nhắc đến nhiều trong các tài liệu công khai, nhưng niềm đam mê bóng đá đã sớm dẫn dắt ông đến với sân cỏ.

2.2. Sự nghiệp cầu thủ

Malesani thi đấu ở vị trí tiền vệ trong suốt sự nghiệp của mình. Dù được biết đến với kỹ năng xử lý bóng tốt và nhạy bén về chiến thuật, nhưng phong độ của ông thường không ổn định và bị hạn chế bởi sự thiếu tốc độ và khả năng di chuyển. Sự nghiệp cầu thủ của ông diễn ra ngắn ngủi và không để lại nhiều dấu ấn, chủ yếu ở các giải hạng thấp của bóng đá Ý. Ông từng thi đấu cho câu lạc bộ nghiệp dư Veronese Audace S. Michele, nơi ông đã giúp đội thăng hạng từ Serie D lên Serie C vào mùa giải 1976-77, xuất hiện 14 lần trong mùa giải đó. Alberto Malesani giã từ sự nghiệp cầu thủ ở tuổi 24.

3.1. Giai đoạn đầu và thành công tại Chievo

Sau khi giải nghệ cầu thủ, Malesani làm việc tại Canon ở Amsterdam, nơi ông đã nghiên cứu các phương pháp huấn luyện "Bóng đá tổng lực" của Ajax. Niềm đam mê huấn luyện của ông lớn đến mức, trong tuần trăng mật, ông đã quyết định đến xem các buổi huấn luyện của Johan Cruyff tại FC Barcelona.

Năm 1990, Malesani rời công việc tại Canon để theo đuổi sự nghiệp huấn luyện tại đội trẻ Allievi của câu lạc bộ Chievo thuộc Serie C1. Năm 1991, ông trở thành trợ lý huấn luyện viên cho huấn luyện viên trưởng Carlo De Angelis của đội một, và đến năm 1993, ông chính thức trở thành huấn luyện viên trưởng. Mùa giải đầu tiên của ông với tư cách huấn luyện viên trưởng đã kết thúc với việc Chievo, một câu lạc bộ ít tên tuổi thời bấy giờ, giành quyền thăng hạng lên Serie B - một thành tích lịch sử. Ông rời Chievo vào năm 1997, sau ba mùa giải ở Serie B và suýt chút nữa đã giành quyền thăng hạng lên Serie A.

3.2. Fiorentina và kỷ nguyên vàng tại Parma

Năm 1997, Malesani trở thành huấn luyện viên của Fiorentina, đây là lần đầu tiên ông dẫn dắt một đội bóng ở giải đấu hàng đầu của Ý. Một mùa giải tốt đẹp cùng Fiorentina đã thuyết phục Parma bổ nhiệm Malesani làm huấn luyện viên trưởng mới vào năm 1998.

Tại Parma, Malesani đã có giai đoạn thành công rực rỡ nhất trong sự nghiệp của mình. Ông dẫn dắt đội bóng giành Coppa Italia và UEFA Cup trong mùa giải 1998-99, và sau đó là Supercoppa Italiana vào năm 1999. Bên cạnh các danh hiệu, ông cũng giúp Parma hai lần đạt vị trí thứ tư tại Serie A trước khi bị sa thải trong mùa giải 2000-01.

3.3. Sự nghiệp huấn luyện viên sau này

Sau giai đoạn thành công tại Parma, sự nghiệp huấn luyện của Alberto Malesani trở nên không ổn định, với nhiều lần chuyển đổi câu lạc bộ và những nhiệm kỳ ngắn ngủi.

4.1. Đặc điểm chiến thuật

Về mặt chiến thuật, Malesani sử dụng một lối chơi tấn công, được truyền cảm hứng từ phong cách đột phá mà Ajax áp dụng trong những năm 90, dưới sự dẫn dắt của huấn luyện viên người Hà Lan Louis van Gaal. Phong cách của ông khác biệt so với các chiến thuật phổ biến ở Ý thời bấy giờ, vốn được Arrigo Sacchi và Nevio Scala truyền bá, ưu tiên cách tiếp cận phòng ngự cân bằng hơn.

Giống như Van Gaal, Malesani thường sử dụng sơ đồ 3-4-3. Tại Parma, ông thậm chí còn sử dụng sơ đồ 3-4-1-2 không đối xứng. Trong phòng ngự, ông sử dụng một hậu vệ quét tấn công (Roberto Sensini) thường xuyên dâng cao vào khu vực tiền vệ, một trung vệ lệch phải (như Lilian Thuram) thường tham gia tấn công và hoạt động như một hậu vệ biên để hỗ trợ chuyển đổi lối chơi, và một hậu vệ stopper thuần túy chuyên kèm người ở vị trí trung vệ lệch trái (Fabio Cannavaro), người chủ yếu lùi sâu phòng ngự để tạo sự cân bằng cho đội.

Ở hàng tiền vệ, ông sử dụng một tiền vệ con thoi (Dino Baggio) hỗ trợ cả hai đầu sân, và một tiền vệ kiến thiết lối chơi tấn công (Stefano Fiore) phía sau các tiền đạo (Enrico Chiesa và Hernán Crespo), cũng như một cầu thủ sáng tạo toàn diện ở khu vực tiền vệ (Juan Sebastián Verón), và một tiền vệ cánh phải tấn công, người cũng có khả năng di chuyển vào trung lộ (Diego Fuser), tạo điều kiện cho các trung vệ lệch phải thực hiện những pha chồng cánh.

Malesani cũng mô phỏng việc Van Gaal sử dụng thủ môn quét tại cả Ajax và Barcelona (Gianluigi Buffon). Thủ môn này không chỉ lao ra khỏi khu vực của mình để phá bóng khỏi vòng nguy hiểm, giúp đội duy trì tuyến phòng ngự cao, mà còn thực hiện các pha xây dựng lối chơi từ phía sau bằng những đường chuyền ngắn. Các hậu vệ của ông thường chơi ở vị trí cao, gây áp lực lên tiền đạo đối phương và bao phủ 30 đến 40 mét đầu tiên của sân bằng khả năng phán đoán và di chuyển nhanh nhẹn của họ.

Đội Parma của ông nổi tiếng với lối chơi chuyền bóng dọc sân, dựa trên việc hàng tiền vệ chủ yếu kiểm soát bóng và bắt đầu các pha tấn công, với Verón là người điều tiết lối chơi và thường xuyên thực hiện những đường chuyền phá vỡ hàng phòng ngự đối phương. Khi không có bóng, đội bóng áp dụng chiến thuật pressing.

Tại Genoa, Malesani còn sử dụng các sơ đồ 4-3-3 và 4-3-1-2.

4.2. Cách tiếp cận huấn luyện và tính cách

Ngoài những phẩm chất chiến thuật, Malesani còn được biết đến với khả năng thúc đẩy tinh thần đồng đội và cá tính mạnh mẽ, thẳng thắn, thường gây tranh cãi. Ông không ngại thể hiện cảm xúc và quan điểm của mình, điều này đôi khi khiến ông gặp rắc rối với giới truyền thông và các đối thủ.

5.1. Hành vi tại Hellas Verona

Vào ngày 18 tháng 11 năm 2001, sau khi giành chiến thắng lịch sử 3-2 trong trận derby Serie A đầu tiên giữa Verona và Chievo, Malesani đã ăn mừng một cách quá khích trước khán đài dành cho người hâm mộ Verona, thậm chí còn quỳ gối. Hành vi của ông đã bị chỉ trích, nhưng Malesani đã phản bác trong cuộc phỏng vấn sau trận đấu với Monica Vanali, cho rằng các đồng nghiệp của ông thường dùng những cụm từ sáo rỗng, khẳng định những chiến thắng huấn luyện của mình và bảo vệ hành vi của bản thân, mà ông đã báo trước cho huấn luyện viên đối thủ Gigi Delneri.
Ông nói: "Tất cả họ đều như vậy, hút thuốc, đứng yên, nói 'Cẩn thận!' Thôi nào, đủ rồi! (...) Vấn đề là: trong bóng đá - phải không? - ngày nay, bạn phải giả tạo, bạn phải giống như- làm bằng nhựa, phải như thế này, nhìn tôi này! [Bắt chước một ma-nơ-canh] Phỏng vấn tôi đi, Monica! Đây rồi! Nào, hỏi tôi một câu đi! (...) Huấn luyện viên cuối cùng ở châu Âu mà tôi đã thắng, hãy nói cho họ biết, hãy nhớ điều đó, không ai nói điều đó! Không ai, trong hai năm, Monica, không một ai nói điều đó! (...) Không bao giờ có một tiếng nói khác biệt, không một ai, không một ai nói: 'Được rồi, Malesani, chạy đi, chạy đi các huấn luyện viên!' Đủ rồi, thật đáng xấu hổ! (...) Trước khán giả, tôi đã nói với anh ấy: 'Gigi, đừng tức giận, nếu tôi thắng, tôi sẽ chạy xuống phía khán đài!'"

5.2. Cuộc họp báo tại Panathinaikos

Vào ngày 16 tháng 12 năm 2005, sau trận hòa 2-2 đáng thất vọng trước Iraklis, Malesani đã tổ chức một cuộc họp báo đầy giận dữ. Mệt mỏi với những lời chỉ trích mà ông và Panathinaikos đã nhận được vì một số màn trình diễn kém cỏi từ cả báo chí và người hâm mộ, ông đã bảo vệ sự làm việc chăm chỉ và cống hiến của mình, cũng như chủ sở hữu câu lạc bộ Giannis Vardinogiannis, trước các nhà báo.
Ông đã phát biểu: "Tại sao luôn phải có một tên ngốc ở đây, kẻ phải trả giá cho tất cả mọi thứ? 12 năm, 24 huấn luyện viên: sẽ không phải lúc nào cũng là huấn luyện viên ở đây phải trả giá? Luôn luôn là huấn luyện viên? Người hâm mộ nên giúp đỡ đội bóng hôm nay, thay vì phản đối, vì [các cầu thủ] còn trẻ, chúng tôi đã xây dựng một đội bóng - hãy giúp họ! Hãy dũng cảm mà giúp đỡ đội bóng! Tôi ở đó 24 giờ một ngày, tôi ở đó 24 giờ một ngày, mỗi ngày! Điều này là không thể, thật đáng xấu hổ! Và tôi không tức giận vì tôi hòa trận đấu, tôi tức giận vì tất cả những thứ này thật kinh tởm! Tôi chưa bao giờ thấy điều gì như thế này! Làm sao - chúng ta đang ở đâu? Bóng đá đã trở thành cái gì, một khu rừng sao? Không, không, không, hãy im lặng! Và họ cười! Các bạn cười cái gì, cái gì? Các bạn thích viết gì sau đó? Các bạn cười gì? Các bạn cười cái gì vậy? Các bạn cười cái gì? Hãy tôn trọng mọi người! Với các bạn thì phải nói dối và nịnh bợ, giống như với người hâm mộ: tôi không phải là người như vậy! Được chứ? Tôi nhìn thẳng vào mặt mọi người, tất cả mọi người, từ người đầu tiên đến người cuối cùng, bởi vì tôi nghiêm túc, tôi làm việc nghiêm túc! Không, không, bây giờ là lượt tôi nói, dừng lại ở đây! Cái gì! Từ ngữ? Từ ngữ về cái gì? Sau bốn tháng chơi bóng, từ ngữ! Làm ơn đi, nào, thôi! Làm ơn đi! Đã đến lúc kết thúc rồi, tất cả hãy bình tĩnh lại, hãy bình tĩnh! Tôi chưa bao giờ thấy điều gì như thế này! Mọi người đều tự phụ, mỉa mai, cười cợt: 'Kìa, tên ngốc mới đã đến!' Chúng tôi làm mọi thứ nghiêm túc ở đây! (...) Dù ai đó có giết tôi, tôi cũng không quan tâm, bởi vì lương tâm tôi trong sạch, tôi làm việc 24 giờ một ngày, dừng lại đi! Dừng lại! Và luôn những câu hỏi ngu ngốc! Người hâm mộ, thế này thế nọ! Chúng tôi làm việc, hãy để ông Varidoianis [Vardinogiannis] yên, hãy cảm ơn ông Varidoianis! Hãy cảm ơn ông ấy! Một người tốt bụng! Và hãy giúp đỡ ông Varidoianis! Người hâm mộ không nên trách ông ấy, họ tranh cãi về cái gì, họ tranh cãi cái quái gì? Họ tranh cãi gì? Varidoianis? Nếu ông ấy rời đi - sau khi ông ấy rời đi chúng ta sẽ thấy điều gì xảy ra! Chúng ta tranh cãi cái gì ở đây, Varidoianis? Thôi nào, đủ rồi!"

5.3. Các sự cố trong nhiệm kỳ tại Siena

Vào ngày 9 tháng 1 năm 2010, sau khi thua một trận đấu kịch tính 4-3 tại sân vận động San Siro trước đội Inter (đội sau này đã giành được cú ăn ba), Malesani đã phản đối pha phạm lỗi dẫn đến quả đá phạt mà Inter đã ghi bàn gỡ hòa 3-3. Cụ thể, Malesani cho rằng các đội bóng nhỏ không được bảo vệ tại Serie A và các đội lớn lợi dụng điều đó.

Vào ngày 24 tháng 1 năm 2010, sau trận hòa 1-1 trên sân nhà trước Cagliari, Chủ tịch Siena Massimo Mezzaroma đã bày tỏ sự thất vọng về màn trình diễn của đội trước các nhà báo truyền hình. Sau tuyên bố này, người dẫn chương trình RAI Enrico Varriale đã chào đón Malesani trong cuộc phỏng vấn sau trận đấu, gọi ông là "huấn luyện viên đang gặp nguy hiểm" và báo trước rằng Mezzaroma sẽ gọi điện cho ông sau đó. Malesani đã rất ngạc nhiên và vô cùng cay đắng, đặc biệt là vì cuộc thảo luận ngay lập tức tập trung vào các chủ đề ngoài sân cỏ. Sau đó, ông nhắc lại rằng Mezzaroma đã nói những điều tốt đẹp về ông và ông đang làm mọi thứ có thể cho đội bóng, đồng thời nhấn mạnh những điểm tích cực của trận hòa.

5.4. Xung đột với truyền thông trong nhiệm kỳ tại Genoa

Vào ngày 1 tháng 12 năm 2011, Malesani rất tức giận khi các nhà báo gọi ông là "mollo" (tiếng Ý: "thiếu động lực" hoặc "yếu kém"). Do đó, ông đã tập trung cuộc họp báo của mình vào việc chứng minh động lực và kỹ năng của bản thân.
Ông tuyên bố: "Thiếu động lực, yếu kém, tôi yếu kém? Cái gì - các bạn đang nói gì? Yếu kém cái gì? Yếu kém cái gì? Yếu kém thế nào? Tức là 'yếu kém' ở đây nghĩa là gì? Tôi không hiểu. (...) Nếu một người trụ được 21 năm ở cấp độ này, tôi không nghĩ anh ta yếu kém đến thế. Hãy tôn trọng một chút! Tôi yếu kém ư? Các bạn mới là những kẻ yếu kém khi nói những điều như thế này! Bởi vì nói những điều như thế này, tức là tôi yếu kém, thì tiện cho các bạn! (...) Nếu bạn yếu kém, bạn sẽ không đi đến đâu cả, được chứ? Tôi không yếu kém, những người khác mới yếu kém! (...) Vấn đề là gì? Tại sao người ta lại nói 'yếu kém'? Yếu kém cái gì? Chúng ta điên rồi sao? (...) Các bạn đã thấy - các bạn đã nghe tôi phàn nàn lần nào chưa? 'Kẻ yếu kém'? Các bạn đã nghe 'kẻ yếu kém' phàn nàn chưa? Không, điều đó có nghĩa là tôi không yếu kém. (...) Tôi cãi nhau ở nhà, tôi cãi nhau với mọi người, tôi cũng không yếu kém ở đây. Thậm chí, tôi còn căng thẳng hơn nhiều người khác. (...) Tôi là người như thế, tôi là một người dũng cảm, tôi không phải là kẻ yếu kém!"

6.1. Cấp câu lạc bộ

• Chievo
  • Serie C1: 1993-94
• Parma
  • Coppa Italia: 1998-99
  • UEFA Cup: 1998-99
  • Supercoppa Italiana: 1999