1. Tổng quan
O-Lan Jones (sinh ngày 23 tháng 5 năm 1950) là một nữ diễn viên, biên kịch, nhạc sĩ và nhà soạn nhạc người Mỹ. Bà nổi tiếng với phong cách diễn xuất độc đáo trong các vai diễn thường có phần lập dị hoặc khác biệt, cũng như qua sự hợp tác thường xuyên với đạo diễn Tim Burton. Bên cạnh sự nghiệp diễn xuất đa dạng trên cả điện ảnh và truyền hình, bà còn là người sáng lập và giám đốc nghệ thuật của Overtone Industries, một công ty chuyên về sáng tạo opera và nhạc kịch, thể hiện những đóng góp nghệ thuật độc đáo và đa diện của bà cho ngành giải trí.
2. Cuộc đời và Bối cảnh ban đầu
Cuộc đời và con đường nghệ thuật của O-Lan Jones được định hình từ thời thơ ấu đầy biến động và những bước khởi đầu tại Thành phố New York, tạo nên nền tảng cho sự nghiệp đa diện của bà.
2.1. Thời thơ ấu và Quá trình trưởng thành
O-Lan Jones sinh ra tại Los Angeles, California, vào ngày 23 tháng 5 năm 1950. Tên khai sinh của bà là Olan Barna. Tên riêng "O-Lan" của bà được lấy từ nhân vật nữ chính người Trung Quốc trong tiểu thuyết The Good Earth của Pearl S. Buck. Cha bà rời gia đình khi bà còn nhỏ. Năm 15 tuổi, mẹ bà, Scarlett Johnson - một người tự nhận là "tinh thần tự do" - đã đưa gia đình chuyển đến sống một năm tại một ngôi làng hẻo lánh của Người Maya trong rừng Yucatán.
2.2. Khởi đầu sự nghiệp nghệ thuật
Năm 1966, gia đình Jones chuyển đến Greenwich Village, Thành phố New York, nơi O-Lan Jones bắt đầu sự nghiệp diễn xuất của mình. Tại đây, mẹ bà, Scarlett Johnson, kết hôn với nam diễn viên hài Johnny Dark. Trong khi đó, Jones lại hẹn hò với người bạn thân nhất của Dark, nhà viết kịch Sam Shepard. Shepard đã viết vai diễn "Oolan" dành riêng cho Jones trong vở kịch Forensic & The Navigators năm 1967 của ông.
3. Đời tư
O-Lan Jones đã trải qua nhiều mối quan hệ hôn nhân và có một người con, những điều này đã ảnh hưởng đến cuộc đời và sự nghiệp của bà.
3.1. Hôn nhân với Sam Shepard
Năm 1969, O-Lan Jones và Sam Shepard kết hôn. Bà tiếp tục đóng vai chính trong nhiều vở kịch của ông, bao gồm Suicide in B♭ và Angel City. Năm 1971, bà sinh con trai của họ, Jesse Mojo Shepard. Tuy nhiên, cuộc hôn nhân của họ kết thúc bằng ly hôn vào năm 1984, sau khi Sam Shepard rời bỏ bà để đến với nữ diễn viên Jessica Lange.
3.2. Các cuộc hôn nhân sau này và Gia đình
Sau cuộc hôn nhân với Sam Shepard, O-Lan Jones kết hôn với người bạn trai lâu năm của mình, Halldor Enard, vào năm 2003. Cuộc sống cá nhân của bà tiếp tục là một phần quan trọng, mặc dù không được công khai chi tiết như cuộc hôn nhân trước.
4. Sự nghiệp
O-Lan Jones có một sự nghiệp nghệ thuật đa dạng, không chỉ dừng lại ở diễn xuất mà còn mở rộng sang biên kịch, soạn nhạc và đạo diễn nghệ thuật.
4.1. Sự nghiệp diễn xuất
O-Lan Jones nổi tiếng với phong cách diễn xuất độc đáo và khả năng thể hiện các vai diễn có tính cách đặc trưng. Bà thường được biết đến qua những vai phụ nhưng để lại ấn tượng mạnh mẽ, đặc biệt là trong các tác phẩm có yếu tố kỳ lạ hoặc siêu thực.
4.1.1. Các vai diễn điện ảnh
O-Lan Jones đã tham gia vào nhiều bộ phim điện ảnh nổi bật, thường hợp tác với các đạo diễn có phong cách đặc trưng như Tim Burton.
Bà đã đóng vai Esmeralda trong bộ phim đình đám Edward Scissorhands (1990) của Burton, một vai diễn mang đậm dấu ấn cá nhân. Sau đó, bà tái hợp với Burton trong Mars Attacks! (1996), nơi bà đóng vai Sue-Ann Norris, mẹ của các nhân vật do Lukas Haas và Jack Black thủ diễn. Một số vai diễn điện ảnh đáng chú ý khác của bà bao gồm:
| Năm | Tựa đề | Vai diễn | Ghi chú |
|---|---|---|---|
| 1978 | A Death in Canaan | Carla Pitts | Phim truyền hình; Được ghi danh là Olan Shephard |
| 1980 | Die Laughing | Thẩm phán | Được ghi danh là Olan Shephard |
| 1982 | Out | Nixie / Dinah | Được ghi danh là O-Lan Shepard |
| 1982 | Shoot the Moon | Cô gái quầy hàng | Được ghi danh là O-Lan Shepard |
| 1983 | The Right Stuff | Cô gái xinh đẹp | Được ghi danh là O-Lan Shepard |
| 1988 | Married to the Mob | Phyllis | |
| 1988 | Miracle Mile | Nữ phục vụ | |
| 1988 | Wildfire | Bà Johnson | |
| 1989 | How I Got into College | Sally O'Connor | |
| 1990 | Pacific Heights | Nữ phục vụ khách sạn Patricia | |
| 1992 | Beethoven | Người phụ nữ đi xe đạp | |
| 1993 | Shelf Life | Tina | |
| 1994 | Natural Born Killers | Mabel | |
| 1996 | Mars Attacks! | Sue-Ann Norris | |
| 1998 | The Truman Show | Nữ phục vụ quán bar | |
| 2000 | American Virgin | Kim | |
| 2000 | Attention Shoppers | Meg | |
| 2002 | American Girl | Hildegarde | |
| 2013 | Syrup | Nhân viên tiếp tân phòng khám | |
| 2016 | Miss Peregrine's Home for Peculiar Children | Shelly |
4.1.2. Các vai diễn truyền hình
Jones cũng có sự hiện diện đáng kể trong các loạt phim truyền hình và phim ngắn tập, thể hiện khả năng thích nghi với nhiều thể loại khác nhau.
Bà đóng vai Rose McLaughlin trong loạt phim Harts of the West từ năm 1993 đến 1994. Bà cũng xuất hiện trong các tập của Seinfeld (1992), The X-Files (1996) với vai Rebecca Waite, và Community (2015). Ngoài ra, bà còn có vai diễn trong Martial Law (1998), nơi bà đóng chung với ngôi sao võ thuật Hồng Kim Bảo.
| Năm | Tựa đề | Vai diễn | Ghi chú |
|---|---|---|---|
| 1978 | A Death in Canaan | Carla Pitts | Phim truyền hình |
| 1989 | Lonesome Dove | Sally Skull | Phim ngắn tập; Được ghi danh là Olan Jones |
| 1992 | Seinfeld | Nữ phục vụ | Tập: "The Bubble Boy" |
| 1993-1994 | Harts of the West | Rose McLaughlin | |
| 1995 | Chicago Hope | ||
| 1996 | The X-Files | Rebecca Waite | Tập: "Sanguinarium" |
| 1996 | Nash Bridges | ||
| 1998 | Martial Law | ||
| 2001 | Diagnosis: Murder | Chantelle Boudreau | Tập: "Bachelor Fathers" |
| 2015 | Community | Mẹ của Garrett | Tập: "Wedding Videography" |
4.2. Công việc của một Biên kịch và Nhà soạn nhạc
Ngoài diễn xuất, O-Lan Jones là một nhà văn, nhạc sĩ, nhà soạn nhạc và viết lời. Bà là cựu sinh viên của New Dramatists, một tổ chức hỗ trợ các nhà viết kịch mới nổi. Bà đã viết kịch bản cho bộ phim Shelf Life (1993). Đáng chú ý, bà là người đã sáng tác bản nhạc organ được trình diễn trong phim Edward Scissorhands (1990) và cũng là nhạc sĩ cho bộ phim Shelf Life.
4.3. Overtone Industries
O-Lan Jones là người sáng lập và giám đốc nghệ thuật của Overtone Industries, một công ty được bà thành lập vào năm 1980. Công ty này chuyên tạo ra và phát triển các tác phẩm mới cho lĩnh vực opera và nhạc kịch, thể hiện tầm nhìn nghệ thuật và khả năng lãnh đạo của bà trong việc thúc đẩy các hình thức nghệ thuật biểu diễn thử nghiệm và độc đáo.
5. Di sản và Ảnh hưởng nghệ thuật
O-Lan Jones đã để lại một dấu ấn riêng biệt trong ngành giải trí nhờ phong cách nghệ thuật độc đáo và những đóng góp đa diện của mình.
5.1. Phong cách và Đóng góp đặc trưng
Jones nổi tiếng với những vai diễn độc đáo và thường mang tính lập dị, tạo nên một phong cách riêng không thể nhầm lẫn. Khả năng của bà không chỉ dừng lại ở diễn xuất mà còn mở rộng sang biên kịch và soạn nhạc, cho thấy bà là một nghệ sĩ đa tài. Việc bà sáng lập Overtone Industries cũng chứng tỏ cam kết của bà đối với việc đổi mới và phát triển các hình thức nghệ thuật biểu diễn, đặc biệt là opera và nhạc kịch. Các vai diễn của bà trong phim của Tim Burton là minh chứng rõ nét cho khả năng thể hiện những nhân vật khác thường, góp phần tạo nên dấu ấn cho các tác phẩm đó.
5.2. Các dự án gần đây và tương lai
Vào đầu năm 2024, nhà làm phim Alex Mechanik đã công bố kế hoạch đạo diễn một bộ phim truyện có sự tham gia của O-Lan Jones, được sản xuất bởi Gloria Sanchez Productions. Điều này cho thấy bà vẫn tiếp tục hoạt động tích cực và đóng góp vào ngành công nghiệp điện ảnh.