1. Tổng quan

Thomas Sackville, Bá tước Dorset thứ nhất (Thomas Sackville, 1st Earl of DorsetEnglish, 1536 - 19 tháng 4 năm 1608) là một chính khách, nhà thơ và nhà viết kịch người Anh. Ông là con trai của Richard Sackville, một chính trị gia từng là thành viên Hạ viện Anh và Kiểm kê viên tài sản bị tịch thu. Ông cũng là một người anh em họ của Anne Boleyn, mẹ của Nữ hoàng Elizabeth I.
Thomas Sackville đã giữ nhiều chức vụ quan trọng trong chính phủ Anh dưới triều đại Tudor và Stuart, bao gồm nghị sĩ Hạ viện, Đại Thủ quỹ và Tổng trưởng Đại học Oxford. Ông được phong tước vị Nam tước Buckhurst vào năm 1567 và Bá tước Dorset vào năm 1604. Trong lĩnh vực văn học, Sackville nổi tiếng với vai trò đồng tác giả vở kịch "Gorboduc", vở kịch tiếng Anh đầu tiên được viết bằng thơ không vần, và những đóng góp cho tuyển tập thơ "Tấm gương cho các Quan chức" (A Mirror for Magistrates).
2. Tiểu sử
Thomas Sackville có một sự nghiệp lừng lẫy với nhiều đóng góp quan trọng cho cả chính trị và văn học Anh, trải dài từ thời niên thiếu và quá trình học vấn đến những thành tựu trong các vai trò nghị sĩ, nhà ngoại giao, quan chức chính phủ, và một nhà văn nổi tiếng.
2.1. Thời niên thiếu và Giáo dục
Thomas Sackville sinh năm 1536 tại Buckhurst, trong giáo xứ Withyham, Sussex, Anh. Mẹ ông là Winifrede, con gái của Sir John Bridges, cựu Thị trưởng Luân Đôn. Cha ông là Richard Sackville, một chính trị gia có ảnh hưởng, từng là thành viên Hạ viện và Kiểm kê viên tài sản bị tịch thu. Richard Sackville cũng là người anh em họ của Anne Boleyn, người sau này trở thành mẹ của Nữ hoàng Elizabeth I.
Thomas Sackville được giáo dục tại St John's College, Cambridge (nơi ông nhận bằng Thạc sĩ Nghệ thuật) và Hertford College, Oxford. Một số nguồn tin cũng cho rằng ông đã học tại Trường Ngữ pháp Sullington. Ông gia nhập Inner Temple, một trong bốn học viện luật hàng đầu của Luân Đôn, và được gọi vào ngành luật vào năm 1558.
2.2. Sự nghiệp Chính trị
Sự nghiệp chính trị của Thomas Sackville bắt đầu từ khi còn trẻ và phát triển nhanh chóng, đưa ông đến nhiều vị trí quyền lực trong triều đình và chính phủ Anh.
2.2.1. Tham gia Nghị viện
Sackville lần đầu tiên bước vào Hạ viện Anh vào năm 1558, đại diện cho Westmorland với tư cách là một trong những hiệp sĩ của hạt. Năm 1559, ông được bầu làm nghị sĩ cho East Grinstead, và sau đó, từ năm 1563 đến 1567, ông đại diện cho Aylesbury.
2.2.2. Nhiệm vụ Ngoại giao
Năm 1566, Sackville thực hiện một chuyến đi đến Roma, nơi ông bị bắt và giam giữ trong mười bốn ngày. Nguyên nhân không rõ ràng, nhưng vào thời điểm đó, mối quan hệ giữa Anh và Tòa thánh Giáo hoàng đang rất căng thẳng. Cùng năm đó, cha ông qua đời, và ông trở về Anh.
Năm 1571, ông thực hiện sứ mệnh quan trọng đầu tiên khi được được gửi đến Pháp để chuyển lời chúc mừng của Nữ hoàng Elizabeth tới Charles IX nhân dịp ông kết hôn với Elizabeth của Áo, con gái của Hoàng đế Maximilian. Quan trọng hơn, ông cũng đàm phán về vấn đề liên minh giữa Nữ hoàng Elizabeth và Công tước Anjou, em trai của vua Pháp.
Năm 1587, ông được cử làm đại sứ tại Các tỉnh Liên hiệp sau khi họ gửi khiếu nại chống lại Bá tước Leicester. Mặc dù ông đã thực hiện nhiệm vụ một cách liêm chính, Bá tước Leicester vẫn có đủ ảnh hưởng để khiến ông bị triệu hồi. Khi trở về, Sackville bị quản thúc tại gia trong chín hoặc mười tháng, và Nữ hoàng Elizabeth thậm chí còn gọi phán đoán ngoại giao của ông là "nông cạn". Tuy nhiên, sự thất sủng của ông không kéo dài. Năm 1588, ông được trao tặng Huân chương Garter, và tiếp tục được cử đến Hà Lan vào các năm 1589 và 1598. Năm 1591, ông cũng là một trong những đại diện ký kết hiệp ước với Pháp.
2.2.3. Chức vụ Chính phủ và Danh hiệu

Năm 1567, Thomas Sackville được phong tước vị Nam tước Buckhurst của Buckhurst ở hạt Sussex, trở thành một ngang hàng trong Quý tộc Anh. Đây là một phần trong nỗ lực của Nữ hoàng Elizabeth nhằm tăng cường phe Tin lành trong Thượng viện Anh. Từ năm 1570 đến 1585, và sau đó từ năm 1586 cho đến khi qua đời, ông giữ chức Chúa trung úy xứ Sussex. Ông cũng là Chánh án Tư pháp tại Sussex trước năm 1573 cho đến năm 1608, và là Cố vấn Cơ mật từ năm 1582 đến 1586. Vào tháng 12 năm 1588, ông được bổ nhiệm làm Ủy viên Giáo hội.
Năm 1591, Sackville được bầu làm Tổng trưởng Đại học Oxford, một vị trí ông giữ cho đến cuối đời. Năm 1599, ông kế nhiệm William Cecil, Nam tước Burghley, làm Đại Thủ quỹ, một chức vụ tài chính quan trọng mà ông giữ cho đến khi qua đời. Mặc dù được đánh giá là một nhà quản lý tài chính có năng lực, ông không được coi là một người có tầm nhìn xa. Sau khi Nữ hoàng Elizabeth qua đời vào năm 1603 và James I lên ngôi, ông vẫn được trọng dụng và được James I xác nhận chức vụ Đại Thủ quỹ. Năm 1604, ông được phong tước vị Bá tước Dorset.
2.2.4. Tham gia các Phiên tòa Lớn
Thomas Sackville đóng vai trò quan trọng trong một số phiên tòa lịch sử quan trọng. Năm 1572, ông là một trong những thành viên của bồi thẩm đoàn trong phiên tòa xét xử Thomas Howard, Công tước Norfolk thứ 4. Năm 1586, ông được chọn để truyền đạt án tử hình đã được Nghị viện Anh xác nhận tới Mary, Nữ hoàng Scotland. Ông cũng là thẩm phán trong phiên tòa xét xử Anthony Babington cùng năm đó. Năm 1589, ông tham gia phiên tòa xét xử Philip Howard, Bá tước Arundel thứ 20. Năm 1601, với tư cách là Quản lý tối cao, ông đã tuyên án Robert Devereux, Bá tước Essex thứ 2, người từng là đối thủ của ông trong cuộc tranh cử chức vụ Tổng trưởng và là đối thủ chính trị.
2.3. Đóng góp Văn học
Bên cạnh sự nghiệp chính trị, Sackville còn được biết đến với những đóng góp quan trọng trong lĩnh vực văn học, đặc biệt là thơ ca và kịch.
2.3.1. Thơ ca Sơ khai và "Tấm gương cho các Quan chức"
Thomas Sackville đã có nhiều đóng góp cho tuyển tập thơ "Tấm gương cho các Quan chức" (A Mirror for Magistrates), một tác phẩm nổi tiếng xuất bản năm 1563. Trong đó, ông nổi bật với bài thơ "Induction" (Lời giới thiệu), miêu tả hành trình của nhà thơ đến các vùng địa ngục, nơi ông gặp gỡ những nhân vật đại diện cho nỗi đau khổ và sự kinh hoàng. Bài thơ này được ca ngợi về sức mạnh của ngụ ngôn và giọng điệu trang trọng, u ám của nó. Ông cũng đóng góp bài "Complaint of Henry, Duke of Buckingham" vào cùng tuyển tập. Ngay từ những tác phẩm đầu tay này, Sackville đã nổi tiếng là một cây bút tài năng.
2.3.2. Gorboduc
Cùng với Thomas Norton, Thomas Sackville là đồng tác giả của vở kịch "Gorboduc" (còn được biết đến với tên "Tragedy of Gorboduc" hoặc "Ferrex and Porrex"), ra đời năm 1561. Đây là vở kịch tiếng Anh đầu tiên được viết bằng thơ không vần (blank verse), một cột mốc quan trọng trong lịch sử sân khấu Anh. Vở kịch này khám phá những hậu quả thảm khốc của sự cạnh tranh chính trị và đã được trình diễn trong các lễ hội Giáng sinh (1560-1561) bởi hội Inner Temple, và sau đó vào ngày 18 tháng 1 năm 1561 trước mặt Nữ hoàng Elizabeth tại Whitehall. Một số học giả còn cho rằng "Gorboduc" có thể là tác phẩm độc quyền của Sackville.
2.4. Đời sống Cá nhân và Gia đình
Năm 1555, Thomas Sackville kết hôn với Cicely Baker, con gái của Sir John Baker, một chính khách hàng đầu và cựu Chủ tịch Hạ viện, cùng người vợ thứ hai của ông là Elizabeth Dineley. Hai người có bảy người con, gồm bốn con trai và ba con gái:
- Con trai cả: Robert Sackville (1561-1609), người thừa kế tước vị Bá tước Dorset.
- Con trai thứ hai: Henry Sackville.
- Con trai thứ ba: William Sackville (1570-1591), được phong hiệp sĩ bởi Vua Henri IV của Pháp.
- Con trai thứ tư: Thomas Sackville.
- Con gái cả: Anne Sackville, kết hôn với Sir Henry Glemham.
- Con gái thứ hai: Jane Sackville, kết hôn với Anthony-Maria Browne, Tử tước Montagu thứ 2.
- Con gái thứ ba: Mary Sackville, kết hôn với Henry Nevill, Nam tước Bergavenny thứ 9.
Các con gái Anne và Mary của ông nổi tiếng về học vấn và phẩm chất. Năm 1606, John Chamberlain ca ngợi họ là "những phụ nữ hoàn hảo về học vấn, ngôn ngữ và mọi phẩm chất hiếm có khác".
Năm 1579, học giả người Scotland Hercules Rollock đã được Sackville đón tiếp tại Buckhurst Place. Rollock đã viết những bài thơ tiếng Latin ca ngợi Sackville và ngôi nhà của ông.
2.5. Cái chết
Thomas Sackville qua đời đột ngột vào ngày 19 tháng 4 năm 1608, trong một cuộc họp hội đồng tại Whitehall, Luân Đôn. Ông dường như đã bị đột quỵ, được gọi là "thủy thũng não". Tang lễ của ông diễn ra tại Tu viện Westminster, nhưng ông được an táng tại hầm mộ gia đình Sackville ở nhà thờ giáo xứ Withyham, East Sussex.
3. Di sản và Đánh giá

Thomas Sackville để lại một di sản phong phú, không chỉ qua các đóng góp chính trị mà còn qua sự nghiệp văn học và vai trò trong việc xây dựng tài sản. Ông tích lũy một khối tài sản lớn thông qua các giao dịch đất đai ở nhiều hạt, cũng như từ các khoản đầu tư vào ngành công nghiệp đúc sắt. Ông là người ủng hộ việc thực thi mạnh mẽ hơn các luật xa hoa (sumptuary laws), vốn quy định loại quần áo được phép mặc bởi các tầng lớp xã hội khác nhau, đặc biệt trong quân đội. Cụ thể, ông quy định rằng chỉ những quân nhân có cấp bậc Đại tá hoặc cao hơn mới được phép mặc lụa và nhung, còn các đại úy và các cấp dưới phải "chấp nhận fustian và dành số tiền còn lại cho vũ khí của họ".
Khoảng năm 1587, Sackville được cấp giấy phép hoàng gia để đặt một bộ áo giáp từ các xưởng chế tác hoàng gia tại Greenwich. Bộ áo giáp này, được chạm khắc tinh xảo, mạ xanh và mạ vàng, là một trong những ví dụ đẹp nhất và được bảo tồn tốt nhất của trường phái chế tác áo giáp Greenwich. Hiện nay, nó là một phần của Bộ sưu tập Wallace ở Luân Đôn. Một bộ áo giáp khác tương tự, với cấu trúc và kiểu trang trí giống hệt, thuộc về Sir James Scudamore, có thể được nhìn thấy tại Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan ở New York.
Ông sở hữu nhiều bất động sản quan trọng, bao gồm Groombridge Place ở Kent (mà ông mua vào năm 1604), Knole House ở Sevenoaks, Kent, Michelham Priory ở East Sussex, và Dorset House gần Fleet Street, Luân Đôn (sau này bị cháy trong Đại Hỏa hoạn Luân Đôn). Năm 1570, Nữ hoàng Elizabeth đã cấp cho ông thái ấp Bexhill. Ông cũng là thành viên cuối cùng của gia đình Sackville làm lãnh chúa của thái ấp Bergholt Sackville (được đặt tên theo gia đình Sackville) và Mount Bures ở Essex, mà ông đã bán vào năm 1578 cho một người tên là Alice Dister, sau 459 năm thuộc sở hữu của gia đình Sackville.
Vào tháng 8 năm 1605, Dorset đã giới thiệu "Ông Thorpe" để khảo sát và lập "sơ đồ" cho việc xây dựng lại Ampthill cho Anne của Đan Mạch và Thân vương Henry. Vào tháng 4 năm 1607, ông viết thư cho George More của Loseley yêu cầu ông gây ảnh hưởng lên Bá tước phu nhân Cumberland để sắp xếp cuộc hôn nhân của con gái bà, Lady Anne Clifford, với cháu trai của Sackville là Richard Sackville, Bá tước Dorset thứ 3. Vào tháng 6 năm 1607, khi Sackville bị bệnh, James Hay từ phòng ngủ của vua đã đến thăm và mang theo món quà của nhà vua là một chiếc nhẫn đính kim cương cùng lời nhắn rằng ông hy vọng Sackville sẽ đeo chiếc nhẫn và "sống lâu như những viên kim cương trên chiếc nhẫn đó... tồn tại". Ông đã hồi phục sau trận ốm và lập di chúc vào tháng 8, nhưng qua đời vào ngày 19 tháng 4 năm 1608.