René Descartes

1.1. Thời niên thiếu và giáo dục

René Descartes sinh ra tại La Haye en Touraine, tỉnh Touraine (nay là Descartes, Indre-et-Loire), Pháp, vào ngày 31 tháng 3 năm 1596. Vào tháng 5 năm 1597, mẹ ông, Jeanne Brochard, qua đời vài ngày sau khi sinh một đứa trẻ chết non. Cha của Descartes, Joachim, là thành viên của Parlement of Rennes tại Rennes. René sống với bà ngoại và với ông cố. Mặc dù gia đình Descartes theo Công giáo Rôma, vùng Poitou lại do Tin lành Huguenot kiểm soát.

Năm 1607, muộn hơn một chút do sức khỏe yếu, ông vào học tại trường dòng Tên Collège Royal Henry-Le-Grand ở La Flèche, nơi ông được giới thiệu về toán học và vật lý, bao gồm cả công trình của Galileo. Tại đây, Descartes lần đầu tiên tiếp xúc với thuyết thần bí. Sau khi tốt nghiệp năm 1614, ông học hai năm (1615-1616) tại Đại học Poitiers, lấy bằng cử nhân và giấy phép về giáo luật và luật dân sự vào năm 1616, theo mong muốn của cha ông là ông sẽ trở thành một luật sư. Từ đó, ông chuyển đến Paris.

Trong Luận về Phương pháp, Descartes hồi tưởng:

Tôi hoàn toàn từ bỏ việc học chữ nghĩa. Quyết tâm không tìm kiếm kiến thức nào khác ngoài những gì có thể tìm thấy trong bản thân mình hoặc trong cuốn sách vĩ đại của thế giới, tôi dành phần còn lại của tuổi trẻ để du hành, thăm các triều đình và quân đội, giao du với những người có tính khí và địa vị đa dạng, thu thập nhiều kinh nghiệm khác nhau, thử thách bản thân trong những tình huống mà số phận mang lại cho tôi, và luôn luôn suy ngẫm về bất cứ điều gì đến với mình để thu được lợi ích từ đó.

1.2. Sự nghiệp quân ngũ và du hành

Năm 1618, với tham vọng trở thành một sĩ quan quân đội chuyên nghiệp, Descartes gia nhập, với tư cách là một lính đánh thuê, Quân đội Hà Lan Tin lành ở Breda dưới sự chỉ huy của Maurice xứ Nassau, và bắt đầu một nghiên cứu chính thức về kỹ thuật quân sự, do Simon Stevin thiết lập. Do đó, Descartes nhận được nhiều khuyến khích ở Breda để nâng cao kiến thức toán học của mình. Bằng cách này, ông làm quen với Isaac Beeckman, hiệu trưởng một trường học ở Dordrecht, người mà ông đã viết Compendium of Music (viết năm 1618, xuất bản năm 1650).

Trong khi phục vụ Công tước Maximilian xứ Bayern theo Công giáo từ năm 1619, Descartes đã có mặt tại Trận Núi Trắng gần Praha, vào tháng 11 năm 1620.

Theo Adrien Baillet, vào đêm 10-11 tháng 11 năm 1619 (Ngày Thánh Martin), khi đóng quân ở Neuburg an der Donau, Descartes tự nhốt mình trong một căn phòng có "lò sưởi" (có lẽ là lò gạch) để tránh cái lạnh. Trong đó, ông có ba giấc mơ, và tin rằng một linh hồn thần thánh đã tiết lộ cho ông một triết lý mới. Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng điều Descartes coi là giấc mơ thứ hai của mình thực ra là một đợt hội chứng đầu nổ. Sau khi thoát ra, ông đã hình thành hình học giải tích và ý tưởng áp dụng phương pháp toán học vào triết học. Ông kết luận từ những linh cảm này rằng việc theo đuổi khoa học sẽ chứng tỏ, đối với ông, là việc theo đuổi trí tuệ đích thực và là một phần trung tâm trong công việc của cuộc đời ông. Descartes cũng thấy rất rõ rằng tất cả các chân lý đều liên kết với nhau, do đó việc tìm ra một chân lý cơ bản và tiến hành theo logic sẽ mở đường cho tất cả khoa học. Descartes đã sớm đạt được chân lý cơ bản này: câu nói nổi tiếng của ông "Tôi tư duy, vậy tôi tồn tại".

1.3. Hoạt động tại Hà Lan

Năm 1620, Descartes rời quân đội. Ông đến thăm Vương cung thánh đường Santa Casa ở Loreto, sau đó thăm nhiều quốc gia khác trước khi trở về Pháp, và trong vài năm tiếp theo, ông dành thời gian ở Paris. Chính tại đó, ông đã soạn thảo tiểu luận đầu tiên về phương pháp: Regulae ad Directionem Ingenii (Các Quy tắc Chỉ dẫn Trí tuệ). Ông đến La Haye vào năm 1623, bán tất cả tài sản để đầu tư vào trái phiếu, mang lại một khoản thu nhập thoải mái cho phần đời còn lại của ông. Descartes đã có mặt tại Cuộc vây hãm La Rochelle do Hồng y Richelieu chỉ huy vào năm 1627 với tư cách là một quan sát viên. Ở đó, ông quan tâm đến các đặc tính vật lý của con đê lớn mà Richelieu đang xây dựng và nghiên cứu toán học mọi thứ ông thấy trong cuộc vây hãm. Ông cũng gặp nhà toán học người Pháp Girard Desargues. Vào mùa thu năm đó, tại dinh thự của sứ thần tòa thánh Guidi di Bagno, nơi ông đến cùng Mersenne và nhiều học giả khác để nghe một bài giảng của nhà giả kim Nicolas de Villiers, Sieur de Chandoux, về các nguyên lý của một triết học mới được cho là, Bérulle đã thúc giục ông viết một bản trình bày triết lý mới của mình ở một nơi nào đó ngoài tầm với của Tòa án dị giáo.

Descartes trở lại Cộng hòa Hà Lan vào năm 1628. Vào tháng 4 năm 1629, ông gia nhập Đại học Franeker, học dưới sự hướng dẫn của Adriaan Metius, sống cùng một gia đình Công giáo hoặc thuê Sjaerdemaslot. Năm sau, dưới tên "Poitevin", ông đăng ký học tại Đại học Leiden, lúc đó là một trường đại học Tin lành. Ông học cả toán học với Jacobus Golius, người đã đưa ra cho ông định lý lục giác Pappus, và thiên văn học với Martin Hortensius. Vào tháng 10 năm 1630, ông có xích mích với Beeckman, người mà ông buộc tội đạo văn một số ý tưởng của mình. Tại Amsterdam, ông có quan hệ với một người hầu gái, Helena Jans van der Strom, người mà ông có một cô con gái, Francine, sinh năm 1635 tại Deventer. Cô bé được rửa tội theo Tin lành và qua đời vì sốt ban đỏ ở tuổi lên 5.

Không giống như nhiều nhà đạo đức học thời đó, Descartes không coi thường các đam mê mà ngược lại còn bảo vệ chúng; ông đã khóc khi Francine qua đời vào năm 1640. Theo một tiểu sử gần đây của Jason Porterfield, "Descartes nói rằng ông không tin rằng người ta phải kiềm chế nước mắt để chứng tỏ mình là đàn ông." Russell Shorto suy đoán rằng trải nghiệm làm cha và mất con đã tạo thành một bước ngoặt trong công việc của Descartes, thay đổi trọng tâm của ông từ y học sang tìm kiếm những câu trả lời phổ quát.

Mặc dù thường xuyên di chuyển, ông đã viết tất cả các tác phẩm lớn của mình trong hơn 20 năm ở Hà Lan, khởi xướng một cuộc cách mạng trong toán học và triết học. Năm 1633, Galileo bị Tòa án dị giáo Ý lên án, và Descartes đã từ bỏ kế hoạch xuất bản Luận về Thế giới, công trình của bốn năm trước đó của ông. Tuy nhiên, vào năm 1637, ông đã xuất bản một phần của tác phẩm này trong ba tiểu luận: "Les Météores" (Các hiện tượng khí tượng), "La Dioptrique" (Quang học) và La Géométrie (Hình học), đi kèm với một lời giới thiệu, tác phẩm nổi tiếng của ông Discours de la méthode (Luận về Phương pháp). Trong đó, Descartes đưa ra bốn quy tắc tư duy, nhằm đảm bảo rằng kiến thức của chúng ta dựa trên một nền tảng vững chắc:

Quy tắc đầu tiên là không bao giờ chấp nhận bất cứ điều gì là đúng mà tôi không biết chắc chắn là đúng; nghĩa là, cẩn thận tránh sự vội vàng và thành kiến, và không bao gồm bất cứ điều gì trong phán đoán của tôi ngoài những gì được trình bày rõ ràng và phân biệt rõ ràng đến mức loại trừ mọi cơ sở nghi ngờ.

1.4. Cuối đời và cái chết ở Thụy Điển

Đến năm 1649, Descartes đã trở thành một trong những triết gia và nhà khoa học nổi tiếng nhất châu Âu. Năm đó, Nữ hoàng Christina của Thụy Điển đã mời ông đến triều đình của bà để tổ chức một học viện khoa học mới và dạy kèm bà về những ý tưởng của ông về tình yêu. Descartes đã chấp nhận và chuyển đến Đế quốc Thụy Điển vào giữa mùa đông. Christina quan tâm và khuyến khích Descartes xuất bản Luận về các Cảm xúc.

Ông là khách tại nhà của Pierre Chanut, sống trên Västerlånggatan, cách Lâu đài Tre Kronor ở Stockholm chưa đầy 500 m. Tại đó, Chanut và Descartes đã thực hiện các quan sát bằng áp kế thủy ngân Torricelli. Thách thức Blaise Pascal, Descartes đã thực hiện bộ đọc khí áp đầu tiên ở Stockholm để xem liệu áp suất khí quyển có thể được sử dụng để dự báo thời tiết hay không.

Descartes sắp xếp để dạy Nữ hoàng Christina sau sinh nhật của bà, ba lần một tuần vào lúc 5 giờ sáng, trong lâu đài lạnh lẽo và nhiều gió lùa của bà. Tuy nhiên, đến ngày 15 tháng 1 năm 1650, Nữ hoàng Christina thực sự chỉ gặp Descartes bốn hoặc năm lần. Chẳng bao lâu sau, rõ ràng là họ không thích nhau; bà không quan tâm đến triết học cơ học của ông, và ông cũng không chia sẻ sở thích của bà về tiếng Hy Lạp cổ đại và văn học Hy Lạp cổ đại. Vào ngày 1 tháng 2 năm 1650, ông bị viêm phổi và qua đời vào ngày 11 tháng 2 tại nhà Chanut.

Sáng hôm qua, khoảng bốn giờ sáng, ông Descartes đã qua đời tại nhà của Ngài Đại sứ Pháp Chanut. Theo tôi được biết, ông ấy đã bị viêm màng phổi vài ngày. Nhưng vì ông ấy không muốn dùng thuốc, một cơn sốt cao dường như cũng đã nổi lên. Sau đó, ông ấy đã tự mình cho chảy máu ba lần trong một ngày, nhưng không mất nhiều máu. Nữ hoàng rất thương tiếc sự ra đi của ông ấy, vì ông ấy là một người học rộng tài cao. Ông ấy đã được đúc bằng sáp. Ông ấy không có ý định chết ở đây, vì ông ấy đã quyết định ngay trước khi chết sẽ trở về Hà Lan vào dịp đầu tiên. V.v.

E. Pies đã đặt câu hỏi về lời kể này, dựa trên một lá thư của Bác sĩ van Wullen; tuy nhiên, Descartes đã từ chối điều trị của ông, và nhiều lập luận chống lại tính xác thực của nó đã được đưa ra kể từ đó. Trong một cuốn sách năm 2009, triết gia người Đức Theodor Ebert lập luận rằng Descartes đã bị Jacques Viogué, một nhà truyền giáo Công giáo phản đối quan điểm tôn giáo của ông, đầu độc. Làm bằng chứng, Ebert gợi ý rằng Catherine Descartes, cháu gái của René Descartes, đã ám chỉ hành động đầu độc khi chú của bà được ban "Thánh thể" hai ngày trước khi qua đời, trong "Báo cáo về cái chết của ông Descartes, Triết gia" (1693) của bà.

Những lời cuối cùng của ông được cho là:

Linh hồn tôi, ngươi đã bị giam cầm quá lâu. Giờ đã đến lúc ngươi rời khỏi nhà tù, rời bỏ xiềng xích của thân thể này. Hãy đến với sự chia ly này bằng niềm vui và lòng dũng cảm!

2.1. Phương pháp Hoài nghi và Cogito

Trong tác phẩm Luận về Phương pháp, ông cố gắng đạt được một tập hợp các nguyên tắc cơ bản mà người ta có thể biết là đúng mà không có bất kỳ nghi ngờ nào. Để đạt được điều này, ông sử dụng một phương pháp gọi là hoài nghi siêu hình/siêu hình học, đôi khi còn được gọi là hoài nghi luận phương pháp hay hoài nghi Descartes: ông bác bỏ mọi ý tưởng có thể bị nghi ngờ và sau đó tái thiết lập chúng để có được một nền tảng vững chắc cho kiến thức đích thực. Descartes xây dựng ý tưởng của mình từ đầu trong Các Suy ngẫm về Triết học Tiên khởi. Ông liên hệ điều này với kiến trúc: lớp đất trên cùng được loại bỏ để tạo ra một tòa nhà hoặc cấu trúc mới. Descartes gọi sự nghi ngờ của mình là đất và kiến thức mới là các tòa nhà. Đối với Descartes, chủ nghĩa nền tảng của Aristotle là không đầy đủ và phương pháp nghi ngờ của ông đã nâng cao chủ nghĩa nền tảng.

Ban đầu, Descartes chỉ đạt được một nguyên tắc đầu tiên duy nhất: ông tư duy. Điều này được thể hiện bằng cụm từ Latinh trong Luận về Phương pháp "Cogito, ergo sum" (tiếng Anh: "I think, therefore I am"). Descartes kết luận, nếu ông nghi ngờ, thì một cái gì đó hoặc ai đó phải đang nghi ngờ; do đó, chính việc ông nghi ngờ đã chứng minh sự tồn tại của ông. "Ý nghĩa đơn giản của cụm từ là nếu một người hoài nghi về sự tồn tại, thì đó tự nó là bằng chứng cho thấy người đó tồn tại." Hai nguyên tắc đầu tiên này - tôi tư duy và tôi tồn tại - sau này được Descartes xác nhận bằng nhận thức rõ ràng và phân biệt của ông (được trình bày trong Suy ngẫm thứ ba của ông từ Các Suy ngẫm): vì ông nhận thức rõ ràng và phân biệt hai nguyên tắc này, Descartes lập luận, đảm bảo tính không thể nghi ngờ của chúng.

Descartes kết luận rằng ông có thể chắc chắn rằng mình tồn tại vì ông tư duy. Nhưng dưới hình thức nào? Ông nhận thức cơ thể mình thông qua việc sử dụng các giác quan; tuy nhiên, những điều này trước đây đã không đáng tin cậy. Vì vậy, Descartes xác định rằng kiến thức không thể nghi ngờ duy nhất là ông là một thực thể tư duy. Tư duy là điều ông làm, và sức mạnh của ông phải đến từ bản chất của ông. Descartes định nghĩa "tư duy" (cogitatio^Latin) là "điều xảy ra trong tôi mà tôi nhận thức được ngay lập tức, trong chừng mực tôi nhận thức được nó". Tư duy do đó là mọi hoạt động của một người mà người đó nhận thức được ngay lập tức. Ông đưa ra lý do để cho rằng những suy nghĩ khi thức có thể phân biệt được với giấc mơ, và rằng tâm trí của một người không thể bị "chiếm đoạt" bởi một ác quỷ đặt một thế giới bên ngoài ảo ảnh trước các giác quan của một người.

Và như vậy, một cái gì đó mà tôi nghĩ rằng tôi đang nhìn thấy bằng mắt mình thì được nắm bắt hoàn toàn bằng năng lực phán đoán trong tâm trí tôi.

2.2. Thuyết Nhị nguyên Tâm-Vật

Descartes, bị ảnh hưởng bởi các người máy tự động trưng bày tại Château de Saint-Germain-en-Laye gần Paris, đã nghiên cứu mối liên hệ giữa tâm trí và cơ thể, và cách chúng tương tác. Những ảnh hưởng chính của ông đối với nhị nguyên tâm-vật là thần học và vật lý. Lý thuyết về nhị nguyên tâm-vật là học thuyết đặc trưng của Descartes và thấm nhuần các lý thuyết khác mà ông đã đưa ra. Được gọi là nhị nguyên luận Descartes (hoặc nhị nguyên tâm-vật), lý thuyết của ông về sự tách biệt giữa tâm trí và cơ thể đã tiếp tục ảnh hưởng đến các triết học phương Tây sau này. Trong Các Suy ngẫm về Triết học Tiên khởi, Descartes đã cố gắng chứng minh sự tồn tại của Chúa và sự phân biệt giữa linh hồn con người và cơ thể. Con người là sự kết hợp giữa tâm trí và cơ thể; do đó, thuyết nhị nguyên của Descartes bao gồm ý tưởng rằng tâm trí và cơ thể là riêng biệt nhưng gắn bó chặt chẽ. Trong khi nhiều độc giả đương thời của Descartes thấy sự phân biệt giữa tâm trí và cơ thể khó nắm bắt, ông lại cho rằng nó hoàn toàn đơn giản. Descartes sử dụng khái niệm mô thức, là cách các chất tồn tại. Trong Các Nguyên lý Triết học, Descartes giải thích, "chúng ta có thể nhận thức rõ ràng một chất tách biệt khỏi mô thức mà chúng ta nói là khác biệt với nó, trong khi ngược lại, chúng ta không thể hiểu mô thức tách biệt khỏi chất". Để nhận thức một mô thức tách biệt khỏi chất của nó đòi hỏi một sự trừu tượng hóa trí tuệ, mà Descartes giải thích như sau:

Sự trừu tượng hóa trí tuệ bao gồm việc tôi quay suy nghĩ của mình khỏi một phần nội dung của ý tưởng phong phú hơn này để áp dụng nó vào phần khác với sự chú ý lớn hơn. Do đó, khi tôi xem xét một hình dạng mà không nghĩ đến chất hoặc phần mở rộng mà hình dạng đó thuộc về, tôi thực hiện một sự trừu tượng hóa tinh thần.

Tự nhiên cũng dạy tôi, bằng những cảm giác đau đớn, đói, khát, v.v., rằng tôi không chỉ hiện diện trong cơ thể mình như một người lái tàu trong con tàu của mình, mà tôi còn gắn bó rất chặt chẽ và, như thể, hòa quyện với nó, để tôi và cơ thể tạo thành một thể thống nhất. Nếu không phải vậy, tôi, người không là gì ngoài một thực thể tư duy, sẽ không cảm thấy đau khi cơ thể bị tổn thương, mà sẽ nhận thức được thiệt hại hoàn toàn bằng trí tuệ, giống như một thủy thủ nhận thức bằng thị giác nếu có bất cứ điều gì trên tàu của mình bị hỏng.

2.3. Chứng minh sự tồn tại của Chúa

Trong Suy ngẫm thứ ba và thứ năm, Descartes đưa ra các chứng minh về một Chúa nhân từ (lập luận về dấu ấn và lập luận bản thể luận tương ứng). Descartes tin vào lời giải thích về thực tại mà các giác quan của ông cung cấp cho ông, vì ông tin rằng Chúa đã ban cho ông một tâm trí và hệ thống thần kinh cảm giác hoạt động tốt và không muốn lừa dối ông. Từ giả định này, tuy nhiên, Descartes cuối cùng đã thiết lập khả năng thu nhận kiến thức về thế giới dựa trên suy luận và nhận thức. Do đó, về mặt nhận thức luận, Descartes có thể nói là đã đóng góp những ý tưởng như một quan niệm về chủ nghĩa nền tảng và khả năng rằng lý trí là phương pháp đáng tin cậy duy nhất để đạt được kiến thức. Tuy nhiên, Descartes rất ý thức rằng thực nghiệm là cần thiết để xác minh và xác nhận các lý thuyết.

Descartes viện dẫn nguyên lý đầy đủ nhân quả của mình để ủng hộ lập luận về dấu ấn của ông về sự tồn tại của Chúa, trích dẫn Lucretius để bảo vệ: "Ex nihilo nihil fit", nghĩa là "Không có gì đến từ không có gì" (Lucretius). Oxford Reference tóm tắt lập luận, như sau, "rằng ý tưởng của chúng ta về sự hoàn hảo liên quan đến nguồn gốc hoàn hảo của nó (Chúa), giống như một con dấu hoặc dấu ấn được để lại trong một tác phẩm bởi người tạo ra nó." Trong Suy ngẫm thứ năm, Descartes trình bày một phiên bản của lập luận bản thể luận dựa trên khả năng tư duy "ý tưởng về một hữu thể tối cao hoàn hảo và vô hạn," và gợi ý rằng "trong tất cả các ý tưởng trong tôi, ý tưởng tôi có về Chúa là chân thật nhất, rõ ràng và phân biệt nhất."

Descartes tự coi mình là một tín đồ Công giáo sùng đạo, và một trong những mục đích của Các Suy ngẫm là bảo vệ đức tin Công giáo. Nỗ lực của ông nhằm đặt nền tảng cho niềm tin thần học trên lý trí đã vấp phải sự phản đối gay gắt vào thời của ông. Blaise Pascal coi quan điểm của Descartes là duy lý và cơ học, và buộc tội ông theo thuyết phiếm thần: "Tôi không thể tha thứ cho Descartes; trong tất cả triết học của mình, Descartes đã cố gắng hết sức để không cần đến Chúa. Nhưng Descartes không thể tránh khỏi việc thúc giục Chúa khởi động thế giới bằng một cái búng tay uy nghi của Ngài; sau đó, ông không còn cần đến Chúa nữa," trong khi một người đương thời có ảnh hưởng, Martin Schoock, buộc tội ông theo thuyết vô thần, mặc dù Descartes đã đưa ra một lời phê bình rõ ràng về thuyết vô thần trong Các Suy ngẫm của mình. Giáo hội Công giáo đã cấm các cuốn sách của ông vào năm 1663.

Descartes cũng đã viết một phản hồi cho hoài nghi luận về thế giới bên ngoài. Thông qua phương pháp hoài nghi này, ông không nghi ngờ vì mục đích nghi ngờ mà để đạt được thông tin cụ thể và đáng tin cậy. Nói cách khác, sự chắc chắn. Ông lập luận rằng các nhận thức giác quan đến với ông một cách không tự nguyện, và không phải do ông muốn. Chúng nằm ngoài các giác quan của ông, và theo Descartes, đây là bằng chứng về sự tồn tại của một cái gì đó bên ngoài tâm trí ông, và do đó, một thế giới bên ngoài. Descartes tiếp tục lập luận rằng những thứ trong thế giới bên ngoài là vật chất bằng cách lập luận rằng Chúa sẽ không lừa dối ông về những ý tưởng đang được truyền đi, và rằng Chúa đã ban cho ông "khuynh hướng" tin rằng những ý tưởng đó được gây ra bởi những vật chất. Descartes cũng tin rằng một chất là một cái gì đó không cần bất kỳ sự hỗ trợ nào để hoạt động hoặc tồn tại. Descartes giải thích thêm rằng chỉ có Chúa mới có thể là một "chất" thực sự. Nhưng tâm trí là chất, nghĩa là chúng chỉ cần Chúa để hoạt động. Tâm trí là một chất tư duy. Phương tiện cho một chất tư duy bắt nguồn từ những ý tưởng.

Descartes tránh xa các câu hỏi thần học, giới hạn sự chú ý của mình vào việc chỉ ra rằng không có sự không tương thích giữa siêu hình học của ông và chính thống giáo thần học. Ông tránh cố gắng chứng minh các giáo điều thần học một cách siêu hình. Khi bị thách thức rằng ông chưa thiết lập sự bất tử của linh hồn chỉ bằng cách chỉ ra rằng linh hồn và cơ thể là những chất khác biệt, ông trả lời, "Tôi không tự mình cố gắng sử dụng sức mạnh của lý trí con người để giải quyết bất kỳ vấn đề nào phụ thuộc vào ý chí tự do của Chúa."

2.4. Đạo đức học và Luận về các Cảm xúc

Đối với Descartes, đạo đức học là một khoa học, cao nhất và hoàn hảo nhất trong số đó. Giống như các khoa học khác, đạo đức học có gốc rễ từ siêu hình học. Bằng cách này, ông lập luận về sự tồn tại của Chúa, điều tra vị trí của con người trong tự nhiên, hình thành lý thuyết nhị nguyên tâm-vật và bảo vệ ý chí tự do. Tuy nhiên, vì ông là một nhà duy lý tin tưởng, Descartes tuyên bố rõ ràng rằng lý trí là đủ trong việc tìm kiếm những điều tốt đẹp mà cá nhân nên tìm kiếm, và đức hạnh bao gồm việc suy luận đúng đắn để hướng dẫn hành động của họ. Tuy nhiên, chất lượng của suy luận này phụ thuộc vào kiến thức và trạng thái tinh thần. Vì lý do này, ông nói rằng một triết học đạo đức hoàn chỉnh nên bao gồm việc nghiên cứu cơ thể. Ông đã thảo luận về chủ đề này trong thư từ với Công chúa Elisabeth của Bohemia, và kết quả là đã viết tác phẩm Luận về các Cảm xúc, trong đó chứa một nghiên cứu về các quá trình và phản ứng tâm-thể ở con người, với sự nhấn mạnh vào cảm xúc hoặc đam mê. Các tác phẩm của ông về đam mê và cảm xúc của con người sẽ là cơ sở cho triết học của những người theo ông (xem chủ nghĩa Descartes), và sẽ có tác động lâu dài đến những ý tưởng liên quan đến văn học và nghệ thuật nên là gì, đặc biệt là cách nó nên gợi lên cảm xúc.

Descartes và Zeno đều xác định những điều tốt đẹp tối cao với đức hạnh. Đối với Epicurus, điều tốt đẹp tối cao là niềm vui, và Descartes nói rằng, trên thực tế, điều này không mâu thuẫn với giáo lý của Zeno, bởi vì đức hạnh tạo ra một niềm vui tinh thần tốt hơn niềm vui thể xác. Về quan điểm của Aristotle rằng hạnh phúc phụ thuộc vào cả đức hạnh đạo đức và cả những điều tốt đẹp của vận may như một mức độ giàu có vừa phải, Descartes không phủ nhận rằng vận may đóng góp vào hạnh phúc, nhưng ông nhận xét rằng chúng phần lớn nằm ngoài tầm kiểm soát của một người, trong khi tâm trí của một người hoàn toàn nằm trong tầm kiểm soát của một người. Các tác phẩm đạo đức của Descartes ra đời vào cuối đời ông, nhưng trước đó, trong Luận về Phương pháp, ông đã áp dụng ba nguyên tắc để có thể hành động trong khi ông đặt tất cả các ý tưởng của mình vào nghi ngờ. Những nguyên tắc đó được gọi là "Đạo đức Tạm thời" của ông.

2.5. Quan điểm tôn giáo và Động vật

Descartes tự coi mình là một tín đồ Công giáo sùng đạo, và một trong những mục đích của Các Suy ngẫm là bảo vệ đức tin Công giáo. Nỗ lực của ông nhằm đặt nền tảng cho niềm tin thần học trên lý trí đã vấp phải sự phản đối gay gắt vào thời của ông. Blaise Pascal coi quan điểm của Descartes là duy lý và cơ học, và buộc tội ông theo thuyết phiếm thần: "Tôi không thể tha thứ cho Descartes; trong tất cả triết học của mình, Descartes đã cố gắng hết sức để không cần đến Chúa. Nhưng Descartes không thể tránh khỏi việc thúc giục Chúa khởi động thế giới bằng một cái búng tay uy nghi của Ngài; sau đó, ông không còn cần đến Chúa nữa," trong khi một người đương thời có ảnh hưởng, Martin Schoock, buộc tội ông theo thuyết vô thần, mặc dù Descartes đã đưa ra một lời phê bình rõ ràng về thuyết vô thần trong Các Suy ngẫm của mình. Giáo hội Công giáo đã cấm các cuốn sách của ông vào năm 1663.

Descartes cũng đã viết một phản hồi cho hoài nghi luận về thế giới bên ngoài. Thông qua phương pháp hoài nghi này, ông không nghi ngờ vì mục đích nghi ngờ mà để đạt được thông tin cụ thể và đáng tin cậy. Nói cách khác, sự chắc chắn. Ông lập luận rằng các nhận thức giác quan đến với ông một cách không tự nguyện, và không phải do ông muốn. Chúng nằm ngoài các giác quan của ông, và theo Descartes, đây là bằng chứng về sự tồn tại của một cái gì đó bên ngoài tâm trí ông, và do đó, một thế giới bên ngoài. Descartes tiếp tục lập luận rằng những thứ trong thế giới bên ngoài là vật chất bằng cách lập luận rằng Chúa sẽ không lừa dối ông về những ý tưởng đang được truyền đi, và rằng Chúa đã ban cho ông "khuynh hướng" tin rằng những ý tưởng đó được gây ra bởi những vật chất. Descartes cũng tin rằng một chất là một cái gì đó không cần bất kỳ sự hỗ trợ nào để hoạt động hoặc tồn tại. Descartes giải thích thêm rằng chỉ có Chúa mới có thể là một "chất" thực sự. Nhưng tâm trí là chất, nghĩa là chúng chỉ cần Chúa để hoạt động. Tâm trí là một chất tư duy. Phương tiện cho một chất tư duy bắt nguồn từ những ý tưởng.

Descartes tránh xa các câu hỏi thần học, giới hạn sự chú ý của mình vào việc chỉ ra rằng không có sự không tương thích giữa siêu hình học của ông và chính thống giáo thần học. Ông tránh cố gắng chứng minh các giáo điều thần học một cách siêu hình. Khi bị thách thức rằng ông chưa thiết lập sự bất tử của linh hồn chỉ bằng cách chỉ ra rằng linh hồn và cơ thể là những chất khác biệt, ông trả lời, "Tôi không tự mình cố gắng sử dụng sức mạnh của lý trí con người để giải quyết bất kỳ vấn đề nào phụ thuộc vào ý chí tự do của Chúa."

Descartes phủ nhận rằng động vật có lý trí hoặc trí thông minh. Ông lập luận rằng động vật không thiếu cảm giác hoặc nhận thức, nhưng những điều này có thể được giải thích một cách cơ học. Trong khi con người có linh hồn, hoặc tâm trí, và có khả năng cảm thấy đau đớn và lo lắng, động vật, do không có linh hồn, không thể cảm thấy đau đớn hoặc lo lắng. Nếu động vật có dấu hiệu đau khổ thì điều này là để bảo vệ cơ thể khỏi bị tổn thương, nhưng trạng thái bẩm sinh cần thiết để chúng chịu đựng là không có. Mặc dù quan điểm của Descartes không được chấp nhận rộng rãi, chúng đã trở nên nổi bật ở châu Âu và Bắc Mỹ, cho phép con người đối xử với động vật một cách miễn trừ. Quan điểm cho rằng động vật hoàn toàn tách biệt với loài người và chỉ là máy móc đã cho phép ngược đãi động vật, và được luật pháp và các chuẩn mực xã hội chấp thuận cho đến giữa thế kỷ 19. Các ấn phẩm của Charles Darwin cuối cùng sẽ làm xói mòn quan điểm của Descartes về động vật. Darwin lập luận rằng sự liên tục giữa con người và các loài khác gợi ý khả năng động vật cũng chịu đựng.

3.1. Hình học giải tích

Một trong những di sản lâu dài nhất của Descartes là sự phát triển của hình học Descartes hay hình học giải tích, sử dụng đại số để mô tả hình học; hệ tọa độ Descartes được đặt theo tên ông. Ông là người đầu tiên gán một vị trí cơ bản cho đại số trong hệ thống kiến thức, sử dụng nó như một phương pháp để tự động hóa hoặc cơ giới hóa suy luận, đặc biệt là về các đại lượng trừu tượng, không xác định. Các nhà toán học châu Âu trước đây đã coi hình học là một dạng toán học cơ bản hơn, đóng vai trò là nền tảng của đại số. Các quy tắc đại số được chứng minh hình học bởi các nhà toán học như Pacioli, Cardano, Tartaglia và Ferrari. Các phương trình có bậc cao hơn ba được coi là không thực, bởi vì một dạng ba chiều, chẳng hạn như một khối lập phương, chiếm kích thước lớn nhất của thực tại. Descartes tuyên bố rằng đại lượng trừu tượng a² có thể biểu thị độ dài cũng như diện tích. Điều này trái ngược với giáo lý của các nhà toán học như François Viète, người khẳng định rằng lũy thừa thứ hai phải biểu thị một diện tích. Mặc dù Descartes không theo đuổi chủ đề này, ông đã đi trước Gottfried Wilhelm Leibniz trong việc hình dung một khoa học đại số tổng quát hơn hoặc "toán học phổ quát", như một tiền thân của logic ký hiệu, có thể bao gồm các nguyên tắc và phương pháp logic một cách tượng trưng, và cơ giới hóa suy luận tổng quát.

3.2. Ký hiệu và Quy tắc

Descartes "đã phát minh ra quy ước biểu thị các ẩn số trong phương trình bằng x, y và z, và các số đã biết bằng a, b và c". Ông cũng "tiên phong trong ký hiệu tiêu chuẩn" sử dụng chỉ số trên để hiển thị lũy thừa hoặc số mũ; ví dụ, số 2 được sử dụng trong x² để chỉ x bình phương.

3.3. Nền tảng của Giải tích

Công trình của Descartes đã cung cấp cơ sở cho giải tích được phát triển bởi Leibniz và Newton, những người đã áp dụng giải tích vi phân vào đường tiếp tuyến, do đó cho phép sự phát triển của nhánh toán học hiện đại đó. Quy tắc dấu hiệu Descartes của ông cũng là một phương pháp thường được sử dụng để xác định số lượng nghiệm dương và âm của một đa thức.

4.1. Vật lý và Cơ học

Descartes thường được coi là nhà tư tưởng đầu tiên nhấn mạnh việc sử dụng lý trí để phát triển khoa học tự nhiên. Đối với ông, triết học là một hệ thống tư duy bao gồm tất cả kiến thức, như ông đã trình bày trong một lá thư gửi một dịch giả người Pháp:

Do đó, tất cả Triết học giống như một cái cây, trong đó Siêu hình học là gốc, Vật lý là thân, và tất cả các khoa học khác là các nhánh mọc ra từ thân này, được quy về ba nguyên lý chính, đó là Y học, Cơ học và Đạo đức học. Bằng khoa học Đạo đức học, tôi hiểu là khoa học cao nhất và hoàn hảo nhất, vốn giả định một kiến thức toàn diện về các khoa học khác, là cấp độ cuối cùng của trí tuệ.

Nâng 45 kg ^{(100 lb)} lên một foot hai lần cũng giống như nâng 91 kg ^{(200 lb)} lên một foot, hoặc 45 kg ^{(100 lb)} lên hai foot.

Nếu x gấp đôi kích thước của y, và đang di chuyển với tốc độ bằng một nửa, thì lượng chuyển động trong mỗi cái là như nhau.

[Chúa] đã tạo ra vật chất, cùng với chuyển động của nó... chỉ bằng cách để mọi thứ diễn ra theo lẽ tự nhiên, Ngài bảo toàn cùng một lượng chuyển động... như Ngài đã đặt vào lúc ban đầu.

4.2. Quang học và Khí tượng học

Descartes cũng có những đóng góp cho lĩnh vực quang học. Ông đã chứng minh bằng cách sử dụng cấu trúc hình học và định luật khúc xạ (còn được gọi là định luật Descartes ở Pháp, hoặc phổ biến hơn là định luật Snell ở những nơi khác) rằng bán kính góc của một cầu vồng là 42 độ (tức là góc tạo bởi cạnh cầu vồng và tia sáng đi từ mặt trời qua tâm cầu vồng tại mắt là 42°). Ông cũng độc lập khám phá ra định luật phản xạ, và tiểu luận của ông về quang học là lần đầu tiên công bố định luật này.

Trong Luận về Phương pháp, có một phụ lục trong đó Descartes thảo luận về các lý thuyết của ông về Khí tượng học được gọi là Les Météores. Ông lần đầu tiên đề xuất ý tưởng rằng các nguyên tố được tạo thành từ các hạt nhỏ kết hợp không hoàn hảo, do đó để lại những khoảng trống nhỏ ở giữa. Những khoảng trống này sau đó được lấp đầy bởi "vật chất tinh tế" nhỏ hơn và nhanh hơn nhiều. Những hạt này khác nhau tùy thuộc vào nguyên tố mà chúng cấu tạo nên, ví dụ, Descartes tin rằng các hạt nước "giống như những con lươn nhỏ, mặc dù chúng kết hợp và xoắn vào nhau, nhưng không bao giờ thắt nút hoặc móc vào nhau theo cách mà chúng không thể dễ dàng tách ra." Ngược lại, các hạt tạo nên vật liệu rắn hơn được cấu tạo theo cách tạo ra các hình dạng không đều. Kích thước của hạt cũng quan trọng; nếu hạt nhỏ hơn, nó không chỉ nhanh hơn và di chuyển liên tục, mà còn dễ bị kích động hơn bởi các hạt lớn hơn, vốn chậm nhưng có lực lớn hơn. Các đặc tính khác nhau, chẳng hạn như sự kết hợp và hình dạng, đã tạo ra các đặc tính thứ cấp khác nhau của vật liệu, chẳng hạn như nhiệt độ. Ý tưởng đầu tiên này là cơ sở cho phần còn lại của lý thuyết khí tượng học của Descartes.

Trong khi bác bỏ hầu hết các lý thuyết khí tượng học của Aristotle, ông vẫn giữ một số thuật ngữ mà Aristotle đã sử dụng như hơi và khí thải. Những "hơi" này sẽ được mặt trời hút vào bầu trời từ "các chất trên cạn" và sẽ tạo ra gió. Descartes cũng lý thuyết rằng những đám mây rơi xuống sẽ làm dịch chuyển không khí bên dưới chúng, cũng tạo ra gió. Những đám mây rơi xuống cũng có thể tạo ra sấm sét. Ông lý thuyết rằng khi một đám mây nằm trên một đám mây khác và không khí xung quanh đám mây trên nóng, nó sẽ làm ngưng tụ hơi nước xung quanh đám mây trên, và làm cho các hạt rơi xuống. Khi các hạt rơi từ đám mây trên va chạm với các hạt của đám mây dưới, nó sẽ tạo ra sấm sét. Ông so sánh lý thuyết của mình về sấm sét với lý thuyết của mình về tuyết lở. Descartes tin rằng âm thanh ầm ầm mà tuyết lở tạo ra là do tuyết bị làm nóng, và do đó nặng hơn, rơi xuống tuyết bên dưới nó. Lý thuyết này được hỗ trợ bởi kinh nghiệm "Điều đó cho thấy tại sao sấm sét hiếm khi xảy ra vào mùa đông hơn mùa hè; vì khi đó không đủ nhiệt độ đến các đám mây cao nhất để phá vỡ chúng."

Một lý thuyết khác mà Descartes có là về sự hình thành sét. Descartes tin rằng sét được gây ra bởi các khí thải bị mắc kẹt giữa hai đám mây va chạm. Ông tin rằng để làm cho các khí thải này có khả năng tạo ra sét, chúng phải được làm "mịn và dễ cháy" bởi thời tiết nóng và khô. Bất cứ khi nào các đám mây va chạm, nó sẽ khiến chúng bốc cháy, tạo ra sét; nếu đám mây trên nặng hơn đám mây dưới, nó cũng sẽ tạo ra sấm sét.

Descartes cũng tin rằng mây được tạo thành từ các giọt nước và băng, và tin rằng mưa sẽ rơi khi không khí không còn có thể nâng đỡ chúng. Nó sẽ rơi dưới dạng tuyết nếu không khí không đủ ấm để làm tan chảy các giọt mưa. Và mưa đá là khi các giọt mây sẽ tan chảy, và sau đó đóng băng lại vì không khí lạnh sẽ làm chúng đóng băng lại.

Descartes không sử dụng toán học hoặc dụng cụ (vì lúc đó chưa có) để chứng minh các lý thuyết khí tượng học của mình mà thay vào đó sử dụng lý luận định tính để suy luận giả thuyết của mình.

5.1. Tác động đến Tư tưởng Hiện đại

Descartes thường được mệnh danh là cha đẻ của triết học phương Tây hiện đại, nhà tư tưởng mà cách tiếp cận của ông đã thay đổi sâu sắc dòng chảy của triết học phương Tây và đặt nền tảng cho hiện đại. Hai phần đầu tiên trong Các Suy ngẫm về Triết học Tiên khởi của ông, những phần hình thành hoài nghi luận phương pháp nổi tiếng, đại diện cho phần tác phẩm của Descartes có ảnh hưởng lớn nhất đến tư duy hiện đại. Người ta đã lập luận rằng bản thân Descartes không nhận ra mức độ của bước đi cách mạng này. Bằng cách chuyển cuộc tranh luận từ "cái gì là chân lý" sang "tôi có thể chắc chắn về điều gì?", Descartes đã chuyển người bảo đảm quyền lực của chân lý từ Chúa sang nhân loại (mặc dù bản thân Descartes tuyên bố ông nhận được những linh cảm của mình từ Chúa) - trong khi khái niệm "chân lý" truyền thống ngụ ý một quyền lực bên ngoài, "sự chắc chắn" thay vào đó dựa vào phán đoán của cá nhân.

Trong một cuộc cách mạng nhân vị trung tâm, con người giờ đây được nâng lên tầm chủ thể, một tác nhân, một hữu thể giải phóng được trang bị lý trí tự chủ. Đây là một bước cách mạng đã thiết lập nền tảng của hiện đại, những hệ quả của nó vẫn còn được cảm nhận: sự giải phóng nhân loại khỏi chân lý khải thị Kitô giáo và giáo điều Giáo hội Công giáo; nhân loại tự đặt ra luật lệ của mình và tự đứng vững. Trong thời hiện đại, người bảo đảm chân lý không còn là Chúa mà là con người, mỗi người trong số họ là một "người định hình và bảo đảm tự ý thức" về thực tại của chính mình. Theo cách đó, mỗi người được biến thành một người trưởng thành có lý trí, một chủ thể và tác nhân, trái ngược với một đứa trẻ vâng lời Chúa. Sự thay đổi trong quan điểm này là đặc trưng của sự chuyển đổi từ thời trung cổ Kitô giáo sang thời hiện đại, một sự chuyển đổi đã được dự đoán trong các lĩnh vực khác, và giờ đây đang được Descartes hình thành trong lĩnh vực triết học.

Quan điểm nhân vị trung tâm này trong công trình của Descartes, thiết lập lý trí con người là tự chủ, đã cung cấp cơ sở cho sự giải phóng khỏi Chúa và Giáo hội của Thời đại Khai sáng. Theo Martin Heidegger, quan điểm trong công trình của Descartes cũng cung cấp cơ sở cho tất cả các nhân học sau này. Cuộc cách mạng triết học của Descartes đôi khi được cho là đã khơi mào cho chủ nghĩa lấy con người làm trung tâm và chủ nghĩa chủ quan hiện đại.

5.2. Tiếp nhận và Phê phán

Về mặt thương mại, Luận về Phương pháp xuất hiện trong đời Descartes trong một ấn bản duy nhất gồm 500 bản, 200 bản trong số đó được dành cho tác giả. Số phận tương tự cũng xảy ra với ấn bản tiếng Pháp duy nhất của Các Suy ngẫm về Triết học Tiên khởi, vốn chưa bán hết vào thời điểm Descartes qua đời. Tuy nhiên, một ấn bản tiếng Latinh đồng thời của tác phẩm sau lại được giới học giả châu Âu nhiệt tình tìm kiếm và chứng tỏ là một thành công thương mại đối với Descartes.

Mặc dù Descartes nổi tiếng trong giới học thuật vào cuối đời, việc giảng dạy các tác phẩm của ông trong các trường học vẫn gây tranh cãi. Henri de Roy (Henricus Regius, 1598-1679), Giáo sư Y học tại Đại học Utrecht, đã bị Hiệu trưởng trường đại học, Gijsbert Voet (Voetius), lên án vì đã giảng dạy vật lý của Descartes.

Theo giáo sư triết học John Cottingham, Các Suy ngẫm về Triết học Tiên khởi của Descartes được coi là "một trong những văn bản chủ chốt của triết học phương Tây". Cottingham nói rằng Các Suy ngẫm là "tác phẩm được nghiên cứu rộng rãi nhất trong tất cả các tác phẩm của Descartes".

Theo Anthony Gottlieb, cựu biên tập viên cấp cao của The Economist, và là tác giả của Giấc mơ Lý trí và Giấc mơ Khai sáng, một trong những lý do Descartes và Thomas Hobbes tiếp tục được tranh luận trong thập kỷ thứ hai của thế kỷ 21 là vì họ vẫn có điều gì đó để nói với chúng ta vẫn còn liên quan đến các câu hỏi như, "Sự tiến bộ của khoa học ngụ ý điều gì đối với sự hiểu biết của chúng ta về bản thân và ý niệm về Chúa?" và "Chính phủ phải đối phó với sự đa dạng tôn giáo như thế nào?"

Trong cuộc phỏng vấn năm 2018 với Tyler Cowen, Agnes Callard đã mô tả thí nghiệm tư duy của Descartes trong Các Suy ngẫm, nơi ông khuyến khích một sự nghi ngờ hoàn toàn, có hệ thống về mọi thứ bạn tin, để "xem bạn sẽ đi đến đâu". Cô nói, "Điều Descartes đạt được là một loại chân lý thực sự mà ông có thể xây dựng dựa trên đó trong tâm trí của mình." Cô nói rằng những đoạn độc thoại của Hamlet - "những suy ngẫm về bản chất của cuộc sống và cảm xúc" - tương tự như thí nghiệm tư duy của Descartes. Hamlet/Descartes "tách biệt khỏi thế giới", như thể họ bị "mắc kẹt" trong chính đầu mình. Cowen hỏi Callard liệu Descartes có thực sự tìm thấy bất kỳ chân lý nào thông qua thí nghiệm tư duy của mình hay đó chỉ là "một phiên bản trước đó của lập luận đương thời rằng chúng ta đang sống trong một mô phỏng, trong đó ác quỷ là mô phỏng chứ không phải lý luận Bayes?" Callard đồng ý rằng lập luận này có thể bắt nguồn từ Descartes, người đã nói rằng ông đã bác bỏ nó. Cô làm rõ rằng trong lý luận của Descartes, bạn "cuối cùng sẽ trở lại trong tâm trí của Chúa" - trong một "vũ trụ mà Chúa đã tạo ra" đó là "thế giới thực"... Toàn bộ câu hỏi là về việc được kết nối với thực tại chứ không phải là một sản phẩm tưởng tượng. Nếu bạn đang sống trong thế giới mà Chúa tạo ra, Chúa có thể tạo ra những thứ thực. Vì vậy bạn đang sống trong một thế giới thực."

5.3. Tranh cãi

Việc Descartes có phải là thành viên của Hội Tam Điểm Hoa Hồng hay không vẫn còn đang được tranh cãi.
Các chữ cái đầu trong tên ông đã được liên kết với từ viết tắt R.C. được sử dụng rộng rãi bởi những người theo Hội Tam Điểm Hoa Hồng. Hơn nữa, vào năm 1619, Descartes chuyển đến Ulm, một trung tâm quốc tế nổi tiếng của phong trào Hội Tam Điểm Hoa Hồng. Trong chuyến đi của mình ở Đức, ông đã gặp Johannes Faulhaber, người trước đó đã bày tỏ cam kết cá nhân của mình để gia nhập hội anh em.

Descartes đã dành tác phẩm có tựa đề Kho báu Toán học của Polybius, Công dân Thế giới cho "những người học rộng trên khắp thế giới và đặc biệt là các B.R.C. (Anh em Hoa Hồng Thập Tự) nổi tiếng ở Đức". Tác phẩm này chưa hoàn thành và việc xuất bản của nó không chắc chắn.

6.1. Các tác phẩm chính

• 1618. Compendium Musicae. Một chuyên luận về lý thuyết âm nhạc và mỹ học âm nhạc, mà Descartes dành tặng cho cộng sự ban đầu Isaac Beeckman (viết năm 1618, xuất bản lần đầu - sau khi ông mất - vào năm 1650).
• 1626-1628. Regulae ad directionem ingenii (Các Quy tắc Chỉ dẫn Trí tuệ). Chưa hoàn thành. Lần đầu tiên được xuất bản sau khi ông mất bằng bản dịch tiếng Hà Lan vào năm 1684 và bằng tiếng Latinh gốc ở Amsterdam vào năm 1701 (R. Des-Cartes Opuscula Posthuma Physica et Mathematica).
• Khoảng 1630. De solidorum elementis. Liên quan đến việc phân loại các khối đa diện Platon và các số hình học ba chiều. Một số học giả cho rằng tác phẩm này đã báo trước công thức đa diện Euler. Chưa xuất bản; được tìm thấy trong di sản của Descartes ở Stockholm năm 1650, bị ngâm ba ngày trong sông Seine trong một vụ đắm tàu khi đang được vận chuyển về Paris, được Leibniz sao chép vào năm 1676, và bị mất. Bản sao của Leibniz, cũng bị mất, được tìm thấy lại khoảng năm 1860 ở Hannover.
• 1630-1631. La recherche de la vérité par la lumière naturelle (Sự tìm kiếm chân lý bằng ánh sáng tự nhiên) đối thoại chưa hoàn thành được xuất bản năm 1701.
• 1630-1633. Le Monde (Thế giới) và L'Homme (Con người). Bản trình bày có hệ thống đầu tiên của Descartes về triết học tự nhiên của ông. Con người được xuất bản sau khi ông mất bằng bản dịch tiếng Latinh vào năm 1662; và Thế giới được xuất bản sau khi ông mất vào năm 1664.
• 1637. Discours de la méthode (Luận về Phương pháp). Lời giới thiệu cho Essais, bao gồm Dioptrique, Météores và Géométrie.
• 1637. La Géométrie (Hình học). Tác phẩm lớn của Descartes trong toán học.
• 1641. Meditationes de prima philosophia (Các Suy ngẫm về Triết học Tiên khởi), còn được gọi là Suy ngẫm Siêu hình. Bằng tiếng Latinh; một ấn bản thứ hai, xuất bản năm sau, bao gồm một phản đối và phản hồi bổ sung, và một Thư gửi Dinet. Một bản dịch tiếng Pháp của Công tước Luynes, có lẽ được thực hiện mà không có sự giám sát của Descartes, đã được xuất bản vào năm 1647. Bao gồm sáu Phản đối và Phản hồi.
• 1644. Principia philosophiae (Các Nguyên lý Triết học), một sách giáo khoa tiếng Latinh ban đầu được Descartes dự định thay thế các sách giáo khoa Aristotelian đang được sử dụng trong các trường đại học. Một bản dịch tiếng Pháp, Principes de philosophie của Claude Picot, dưới sự giám sát của Descartes, xuất hiện vào năm 1647 với một lời tựa thư gửi Công chúa Elisabeth của Bohemia.
• 1647. Notae in programma (Bình luận về một Tờ rơi nhất định). Một phản hồi cho học trò cũ của Descartes, Henricus Regius.
• 1648. La description du corps humain (Mô tả cơ thể con người). Được Clerselier xuất bản sau khi ông mất vào năm 1667.
• 1648. Responsiones Renati Des Cartes... (Cuộc trò chuyện với Burman). Ghi chú về một buổi hỏi đáp giữa Descartes và Frans Burman vào ngày 16 tháng 4 năm 1648. Được tìm thấy lại vào năm 1895 và xuất bản lần đầu tiên vào năm 1896.
• 1649. Les passions de l'âme (Luận về các Cảm xúc). Dành tặng cho Công chúa Elisabeth của Bohemia.
• 1657. Correspondance (ba tập: 1657, 1659, 1667). Được người thừa kế văn học của Descartes là Claude Clerselier xuất bản. Ấn bản thứ ba, vào năm 1667, là hoàn chỉnh nhất; tuy nhiên, Clerselier đã bỏ qua nhiều tài liệu liên quan đến toán học.

Một bức thư chưa từng được biết đến trước đây của Descartes, đề ngày 27 tháng 5 năm 1641, đã được nhà triết học người Hà Lan Erik-Jan Bos tìm thấy vào tháng 1 năm 2010 khi duyệt qua Google. Bos tìm thấy bức thư được đề cập trong một bản tóm tắt các chữ ký được lưu giữ bởi Haverford College ở Haverford, Pennsylvania. Trường không biết rằng bức thư này chưa từng được xuất bản. Đây là bức thư thứ ba của Descartes được tìm thấy trong 25 năm qua.