Ahmad Shah Khan

2.1. Sinh và Gia đình

Ahmad Shah Khan sinh ngày 23 tháng 9 năm 1934 tại Arg-i-Shahi, Kabul, thủ đô của Vương quốc Afghanistan. Ông là con trai thứ hai của Mohammad Zahir Shah, vị vua cuối cùng của Afghanistan, và Humaira Begum, Hoàng hậu Afghanistan. Anh trai cả của ông là Muhammad Akbar Khan, Thái tử Afghanistan.

2.2. Giáo dục

Thái tử Ahmad Shah bắt đầu quá trình học vấn của mình tại Kabul, theo học tại Trường trung học Esteqlal và Trường Cao đẳng Khoa học Quân sự. Sau đó, ông tiếp tục con đường học vấn cao hơn ở nước ngoài, theo học tại Đại học Oxford danh tiếng ở Vương quốc Anh. Ông cũng theo học tại Viện Nghiên cứu Chính trị Paris (Institut d'études politiques de Paris, thường được biết đến với tên gọi Sciences Po) ở Pháp, nơi ông tiếp thu kiến thức sâu rộng về chính trị và các vấn đề quốc tế. Nền tảng giáo dục đa dạng này đã trang bị cho ông kiến thức và kỹ năng cần thiết cho vai trò tương lai trong hoàng gia và quốc gia.

3.1. Kế vị Ngôi Vua

Khi chào đời, Ahmad Shah ở vị trí thứ hai trong thứ tự kế vị ngai vàng, sau người anh trai cả của mình là Muhammad Akbar Khan. Tuy nhiên, sau cái chết của anh trai ông vào ngày 26 tháng 11 năm 1942, Ahmad Shah chính thức trở thành người thừa kế hợp pháp và được phong làm Thái tử của Afghanistan. Sự kiện này đã đặt ông vào vị trí trung tâm của tương lai hoàng gia Afghanistan.

3.2. Hoạt động và Sự nghiệp Chính yếu

Trong thời gian là Thái tử, Ahmad Shah đã tích lũy kinh nghiệm thực tế thông qua việc làm việc tại Bộ Ngoại giao Afghanistan ở Kabul. Kinh nghiệm này giúp ông hiểu rõ hơn về hoạt động đối ngoại của quốc gia và chuẩn bị cho các trách nhiệm hoàng gia. Bên cạnh các hoạt động chính thức, Thái tử Ahmad Shah còn có niềm đam mê sâu sắc với thơ ca. Ông đã dành thời gian cho việc sáng tác thơ, thể hiện một khía cạnh đa dạng và nghệ thuật trong cuộc đời mình, vượt ra ngoài các nghĩa vụ chính trị.

4.1. Cuộc đảo chính năm 1973 và Chấm dứt Chế độ Quân chủ

Triều đại của cha ông, Vua Mohammad Zahir Shah, đã kết thúc vào ngày 17 tháng 7 năm 1973, khi ông bị lật đổ bởi một cuộc đảo chính Afghanistan năm 1973. Cuộc đảo chính này được lãnh đạo bởi Mohammad Daoud Khan, một thành viên của chính gia đình hoàng gia. Sau cuộc đảo chính, Afghanistan được tuyên bố là một nền cộng hòa, chấm dứt hàng thế kỷ chế độ quân chủ. Thái tử Ahmad Shah là một trong mười bốn thành viên của hoàng gia bị bắt giữ sau cuộc đảo chính, đánh dấu một bước ngoặt lớn trong cuộc đời ông và lịch sử đất nước.

4.2. Cuộc sống Lưu vong

Sau khi bị bắt giữ, Thái tử Ahmad Shah được phép rời khỏi đất nước và đến Roma, Ý vào ngày 26 tháng 7 năm 1973. Sau khi chế độ quân chủ bị lật đổ hoàn toàn, ông đã định cư tại bang Virginia, Hoa Kỳ. Trong thời gian sống lưu vong, Thái tử Ahmad Shah tiếp tục theo đuổi niềm đam mê sáng tác thơ ca, một hoạt động giúp ông duy trì tinh thần và bản sắc trong hoàn cảnh mới. Cuộc sống ở Virginia đã trở thành chương mới trong cuộc đời ông, nơi ông thích nghi với cuộc sống không còn ngai vàng nhưng vẫn giữ được niềm đam mê cá nhân.

5.1. Hôn nhân và Con cái

Thái tử Ahmad Shah kết hôn tại Cung điện Chilstoon ở Kabul vào ngày 22 tháng 11 năm 1961 với Công chúa Khatul Begum. Công chúa Khatul Begum sinh năm 1940, là con gái của Sardar Muhammad Umar Khan Zikeria và Công chúa Sultana Begum. Công chúa Sultana Begum là con gái thứ tư của Mohammad Nadir Shah, cựu Vua Afghanistan.

Thái tử Ahmad Shah và Công chúa Khatul Begum có hai con trai và một con gái:

• Hoàng tử Muhammad Zahir Khan (sinh ngày 26 tháng 5 năm 1962). Ông kết hôn với Công chúa Oshila Begum (sinh năm 1958) và có một con gái là Công chúa Roxanne Khanum (sinh năm 1988).
• Công chúa Hawa Khanum (sinh ngày 27 tháng 10 năm 1963).
• Hoàng tử Muhammad Emel Khan (sinh năm 1969).

7.1. Trưởng tộc Triều đại Barakzai

Sau khi cha ông, Vua Mohammad Zahir Shah, qua đời vào ngày 23 tháng 7 năm 2007, Thái tử Ahmad Shah đã kế nhiệm trở thành Trưởng tộc của Triều đại Barakzai. Ông giữ vai trò này cho đến khi qua đời vào tháng 6 năm 2024. Mặc dù là người đứng đầu triều đại, ông không mang danh hiệu chính thức "Baba-i-Millet-i-Afghanistan" (Cha của Dân tộc Afghanistan), một danh hiệu mà cha ông đã được phong sau khi trở về Afghanistan.

7.2. Cái chết

Thái tử Ahmad Shah qua đời vào ngày 4 tháng 6 năm 2024, hưởng thọ 89 tuổi. Vào thời điểm ông qua đời, ông là người thừa kế nam còn sống lớn tuổi nhất của vị vua cuối cùng trị vì Afghanistan. Ông đã qua đời tại bang Virginia, Hoa Kỳ, nơi ông đã sống lưu vong trong nhiều thập kỷ. Sự ra đi của ông đánh dấu sự kết thúc của một thế hệ hoàng gia trực tiếp chứng kiến và tham gia vào giai đoạn trị vì của chế độ quân chủ ở Afghanistan.

8.1. Đánh giá Lịch sử

Với tư cách là Thái tử cuối cùng của Vương quốc Afghanistan trước khi chế độ quân chủ bị lật đổ vào năm 1973, Ahmad Shah Khan giữ một vị trí độc đáo và mang tính biểu tượng trong lịch sử Afghanistan. Cuộc đời ông gắn liền với sự chuyển mình của một quốc gia từ chế độ quân chủ truyền thống sang một nền cộng hòa đầy biến động, và sau đó là một giai đoạn dài bất ổn chính trị. Vai trò của ông với tư cách là Trưởng tộc của Triều đại Barakzai sau cái chết của cha ông vào năm 2007 cũng nhấn mạnh sự tiếp nối của dòng dõi hoàng gia, dù không còn quyền lực chính trị. Ông là biểu tượng của một thời đại đã qua, đại diện cho di sản của một vương quốc đã không còn tồn tại.

8.2. Tác động

Cuộc đời của Thái tử Ahmad Shah phản ánh những thay đổi sâu sắc trong lịch sử Afghanistan, từ một vương quốc tương đối ổn định dưới thời cha ông đến một quốc gia trải qua nhiều thập kỷ xung đột, đảo chính và bất ổn. Mặc dù ông sống lưu vong và không còn giữ vai trò chính trị, sự hiện diện của ông với tư cách là người đứng đầu triều đại vẫn duy trì một liên kết lịch sử và văn hóa với quá khứ hoàng gia của Afghanistan. Việc ông tiếp tục sáng tác thơ ca trong thời gian lưu vong cũng cho thấy một khía cạnh cá nhân về sự thích nghi và duy trì bản sắc trong hoàn cảnh khó khăn. Cái chết của ông đánh dấu sự kết thúc của một thế hệ hoàng gia cuối cùng trực tiếp chứng kiến và tham gia vào giai đoạn trị vì của chế độ quân chủ ở Afghanistan, khép lại một chương quan trọng trong lịch sử gia đình hoàng tộc và đất nước.